Katalog

EKONOML. EKONOMI... EKONOMİ... EKONOMİ... EKONOMİ... EKONOMİ... EKONOMI... EKONOMİ... EKONOMI... Kenan MORTAN I . urklye Sınoı Kalkınma BonI kası Dogu Anadolu Bolgesı Kredı ve Yatırım Mudurlugu uzmanlanndan Dr Metın Çaglar, «Geçmıste dogu tle batı arasındakı uçurumu onlemek isterken teşvık sıstemı ıie bu uçurum arttırıldı» demıştlr Çaglor, «Ekonomık karor ayı» olorak nıtelendirdlgı mart oyı ıcınde ie$vık ve buno dayolt tum uygulamalora acıklık getırılmesıni v» bu arada «Halka Acık Şırket» tanımmm yeniden yapılmasını onermıştir. SORU Mevcut teşvlk slsteml ne oldu? YANIT TeşvıK benrlı seMo lerın KJIU masına oncelık getırmell Bunun dışında gerı kolm ş bolgelerın kalkınması ve kucuk tasarrufların ya tırımo donuşmesıne olanak sogıamoh Oyso bu olmadı Yomra fobrıkası Trabzon da kurüdugu ıcın gerı kalmıs kategonsınden yararlan p teşv < alıyor 40 km otedekı Surmene bu kapsamm dışında tutuluyor SORU Bu yanlışlıkları somutlar mısınız? YANIT istanbul teşvık kapsamı ıcınde olmas n derdı Herkes Istanbul un komşusu Çer*ezkoy e koştu Şımaı burada su yok elektriK yok Kalkıldı Istanbul ıcın aerı ve konteksıyon aıanında ozel !eşvıK venldı Oysa bunlor emek yogun endustrılerdır Bunlor hayvonlann uretıldıgı yerde kurulmalıdır Ama ışlemeyen bır teşvık ıle Istanbul a geldıler Bu kararın hıcbır ekonomık rasyonelı yoktur, salt derı sanayıcılerının baskıs aır bu SORU Dogu Anadolu Bolgeslnın konumu nedır 9 YANIT Gerı kalmış bolge erın avrıcal gı >etmıyor Izm r Menemen ıne sanayı kurmak 1e Erzurum a KurmaK arasında hıcbır fark yoktur Yatırımcıya doguda sanayı kur dıyorsun o gıdı yor Bılecık te tuketım merkezıne yakın haka oc k şırket ku'dum dıyor Halka Acık Şırket nedır bellı degıl Sermoye pıyasası yasası cıkma dan da bellı olmayacakt r Bjgun halka acıklık altmda bır grubun egemen olmadığı sonayı yo< g bıd r SORU Olumlu blr örnek de yok mu? YANIT Erzıncan da kurulan E san kredı veraıgımız yıl kara gectı ve tumuyle halka acık R ze de Çaysan 1 da saymok olası Ama bununla 1alı/or ış SORU Teşvık sısteml ile halka acıklık arasındaki baglantıyı nasıl kuruyorsunuz? YANIT STrraye pıyasası yasası ılk elde gareklıdır Ote yandan teşvık kurallarıno uymayana «cezalandırma» sıstemı getırılmelıdır Bu gui kışı kesınliKİe cezalandırılmamoktadır OrneKİer verey m Plan hedeflen otes nde teşv K verılm ş sjntaya Bıldıgım 50 kadar teşvık belgs sı vor Gercek ıhtıyac 1980 lerde 20 fabrıkanm arzını kapsıyor Eloğlu teşvık alıyor Almanya da 1 mılyon lıraya ş rket kuruyor para topluyor ış C lerden ondon sonra ya kcyıplara karışıyor ya da ış b tırem ycr Boyle 100 e yakın ornek v c Kısacası bır «teşvu anorşısı» ortaya cıkıyor Kuş KUSUZ Iş teşvık sısteml ıle bıtmıyor Vergı kayıp ları işın ıcıne gırmekte Yuzde 100 e varan gum ruk vergısı kayıpları var ışm ıcmde SORU Bundan sonrası Içln ne oneriyorsunuz? YANIT Her yerde yatırım \erine bellı «sanayı odaklan» saptanmalıdır Bunlann kendı aralarında dışsaliık <Externalıte) \aratmalonna ozen gostermeh Sımds bızım teşvıklenmız ıle kı fay hattı o'uştu Bırı Trabzon R ze hatlı dıgerı Elazığ Malat/a hattı Bu hatlar şımdı ucgenlerıe donuşebılmelı Bırıncı hct Erzurum a ıkıncı iat Dıyarbakır a kadar uzanmalı Kuşkusuz salt bu kı bo'gede sanayının temerkuzu ılgınc bır ola t dır Bu bolgeler tıcaret ve tarımda oluşturdukları sermaye bırıkım nı bu alana kanalıze ettıler Dunku tuccardan sanayıcı bır kes'm dogru bu \orede şımdı Un ve tugla gıbı alanlarda scn derece kucuk paylarla başlayon yatınmcılık bugun bır Trabzon da 300 mılyon lıraya kadar yukseld SORU Bu yatırım odaklarnda oncelık sis1 temı nasıl olmalı kı * YANIT Bel 1 sektorlere oncelık tonımakla Ama bu buyuk sanayınm teşvıkı olarak anlaşılmos n Ozde orgamze sanayı bolgelen kucuk sana/ı ıc n djsunuldu başka amaclara saptırıidı Kucuk saravı çın belkı fızıkı en'egrosvon (butunleşmei değıl ama ekonomık bır entegras<on onermeKteyım Devletın sa't teşvık belges' vermesı ypteMı degıldır Bunun dışında haUa OCKlık konusjna kesın ac klık getlrtlmelıdır 'Teşvik kurallarına uymayan , kişilere ceza verilmeli,, • TURKIYE SINAI KALKINMA BANKASI DOGU ANADOLU BOLCESI ÜZMANLARINDAN METIN ÇAGLARA GORE TEŞVİK SISTEMI ILE DOGU VE BATI ARASINDAKI 'JÇURUM DAHA DA BÜYUDb. PARA KREDt GÖSTERGELERİYLE İLGİLÎ K1SITLAYICI BIR "TAVAN,, UYGULANACAK Uluç GÜRKAN PARASAL GÖSTERGE LERDEKİ GELİSMELER on uc vıllık donerrae Currhurı/et torıhının butununde meydana gelen bu\ume,e eş de gerde bır artıs gosteren para kredı gostergelerıyle ılgılı olarak kısıtla\ıcı bır «tavan» uygu lamaSı ongorulmektedır Uluslararası Para Fonu nun Turkıye ye onerılen aras nda bulunan bu tavan uygulama"îi dogrultusunda ılk adım 1978 Ma lı Yılı Bjtcesı nın 264 mılyar lırada tutu ması olmustur Boyleoe son \illarm gorelı olorak en ku cuk art şı 1978 Butcesı nde gercekleşm stır Malıye Bakanı Zı\a Muezzmoglu na gore Butce tavanı nın vukseltılmesı gunumuz kosjllar nda olası go runn emektedır S GÖSTERGELER Para Arzı Emıs on Nst Kred Hacnı Banka Kredı erl M B Kredılerı Me/duat 1974 90 045 32 306 118 387 05 7<*9 22 633 99 063 1975 118 470 40 938 171 483 138 953 32 530 132 374 (Mılyon 1976 151 505 52 061 245 659 183 762 61 897 162 845 ru 1977 207B10 77 881 342 932 223 356 1 .9 576 209 122 Malıye Bakanı gecmış yıllarda Butcelenn =ağlam kaynoktara aoyanmaksız n şışırıldıgını ve bunun enflas onu korukleyen temel nedenler ara sındo bulundug jnu one surme' ted r Gercekten gecmış yıllonn butcelerı oldukca onemlı artıs larıa baglanmış olmakla bırhkte bır tek personel harcamalarının eksık hesap edılmesı sonunda denk olarak kapanabılme olanagından yoksun kalmışlordır Kamu gorevlılerının maaş ve ucretlennın ode nebılmesı ıcın geıelhkle a başlarmda orttır Iriığı gozlenen pı/asada ı kag t para mıktarı son uc yıl ıcmds 2 5 kat dolavındoKı bır bu\umeyle 77 9 mılyar uraya kador t rmanrr ştır B r /anı la koğ 1 para rrıktonndokı bu artışın etkıs yle toplam DO ra orzı da benzer bır orarda anarak 1977 yılı S O nundo 207 5 mılyar lırava yjkselmıştır KREDI HACMI Cephe Hukumetlennın damgosını ta?ı/an son uc yılda en buyuk sıcrama kredı hacmıyle ılgılı olarok gercekleşmştır Ozel bankalar n acîıkları kredıler ıle Merkez Bankası nın kar u kes ınının fınansmamna yonel k dogrudan kredılerını kapsayan net kredı hacmı 1974 sonu 1977 sonu arasında 118 4 mıl\or lıradan 342 9 mıl/or lıraya cık mıştır 245 5 mıl/ar lıra tutarındakı bu uc kata \akın artı*!a oze1 banka kredılerının pa/ı 127 6 m ar I ra Merkez Bonkası dogrudan kredılerının payı t=e 95 9 mıl ar lıra oimustur Bu arada son UC \ıMk donenıde Merkez Bankası tarafından ozel bGn^a'Qıa sag'anon ek fınansman olanagı 32 7 mılvar lırayı buimustuı a^l rakamlar Merksz Bcnkası nın kredı artışmda gerek riogruaan kredılerı gerekse ozel bankolara sagladıgı ek fınonsmon olanakları nedenıyle gercekte 129 6 mılyor lıra tutarında bır pay sahıbı oduöunu ortcva ko/maktodır Kredı artışmda ozel bankaların payları ı<;e Merkez Ban kası kaynagından saglad kları fınansman duşulun "e 94 9 lıraya ınmektedır BANKA KREDILERI . Bonkalann kendı kaynaklarına dayanorak actıklorı kredılerdekı artış oloroK nıtelenebılecek bu 94 9 mılvor lırolık buyume bankalarda tutulan rrevduat tutarındakı paralelınde bır genışlemesı vans tmaktndır 1974 yıtı sonu ıle 1977 yılı sonu arasınoa me/duatta gercekte 1100 mıl/or lıralık bır cogalmaylo ?09 1 Til,ar lıraya vanlmıştır An cak mevduottakı bu coqalmanın 14 4 mıtyar lırası bankalaro yatırıİGn vergı tahsılat ndan dogmuş tur MerkM Bonkn<;ı ıse dogrudan ve dolaylı kre dılenndekı 129 6 m lyar lıralık artışn 79 3 mılyar lırasını ozel bankaların kavnaklorını kullanarak karşılomıstır Aradakı 50 3 mılvar I ralık tarkın dc 45 0 mılyar lırası para basıla'Ck kopatılmıştır. ENFLASYONU KORUKLEME Parasal gostergelerın bu ge'ışımıne bakılarak uluslororası fınansman kuruluşlarınco Turkıye de enflosvonun durduruımosı ıcın ceşitll one rıler getıştırılmektedır Örnegın Uluslororası Para Fonu kağıt para mıktarındokı artışın hızının varı VOrıyo vavaşlotılmasını zorunlu gormektedır Bovlece pıyasayo enflas/onu korukleyecek bıcımde ek bır talep enıeksıvonunun onleneceğı one surulmekiedır Turkıvede de gıderek ortan olcude kabul edılen bu gorus enflasyonun temel kaynağını gozden kocırmaktadır Turkıye de kağıt paro mıktarındo meydana gelen coğ'olma yukarıda da değ^ıldig^t qıbl qsn8lffl«le aybaslorında ve personel ucretlennın oaenebıimesı ıcın olmaktadır Bunun anlanıı pıyosava qercekte ek bır tolep enıeksıyonunun vopılmadıgıdır Ote yandon <^on yıllorda kamu personelının ucretlerındekı artışların fıvat artışlarının bır haylı qerısınde kaldığı ve bu kesımın varatacağı talebın zorunlu olarak baskı altırıdo bulunduğu ocıktır KAYNAK NEREDE' Bu olgu yıldan yıla bızını arttıran enflas\onun kaynaqının komu dışmda aranması gerektıgını belırlemektedır Gerekiı ıpucu ıse bankaların kredı ve mevduat rakamlonnda mevcuttur Bu konuda yukorıda ozetlenen ve avrıco ılışıktekl tabloda venlen bılgı'er 19741977 arasında bankaların kendı navnakiorına dayanarak 94 9 mılyar lıra kredı actıklarım ve bunun karşılıqını topladıkları me^duattan sag adıklarını ackca gostermektedır Ancak ozel bankalonn Merkez Bankasına Tievduot munzam karsılıgı ve ithalat depozıtosu olcrok yatırdıkları Doralardakı 79 3 mılyor lıralık buyumenın karsılıgı bu bılgıler arasında yer olmomoktadır azetecıllk coğu kez «cıkmıs» olaylardon soz eder ve onları holka yansıtmaya co lısır Olayları degerlendırır Zaman za mon da ohenuz cıkmamıs» olayları eidekı bılgılere ve Uk verılere gore degerlendırme ye calısır Eidekı verıler «resmi ve dogru» kaynaklardan edınılmışse «cıkmamıs» olay ları aktarmak ve bunlann «nasıl> gelışebıle cegı dogrultusunda kamuoyunu haberli kıl mak da blr gazetecıllk gorevldır G Ecevlt Hukumeti nın Iktldara gelmeslr den bu yana Turkiye cok hızlı yaşamoya başlamıştır Her gun her konuda ceşitll o laylar Turkiye nın gelecegını olduğu kadar sokaktokl klşlyl de dogrudan ılgılendiren bo yutlora ulaşmıştır Sokaktakl kışıyi dogrudan ılgılendiren konuların başında devlete verdıgı vergl gcl mektedlr Çunku verdıgı vergıyle en cok ezılen sokaktaki kışıdır Memurdur Iscıdır Yıllardır soylenmektedır vergı reformu dıye amo hıcbır sıyosal Iktıdor bu yonde olumlu blr adım otamamıştır Vergl dllımleri sobit kalmış flyatlar alabıldığine artmış kozanı lan gelırln yarısından fazlası «vergl enflas yon» ıkılisıyle elden cıkıp gıtmlştır Gitmek tedir Şımdl Ecevıt Iktıdarı neredeyse «torihsel» olarak nltelenebllecek bır fırsat yakala mış bulunmoklodır vergi reforrnu acısındgn Once otuz yıla yakın ıktidardan uzak kalan bır portıdır Ikmcısi gerek muhol«f*U« iken gerekse ıktıdara geldikten sonra yapılan a Ciklamaların tumu «dar gellrlılere refoh sag lamok» sloganına dayanmaktadır Baska bır deyimle gunumuz sıyasal ıktidarı kendını bu yolda, «koklu bır vergl reformu» yonun de baglamıştır Acıklamalora gore, vergıler le llglli bır onlem paketı de Maliye Bakan lıgında hemen hemen sona erdırilmlştır Bu satırların yazıldıgı sırada vergl on lemlerinin ayrıntılarına ılışktn henuz resrru bır acıklamo yaoılmomıştır Ancak getirılen onlemler uc aşagı bes yukarı bılınmektedır Ve ne yozık kı su andakl bılgılere dayonılarak belırtmekte yarar vardır getırılmekte olan onlemler emekcl kesımlere onemll kat kı saglayacak boyutiarda degildır Sadece emekcllerden alınan vergllerle devlet Işlerlnın yurutuldugu buyuk sermaye den buyuk toprak sahıplerınden vergi alın madıgı resmen alınmodıgı ya da kacakcılık yollarının acık bulundugu sıstemler «vergl cennetl» olarak mtelenmektedırler Sermaye sahıplerl uretım oroclorı sahıplerl kımı za mon hıc kımı zaman da akıl almaz derecede kucuk miktardo vergı odemektedırler Bu tur «vergl cennetlerınden» bırı de Turkıye dir Boyle bır ortamda hem devlete yenı kaynak saglamak hem de emekcılerın ver gi yukunu hofıfletmek bır ıktidorın sıvasol gorevidir Ekonomık gorevıdır Sosyal gorevl gellrde blr deqi$ıkllk elmamaktadır Kısoca beklenen devaluasyonun gercekleşme*ivl< «vergı cennetl»ne yeniden donulmu* olocaktır Cenneti bozmonın en ozından uretim aracları sahıplerınm hıc degılse emekei kesimler kodar vergı vermesıni soglamanm loplumdo bılınen deyimıyle «belli olculer Icınde sosyol adaletı» scglamanm yolu tıcaretten sonoyıden ve topraktan vergı otmoktır Yfpılon hesaplaı torımdo yoklasık 4 5 mılyar lıralık bir vergı koynagının bulun dugunu P ' » O koymu«tur Tıcaret ve sanayi kesımindP de verqı kacırmayı onleyecek veraıyı ncıkı«to» vo dn k<»nrfınp ozau d»yı mıyle «ho»nakta kesrrenın» yontemlerı bılmmez d'Oı!~ır O halde bu «kaynoklara» yonelme ı d ' Toplumda «sosyal adoletı ve aeHr boljsumunu duzeltıcı» onlemler alocagız dıye ortoyo cıkon bır siyosol ıktıdar luks eşyayo servete veraset ve ıntıkale topraqa vergı getırmekle yukumludur Aksı halde «sosyal adoletı» saglamanın olanağı yoklur Mollye Bokanlıgınca getırılecek vergl paketinln eldekl verıler ı$ıgındo (doha resmen ocıklonmamıs olmasına ragmen) boyle bir «odaletl» saglamosı guc gorunmektedlr CHP mllletvekıilerının Meciıs tekl tulumu v« davronıslorı da pek bilınmeyen degildır Onun ıcındlr kı Fcevıt Hukumeti sorunu belkl d» 8akonlar Kurulu karornamelertyle cozmek yoluno gıdecektlr Meclls te zaman yıtirmek 'stemeyecektır Ancok aynı kararnomelere de vergı «ıstemını daha kokundan degistirlci onlemleri koyabllmesi isten degıldır Bugun gozuken simdıye degın bosıno yonsınv oldugu olculerlyle bılınen «vergi cennetnnın ortadan kalkmadıgıdır Kalkmayocagıdtr Ancok zaman gecmemıstir Hukumet yapılacak bır devoluasyondon sonra doyandıgı genıs halk yıaınlarmı aynı noktoya aynı gelır duzeyıne getirmek ıstemıyorsa bu olcndo sadece buyuk rokomlardan soz etmek yerine gercek gelırde bır artıs yarot mok istıyorsa vergı demetının kopsomını daho genıs tutmalıdır Hukumeti bu yonde uyarmo gorev! de, herhalde sendikalaro duşmektedir YORUM Yeniden Vergi Cenneti,,mi? Yalçın DOCAN dır Bu gorevl yerine getirmek «tarıhsel» 0larak Ecevıt Hukumeti ne duşmektedır Bır kac degışıklık en aı gecım ındlrımı gıbi koklu olmayan cozumler bir sure sonra fı yat arlışlarıyla bırhkte toplumu yeniden hu zursuzluga ve yeniden «vergl reformu» sar kılarına itebılecektir Kaldı kl gelir verglsı dılimlerındekı deglşiklıkler ve en az gecım ındirımının en az ucret duzeyıne yukseltıl mesi sorunu cozmeye yetmeyecektır Bunun da en buyuk nedeni kapıda bekleyen deva luasyondur Devaluasyon vergılerde yapıla cak degısıklıkleri vergı yoluylo gelır boiu şumunu degiştirme cobalarmı bır anda or tadan kaldıran bır aroctır Flyatları arttıran bır aroctır Fiyat ortışları ıse vergi dılimle rini erıtmekte yıne geriye kala kala sadece yuksek rakamlar kalmaktadır Ama gercek VERGİ DÜZENLEMELERİ TEK BİR TASARIDA BİRLEŞTİRİLİYOR Füsun ÖZBtLGEN Vergı^(jnlemlerının mart oyı ıcınde belırlenerek Meclıslere sunulmosı halınde 1979 yılından ıtıbaren başiatıiacak Doidjncu Beş Yıllık Plan calışmalanna da venı bır ışık tutulabılecegı uzmanlorco ıfade edıimektedu Pianm fmansman ile ılgılı bolumlennın bu tosanlann vasulaşma şekhne gore belırieneceqı ve qelecek 5 vıllık donemın *aynok yatırım sorununun da bu noktada du gumlendığı bıldırılmektedır Hazırlanan tasan ıle kamu gelırierınm arttırılmasının kamu yatırımlarını da rahatlatacagını ve ıc kovnak sıkırtı^ına bır olcude cozum getıreceğını belırten uzmanlar kredıienn dagılımı /onün de Malıve Bakanlıgınco alınacak onlemlerle bu soruna katkıda buıunulacaçmı bıldırrpektedırler Öte yondan faız oranlorının arttınlması vonundekı kararların da ıc tosarruf oronını vukseltmesı beklenmektedır Uzmanlar bu onlemlerın tumuvle u,qulanmava konulmasınaan sonra yatırım ve sonucundo na ıc^haam sorununo cozum getınlebıieceğını bu onemlı sorunlann cozumunun şu ondo hazırlonmakto olan onlemıerden gectıqn">ı belırtmektedırler Öte yandan Yuksek Planlama Kurulunda goruşulerek Bakanlar Kuruluna gonderılen «savurganlıgı onleyıcı onlemler» olarak tammlanon yasa tosarısımn da vergı onlemlerınden once Mıllet Meclısınt sunulması beklenmektedır Bu tasarı Ile kamu ıhalelen ıle arttırma eksıltme vasasmda ve Muhasebeı Umumıye \asasinda deg şıklıkler ongorulmektedır İthalat ve ihracatta geçen yıla göre düşme kaydediliyor 1978 y lı ocak ayı dış ekonomık ılışkı'erde dıkkat cskıcı bır durgunljgu ortoya ko/muştur 252 mılyon do ar dolayında gercel lesen ithalat oncekı yılların ıthalat duzeyıne gore yarı yanyo duşul olurken ihracatta da onemlı bır gerılerre rreydana gelm stır Ocak 1978 dek> 151 mılvor dolarl^ ıhracat bır oncekı yılın eş ayına gore yuzde 16 2 oran nda aaha azdır İthala' ve ıhracattakı durgunluk işci dovızle rinde de goru'muştur Gectıgımız ay saglanan 50 mılyor doiarhk ışcı öovızı gırışı son yıllonn en duşuk avlık ışci dovızı g rışl olmıstur Dış ekononık ılıskıler alanındokı bu durgun Ijğa kcrsın dıs borc odemelerı artaroK surmek tedır Gectıgımız ay 15 9 mılyon dolaMık ana ca ra OGeme^ı yapıhnştır Bu mıktar odems oncekl eş aylarma gore 2 5 kat dolayında daho ) ılların (azladır Orak 1978 de Turkı/enln en onemlı dövız g'den kalemı olan ıthalatın yarı yorıya azalmıs olması dış odemeter acığmın bu/uk oranda azal masınr yo' ormıstır Gectıgımız vı' orok ayında d ş acık 300 m lyon dolara yaklaçırken bu y I 60 mılyon dolarlık acık verılm stır 1 ergı yasalarında degışıklık ongoren ve Malı ve Bakanlığı nda hazırlanmakta olan yasa tasorılanmn bır araya getırılerek bır tek yaso hahnae parlamentoya sunulacagı bılalrılmektedır Gelır vergısı yasası vergı usul yasası harclar ya sası beledıye gelırlerı \asası gıbı cesıtlı yasalarda aegışıkhk ongoren paketın ılkelerı Yuksek Planlama Kurulu nda saptanmış ve Malıye Bakanlığında cal şmaları ılerlemıstır Yakında Bakanlar Kurulunda goruşulerek Meclıslere sunulacak olan pa ket onletıier b r tek yasa cercevesınde butunleş t rılecek ve parıamentodo ayrı ayn ceşıtlı yasalar \erıne tek bır yasa olarak bır kerede goruşulerek /asolaştırılacaktır V Vergı yasalarında yap lacak değışıklığın ge nel olarak etkılennı bu yıl ıcınde duyurrnayacağı ve ozellıkle bu yılın butce gelırlenne buyuk katkı sı olamayacagı belırtılmektedır Gelır vergısı yo sasmda gelır dılırrlerıne gore vergı oranlannda \apilacaK degısımın gelır vergısının gelırın elde edıldıgı yıldan bır yıl sonra tahsıl edılmesı nede nıyle etkısmın 1979 yılından ıtıbaren duyulacağı ve hazıneye kotkısının da gelecek yıllarda başla yacagı bıldırılmektedır Bu arada gelırın elde edıldlğı yıl ıcınde ver gılendınlmesı ıcm de calışmalar yapıldığı ancak bunun bazı teknık zorlukları ıgerdıgı belırtılmek tedır Vergı paketının yururluge gırmesıyle hemen e'kılenecek kesımın ıse ucretlıler olacagı ve as garı gecım ındirımının bu kesımter ıcın kısa do pemde ucretlılenn net gelırlerını arttırıcı yonde etkı yaratacağı belirtılmektedır ASGARI GECIM INDIRIMİ Asgarl gectm ındirımının yukseltılmesi vergı onlemlenne ılışkın paket yururluğe gırer gırmez uygulanmaga başlanacaktır Boylece hazıne gelır lennde 40 mi'\ar lıraya yakiaşan bır azalma oia cagı da onlaşılmoktadır Bu durum 1978 yılı .ınde asgarı gecım ındınm nın uygulanmasıyla paket yarı yılda vurürluge gırerse 1978 butcesı ıc n ortoyo cıkacok acığm 20 mılyar lırayı oşaca gı belırtılmektedır Dığer vergı onlemleri ıle ılgılı geiırler Ise ge'fr arttırıcı etkılerml 1979 yılmda gos termeye başla/acak ve bu yıl Içln pek büyuk bir Sermaye piyasası canlılığını koruyor Sermaye pıyasaöindakı bır sure once başlayan canlılık surmekteaır Pıyosadakı canlılıgn kar dağıtımlarının yapılacağı mart ayına değn surecegı tahmın edılmektedtr Gozlemcıler sermaye pı/asasmın ozellıKle hısse senetlen kesım'nde gozlenen caniılıgın nedenle.nnt, kar dogıtımma bağlamaktadırlar Bılındığı gıbı şırketler mart a/ nda kâr dagıtımı yapacaklardır Mart ayının lyıce ,aklaşmas sonunda şırketlerın bılancolan hakkındokı bı gıier beiırienmıştır Boylece kar oranları /uksek olan şırketlerın hısse senetlerıne /onelık talep crtmıştır Buna karşın nuşuk duzeyde kâr verecek otan hısşe senedı fıyatlorında durgunluk hakımdır (ANKA) DIŞ ÖDEMELCR 1976 303 4^5 122 41 (Milyon Dolor) 1977 1978 180 151 Ocak Ayı Ihracat Itholat Dış Tlcaret Acığı Dış Acık katkı /apomayacaklardır Vergı onlemleri paketnde yer alan değışık! kler ı«e soyle belırtılmektedır • • 9 • Taşıt olım vergılennm arttınlmosı Emlak alım vergılennm orttırılmosı Gelir vergısl \asasmda degışıklık Beledlye gellrlerl yasas/ 538 358 288 252 101 60 9 Harcıar yasasmda degışıklık • Vergı usul yasosında degışıklık Vergı usuı vasasmda yapılacok değışıkllkler le ayrıca vergı kavbını onleme ve etkın kontrol <oğloma vonunde de bozı oniemlenn getırıleceğı belırtılmektedır Gelır vergisı yasasındo yopılacok oeğışıklıklenn ıcınd» asgarı gecım ındırımıne ılışkın deöişıkhkte yer almaktadır.