Katalog

O N CÜMHURÎYET Tasarı rasyonel olma ilkesi ile hazırlanmış; demokratik olma ilkesi unutulmuştur TOMÖO VO TÜMAS odına ceşıtll ünıver•Iteler ve fakultelere mensup ogretım uyesı ve yarbpmcılarından, yasa tasar.sı ıle ılgılı Oorüşier hazırlayan Sungur Savran, Rona S&rozan. Alı Çınar, Fuat Fırat. Cengız Arın'ın calışmoıarından ve topiantıyc tartışmacı o(arok katılan cok sa/ıda oöretım uye ve yordımcısının vurguladmları sorunlann bır flenel derlenmesı yapıldığında, yenı yosa toearısının getırdıklerı, olumlu ve oıumsuz yan lorı ıle şoyle özetlenebılm&ktedır. • TASARININ hazırlanmasında güncel dar boğazlann gıderılmesı eğılımının oğır bastığı gorulmekteaır. Unıversıtelerın yonetımının ünıversıtedekı tüm guclenn kotkısı ıle 8ağlanması ve okodemık unvanlarla yonetım yetMlerımn b'rbırinden ayrdması gıb. temel llkalere yor verılmemektedır • İDARI (yonets&D ozerkl'k, Unlverslteleforası Kurul'ın yapısının demokratik olmayışı, merkozıyetcl vo büyuk yetkılerle donotıl mosı, hükumetın ünıversıte/e el koyabılma•ı gıbi hürfümlerle zedelenm.ştır • BILİMSEL ozerk'ıK. bılımçel cal şma konusu ve ıcenğını bağımsız olarak secerreme, doner sermoye ve malı oze'kl<ğm olmamcsı qıbı nedenlerle KıS'tlan^ıaktaaır • MALİ özerklığı katma bjtce e^asına bofllamakla Anayaso k'sıtlancktodır Ancck urvversıte bü'celennın \e< oh kolem hahrde venlmesl. parasal dağılımda esneklık sagian mosı moıı ozerKlıye yoeioşımı sağlıyabılıraı • YONET1ME katılma ogretım yardımcıları ,e ogrencı.eı ıçm taslakta sadece kurullora g>rır,e ve secı.me haKM Onlomında du«•unjlmjştur EtKın ve demokratik bır yonetıme katıina ıcın temsılcıter duze/ınde değıl, gsrcek oır katılım soz konusudjr. Ayrıca tas lokta asgarı smıriar belırlenTiemıştır Yonetrrelıkler, yonetıme katılmayı en alt duzeyde tutabılır «Bır asıstan. bır oğrenc. tems lcısı giDi» Aynca abiston ve ogrencı temsıicılerının seçımı ıcın bır açıklık getırılmemıştır. Yonetmeı Kler yururluktekı yasa orneg nde oıdj gu giDi, secımı olanaksız ılkeler getınr vs tems'lcder sec lenıezse yonetıme katılma ua ge.cek.eşemıvecektır • YASA tasıagı s>yasal ımıdariGrın ünıvers ısler n yOTetmıne karış>molarını azaitmayı amaçlaaıg'rtı Un.vers telerurası Kurul a venlen gorev ve /eikıl&rle ılgııı 8 maadeae belırtmeKteaır Amo maoae 77 de Hukumet n yonet me eı koyması gıbı Ana/asa Mankemesı n n 1750 sa/ılı /asaaa ıptaı ett.gı maddelerın eşdegerını getırerek çelışkıye dLşms*;tedır Ozerk bır kurumun kenoı bunyesınde varolan denetırn yoıları yetersız sayılarak Unıversıte Deneîleme Kurulu r.a gerek gorulmektedır • TAM GbN çahşnıo lUesmın getmlmesı olumlu ve onemlı bır Kazanm Ancak aoner serma/e yontemı ıle getırılen yapı bunu oneTilı olcude zedeler Taslaktakı doner sermaye sıstemı bılımseı ozsrklığı cok cıddı şekılde zedeleyebılecek, bılımsel caiışmayı halKin yararına dsgıl, sermayenın hızmetıns sunabılecek bır ıçerık taşımaktadır. • TASLAKTA yuksek ogrenım kurumlarında saglıklı bır yabancı öd oğrenımı ılkesının getırılrnesı olumljdur Ancak ogrenım dılının Turkce oiması gerektığı konusunda bır hukum yoktur. Bazı unıversıtelerın yaboncı dılie oğrenımı surdumelerı, o okulıardon yet şenıerın yabancı ulken n kultjr emperYal.z mın© bağımlı olmaları sonucunu getırdığı gı bl, ül*e gsrceklennden Eoyutlanmış, ayrıcaII'KII usİLn b'r Gyuınlar grubu yaratma acsından da COK sakıncahdır • IS GUVENCESI ceşıtlı rrnddel»rrt% sakh huk^mler'e bu,uk olcude zedelenmentadır Sıvasal orgutlce katıima hakkının ve r iımo/ışı, gevlı top'j sozleşme'ı sendıkalaşTi haKkının tanmmamcsı onetılı boşluklaraır. YÜKSEK ÖĞRENİM YASA TASARISI ÜZERİNE Rona SEROZAN Toslağın dsmokratlk yanının za/ıfl.ğı, kendır snı ozel.ıkle dernoK' a3 nın en temeüı hkelermden Dirını oluşturan «Kamuya OÇKIK» Csaydomlık)ton /oksunıugunda be'lı etmekîedır. Kurul totanaklannın gızlılıgı (maa 86), aKaaeTiık unvan yjKseltmeler.nde alt unvan sanıplerm n oy kulianamasolar bue n,c değ.lse kurulda hazır bulunmaiarı oıa/ nağının kapalı tjtuıması (maa 14 18) vs sermave unıveısıte ılışkııerının kamuya acık kılınmayışı bu gerceğın behrgın gostergelerl sa/ılabılır. Taslakta demokratik çızgı.nın e'<sıklığı a^nca rtıesıek guvenhğı alanında da acık olarak goz« carpnaktadır. Akademık mesleğe almmada vo bu 1 meslekten c.Karılmoda po'ltı ' ve ıdeoloıık baskı\zra ve entrıkalara karşı sağlam guvenceler ongoruimjş degıld r. Ters.ne, osısta"lıga o'ınmanın ozel kcşul'ann, serbestce behr^eme konusunda Senatoya gen.ş bır takdır alanı fcnrakılm'ş <mad 37 C), dısıp'ın cezaîarının verıleceğı durumları serbeitce saptamc yetkısı de 'lukuk devletı IUBsıno ters djşer bıcımde Umversıtelerarası Kurul'a devrpdılmıştır imad 68) 6te ycndan oğretım uyesının kendı öğrefm kurumu dışında bır boşka kurumda gorevlendlrılmesı yetkısı de dupeduz «polıt k sürgune» elverışiı gsnış ve kaypak bır / cnrceveye alınmıştır (mad 46 53). Taslağın demokratik portesındekl bır haflflik de yıllar boyu bır yokınma konusu olmuş olon »V ^/erarşık akodömık yapının daha bır gelıştırılmesı ve cımentolaştırılmasıdır Taslak, bıiımtn özune ve bı^m ozgurlugüne ters düşen, kışıyı b«lir!ı unvanlara kavuşma uğrundo surgıt odun vermeye zorlayan yabancılaştıncı akodemık Cınvanlar sılsılosını ve bu ünvanların kozanılma koşullarını dana da artırmıştır (mad. 2544) Şökran KETENCt ; Doruktakiler ! sözlerını ; söylemışlerdir, i şimdı soz sırası i dinamık • güçlerindir Tasarı karşısında demokıatık güçlerın tavrı, kazanılmış mevzileri koruma olmalıdır ÖzcrkUk Tehdit Altında Taslakta L.nıversıte ozerkiıgını tehdlt oltırKia tLtan beilı başn ıkı sııah vardır. Blrıncısl, uyelerının yansı yargı organlarından gelen Unıversıte Denetleme Kurulu'nm dısiplın ve ceza koğuşturnalarını tahrık etmeye ve oğretım Cıyelermden «hesap sormaya» kadar va r dırı'an yeikısıdır Atıa urwersıte ozırklıg, ıle bagdaştırıiması dora da guc o'an \etkı, hukumotn unıvers 't yonetiTi r.e el ko/ma yetkısıdır (mad 77'73) Gercı bu yetki bıcımsel day'onağ.nı Anayaso'nın 12 Mart repml ^ırasndo değ ştınlen hukmünde bulmaktadır. DEMOKRATİK TEMEL İLKE OLAN KAMUYA AÇIKLIK YAŞANIN ÖZÜNDE UNUTULMUŞ Amo tıpkı Ano,asodT a<nı koml k »o<uşturulan bır boşka onlaTisız ve antı demokratık kural (oğ r etım uyelennın sıyasal part !ere üye olma yasağı) g bl bu rukum de koklü bır maddl dayanaktan yoksun sa/ılabıİT özerkliğln as:l önonlı va 'ehlıken tohrip ko lıbı Ise {Hrflc«, Orhvers'tenln doğrudon dcjruvc lcma yerleştırılmışiır. Toplumun sıyasal ve sos yol tum kurumlarında kapaiı. merkezcı, yeKpare tekelcı bir ıktıdar arayışı ıcmde olan sıstemın m teri dogrultusunda, Unıversıtelerarası Kurul'a 0/ lesıne genıj yetkıier tanınmıştır kı bu yetkıler munferıt oğreîım bınrrlerlnın ozerklığ'nl, oğretırr uveletınm va yordımclannm bıltm ozgurluğun.j hatta öğrencılenn örgutlenme ve vonetıme kotıl ma haklarını bıle kâğıt üstüids bırakabılecek 10 yutlara ulaşabılmektedır Gercekten ünıversne.e rın geleneksel gorevlerine yabancı kalan ve > .11 a da dupeduz sıyasal ıktıdara ozgu sayılan ve< . rt re sohıp kılınan bu Kurul. ulusun yuksek o q r n polltıkasım, dısiplın suclannı, örgutlenmer.ır \< yönetıme katılman'n modehnı. «polıt k surgun 1 koşullarını ve araştırmo programlannı bıle '"I başına ve kesın olarak bcğlayıcı bıcmde be'ırıs yebılmektedlr Ustelık, bo/lesne ola<5anu=tu /ot kılerle donatılmiş olan bır Kurul un u/elçrın'n s» cımınde tom kotılımlı tek derecelı deırokratık se cım sısteml benımsenmemış ve secım hakkı tü muyle Senato'lara bırakılmıştır Aktifte Neler Var? Buyuk eerma»'enın gereksinmelen v» cıka'lo n ıle tabandakl genış k.tlsnın, demokratik guc]e lerın cıl<arlar,nın cakıştığı alcndo bıllurlaşan olun lu yenıllkler arasında cgrencılerın ve as.stonlanı yonetıma katılma olancğı özeı bır onem taşımok ta Gercı bu onerıye unıvers.te icinde, ozerklık ıl kesıne aykırıdır dıye karşı cıkanlara rastlonmok ta. Amo hukuken gecerlı, tutorlı bır gorJS soyııa maz bu Ûğrencılerırı ve asıstanlann kurullarda ki etkın vari'ğı, belki kıml oğretım üyolerının «k sısel özerklıklerın:» orseleyebılır Ama Anayosı Mahkemesı kararlarında da belıren genış boyut lu ozerklık anlayışı, boyleslne b,r yönetıme katıl maylo sarsılmak şoyle dursun, tersıne pek'şt güclen'r. Gercekten de unıversıte, ancak asıstn nıyla ve oğrenclsıyle, kuruma yabancı csvreletasallutuna karşı gereğı g bı korunabılır Ustelıtı solt ünıversıle ozerklı^ınln değıl. aynı zamond demokratik aci"'ığm ve bılm^sal oz denetım n d gereğı gıbı ışleyış'n'n en sağlam guvencesını v < ycptırımmı oıuşturur yaygm ve etkın bır cyönetlm katılma». Gelgelellm, tas'akta ftğrenclterln v« oslston lorın yönet.me kat'lma oranını belırierre yetkıs Unıversıtelerarası Kurul'un aralarında ogrencl v asıstan bulunmayan uyelennın iradesıne bırakıl mış, Cıstelık bu yon«tıme katılma secım duzeyı ne de yaydırılmaTiıştır Bu gorunumuyle, yonetı m» katılmanın gostermelm blr etıket olarak kal ması olasılığı cok buyuktur. Bunun gıbı, ur.ıversl tede cclışan memurlaro ^lc değılse akademık sc runlar dışında yonetiTe katılma olanağ.nın taiır mamı» olması da yönetıme katılmanın salt «hu zur sağlamo p!am»nın bır «uyuşturucu maddt sl» olarok ela alınmış olduğu ızlenımıni pekıştn mektedır. Yuksek oğretım kurumıanmn tumun aynı catı altında top'ayan tbutunlük ilkesi» Akc demılere ıkıncı sımf oğretım kurumla'i gozuyle tf peden bakan ehter cınlayışa scn verrresı, pratı meslek oğretımı ıle teonk yuksek oğretım arasır dokl yapay ve tehl'kell ucurum Ostune koprule atmosı va foşıst mılıtanlorın sıyasal ıktıdarc Eğıtım Enstıtülerı ne sızdırılması olanağını tıkc ması acılarından temelde yararlı bır ılke olsa gt rektır. Ne var kı boylesme bır bütünleştırme p' lıtikosmda, meka k va şematık bır ıozdeşlık kı ma» kolaylıâmo saoılması ve her Wr kurumu kandıre ozgü yapısal nıtetlkterın dıkkate alınmam 8i, bellrll alanlarda korunması zoruniu ayrımları saklı tutulmoması «bütünlük llkesı»nı de gölgelc mektedlr. Ünlvarsıteler Yosası taslağının blr başk ftnemlı yenıllfll da akılcı ve gercekci bır yaklaşm lo, dar va kapolı «kursu kuluplerını» dağıtara' doha genlş va yaygın bır katılıma, daha etkı ve eşgüdumlü b r ortak colışmaya olanak soğ!( yon tbolüm sıstemı»nın benımsenmesıdır. (moı 21). Eksıksız blr tam gun calışma ı'kosınln benln »önmesl taslağın bır başka onemlı oljmlu katk sı sayılabllır. (mad. 451. Ne yazık kı bu duzenlı me, yüksek öğretım kurumlarının calışma b rn lerıni sermayenın tasallutuna kcrşı ko r uyan tutı lı bır duzenlame ıle butunleşt rı'nış değı'dır Se mayenın b'lımsel araştırmaları paraco beslemı suretıyle yjksek oğretım k u ' U T İ a m n cnlışma r . rımlermı kendı gereKSinmeierı ve cıkarları doğrı tusunda gutmesı tehlıkesıne ka r şı butun kapıl acık ka'rrıştır. Yapılocak hızmetlenn. yurutul cek araştırmaların knynaklarının, verılennın > 9onuclarının, bu calışmalara katılanların kımlı larının karruva acıklığınn sağlanmış olma'r.c bu alandokı sakıncalan daha da arfrmaktadır. Toslakta, yenı kurulmjş (k rsal1 Unıve rl telare oğretım uvesı yardımı so r unu aa d r c zume bağlanm,ş gozukmektedır. Şu var kı bu c zumun tutarlılığı tartışmaya ac w tır Onerılen c rüm değışık yorelerdekı kururriar aras r^3a de gasızlığı gıderebı'ecek, bjyjK kentler n ogret uyelerınl «fıld.şı kuleden» cıkanp Anadolu nı gerçekierıyle, somut ve guncel yurt sorunlany yuzyuze getırebılecek «oz'jnde ılerıcr» bır cozuı dur. Gelgele1 m, bu cozumds <rotasyor»un'> kırs ünıvers.telerı keidı kendıne yeterlı kılma amac la ve belırlı bır sureyle sınırlı t .tulrrianası, konuda Fakülteler yerıne Jmversrtelero'ası K rul'un yetkılı kılınrrası, bu olumlu sosyal onlen de cıddi go'geler duşurmektedır Kırsa1 Unıver; telerı sürgıt büyuk kent unıversitelermn koltu f a'tında ve golgesmda tutan oğretım u/elenm < her cn po'ıtık sürgun tehdıd altında bırokar, I «Şark hızmetı»ne dcha tutariı bır b çıiı verms gerekecektir. Taslaktaki yeni ilkelerle neler geliyor? • MADDE 13 Onlversltelsr kendüeri tarafından secılen organları elıyle yonetılır. Ö3retım uyslerl dışında kalan unıvers.te mensuplarının, ünuersıte ve kumluslannm organlar'ndo ne b.cımde ve ne oranda temsıl edıleceklerınl ve bunların sscım yöntemlerıni ünıversıtelerarcsı kurul bır yânetmelıkle saptar. Unlversıteler kendı geret.S'nrreierlne gore bu yasanın ongordugu vöretım organları dışında danışma ve uzmanlık kurulları ya da organ lan oluşturabılirter • MADDE 25 Ûnlverslte öğretlm uy«lerl ünlv«rsit*lerd« öğretim kadrolarında gorevll yo da »ozleşmeJI profecörier, docentler v* yardımcı oğretim üyatarlnden oluşur. • MADDE 26 Yardımcı oğretım Oyelerl Onıversıtelerarası Kurulun belırteceğı esaslar cercevesmde bılım lürllerınce yeteneklen saptanan doktor ve uzman asıstanlardır. • MADDE 27 Universıted» docentllk tınavına glretollmek Icln .. Uzmanlık ünvanını aldıktan sonra sınavına giraceğ) blllm dalı Ile llg.ill blr görevd« an oz uc y>i çalışmıf olmak.. MADDE 30 Böyleca kadroyo atanan docentier atama tanhınden ıtlbaren üc ay ıcmde Unıversıtelerarası Kurulun gostereceğı yanı kurUan, gelışmekta olon veya Unıversıteler orosı Kurul tarafından yoksunluk bolgesınde olduğu kabul adılen bır ünıversıtede. kadrosu ile ıkl yıl ıcm gorevlertdırilırler. Bu çekıl gorevlendırılen docentler g6rev süresı sonunda kerd u"i.ersıte erme karj'c'a'i,la donor'er • MADDE 45 Ögretım uyeleri ve oylıklı oğretım yardımcıları en oz devlet memur lan ıcın kabul edılmış olan gunluk calışma suresl kadar bır sure ogretim, bilimsel arastırma, Inceleme, uygulama ve yonetim görevleri ıls. unlversite organlarınca yapılan gorevlendirılme lerl, ya da bu yasa ıle venlen d'ger görevleri yerlne getırmek ve esasları unıversıtelerarası kurulco saptanocak belırlı saatler Içmde 96revlerı başında bulunmakla yukumludurler. Unlversite oğretim uyeleri ve ogretim yor dımcıları serbest meslek lcra edemezler. kamu ya da ozel kuruluşlarda ucretll ya da ücretsiz gorev yopamazlar Oğ"etim uyeleri VB oğretım yardımcılarının bu yasanın ongordugu görevleri ucretli do olsa yerıııe getırmelerl tam gun haklarını kısıtlamaz. • MADDE 46 Og r etım uyeierı ve öqre tırn yardırrcılcrı, gerektığınde bulund.ıkiorı unl versıteye bağn yuksek ogretım kurumlarmda. dığer unıversıtelerde ve bunlara baglı yuksek ogretım kurumlarında, ya da dıger ogretım ka rumlarında ders vermek, semıner ya da uygulamalı calışma yapmak., yahut yenı unıvsrsıte veya fakultelerın kuruluşlannda calışmak a ^ a cıyla her defasmda ıkı yılı aşmamak uzere görevlendırı'.ırler. Gorevlenoırme. ılgılı kurulların onensl ve oğretım uyesının oaglı buiundjğu ünıversıta senatosunun korarı ıle olur. • MADDE 61 ÜnlversltelerdB blrincl yılda yogun yabancı d'l oğretıml zorunludur Bunun yanmda yabancı dıl ogretımını aksotmo yacok olcude dıger temsl konular oğretırrı de yapılobılır • MADDE 77 Un .ersıteıer ve b ' Cını/ers te/e bcğlı KJ'UIUŞ ve kurumlarda, orta<o cıkcn vahım ve surek ı olaylar sonucu, oqrer. m ve oğret m ozgurluklerınm tehlıke/e duşmesı ve b j tehl'ken n unıversıte organlarınca on'eneTiemesı yn ''o bu organlcrca alınan onlemlerın gereker. onucu vermemesl holr le cnde Bokanlor KL U!U yukarıda anılan unı\ersıte fckulte /a da bunlara bağh kuru'jş ve kurum arın yöıetınrne en cok ıkı a/ sürs ı'e el koyabılır'ftr • MADDE 82 Universitelerde ve bunları baglı kjrulus ve blrımlerda sanatolorm korarı ıle doner sermaye ışİPtmelerı kurulabılır Verilscek sermoyenın mıktarı kendi kanunlarında veya bulce kanunlarında gosteniır. • MADDE 83 Un vers tg dışındak' kuruKJŞ /a aa k 5. erce unıverjae.erdei veya fakultelerden taıep ed lecek bıhTisel goruş. proie araştırmc, tchlıl, mua/ene tedavl ve be'i7erı h'znetıer, bu /ascdakı hükumlere ve b j Konuda ssnaîolorca yapı'ocak yonetmelık hukurrMerıne bağiı olmak üzere, ünuersıia ıçlndo veya hızmetın gerektırd.ğı yerde gorü'eblllr Bu husısto a'ınocaV Oer«t'er Vjrulmuç •»«• lunon doner serrr.a.e r, eîrrcıcr ,ıe gem 0 arok Ka/oed lır Gce.ın «apan oğret m u,eonne ve .ardımcı.arına ^prılecek ucret n tcbı o'acağı esaslcr doner serTia'.e yonstme! ğ'nde bel "t.'ır B J gorevlerde col.şaniar unıverS'te personel kanunu",a gore verılecek tazmınot ve van oderrelerden faydalanırlar Done r sermayesı bulunan unıversıte kurum!arında bu yasa hukumlerı uyorınca calısan o i retım ü/e'enne ve yardımcılarına her ay (tr>ner serma/e gel'rınden e i cok bır aylık ve ,'dn odeTe'er, tutarınca uc r e* odeneb^ır • MADDE 92 Ceşltll universiteler ve yuksek okullorla llglll yururiukte bulunan 21 yoso bu madde Ile yururlukten kaldın'mıştır • GECİCI MADDE 1 Unıversıteye donuşen veya unlversıteye bağlonan akademıler ıle okodemılere boglı fokulte, yuksek okul ve okullarda yasanın yururluge qirmeslnden once kazanılmıs bulunan profesorluk, docentlik ve dıger akademık unvanlor soklıdır • GEÇİCİ MADDE 17 B J /asado tanımiam n /u"cej<; o ö r e ' m V j r j T l a r ı r . d j gore/U tün o'adf"rıık psrsone T?mur ve h zmetiı'o'in kadroion ıle Ig ı* o'araK no?ırlanaca'< venı kadro vcnıarının /urur'uğe gırmesne kadar, bu vasann va/ı~ı tar h ncie vururiukte bjl'in a i naaro yosaıarının u/gjlanmasıra de^oTi edlirr. I I Kente yön vermek, onu dözenl«mek tarih» y6n vermek, onun akışını deâıştırmek gıbl bır eav. Ancak, bılıncü, örgütlu toplumsoi davromşın gücünun yeteceğı blr cozum. Kentlere de uygorlık vo tarıh gibl, toplumlonn avrlml yön verecek. Kentın evnmıyla karşılıklı wkıleşım ıcmde suren toplumsal gelışme, g»lacsğın evrenmı ve onun ana ögesı kentlarl Nclmlendırecek. Cozüm, Insanın ve onun örgütlu dovranıştnın, toplumun bu sürecln bılıncınde olarak kendl kuitürel kolıtımıyla geleceğı orasmda kuracağt ey tışımsel bağ doğrultusunda kentlenne sahıp c*<masında. Gereklı olan Ise. bu sovın genış kıtlalere yaygınlaştırılması. BUNALAN KENTLERİMİZ VE KENTLİLER •Dr. Haydar KARABET Kendi kendini yönetme 19. yuzyıl Fransasınaa nom, rr.erkezl /önetlmm aşırı bağıayıcı tutumuna karşı «Ozgur halklor blrllğı», «demokrosl okulu* benzarı orgutlsroe bırleşıyordu. Msrkezı yonetırrnn duruma goz yuTirrası. o zaTianın goruşüyle «Tum kantlilerln en devrimcilerinl, korkulacok tek grubu, orta 51nıfı» durgunlaştırmak amacıyla ıdı: «Mllitan d e v rımcılere oynayacak bırçeyler verip» onlara lıderlerı aracılığıyla bır sorumluluk yükienarak topljm sal yoşamda bır yer sağlamak yonetlcılere uygun düşuyordu. Bu yaKioşımlar icinde dünkü «k»ndlnl yönetme» .le bugünkü «yonetim» kotilmo» yn da «61yonetim» uyguiamalarının toplumsal celışkl ve catışmaları onleyıcı etkın bır yönetım aracı olduğu one surulebılır. KENT YÖNETtMl VE PLANLAMASIN DA SÖZ SAHİBİ OLANLARLA UĞRAŞMAK YERÎNE, YONETICILERI SEÇENLER EĞÎTILMELİ, HAREKETLENDÎRİLMELÎ VE HALKIN SORUNLA RA SAHIP ÇIKARAK DEMOKRATÎK YAŞAMA AĞIR LIKLARINI KOY3VIALARI SAĞLANMALL Büyük kentl»r f«hlrclllk kurallarıno meydan okurcoıı na ga<lflyor. Bir aldatmaca mı? Bu düşuncen'n savunucularına gdre, «Markezi guc elinde tuttuğu devlet guclerl aracılığı ile ideolojik etkinlıklerle vs bilgllenm» lletlslm aracları uzerindeki egemenliğiyle, polltik v« yasal craclarla, sonunda ekonomlk denetiml» ylns de bıldıgıni okuyacaktır. Katılım, özellikl« uratim ilişkıierınde hassaslaşıp uyanmış orta sınrfların emekci kavgaya katılocakları yerde, bir toptumsol uzlaşmaya girmeleriyle sonucionacaktır.» Hclklo doğrudan ılışkı, geleneksel Yunan d«mokrasısınden bu yona dsmokratık olma iddıasın dakl tüm yonetımlerm arasıra başvurdukları; ancak cağdaş oıcuierde gülunc olan bır propagondo yontemıdır. TarıhiTiız, tebdılı kıyafet eden padişaMorla doludur Beledıya Başkanlorımızın dert d'nleme 'op'antılan ya da mılletvekill adaylarının sec m oncesı bıtnez tükenmez ertenllerıyle secmenlerınm karşısına cıkmalart, gene unlu lıderlerın bazı gjnlor bınlercs el sıkmaları, bu yuzeysel demokrosı göstenlennden bazılandır. Yıldo ıkı günljk demokrasl cerıys kalan zamanlor vonet'ciere sonsuz gjven .. Bu acık de Kentlerin geleceği kentlilerin elinde k6y aandığı, ıhtlvar heyetl, hep bu dönemler.n mırası. Yalnız kırsai alonda değıl, cok yakın ZQmana kadar kentlenmızde de bu tür mahalle örgutlerının bulunduğunu bılryoruz. Kücük tınırları ıcmde, herkesın bırbırlni tanıdığj islam mahallelerınde de bırcok sorun dışorıya taşTiadan mahalle heyetlenyle cozulur, yoksullara yedirillr, lcinllr, giydırilır, evlenen yeümlere c«ylz sandığı blI» düzülürmüş. Aradan gecen zaman cok şeyler götürmjş Yepyenı bır evnmın değışık basamaklar.rda, b j gün, bır bakıyorsunuz Italya'nın Bolonya kent nae benzer bır mahalle orgjtlenmesl, 1971'dan bu /ana kurulmuş, gelışıyor. Italyan toplumunun IIg sınl, beğenisır.l ceKiyor cozumleyıcl nltellğıyla Bolonya'da 1971 de yonetıml devralan Beledıya, merkezî yone4 ^ e olan cekışmeslne karşın, yarnttığı saglıklı ce rg ve ınsancıl llışkı'e^le bir anda sıvrilıyor. S"c ^ oncesi adeta bır ıc savoşm tırmnnHını hnc uulprır» Içnnl »Hıldırtı ktrnlnnn latılıyor. Otdukça karışık günler yaşanmış. Aneok yerel secımlerle solun Iktıdara gelmesl sonucunda halk hareketının başını çekenler yasaı olarak kurulan «mahalle konsey»!enne katıiıp yenl blr orgutlenma kalıbı oluşturmuşlar. Yenl yerel yönetımle kentlı arasında oSuşturu'.an bu koprüyla cağ daş, uygar bir sonuca varmışlar. Görüldüğü gıbl, kentlınin Insanca yaşorn ftzlemınl yasal orgutlenmelerle yonetım» katılma doğrultusunda gercekleştırmeve çalışan bir akım, Junyada denenıyor, gelışıyor Ancak. artık açıkca gorülen gorcek, kentlerl oluşturan karmaşık toplumsal yapının ve kantsel cevrenın, sorunlormın kavnağında. y»nl kentlerde kentl'lenn yoğun katılım ve uflraşısıyla cozuİ6ceğıdir. Kuramsal şehircillğ'n hazrladığı bılımsel ve toplum yararına onerfler.n yosanda gerceklık bulmolan polıtık süreclerde yer'erinı ve çavunu.tl^^.n, knlHıtl/tcır. annm nlnctriır Pnlıtık •ızdır. B J sürecte önemü olan, ksnt yftnetlmi v« planlamasında söz sahıbi olanlarıa uğraşmak dsgıl, onları secenlerın egıtılmesl. hareketlendınlme$\, sorunlaro sahıp cıkarak demokratik yaşama ağırlıklarmı koymalarınm sağlanmasıdır. Yanı onemlı olan sıstemimızln uygulama araclarırı güniük sorunlann kısır dongusunde bunalarak eleştırmek değ'l, temelde sısteml ocıklamak ve değışmesı Icm kamuoyunun bılıncll, etkın davranışını sağlamaktır O zaman şehircsük gerçek etkınllğıne, kentll denet'rrtnde ve desteğında kavuşocakîır Ancak demokratik sıstemimlzde eşıt söz hakkı bulunmayan kes m'erden ezilenler yanında yer tutmak, herhalde şehırcılerım.zm guncat görevıdır. Sonucta «şehlrcl»nın yapabileceği, kccınılmnz şekılde po'ıtık kara r verme sürecındö y»r tutma so"a;ımı ve polıtık sscme'er uzerırds e"kın demokratik baskı grup an olusturmak doqrultusunco kendı varcrlanndan vara 'jyanı'', b Son Söz Kimin? Ysnl Unıversıteier Yoa^. la^lağı karşısn ılerıci demokratik guçienn tOA.nması gercı<!ı po tık tavır, genel demo<rası muccdeles nın dıyal» tığıne uygun olarak. evvelce Kazan.lrr.ıs derrokr t'k mevzileri koruma ve taslağn gorece len mf z.ler kazandııcı cepheıer'nı < ou cepheıedskı e SKİıklerı ve ansaklıkları da g jer^ev'Ç ca'ısaro destekleTie doğrultusundo sap'amıalıdır Doru ta^ı'sr ssrlp'in =0, 'emıslerd r1 S ^ Q I •ÎT sırc