Katalog

CUMHURİYET YEDİ İDEALÎSTLİĞİN YÜCE SİMGESİ YUNUS NADİ (AtotOrk'ün ölümünden sonro Kurueu Başyazarımız Yunus Nodl. Cumhurıyet te «Ataturk'ün Vasıfları» gonel ba8lığım taşıyan blr d!zl yayınlamıştır Okuyucularımızo eunmakta olduöurruz yazı dızıslnln altıncı yaz'tıdır ve «iceallstllğln yüc« tlmgesl Her clddi 19te (Son Koya)» başlığ'ı altında 19 kasım 1938 gunu eıkmıştır. Yazıda, bugün unutulmuş bulunan cofc az sayıdokl keJlme v« Ifodenln bugun kullanıtan Karşılıkları verilmlştlr) <Son koya .> AtatOrk'ün Kurtuluş v« Istlklol Savaşı icln dlktıjl »on zof«r kaleeiyaı Bu tobif, (deyım) Atatürk un dılinds Kurtuluş ve IsUkldl Scvaşmın her şeye ragmen zafere ulaştırılacağının bir remzi (sımgesi) idl. O diyordu kl votan topraklanmızın her korışını son kaya poroosmo kodor mudafaa edeceğlz, bu azımde blr mılletl yenmek ıhtimalı yoktur istiklftl cldolinde bu düeturu (gonel kuralı) hvplmiz, butün mlllet benımtedık. Ousturu OOK lyı kovrıyonlorın son buyük muvaffaklyetten koll ve şanlı zaferden asla şuphelert yoktu Bu harb düituru, İ6tlklalıne oşık bir milietın sarsılmaz KİMİI oidu, ve gıderek bu tablr Atatürk reılmlnde Idealistlığe tlmsal oldu Buno şüphe yoktur ki, Atatürk en zor Işlerl kolaylıkla başormaıını Wt«n sn kudrettı Ideolisttı (Son kayo) Mılll Mucadelenın programı olarak ortoya atılmıstı Bu programa göre (Son ka ya) fcaşkaları tarafından kolay kolay uiaşıiamcu, herhalde osla aşılamaz bir son kale ıdı DuşCnunüz kı bir mılletln Istlklâlınl mohvetmek ısteyen herhongi dfışmon, son kayaya kadar gıdebllmeK İcln bınblr kaleden gecmek lâzımsır Bu bınbır kalenln herbırl kendl bcşına son blr kovadır Her kaya en cetın mucadelelerie gecllecek, fakot onun arkasından aynı kuvvet ve soölamlıkta dığer bir kalenln yukseldıği goruleeektır Onun icln de cetın mucadeleler lâzım Farzedln kı bu c«tin mücadele de yopıldı ve nlhayet bınblr tedakârlıklo ornsı da geçıldı Arkasındon bırı öa v» onun orkasından blr dıgen daha Buna n» omür yetışırdl, ne de sobır ve takat. Boy'elıkle bız son kayoya varmazdan cok evve) dovayı kazonmış olacaktık Hıcblr motematlksel kurol Ataturk'un idealıstl'ğini temsıl eden bu tabır kadar I I • I ItuvvstH v« koM Cnun ncı Aese aşı odığı bu dösturu bb murahhas neyet olarok alelacele Londra'ya gıderken Eskıcehır'de kendısıne mulakı olduğümuz Cephe Kumandanı İsmet Inönu den de başka bir •ekılde dınledıktl O culh konferonsıno g den murahho» heyeiı o zamankı boş'ıca cephenıız'n kumandanını gorerek harp vozıyetı hakkında ondan molumot almağı faydalı saymıstı. Hozır yolumuzun üstunde idı bu ıtıboria zaten kı/metll bir arkadoş olan kumandanın ziyaret olunması pek yerlnde blr nezaket gereğıydl Bu aynı zamanda harp vazıyetımızı ogrenmek ıçin de pek guzel blr fırsattı do. I ' 0 «Son Kaya», Milfi Mücadclenin programı olarak ortava atılmıştı. Bu programa goro «Son Kaya», başkalar. tarafından kolay kolay ulaşılamaz, herhalde asla aşılamaz bir son kale idi. Atatürk, ta Sivas'tan başlayarak «Tam ınillî hudut» lar ve tam istiklâl» azim ve iradesini açıkça ileriye sürmüş bulunuyordu. Bız Ankaro'dan okşom hareketle Esklsehır'a sabohieym vardık Kumandan da bırkac gunlar suıen cepheyi teftış seyahotınden herren o »ıralarda donmüş buıunuyordu Acaba A'aturk, murahhas heyeti geelyor, kendılenni mutleka gor, söyle ve boyle konuş dlye İsmet inonu'ye teigrafla talımat vermı» mıydC Bu nokta bu satırların yazıldığı şu dakıkaya kadar bızce blr sırdır Herholde bu, gucünun yeteblldiğı en ufak noktaya varıncaya değın hıcblr seyi tesadufs bırakmayan Atatürk ten beklenmeyecek bir hare* ket aeâıldır Cevval blr zekâ olan İsmet Inönü lotlı sözlerlyle oldugu kodar gulen gozlerıyls de konuşarak murahhos heyete son zofenn behemehal bızde olduğunu 9u suretle ızah etti Q ATATÛRK. KURUCU BASYAZAttMlZ YUNUS NADİ İLE B1R GÖRÛŞME 6IRA81NOA, «Cumhuriyet» Gazeteslnln (50 Yıl öncekl Cumhurlyet) adlı sutunundan blr kupur kesrrnş •aklamışım. Bir şllr bu ama, benl oldukca duşundürdu. genlere epeyce uzaklara Ittl. Şıırl hep berabsr okuyalım O«c kalmış olanlar da bugün bllmelldlr kl, Gazl'nln ufufclardan uzanmış elldir M, Toproklon tarlh lle cografyaya «oktu, Bir gün kl, vatandtr denecek blr koşe yoktu. GltmJştl vatan .. gorduğumüz dağdı, deruzdl, Blr nâtricasız, koskoca gök noslyemlzdl. Göklerden o el Inmemlş olsoydı, muhokkak, Fecıin gece günduz nuru döküp ordüğu bayrafc, Ayyıldızı göğsunde karormıştı da bezdi, Blr tırtına kopsaydı temevvüc ed«m«zdt, Gec kalmış olan varsa, evet bllmelldlr ki, Gazl'nin ufuklardon uzanmış elldir kl, Topton verilen şeylerl bir Mr geci alöı. Türk'un koca torihl bugün yoksa maso)d> Mlthat Cemol'e alt bu mısrcların sonun* geldiğımlz zaman. zannederim. slzin dudaklarınıza da ocı blr tebessum yerleşecek, kaygılı duşünceiere dalacak, bugun topraklanmız uzerınde oereyan eden olaylar nedenl lle gulrnek ml ağlamak mı gerektlğlne karar veremeden sokaâın calkantısıno bakorok, ellerlnlz boflrunuzde, dalıp gldeceksınlz... Bir an gelecek dudaklarınızda tatlı tebeesumler bellrecek lylmserlıgln ılık havosı ruhunuza doldukca slnfrlerlnlz gevşeyecek, kulaklorınız »okakton kafanıza, belleğlnize donmü* olacaktır. Batar mı bu vatan?... okiınrza ylne şainn mısralan o*lece>R «ölmez bu vatan fanı muhcri fllee de hatto» «Çekme* kürenln «ırtı bu tabutu cetlml» Neden ölmez neden batmaz7 Atatürk tanıklık edlyor Turk M llet rakldlr. Türk Mllletl calıskandır, çunku Turk M 1letl bırllk ve berabeıilkle bütun muşkullen yenmesınl bllmistlr. Ylne tanıklık edlyor O nöne duran yeoâne mlllet oJmuştur. Sa^ma/.la bıter mı maziyetierı, ölcOya 0«llr mı kahramanlığı? Amna, ne yazık kl torlhln blr döneml gelmiş ılım meçalesı, yerlni falcılara ve büyüculere bırakmıe Ronesan» elınde uyanon Avrupa'nın karşısmda saray ontrlkaları ve rahot hayat duşkunluyu bu eşsız mllletl her yondafi tökenme sınınna getirmiştır. Bu müthlf gerl Atatürk ve Cumhuriyet Kemal G Ü R Bızlm Mılletimiz kadar cesur blzım Mılletlmız kadar kahromon hlcbir mıllet yoktur llim tanıklık edıyor Sumerler Tur* tur Antık cagın bu mustesna dereceae uygar UIJSU bızım blr kolumuzdur Ne orobın yazısı. ne acemln dlli Turk dlllnl, Türk kültürünü yok edememl? Turk ellne aldığı her davaya öyle blr guc kafr.ıs '<! lslâmı dohll sırtına olmış. onu mağnpsen maşrika yaymıa. Islöm adına Haclı seferlerlnln 6 YARGITAY ÜYESI Oozl gıbl blr günes dogdu ve bu gunef vatanın doglarını doldurmuş olan eşkiyoyı boğdu, dOşmanı mahvettl, kapitulasyonları kaldırdı, peceyi yırttt. büyöcüyü ostı, hukuku medenllestlrdi, kıyafetl efendilestlrdı. plslıfil slldl, (En hakıka murşıt lllmdlr) dıyereK Unıversıteyl actı. teokrasiyl hudut CıariGl etti Mılletımızln üzerıne tunemıs baykuelor torıhın tozlu kovuklarına cekıldıler Atatürk. medenı âleme hokıki Türk tarlhınln ne olduğunu ıspot etmek lcm Dıl ve Torık Kurumlarını da kurarak her şeyın blr gun tekror unutturulmasını onlemeye çaı ştı Kısa zamanda Avrupalılann kafasındakı, kındar, «Hasta adam» ımaımı slllp, dınamık TürVün ne olduğunu butun dunyaya gosterdı Şımdı artık mahkeme kursulerı kadınlı erkeklı Turk Hakımlennın elınde, makinalar Türk mühendısınln elında, Tıp Turk doktorlarında, fabrıkalor Türk iscllerlnde Idı Heyl.. Cumhurlyetl yıkmak Isteyenlerl Bunlorı 1yı dufünun... sılahlarınızı bırakın... slzi hemert o gün aftedecsk genış yürekll blr Turk Mılletı vardır... o mlllet sızın milletınızdir. Ne kadar blz ondan değiliz desenız, yureğınlz baska tOrtu konusacaktır Pışman olmadan gerce0l onlamalı ve kendlnızl affa lâyık hale getlrmellslnlz. Atatürk'un Cumhurlyetl öyle sağlam temellef Czerine oturmuştur kı, hlcbir safsata onun M m dokunamryacakt» Cepheden gellyorum Afilmosı ve llertenmesi kolay olmayon bu dağ>arda duşmon İcln vazlyet, en sorsılma» umutları kırocok kadar «etlndlr. Duşününöı bir kere Dağlar, dereler arasında hazln olmoklo beraber karsı tarofın mukabelctslndtn dolayı aynı zamanda Alüm teh llkelerlnl de tasıyan blr vazlyet Bu »artlor lclnde düşman kıtoona kumondenlan şu karsıkl tepeler yok mu, Işte onları aldıfc mı Islmlz kolay lasacak dlyorlor Günlerce calışıp eabtılonıyor, ölünüyor, kolınıyor, farzedelim kl o tepeler alınıyof Henl oralan olmmakla I» kolaylo?ocaV, hatta belkl kıtanın zihnlnde bltecektl? Ne a«t«r. O tepelere varıldıktan sonra görüluyor kl daha Neıide başka dereler ve tepeler verdır ve nihayet blnbtr fedakâriıMo orertarını da olmok iözınv dır İş bu »onuncularla bltlyor mu? Hayır yenl ufuklar, yenl sahalar, yenl dereler ve tepeter , Yatnrz bu hal kendl boşına yabancı bir ülkede Istllo harbi yöpan bir asker İcln oldu'ucü blr manzaradır. Iste blz, mudafaamızda bu kadar saglom bir temele dayanıyoruz Mağlup ol. maklığımıza Imkân yoktur Hıcblr şey yapmasok do cıddi müdofaalaıia zaman zaman cekHsek g» ne gailp geiirlz Halbuki bız yainız cekilmekle kal mayacağtz 8ırasında belki gldlp blı çatccagu ve blz I!«r1eyeceglz. Bu şartlar iclnde bu Anadolu toprağında hlç blzlmle başa cıkılabllir m ı ' Görüyorsunuz kl Atoturk"On (Son kaya) düsturununun ismet Poşa dılinden diger bir şekılda canlı blr ıfadesi karsısındayız. Ve düstura riaya nan Atatürk bu cetln kayadan doha saÇ olan Turk milletlne sadece. Osmanlı Imparo'cr'uğu zamonının hoyotını letemekle kalmıyarak kurtuluş cldalinl bütün Istlklal şartlannın Istırdadı go< yeslne bafllodı. Fllhaklka AtatOrk ta Slvos'tan başlayarak: Tam mlrll hudut lar ve tom IstltriAti Azfm ¥• Irodeeınl ooıkoa ileriye «ormış bulunuyordu Bunun icln belkl o zaman ortada kendislnln dayanocaflı blr ordu bile yoktu Fakat milletlnln kurulacok blrtlgrrle ve mllll blr haklmlyet Idaresiyle yenlden ordular kurulacak, behemahal 0 gayeye uloşılocaktı Kotl muvaffaklyet sartı ls« (Son kaya) dOsturunda hülaso edllmlş bulunu yordu Düşününüz kı. düşüncelennl tebarüz ettlrmek (bellrtmek) İcln Atatürk daha Slvos'to Iken bırkac nüshasını neşrettığl kendisın n «Hoklmlyetl MIHlye» gazeteslnde tam Isttklall sora hat (ocıklık) ve kot'lyetle müdafaa etmeye bos lamıştL Blr halde k faraza (sAz gellBl) yan voldc 4 Loyd Corclar ve Klemansclar Türkıye'yl porcolomak flkrinden vazgecerek blze ToprokteTinıı dıln olsun, fakat Düvum Umumrye ve kapitCllasyonlar glbl eskl mükellefl yetler kalsm, deselerdl kabıl değıl bunlara mu vofakot etmsz, tam Istıklal İcln (Son kayo) düe turuno sarılmakto devam ederdik O6röyor"sunu: kl (Son kaya) mlllı misak hudutlarıyla mıiletiı tam Istıklâll İcln bellrienmlş IfadelestlrMmls bl Idealdl ve tatblkat hlc komproml kabul etme bir kattyetie horfJyen bu ideole uyduruldu. Bunun İcln, Lozan Konferaneı muzakerele rinln ns kadar cetln olmuş olduğunu ve I«m9 Paşa'nın (İnönü'nun) muzakereyl keserek dön meye mecbur olmuş bulunduflunu hatırlamo yeter Lozanda tam Istıklâllmizl temm etmedlk ce sulh akdetmedlk Orodo dahi (Son kaya) dü» turunu hıç şaşmodan sonuna kadar götürduk. Hattâ 0 kadar da degll (Lozan) da bostı Lord Gurzon olarok bazı büyük devlet odomlc rı, orada bıze karşı yapma/a mecbur olduklar fedakarlıkların uzun surmeyeceâinl, cünkO mai ve Ikfsodl sahalardo blz Turklerln cok gecme den yaya kalacağırnızı hesabo katmıslardı. Or ların (Son kayajdan haberlerl yoktu Atatörtt Tuı ktyesl memleketin istiklallni yalnız blr »uth muc hedeslne koydurmakia kalacok dejıldl Bu Idar e sulh muohedeelnden sonra bu Istıklâll memle V » de mal etmek İcln elbette cok cetln 00! •acokti CönkO (Son kaya) Ideall, glttlko» wt* mıleşen blr kaldemız olacoktı. Kflteklm oyle oldu Cumhurlyetm llanını tokl eden en koklü devrim tedb'rlennl b!z, hlcbir yc bancıyı memnun etmek icın deö'l. belkl yaln ve yalnız Türk Istıklöl'nl tek taşıno dokunulamc bir cetın kale haiıne getırmek lcm aldık. Oinl dOnyodon ayırdık, bunun lcm, Feei atarak medenl şapka dlk, bunun İcln »erpusunu gl\ le^ışın sebeplerml yazmayo, onun Turk Mıll»tının başına getırdığı belaları saymaya hıcblr ^azar mustedır olamayacok, hıcbır kltobın hac mı de o tarlhl kopsamaya kâfı gelmeyecektlr Turk Mn'etınin duşuruldüğü bu gayya kuyusundan onu tekrar kurtaran ancak Atatürk glbı bir öndenn eşsız zekâsı ve Türk Mıiletmın mustesna kcbilıyeti olmuştur. Bayraâın ol rengl karanp alelöde blr bez hallne getlrilmek ıstendiğl andadır kl ufuktor» Bilâl N. ŞİMŞİR 150'llklerden eski Şeyhullslâm Mustafa Sabrl, Yunan a sıgınmış, Gumulclnede cıkon Yarın gazeteslnde yenl Turk harflerlne saldırıyordu tBunun adını Turk harflorl koydular. Evvelkller Arap harfterl olduğundan Turk harfl olamazmış. Lâtln harfl blr gun Içlnde Türk harfl oluyor da Turk'un bln cenedir kullandıgı Arap harfl Türk harfl olamıyor. Lotlnleşlyorlar.» Tıflis'te Lâttn hartlerlyle yaymlanan Turkce Ifik Yol gazetesi, Kafkoe ağzıyla. Mustafa Sabri*yl yamtiıyor gıblydi. «Turkler arasında Islenen (kullanılan) Arap eltfbasından başka dunyada blr öyle sey yohtur kı onun adı ola, ozu olmaya... Yazılır tbs», okunur «befi; yazılır cbrt, <kzı, tzlm», okunur tbln, tkız», tzulumı... ve ha böyle ha böyle. cBee bu seslerm sahlpları hanlîı fOnların »ahıplarını Aroplar şehlt edlptlrJerl» Arap alfabesınde sesll harf yoktu yeterlnce, TOrkcede ise dokuz se» vardı. O alfabe hıcblr zaman Türk dılıne uymamıs. gercek Türk alfobesi clamamıştı Arap yazısını Turkceys uydurma, ya da ıslah uğrundakl uzun eabalar boea gıtmiştl. Atatürk, körduğumü bir vuruşta kestl. Yepyenl bir alfabe olmoğa karar verdl. Gulhane soyleviyle bu kararmı açıklarken yenl harflerin adını da koydu «Turk harflerl» dedı. ismet Paşa, tTekrar ederim kl, bu alfabe Türk alfabesldln dlye ylneledı 1 Kasım 1928 günü TBMM'den geçen Turk Harflerl Yasası, bu sozlert şöyle perclnledl: cLâtın esasından alınan (bu) harfler, Turk harflerl ünvan ve hukuku lle kabul edilmlstlr.» Yenl alfabe. Türkcenln tum «eslerlnl karştlıyor, ses yapısına uygun duşuyordu. «Blr gun Içlndo» alınmış blle olsa, hakkıyla, hukukuyla Türk alfabesi oldu Arap yazısı Turklye'de tarlhe karıştı TUrk ulusu, Atatürk'un önderliğinde bir keı daha seferber oldu. Hızla ycni yanyı öğrenmeye koyıddu. Devrim dış etkiyle değil, içten gelerek va Atatürk'e inanılarak benimsenmişti. En başarılı devrimlerden biri... Turk uhttu, böyle düşunanlerl utandırdı. Atatürk'un önderliğinde bir kez daha seferber oldu. Hızla y*nl yazıyı öğrenmeğe koyuldu. Inanılmoz blr cofku sardı Türkıye yl. O günierl yak ndan Izieyen blr Fransız gazetecl, «Inanın kl, inaan oülemtyor, duygulanıyor. aptallasarak duygulanıyor» diyordu. Hemen herkesın elinde bırer alfabe kltabı vardı. Epofca adlı Polonya gazetesr nln Türklye muhablrl, «O sayısız istanbul kahvshanelerlnde, elinde kltap, yenl harflerl sökmeğe çalışan blrçok hamola rastladım» dıye yazıyordu. Hamallardan birl gozeteclye yaklaşmış. tAcaba lyl okuyabUiyor muyum, blr dlnler mislnlz?» demletl. Blraz Türkce bllen Polonyalı, bir rastlanu •onucu, o homalın öğretmenl olmuştu. Bir Amerikan fllm yapımcısı, istanbul Ingıllz m*7arlıgmdakl mezor taşlarından Lâtln harflerınl 6ğrenm«g* calışanlora rastlamıştı. Türk toplumunun harf seferberllğlnl anlat^n Natlonat Geographlc Magazlne adlı Amerlkan derglsl, «Türklye Amerlkan mandası altında olsaydı blz bu devrlml Türklere kabul ettlremezdlk, başka hlçblr yabancı Devlet ( I * kabul ettlremezdlı diyordu. Turk ulusu. dış etkiyle değll, lclnden gelerek ve Atatürk e Inanarok yenl harfleri benlmsemlstl. Yenl harfler cabucok tutunup yerlestl. Amavutlar, Arap yazısından Lotln yazısına otuz yılda gecmlşlerdl Sovyet Tü'k Tatar CumDı* bosın bu zafer) alkışlodı. Yenl horflerln Türk egıtımı, kulturü bakımından onemlnl vurguladı Mercure de France dergısmın belırttığı gıbı, butun Avrupa. «Türkler bu i»l nasıl boşardılar?» d ye soru>ordu. şoşkınlıkla Yabancılar, kendılerıne de pay cıkarmağa calışıyorlardı Balkan ulkelerı, «yenl Turk harflerınln blze de yaran dokunaeak» dlyorlordı. Çunku oraiarda Turkce konuşabılen, ama Arop norflerl yuzünden okuyup yazamayan önemll blr Hırlstıyan kıtle vardı. Bunlar artık Turk yaymlarını da ızleyebıleceklerdl. Türkce öğreneoek yobancıiarın da ışlerl kolaylaşıyordu. Sovyet bosını, Turkıye'dekl harf deâısıklıfllrvde Baku Türkoloıı kongresinın etkislnl arıyordu. 1926 da toplanan o kongre, Sovyet Muslurnanlanna Lâtın harflerlnl salık vermlstl. Onlar o yola gıdıyorlardı Gıttıler. Ama yenl harflerin on yıl kadar sonra Kırll harflerıyle değıştırdller. Türkıye de harf devrtml temeltıydL Batılı yazarlar, Türk harf devriminl, Lötın harflen tarıhının, dolayısıyle Botı uygarlığının do bir zaferi olarak gorüyorlardı. Turklye'nın ötekl Asya ve Afrlka ulkelerlne ernek olaoağını söyluyorlardı Bunun bellrtılerl de vardı Bir Japon, «Lâtin harflerinden yona olanlar elll yıldır Japonya da ne yaptılar?.. Turklerln baftarıııiMton utanmal< rı gereklr » dlye yazıyordu .. Italyan Tur'ologu Ettore Rosı yenl Türk horf. rioflal olarak. eskl Osmanlı topraklarına r«. Bulgoristan, Yunanlstan, Yugoelovyo, Romom ya Qibl ulkelsrde yaşayan Türkler, kultOrei bakımdon Türkıye ye bağlıydılar. Hemen Turkıyeyi izlemek, yenl yazıya geçmek istlyortardı gercekten. N» vor kı çetın dlren.şlerle karşılaştılor 150'Ukier glbl devrim duşmanlarının coğu oraiarda barınıyoflardı. Bunlar, yerll tutucuları da kifkınorok Turk harflerıne karsı cıktılar. Bu direnışte yerel makamlardon da destek oördüler. Törk harf devrlmcileri «Kemalist» dıye ıkl cephedtn ealdırn ya uflradılar. Bulgarıstan'da Jaha 1928 yılı Içlnde yenl Turk harflerıyle dert kıtapları basılmıştı. Bulgar Mılll Eğltım Bakanlığı bunların Türk ozınlık okullarında okutulmasını engelledl, eskl kltapların dört yıl daha geçertı olduğunu ccıkladı. Yunanıstan, Batı Trakya da yenı harflerle öğretlm yapılmasını Yunanlstan'a karşı bir «ayaklanma» sayocağını duyurdu. Üskup'te blr Sırplının cıkardıj ı Türkce Sadal Mlllet gazetesi, yenl yozıya g«ç> mek ısteyen Mokedonya Turklenne atos puskürüyor. «Kemal Pasa'nın Idareslnde ml yasıyoruz7» diye toruyordu . Ama bu gıbl dlrenlşler, saldırılar harf devrimcilerıni yıldırmadı Türkıye nln de youun dıplomatlk gırlşımlerl oldu Direnısler gıderek kırıldı. Oraiarda da yova» yavaş yenl yazıya geçlldl. uneelerl Ikl yazı yanyana kullanıldı. Sonra Arap yazısı busbütün kalktı Yalnız klml Arap olkelerlnde ya$ayan TürKler harf devrlmlnln dısında kal YAMJŞ YORUMLAR Gecış donemının elbette güclükleri oldu. Törk toplumu yenl baştan okullu oldu, alfabeyi hecelemekten işe başladı Kıml yabancılar, bu guçlukleri yanlış yorumlodılar. Yenl harflerin Turkiye'de yerleşemeyeceğıni ilerl surduler. Bu köklu devrlml hafıfe almağa, Mustafa Kemal ın blr ıFantazlsl» ımış gıbl gormeğe bile kolkıştılor. Türkler, kendl ülkelerınde yabancılaşmıe glblydller. Yolda yabancıları cevlrıp adres soranlor oluyordu Turklye'dekl yabancı diplomatlar, «Turk gazetelerinl artık Türklerden çok blzler okuyoruz» diye şakalaşıyorlardı «Monşer, Turkçe okuma zevklml yıtlrdim, Fransızca okuyorum artık» dlyen sozde Turk aydınlarına da rastlanıyordu. Istanbul daki Amerlkan Buyükelclsl Joseph Grew, Turkiye'de horf değışıklıgı tyuzeyde kaldı» dryordu Devlet daırelerinde okullarda. basında yeni yazıya gecılmıştı Ama ozel yazışmolorda eskl yazı yıne kullanılıvordu Grevv, Anadolu halkının «Iflenmemis kafası» yenl yazıyı almıyor dıye de ekliyordu Sonro, Atatürk lle Afgan Kralı Amonullah Han arasında benzerlık kurmağa colıpyordu Yenlllkçı Amanullah Han, tam o sırada ferlcl blr darbeyle devrılmıçtı Acaba yenı harf TürtO mahkemeleri kaldırarak adalette butC medeniyetln tatbik ettlgi yargı bırliglnl kurdu bunun lcln. Miltl terblyeyl dr/letm sıkı kontrolü attınd yegane usul« tabi kıldık, bunun lcm. Çok evlenmeyl ırmnetmekle beraber Tu kadınına gasbedılmış hakkı olan hurnyetınl loc ettık, bunun lcin Yenl alfabeyi kabul ettık, bunun lcl% Ve bunlarla benzer tedbırlerln tümönde f» (Son kaya) düsturuna da/andık, katl ve ozlrt horeket ettık Ve hclâ do artık bu (Son fcoyı 4u6turu mıllt içlerimızde blılm lctn kökiu Ide oldu kaldı. ^ Onun buvOk kurueueu Atatürk'