Katalog

D ĞB T 11 möl 1972 GaZCiRLK ABDÜLCANBAZ Hmcal ULUÇ TURHAIM SELÇUK Konumuz Dostluk!. «Dcstlanmi Dönvada dos* voktjr > Aristo (M O 384 322 Yunan Fllozofu) • Dostlardon herbi'l dığennden usîün olduğunu duşunduğü eurece dostuk yurur» Balzac (17991850 Fransız Romancısı) «imdat imaotl Benl somırıı dostlarımdcn >vurtarm » Cannlng (U701827 Ingillz Başbakanı) «Bcc mu alınocak dostlor mız bız> bılır Oğut mu venlecek bız aostlar'rn zı bılırız > Collins '18481908 inglllz Edebiyatcısı) fKur^arda /e polıt kaaa aost yok'ur » Dunns (18671936 Amerlkan Mlzahçısı) «0c s^dık dost vard r Yaşlı korı yaşlı kopek /e hazır pora'» Frankltn (17061790 Amenkon bılım ve devlet odomı) <Dos" sızı cok ı/ı ianıdığı halde seven kışıdır» E Hubbard (18561915 Amerlkalı gozetecl) clrsarlo' başkolar.n n haklar nda soyled'klerını o Iselerd', tiu*ı\odo dost uk kalmazdı Pascol (1623 1662, Fronsız Bilımclsi) «Arkcdcş or n ,C<ış •'n orod ı •"O't'armı karakteriılerden 1 auirrarlarır okıllı'a'dcn sere'ir • Oscar Wıld« '18561900 İnglllz yazarı) Haftamn Karikatürü: TürkABD silah ticaretinin ilk yüzyılı, 1829 1929 dığl lcln TörkİY«'ye İlk «nâh omborgosunu da uygulamıştır. Bu noktayı ılende acacağız Osmanlı dononması da Imparatorluğun genet cokuşunun etkl lennden kurtulamamıştır 1827 yı lında Osmanlı denız gucunun Navarın de yok edılmesı, 1853 Kı nm Savası sırasında Rus fılosunun cok sayıda Osmanlı gemlsl batırması, 1866 yılında Osmanlı donanmosının Gırıt te bırkoc PQr ca Yunan gemısıyle baş edemeJ nesı \*b , hem uzok topraklardakı egemenlığınl surdurmek Icın guclu bır dononma gerekseyen bır devlet icın tehl ke canlar, hem de 1864 1882 donemınde AreriKa dan savaş ve personel taşıma gemılerı almak ıcın kes>n tısız surduru'er cabalaıın uyarıcılan nıtelıgındedır. BURADA DCÛRU 0ÜRU5I TtK JÎY, TÎMEKIER? Zeka Bulmacası: KATIL KIM? Pr>l s clnayet sarığı olara* dört k şt yokoloTnş'ı S<""gur)<3 bırşev soyedıler Polıs ,amtlardan sodece bıı n n aogru clduğunu kesmiıkle tespıt etlt Sanık A «Ben oldurmedım » Sanık B tA ^alan scyluyo> Sonık C «B \alan soyluyor » Sonık D ıB o'durdu » Kot I kım? ISuremz 12 dakıko) sıu u g op ıijD/V njÇop >(sx J P V l'io^ apıog o uıu v ©PPH o MU^ıuigı'os nunÇnpıo ruŞop uuıuoA jıq *oep n s osAo npjnıo njöop / u u O 'UO|OA UIUDA UIU g uouooz O tu ID'DSJDA nunŞnpıo rjÇop uıuıyuoA uıu v Onsak z nrı ,u?/ıl'a b rlıktn Osmanlı Imparatorluğj hız e suregen bır toprak yıtırme ^ J recme g rnış ondokuzuncu yuz ,ı ın doiu'mesı ve ulusal az nlıkların bagırrsızlıklarını kazan rova başlamolorıyla bıtlık'e de toDrck yıtı n e n n \ertrı «pcr calanma» al p ı stı Işle onsekızıncı yuzyılın sonlarıy o ondokuzuncu yUiVilm onemlı bır bolumu suresnce gır şılei ıdjzeltımı calışrralann n başot g o r j numuy'e «osker » c usu toprak yıtığının «ıc» lazınlıklor) va «d s* ıdıger devlstler) dıye ıkı ka/naK'an beslenme^ı sonu^udur Imparatorluğun cozulme^n? engel olmak ıcın getırılen onlemlerın buvuk. bolumunun ozc*e «askerıs oluşu buna baglı o orok yuru'ulen «duzeltım» cabala' nı da ıster ıstemez kısıtlamış. boylece de orduya cekıduzen vermek ve gıderek guclendırmek kaygısı ondokuzuncu yuzyıl suresınce Osmaniı yone tıcıterınm en guncel sorunu S J regen başagnsı oimuştur 8unu dogal karşılamak gerekır Ceş tlı ayaklanma an bastırrroaa ve Osmanlı Rus savaşların da ordunun uğrodığı başarısızlık, aynı zamanda devletın guc suzıugunun gostargelerıdır Genış bır ımporatorluğu savunacak gucun orduya yenıden kazondırılmosı Osmanlılar ıcın ar tık bır olumkalım sorunudur Asker savı<=ının ondokuzuncu yuzyıl başındo dort yuz KIPCI yarısında do yedı yuz bın gıbl cok yur\sek bır duzeyde tutul mosı bundandır Amerıka ve Av rjpa nın savaş teKnoloıısıne getırdıkierı yenılık e m yakmdan ızıenmesi ve gecıkmeden Osmanlı savaş gucune uygulanmok ıstenmesı bundandır Kısacası. yenı sılahlar Osmanlı Imparatorluğu nun son kLrtuİJS umutlarıdır (bkz Karal Osmanlı Tarihl TTK Bosımevı. C. VII V1M 1956) • ARNAVUTLARLA Osmanlıların sürekli toprak yitirmesi 19. yüzyıi düzeltimlerini temelde askerî olmaya zorlamıştır rupa toktıklerıne uygun bictmolan blr KIZILDERiüLER ARASINDA KOŞUTLUK KURAN ABDULHAMiT, ABD HUKUMETiNDEN KIZlLDERiLi SıLAHl iSTEMiŞTi • SıLAH TEKNOLOJiSiNDEKİ GELıSMELERi EN lYı İZLEYEN, BATIDAKi BASKA GELİŞMELERE KAPILARINI KAPATAN II. ABDULHAMiT'TiR. KE DOKUK SIUH GEREKSINMELERI Fransız tatbıkat bıc mlerını benımsemış gorunmektedırler K sacası bır Avrupa crdu bır!ıq n den hıc farklorı yoktur» (1| Scn ra eklıyor «Yenı ıcat edılerek Bırıeşık Amenko da hızrrete ko nulan oynar atım yataklı tufeklerden kendıs ne soz ettıgımde, Serasker tyanı OsTianlı Imporatorluğu tum kara orduların n başkoTiutanı) bunlardan b r ta ne gormeyı COK ıstedı Bu tur mmserrış AmeriKa dcn cok sayıda sovaş artığı sılâh ve sa/aş gemısı almTasına onayak olmuş ordudakı osker soyısmı onemll olçude artırmıştır Hern elde kalanı korumanın, hem de Avrupa devietlerı orosındokı den geden yororlonorak buntardan bır ya da bırKacıyla «asken ut fok> kurmanın on koşulunun «guclu ordu» o d^qu b r dor°m de g r ışılen bu duzeilım çobala thossa alayn kurtJurteo; atysıJer hs tlrtılen askeri uzmanlara Osmanlı ordusunda yuksek komuto ve kurmay gorevlerı verıimesı ilk Turk askerı kurulunun Amerıko'yo sonderılmesl (1872) bundondır İlk oskerî duzeltımlerl yopan oncallerl gıbı, il AbdLİhamıt de Osmonlı Imparatorluğu'nu cokuş ven kurtarocak etkılı onlemlerın ancak tBatı dunyasından yararanı arak> alınabılecegme ınonıvordu Amo soruna yaklaşımı otekilerden farklıydı III Selım le gören II Abdülhamtt fjlke Rapılarını Batı dan tum duşun akım ve gelışmelenne kaparken ordunun modern sılâhlarla donotılrra sın ıceren teknık yenıtıklere buyuk duyarlık gösterdl Sılch aiım lorı olabıldığıne hızlandı II Abdulhamıt'ın tahta cıkışının ilk ıkl yılında Amerıka dan satın alınan sılahlaMi bu ulkeden yapıian toplam Ithalâtın yuzde 90 dan tazla oır bolurrunu oluşturrrcs n dan da onlaşıla^ağı gıbı oncjO'u zuncu yuzyılın son ceyregıpe gi ASKEKI DUZELTIH VE SİLAH AUMLARI Osmanh ordusuna ydnelik ilk duzeıtın calışnolorının III SeIITI donerrınde (1789 1807) ba$ 7 III. Selim ve II. Mahmut'a göre askerin giysisi değiştiğinde, hem kafası, hem savaş gücü değışecekti den s'lohtann d gerienne üstün luğu konusunda kend lerını n c n dırobıtır, bunlan edırmelennl soğlayarak da her alonda soz geçırtecek duruma gelebıl rımı |a>nı ka>naf) Amerıkan sılah'anna uyanan bb ılk ılgıden sonra. o?e tıkle Abdulazız donerrınde (1860 1875) cıddı sa, lab lecek duzel• m calısmalcr nın hızlandıg no tanık oluyoruz Ordunun ve ozel ıkle donanmanın guçlendır |. mesıne bu«uk onerı \eren Abdulazız., esın kavnağı Avrupa rın Osrranlı Impa'ato l u ğ j nun ondokuzuncu yuzyıl suresmce ızlsdıg «AvrLpa nm guclu de.letlerı arasındaki dengeden \a rarlanarak varlıgnı koru"tak» polıtıkasına bağlamak gerekır Bu ışn ımparator|jr< oz kaynak lorıyla gsrcekleştınlerreyecegı ocıktır Iş'e gereK Abdjlazız r ge ekse ıjls/en Abdulho^ıt ooremler'oe 1873 19C9> bır \andan Arrerıt'a .e Aırupacan silah c l n l i n h zlandırılırken ote ,anrlar F'arsa Prjsya va Ingıltee den gs Osmanhlarla Amerıka arasındaki silah ticaretinde uzun süre donanmanın gereksinmelerine öncelik verildi ba$layan b u t j n duzeltmcıler as kerın aı/sısının değışnesıre Dag It o arak anlcyış ve savaş /e'enegının de degışeceğıne ıanTiş lordı bu yjzden de ordudaKi r he duzeltım çabas nın ayrılmaz s nges! yenı glysılerdı Bu »J tum, yenı gıysı e r n renk ve bıCim ne uygun s lohlonn sotın alınTası gıbı aşırı'ıklara varabılıvo r du Oysa Avrupa ve Ameıko dokı leknoloıık ge'ışmeter oremifl kavra.ar e bu acıdan ınporotorluğun Batı dunyos n n en az yuzyıl gertsınde olduğunj rıhrken, Osnıann sılâHonmasın n ana kaynağı Bırleşık AmeriKO. d r Nıtekim, Osnanlı hukumetlnın Amerıka'dan gemi sat n o\mak ıstemesı kousunda Elcı Wallace ın Roach ad ndakı b r geiiı yapırrcısına yazd gı 22 I azıran 1882 tanhlı mekt^pîa şoyıe r bır ıiade goruluyor »Gem le m Amerıka'dan satın annTası ı<rı nın şu sıralarda bızım rıa larımı za guclu ılgı duyan Padısan tan geldıgını hemen belırteym» (îı Ancok. 1877 yılmdcn sorra bır yandan Deutsche Bank, ote yandan Alman demırvolu şırketlerının ımparatorluk ıcnaekı ca'ışmalan sonucu, Almcnvü n n n ekonomık ve sıyasal etKinhg n arttıgmı goruyoruz Ikı ulkenn sı lah yapımciiarı arasında gıdeeK k zışon rekabet Amerı«:acan ,a " an s lah ve cephane alımiaın n toplam ıhracattakı paymın 1877 18E3 donemınde vuzde 97 03 ten yuzde 2 78 e duşmesır'en de cnloşılacağı gıbı Alman , en gsıvle sonuclanmıştır B coöa Amenka s lah sa slamdan do ğan bo'clorını zamanında odene Çıldırtan Dehlizler \$t« eğlenuf I blr «oats karşı yarış. Sot gozdekı oK tan g rıp sağ gozdekı okton cıkacaksın z Sureniz tam 90 sanıve S z koleTti elınız« alırken blr yokınınız saote ba<sm lad gını II Mahmut dOTeTinde (1808 1839) Yenıcerı Ocogı nın kaldınlması ve (AsaklrI Mansure ı Muhammadıye) g bı Avrupa orneğıne uygun askerı orgjttenmele r e gdılnesı/le de bu caba arın yaygınlık kazandığım buıyoruz Nıtekım ABO E'cısı Porter'ın doha oncs ordığımız 27 Eylul 1831 tanhlı mektubur,da şovle denıltyor «Ordu bırlıklerıne ge ırılen yenı dısıplın anıoyış /e t.^gulaması Padışa ıın cabalarına uvgun doğrultuda dır... Bırnkler cok duzeniı je Av Surekll toprak yltıren genlş topraklan ustunde gun aşırı a yaklanmalarla karşılaşan bır Im paratorluğun sılah alımları yolu/ la cdusunu guclendırmek ısten^eslnl doğal karçılamak gerekır Bu nıtelıktekı «asken» etkenlern kaba dökumunu yapmoya cal s11K lc ayaklanmalara ve ıkı ul ke a'asında zoman zaman onem lı surtuşmelere yol acon Ermenı sorununa buroda değınmeyeceğız Ancak, ıkı ılgınc oloy ustande durmak ıs'ıyoruz II Abdulhamıt 1895 yılında Amerıkan hukumetınden tam *a kım kızılderılı sılâhlorı istemlştı Belkı muzesı ıcmdi belkı de koşutluk kurduğu Osmanlı azınlıklarıyla Kızılderılıler orasındakı ılışkılerden g derek *gen» topIjluklann sllahlarını oğrenmek ısfıyordu Koral olayı şoyle anlatır «Istıbdat devnnde, llkoğretımın yayılması sozkonusu olduğunda Arnavutlann ve onların sosyal durumunda bulunan topluluklonn Amenko dan kızıldertlıler gıbı tecrıt edılerek muhar faza edıtmelenne ta aftar cıkmstır» (Karal a g e , Cılt Vlllı, s 384) ABD Başkan Yardımcısı James Sherman D sısleri Bakonlığı na yazdığı 5 arclık 1910 tarıhlı mektupta şoyle dıyor cTurk huKUTietı polıs orguîund© kultanılacak on bın adet hafıf sılahın yapımı lcm . Sovcge Arms COTI pany den tekhf yopmalarını Is'emıştır . Sızden ı=tedığlm, lstanbul dakı elc mızle hemen ılışkı kLrarak Savaae Arms Company nın guven I r. malı bakım dan guclu ve aldığı ışı başarıyla c onuclandıracck nıteiıkte bır ku rulus olaugunu kendıs.ne bıldırr men\zdı » (3) Bır Başkan Yardımcısı nm sıloh $ rketlenne aroc lık etrresı ge r cı garıp oma as l ı aınc' k polıs orgutunun auc p r d i ' İTe karar nı" tarıhı cıkan l ı r Totıl ı Eşgal Kanunu'na kor s n Istanb ı dokı arevlerın onlensrrpdıqı ilk sos/anst partının 'Osmc"l Sosychst Fırkası) ku ••ulduaıı 1910 yılı Belkı raslant belkı deaıl . 1) U S Nctnnjl Archues Des potches frorn U S Minlsters lo Turksy 1808 190S, Vol 2 Mıcr<~corp\ No 46 4 a k , Vol 39 r'ıcrocopı' No (2 •56 40 v.ı U S Mat orol Arcblves Polıtıcal Affoırs of Turkey, 13101929 Mıcrocopy No 353/41. GARTH BUIMACANIN COZUMU YANOA İnanır mısınız? • Efaf'o ne cok sme« ve bocek jor c'eğ'ı rrP Doö/u EtIC lım adarrlan P ron k oe\ın vardırpı le a^ryadakı haşere sry cının bır kentrılyon (1000 000 000 000 000 000ı oldugjnu lı&sopadı'ar IDrb>rmiıı ortolama aqır| qı 2 5 ı r ı l a r n n raojl eoılırse top a 1 agırlıklor dunya^a* msanlorın toplam ag r'ı6ın n 12 rr =.1 eriıvor 9 Kadnlordan sonro erkeklerln de kokuya merok sarmalormn nedenı dogo Koku karsı clnsı caken en guclu etkerlerden bır! Anıa bllir mısinız dogada, kokudan eşlnf bulma \steneği en buyuk hayvon kım? Guve Erkek guve dlşisının kokusunu İOT> 8 kılometreden alıyor Bır kucuk ccıklOTia vapa ım Guve oeyince elblselerınlzî yıyen tırtılı cegıl bu tırtı'ın kozo doneminden sonro donustugu p«rvone denen keiefceğı soyluyoruz 1 Y&RIN SIUH TICA>ETIN!N YASAl ÇERCEVESI DiŞi BOND ICATIC A^UTEVAZI CO1C YÖNETiCiüK ALANINDA UZMANLAŞMAK iSTEYEN FAKÜLTE ve YÜKSEK OKUL MEZUNLARINA Î.Ü. iŞLETME FAKÜLTESi İŞLETME IKTiSADi ENSTİTÜSÜ'NDEN Enstıtumuz 1977 1978 ders yılı IŞLETMECILIK IHTISAS PROGRAM1 Gunduz ve Gece Bolurrlerıne sma.la oğrenci a ınacaktır Aday kay t on 30 e , i j ı 1977 cuma gjnune kadar devam edecek ve test sma/ı 8 ek m 1977 saat 10 00 da \apilacaktir Adav kavdı ıcın 2 fotoğraf ve 200 TL horıın yatınlmos gerekır Posta ıle de ko ıt vaptıntab lır 1976 1977 ders vıtı G J Z Donen nde rrezun olacaklar d<" odav kaydı yaotırabı ırier Fazla bılgı ıcın telf 28 85 00 (Basın. 24501/8458) O Sırık fc ! es si'i§o kuzey yor T Kurede saotm te^s onurde g j n s ; ,cr n tureae c aot vöntınde t rnoı ı • F^anso taılhınoe C'ı^rles ödlı krollorın ılgı.ıc tokrm rd'orı var Sısman Chorles, Kel Chorles Kotu Charlss Bas.t Chorles Topal Chorles • C'ark Gable ın en =* "Jığı 'ol gazstsc I kt En ^ok co t j ro.u oynadı Tam iokuz fılmınds.