Katalog

ralp'ın eşı ıle bacanağınm Madrıd'te Ermenı komıtacıları tarafından olauruimesı o!a/ı ulkemız kamuoyunda ve sıyasal cevrelerde derın uzuntü yarattı ve haklı tepkıiere yol actı. Iktıdar partısı ve obur partılerın lıderlerı bıldınler yayımladılar ve sert demeçler verdıler. Bu araüa MHP lıderı Sayın Turkeş de: «Bu menfur cinayet, doğrudan doğruya Turkiye Cumhuriyeti'ne karşı işlenmiş bır cinayettir» deaı. Bu soze katılmayacak bır tek Turk vatandaşı bulunobıleceğını duşunem.yorum. Bız de Turkeş'le beraberız. OLAYLAR VE GÖRÜŞLER yuKionmış ouıunanıarın, gere*uuı iunıuıı, mc?ru devlet guclerını kullanmamalarının acısını lierıde butun mıllet ceker. (Yenl Bir 12 Mart Ozlemi mi?, Cumhurıyet, 28 Nısan 1974). ••• Bir Cinavet ve Türkeş'in Sözü Hıfzı Veldet VELİDEDEOĞLU ğıyle konuşuyor ıdıyse, «Uğruna adam oldurmeyt öğutledlğl dava, hangi davadır?» dıye sormak gerekırdı kendısıne Buguna dek yazorlardan başkası sormadı, sormuyor bu soruyu ona. Bızım bu konuda son iki yıl ıçınde yazdıklarımızı bır yano bırakıp, 1976 yılından gerıye doğru yaptığımız Lıyarıları burada bır kez daha gozonune sermek ıstıyorum. davrandılor; hemen harekete gecıp adaletm gereğını cabucak yerne getırmedıler Kamu duzenını sağlamakla gorevlı olanıardan bır bolumu ,se tam bır aldırışsızlık, hattâ yan tutma durumunda gorunduler ( ) Sözunu ettığım belırtılere, yıllar once kımı Eğıtım Enstıtulerınde verdığım konferanslar sırasında doğrudan doğruya kend'm de tanık oldum Konferansı dın'eyenler arasında bana karşı duşnıanca davranan kırtv genclere hıç ofkelenmedım, sadece acıdım Sucları voktu cunku Onları bu kafa /apısına sokanları uyarmak ıcın. bu gidıs n, demokrasımn geleceğı ve vatanın bağımsızl ğı bok:mından yol actığı tehlıkelere dıkkatı cekt m ve pek cok yazımda bu duşunceyi dıle getırdım (.. ) Henuz ış ışten gecmeden bu korkunc bel rtıler korşısında devlet olarak, ulus olarak, resmi aörevlı veya gorevsız kışıler olarak aldırıss'zhktan vazgecmelıyız artık (Tedhiş Alıskanlık Yaratırso, Cumhurıyet 23 şubat 1975) «Uyumayanlar bulanık suda demokrasf balığını avlayıp buzdolabına sokmağa alttan a'ta hazırlananlar var Bu hozırlıklar, ozellıkle /onnın genclerının duşunce yapısını yoğuracak oğretmenlen yetıstiren bütün Eğıtım Enstıtuıerınde ve oyrıca butun oğrencı yurtlannda ve kımı ışc! cevrelennde surduruluyor Ozel eğıtım ve yontemlerle kafası vıkanmıs ve kaba kuvvet gosterılerınde sıddet eylemlerıne alıştırılmıs genc m lıtanlar vetıştırılıyor Guya ulkede komunızmın onune böyle gecılecekmlş! Aslında kpndısıne «Başbuğ» adını takan ve ülkeyı kurtarnrak bır peygamber olduğuno Inanan eskı bır MBK uyesının ıktıdar hırsından ve cı karlarını onun 'ktıdarında goren k'mı sermaye cevreler pın rtestpHemes'nden docjmaMadır bu ış ( ) Başka ülkelerde denenmış ve felaket getırmış olan yontemlerı denemekten basbuğ'culuk oynamaktan ve bu oyunu d»steklem°kten vozgecmek vatan borcu olmalıdır Bır de. vasa dtsı orgut'enme karsısında Ecevıt koo'ısyon hukumetının 1931 Almanya sındckı Hıtler öncesı Brunmg Koal'svon Hukumetı gıbi posıf Kalmaması qerekt ğnl hatırlatmak ıstenz. Hukumet ve dev'et sorumluluğunu omuzlanna ••• Sayın Zekı Kuneralp 1962 yılında dort ünıversıtede konferanslar vermek uzere Isvıcre'ye çağrıldığım sırada Bern Buyukelçısı .dı. Kendısını orada tanıdım Dost olduk. Bu dostluğumuz yazışma ıle surdu 1969 yılında agır bır hastalık nedenıyle Londra'ya gıttığım sırada da orada buyukelçı ıdı Unutamayocağım ılgı ve yardımmı gordum Ayrıca onun her yerde sevılsn, takdır edılen bır dıplomat olarak. soygı ıle karşılandığına tanık oldum Cok temız yureklı bır ınsan olan Kuneralp'ın acısına yurekten kotıldığımı d le getıren oze! telgrafımdakı duyguları burada, kamuoyu karşısında, bır kez daha yıneledıkten sonra, ulkemızdekı duruma gecmek ıstıyorum •••*• Uzun sureden ben gazetelerde • «Fılan Ülku Ocağında şu kadar sılöT, şu kadar cephane bulundu», eFalon Eğıtım Enstıtusunde dınarri't lokunton, şışler ele gecınldı», «Falon ogrencı yurdunda, oğrencı olmayan komandolonn yatıp kalktığı soptandı» gıbı başlıklar taşıyan haberler goru/or ve cinayet salgınmda her gün bır va da bırkac kışının can verdıâmı okuyoruz Sımdı de kımı sağcı gazetelerde «Edırnekopısı yurdu son kalemızdır, duşmeyecektır» gıbı monşetler yer a!r,or Ne kalesı? Neredeyız? Ne oluyor? Ne oluyoruz 7 . Son gunlerde «barıs bıldırılerı» yayımlayan MHP I derı nıcm b>r gunden bır güne ortaya Cikıp da cSağcı olsun solcu olsun, Ideolojik duşunce oyrılığı yuzunden genclerin birblrini oldurmesi, Turk milletine karşı islenmıs cinayettir» demedı. demıyor, şımdıye değın'' Ama bol bol CHP'ye catıyor Erzurum'da vaptıgı gıbı «CHP'liler milleti aldatacaklarını sonıyorlar. Yanılıyorlor. Yakında gerceği goreçeklerdlr» dıyor. (Mllliyet 28 5 1978) «Siloh taşımak Türk'un kahramanlık geleneklerindendir» ya da «Dovadan doneni, b«n bile olsam, vurunuz» d.yen bu kısı. gızli bır komıtacı ağzıyla mı. yoksa. Ana/asaya gore rreşru bır partmın boşkcnı kımlığ'yle mı konuşuyordu' Eğer meşru bır parti başkanı kım'i • •• Yukarıkı yazıiarı yenıden okuyan ve gözc!en gecren okurlarımı kendı yargılarıyla başbaşa bırakarak, ben 12 şubat 1978 tarıhlı yazımda da behrtmış olduğum bır duşunceyi burada yenıden dıle getırmek isterim • Aşırı sağdakı eylemcıler. arkalarında kendılerını destekleyecek gücler bulunduğu varsayımından hareket ederek ulkemızde sıkıyonetım ılân et: rmek ıstıyorlar 27 Mayıs 1960 hareketınden bıl.yorlar kı. sıkı/onetım, hukumete elkoymanın ılk basamağıdır. Ama gormek ve bılmek ıstemedıklerı bır nokta ^ar O da 27 Mayıs 1960 mudahalesının, sadece bır oskerı darbe olarak kalmaması, yenı ve ılerı bır Anoyasa duzeni getiren ve holkoyu ıle butunlesen bir devrim olnasıdır 27 Mayıs hareketı, kanlı bır faşızm ıle değıl. sosyal bır devlet duzeni kurulmasmı amaclayan demokrası ıle sonuc'anmıştır. Sol uc eylemcıleri de rahat durmuyor. 7 hazıran 1978 gunu 12 Mart askerî savcılarından vaktıyle TIKKO davasının ıdd'anameslnı hazırlamıs olan Hâkım Bınbaşı Yaşar Değerlı'nın otomobılıne bomba koymuşlar. İyı ki kendısı mucıze kabılınden kurtuldu Gazeteler n yazdığına gore, oc almak ıcm yapmışlar bunu Eğer bu alcakca suıkastı gercekten TIKKO yapmışsa. amac. öc almaktan cok, oskerlerı tahrık ederek ulkeyı karıştırmaktır. «Ne beklıyorlar bundan7» dıyeceksınız Bu gıbılerın amaçlarını da 12 şubat 1978'de bu sutunlarda belırtmıştım. Sozum ona bu sol goruşlu eylemcıler Turkıye'de herşeyın yakılıp yıkıiması amacını gudüyorlar Bunların arasında anarşıstler, ayrılıkcılar, böluculer, hattâ belkl de dış ka/naklı tedhısci Ermeni ceteierının aıanları da olabılır Onlara katılan bır bölük kuromcp Marksıst bu eylemlerıyle ulkemizde sıkıyonetım ılânına ve bu yoldan faşızmın kurulusuna varacak bır terorızmı koruklemek ve genelleştırmek cabasındadırlar Belkı onların felsefesıne gore, ulkede butun eski kurumlar yıkılmalı. düzen cökmeli ki. ardından Marksist devrim gercekleşsın. Ne vor kı. Çarlık Rusya'sının 1917 veya Can Kay Sek, Çın'ının 1949 ortamı yok Türkıye'mızde Şu halde bır takım boş hayallerle TiasL.m ınsonların kanını dokmek, bu ulkeye •hele MHP eylemcılerınm kol gezdığı şu donemde yapılabılecek en buyuk kotuluktur Canavorlor ulkesı olmaktan kurtulalım artık. Hukumet en koklü önlemlerı almalıdır Polisin ve landarmanm, sovcının ve yorgıcın sagcısı solcusu olmaz gorev başında Sadece vatanın esenliği vardır. Adalet ve kolluk gorevlilerinin bunu hlcblr zaman gozden uzak tutmamaları gereklr. ATAŞ ile PETROLİŞ... Y ıl sanırım 1964'tu. ODTU konferans salonunda bir konusma yapıyor, emperyaiizmln dunya çapında somurusunden Ingilız işçi sınıfının nasıl nasıplendiğini anlatıyordum. Dinleyiciler arasından bır oğretım uyesi ayağa kalktı: ıKısa sürede secımle ıktıdara geime umudu olmayan MHP bır yandan asker ve sıvıl burokras' saflarmda kendı ışıne yGrayacak kılıt noktaları ve «us» ler kurmağa calışırken ote yandan ı'kokuldan unıversıteye değın butun oğret'cı kadrolarmda, ozellıkle Egıtım EnsHu'ennde yandas top'amağa colışmakta oğrencılerın kafalarının yıkanmasına ve bunların «Ulkucu Bozkurtcu» yetışmelen ıcın butun onlemlerıp oiınmasına ozen gostermektedır. Bır gun devletı tumuyle ele geçırmeye yonelık sobırlı, uzun sureü bır hazırlık calısmasıdır bu (Gunun Politika Anotomisi, Cumhurıyet, 21 Kasım 19761 «Alpaslan Turkeş'ıiı ortağı olduğu bugunkü hukumetın baş' ve AP'nın Genel Başkonı Suleyman Demırel, Adalet Partısını hep eskı Demokrat Partı'n n devamı olarak ılân edıyordu Şu halde bugun AP (ve dolayısıyle eski DP) ıle ortakhk kuran Sayın Turkes, nıcm 1960' tan önce askerlıkten cekılıp eskı DP ıle ısbırlığıne daha o zamanlar qırısmedı de ona karşı eyleme gecenlsrın arasına karıştı ve DP ıktıdarını yıkontann ılk radyo spıkerl oldu 7 Şımdı ıse vaktıvle yıkılmasında rol oynadığı zıhniyetın tıpk'sına sahıp olan ve o zıhmyetın lıderı Celâl Bavar'don »AP doğru yolaadırı ora/ını alan AP'nn guya devlet quvenlik kuvvetlerne yardımcı vurucu gucunu olusturmaya uârasıyor1' Yokso şımdı de ulkeyf bu yoldan mı kurtarocağı duygusu doğdu ır.ıne9 ( ) Na^ık znmanlor ynsr'oruz (Turkeş'le İlgiü Bazı Anılar. Ci"nhurı«et 254 1976) «.. O tarıhlerde 'kfdorda bulunonlar aldırış etmpdıler bu beltrt'tere lYuruyusle kalrtırımlar aşınmaz» dedıler Ktmı savcıicır kıml yargıclar do ağır. cekıngen belkı de. korkok Ben, dedi, ışçi sınıfına kufredilen bir konuşmayı dinleyemem. Ve sert adımlarla salondan ayrıldı. Oysa konu cok açık ve yalındı. Metropollerdekl Işçi sınıfı, kapitalizmin yeryuzundeki somürüsunden bir ölçüde yararlanıyorlardı. Britanya adalarındakl emekçilere, Hindistan somürüsunden akmasa bile damlıyordu. Bu duzen, Batı ulkelerindeki işçi sınıfının devrimci içeriğlnl torpulemiştir. Tarihte ve günümuzde burjuvaziyle işbirlikçilik yapon işçi orgutlerine çok rastlanır. isçi sınıfının devrimcilıgi genel bır dogrudur Bu doğruyu somut koşullarından soyutlayıp ele almak, devrimci mantığa sıgmaz, bilıme ter* duşer. Oyleyse her emekçi örgutunun her eylemini alkışlamak devrimçılık değilaır Her direniş tartışılmalı, her eylem irdelenmeii, her grev ıncelenmeli, ulkenin ve dunyanın somut koşullarında değerlendirilmelidir. *• Birkaç gun once Cumhurıyet'te şoyle bir haber yayınlandı: «Mersın Petrol Iş Sendıkası. bu kez de ATAŞ'ta grev kararı alrrıştır 31 aralık 1977 gununden berı surdurulmekte olan toplu sozlesme gorusmelerınde uyuşmazlık cıkmosı uzerıne konu uzlaştırma kuruluna goturulmuş, ancak, ouradan da sonuc altnamamıştır. Grev kararı alan Petrol Iş Sendıkası bu kararı ışyerıne asmıştır. ATAŞ ışverenı de bunun uzerıne iokavt kararı ald/ğını açıklamıştır.» Şimdi hiç bir önyargıya dayanmadan olay uzerlne düsunmek gerekır Turkiye bugun ihracatından gelen tum doviz gelirını dışardan ham petrol satın almak icln kullanan bır ulkedir Bu duruma duşmuş bir toplumda ATAŞ, çok uluslu buyuk petrol kumpanyalarının ortaklığıdır. 5 milyar dolar dış bcrcıımıızun suresini erteletmek için hukumet çok uluslu buyuk bankalarla konuşmalarını ve pazorlıklor.nı surdurmektedir. Butun bu sistemln tepesinde 'ABD'nın parababaları oturuyor. Kuskumuz oımasın ki ATAŞ'taki petol kumpanyalarının kolıarı, VVashıngton'da Beyaz Saıay'ın ıcerisındedlr. Ecevıt, Mersın'de ratıneri kurmus olanların dısardaki bankalarına başviıfmaktadır devletın borçlarını odemek amaçıyla yeniden bo.çlanmak icin . Gecmiş yonetimler, Turklye'yl kor.ıprador kapitalızminın koşullannda ernperyalıst sistsme boylesine boğlcmıslardır. ATAŞ şu gunlerde uretimı durdurmak ıcm her turiu fırsatı cıramaktadır. İşçi ve emekçi duşmanı MC artıkları, faşist komandolar ve sermayenın en gerici kesimi de Eçevit hukumetini yıkmak için kanlı çırpınıslarını surduruyorlar. İşte boyle bır ortamda Petrol Iş, ATAŞ'ta grev kararı clıyor. Acaba grev uygulamasına geçecek mı? • Kalem Efendileri... OKTAY AKBAL Evet Hayır Bİ Lİ M D Ü N Y A S I Dünva Venüsleşiyor mu? enus'e Amerıkalılar 20 Mayıs 1978a> b«woç gondermışlerdır. lkıncı bır , oracı 7 Ağustos'ta yola cıkaracaklardır Ruslar da, Ağustosta, ıkı arac gondereceklerdır. Araclorın gorevlen nedır, bunlar, bu gorevlerını nasıl yapacaklordır. bunları yapmak ıcın nasıl bıcımlendırılmışlerdır7. Petrol İs, yapacağı grevle bir parasal savaşıma glrecektır. İşçi sınıfının ekonomık mucadelesine saygı duymak gerekir. Ama eylemin siyasal sonuçları ne olacak? İşçının devrimci siyasal bilincı varso, bu soruya yanıt aror. Bugunku Turkiye'nin duzeni oyle Kı, Ecevit yonetlminın Amerikan bankalcrından aldıgı dovizle ATAŞ'ın borçları odenecektır. Yani Amerikan bankası, Amerikcn petrol kumpanyasına borcunu odcmesi ıcın Turk hukumetine yeniden borc verecektır ATAŞ da bu duzen içinde oturup toplu sozleşmeye ımzayı basacaktır. Ne vor ki, su sırada zaten uretimi surdurmek hiç ışlne çelmıyor ATAS'ın . Petrol Is'ın grevı ATAŞ'ın ekmeğine ycg surmesın? Burokrat sozcuğunun Turkçede tam karşılıgı «kalam ef«ndl*i»dir. Burokrasi deyince, «kırtasiyecilik» anlaşılır. Musteşarından, genel mudurunden, en kuçuk go,r»vllsln« dek devlet hizmetinde çalışan «kalem efendileri» burokrat diye anılır. Bu sozde, gorulduğu gibi bfr gulmece havası var. «Bırak canım o burokratı, ah j u burokrasi. vaz geçmedikce burokrasıden, ışler duzelmez» glbilerden sozler sık sık duyulur, yazılır. Kımdir «kalem efendisi?» Belirlı bır oğrenim yapmış, sonra bir devlet dairesine girmış, oğrenim duzeyine gore bir kademeden başlayıp yıllar gectikce gittikçe yukselmiş bır ınsan. Bakın «kalem efendisi» diyaruz. Demek en buyuk ozelliği «kalem» sahibi olması. Eskiden kamış kalemdi, sonra dolma oldu, şimdi de tukenmez kalemdir burokratın silohı Bir kalemi, ya da bir yazı makınesi olacak. Tabii bir de masası! Maso en onemli oğedir. Geçenlerde bir buyuk yetkiliyle karşılaştım «bana bir masa bir oda bile vermediler» diye yokınıyordu Masası, odası yok, ama otomobii vermişler! «Sıfat»ı da var, ama masa, oda, en onemli ogeler onlar yok... Cumalı'nın «Masalar» adlı oyunu vardır. Bllmem gör dunuz mü? Bir devlet dairesındeki kücuk memurlar, kucuk şefler arasındaki odada yer kapma, masa yerleştir me sovaşimmı anlatır Masasının yeri değiştirildiği, ne blleyim kapıya yakın bır yere atıldığı icln olay cıkaran memurlar gorulmuştur. «Senın masan benimkinden bu yuk, oysa ıkimiz de aynı duzeydeyız, oyleyse ns demek oluyor bui» Amirin masası azıcık daha buyuk, daha gorkemli, ustu camlı olacaktır, kalemierı daha cok! Odaya çay getlren cocuk ilkin ona uğrayacaktır. Boylesıne bir duzeni vardır kuçuk burokratlığın... Erhan Bener de kendini bir «burokrat» sayıyor Için de yetişmiş burokrasi dunyasının... Ama o ust duzeyde burokratları tonımış, kendısı de o cizgide bir kişi, Genel Muduru yardımcısı, sonra genel mudur, ateşe vb. Hep buyuk burokratları tonımış, onların kuçuk yonlerini. Genel mudurler, elçiler, musteşarlar, bakanlar.. Bir yaşam boyu gormus tanımış hepsinı. Kendisi de bir kalem efendisidir, ama gerçek bır kaleme sahıp bır kişi... Yaşam oyunları bizlerı şu ya da bu alana mesleğe iter, caresiz o alanda, o meslekte yukselıriz. Kimi oğretmen, memur kimi gazetecı, tuccar, kimi avukat, muhsndis olur, kiml hariciyeci, kimi doktor. Bugunun unlu yazorlarını bir duşunun. Bir iki ornek vereyım Aksal belediye mufetti«1, konservatuvar oğretmeniydi. Cumalı avukatlık, memurluk etti, oncak son on yıldır kendini yalnız yazarlığa verdı. Kulebl oğretmenlik, mufettislik, musteşar yardımcılılğı yaptı. Oktay Rıfat avukatlık, Turgııt Uyor subaylık, Cemal Sureya maliye mufettişlığı, Muzoffer Buyrukçu petrol ofis memurlugu vb Surer çıaer bu lıste... «Burokraflar bir roman değil / Salt bir anılar derie mesi de değıl Sozcuk anlamıyla olsun, Devlet e işı duşen vatondaslara yoka silktiren bir takım dar ve kısır go ruslu memurlar İcln kucultucu anlomda kullanılon bu sozcuğun anımsatabıleceği gibi, salt acılı tatlılı bir takım gulunc oykuler anlatmak amacında da değilim. Belkı buna oykuleştirilen anılar denilebilir Bir oykuden farklı olarak, sozu edilen her o!ay gercekten yaşanmıştır Oykuleştirmenin gereğı o!on bir lakim aynnttlar dısındo, hiç bir şey sonradan yakıştırma değildir » Erhan Bener boyle baslamıs «Burokrotlar» adlı ilginc kitabına. Bu ılk cildi Bir ikincisi de yakında cıkacak. Bener'in romanlannda Cehov'unkine yaklaşan bir o.ilatım vcrdır. Duygulu. ama duyguyu fazla abortmayan, gercekleri ayrıntılarıyle veren, kişileri ic ve dış gorunumleriyle verebılen bir yazar. Hayvanlar vergisi sta| memurluğundan Hazine Genel mudur yardımcılığına, Emekli Sandığı Genel Mudurluğune dek Maliye Bakanlığı içinde gorev yapmıs gercek bır burokrat Demek istedlğim, konuyu, cevreyi, kişileri avucunun içi gibi tanıyor. «Kalem Efendilermni, son ceyrek yuzyıl içinde tanıdığı bu ilginç evreni bize basarıiı bir anlatımla veriyor. Fransız yazarı Alphonse Allais, tum yoşomı denizlerde gectlkten sonro yurduno donen bir kişinin ağzından şoyle der. «Yirmi yılımı denlzde gecirdikten sonra yurduma gerl döndüğümde ne buldum? Kinler. alcoklıklar, Ihtilaslar, es dost kayırmaları, hiclik. . Butun bu kottiluk lerin kaynagını uzakta aromayın yurttaslarım, bu burokrasi mikrobudur Mikroplar tartısılmaz, yokedilirler on lar » Erhan Bener'in «Burokratlom da boyle bir dunya «unuyor bize. Heoimızin İçinde yaşadığı bir dunya. Hıc blrlmiz» yabancı gelmlyor bu yuzden de... V Vehbi BELGİL ı •; radyo konuşmalarımn bozulmasına, kısa dalga radyo yayınlarının ışıtılmemesıne, (x) ışınlarının ve oldurucu ışınların artmasına /ol acmokta, bu da, kabınlerı dışında ay uzerınde veya uzayda boşlukta gorev yapon astronotların bır anda olmelerıne olanak sağlamaktadır Iste bu patlamalar, Venus gıbı tamamen deg ş k ortamlı bır gezegende ne gıbı etkıler yapabılmeK'edır9 Bu. ogrenılecektır Uzerınde durulan başka bır olay da Venus'tekı hızlı ruzgorlordır. Saatte 325 kılometre (dakıkada 5,5 km ) hızla esen bu ruzgârlar, kendılerını ıten gucu nereden almaktadirlaf. Araştırılacak başka olaylar: Venus'ün atmosfer basıncı neden dunyadokının yuz katıdır 7 Gezegenın yuzundekı fırın sıcaklığının dışarı cıkmasını onleyen engel nedir' Sulfurık asıtten bulutlar nasıl oluşmuştur? Kolınlıkları nedır? Venus atmosferının yukardan aşağı her yanı aynı yoğunlukta, aynı oluşumda mıdır? İşte araştırılacak hususların bellı başlıları bunlardır. olduğu halde Ruslar bu engellerı buyuk olcude yenmışierdır Ancak onların yuksek başarıları sonucudur kı bugun Venus hakkında oldukca net b.lgıiere sahıp bulunmakta/ız. Nıtekım, Amerıkalılann Marlner aracları sırasıyle 1962. 1967, 1974 yıliarında Venus un uzağmdan gecerek gorev yapmışlordır Ruslar ıse, araclarını Venus'ün uzerıne ve atmosfenne gondermışlerdır. Venera4, Venera5, Venera6, a'rrosfere gırıp, paraşutlerını acıp yumuşak ınış yapmışlar, atmosfer hakkında bılgı gondermışlerdır Bunlar ya düşup parcolanmışlar, ya da 1ırın sıcaklığındakı atmosferde ve yuzeyde ış yapamaz oimuşiardır. Bunun uzerıne, Venera7. Dunya atmosfer basıncının 150 katına ve 537 derece sıcaklığa dayanacak bıcımde yapılarak gonderılmıştır. Arac atmosferden yumuşak ınışle gecmıs ve Venus un yuzunden 23 dakıka bılgı gondermıştır. Venera8 gezegenın gunduz tarafma ınmış, 50 dakıka yayın yapmıştır Venera 9 ve 10 ıse, ılk kez, gezegenın yuzunden resımler gondermıştır. Ameriı<alılar. ılk kez olarak Venus'ün kendısıne oraç gondermektedırler. Fakat. bunlar, Ruslarınkıler gıbı yumuşak ınış yapmayacoklar. gulle gıbı duşerek gezegenın kayaiarmda parcalanacaklardır. Tabıi bunlar resım de gonderme/eceklerdır. 500 derece sıcaklığa makınenın obıektıfi dayanmazmış... Ama Ruslar bu ısı becerdıler Anlasılan, Amerıkolılar, bu sefer de paraya kıyamadılar. dunyanın i|anda, 3 covusluğusnu sürdurmek ıcm para oyırmaktan. bu ıse para bulamadılar. donerek, radarla, Venus yüzeyının harıtasını cızmek ve gezegenın çevresındekı kalın kaTbondıoksıt kuşağının dış durumu ustune bılgi ıletmektır Arac, dunyanın yörüngesl dışında, guneşın cevresınde, yoluna 3 ay sure ıle gıdecektır Bu sure sonunda hızla donuş yaparak dunyanın yorungesıne gırecek, sonra da Venus'e doğru yol alacaktır. Bu uğramolı yolculuğun nedenı. aracın, guneşın buyuk cekme kuvvetınden kurtarılarak Venus'e doğru daha hızsız gıt mesinı sağlamaktır. Boylece. arac, guneşın cok guclu cekım kuvvetının etkısıyle Venus'e dev rnzıyle yaklaşmayacaktır. Eğer bu yolla hız kesme olanağı sağlanmasa ıdı, araca hız kesıcı aroclar. bunun ıcın de daha fazla yakıt ve doha cok arac konması gerekecektı. Bu araclara verılecek buyrultu ıle arac hızını keserek yaklaşacaktı Bu yola gıdılmedığı ıcın oroca daha az yakıt, daha az arac ve daha kücuk bır hız kesıci konmuş, buna karşılık. haber toplama oroclarına daha fazla yer verılmıştır. Bu arac, görevi bittıkten sonra Venus'ün atmosferıne duşerek kul olacaktır. b) Ağustos'un 7'sınde /o\a çıkacak arac ise 5 parcadan oluşmaktadır. Bu aracı gozlerımızin onunde canlandırmak ıcm bır petrol varilınl duşunelım. Varılın ust kapağının uzerıne biri büyük, üc tanesi de kucuk olmak üzere, kapaklı 4 tane sahan yapıştınldığını var sayahm. Yanı, boy lece. varil tasıyıcı arac olmakta, bırı buyuk, 3'u kücuk araclar da bılgı toplama aracı olmaktadır. Tasıyıcı araca «otobus» adı verılmıştır. «Otobus», Venus'e 24 günluk uzaklıkta ıken buyuk arac a/rılacak, gezegenın atmosferı hakkında bılgı vermeye başlayacaktır. O gıttıkten dort gün sonra da üc kucük arac salıverüecektır. Bunların ıkısı Venus'ün arko yuzune. bıri kuzey kutup bölgesıne, oburu doğu ekvator tarafma olmak uzere inışe gececeklerdır. Ücuncusü ıse. gezegenın aydınlık yuzunde. gunşy kutbuna en yakın bır bolgeye gıdecektır. Bunlar, gıttıklerı bu 3 ayrı bolgentn atmosfer tobakalarının, ısılorının bırer profılini vereceklerdır. Sımdik! bilgilenmıze gore. Venus'te yaz kış. gece gundüz ısı farkı. soğuk kutub bolgeleri yoktur İste bu araclar, bu bilginın ne dereceve kadar doğru olduğunu anlamaya calısacakiardır Rus araclarmın nelerl Inceleyeceklen. bunlorın ne b'cımde oldukları u«tune h*nuz acıklama yapılmamıştır. TEŞEKKÜR Değerli eşım Şazıment DARCAN'm doğumunu ustalıkla gerçekleştırerek bızlere kızımız HANDE'yı kazandıran değerlı hekım ve iyı nıyetlı ınsan, Zeynep Kâmıl Hastcnesı Asıstan'crmdan bu işte bu yazımızın konusunu uc husus oluşturocaktır. Neyi İnceleyecekler? Dunya ıle Venus arasında yaş. buyukluk, yoğunluk, guneşe uzaklık bakımından buyuk benzerlık vardır. Fakat, ıkı gezegenın arasında, atmosferlerı bakımından buyuk ayrılık vardır. Venus'ün atmosferının %97'sı karbondıoksıd'den oluştuğu halde dunyanın atmosferının beşte dordu azot, beşte bırine yakın kısmı oksııendır Atmosfenmızde karbondıoksıd gazı ise son derecede azdır. Bırbirıne cok benze/en ıkı gezegen arasındaki bu ayrılık neden olmuştur'' Bunun şu onemı vardır: Venus karbondıoksıd gazı ıle cevrılı olduğu Içın canlı yaşomasına olanak vermemektedır Yıne aynı gaz guneşın ışıklarını Venus'ün yuzeyıne gecırıp yüzeydeki sıcaklığın dışarı kaçmasmı önledığı ıcın Venus'ün yuzeyi 486 derece sıcaktır. Bu sıcaklık Venus ruzgârlarıyle gezegenın on, arka, guney, kuzey her yanma dağıldığı icın, Venus, fırın sıcaklığındo kalorıferlı bır daıreye benzemektedır. Bılginler, dunyanın da böyle bır duruma gıttığı kuskusu ıcmdedırler. Petrolun motorlu araclorda yanmasından ve yanan obur seylerden cıkan karbondıoksıd gazları her gecen gun otmosferl bu gazia doldurmaktadır. Bunların dünya cevresınde Venusteki gıbi kuşok yapması, dunyanın da aynı bıcımde ısınması sonucunj verebılecektır. Iste, Venusteki bu karbondıoksıd kuşağının nasıl oluştuğunun Gnlaşılması. dünyamızın aynı duruma duşmesıni onleyecek önlemlerın şımdıden alınmasına olanak verecektır. Oğren'lmek ıstenen iklncl husus, Venus atmosfennde su bahan ve oksiıenın neden yok aenecek kadar az olduğudur: Bunlar varmış da sonradan mı yo!' olmuşlardır'' Yoksa hıc olmamışlar mıdır'' Öğrenılecek ucüncü nokta. guneştekı patlamaların dunyamız ıle Venus uzerınde aynı etkıyı yapıp yapmadığıdır Bunu, başka bır bıcımde şoyle de soyleyebılınz: Güneşteki patifimalar sonucu uzoyo yayılan elektron ve protonlar Ismail Başanr'a dogum an>ncıa vord'in eden As. Ferhat Özbek'e, doğum oncesı gereken mudahaleyı yopan ve bızlere yardımcı olan. Dr. İbrahim Güven'e, ayrıca dokuz ay gıbı uzun bır zaman eşımın tedavısını tı tıziıkle surduren. saygıdeğer ınson; Paşabahce S S K Hastanesı Nısaiye Şefı Opr. Dr. Fehmiye Gülgün'e Zeynep Kâmıl Hst'nın hemş're ve personelıne bızlen yalnız bırakmayan aıle dostlarına ıctenlıkle teşekkur ederız ŞAZİMENT CENGİZ DARCAN Araçlar Nasıl İş Görecekler? Venus'ün sırlannın bugüne kadar tam cozulememesının nedenlerınm başında. atmosferının anormal durumu gelmektedır. Gercekten de, sulfürık asıt gıbı hızla aşındırıcı bır maade ıcınden gecerek gorevını yerıne getırecek arac lar yeryuzunde nasıl denenecektı'' Fazla olarak, bu cok duyarlı araclar Venus'ün cehennem havasına ve yuz kat basıncına nasıl doyanacaklardı? Bu tur araclann denenmesı icm gereklı ortam dunyada nasıl yaratılacaktı'' İşte bu konulcr. ışlerı oldukca aksatmıştır Hal hoyle Vefat ve Teşekkur Afyon eşrafından Hacı Bakızade merhume Hacer ve merhum Dılâver Bakıoğlu'nun oğulları, I.E.TT Mensubu; Hikmet Bakıoğlu'nu 16 hazıran 1978 cuma gunu anı oiarak kaybetmenm acısı İCindeyız Merhuma Tanrıdan rahmet dıler, ebedı ıstırahatgâhına tevdıınde hazır bulunan I E T T Genel MudurluğCı ıle Muhasebe Mudurluğu arkadaşlanna, SeKer Sıgorta Mensuplorma, ılgı ve dostluklannı esırgeme/en telefon, telgrafla ve bızzat gelerek tazıyetlerını bıldıren tum akraba. dost ve yakınlarımıza teşekkur ederız ARİF BAKIOĞLU Araçların biçimleri a) 20 Mayıs'ta yola cıkan arac tek bır parcadan oluşmaktadır. Bunun gorevı. Venus un cevresınde durmadan Satılık Komple Rotatif Markası CRABTREE Teknik Evsafı: Ikı ayn veya birleşik tek rotatif şeklinde calışır iki ayrı rotatif halinde8 sayfoyı sıyah, kırmızı, mavl, sarı dort renk b « sıyah, kırmızı ıkı renk. İki gazeteyi iki ayrı cıkışta aynı ando saatte (35 00 adet x2) 70 000 adet basar. Birleşik colıştıgında: 16 sayfanm 4 sayfasında 4 renkli olarak soatte 35 000 odet baskı yapat. Muracaot Snat 912 ve 1316 arasında 28 97 C3 numaratı telefondan gereklı bılgıler alınabılır. İLAN USKUDAR ASÜYE İKINCI HÜKUK HAKİMLİĞİNDEN 977 '267 Davacı Davut Aydın vekıh Av Saıt Akturk tarafından davalı Hatıce Aydın aleyh^ne acılan bosanma davasının yapılan acık duruşması soounda Davalı Hotıce Aydın'ın adresı olan Ozkan Erbıcer Fanıla Atolyesı Mollataş Sok No 11 adresıne gonderılen dava dılekcesı teblığ edılmeyerek bılâ gerı lade eaılmesı uzerıne zabıtaca yapılan tahkıkatta adresının tespıt edılemedığı bıldırılmıs olduğunaon dava dılekcesının davalıya ılanen teblığıne karar verılmıştır Davalı Hatıce Aydın'ın durusna gunu olan 13 7 1978 gunu saat 10 25'de auruşmaya gelmesı v'eya kendısını bır vekılle temsıl ettırmesı. aksı halde dava arzuhalı ve aunlu davetıyenın kendısıne tebhğ edılmış sayılacağı gunlu dovetıye yerıne kaım olmak uzere ılon olunur (Basın 4696) 9113