Katalog

o ö Rr CUMHURİYET 11 OCAK 1978 BfJn" Çalıs URETKEN TURHAN SELÇUK ÎK\ fr«N D.'MİEMJ» Öi/<NUİİ,HAlkı APTAL JAN.P gtLicı DEVLfTAPAMlıflıLf ıl&îte KAHVEHANf ^VASiLF6.ı'pıJL 6M 7 £ M HM^fMEr» Cf7MfruVAt P Z M ÂAA .AdA^ C"A£>,Srı£.Kı YM7.SWZUİÛİİN ( ui'<zKl ."(MM.ÂLIAHA H M EO'»? A5 Dikey kentler ve sorunları YÜZUNCU KATIN KıRACILARI Ozeilıkle A n e n k a d a 100 katlı bınalor çoğalmayo baslodı Her katı 3 metre soyarsak 100 katlı bır bınanın en az 300 metre olması geıekır Bunlaraan bıt ıcıııes 1970 de Chıcago da hızmete gırdı Adı ı>Bjg J o h T (btg con o k u n u n B nanın ıik 43 katınöa yazıhaneler, dukkanlar magazalar, muayenehaneler var Kat 44 de co< bu/uk bır yuzme havuzu Yuzerken b u l j t l a n n ucaklorm etrafınızda ucuşfuklorını goruyorsunuz Bu 44 kottan 100 cu kota kodar da lüks apatman daırele rı Iste/en bır tane kıralıyor belkı salın olıyor Kırkıncı katto calışıp ooksanıncı Kcuta oturanlor do vor tabıı . Bu tur binaıara bına degıl «D.key Kenı» deme* daha doğru olur «B.g Jonn > yapuırken muteahnıae şu suc yuKlenıyordu "O KOOür /uksekıede sureklı yaşayacak nsonların ne gıbı ruh«al buı anmlor geçırecegını hesaplotmak ıcın bır ruh doktorutıa danışmadın > Bına hızmete gırelı 7 /ı o du B'rısı kalkmış, en ust katlordo oturanların ne gıb sorunla r !a <arşıloştıklarını araştırmış Nan tlar cok ılgınc «Pencereden her bokışto başım donu/or Sonra, baksam ne goreceğım'? faureklı olaran bır ucakta yoşıyormuşum gıbı gelıyor bana » «Boyie yuksek yerde oturmak ınsanın gofıl ovlanmasına yol açı/or bazan Pencerenızden bokıyorsunuz. ortahk gunluk, guneşlık Bır de aşağı ınıyorsjnuz kı şokır ş a k r yagmur yağıyor Bulutlor cok kez bmanın yarısında ucustuHarından msan coddeyı ve sokagın yağmurlu oldugunu goremıyor» «Bına COK yuksek olduğundan COK ruzgar tutuyor Bu yıuden sureklı sallontı halmdeyız Inson buna zamanla alışiYor Fckat, duvara GSiıon bır resmın mur<akkak cıvılenmesı ve/a plastıkle yapıstırılmosı gerekı>or Rakı<a» gıbı durmadon sallanmolarını onlemek ıcm » 'YuKsskte oturmak, en cok kopeğ me ağır gelıyor Zavollıyı ner oun asaqı ırdırıp gezdınyorum v ı,,,h YEREL SEÇİMLERve SONUÇ AP, MSP VE MHP'NİNOY ORANLARI HAZİRANDÂ YÜZDE5I.9'DAN ARALIKTA YÜZDE 50.7'YE DÜŞTÜ BUGUNKJ POLITIKA SAHNESIHDE BUIUNAN DORT SIYASAL PARTI NIN TÜMU DE 1973'E ORANU ILERLEMIJ GOZUKMEKTEDIR. ÇLN KU DP VE CGP ÇOKML'5, BAGIM SIZ OYLAR AZALMI5 VE DEGIJ MELERDEN ÇE5ITLI OLÇEKLERDE GENELDE ZAIEN IIERLEME GOSIEREN CHP KADAR DEGILSE BlLE, DlGER PART'LER DE YARAR LANMIJTIR ÇiZEltt: 3Gan Sec Oran (%) 42 1 37 2 0 53 0 2<? 6 74 Dr. £rAan KARAESMEN (İZllGE: 2 SON ON YIUIK DONEMIN il GENEl MECIISI SEÇIMLERI SONUÇIARI 1977 ll Genel v« PARTİLER ı 1968 ll Gen M«c Seç Oy Oran (%) 2 542 824 \ 470 687 603 268 149 832 90 81S 318 804 65 595 248 152 1973 II Gen Mec S«c Oran (%) Oy 3 708 687 3 232 365 289 683 41 092 133 089 8 967 1977 Mv Oy 1977 Millet Gen Sec Oran (%) Oy 6 136 171 5 468 202 277 713 58 540 951 544 Mv Gen. Oy. Oranı • Fartc (%) + 07 + 03 + 03 + 04 CHP AP CGP (GP) TBP (BP) CKMP (MHP) MP YTP TIP 27 9 491 66 1 6 10 35 07 27 37 1 32 3 29 04 1 3 ~ 62 01 5 069 053 4 477 138 64 042 27 531 811 843 41 4 36 9 19 04 64 01 86 1.4 02 MSP DP SDP TSIP BAGIMSIZLAR Katılma oranı . 68 620 140 1 075 304 10 8 89 622 708 % 65 7 890 878 61 7 61719 819 638 121 157 2 982 28 850 557 082 60 0 0 51 6 80 0 02 0 23 4 62 100 20 565 1 269 913 274 434 19 1 8 09 370 035 72 4 25 + 21 I I ARALIK »977 DE 1 »ARTIIKIN OY ORANLARI VE 5 KAZİRAN' DAKI OY ORANlARIttA KAR}UAJTIRMASI (FARKIAR , ARALIK • HAZffiAN SHIMIERI OY ORANI FARKLARIDIR.) Oran 46 21 34 03 32 74 2132 44 67 49 33 36 45 50 28 42 22 41 67 44 39 23 56 15 14 35 68 42 33 40 50 43 35 28 24 41 45 4811 21 83 56 01 22 09 41 09 C H P Fark + 0 21 763 + 5 45 + 8 98 0 45 1 37 Oran 33 87 3011 40 76 27 02 37 87 28 79 50 55 46 24 50 01 52 74 51 15 14 40 11 75 49 58 40 94 50 43 52 57 44 43 32 23 45 96 19 30 4139 20 22 28 51 A P Fark Oran 413 18 50 9 08 9 12 611 5 30 5 01 2 23 2 70 353 4 45 11 74 15 32 8 57 406 4 36 2 27 5 82 8 28 2 18 13 27 0 70 MSP Fark 2 18 Oran 13 13 5 70 13 80 3 86 488 M H P (Dnemll Diğ ILLER ADANA ADIYAMAN AFYON AGRI AMASYA ANKARA ANTALVA ARTVIN AYDIN BALIKESIR BILECIK BINGÖL BITLIS BOLU BURDUR BURSA CANAKKALE CANKIRI CORUM DENIZLI DıYARBAKIR EDIRNE ELAZIG ERZINCAN Fark Oron Fark Bagımsız + 11 8 + + + 183 137 t 181 + 0 58 + 4 13 2 59 1 46 11 66 33 19 46 34 57 79 11 57 599 0 21 192 356 041 0 73 0 92 + 2 82 1 19 0 78 + 191 354 008 1 56 1 97 13 63 ı 11 94 0 94 2 77 1 12 2 61 4 15 002 + 230 584 i 3 69 ' Ben 89 katta oturuyorum Bu kadar yuksekte oturmak. msc )o genıs bır barada o'urduğu hıssını verı\Of Daırenızuen cıktıgmızda Kendınızı buyu* bır hava OMmınm ortasındo buluyorsunuz Merdıven boşluğundan yukseien sıcuk ha/a akımı ıle asonsor boşluklar ı n n akımı Dirbırme Ka ışıyor Sogu< olrraK ışten bıle deql» «300 mPtre boyunda asansor olamayacagı ıcm ust kotlora asansor degıştırerek cıkılıyor Hoş bır şey değıl » «Bınadakı h c a akımı o kodar kuvvetlı ki odayı havalarcı r.^ck ı c ı ' pencereyı acsanız dışardan ıcerı degıl ıceden dışan nova okımı boşlı/or» =Şer r e cok yuksekten baktıgım ı c n sureklı olarak donrrc {jeccsı nayotı \ası>or g bıyım Her yer her an ışıl ış,l » Muteahhıt. bınosını yoptınrken Dır ruh doktorunun <Ps,c sa,Kaırık Oı'unuri fıkrını n ı ] ıoı. knocılorın bu durunıoria korsılaşabıleceg nı kestırebılir mı/di aersın z? Ben 6armı,or m TEMiZ ÇEVRE HAKKJ Avtupa Konsey. 1970 yılını «Avrupa Çevre Korumo Yılı» ılan ennstı Korse/ a>nı yilın şubatında '<Vannın Avrupa sında Ce^ e Y o ^ t ı m ı » Gdn bır de konferons duzenlemıştı Bır cok pensıerın profeso'lern bılımcılerın bakonların katıldıgı Konfe ansta ıU ış o l a f a u çe\ e Kirienmesınm bu gunku d u r u m j yonsıtılmıştı Bu orada şu gercek er uzerınde durulmuştu V /arc do üaz gunler hava o koda' kırlenıyor kı bır ı ı do/ vij ıcm ou kl'lı havado bu unan kımse, 60 sıC3 a ıcmısces ne etk.ıenıyor Porıo ı ı.^s'ine kolın Dır sıs tabCKasmtn ortuldugu OuiTe cadde'ere 9^0 ton «suiphur d oxıds» denen zeh'lı ı oaoe yGg r or A/rupo nın acı* ana lağımı dıye ds adıandırılon Ren Nenrı Is/ıcre yı Strasbourg u gec p Hollnnda mn Rotıerdom n d o denıze d o k j l d u g u zatiı"n ıdıioen gect gı 5 ulkenın pıslıkler'nı de beraberınoc çetıtıyor Re.i suyunun metre kuo unae 1 5 m lyon kııiık bııımı buıunmu^tur B.coc 0"»' şme.e'den sonra Avr'jpo Inson Hakları Sozlesmesı ne so,>e bır fıkra eklemiesı karar venldı «HerKesın te mız hava teneffus etmeye kırsız su cmeye gurultjlerden uzak y a c n r n o / t ^ f i l a r o " \.e k riarda dınlenmeve hakkı vardi'» AP yalnız ıl merkezlerı yonunden değıl, toplam beledıye ler bakımından da beledıye secımlerınden yara alarak çıkmış tır Toplam beledıye başkanlıgı sayısında CHP nın gerısıne duş muştur 1973 e gore başkanlık sayısmı 654'den 711e cıkartmış gıbı gorunmektedır Ama aradakı dort yıl ıcınde DP yı gocertıp yenıden yutmuş olduğu duşunulurse başkanlık sayılarını 1973 ve 1977 ıcın ' A P DP) toplomı ıcm karşılaştırmak daha fıkır ve rıcıdır 1973 de bu ıkı partmın kazandıgı başkanlıklar 756 ir<en 1977 de 712 ye duşmuştur Bursa Aydın, Sakarya Nıgde gıbı kalelerae ka/ıp verırken, Bolu, Samsun da sallanırken. korşılıgında Burdur dışında hıcbır dık katı cekecek yenı ıl merkezı be ledıyes nı kozanamamıştır MHP ıle ve bazan MSP ı(e gucbırlıgı \apt gı Antalya. Gazıantep Tekırdag da yenngıye ugromıştır. Saglom b r teknokrat aday gosterdıgı Istonbul da CHP ıle oy farkını azaltmış olması. AP'nın befkı de tek tesellısıdır Ote yandan Cankırı Erzıncan ve Elazığ da AP'II eskı başkanlar MHP'lı adaylar tarafındon yenılgı/e uğratılmıştır Kentsel yerleşmelerde halı AP'nın aitmdan kaymaktadır MSP, Konya'yı kazanarak bır prestıı ustünluğu sağlarken, (Konya Beledıye Baskanlığı secımı gectıg.mz gunlerde ıptal edıldı ve yenıden secım yapılacak) Turkıye topiamındakı bele dıye sayısmı 1973 e gore ılerlet mış, ama yıne MHP nın gerısı ne dusmustur MHP bırı (Bıngol) tartışna'ı ve henuz Yuksek Secım Kurukm ca ınce'enen yengıyle bırlıkte toplam bes ıl merkezmde se cım kazanarak dıkkat cekmıştır Ancak ıl genel meclısı secımı sonuclarının analızınde donecegımız gıbı bu goruntu buyuk blr ılerıeme anlamına gelmıyor + 4 20 + 317 1 98 195 * 7 40 2 55 3 79 + 4 61 ı5 70 + + a. + Bagımsız 894 11 00 490 166 107 2 18 15 23 1 16 2 82 0 92 + 2 50 + 0 67 1 14 0 05 1 85 2 85 3 95 + 2 87 0 29 0 77 5 95 0 64 1 58 1 19 1 77 + 0 48 0 47 + 5 31 r 263 12 99 + 3 18 6 72 4.30 22 50 584 2 29 1 30 + 239 2 34 5 24 206 + 1 07 2 66 12 62 2 29 0 62 ?0 34 13 94 1 93 1 57 0 91 19 45 1953 + 3 37 Bağfmsız + 30 33 Bağımsız + 37 86 Bağımsız tılerın d u r u m j degışmışfr Oy oranlarmda buyuk forKİar oluşmuşîur Bu ıller ıcın yorgıyo vonlıp yorum yapnobı'ır Ama bır takım Illerde oy oranları de gışımı sadece % 1 0 ya do doha kucuk duzeylerdır Genel secımlc, katılma o anı daha du şuk olan bır yerei secıml karşılaştırdığımızda bır partının lehıne, yo da oleyhine %10'lık blr partıye dığer partılerden bır kayma olduğunu yo do tersi bır durum oluştuğunu yeterınce acıklıkla gosteremez Genel secımde sandık başına gıdıp de yerel seclmde gıtmeyenlenn kesın nitelığı belırsızdır Bu durumda partılerln genel secımds ve yerel seclmde oldıkiarı oylara (sodece oy oraniarına değıl, oy mıktorlorına> bakıp hangl partının ne kadar secmenının sandığa gıtmedığını «aptoyıp. bunun bır tepkı sayılıp soyılamayacagınt kestırmek gerekır. Boylece dolambaclı ve her zaman soğlam olmayan yargı'aro, yorumlaro varılabılır Bır dığer degerlendırme do 1973 ve 1977 ıl genel meclısı secımlennın sonuclormm ıller olcegınde korşıioştırıiması olabılırdı Ancak bugunku po'ıtıka sahnesınde bulunan dort sıyasal partının tumu de 1973 de oranla Heriermş gozuKmektedır Cunku DP ve CGP co<muş, bagıms'z oylor czainnş ve degışmeierden ceşıtl olcekierde genelde zoten ılerleme gosteren CHP kadar değılse bıle. dığer partıler de yararlanmıştır II ve boiqeıere gırmeden Tur kıye topiamı ıcın şu hatıriatmayı yapmokta yarar vardır AP + MSP + MHP'nın toplam oy oranları hazıranda % 519 dan cralıkda % 50 7 ye duşmuştur Toplam sağ p c t lerı al rs3< A P M S P + MHP + DP + CGP ıcın ise durLm daha irgınctır % 55 7 den co 52 2 ye duç>uş vcrdır Ortadan sola gıden yeıpaze pcrcası ıcmde ana gı>cu oiuşturon ChP o 41 4 den % 42 1 e sıcraıken «CHPrDıqer so' par'ıler» toplamı % 41 9 dan % 43 1' e yukselmış'if Hen de gelışme C H D nın /ıgınak noKta'arı oıon Istanbul vg An<ora da ChP lı secmenn OCIK unursamar ıgı ızfendıgı halde clu5>muştur Bura gore o i ' ay gıb cok k sa bı! don Q nıe sıg' ış olan ou ,sr u ş j m ılqınctır Sağ tanhın a< ş ıctnde guc v tırma /oiun jg yolpolorken. so 1 guc kozanmo /o'unda scğlam şaşmai adımlar'a yurumektecır YAR N CHP NIN GELISMESİ VE DlGER PARTILER + + + 6 79 192 4 58 1 47 41 83 24 78 Bağımsız r 162 0 16 062 1448 649 + 0 34 + 0 62 • + 0 74 t 0 70 18 45 (DEVAM EDECEK) *\ Kucuk part ler başkanlık secl mı yonunden tumuyle başarısız kalırKen bagımsız adaylar 1973' e oranla 233 den, 170'e gerılemış'erdır Ancak yıne de ulkedekı beledıyelerın onda bırı ba gımsız adayların elındedır. Bu oran onennlı bır gostergedır Bır takım yorelerde polıtızosyon krıstalleşmesının oluşamamosı. ve feodal kalıntılorın varltğını surdurmesı bağımsız başkan sa yısıpı bu denlı yuksek tutmoktadır Bagımsız aday denen kışı, genellıkle orta yolcu ya da sağa daha yatkın bır elemondır Ancak 11 arolıkta kozonon bagımsız beledıye boşkonları nın bır bolbmunun froksıyonel sol grup'ar tarafından destekle nen ada/Iar oluşu dıkkot cekıcıdır Yerleşne kurumlaşma yo luna gırmış sol partııenn destek ledığı bagımsız adaylardan saJece beş baskan cıkarkeo îrak siyonel solun yırm ye yakın ken dı gjdumundekı adaya b a ş k a i lık kozandırrruş oluşu duşundurucudur. 11 aralık secımlerıns referondum bo/utunu getıren olayın 'I genel mecllslen secımı olduğu ortadadır Cunku koylu. kentlı ulkedekı tum secmenlerın katıldıgı bır secım oluşu ve 5 hazıran mılletvekılı genel secımtnden hemen sonra gelışı 1973 dekıne benzer btcımde ıl genel meclıslen secımıne. bır polıtık test nitelığı kazandırmıştır Bu testın, Turkiye toplamın do verdığı sonuc. 1968. 1973 ıl genel meclısı secımlerınde ve 5 hazıran 1977 mılletvekılı genel seçımınde alınan sonuclarla kar şilaştırmalı olarak, ılışıktekı Cl ZELGE2 de verılmıştır Bu cı zelgede 11 aralık 1977 ıl genel meclisı secıml sonucu TRT den alınan henuz kesınleşmemış ve resmıleşmemlş bllgılere dayan maKtadır Devlet Istatıstik Ens tıtusunce yayınlanaca< bılgrlerın, bu goyrı resmı verıterden rtucuk facklılıklar gostermesı beklenebılır Ancok bu oşoTia da getırılecek genel yo'umlann yıne de gecerlı olacoğı duşun cesındeyız KATILMA ORANI 11 aralık ıl genel meclısl secımme yurt capında yurttaşla'in hangı olcutie katıldıgı kesın vs rı olarak el.mızde henuz ulaşmamıştır Bır takım y a y n ve basm organlarının secıme kotılma oranı olarak verdıklerı % 56 7 gerçekte katılma oranı değıl gecerlı oylann topıam secmen sayısına oranıdır Ulkemızae il meclısı ya da mılletvekı ı genel secımlerınde /arım mıi,onu a ş k n oy ıptal edılmektedır 11 aralıkta da ıptal edılen oylann bu duzeyae olabılecegı duşünulu r se kotılma oran.nn % 60'a yc^ın bır değer taşıya cağı anlaşılır. mış kımı secmenın blr ceşıt tep KI olarak sandığa gıtmedığı de duşunulebılır Ancak buyuk kent lerın ıl genel meclısıne gosterdığı umursamazhk bu kez uc noktayo ulaşmışti' İLLERDEKI OY ORANLARI Partılerın ıllerde ayrı a / n al dığı oylar TRT nın yuyınlarından ve Basın Yayın Genel Mudurlugunun bultenlennden alınmış sonra bazı b j y u k sıyasal partı merkezlerınp ge'en bılgılerle ve Cumhurıyet'te Reha Oz'un sun duğu tablotarlo kontrolu yapılmıştır 1977 de mıiletvekılı gene! Bu oylorla her ıl ıcın partıve ıl genel meclısı seclmlen alerın ulastıklan o/ oranlorı herasında % 72 4 den yaklasık saplanmıştır Ilışıktekı ÇI2ELc o 60 a dogrü buyukce bır ou G E 3 de 67 ıl ıcın a/ r . cyrı par suş gorJTmesı duşundurucudu'' tilerın 11 aralıkta elde e'tıklerı Son altı ayliK olaylann karruo c, oranlorı ve bunlarm 5 hozi\unun tepkısını bıleyıp polıtısaz ran secım"'deki oy oranlarınyonu arttı r mosı yenne zam fur dan farkları verılnıstır yasının ındırdıgı şamarlorın ser Bu cızeıge butun ılierın bılgı seme cevırışıyle ve asayışsızlık sını kapsayan toplu bır özet oten yararlanan bır takım sokat' larak yararlı gorulebı.ır Ama guclerının verdıgı urkuntu 1 , s ayrıntılı yorumlar ıcın teK başı\urttaşlarır elı kolu bağlı kaldı na yeterlı bır dokuman degıld r ğı anlaşıimok'adır Ote yandan, Cunku son altı oylık donemde hazıranda sağ cepheye oy ver bazı ıllerde gercekten bazı par DiSi BOND GARTH