Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Pazarlığın sürüp şitmesinde siyasal çıkarlar önemli rol oynuyor •Yenı Uluslararası Ekonomıh Düzen* konusundaki pazarlığın sürüp gıtmesındt sıytual çıkarlar da onemh rol oynamaktadır. Yenı bır uluslararası ehonomık duzenın. mevcut duzenın sı\ asal yapı ve ıhşkılerınl zorlaması oiasıiıgı, bu vapı ve ıhşkılera egemen olan guçlerı anı ve kokten degışıklıklerden kaçmma\a ıtmektedir Bu urkekhgı duyanlar arasmda ılk olarah ulkelerındekı gen ve farklılaşmami} sosyo ekonomık yapının golgesir.de teokratık aıiesel kışısel ıktıdarlarını sürdürmek olanağını bulan bazı Ucuncü, Yapısal donüşumlere kuşku\la bakan hu tur y onetımlerın gelışmış ulkelerın v e Dunya 'hukumdarlarını sa\abıhrız ozellıkle ABD'mn asken SP asal desteaıne bağımh bulunmalan, Uçuncu Dunvamn etkın bır sıyasal cephe oluşturmasını da engellemektedır Ikmcı olarak çogulcu demokrasılerle yonetılen gelışmış ulkelerın ıç sı\asal sorunlarına bakmak gerekmektedır Bıhndığl gıbı bu ulkelerın çogunda dııvarlı bır kamuoyu bulunmakta ve ıktıdaılar ınce ov hesaplarıyla ayakta durabılmektedırler Bu koşullar altında, herhangı bır ıktıdarın en azmdan behrh toplumsal gruplan rahatsız edecek yapısal degışıklıklere yonelmesı (orneğın bazı klâsıkleşmış sanayı kollarının tasfıyesı gıbı) ya da toplum refahını düsurmek pahasına Uçuncu Düma'ya ödünler tanınması hıç de kolay olmamaktadır Uçüncü olarak ıse mevcut ekonomıh duzen uzenne kurmuş bulundugu sıyasal hegemonyayı yenı bir uluslararası ekonomıh duzen çerçevesınde yenıden uretme sorunuyla karsılaşacak olan ABD'nın urkeklıgıne degınmek geıekmektedır Uçuncu Dun\a ulkelennde sınaıleşmenın snasaJ denetım~İ guçleşürrnesı, konusunda, temkınh davranmaya ıtmektedir. YENİ ULUSLARARASI EKONOMİK DÜZEN O«rmw ULAGAY" YENİ ULUSLARARASI EKONOMİK DÜZENE GİDEN YOL KOLLEKTİF ÖZGÜVENDEN GEÇİYOR Iklncl Dünyo Savaşı sonrasında Batı'nın IIderlığıni Cıstlenen ABD «az gelışmışs ulkelere «sıhırlı» bır recete sunmuş «Batı mode!ı»n! Izleyerek kapıtalıst dunya sıstemıyle butunleştıkle n takdırde, zengın kapıtalıst ulkelerden sağlaya cakları yardımlann da desteğıyle, kısa surede kalkınacaklannı ve her bakımdan bu zengın ül kelere benzeyeceklennı vaad etmıştı Bu vaadle re kanan az gelışmış ülkeler ne tur bır «Amenkan masaiısnın kurDanı olduklarını ancak 1960 larda kavramaya başladıiar Butunleşmeye calış tıkları kapıtalıst dunya sıstemı hıc de lehlenne ışlemıyor, tıcaret hadlerı sureklı olarak hammad de ve temel maddelerın aleyhıne gelışırken sıstemın «merkezslerınde belırlenen uluslararası Iş bolumü de, az gelışmış ulkelerın tek yada az sayıda ham yada temel madde ıhracatına da>'a lı, ılkel ekonomık yapılarmın sanayıleşme yonunde değıstırılıp donüştürulmesıne olanak tanımı yordu Dış yurdımlar gıderek ağırloşan bır borc komburunu az gelışmıslertn sırtına yuklerken ham ve temel madde pıyasalanndakl dalgalanmalar ekonomık ve sıyasal ıstıkrarsızlıgı bera berınde getırıyor ve «her bakımdan» Batı'va ben zeyeceklerı öne surulen az aelışmıs ulkeler b'f bırl ardından otorıter yonetımlenn pencesıne du şüyorlardı. BİRLEŞMİŞ MİLLETLERDE Az gellşmiş yado «gelışmekte olan» Ocüncö Dünya ulkelennln bu ortamaa oıuşturmaya caıış ı OPEC'İN 1974 YILINDAKİ P f l ROL AMBAR&OSU VE FIYATLA RIN ÇARPİCI BIR BICIMDE ARTTIRILMASIYLA BA^LATTIĞİ EY LEM SONUCU, YENI ULUSURARASI EKOHOMIK DÜZEN YÖ NUNDEKI ÇAU$MMAR, DÜN YA ÇAPINDA BUYUK BIR PA2ARL1&A DONUŞTU. boşından beri yaşanmakta olan ekonomik buna lımı derınlestırıldı Artık gelışmış merkez ulkeler de, ener|i, buyume, enflasyon. ışslzlık ve para sısteml sorunlarını, mevcut uluslararosı ekonomik duzenın cercevesi ıcmde cozebtleceklerıne olan ınanclarını bır olcude yıtırmeye başlamışlardı «YUED» önerilerınln dunya copında bır buyuk pozarlığa donüşme6i lşte bu ortamda ger cekleştl. DÜNYA CAP1NDA BİR PAZARLIK Dünya capmdakl bu büyük pazarlığın glderek altı ana konu çerçevesınde yoğunlaştığı goruldu. • Hammadde ve temsl maddeler «orunu' Cok büyük coğunluğu hammadde ve temel madde ıhracatcısı olan Ucuncü Dunya Ulkelerı, bu rnad delerın fıyatlarındakı dalgalanmaların onlenmesı ve ihracat gelırlerının ıstıkrara kavuşması icn onerdıkierı «bırlesık progrom» çerçevesınde bır •ortok fon» kurulmasını Istedıler Ayrıca dış tıca ret hadierınm aleyhıne gelişme eğılımını önlemek omacıyla ıhrac ettıklerı ham ve temel maddelerın ıhrac fıyatlarıyla buyuk olcude gelişmiş ülkeler den ıthal ettıkleri işlenmış ve mamul maddelerın fıyatlan orasında bır «endeksleme» ılışkısınm kurulmasını, ham ve temel madde fıyatlannın odıl ve hakca bır duzeye kavuşturulması Icm «eşıtslz değışım» olayının tasfıyesınl önerdıler. Buna karşılık gelışmış ulkeler, «eşıtsiz değışım» dıye bır olay olmadığını, «endeksleme»ye yanaşmayacaklannı ve hammadde temel madde fiyatlarındakl dalgalanmaları qıdermek icın de «bırle şık tek başına ele alınacağı sınırlı ve bolücü bır yontemi benımsıyebıleceklerını» belırttıler. TİCARİ ENGELLERİN HAFİFLEMESİ 9 Ücüncü Dunyanın mamul ve yarı mamul mal ihracatı sorunu: Ucuncu Dunya ulkelerl, ken dı bunyelerınde ürettıklerı mamul ve yarı mamul madde'erın ıhracında, gelışmış ülKelerm koyduk lorı tıcan engellerın tek yonlu hafıfletılmesinl Isterlerken, gelışmış ulke'er de bu konuaa "»"vrlı da olsa, bazı ödunler ve'meyi ve ı77 lere» bır YENİ OÖZENİN, MEVCUT SİY&S&L YAPI VE lUJKUERt ZORIAMASI OIAMI&I, MEVCUT DUZENE EGEMEN OLAN GüÇLERI, ANİ VE KOKLÜ DEĞIJIKLIKLERDEN KAÇINMAYA ITIYOR. tıkları tYenl Uluslararası Ekonomık Düzen» (YUED) onerılerı, ozellıkle Bırleşmış Mılletler orgutu cevresınde gıderek yaygmlaşan bır tartışma alanı bul maya baş'adı Ancak bu tartışmalann uygulamaya yonelık yenı boyutlar kazanması icın 1974 e dek beklemek gerektı 1974 guzunde OPEC'ın petrol ambargosunu ve fıyatların carpıcı bıçım de arttırılmasıyla bos'attıgı eylem bır yonaan top iuca hareketın gucunu kanıtlarken d c*r vondan kapıtalıst dunyanın «merkezslerınden 1970'lenn feni uluslararası ekonomik düzen sözlüğü ksuz Ülkeler Topluluğu Buyuk asken antlaşmalardan hıçbırıne üye yon ve ılke olarak büyuk guclere asken us eyen devletlerden oluşan bır gruplaşmadır turya Isvec, Isvıcre gıbı Batılı tarafsız ulketopluluğun dışında kaldıklarından Bloksuzlor u fıılen bır Ucuncü Dunya topluluğu olmuşTopluluk zaman ıçınde hızla buyumuş ve orn 1961 Belgrad Konferansında 28 olan uye 51 1975'de 80 ı bulmuştur Bloksuzlar Topluluğu kaynoğında ve Ilk gee donemınde daha cok sıyosal sorunlarla uğ ken, ozellıkle 1973 Cezayır Zırvesınden sonra lararası alanda ortak bır Iktısadı platform ojrulması yolundakı cobalar on plana gecmabaşlamış ve topluluğun sıyasal anloşmazlıknedenıyle zayıflayıp dağılmasını onle/en başbırleştırıcı etken olmuştur. Oo kurulan komlsyonu Dünya Bankası flnanse et mektedır Gıderek komunıst blokun da calışmalara katılmasmı dıiedığını belırten Brandfın gs lışmış ve gelışmekte olan ulkelerın aktıf gorevde olmayan polıtıkacılarından oluşturduğu 17 kışıIık komısyonda eskı Başbakanlardan Olof Palme •Isvec). Edvvard Heath (Ingıltere) ve Menaes France (Fransa), eskı Şıll Başkanı Eduardo Fral ve eskı Endonezya Dışıslerı Bakanı Adam Malık de yer almaktadır Gectıâımız aralık avında Bonn'da calışmalarına buşlayan komısyonun nk raporunu bu yıl ıçınde hazırlaması beklenmektedır Sayfanın hazırlanmosında yorarlanılan başlıca kaynaklar. Geoffrey Barraclough «Th« battle for the New Economıc Order>. The Sunday Times, 16 ve 23 mayıs 1976 Korkut Boratav «Ucüncü Dünya, gozlemler, sorular, dusuncelerı Toplum ve Bilim 1 (Bahar 1977). s 5 33 ODTÜ Gelişme Dergısi, «Venl Uluslararası Ekonomık Duzen» özel say.sı. 1976 The Economist ve The Guardlan, muhtelıf sayılar. 'ler Grubu 77'ler grubu Bırleşmlş Mılletler Blrincl Tıcove Kalkınma Konferansına ortak bır platform resinde katılan 77 Ücuncu Dunya ülkesının jturduğu bır gruplaşmadır. Şu anda sayıları 'e varmakla beraber hâlâ «77'ler» dıye anılan bu. Bırleşmış Mılletler'ın ekonomık colışmolaia uyguladığı «merkezı planlı ekonomıler» (D bu). «gelışmış pıyasa ekonomılerı» (B grubu), ılışmekte olan ulkeler» ayıriTTiının sonuncu ka onsı olorak tanımlayabılırız Askeri paktlar ve jlantılar nedenıyle Bloksuzlar arosında yer ala yan Iran. Pakıstan Fılıpınler gıbı bazı Uçuncu nya ulkelerı 77'ler grubunun aktıf üyelerıdır rkıye ıse. bır OECD üyesi olorak kendılığınden grubu ıcmde ve 77'ler'ın dışında kairruştır. Willy BrandtBaşkanlığını yaptığı komisyonu Dünya Bankası finanse ediyor. Gelişmiş ülkeler kaynak transferi sorununun çok uluslu şirketler aracılığıyla çözülmesini öneriyor jzey Güney Diyalogu 1975 guzunde ABD dıplomasısıyle Ocuncö jnya arasındo bır uzlaşma ortamının gelıştığı •nemde başlayon «Kuze/ Guney Dıyaloğu» da »Ulus'ararası Ekonomık işbırlığı Konferan»nda «Ku7ey»ı 8 buyuk gelışmış ülke ve AET, 5uney»ı ıse 19 «gelışmekte olan ulke» temsıl mıştır Ozünde Ucuncu Dunyayı kendl ıcınde ılme ve uzlaşmacı cozumlere razı etme amacıguaen konfercns 1976 yslı boyunca Parıs te ıregelen calışmclannda elle tutulur bır sonuca jramamış 1977 moyısında yapılan son toplantı3 do anlaşnazlık noktaları gıderılemeyınce daImıştır. Baslıca konulcr olarak saptanan enerhammaddeler, kalkınma ve mad sorunlorın hıc rısinde kesın anlaşmaya varılamamış, gelışmış Ikelerın UcOncu Dunyaca one surulen endeks•me. ortok fon yapısal değışım, tercıhlı tıcaret 3|imi ve ka>nak trorıSferi gıbı ana ısteklerı kar ılamaya yar.aşmimaları: buna karşılık Ucuncü lunyadan ener|, ve yabancı yatırımiann korunIQŞI gıbı konularda yeni garantıler ıstemelen go üşmelerın cıkmaza gırmesının başlıca nedenl ılmuştur. 3randt Komisyonu Dünyo Bonkası Baskanı Mc Namara 1977 jaşlarındu «cok taraflı ekonomık görüşmelen ;ıkmazdan kurtarmak ve hern gelışmış hem de gelısmekte o'an ulkelerın cıkarlcını gozetecek 3nlemlen ^aptamak» uzere «hukumetlerden ve uluslorarası kuruluşlordan bağırnsız» yenl bır ko mısyon oluçîurulmasını onermıştır Federal Almanya e^kı Bnşbakanı VVılly Brondt başkanlığın ODTU Ekonoml Bölümü öğretim Oyelerınden Selım llkın, Turkıye'nın, «Yenl Uluslararosı Ekonomik Duzen» (YUED) gınşımleri karşısındakı tavrı konusunda kendısıne yönelttığlmız soruları şoyle yanıtladı: SORU Turkıye bugune dek YUED önerl ve gırışımlerine bır katkıda bulunmuş mudur? Turkıye'nın uluslararası forumlarda bu konuya ılışkın tavrı ne olmuştur? YANIT YUED lle llglli onerilerfn oluş turulması ve gellşmiş ulkelerle 77'lerın YUED konusundaki ön calışmalarına uzun sure Batı gozlukleri (optiğl) lle bakan Turkiye'nln, bu çalışmalara koıılmak şöyle dursun, sempatl besledıği blle soylenemez. Ancak 1968 yılmdan Itlbaren, 77'ler'in onerilsnnl daha toplu blr halde ortaya koymaları ve cok sınırlı da olsa bazı alanlarda uygulamaya donuk ödunler koparmaları, Turklye'yi tutumunu gozden geclrrnek zorunda bırakmışlır. Turkiye, B grubu Içinde blr az gellşml» ülke olduğunu 77'ler'e kanıtlamak Içln BM ve ozelllkle son Ikl UNCTAD toplantısında, kendlsinin Batı ile olan llişkiler zlnclrine do kunmayan konularda, Batılı gellşmiş devletlerin fazla Hlrazı olmayon ekonomik ve polltik işblrllğl alanlarında, 77'ler'le blrlikte oy kullanmayı denemiştir. Bu cerceve lclnde Turkiye, 77'ler'in YUED onerllerlnin klllt nok talarını oluşturan konularda, Batılılara karşı hareket etmekten surekll kaçmmıştir. Örneğin temel madde fıyatlannın Istlkrara kovuş turulması lcin 77'ler'in israrla uzerlnde dur dukları Ortak Fon önerlslne karşı çıkmıştır Turkiye, borc yukunun ertelenmesl, ulus lararast para sistemlne yenl blr şekll veril mesl v b. gibl blr cok temel konuda, aynı tutumunu devam ettlrmektedlr. SORU Turkıye'nın bu konuda bugune dek izledığl tutumla olumlu bır sonuca varması olanaklı mıdır? YANIT YUED tartışmaları gibl tarafların karşıt çıkarlarının oldukca netleşmlş olduğu blr olanda, Turklye'nin Batılılar ya Selim İlkin: Türkiye'nin gelişmiş ülkeler safında kalarak ekonomik çıkarlarını koruması çok güçtür,} nında kalıp, Üçüncü Dunya ölkelerinln sempatlsinl kazanacak glrlşlmlerde bulunmaya kalkışması, cok sınırlı sonuclar verebllecek nlteliktedir. SORU Türkıye bu konuda daha olum lu ve elle tutulur sonuclar almak İcın nasıl davranmalıdır? YANIT Asıl önomll olan YUED ll« M glll onerilerln oluşturulduğu hazırlık toplan tılarında, ulke çıkarlarının «sıstematlk va surekli olarak» savunulmasıdır. 77'ler va Bloksuzlar dışında olan Turkiye, YUED tle llgill onerilerın kapsam ve lcerlğinin gellştirlldiğı bu hazırlık toplantılarına katılmamaktadır. Örneğln UNCTAD'ın Nalrobi toplantısına getirilecek Birleşik Program ve bu programa alınacak maddelerle llgill olarak 77'ler'in yaptığı Manlla hazırlık toplantısına gozlemcl olarak bile katılmayan Turkiye, krom gibl kendl İcın son derece önemli blr maddenln Program dışında bırakılmasını yalnızca uzaktan izlemek zorunda kalmıştır. Blr ulkenln, YUED tartışmalarında v« değlşmekte olan uluslararası İşblrllğl tclnde. daha adil bir biclmde ve daha üst düzeyde yer alabilmeslnln Ilk ve en onemll koşulu, o ulkenin kendl lc ekonomik yapısını duzenleylp dış illşkilerinl, gelişme terclhlerlne ba ğımlı ve uyumlu blr hale getlrmesidlr. Gellşm» terclhlerlne bağımlı ve uyumlu bir hale getirmesldlr. Gelişme terclhlerl, büyuk olcude Batının gelışmış ulkelerıyle sınırlandırılmıs dış lllşkılerinin bir fonkslyonu olan blr uikenın, YUED tartışmalarında sağlayacağı faydalar son derece sınırlı kalacaktır. Türkıye, iç yapısına yenl blr blclm vereblldlği olcude, dış lliskllerinde yenl İşblrllğl alan ları bulabilecek ve 77'ler'le organik işblrilgıne yönelmenin favda ve zararlarını daha rasyonel olaraK değerlendırmekte yenl olanaklar elde edecekttr. Bu cerceve lcinde Türkiye'nin YUED tartışmalarına daha aktH katkıda bulunarak daha saygın bir yer alması cok muhtemeldlr. «genelleştlrllmlç terclhler elsteml» kobul ettıler. • Dunya ekonomlslnde yapısal değlşlm sorunu: Ucuncü Dunya ulkelerı sorunlorıno köklu cozumun ancok sınaıleşme yonunde koklu bır yapısal değışım ve donuşumle gercekleşeceğını kavradıklarından. uluslararası ış bolumunün sınaıleşmelerıne olanak verecek bıcımde gozden gecınlmesınl önerdıler Gelışmış ulkeler ve cokuluslu şirketler de, Ucuncü Dunyadakl ucuz emek potonsıyelınden yararlanmak ve bu ulkelerde bır alış gücu artışı yoratarak kendı teknoloıı. klâsık endustrılerı ve cevreyl kırletme potansıyell yüksek bozı endustn kollarını Ucuncü Dunyaya koydırmayı cıddı olarak duşunnneye başladıiar Ancak. oşağıda değıneceğımız sıyasal neden'er bu yapısal donüşümün kısa donemde gercekleşmesım engelledl. KÖTÖ ALIŞKANUIKLAR • Ücüncü Dünya ülkelerlnln dış borc soru nu: Toplam dış borclan 1977 sonunda 250 mılyar dolara varacak olan petrol uretmeyen Ucuncu Dunya Ulkelerı, borcları ıcm kısmı bır morotoryum uygalomasını, en yoksul ve guc durumundaki ülkelerln borclarının sılmmesını va uluslar arası para sıstemının, Ucüncü Dunya ulkelerıne daha duşuk (%1'ın altında) faızle daha uzun vade II (50 yıla kadar) kredıler sağlayacak bıcımde yenı den duzenlenmesını onerdıler. Gelışmış ulkeler ıse, gene bölücü bsr tavırla, rıer ulkenın borc sorunu nun ayrı ayrı ele alınmosını, kaynak transferi s o > rununun, cokuluslu şırketlerın çıkarlarını da gozetecek, bir «Uluslararası KaynaHar Bankasu oracılığı^la cözumlenmesınl önerdılt' isvec, Ka nada, Hollando gıbı bazı gelışn ç ulke er «borc sılme» kampanyasmı başlarken, büşta ABD olmak üzere büyuk geıışımış ulkeler, «kotu alışkanlık yaratacağı» ve «Bankalar sıstemının guvenlığınl sarsacağı» gerekcesıyle bu uygulamaya da karşı cık lıior. • Cokuluslu şlrketlerin denetiml sorunu Oçün cö Dünya uikelerı, «her devletın doğal koynaklorı ve ekonomık faalıyetlerı uzerınde tam ve su rekll egemenlığın sağlanması» ve bu amacla cok uluslu şırketlerı bağlayıcı blr «davranış kodu» uyguiamasını savundular Ancak bu konuda da Bomut blr cozüme ensılemedı • Ucuncu Dunyaya teknolo|l transferi sorunu: Ucuncü Dunya ulkelerı, sınaı mulkıyetın ko runmasına ılışkin Parıs Antıaşmasmın, kendı ge reksınmeleri goz onune alınarak değ'stırıl'reîı nı ve teknoloıı ıcn bağloyıcı bır «davromş kodu»n da ısrar ederek teknoloıı transfermın oncelıkle cokuluslu şırketlerce ç07unl°nınesını önerdıler «KOUEKTİF ÖZGUVEN» Mevcut duzenın gelışfiş u'kelenn vararıno ışleyen ekonomık ve sıyasol guc ılışkuerı YUED ın gercekleşmesım bugune dek enqel'emıştır Ucuncu Dunya ulkelerı daha ılerı yonetım'ere kavuşup gelışmış uikeierden odun beklemek verme kendı aralarındakı oayamşma/ı ckollektıf ozguven» kav ramı çerçevesınde pe'Kiştırcbılırlerse YUED ın ger cekleşmesı bır hayol olmaktan cıkabılır. Yeni uluslararası ekonomik düzen yönündeki çalışmalarm kronolojisi C 1964 UNCTAD (Bırleşmış Mılletler Ticaret ^e Kalkınma Konferansı) ılk toplantısını vapîı 77 ler arubu oiuştu • 1968 UNCTADll. Ucuncü Dunyanın geiıçmış ulkelere ıhrac ettığı mamul ve yarıııamal mallat ıcm gumruk Indirimleri ve ayrıcolıklar uvoulanmasını kararlaştırdı 0 1 2 ? B'rkeuz ve Dıger Gelışmekte Olan <T Uıkelerın Ekonomık Isbır'ığı 'cn Eylem Progrcmı Bioksuzlcırm Ceza>"r Zırvesındf onaylcpf) OPEC eylemi Uc^ncu Dün/anın bl1 r>cl"nme hak ararro cobalarında yenı blr Y°' octi • 1974 BM 29 Genel Kurulunca benlmsenen «Devletlerın Ekonomık Hak ve Görevlen Yasası» ıle dunya ekonomısınde yapısal değışıklıklen ozendırıcı onlemler alınması önerıldl. / Aynı yılın aralık ayında UNCTAD'ın ham ve temel madde pıyasalarının yenlden duzenlenmeslnı orgoren tblrleşik program»ı acıklandı • 1975 Bloksuz Ülkeler hammadde konfe ransında, ham temel madde flyatlarındakı oalgalanmaların gıderılmesl ıcm stoklama sıstemlerının gelıştınlmesı, teknolojl transferl ve endeksleme onerılerı tartışıldı / Ocuncu Dünya ulkelennın tarımsal urun\ere ve hammaddelere dayalı ekonomtk yapılarını sınalleşme yoluyla değıştırerek uluslararası işbolumu ve uzmanlaşmadakl yerlerıni yenıden belırleme yonundekı kararıı tutumlarını yansıtan «Lıma Bıldırısu gelışmış ulkelerın tepkılerıne yol actı . • 1976 Kuzey • Guney Dıyalogunda llerleme sağlanamazken Ucuncü Dünya ulkelerı. Kendı guçlerıne guvenme ve dayanmayı esa3 alan «kollektıf ozguven» kavramını gelıştırmeye başladıiar 5 Bloksuzlar Zırvesı ve 77'ler ın Mexıco toplontısmda Ucuncu Dunyanın kendı Içınde bır ozel fon oluşturması ve ürallel b'rllkleri, Sbracot kooperatlflerl ve bır Ucuncü Dunya Bankası kurması kararlaştırıldı. • 1977 • Kuzey Guney Dıyaiogu dağıldı UNCTAD'ın nısan ve kasım toplantılarında 77 ler'le gelışmış uikeler, kurulması onerılen «ortak fonsun kapsamı ve fınansman kaynakları konusunda bır anlaşmaya varamadılar Gelışmış ulkeler Ucuncü DDn/a ulketennı tek urun ıhracotcısı olmakton kurtarma M amaçla/an «ikincl percere» onensını beni"isemedıler / Brandt Komisyonu colışmalarına başladı