Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Dünya Bankası Başkanı McNamara hafta sonugelivor Hafta sonunria ulkemlze gelmesi beklenen Robert McNamara yaklaşık on yıldan berl Dunya Baokası'nın başkanıdır. Daha once ABD Savunma Bakanlığı gorevınde bulunmuş olan McNamara Vıetnam savaşıyla ılgılı birçok kararın uygulayıcısı olmuştur. McNamara'nın ozellıkle son yıllarda «gellşm«kte olan» ulkelerın sorunlarıyla yakından ılgılendığı ve bu ulkelerın kapıtalıst sıstem ıcmde gelışerek sıstemle butunleşmeleri yolunda caba harcadığı bılınmektedır. Halen gelışmış ulkelerle «gellsmekte olan» ulkeler arasında blr anlayış ortamı saglamak amacıyla calısmalarını surdurmekte olan «Brandt Komisyonu» da McNamara'nın onerısıyle kurulmuş olup Dunya Bankası'nca fınanse edılmektedır. Robert MrNamara'nın gectığımız eklm ayındo The Guardlan gazetesı yazarı Hamısh Mc Rae ıle yaptıgı soyleşının ılgınc bolumlerını sunuyoruz. Mc Rae Dunya Bankası yıllık toplantısında, son 25 yılda ulkeler arasındakı gelir eşltslzllğlnln arttığını ve ozelllkle en yoksul ulkelerln gellşme hızlarının gerilediğlni bellrttlniz. Bu sozlerlnlzden Banka'nın yonellmlerinde değişlkllkler olacağı tonucunu cıkartablllr mlylz? McNamaıa Dunya Bankosı'nın yönelımınd» bır riegışıklık geıeğıne değınmemden son 25 yılda ekonomık kalkınma alanında onemlı adımlar atılmış olduğunu yadsıdığım sanılmasın Onemlı g«lışmeler olmuştur Ancak son ceyrek yuzyılın de neyımı kalkınma sorununa yaklaşımımızda cıcldı yanlışlar olduğunu da gostermlştır Ozelllkle orta gelırll ulkelerle en yoksul ulkeler arasında ve Arap Basıni McNAMARA'YI BEKLERKEN..Î MISIR EKONOMtSt VE YABANCI SERMAYE Dunya Bankası Baskanı McNamara: «Kucuk Isletmeclye kredi açabllecek kalkınma bankalarının kunılmosını deslekliyoruz.» Oaman VLAGAY • ELAHRAM (Mısır gazetesi) Amerıko nın 1979 yılında Mısır a yapacogı ekonomık yardım, toplam olarak 957 mılyon dolar tutarındadır Aınerıkan Dışışlerı bakanı Cyrus Vance. soz konusu yaraiınla ılgılı olarak Kongıe'ye bır rcpor sunmuş ve onaylanmasını ıstemıştır. Ancak, bu yaıciıının kullanılabılmesı ıcm, bazı ara^>tırına ve ıncelenıelerın yapılması gerekmektodır Bu araştırma ve ıncelemeler ı^e, Amerıkan şırketlerınce yapılar.ak ve ozel sektorun teşvık edılmesını amaclayucaktır. Bu aruştırma ve ıncelemelerln ışığındn, Ameukan yardımı programının ynneleceğl proıeler hazırlanacaktır Alınan bılgılere gore Amerıkan şırkptIpnnco yapılacak araştırma ve ıncelemeler, ozüllıkle tarım alanında teknoloıık yontemlerın uygulanmasını saglamak ıcm tarımın niü'Jern'eiptırılmesı, tarımın karşılaştıgı sorumar ve cozum yolları, yatırım alanları ve ılhalr.t ıe11ını qıbı konuları kapsayacakt ı. Ayııca o/el sektorun gelıştırılmesı yolları da cynı oroslırmndn ele nlınarnktır • McNamara: «.Son çeyrek yuzyılın deneyimi, kalkınma sorununa yaklaşımımızda ciddî yanhflar olduğunu gösterdi» bazı ulkelerın csşıtli kesımlftrl arosında qörul»n gelışnıe lıızı 'arklılıkları ve eşıtsızlıkler cok carpıcıdır Bız bunıı onlemenın gereklı olduğuna ınanıyor ve bu konuda soz konusu ulke yonetımlerının aynı anlayışı gostermelerını, en gerı bolge ve kesımlere agırlık vermelprını beklıyoruz Mc Rae Bu konuda, ozelllkle bazı ulkelercte, slvasal sorunlar yada engellemeler de onemll blr rol oynuyor mu? McNamara Bazı ulkelerde sıyasaı sınırla Dünya Bankası 2. Dünya Savaşı sonrasında kapitalist sistemin işleyişinin yeniden düzcnlenmesi için kurulmuştu Dun/o Bankası (IBRD], tıpkı knrdeş kutuluçu Uluslaraıası Para fonu (IMF) gıbı, Ikıncı Dun ya Savaşı t>onrasında kapıtalıst slstemın Işlevıslnı yeniden duzenlemek amanıyla toplanan Bretton VVoods Konferansı'nın urundur Kapıtal'ot dunyanın buyuk guclerınce sağlanan kaynaklarla kurulan ve VVashıngton'un en gosterışlı bır kes>ımmde yanyana yapılarda gorev yapan ıkı kuruluş karşılıklı danışma ve ışbolumu cerçevesınde calışmakiadırlar. Bu ışbolümune gore. • IMF'nın, Oye ulkelerln dış tıcaret reıımlerlnl ve para değerterını denetlemesi, konıonkturel nıtelıktekı dış tıcaret ve odenıe açıklarını mso vadelı kredılerle fınanse etmesı ve gereklı gorduğu durunılaıda clrtriı ekonomık sorunlarla knrşılaşan ulkelerl «istıkrar programları» uygulomuya zorlanıası. • IBRD'nın ise genel olarak uye ulkeleıın kolki'ima programlarını ve ozel olarak belırlı kalkınma proıelerını değerlendırmesı ve uzun vadelı kredılorle bu program ya da proıelere destek saglaınası ongorulmuştur. Dunya Bankası bu ışbolumu cercevesındft kcndı payına duşen gorevı daha etkın bıcımde yerıne getırebılmok amacıyla 1956 yılında Ulus lararası Fınans Korporasyonu (IFC) ve 1960'da da Uluslafarası Kalkınma Bırlığı (IDA) adıyla ıkı alt kurulus olıışturmuştur. Bunlardan İFC, «kalkınmakta olan» ulkelerdekı ozel sektorle doğru TABLO 1 KIŞI BAŞINA GELIRİN BUYUME ORANLARI(%) 1950 60 Gelışmekte olan ulkeler «En yoksul» ulkeler «Orta gelırlı» ulkeler Gelışmış ulkeler Nnt «Gunpy Avrupa» dahıl değıldır. 29 26 32 30 1960 70 3? 28 35 37 1970 75 37 1.1 4.2 1.9 nıalar gercekten onemlı rol oynuyor Ornegın ŞıU nnda aklıma gelen bır ulkede topraöın son derece de eşıtsız dagılımı eşıtlıkcı yonde bır gelışmeyı en gellıyor Ancak aynı ulkede yerel ve merkezı sıyasal yonetımde en buyuk aqırlıgı zengln toprak sahıplerı tasıyor Bu riurumda zengın toprak sahıp lerını bır takım ayrıcalıklarından ozverıde bulunn rak eşıtlıkcı bır gelışmeye razı etmek de son dn rece guc oluyor. . Ama unutmayalım kı bugun ar f tiK tum dunyada ırsat eşıtlıgıne yonelık duşunrfi ve uygulamalar ağırlık kazanıyor ve bu tur engel ler aşılmaz engeller olmaktan çıkıyor Mc Rae Orta gellrll ulkelerle en yoksul ulkeler arasındakl gelişme esltslrlıglnde sınalleşmis ulkelerce sağlanan yardımlann yonlendlrillşl de rol oynamış mıdır? McNamara Sınaıleşmiş, zengın ulkelerre sağlanan yardımlann ve ozelllkle tavızlı yardımlaıın gecmış yıllaıdakı dağılımıno baKtıgımı/da orta gplır grubundakı qelışmekte olan ulkelere daha cok yardım edılmış olduğunu goruyoruz Ancak OECD ulkelerı bu lutumun sakıncalı sonııclannı ortık kavromış ve yardımlarını. bu yardımlara en fazla gereksınım duyan ulkelere aoğru kaydırmaya başlamışlardır... Mc Rae Dunya Bankası'nın son yıllık raporunda kucuk işletmelerin de«teklenmosl konusuna genls yer ayrılmış bulunduğunu goruyoruz. Bu konu neden onemll sizce? . McNamara Gelışmekte olan ulkelerde, bıldıgınız gıbı kırlarclan kentlere doğru yoğun bır akış vcr Bu olgu yuksek doğurganlık oranlarıyİT bırleşınce kenllerde ış arayan ınsanların sayısın da dramatık artışlor meydana gelıyor Oysa bu ınsanlara ış saglayacak capta bır sermaye yogun sanayı yok bu ulkelerdo, bu tur sanayıı kuracak sermaye yok Dcmek oluyor ki bu ınsanlara kışı başına duşuk sermaye yatırımı gerektlren, emek yoğun işletmelerde iş bulmamız, Iş yaratmamız gerpkıyor Bu ıse ancak kücuk işletmelerde, kucuk işletmelerin istlhdam olanaklarını gftnışleterek sağlanabılır Kucuk ıştetmelere onem vermemızın başlıca nedenı budur. . Ancak bu ko nunda buyuk guçfuklerle karşılaşacagımızı da bılı yoruz Ornegın Dunya Bankası'nın şu yada bu ul kedekı bır kucuk ışletmecıye 500 dolar, yada 5000 dolar kredl acması olanaksızdır Bızım cabamız ceşıtlı ulkelerde bu tur kredı acobılecak kurumları gelıştırmek ve desteklemek yonunde olacaktır. Amacımız emek yoğun işletmeleri destekleyecek kalkınma bankalarının kurulması ve gelıştırllmesldır... Ayrıca emek yoğun kucuk işletmelerin gelışıp serpılmesını engelleyen etkenlerın saptannıası ve gıderılmes! konularında ılgılı hukumetlere yardımcı olmayı da kendımıze gorev sayıyoruz. • EL SEVRE (lrak gazetesi) TABLO 2 GELIŞMIŞ ULKE GELIRLERINİN YUZDESI OLARAK GELIŞMEKTE OLAN ULKELERIN KİŞI BAŞINA GELIRLERİ (%) 1950 fEn yoksul» ulkeler tOrta gelırlı» ulkeler «Petrol ıhracatcısı» ulkeler Tum «gelışmekte olan» ulkeler Her ıkı tablo ıcm kaynak Dunya Bankası 6 1 20 8 9 1960 4.0 18.3 16.1 9.7 1975 26 170 19/9 yılındn Aınorıka'nın Mibir a yapaccğı yordımla ılgılı program, Mısır ekonomisını Amerıkan ekonomısıne ve Batı'nın ekonoınık sıstemıno tumuyle bagımlı du.t.nıa ']otırnıeyı amaclayan bır plan nıtelığındedır Bu planın bır başka amacı ıse, y j baııcı sermayenın ve ozelllkle Amerıkan sermayosının ulkedekı tflmfiilcılığını yaparak olan bır asalak sınıf yaratmaktır. Ne var kı, 23 Temmuz Devrımınden sonra buyuk gelışmeler gosteren Mısır kamu sektoru uikeyı uluslararası kapıtalıst paznra bagımlı cluıumo qelırmeyı omaclayon «Ekonomık Açılım Polltlkasısn/n tam olarak uygulanması yolunda halâ bır enqelüir Amerıkan bankalarının Mısır oze\ sektor'ine bu/uk onem vermelerının ve kamu sektoru aleyhıne ozel sektoru guclendırmeye çalışmalarının nedenı de ıste budur • EL BAAS (Suriye gazetesi) 22 6 92 119 Mısır MerkP/ Bankası'nın bır raporuna gore iiugun ulkede faalıyet gosteren Amerıkan Dankalarının sayısı 20'ye ulaşmıştır Bunlar.n gecen yıl dışarıya yaptıkları transfer tutarı ıse 160 mılyon Mısır lırasıdır. Mısır Vatırım Komıtesı gecen uc yıl ıcmde, «Ekonomık Açılım Polıtlkasnna uygun olarak, yabuncı sermaye tarafındJtı 508 pıoiünın gerceKleştırllmesının ongorul dugunu, ancak bunlardan sadece 100 tone sının bu sure Icmde gercekleştlrılebıldığlnı acıklaınıştır Gercekleştırllen 100 pro|enln hsp&ı de, tıınstık lesıslerdır Aynı komıtenın ruporunda belırtıidığıne gore sağlık alanındu 8 hayvancılık alanında 15 gıda sanayıı alanında da 22 proıe ongorulmı.ş, ant.ak yabancı sermayenın uretken olan alanluro yatırım yapınayı reddetmesı yüzunden bu proıelerın bır tanesı bıle gercekleçtırılememlştır Mıb r Halk Meclısı nde yapılan tart.şmaljı ıse, Batılı sermaye çevreierının, bedat reıımi tarafından kendılorıne sunulun ayrıcalıkları hala yetersız bulduklarını, ure[ni'3 yonelık yatırım yapmak ı c n ozel sektore daha cok ayrıcalık tanmmasını ve Kamu stjklorunun tumuyle ortadan kaldırılmosını şaıt koştuklarını ortaya koymuştur. dan ılışkı kuımak ve btı sektore kredı ya da ya tırım ortaklıgı yoluyla yardımrı olmak amacını (jutmuştur. I)"C ayrıca ceşıtlı ulkelerde bır sftmayo pıyaoOfiı oluşturulmasına da yardımcı olmuştur IDA ıse, ozelllkle gerı kalmış ulkelere, «yumuşak kredı» dıye adlandırılan, duşuk faızlı ve uzun vudpll pıoıe kredılerı saglamak amacıy la kurulnıuştur IDA kredılerl genellıkle sulama yo da elektııiıkasyon gıbı oncelıkll pro|elere verılmekte ve on yıllık bır odemesız donemı ızle ycn kırk yıl ıçınde gerı odenmelerl ongorulmekte dır On yıl once yılda 800 mılyon dolar duzeyınde olan loplum IBRD kredılerı bugun 5 mılyar 800 mılyon dolura yılda 100 mılyon dolar duzeyınae olan IDA krodılerı ıse 1 mılyar 300 mılyon dolara yukselmış bukınmakladır Ancak Dunya Bankasının bugune dek surdurduğu çabaların bır genel rierjerlenriinlmesı yapıldığında «gerl kalmış ulke ve bolgelerı kalkındırmak» amacına ulaşmaklr.n cck uzck kaldığı acıkca gorulmektedır. 1950 1975 donemınde, ozelllkle en yoksul «kalkınmok ta olan» ulkelerle zengııı, qelışmış ulkeler aıasındakı uçurumun daha da dennleştığı (Bok Tablo) ve 1 mılyarı aşkın ınsanın henuz ıçme ouyuna, 700 ınııyon ınsanın yeterlı beslenme olannklarına kavuşamadıgı bı/zat Dunya Bankası Başkanı Mc Mamara taratından acıklanmışlır Mr Namuıa bu gercekler karşısında Banka nın gıderek kre^ı verme kıstaslarını qozden geçırme&ını ve SÎI ycksul uıkelere bu ulkelerın en yoksul kesıınle ıne, beslenme sorununa ıvedl co/unıler getıreuılacek tarım proıelerıne ve kucuk ışletmelere oncelık tanımasını onermektedır. Ba^.kan'ın bu egılımını Vıetnam deneyınden sonra yoksul ulke ınsanlarına karşı duydugu vıcdonı sorumlulukla icıklamak isteyenler olmuştur Ne var kı kapıtalıst dunyanın kılıt kuruluşlarından bırı olan Uunya Bankasfnın, sıstemın en gerı ulke ve kesımler.ne yonelık bu «ozel ılgi»sını, soz konubu ulke ve kesımlerı sıstemle dnho etkın DIçıtnde butunloştırmek amacıyla acıklamok her halde daha dogru olacaktır. Romanya'da işletmelerin özerkliği büyük ölçüde artırıldı BUKREŞ Dofıu Avrupa da şımdıye dek merkezı planlama ılkesıni en sıkı bıcımde uygulayagelon Romanya'nın, ekonomık sıstemırıe onemlı yenılıkler getırdığı bıldırılmektedır. «Internatıonal Herald Trıbune» gazetesının lıaberıne gore, Romanya Komunıst Partibi Merkez Komıtebinın kabul ettığı yenı ekonomık plan uyarınca işletmelerin ozerklığı buyuk olçude artırılmıştır Devlet bundan boylo ışletmelere yardım etmeyecek ve ışletmeler uretımlerıni talebe gore ayarlayacaklardır Ekonornıde yapılan bır değışıklığm adı «Yenl Mekanizma»dır. Bu arada ışçıler. «Uretlm plânının gerçekleşmesine yaptıkları katkı oranında» bonolarla teşvık edılecek, boylece daha fazla ve lyı kalıtelı urotım ıçın heveslendırıleceklerdır Romanya haber aıansı «Agerpress'e» göre, ışcılere, teşvık ıçın verııecek paranın blr tnvanı yoklur VVabhıngton da bu konuda qoruşlerınl acıklayan gozlemnler Romanya'du ekonoml uzerındekı merkezı kontrolun gevşetılmesıne yol aoan etkenlerden bırının, ulkenın batı dunyası ıle gıderek artan tıraretının olabıleceğınl belırtmı^lerdır Romanya'nın son yıllarda sosyalıst olmayan ulkelerle yaptığı tıcaret. sosyalıst ulkelerle olan tıcarelınden daha buyuk boyutlara ulaşmıştır. Bır gozlemcı şoyle demıştır «Bu bakımdan uretlmde nicelikten çok nitelik onem kazanmıştır» % 8 ARTIŞ 19651974 yılları arasında Romanya'nın gayrı safı mıllı hasılası % 8 oranında bır artış gostermıştır Bu sayı dunyanın en yuksek bırkac oranı arasındadır, Avrupa kıtasında ıse en yuksek orandır Gayrı safı mıllî hasılanın % 33'u ise, tekrar sarıaıye yatırılmaktadır Boylece Romanya, dunyanın en hızlı sanayıiRşen ulkelerı arasına qırmıştır «Yenl Mekanlzma» adlı ekonomık polıtıkaya gore Işletmeler uretımlerıni ayarlarken pıyasa lalebını doha çok goz onunde tutacaklar ve daha buyuk ozerklığe sahıp olacaklardır. Gozlemcıler bu arada yenı ekonomık prograrnın acıklanınasından once, ulkede ekonomık planlama merkezınde yapılan degışıkllklere dıkkatı cfikmfktfidırlor Son zamanlarda ekonomlk planlama ıle ılgıli 23 yetkılı değıştırllmiştır. (Dıs Haberler Servlsl) BARCELONA 40 yıllık faşlst yonetım suresınce ılerıcılerl ve aydınlarını Latın Amerıka'ya gonderen Ispanya'nın, şlmdı Latln Amerika'dan surulenlere kapılarını actıöı bıldırılmektedır Internatıonal Herald Trıbune gazetesının haberıne gore Latin Amerıka'da faşıst dıkta yonetımıyle ıdare edilen ulkelerln her gecen gun sayılarının artması sonucu cok sayıda Latın Amerıkalı Ispanya'ya yerleşmektedır Bunların coğunl u ğ j ulkelerınde ve hemen hemen kıtanın tumunde gorulen askerı reıımden kurtulmak ıçın kacmışlar ve daha cok Madrıd ve Barcelona kentlerıne yerleşmışlerdır Bu arada ulkede blr mılyon Işsızın bulunması nedenıyle Ispanyol halkının Latın Amerika'dan goçu hoşnutsuzlukla karşıladığı bıldırılmıştır Ancak lıberal basında yabancı duşmanlığı yapılmaması FRANCO DÖNEMİNDE AYDINLARINI LATİN AMERİKA'YA GONDEREN İSPANYA SİMDİ ORADAN GELEN SÜRGÜNLERE KAPILARINI AÇIYOR yolundakı yayınlara agırlık verllmektedır Gazeteler, Franco zamanında İspanyol aydınları nasıl Latln Amerıka'ya kultur taşıdılarsa şımdı de oradan gelen sanatcı, bılım adamı, duşunurlerden yararlanılması gerektığını belirtmekte ve ayrıca ŞıII, Arıantın ve Uruguay'dakı askeri re|ımler nedenıyle tahrıp olmaya yuz tutmuş kultur ve bılımın böylelıkle kendılerıne ge lebileceğıni kaydetmektedirler. Surgune gelenlerın çoğunu Ar|antınlıler'ın oluşturduğu ve bunların sayısında, 1976 yılında askerî cuntanın Ar|antln'de yonetıml ele gecırmesıyle büyuk bır artış gorulduğu kaydedılmektedır. Toplam surgunlerln sayısı hakkında herhangl bır resmî acıklama yapılmamışsa. da Ispanya'ya yalnızca gecen yıl 200 bın Latın Amerlkalı'nın geldıği tahmin edılmektedır. Ucan Hollandalıdan sonra «UCAN PİYANİST» deylml eklendi muzlk sozluğune. Deniz Arman Gelenbe'yl «UCAN PIYANİST» dlye selâmladı başkentlller. Yoğun blr traflk İCinde gercekten Son haftaları Bonn, Tenerif, Zurlh, Paris konserlerlyle geçirmlş. Sonra Istanbulda bir konser, hafta başında Ankara'da blr konser, ertesi gun Izmlr'e uçtu, gelecek hafta da Lahey'de ve Parls'te Unesco'da çalışıyor. Gercekten ucan blr plyanlst degll mi? Fransız Kultur Merkezındeki konserde başkentlller de uctular biraz. Yazık, Adnan Saygun yoktu dlnleyiciler arasında. Genç pıyanlstln Saygun'u da uçurdugunu soyledi başkentlller Teknıgl de, yorumu da cok begenildi Saygun, Batıya, çok sesll muzige açtlan ılk Ataturk kuşagından, Denlz Gelenbe bu açılışı yeni boyutlara ulaftırıyor. Guzel, Incecık bir kadın, şıklığıyla Parls'ln ruzgârını estlrlyor ama parmaklarının ruzgârı başka. Saygun'un yetmişlncl yıldonumu, butun konserlerlmde onu çalıyorum. önce Bonn da çaldım, lyi krıtikler aldım. Sonra Zurıh'de Bela Bartok ıle birlıkte çoldım Saygun'u, cok beğenlldl. Saygun benım Jullard'da çalıştıgım yıllardan beri sevdlğim bir besteci, her zaman çalmak ıstlyorum, dıyor. Konserı bır kokteyl ızledl, dıplomatlar, sanatcılar, muzikseverler, klmı ellerln blr muzik yapıtını yenl boyutlara ulaştırdıgını konuştular. Başkent konserlerinde muziksel soylesiler olmuyor yolnız. Kimi eller gergin havayı yumuşatırken Mozart'dan, Schubert'den, Mes slaen'den, Saygun'dan blr ruzgar estirirken, klml eller de olum saçıyor, kurşun sıkıyor, cop kullanıyor değıl mi? Muziksel soyleşllerın havasını kurşun gıbl ağırlaştırıyor o eller... O konser gecesinı genç blr diplomatın evınde sona erdlrdik. Ayşe ve Ferhat Ataman'ın Denlz Gelenbe ile eskı dostlugu var. Ferhat Ataman o gece Llbyalılarla beraberdl, başkentin unlu blr gozlnosunda Bulent Ersoy'un şarkılarını beğendiler ml bilmem, ama başkentlller Llbya ve Turklye'nln ortak şarkısını merak ediyorlar.. Callud'un gellşlnden bu yana Işblrllgl olanaklarında buyuk blr gelişme yok .. Geç saatlerde birden kapı caldı, ev sahibl geldl, gulec yuzlu blr delikar\lı glrdl Içerl. Deniz burada mı? Blz şaşırdık blraz. ' Ben yukardaydım, Denlz'ln burda ol duğunu duydum, merhaba demeğe geldlm. Biz de «merhaba» dedlk delikonlıya. Dunya nasıl kuculuyor kiml zaman. Ahmet Edlz Zurih'den gelmlş, gecen hafta beraberlermls ucan plyanlstle. Tages Anzeiger gazetesinde onemll blr elestlrj cıktı senln Için dlyor. Blzim şef de senl cok tuttu, yenl bir konser planlıyor, Clara Schumann'a benzetlyor senl... Pekl, siz Ahmet Ediz. diye sordum. Ben diyor, Sedat Edlz'ln oğluyum, babam gibi muziğı seçtim, Londra'da oğrenlm yaptım, sonra Londra oda orkestrasında Mozart grubuyla blrllkte çalıştım, askerllkten sonra Zurih oda orkestrasının actıgı sınavı kazandım, şlmdl orada calışıyorum. Unlu blr oda orkestrası var Zurlh'de, bu Turk dellkanlı da blrlncl vlyalo colıyor. Gelecek mevslm de Adnan Saygun'un Dictum • unu cafmağa hazırlanıyor. ANKARA... ANKA... Uçan piyanistler, yeşerten ve solduran eller... Müşerref HEKİMOĞLU Bela Bartok calısıyorduk. Blzim sef Edmond de Schutz cok hos blr Insandır, bana, «Ahmet, Bartok'u sen çal bakalım Turkler Macarıstan da uzun kaldılar, senın yorumun cok onemll» dedı. Ben de ona Bela Bartok ile Adnan Saygun'un lllşklslnl anlattım notaları verdim, şlmdı Saygun'u da calocağız.. Zurlh orkestrası yirmibeş klslden oluşuyor. Onikl ulutun çalgıcıları var, dlyor Ahmet Edlz. Sovyet, Polonyalı, Japon, İtalyan, Avusturyalı, Arjantlnll, İsraelll, Macar, Amerikan, Inglliz ve Isvıçrelller arasında bir de Turk. Ve Schutz, blr orkestrada değişlk uluslar, deglşik karokterler coğalınca muzlk daha guzelleşlr, diyor. Zurlh oda orkestrasının şeflnl gulumseyerftk selâmladık, bir de siyasal orkestralor dusunduk. Slyosaı sefler, seslerj teklestlr ' mek eglllmlnde çok zaman Değişlk yorumlardan pek hoslanmıyorlar. Oysa demokratık orkestrayı da sagdan ve soldan oluşan deglslk sesler renklendirir, guçlendlrlr değllml? Ahmet Edız'e sordum. isvlcre'de Ecevit'l gordunuz mu? Goğus geçirdl: Sormayın efendim, olay çıkacak dlye toplantıyı bildirmedller. Oysa ben geçen yıl Ecevlt içln bir konser duzenlemege karar verdim Gemeinde'nın evınde, gellşlnl CHP ye yollayacaktım. Elımlzden başka şey gelmlyordu, viyolamla bir katkım olsun Istedım, siyasal nltellkte buldu Isvlçreliler.. Ahmet Edız'ln şaşkınlıgı geçmemiş halal Avrupa'da Ecevlt ıcln duzenlenen blr toplantıüa olay çıkar mı hıç, dıye soruyor .. Ama klml diplomatlar Ecevit'in Isviçreye Turk Içci ve ogrencilerıyle konuşmaga degll, Karamanlls ile buluşmaga gıttlğını soyluyorlar. Bu da bir yoruın, ancak Ankara'nın bu yorumları dagılacak bır ruzgar estırmesı de llglnç .. Ecevıt'e de «UÇAN BAŞBAKAN» dediklerlnl duydunuz mu? Gelecek gunlerınde ulkeler, kıt'alar arasında uçacak lurkıye Başbakanı Mallye Bakanı Muezzınoğlu, bu uçuşlar sırasında Mecllsde çogunluk saglananıaz, vergi tasarılan yasallaşmazsa, geciklrse dlye kalp çarpıntıları Içınde, ama grup baskan veklllerl umutlu gorunuyor. Blliyorsunuz, Dunya Bankası Genel Muduru McNamara geliyor 9 nısanda. Başbakan Ecevit Yugoslavya'ya uçmadan once Istanbul'da blr sabah kahvaltısında buluşacuk McNamara Ile. Ozelllkle Oran'da oturanlar bu habere cok sevındıler Çunku Turkiye Baş bakanının evinın yolu, cevresı çok çırkın bir goruntude. Ankara Belediye Başkanlarınm IIglslzllğine akıl erdııemıyorlar Galiba Ecevit' den rlca bekliyorlarmış.. o da etmıyormuş . Oran aslında blr bakanlar sıtesi ama suyu yok, yolu yok, bakan evlerinın cevresi çopluk. Başbakan Ecevit Çankaya konutunda oturmadıgına gore yabancı konuklar bu tabloyu çok kez gorecekler demek. McNamara da gorseydl saşırmayacaktı belkl de. Istanbul gecekondularmda hlc degllse konserve kutularında acmıs renk renk clçekler susler pencerelerl, Oran'da clcek bir yana, susuzluk bakanları kurutacak nerdeyse . Ne demeli klml eller, kurutuyor, kim, eller yeşertlyor, blr plyanlstln elleri uzak ulkelere ulaştıııyor Turklye'nln seslni, bir belediye başkanının eli de basbakanın evlne uzanamıyor...