Katalog

öm ö'unya İle birlikte TRT de Dünya Kupası heyeca nına girdi. Eurovision ile 1,5 yıl önce yapılan anlaşmay.'a başlayan çalışmalar geçen haf ta sona erdi ve TRT'nin 98 bin mark ödeyerek satın aldığı 21 macın 13'ü kesiniikle belli oldu. Bunların hepsi grup maclan. Yarı finolin 12 ma çından oltısı yarı final grupları belirlendikten sonra secilecek. T İngiltere, Belçika, Hollanda, Avusturya, ita/ya, Polonya, Mo caristan, Romanya 38 macın tamamırn satın aldılar. İsvicre'nin üç ayrı istasyonu 32 maçı aldı. Paylaşarak nakledecek. Almanya ayni anda oynanan maclan, bizim pazar radyo naklen yayınlan gibi birınden diğerine geçerek verecek. Diğer ülkeler ve yayınlayacakları maç sayılan şöyle: Doğu Almanya 29, Yugoslav ya ve Tunus 25'er, Cekoslovakya 24, İsrail ve Fas 23, Fin landiya 22, Yunanistan 20. TRT'nin naklen yayın programı, kesin olarak şöyle: (Parantez icinde ayni saate rastladığı için verilemeyecekolan ve TRT'nin yayın icin sec mediği ikinci moc yer olıyor.) 1 haziran perşembe: 19.50 Ac'lış Töreni 21.00 Botı Almanya Romanya 2 haziran cuma: 19.45 Fransa • italya 01.15 Arjantin Mocoristan (Tu nus Meksika) 3 haziran cumartesh 19.45 ispanya Avusturya (isveç Brezilya) 22.45 Peru İskoçya (İran Hollanda) 6 haziran sali: 19.45 İtalya Macaristan (Arjantin . Fransa) 22.45 Meksika Batı Almanya (Polonya Tunus) 7 haziran çarşamba. 19.45 Brezilyo İspanyo (Avus turya iran) 10 haziran cumartesl: 19.45 Fronsa Macaristan (Tu nus Botı Almanya) 01.15 İtolya Ariantin (Meksika Polonya) 11 haziran pazar: 19.45 Brezilya Avusturya (Pe ru iran) 22.40 iskocya Hollanda 'isvec İspanya) 1978 Dunya Kupası'nda, Arjantin Televizyonu özet yayın yapmayocağını acıklodı. Gunün tum maclorı Eurovision ta rafından 2 3 dakıkalık haber filmi haline getirilecek ve erte si gün sadece golleri ve ılgınc anlan ile, haber bülteninde ya yınlanacak. TRT EKİBİ AÇIKLANMIYOR Dünya Kupası'nda naklen ve rilecek 21 macı anlatmak üzere görevlendirilen 7 TRT spike ri kesiniikle belli oldu. ancak acıklanmıyor. Spor Şubesi MO dür Vekili Arman Talay «Bu konuda tüm bilgller Daire Baş kanı Teoman Karahun'da» der ken, Karahun. «Şlmdilik oçıkla mamız uygun değil» diye konuştu. TRT, Dünya Nihayet TRT'nin yasal Genel Müdürü var Kupası 'nın 38 maçmdan 21'ini naklen Cengiz Taşer verecek göreve llli lllll llll llll llll III llllllı ıı Hmcal ULUÇ • AVRUPADA YUNANİSTAN'DAN SONRA ENAZ YAYIN YAPAN ÜLKE BİZİZ. GRUP VE YARI FİNAL MACLARININ YARISINI YAYINLAYACAK TRT, ÜÇÜNCÜLUK VE ŞAMPİYONLUK MACINI DA VERECEK. BU KEZ ÖZET YOK. CENGİZ TAŞER İSMAİL CEM'İN İSTİFASINDAN SONRA TRT'NİN GENEL MÜDÜRLÜĞÜNE GETİRİLDİ programcılar ile toplantı yaparâk başladı TRT'nin Cannes'da seçtiği filmler... • CAĞIMIZIN OLAYLARI (Doküdroma Türü)* 1 The Trial of Lee Osvvald (Osvvald'm Duruşmosı) Kennedy'nin kotili olduğu ileri sürülen Oswald, Jack Ruby tarafından oldürüimese ve duruşması yapılsaydı, bu duruşma nasıl olurdu? Dizi bu soruyu, eldeki tüm delil ve belgelere dayanarak yamtlıyor. Kendi acısmdan bir belgesel kurgu filmi. Birer saatlik dört bölüm. 2 Holocaust 45er dakikadan 10 bölümlük dizi, Nazilerin İkinci Oünya Savaşında giriştikleri Genosid'in öyküsü. 3 Missiles of October (Ekimin Füzelen) Bir yanaa Kuba'da üslenen Sovyet yapısı füzeler. öte yanda, Kubo'yı aoluka altına alan Amerikan Donanmosı.. Dunyoyı ücüncü büyük savaşın eşiğine getiren gunlerın öyküsu. 35 dakıkalık dört bölüm. 4 VVashington Beyond Closed Doors (Kapalı Kapılann Ardındaki VVashıngton) Ambargo görüşmeleri ülkemizde dikkatleri bir ando VVoshington'a cektj. Amerikon polıtikasının belirlendiği Washington'da lobiler, kulisler nosıl calışıyor ve işiiyor? 45'er dakikadan 12 bölüm. 5 Nixon Checkers to VVatergate: Baş kon Nixonun sonu olon VVatergate'in öyküsü. 6 Rosenbergs Must Not Dle (Rosenbergler Ölmemeli) Atom sırlarını Sovyetlere sottıklan iddiası ile yargılanıp idam edılen ünlü ciftin duruşmaları. 5O'şer dakikolık, 6 bölum. 7 The True Story of the U2 Syp Incldent (U2 Casusluk Olayının Gercek Öyküsu) Türkıye'den kalkıp, Rusya üzerinde casusfuk ucuşları yaporken düşen ve Sovyetlere yakalanan pilot Gary Fovvers'ın öykusü. • CAĞDAŞ EDEBİYAT DİZİSİ Connes'o bu diziden tomomlonmış yeni uygulomalar geldi. Yenilerı alma konusunda onlaşma yapan TRT, çekılmekte oianları da alabıleceğini bildırdi. Alınan yeni romon uygulamalan şunlor: 1 Aspen (Burt Hirschfeld). 2 Harvest Home (Tom Tryon). 3 Locse Change fSarah Davıdson). 4 Black Beauty (Anna Sewell| 5 Wheels (Arthur Hoiley) 6 Seventh Avenue (Norman Bogner). • KLASİK ROMANLAR VE TİYATRO OYUNLARI 1 Pierette (Honore de Balzac). 2 Madame Bovary 'Gustav Floubert), 3 Anna Karenina (Tolstoy), 4 Savaş ve Barış (Tolstoy). 5 Aslan Asker Şvayk, 6 Brecht'ten İki Oyun, 7 Shakespeare'in Yaşam Öyküsü • BELGESELLER 1 Hollyoood (Sinemanın kuruluş ve gelişmesinın öyküsü). 2 İnsan Vucudu (Vucudu tanıtan bir dizi), 3 Kolay Ekonomi: Çağımızda büyük önem kazanan bilim dolını holk dili ile anlatan bir dizi. 4 Cocuk Bakımı (iki ayrı dizi). 5 19'uncu Asır Gecen yüzyılı tonıton bir belgesel dizi, 6 Yaşam Savaşı Tarihsel bir dizi, 7 Dünyanm Kadınları Bir magazin dizısi, 8 Gök Kuşağı Doha önce bazı bolumlenni ızledığimiz magazin dizisı, Ayrıca ceşitli tarihsel ve doğayı onıatcn diziler ve tek belgeseller Bunların icinde dıkkati cekenler, Anadolu Gelenekleri. italya'da Komünizm, Lübnan'da Fılıstınlı Mülteciler. • MÜZİK EĞLENCE Disco Magic, Paradiddls, Cloudlo Cordinale Shom gibi şovların yanında, Fronk Sinatro, Perry Como, Sllvie Vortan, Mireflls Mathieu, Adamo, Harry Belafonte, Aretha Fronklin, Shiriey Bassey ve Yves Montandın konserlerı. Ayrıca ceşitli klasik muzık, opera. bale programları alındı. • DİZİLER Cannes'cio yeni polisiye, bılim kurgu ve komedı turlerinde yeni diziler olındı. Ayrıca Charlie'nin Melekleri dizisinin yeni bolümleri de ısmarlandı Cannes'da seciien ve olınan dıziler şunlar: 1 Stor Maidens (BilimKurgu), 2 Time TunneJ (BilimKurgu), 3 Taıort (Polisiye) Bu dizi olayları bir ölçüde suçlularm acısmdan ele alıyor. insanı suca iten nedenleri de inceliyor. Bu bokımdan ilgi cekti. 4 Baretta (Polisiye) Üc yıldır Amerika'da en sevilen polisiye dizi seciliyor 5 Love Boat (Aşk Gemisi) Sevimli ve neşeli bir komedi dizisi. Bir lüks gezl gemisinde yolcular ve mürettebat arasındakı aşk öykuleri anlatılıyor. TELEVİZYONCULAR CANNES'DAN ELLERİ DOLU DÖNDÜLER annes'da yopılan TV Film leri Pazarına katılan beş kişilik TRT ekibi, birbirinden ilginc ve renkli diziler ve filmlerle geri döndü. Ekibe baş kanlık eden TV Daire Başkanı Yılmaz Dağdeviren «Dış koynaklı programtarımız, kallte, ilginçlik ve yarar acısmdan se yircinin özlediği düzeye yeniden getirilecek» dedı. Yerli yapımlann gerek kalite, gerek sayı ve süre olarak artmcsını sağlayacak önlemler konusunda colışmalann C son döneme ge'diğinî ve bugunkü durgunluK ve tıkanıklığı ortadan koldırocak reorgünizosyon calışmasının sonuclonmok iızere olduğunu belirten Dağdeviren «Yerli yapımlardo atağa hazırlan'rken, yabancı yapımlann da, ekranda dengeli ama, renkli ve ilginc şekilde surdürme kararındayız. Cannes'da seçim yaparken buna özellikle dikkat ettik» dedi. Dağdeviren, Cannes'da en büyük ilgiyi, dünya televizyonculuğunda son yıllarda sayısı hızla artan bir yapım türü, <Docudrarna»ların cektiğinı betirtti. Dökümanter ve Drama kelimelerinden yapılan bu ulus larorosı terim, gercekten olayların, gercek belgelere dayana rok yeniden canlandırılması anlamını taşıyor. Turün bu yıl en buyük örne ği Holocaust.. Halen Amenka'da büyük gürültüler arasında gösterilen dizi ,dünya seyîrcı rekorunun sahibi gecen yılın Roots adlı dizisinı tehdit edıyor. Cannes'da hemen herkes Holocaust'un peşınde olduğunu ocıklayan Dağdeviren, Ikın cı Dünya Savaşında Nazilerin Yahudilere karşı giriştikleri soykırımını anlatan diziyi Japonların 750 bin dolar (yaklaşık 18 mılyon lira), Alman'orın 1 milyon 250 bin mark (yaklaşık 17.5 milyon lira), BBC'nin 580 bin sterlin (yoklaşık 30 miiyon lira) ödeyerek satın aldıklarını söyledi .Yapımcı fir mo diziyi TRT'ye 12 bin dolora önerdi. Fiyatlar ülkelerin ödeme gücüne ve alıcı sayısına gcre belirlendiği icin bu öneri, diğerleri He karşılaştırılamayacak kadar ucuz. Ancok TRT gecen yıllorda ödediği 6 bin dolarlık sınırda ısrar etti. Dağ deviren «ilke olarak anlaştık, Holocoust gibi tüm dünyada ilgi toplayan bir belgeseli bizim seyircimiz de izleyecek» dedi. Dünya Televizyon seyirci rekcrunun sahibi Roots odlı diziyi ise bu yıl da olmak mümkün olmadı. Yapımcı firma ge cen yıl 60 bin dolar istemişken, bu yıl 30 bin dolara kadar indi. Ancak TRT bu parayı da ödemeyeceğini bildirdi .Dağdeviren «zaten adamlar bizde ya ymların siyah beyaz olduğunu öğrenince satmaktan vazgectiler. Bu tüm dünyada olay olan bir dizi. Siyah beyaz gösterilirse güzelliğinin önemli bir bölümünü kaybeder ve hayal kınklığı yaratır. 30 bin dolar için, Türk seyircisine «Roots da bu muymuş» dedirtmek istemeyiz dediler. ^Şimdi onlar da bekleyecek, biz de bekleye ceğiz,» dedı. Daire Başkanı Yılmaz Dağde viren. yapımcı firmalarla TRT arasır.da ödeme acısmdan BBC dışında bir sorun olmadığını söyledi. «Tüm firmalar ulkemizdeki bugünkü sıkıntılı durumun kısa zamanda norma le döneceğini bildiklerinden, işlemlerini kesiksik sürdürüyor lar. Sadece İngiliz BBC hükümetin tüm İngiliz ihracat firmalarına verdiği emir gereği, tüm borclar ödenmeden yeni bir film göndermiyor. Cannes'da konuştuğum BBC temsilcileri cBu bizim uzerimizds bir hü kümet karan. Ama kısa zaman da durumun duzelmesini diliyo ruz.n dediler. Aslında TRT'nin de BBC'ye borcu önemli değil. Parası Merkez Bonkasma yotırılmış, transfer bekliyor.» dedı. HAFTADAN SEÇMELER • PAZARTESİ Sporseverler icin oldukca yoğıın bir hafta başlıyor. Balkan Basketbol Şampiyonasında takımımızın maclarını bugünden itibaren 18.30'da nakıen izliyoruz. Dün Yunanistan ile korşılaşan ekibimizin bugün ikinci macı Bulgaristan ile 18.30. Haber öncesi Türk Halk Müziği Top!u Programı, haber sonrası, Enerji konusunu işleyen İstanbul yapımı dizid» Petrolü anlatan bölümü izleyeceğiz. • SALI Haber öncesinde, Milli Parkiarımızı anlatan belgesel dizinin yeni bir bölümü var. Bu kez Antalya yöresinde oiacağız. Ayda Bir adlı yapımda ilginc konular yer alıyor. Sarılık hastalığı, üc büyük kentte hastane önlerindeki birikimin nedenleri vs sonucları, Antolya'nın Kuzca Köyündeki devamlı intihar olayları. Elmalı'da kurutulan göle, ağaların sahip cıkışı, Antalya' dan turistik ve tarinsei sorunlar. Ayla Erdemlive Mehmet Deniz'in yaptıkları programı merakla izleteceğe benziyor. Gecen hafta Vergi konulu program yüzünden yayından cıkarılan Fatoş Balkır bir haftolık gecikme ile ekrana geliyor. TV'de yerli sinemada, Sevenler Ölmez adJı filmi izleyeceğiz. Metin Erksan'm filmlerinden biri. boş rollerinde Kartal Tibet ve Fatma Girik oynadılar. Bugün macımız olmadığı icin, basketbolden naklen yoyın yok. • CARŞAMBA Türkiye Romanya basketbol macı ile acılış 18.30'do. Sinekleri tanıtan dış kaynoklı belgesel film ilginizi cekecek. Haber sonrosı Avrupanın bir numaratı kupastndo final var. Şampiyon Kulüpler Kupası finalinde İngiliz Liverpool ile Belcikalı Brugge. VVembley'de karşı karşıya gelecekler. Brugge (Brugge bir Flaman kenti, tıpkı yazıldığı gibi okunuyor) iyi takım. Ama Wemb ley'de ingiüzlerrn, hele ingiliz milli takımından da kuvvetli olduğunu herkesin kabul ettiği Liverpool'un kaybetmesi cok zor. Macın ardından Danıştay'ı, 110'uncu kuruluş yıldönümünde tanıtan bir program izleyeceğiz. • PERŞEMBE Balkan Şampiyonasında son gün, son maçımız Yugoslavya ile. Ancak 19.00'daki kapanış töreni yüzünden bu defa mac 17.30'da başlıyor. Meraklılar tedbirlerini şimdiden alsınlar. Zengin ve Yoksul'un ardından Behiye Aksoy'un konseri var. • CUMA Siyasal Bilgiler Fakültesi Basın ve Yayın Yüksek Okulu öğrencılerinin. öğretmenleri Güner Garıoçlu ile birlikte hazırladıkları Lâdik 76 adiı belgesel film, sansürden gecmemiş, Danıştay bazı bölümlerınin cıkarılarak gösterilmesine izın vermişti. Önceki hafta özel galalarla sunulan film, bu hafta TV'ye geliyor. Samsun'a 80 kilometredeki Lâdik ilçesi yakınlarındaki Batok Göl ve yöresinaeki yaşamı anlatan filmi iziemenizı salık vereceğiz. Levent Kırca ve Arkodoşları'nın bu yıl da «Sağlık Olsun> dedikleri programlarında konu Aşk. Hanedanlann Cöküşü'nde gsnel Romano'ları adım odım çöküşe götüren günlerde olacağız. • CUMARTESİ Cumartesi Gecesi adlı programda bu kez sunucu Erkut Tackın, Konuklar, Asu Maralman, Ziya Taşkent, Gökben, Bedia Akartürk. Evlendirme Dairesi adlı skecte Perran Kutman, Altan Erbulak, Füsun Erbulak, Ersun Kazançel ve Mürvet Sim oynuyorlar. TV'de Sinemada, VVilliam VVyler'in 1966 yapımı sevimli bir filmi var: Hırsız Aşıklar. (How to Steal a Million). Bernard Shavv'un bir yapıtından esinlenerek cekilen film, Poris'in ünlü bir müzesinden, oldukca kıymetli bir heykelin calınışını anlat/yor. Audrey Hepburn Peter O'Toole, Charles Bcyer, Eli VVallrch ve Hungh Griffith'den kurulu kadro da nefis oynuyor. • PAZAR Bugün de bir film var. Tele Pazar'daki dizilerin tümü bitti. Yenileri de henüz gelmedi. Gelene kadar, film izleyeceğiz. Bu hafta başlayacak uygulamada ilk film, 18.30'da. Fransız yapımı Herkes Birlik Olsa, Christian Jacques'in bir filmi. Baş rolünde Jean Gabin var. 12 kişilik bir baiıkcı teknesinde esrarlı bir saigın hastatık boşlor. Telsiz de arızalanır, doğru dürüst işaret veremezler. Bu kopuk kopuk işaretlerden birini bir amatör radyocu kapınca olay duyulur. Tele Pozar'do ilkini gecen hafta izlediğimiz, oldukca başarılı bir yapım, Tele Pazar Cezoevlerinde adlı programın bu hafta ikincisi var. Tele Pazar yapımcıları, Samim Şenyüz ve Yılmoz Coğulu bu kez. Buca Cocuk İslâhevi ve Kadınlar Cezaevine, sonatcılarla berober gidiyorlar. Onlara eğlence götürürken, sorunlarını da dinliyorlar. Giyim Kuşam, İstanbul'da yapılmış bir skec. Ardından bir yerli belgese) dizi başlıyor: Basın Tarihimizde Cöken bir İmparatorluğun Öyküsü. 4 bölümden oluşan dizi, hem basınımızın, hem de ona paralel Osmanlı İmparatorluğunun tarihini anlatıyor. Biri cökerken, ötekinin gelişmesmi izliyoruz. Klasik Müzik progromında. Viyana Senfoni Orkestrasını dinleyeceğiz. ^ ıv radyolarından ve t«ievizyönundan T D T dınleyici ve seyirciye ulaşan btr • I I I program yayımdon once nasıl denetlenmektedir? Gercekte, basındo «Bir rodyo ve TV programı nasıl hazırlanır?» sorusuna zaman zaman yanıt verilir ve radyo ya da TV programlarının nasıl hazırlandığı fotoğraflarla an latılır. Çunku programların hazırlanışı okuyucuya ilginç gelebilecek noktaları kapsomaktadır. Fakat TRT'deki uygulamayı gördükten sonra, radyo ve TV progromlarının nasıl öenetlendiklerini de okuyucuya anlatmak gerekiyor. Cunkü boylece okuyucu, binbir zahmetle hazırlanan programların bir de adına «denetim» denilen korkunc işlemden nasıl gectiği hakkında aydınlatılmış olacaktır. DENETİM NASIL YAPILIYOR? Türkiye Radyolan'nda ve TRT Televizyonu'nda «program denetimi» genellikle dört aşamada gercekleştiriliyor. Burada özellikle söz programları uzerinde duruyoruz. «Nicin söz programları?» diyebilirsiniz., «Söz programları» çağdaş dünya görüşünü yansıtabileceği icin, TRT'de cok dikkatle gözlenen, denetlenen ve sık sık do yosaklanan program türierinin başında yer almaktadır. Şimdi, söz programlarınm denetim oşamalarım gözden geçirelim. TRT'de program hazfrlamak isteyen yapımcılar, önerilerini önce Şube Müdürüne sunarlar. Şube Müdürü program önerisini de netler, kabul ederse Program Müdürüne gön mlşse, bu kez de TRT Genel Mudür Program Yardımcısına bağlı Denetim Mudürluğune ge lir ve burada son kez denetlenir. Böylece TRT'de bir soz progromı öneri olarak beş yerden onay almak zorunda kalıyor demektir. Eğer bu onay cıkarsa, ayni programın senaryosu ya da metni ayrıca dört aşamada da denetlenmektedlr. Bu arada, TV söz programlarınm yukardakl uygulamaya uygun denetimi sırasında Genel Müdürluk aşamasındaki Denetim Müdürlüğü gerek görürse ya da daha alttaki TV aşamaları isterse, o program icin bir de «görüntü denetimi» yapılabilir. TRT'CİLER NE DİYORLAR? Bugün TRT'de program denetiminin tam bir sansür anlayışı ile uygulandığını kabul eden TRTciler TMMOB, TÜMDER, TÜTED ve DİSK YENİ HABERİŞ SENDİKASl tarafından 2 nisan 1978 tarihinde düzenlenen TRT Forumu'nda yayınladıklan raporda şöyle diyorlar: «Emir kulu sınav komisyonlarının duzmece sınavlarıyla denetim kadrolarına yerleştirllmiş sözde denetçiler. ynpımcıların büyük emeklerle ve halktan yana programlannın yayımını sudan gerekcelerle ya da hic bir gerekçe göstermeden engelleyebilmektedlrler. Bu konuda son bir örnek, bir Karatas yandaşı denetc'nin, dünyaca tanınmış bir Anayasa profesörünün katıldığı programı o Profesör yüzünden «Anayasa'yı Ihlal ettiği icin» engellemeye kalkışmasıdır. Bu arada, • smail Cem'in birinci MC I hükumeti tarafından görevden alınışından beri gecen 3 yıldan sonra TRT, ni hayet yeniden bir yasal Genel Müdüre kavuştu. Cem'in istifa sı ile boşalan Genel Mudurluk mokamına, TRT Genel Müdür luğü idari Yardımalığı görevini Adnan Öztrak döneminden beri yürüten Cengiz Taşer atan dı. Göreve başladığı gün, TV Daire Başkanı Yılmaz Dağdevıren ve Haber Daire Başkanı Teoman Karahun ile kısa gö rüşmeler yapan Cengiz Taşer. ilk toplantısını 3 mayıs corşam ba günü, televizyon programcı ları ile yaptı. Taşer toplantıda «Mucize beklemeyin ve mucizeye bel bağlomayın» dedi. Az gelişmiş ülkelerde mucizeye bağlı umutlonn durmodon körüklendiğme, bunlar gercekleşmeyince de doğon hayal kmklığının bu yuk olduğuna işaret eden Taşer ıKısa zamanda yeni yönst:m değişiklığinin sıze mucize ler getireceğmi sanmayın. TRT nin sorunlarını bu ülkenin =!• runlamdon soyutlomomızo ola nok yok. Tabıi birşeyler vapacağız Ama size derhal gercekleşecek bir mucize vaadetmiyorum» dedi. Daha iyının yapılacağını, yapılmasının gerek olduğunu belirten Taşer. «İlk toplantımı te levizyonun esos unsurlan prog ramcılarla yapmaktan cok mut luyıım Bu toplantılar özeleştiriye olanak sağlayacaktır. Öze leştiri esastır. Sızden kişisel değil. kurumu ve ekranı duşün menizi istiyorum. Kırgınlıkları unutup birbirinizi sevmenizi ve desteklemenızi istiyorum,» dedi. Taşer'ın toplantısı olumlu bir havada başladı ve olumlu bitti. Genel Müdürün personelın gelir ve sosyal güvenliği konusunda verdiği haberler se vınc yarattı. HÜKÜMET TEMSİLCİSİ KİM? Cengiz Taşer'in Genel Mü dur sıfatı ile. Yönetim Kuruluna otomatık gjrmesi ile. kuruldaki üc hükümet temsilciliğinden biri boşaldı. Bu boş temsilciliğe otomanın Boşbakon Ecevit'in Almanya dönüşünde yapılabileceği sanılıyor. Hükü met TRT Yönetim Kurulunca. kurum icinden de elemonların bulunması ılkesinı benimsiyor "KURBAN'ın TV serüvenini anlatayım,, 1 Mayıs 1978 günlü televizyon soyfomızda yoyınlonan «Kurban Televizyon filmi olamıyor» adlı yazı üzerine oyunun yazorı Gün gör Dilmen aşağıdaki acıklamayı yaptı.Bu yazıda gercekler çarpıtılmıştır. «Kurban» adlı tiyatro o. yunumu TV filmi yapılsın diye TRT'ye verip de son anda geri çekmiş değilim. Bu oyunun TRT'deki serüvenl şöyle olmuştur. 1. Ankara Radyosu Tiyatro Şubesi benden ve temsilcimden izinsiz radyo oyunu haline getirdi ve yayınladı. Cektiğimiz pro testoya hiçbir yanıt verilmedi. Z. İki yıl önce Ankara TV'sinden Leyla Atmacalar ile bir anlaşma imzaladık, oyunu TV filmi haline getirmek için. Bu tasarı gerçekleşmedi. 3. Üç ay önce TRT TV şubesi üyeleri ile Türk Tiyatro Yazarları Derneğinin temsilcileri arasında yapılan toplantıda arkadaşım Cetin Öner bu kez oyunu kendisinin TV filmi yapmak istediğini söyledi, yeteneğine güvendiğim icin kcbul ettim. 4. On gün önce Cetin Öner yerine Ankara televizyonunda o güne kadar tammadığım bir görevli, Tanju Turunc geldi, oyunun TV rejisörlüğünü kendisinin yapmak istediğini söyledi. Özür dileyerek kabul edemiyece ğimi söyledim. Gerekçelerim şöyleydi. a) Cetin Öner'e verilen söz başkası için gecerli değildir, b) Oyunun yakında yeniden sahneye konma olasılığı vardır, oysa TV filmi bu şansı tümüyle oriodan kaldıracaktı. c) Yerli televizyon oyunlorına ödenen telrf hakkı gülünc de necek kadar ozdır. Tanju Turunc, bir arkadaşımın, yanındo yaptığımız bu konuşmada bana hak verdiğini tekror tekrar belirtti. TRT'yi eleştirdi. Şimdi aramızdaki konuşmayı iyice carpıttığını hayretle görü yorum. Oysa ne o bana öyl» bir soru sordu ne de ben «biz sanatcyız. Sanaiırmzı bu kadcr ucuza satmayız...» söyleriyle başlayan bir yanıt verdim. Kim se benlm bu üslüpla konuştuğumu işitmemistir. Program Nasıl Denetlenir? Mahmut T. ÖNGÖREN derir. Program Müdürü de oynı öneriyi denetler ve beğenirse radyo ya da TV Müdürüne, o da Daire Başkanına yollar. Eger bu öneri Daire Başkanının onayını alırsa, TRT Genel Müdürlüğü katına iletilir. Son aşamada söz konusu program onerisi onaylandığı takdîrde, ayni sıroyı izleyerek geriye döner ve yapımcıya gelir. Artık öneri programloştırılacak demektir. İlk bakışta bir söz programının önerisinin bu sıkı denetim ve onay aşamasmdan gecmesi doğal olarak kabul edilebilir. Fakat bir önerinin bu a'enli cok yöneticinin ayrı oyrı onayına sunuiması hem uzun bir sureyi a\makta, hem de cogu kez yolda yitip gitmektedir. PROGRAMCININ ÇİLESI Programı hazırlayacak olan yapımcı gerekli çalışmalorını (araştırma, senaryo yazımı vb ), onaylanmış program önerisine göre yapar ve senaryoyu ya da program metnini ortaya çıkarır. Bu senaryo ya da metin önce Şube Müdürü tarafından denetlenir ve Program Mudürluğune bağlı Ondenetim ve Redaksiyon Şubeslne gider. Buradakl denetim Program Müdürü adına yopılır. Daha sonra sırada Daire Başkanlığı aşamasındaki Program Yayım Planlama Şubesi Müdürlüğü var dır. Ayni senaryo ya do metin burada do denetlenir. Sözkonusu aşamada denetçiler doğrudan doğruya Daire Başkanlığına bağlı olmamaklo birlikte, Başkan adına denetim yapmaktadırlar. Fakat denetim işi burada bitmez. Eğer senaryo ya do mefin Doire Bos kanlığı aştfmasındaki Program Yayım Plonlomo Şube Müdürlüğündeki denetimden, geç işgalcl denetçiler, blrçok programın engellenmesinin yanısıra, işçi sağlığını konu alon bir program dizisini de üç oy süreyle ekrana yansımaktan alıkoymuştur. Ancak, çok az olmaklo birlikte, holktan yono dürüst denetçilerin bulunduğunu da söylemek gerekir. Bugün TRT'de denetçinin keyfine, yapımcıyla arasındaki ilişkiye ve denetçinin «dünya göruşusne göre oluşan bir sansür çarkı işlemektedir. Demokratik bir TRT'de program denetimini programcının kendisinden başka hiç kimse yapmamalıdır. Ne var ki, bu özdenetimi yapabilmesi icin de programcının yetiştirflmesi gerekir. TRT programcılarının Anayasa'nın özüne, TRT Yasası'na ve diğer ilgili yasalara (bu yasalardan bazjlarının cağdaş demokrasi anlayışına aykırı olduğu kabul edilse bile) ve TRT'nin yayım politikasına uygun bir cizgide programları hazırloyabilmeleri ancak yayımdan sonra yapılacak değerlendirmeler sonucunda sağlanacaktır. Yayımdan önce radyo ve TV programlarına programcılann dışındaki kisilerce yapılan müdahaleler, işi sonunda sansüre donuşturür. Ama yayımdan önce programct kendi istediği görevlilere, özellikle TRT'nin hukuk danışmalarına da (elbette bugün görevde olan hukukçulara değil) başvurabilmell ve onların yordımlorından do yararlonabilmelidir. Yoksa «Bir Program Nasıl Denetlenir?» sorusu, yıllardan beri göruldüğü gibi, TRT'de oncak «sansür, clle» glbl sözcükler kullanılarok yonıtlanmokton kurtulomaz ve aydınlık programların radyo ve televizyondan halko erişmesl çoğunlukla engellenir.