Katalog

O N CUMHURtYET 17 EKÎM 1978 EKONOMI... EKONOML. EKONOMU EKONOMI... EKONOMI... EKONOMI... EKONOMI... EKONOMI... EKONOMI... INGILTERE'NİN PAMUK İPLİĞI AMBARGOSU GATT ILKELERİNE AYKIRI GÖRÜLÜYOR, Dünya ticaretıni eknde tutan 100"e yakın ülkenin üye olduğu GATT'ın ambargonun kaldırılması yonünde tavsıye kararı alabileceğı bıldirılıyor Eylul ayında Türkiye'ye gelen uç Ingılız şırketinın temsılcılen ambargo karannm pamuk ıphğı kartellermce alındığını belirttıler. Kenan MORTAN İNGİLTERE TURKİYE TİCARETİ: 1976 TURKIYE (000 TURKIYE (000 F A R K ITHALATI DOLAR) IHRACATI DOLAR) 1977 ngıltere nın Turkıye ciKışı pomuk ıplığıne koydugu ambargonun dunya ticaretıni duzenleyen GATT hukum lerıne ve UNCTAS ılkelerıne ay kırı oldugu orta\3 cıkmıştır Bu nedenle Turkıye nın bır yandan bır Karşı tıcon mısılleme başla tabıleceğı gıbı rrerkezı Cenev I 409 875 137 599 2 7 2 276 402 838 94 324 308 514 Tedavüldeki banknot miktarı dokuz ayda 25 milyar 336 milyon lira artış gösterdi Fü*un ÖZBtLGEN re G6 Djiunan GATT a da şıkâ yet *ıakkı dogrruştur Kısa adı GATF olan ve dunya tıcaretm el nde tutan 1C0e yakn ulkenın j/e oldugu bu or gut (Generol Agement on Tra de and Tanffs) 1965 yılındo az gelısmış uUeıer koruyan uc •noddelık bır karar taslagı ko DUI etmışt r U>ft ulkeler arasın da 'ngıl'ere rın de bulundugu orgutun benımoedığı bu hukum ler arasında az gelışmış ulkelerın ıhracatında yarar sağla yon mamul veyı yarı mamulle tın ıhracatının teşvık edılecegı de yer almaktocîır Gelışmış ul keler Ou sonuca ulaşmok ıcm tıcorı kısıtlamaiarını kaldırmayı yukumlenmekte keza gumruk dışı bır ıthalat sınırlaması koy moyaca< arını kabul etmekte dır IGATT m x x xVII/l) I YATIRIM I MALLARI I ÜRETİMINİN I ARTIŞ GÖSTERMESİNİ ÖNGÖRÜYOR Uluç GÜRKAN I DÖRDÜNCÜ ı PLAN, ı ARA VE ıD Tavsıye Kararı M erkez Bonkasmın 29 eylüt 1978 g>nlu bılcnçosuno gore yılbaşından eylu) sonuna kodar geçen dokuz aylık donemde tedovuide kı banknot miktarı 25 rmlyar 336 milyon 600 bin llraiık artış gostermıştır Boylece yılbaşında 77 milyar 880 milyon lira sevıyesınde bulunan te dovüldekl banknot mıktan eylul sonu Itıbarıyle yüzde 32 5 oranında ortış gostererek 103 milyar 217 milyon lıraya yukselmiştır Hazinenin, Merkez Bankası kaynaklarından kısa vadeli avans kulianımı bir ayda 120 milyon lira azaltıldı Hububat alımları için Toprak Mahsulleri Ofisi'ne 9 ayda 7 milyar 340 milyon lıralık kaynak sağlandı AVANS KULLANIMI Tedavüldeki banknot miktarındakı bu artışa karşın Merkez Bankası kaynaklarmın hazıne torafından ovans yoluylo kulianımı beltrlı bır lımıt te durdurulmuş bulunmaktodır Yılboşında hazıne nın Merkez Bankasından kısa vadelı avans kul lonımı 45 milyar 178 mılyon lira sevıyesınde ıken avans kullonımı agustos sonunda 49 mılyor 212 milyon Itraya yukselmıştı Acık fınansmona son verılmesl yolunda IMF ıle yapılan anlaşmalarda da bazı taahhutlerde bulunulmuş oldugundan Hazinenın avans kullanımını bu lımıtte tuttuğu ve eylul ayı içınde de 120 milyon lira cıvarında azal tıldığı ızlenmektedır Boylelıkîe eylul oyı sonu ıtıbarıyle Merkez Bankasının hazmeye kıso vadell avans kulianımı 49 milyar 92 milyon lira sevıyesıne duşmuş bulunmaktodır zellıkle ikincı payloş<m sovasındon bu yona dunyan i belırl bolgelerınde ege.r.enlıgını surduren bır şeytanın gorupuşe bakılırsa, son yıllarda ışlerı pek yolunda gıt mıyor Ama sadece gorunuste Her ıpte oynayan, cesıtlı ul kelerde kendıne bağlı yonetımler kuron, kendl sıstemi içınde bıle kendine kafa tutmaya hazıriananları «kıvrak hareketle nyle» alta dusurmesıni bılen Amerıkan dolar. bu kez surekıı duşuyor 1973 petrol bunalımından sonro kopitalıst sısteın dolorın deger yitırişıyle birlıkte, 1978 yılındo yenıden bır bu yuk bunalımın ıçine dusmuş durumda Doların bınde bır değer yitirmesı Batılıları hep bırtikte ayağa koldırmayo yetıyor da artıyor bıle Arkasındcn da «altına hncum» baslıyor O SAĞLANAN KAYNAK Merkez Bankasının eylul sonu ıtıbarıyle bı lanCo hesaprdrlvrnce1endığınde dfctrf hesaplanndo en bfayük horekatlıUğm zıraı kestmın fırujnsroanın da olduğu gozlenmektedır Yılın ılk dokuz ayın da Merkez Bankası zıral fınansmon mıktonnı yuzde 39,3 oranında arttırarak 6 milyar 399 mıl yon lıraya cıkarmıştır Ayrıca Toprak Mahsullerı Ofıslne hububat alımlarının fınansmanında kuı lanılmok uzere 7 milyar 340 milyon lıralık kaynak sağlamıstır «SAİR HESAPLAR» Öte yandan Merkez Bankasının Hazıneye kısa vadelı avans mıktorım belırlı bır lımıtte tutarken Hazinenın fınansmanı ıc.n «saır hesaplor» adı verılen hesabı ışlettıgı gozlenmektedır. Yılbaşında 46 milyar 664 milyon lira sevıyesınde olan «saır hesaplar» 9 ayda hızlı bır gelışım gostererek eylul sonu ıtıbarıyle 112 milyar 22 milyon lıraya uloşmıştır Boylece «sair hecaplar»dan Hazıneye soğlanan kaynak mık tarı 65 milyar 358 milyon lıraya ulaşmıştır Bu hesabın buyuk bır bölümü Merkez Bankasının artan dovız yukumluluklennın Turk Lırası karşılıklarına aıt bulunmaktadtr Dfger bolumu ısa kamu kesimının fınansmanına kullanılmaktadır Ağustos ayına kadar ıstıkrar prograrm geregın cs Merkez Bankası kaynaklarmın kullanımını sı nırlı tutan Malıye Bakanlığı, butçeye ceşıtlı yasalarla yenı yukler getırılmesı ve fınansman sıkmtısı nedenıyle kamu yotırımlarındo buyuk gecıkmeler ortaya cıkması uzerıne Merkez Bankası hesaplarından kullanımlannı artırmış bulunmaktadır Merkez Bankasının yılbaşı ve eylul sonu bılancolarının ıncelenmesı ayrıca konvertıbl do vız mevcudundakı artışı da ortaya koymaktadır 9 ayda Merkez Bankası dovız borclutarı iesabı yuzde 130 oranında artorak 12 milyar 272 milyon lıradan 28 milyar 297 milyon lıraya çıkarken, dovız alacaklılon hesabı yuzde 64 oranında ortmış ve 4 6 milyar lıradan 7 6 milyar lıraya cıkmıştır Bu yılın ocak eylul donemmde Merkez Bankası mevduatlarında onemlı bır gelışme olmamıştır. Resmı mevduat mıktorı 3 mıiyar lıradan 4 milyar lıraya yukselmiştır Ozel bankataruı mevduatı ıse mevduat munzam karşılıkların dakı 9 milyar lıralık ortıştan do ayı 56 milyar lıradan 65 milyar lırayo yukselmışt r Boylelıkîe Merkez Bonkasının kamu kesı mı ve zıraı kesımın fınansmanı ıcm yaptıgı emısyon artışı. bankalann mevduot munzam karşılıklarınm artışı ve ıthalât karşılıklarının tutul ması ıle dengelenmeye cohşılmaktadır Tedavüldeki bonknot mıktarında*! artış ıse enfslas yonıst eğıllmleri hızlandırmaktadır Bu konuda bır yetkılı şu değerlendırmeyı >apmıştır «Turkıve daho bır süre enflosyon ıcmde ycşamaya alışacoktır Kaynakları kıt ve hızlı kalkınma ısteyen bır ülkenin enflasyon ıcmde yoşaması kacınılmazdır Çalışanlar enflasyonun hızını kesme yonundedır Bırkac yıl daha enflasyon devom eder ama olabıtdığmce duşuk hızlo devam etmesne uğraşıyoruz» Japon mollarının Anprıkan iç pozarını el« gecırışı Aı mon sonayımin Amerika'da yati'imlorını arttırması Atıerıkdh dış ticaVei acığının gıderek 20 30 mUy'ar d'6lar açik ver ^»s 1 By O'Jbıl gfirçeklenn n^Otn bftrseye joğmfcn Amerı kon ekonomısının gucunu golgeleyerremektedır Kopitalıst sıstemın «en buyugu» ylne ve halâ ABD den basVorı degıl dır Anılan qprcfekl«?rle birlıkte olr yandan do Amsrıkan doları sureklı dusmektPdır Doların her dusuşu ortava bır dı?ı uluslararası ekonomık sorun qetırmekte, orkasından oa « t luslararası para sıstemınde bır reformc gerek bulurduğu» savları gunlerce tartışılmaktadır Isin llgınc yonı doların dususu Batı dunyası ıcmde belkı de en az Amerıka da tortısılmakta. tartışmaların odak noktası Japonya ıle Batı Almanya'yo koymaktadır Son zamanlarda OPEC ulkelerı de bu tartışmolara katılmaktadırlar Doların değer yitırışı ıle tartışmaların Amerika dısına Botı Almanya son yıllarda hızlı blr ekonomık sovaşıma gır mışlerdır Savoşımdan yengı ıle çıkmak bır yerde lıyatlara egemen olmaklo eş aniomdodır Pazar tutmak ıcın fıyatm duşuk kalması gerekır Doların deger yitirmesı dolaylı yol don ıkı rakıp ulkede fıyatlorı artırmakta, ama aynı anda Amerıka nın dış tıcaret oçığını da belli olculerde kapatmok tadır Doların degeriyle birlıkte Aimonyo ve Japonya «enf lasyon ıthal etmekte» ve ulkelerı ıcmde maltyetler artmakta rekabet guçlerl ozalmaktadır Amerıka nın ıse dıs satımları artmaktadır Bu gıdısı durdurmak amacıyla Avrupa ulkele rınln sureklı dolar satın olarak, doların degenndeki duşuşu onleme cobaları sonuc vermemekte, ellerındekl dolar stokıı nun ortması ve doloyısıyla daha buyuk zarara ugramaları/ la sonuclanmaktadır ' ' Kapıtalist merkezler d'ölar satın alımı yanlndd, Amerika yo «yeni bır enerji programı» onermektedırter Amerika' nın bu olçude petrol satın alması ve dış ticaretindeki varo lan acıgın azalmasını durdurmak boylelıkîe dunya pıyasala rına fazladan dolor surumunu engellemek amacındodırlar Başkan Carter de sozum ona zaman zaman yenl enerp prog ramını» gundeme getlrmektedır Doların duşuşunden zaror goren bır başka onemlı ku rulus OPEC tır Petrolcnu dolor karsılıgı satan OPEC ulkelerı dolardakı deger duşuklugunden en cok etkilenenlerın başında gelmektedlrler Yuzde blr oranındakı duşuş OPEC'ln uluslararası varlık lannı yaklasık 3 milyar dolar erıtmektedir Bunun ıcm de Oysa Ingıltere Turkıve nın pa muk ıplıgı kopjsundakı ozel durumunu dıkkaıe a modan 900 tonluk bır ıhrocat fozlası ıcın ambargo koyriü^tur Bunun so nucu GATT hijkumlen cıgnen m ş olmaktadır Bu durumda Turkıye nın GATT o başvurorak bu durumun dcgerlendırılmesını ısteyecegı sonıimoktadır GATT baglayıcı karar alma hakkına sahıo olrmrra<'c berobeı dun va tıcaretı koıvsunda onemlı tavsıye kararları alobılmektedır Turkıye ı e ncıltere arosında =;onu ge'mez tı 43ret savoşının başkaca onemlı b r yanı vardır Ingtltere nın koy lugtı ambargo le AE f ye 'am uve olocagı ka bul edılen bır ı ikeye ılk kez resmen ambarao konulmuş kı sacası mal satnası yasaklan mıştır Bılınd g' gıbı gecen ay Yıınon tekstıl urunlenne cok da ha yumjsok bır eylem olan kı sıtloTia konulmuş ancak daha sonra do kaldır 'mıştır orduncu Beş Yıllık Kalkınma Planı Turkıye de dışo bagımlıgı azaltan bır sanayi yapısının oluşturulabılmesı ıcın ara ve yatırım malları uretımının artırılmasını ongormektedır Bu amaçla 1977 yılında toplaTi ımalat sanayi uretımının yuzde 49 unu oluşturan tuketım mallarının 1983'de yuzrte 36 5 e dusurulmesi ongorulurken yuzde 13,3 IUK paya sahıp yatırım ve dayanıklı tuketim mallarının yuzde 19 7 ye ve yuzde 37 7 'ık ara mallarının yuzde 43 8 e cıkarılması heaeflenmektedır Dorduncu Planda ımalat sanayi jretlminın bugune kadar gosterdıgı gelişmenın ıse, hedef alınan yapıya ulasmada yetersız kaidıgı vurgulanmaktodır Ucuncu Plan doiemınde ımalat sonayı uretımı ıcmde tuketırı malları sanayilerınm payı agırlıgını korumus 1972 de yuzde 53, 2 tken 1977 de yuzde 49 a uusmuştur Boylece, Ucuncu Planda ongorulen \uzde 42,6 lık pay gercekleştırilememıştır Ara mallarının toplam ımalat sanayi ıçındeki payı 1972 de yuzde 33 9 ıken 1977 de yuzde 37 7 ye yatırım malların n payı ıs,e 1972 de yuzde 12 9 iken 1977'de yuzde 13.3 e yukselmıştir Ancak 1972 de toplam ara malları ııretıminın yuzde 18 8 ını oluşturan Kımya Petrokımyo ve gubre uretımlerı toplarının payı 1977 de yuzde 16 4 e duşmuştur Başka bır onemi, mal grubu olan demır celık urunlsrının ara malları uretimı ıçindekı payı ıse 19 7 2de yuzde 18 1 ıken 1977 de yuzde 12 5 olmu'.u.' Bu verıler, Ucuncu Plan donemmde ara Tialları uretlmınde gerceklestırılmek ıstenen , apr/a ulosılmadıgını, sanayııeşme strc.e|isı acısından onemlı olan ara mallar uretımınde yptorlı geüımeler olmodıgını gostermekteaır Yatırım malları ureten sekUrlerln toplam uretlmlerl içınde en yuksek payı elektrikli maktrreiar tre uloşım arac'arı almaktaâu T oplam /atırım malları uretımı ıcmde elektrikli makınalar uretıminln payı 1972de yuzde 15,1 ıken 1977 de yuzde 19 8 e, ulaşım aracları uretımının payı ıse 1972de yuzde 36 6 dan 197 de yuz de 38 1 e yukselmiştır Bu sektorlerin paylarında gorulen artış Ucuncu Plan donemmde dayanıklı tuketım mallarının (elektrikli ev aracları, otomobıl, vb) uretımlerının esas yatırım malları uretımlerınden daha hızlı gelıştığinı ve Ucuncu Planda yatırım malları sanayilnın yapısı ıcın ongorulen hedeflere ulaşılamadıgın gostermektedır. Dorduncu Planda ımalat sanayi uretlmlzlnın dagılımı konusunda şu goruşe yer verilmektedır Gerekli Girişimler Dunya tıcaretı ıcın onemlı bır olay olan tıcan ambargo kara rının UNCTAD ılkelerıne de ay kırı olduğu saptanmıştır Bır leşmış Mılletler Kalkınmo ve Tıcaret Konferansı olarak bılı nen orgut az gelışmış ulkelerın sanayi urunlerını koru'ra gerek tıren bır bebek sanayıının urun lerı (Infant ındustry products) kabul etmektedır Bu ılkeden yola cıkarak oz gelışmış ulke lerın ıhracotmda bır kısıtlama konulmaması benlmsenmıştır GATT ve UNCTAD gıbı dünya ticaretıni yonlendıren ıkı ana kuruluşun benımsedıgı ılkeler super devletlerın olumsuz tavrı yuzünden uyç, jlanamamakta dır Konuya bu yonden yakla şımda bulunan uzmanlar, bu hukümlerın hayata gecınlmesı ıcın ucuncu dunya devletlerı nezdınde Turkıye nın dıplomatık gırışımlerde bulunması gerektığını belırtmışlerdır Aynı cevreler bu gırışımlerın sonu belırsız mısıllemelere gore da ha etkın olacağını one surmuş lerdır Zıra anılan orgutler ıcın de coğunlukta olan ucüncu dun ya devletlerının benımsedıgı bır karar tasansı super devletle rın uluorta karar almasını on leyecektır YORUM Dans eden şeytan Yalçın DOĞAN~ kaymast arasında aslında tam blr uyum vardır Konunun en az Amerika'da tortışılmasının bır «akılcı» yanı vardır Çunku doların deger yıtlrışınden Amerıkan ekonomısınden cok. kapıtalist dunyanın diger onemlı merkezlerı zarar etmektedır Amerıkan ekonomısı son yıllarda surekli dış tıcaret açı gı vermektedır Bunda da agırlık tasıyan etken, Amerika'nın dış satımlarının azalmasından cok, dış alımımn artmosıdır Dış alımında ana kalem Ise petroldur Ytlda yaklaştk 45 milyar dolar odemektedır Amerıka petrol tuketimi icın Oz petrol kaynaklorını kullanmakta dırenmekte petrol geregının yuzde 60'ına yakın bolumunu dışardan almaktadır Petrol aldıgı olçude de, dış tıcaret oçıgı artmaktadır Acıgını kapotmak Icın buldugu yol daha cok dolar basmak olmoktadır Bastıgı her dolar kısa sure ıcmde, dunya ticaretindeki payının yuksek olusundan dolayı dunya pıyasalarına akmaya başlamaktadır Daha cok dolar ıse, ekonomık kural geregi, doların degerının duşmesıne yol açmaktadır Dolann degerinın dusmesı Avrupa ve Japonya'dakı dolar stoklarının da aynı oranda degerını yıtirmesl demektır Iste, Avrupa ve Japonyo bu noktada feryadı basmaktadırlar. Kapitalist dunyadakı dolar stoklarının değer yltırmssl dışında, konu baska onemlı ekonomık sorunlara yol acmak tadır Şu anda dunyada 400 milyar dolar Amerıka dışındadır Dolardakı duşus sadece bu stoklardakı değerın duşmesıyl" sınırlı kalmamakta, buna ek olarak bu ulkelerde fıyatların artmasına neden olmaktadır Işte doların «şeytanlığı» belkı de bu noktada duğümlenmektedir Amerika Ile Japonya ve tum dunyayı petrolde «yeniden fiyat artışlarıyla» tehdit etmektedir Çunku. OPEC, ugradıgı zararın ancak fiyot artışı ıle dengelenecegmı hesaplamaktadır. Dolarla petrol arasındakı bu bağlantı tum dunya ekonomilerını yeniden bır bunalım esığine getırirken, parası dolara bağlı ulkeler anılan deger yltlrmelerden dolayı ayrı oır zarara ugramaktndır Turkıy» de Işte bu ulkelerden bıridir Doların değerindekı duşme, Alman markının, Isviçre frangının, Ingıliz poundunun Turk Lırası karsısırda deger kazanmosı demektır Başka bır deyımle, Turk Lırasının bu paralor karşısında değer yitirmesı demektır Tıcaretının yorısından coğunu Avrupa ve bu arada Batı Almanya ıle yapan Turkıye dolardakı deger dusukluğu sonucunda Lıranın degerını yıtırrresıyie birlıkte, dış alımlarındakı artan fıyatlar nedenıyle «enflasyon ıthal etmektedlr» Ekonomık yoidan «anarşı Ithal etmektedır > Gıderek daha cok «bağımlılık ıthal etmektedır» Amerıkan parasındaki ozetlenen bunolım, kapıtalist sls tem ıcındekı celıskılerın ve surtuşmelerın artmasına neden ol maktadır Hem ekonomık hem siyasal celışkilerın Ne var kı, saglam ekonomıler tıcaret ve yaboncı seımaye araeılığı ıle bunalımı dışa satmanın yollarmı bulmoktodırlar Okka altına gıdenler ıse her zaman olduğu gibı, kapıtalist dunya ıle ıçlidışlı yaşayan oz gelışmış ulkeler olmaktodır İngiltere'de Çatlak... Konunun hukukı cercevesı bu boyutlara ulaşmışken, In gıltere de tekstıl cevreterınde ambargo konusunda bır cat lak oluşmjştur Eylul başınaa uc Ingılız şırketı Turkısh Textıles Wıthıngton Hart ve Textıles temsılcılerı yurdumuza gelmışler ve yaptıklorı acık 'amada, kararın pamuk ıpl gı ureten kartellerce alındığını belırterek «Kucuk bır grup ıçin atınan karar buyuk bır kıtleyı olumsuz etkıleyecektır* de mışlerdır Temsılcılerden bır Turkıye nın bır paket gerekce ıle Ingıltere ye başvurmastnı ısterken. Turkısh Textıles temsılcısı yaptıklan bağlantı nedenıyle hükumete baskı yapocaklarını belırtmıştır Ingılız sanayıcılerının tepkısı bununla sınırlı kalmamış bu kez VVıthıngton Hart şır etı temsılcısı tıcan cevrelenn ünlu gazetesı The Fınancıal Tımesa yazarak Ingıltera'nın yaptığı kısıtlamanm temeldekl hegemonya ozlemlerını somutlaştıran tıpık ve tra|ik bır ornek oldugunu kaydetmıştır (The Fınancıal Tımes 3X1978) Iş bununla kalmaTiktadır Yıne aynı gazetede Davtd Housego ımzas'yla yazılan bır ya zıdo tum Ingı'ız şırketlenn n Ingıltere nın dış temsılc Iıklerınden şıkayetı dMe getırılmıştır Yazıda Ingılız elcılıklerının acuncu dun\a ulkelerı ıle olan can anlaş"nazlıkto «hoş bır amotont olarak kaldıgı belırtıl•nıştır (The Fınancıal Tımes ?2 IX 1978) Bu durumda yakın guilerde Turkıye nın GATTa dıplomatık •aşvurusunun sonuc getirme sı beklend a qıbi Ing Itere ıcn de belırgın catlağın daha da bu/umesı ıle «onufmus olunan ombargonun aşıiması olası go clrralat sanayi uretımının tuketım ara ve yatırım malları arasındakı dagılımı gelışmış ulkelerde ara ve yatırım malları lehıne ıken gelışmekte olan ulkelerde tuketım malları lenınedır Tuketım mallarının toplam ımalat sanayi ıcmdekı payı Turkıye de Orta ve Guney Amerıka ıle gelışen ekonomılere gore daha yuksek yatırım mallarının payı ıse daha duşuktur Turkıye de dışa bagımlılığı azaltan bır sanayi yaDisının oluşturulabılmesı ıcın ımalat sanayıı ıcmde ara ve yatırım malları uretımlerının paylarının orttırılması gereklılığı acıktır » KAPASİTE KULLANIMI Dorduncu Planda, imalat sana^ıı uretımının dagılımındakı carpıklık yanında karşılasılan sorunlar nedenıyle kapasıt" kul anım oraniarının da onemlı olçude duştugu belırtılmıştır Imalat sanayıının kapasıtş k'jltanım oronlarının duşmesı ıse enerp ve ıthalat dar bogazlarının artışına baglanmıştır. rak Kapasıte kullanım oranlarına ılışkın olaplanda şoyle denılmektedır «1977 yılında demır dışı metalıer ^ona' ın de kopasıte kullonma orcnı ham alır*nsum (yuzde 0 7) harıc yuzde 314 ıle ^uzde 54 arasındadır Den gı,ım der1 kandura ve nj/ır Q y m sanayı'erınde kapasıte kullanım oranı ^uzde 77 7 ye kadar varmoktadır Elektrikli riok nalarda kaposıte kulianımı oranını hesaplama \a ılışkın verıler yetersızdır Aicak vapılan ongoruler kapasıte ku'lanımımn îuketım maı lan u'etmınde vuzae 8J 35 ° &er mallaraa vuzde 2C dolc mdo oldugunu gostermektedır» r I Kamu I yatmmları I978'de I en düşük I düzeyde | gerçekleşti I NKARA, (Cumhurlyet Burosu) Kamu kesımı yatırımlannın 1978 yılında son yılların en duşuk duzeyınde gercekleştığı saptanmıstır Devlet P'anlamo Teşkılatı nın araştırmosına gore ağustos ayı sonu itıbarlyle yatırımla rın orograma gore gercekleşmesı yuzde 38 do layında kalmıştır. 1978 yılı icın öngorulen yatırımların miktarı 148 mılyor lıradır DPT torafındon «Kamu yatırımlarının gercekleşme durumu»na ılışkın hazır lanan oraştırmado altı aylık donemde ek ode neklerle yenıden duzenlenen programın 155 mıl\or lıraya ulaştığı, ancak üunun sadece yüzde 38 orcnında gercekleştığı bıldırılmektedır Araş tırmada şoyie denılmekıedır A «Haziran ağustos dönemlnin Inşaot colışmaları acısından en uygun sureyi kapsadığı gozonune alınırsa yatırım programının cok yetersız kaldığı ortaya cıkmaktadır «Aynt arastırmanın bulgularına gore, yoSırım programının» en onemlı bolumunu oluşturan sanayi tesislerınde gercekleşme oranı yüzde 35'tir. Blna inşaatlarında ınşaot mevsımi olmasıno karçın gercekleşme oranı yuzde 35 olmuştur lcme suyu, kanolızasyon ve koy yollarında ıse olumlu gelişmeler gorulmektedlr » Edınılen bılgılere qöre kamu yatırımlarının gercekleşme oranındakı bu buyül< duşükluk Ma lıye Bakanlığının ızledığı para polıîıkasına baglı bulunmoktadır Kamu kuruluşlarının bütcelerındekı yatırım proçjramlorı gereğınce ceşıtlı defa lar Malıye Baxaniıqına başvurdukları ancak Ma I ye Bakanıigmın bu ısteğı yerıne getırmedıgı o re surulmektedır Kımi komu kurulus'onndakı yatırım harcamaları genel ortalamanın altında katrrıştır Anıîan DPT araştırmasmda kamu ke r mıne aıt makina ımalat, madenı eşya ve taşıt uretımınde yctınm gerçekleşmesı yuzde 7 ve yuz de 13 gıW cok duşük oranlarda kalmıştır Idare bınalan yopımındo gercekleşme yuzde 19 da ka lırken buna korşı kâğıtbosım kımya ve petrol urünlerınde gercekleşme bıraz daha yuksek o randa olmuştur. Çanakkale Valiliği " Kooperatifler Kurultayı,, düzenledi ÇANAKKALE 'Cumhurıyet) Fkonom'k topİJTisal ku turel ıal^ınmada etkın rol oynı yan kooperatıflerin bugun ıcınae bulunclukları sorunlara cozum ge ırı ek arrocı ıle Conc< kale valılıaı tarofıncan «Kooperotıfler Kurultoyı» duzenlenmıştır Kalkınma Koope ctıflerı ıle Tarım Kredı Kooperatıflerının ceş tl sorunlannın ele alınaccgı ıl »Kooperotıf'er Kuruıtayn Ib ekım gunü vcp laccktır B r cogu calışmaz durumda bu lunan koop^ratıflerın başarısızlık nedenlerının a'os'ırılacagı Kurultaydo bundar sonra kurulnası gereken kooperc tıflerın de yorenın gereksı. melerıne gore yonleidırılmesı ongorul