Katalog

CUMHUR1YE1 19 IEMMU2 1977 ABDVLCANBAZ TURHAIU SELÇUK ŞARKISIZ DÜNYALARIN ORKİNOSLARI Ayhan HÜNALP BİR YENİ DEV Plliyorronuzaur, biıinci zamanda, uzıjniuicları bır kaç deMinefreden 10 rnetreye kaaar varan ve aaına «Dmozor» dedıgımıı bır tür hayvan ya9»mıştır «Gorünu^ banımından mrblnndeı çok farslı olan Dınozorla".n or'ak ozellıklen şoyledır: ın bır govde, uUzun 7un b'r bo;. ın. beyın boçlugu çok ufak ku<,jk b;r baş. sağiam ve hafıi bır omarga. çok omurlu bır kuyruK soKumu, ön bacakl\rdan daha uzun arka bftcak'ar, ılık boşiufu buyuk kemı.< er. ba \',n K'jşıannkını andı nr bır saRn » ı<Dır,o?orlar Daşlıca 4 frupt» top aranı'ır 1) Terenod'ar Adma Me^alosaurjs aedıgımız tıpıerdekı gıbı cu^li ve pençell etçil hayvanlar. 2' Saurapodlar Adla rına Lerm*o«3jnjS Dmlodokus fılan dedığ'ni'z tıoîerde.cı gıbı ırı yauılı otçul havvanlar 31 Ornıto podlar. Iguarodorı, Trakodon gıbı. kuş o (,ım.nde ;kı bacakr., bovnuzsu ga^ah ha\.*anlar. 4> Ke ratopsıdeler Boyruz'u dınozor den:len Trrv»ra*r>r'; Tıran sürangenı dpraler Tvrannosaurus'lar gıbı r>ojnu7su ırl bs«h hay var.lar i «Dıno'>rl?.rm hetıM de Vlln me\en b'r «.pbepten T»op«.r çfgı nm sonunda ortadan kalinıi}tır » ÖRNEKIER! KAIMADI Aistnlopedılerne ışte oosle anlatılıyor Dır.ozorlar. Yar.ı bugtın bj dev >aıa'.k^arcan kuçucuk de olsa oır tek orne* jo^. Bu bılg./nızı de ka^Uar sırasında bo ca r?'laa ^ı.n.z toprak katmanlar.nda gonıulmuş kalmı.} taşıüara (fosıl ereı bakarak çısa rooruz Sozun kısası, çeşıthlıgı ve çok sajida old'jgu kesın bu dev havvanlar, bır an gelmış blrdpn yok oluv errriış Ve neden yozc olduKİannı da halen bılemı joruz. Geçen:erde gahba bır \erde okumuştum (ya da, TV'den duvmustum belkı) şımdılerde bılım adamlarımız, bunu ara'tırıyorlarmı?. Dunyamızda acaba n« tar bır bır.uk değışım olmuş ki, burca hayvin bırden tukem ermış gıtmış, ız b.le 'bırakmadan? Sadece gerıve taşıllan kalmış. Ansıkloped^îerde dmozorlann ömjrlerı>le ılgılı bır varsa'ım yok. bır btlgı yok aıriî sanmam kl ınsan ömrunden daha kısa olsjn ömurier. bu hayvan azri;R.nlarının. Yani demem ?u kl, »alt bu örr.rk n.ze ıkı şe\ı ÇOK ıyi gosterıyor Bırıncısı, yeryuzundeld değışımlerın gucu. Ikıncısı, zaman ded.ğımız kavramın gorell ölçutlerı. Garıptır, zamanı olçumlerken. elımızde degü, hep kendı omur boyumuzu dlçut olaraJc a.ınz Örnejnn, bm yıl, ılk bakışta alabıldığme uzun bır zaman süresıdır. O>sa, 1520 kuşakJık bır »ey. Bın yılı, 15 20 kuşaklılc bır zarr.an süresı olarak düşunürsek, bırden kısal.venyor. Ama kendı ömür boj'uiKuzIa oranlayarak du 9 şunursek .. Lmut kır.cı Oyleyse, jerjuzuııdekl deg' şımlerde yüzjıiların, bm yıllann İılan sorü bı.e edılmeraek gerekir Oylesıne kısa zaınanlar kl çunktl Uç beş kuşakta bir, insan iık değişebilır rnı hıç' Ama bu değışım surelennın kısalmasının da msanın bıls^ bırıkımıyl» yakından ügtlı olduğu doğnnu *u gohırmez bır gerçek. Çunku, bılgımızm artm»sı, lsfer ıstemez kendılı*inden, doğayı degışnrmemızı hızlandınyor. Her yenı bılgi, bıraz daha degı?tırıvor doğayı. Bıze yenı bır doğa yaratıyor. Dolayısıyla, bugıınku do*anm dçğışım hızı bınnci zamandakı, Tebeşir çagmdakl doğamn değışım hızıvla bir deİu, kuşkusuı. Bu nedenla ds bır yenı buvıik değışunın, dınozor'an ortadan kald'ran Tebeçır çafındakı defiîim kadar m:lyon ar ca yıl surnıeyecegınl Demirtaş CEYHUN san vnrafır rann bllemj'orıu ama, vannın Insanuıın bugtij kunden rtaha buvtık kafalı oîac tından ii h:c ku«<cum ^ok DEGIJIMIN KURBANIARI; MZIER.» Yahnın Mlonu R?dyn çalar Anne baha, taı oturmu«lnr Ka n koca ko:;u$urlar K17 kıtap otcur. Baba tazına bakar Must» nh (tu'umser. Karısma donere* (Radyoda od» muzıjı) Baı» «ı Garetesıne goz ge7dlrırken> Artık ıcira rabat .. Sen hazırlıklarma basla, sonra sıkışmarahm» Anne «Hıç merak etme, ben hepsiru evrelden düşünmüstüm \ı«an nı^ah btr arada olsaydı dah» da ıyi olurdu Çabucax bıter gıderd: » Inşaat \erı Ameleier Kopex büvuk hır tugla yıgınmın altuıdakı delıge gırer Çocuk kopegım ararken delığe gımığmı gorur KosaraK gîdıp çıkarmaya çalışır An», baba kız saîonda oturnax f a de\am ederler. Bâba «Bundan otesı kolay artılc Zaten bu ıçln höyle olacajınoan emındım O gaze'ecı parçasım baş'rdan b^rı gozum tutn.amıştı » Kız kıtabmı fırlatarak pencerey» yaklasır Anne razıyeHn kiruİJgmu anlava'ajC endı^elenerek kızına v e kocasına basar. K)i ınşaar yerını seyreder. Çocugun ruglalann a'tındakı kopefcı ÇLkarmaya çalıştıgım gorerek encuşelemr. Radjodakı oda müzıgı dramatık bır melodıye çe.rllerek ?ıtökç« kuvvetlenır. Anne «(Kocasına) Gençhkur, bu da jeçer Hem nzımı »»vscydı gelıp ısfemez mıydt'' Bızım kızımız makaldur boyle bos hayallere kapılmaz » (Dramauk fon muzıgı kuvveüenir) Çocagun ugraştıgı yıgmdan blr lkl tujla o>nar Kız endı?ey1* pencereye abamr Anne merakla ktzına bakar Çocuk oyug ın içme sınen kopegı tutmak ıçın daha çok içerı gırer, yığin «a'.lanır Kız çıglık koparır (Kıcn çıjlık se»i... MUzlk aıu olarmk durur > Duiarm ynılışıaı pencereden lejTeden ln» m^rdiven.eraen Jco?araıc ıner. Işçıler ve KIZ kaza yerine ko<=ar!ar Çoongun b.v bası da bunların arasındadır. tşçtler hep bıriıkte coken tuğla \ıgınından bireııiu$«r tuğla alıp atarak, çocukla kopegın ealmış rjcudunu meydana çLkanrlar Baba çeketını çiKartarak oilur.un uzeııne ort«r. Bırıkı arıele daha ceketlerını çıkartarak çoruj ın başınm aitına koyup. ajailanna ortprı»r K12 ko'sarak janlanna gel:r Elinl cocıijun baçııun altına kojar. Babanuı gnrlfiı jaşla. dolar. Sessızlık. Du\ann yıkılma «?sl. Dramatlk mürlk icuTvetli re surukleyıcıdır Baba <ıı Aglayarak) Bırşeyı yok yaTrumun benlra Şımdl kaİKpr, aslandır o .» Çf'cuk yumruğunu sıkar faKat ellni kaldıramar Bajı duş*rkpn goz.en kıza taküır ve ölur Baoası ç c u j u n ürerıne kapar.ıp ağlsr El'erır.ı boynuna do'ar Çocufun onü aç;k ceıtetmden bır kınk dolmakalemle, dokülraü? oian murekkebe kanşmı? kan porükur. Kız dol'na kaleml bırd»n gorur Teessürle ahr. Babawnın omuzunda cîaran murekkeba bıîannuî »ağ arjcunu ahp sıkar Gozlen yaşlı olarak jar&şça dızlerının üzennd* dojnıiur. Yürıir. Bltkındır. Bır tren istasyonu Ga7«V satıcılan Hamallar G«lipglden yolcular Bır tren gelır. Arada sıraöa hoparlbr s»»«Ien diıyulur. Gazetecı garın kapısından gırer Aceleaceie ytinlr Bekleme ?alor.una pırer bağo. sola baicınır. Kız sıralann bırismde otunnaktedır Başında beresı. yanında irtıçuk bir vahzı vardır. Daigın '•ere bakar. Gazeteci kızı farkeder. Derhal yanma gelıp oturur Kn da pazetecıyı farkederse de dnuce bakraava derara »der: Gaî^teci konu^amaz Yuzlense bakmadan konuyjriar. (Gazete satıeılarının, haTnaîlann bagınşmalan) HOPARLOR «îzmlr yonunrîen gelen tren ıkmrt perondan kslkrr.ak u^eredır. Kurtalan ıstikarcetlne kaİKacak olan Dogu Ek.«presi bes dakıka sonra Uçuncıl perondan kalkacakttr» GAZETECI «Gıdıyor rnusunıa? . » KIZ (Başıyla evet der> Bır muddet konuşmadan dururlar Kız ciklet T» çlkolat» f ga ar, kuçak bır çocugu elıyle çağırır. Bır cıklet alır. Satıcı gid«r Kız jere bakmaya devam eder. KIZ 1 Bızım kuçük oldu » GAZFTECI «(Şaîkınlılc Te tMtatüyl») öldü mü?.j KIZ HOPAflLOR. cSayuı yolcular. Dofu Ekspresl kalkmak üz?redır. Butun yolcuıarın yerlerinı aimalan rica oluntır. Hepimze 151 yoıful'jjilar düerız » Kız kajkar Gazetecı de bavulu yerden alarak onu takip eder. Yürajerek perora vanrlar. Trerun kapılan kapanmakUcLır. Kız hetuz kananmamış bır kapıdan ıçerı gırer. Bır kompartmana danp pen^erenın onune griır. Gazetec! bavulunu penceredea verıı Bıtı^ık pencereae ve kızın yanında vedâlaşanlar vardır. Gareteujle kız goz goze gelmekten kaçin:r!ar. Tren hareket eder. Çok kuv\ftlı bır duduk sesı, konuşmak ısteyen Gazetecıye mani Oıar Ga.'etecı lalnızca ağzmı açmkapar Sonra da konuîmaitan vazgeçer Tren uzRsla$ııken bırbırlerıne oakarlar. Kız yenne otururr.er Gazetecı elmı kaldırır Kı? goremez. Gazetecımn kolu ya\aşça ıner Tren uzakla^ır. (Çok ku\\etlı bır dudJk sesı.) Bır tren Kompartmanı. îki erke^, uç Kadın, Dir çocuk. T»mek verler. Gulerek şaka'.aşırlar. Kız du^unceh. Pencereden d> şansını sevreder Bır tren ısîasyonu uzaktan b:r tren gelır v« durur Kuçuk b:r tstasyon bınası Bır yaşlı memur. îkı köpelc. Bır ıtaç çocu< Ikı >uk vagonu, olü yolda durur Kı* iner erntfına bakınır Uzaktan bır dağ koyıi gorunur. Bır&z otea? «ne dosfJ gıd<»n bır kignı arabasıru görür. Kız arabaya bınmıştır (Kâgııı arabaaının sesı). B:r çeşmenın b85ir.da kuçuk bır mek vai rusımun, yalagı ümıtsızce yaladığı gorulur Kov ' o'unda bır cenaze alayı. Tabutun arkasında ÇocUKİa Agabcjsı Araba yoluna de\am eder. Arabaa arada bir bkuru durtukîer Başıyla çocuklan gostererek: ARA.E^rı «Bunlar da olenın çocuklan.. Dtin eece bep blr arada tarlaiannda yemek ylyorlardı. .1 (Devunı r»r) Sözun kısası, galıba uısanog!' gordugunu bılmek duruınuni, <ieğü her zaman Daha doğrusL tNSANI IIE BUGUNbN INSANI eoruîen şey, her zaman. olus b. KAZA5I IIE BIZl OLUME G0çımım (o şe\m> kavratnamıza a BİR M!i TÜRUYOR. ;, e'mı\or. Örn°ftın buvuk kent leşmeler Goru>oruz Hattd gor me^ten de ore kendf ellenmızl. karuyorjz, ırşa ed'\oruz Ama nıçın kurdugumuzu bıld:ğımız soy:eveb:lır mırız' Bu bLİ'jkentleşmelerı ol ı^t'irpn so'.Tit ı l'şküerın neler olduirunu tam o larak behrlevebılır mıvız' Hıç sanmam. Bıisek. ondan şi kayet eder mıvız0 Bıisek. sonuçt, b»lık kalmıj acajmı, r«k, yav«s vav»$ yenl btr dsnlı kestlrlmlemek. »on dere^e AnInsanı blT m1.? Bugltaün 1n«anı kendımızı degıstırecek, belkı d. tıpkı djnozorlar gıbı bazı balık tıirtl, yenl b:r kara türü, yeti' ıle donon pıraTiıtlerı. avnı vonSal. ıstemıyeosgımız b'r Rılıga soka turlerının daha şımdıden tuken bır hava tuni o'usujor Sozun ırnı erle aoılama? olanai'iz. EN ONEMU SOftUN cak bunea kırıemneve neden ol dıgıni bılıyoruz kısi:ı, yenı bır doga oluşuyoı Ama bugünun insanının bılps'v 0 rr.asına ızın verır miM? Ku^k ı BugUn butün dunyaıun en ftElımızde degıl \eri! bır rtoja Is o p ramif'lerın S071I riü o'ursuz, hanr Ama nte vandan d; Hepıniızın bı'dığl blr di«er nemlı sorunlarından birısi belyaratıyomz kendımıze KENT N'lcelerı japılnor her gun. elımızde defıl. Sankı bır akıs; gerçek de, bu kırlenmenin en kl de bırıncısı doğa kırlenmeDOĞASI. YA DA DOGASIZ D a Otuz metre borınria, ama TUTTI kapılmışız. Is'esek de ıster/Msei btıyuk yaratıcısının büyuk kentsıdır. Hepımıs ondan yakınıyoĞA. ruk kafalı havvan azmanı d iode o sona doğru koçuvoruz ler oldugıı Büvük kentler, '.<^Truz. Deni7İer kırlenıyor. Kara rorlar, bır çağda takenıvermısBu yenl doSanın, bellrll bır kunç bır hızla karan k'r'etv Sakın, böylece dete'mını^t bi lar kirlenjyor. En onemlisl, haIer Fakat, Trticudunun aksır.e ka»üre sonra yenı bir insan tUnı vor, denızi tarletıvor, asıl bnem Iforüjü savundugum sanılmasm va klrlenıyor. Her geçer gıJn bıfası büvüyen bır baska ranlı yaratacagı da. mutlaktır önjel.sı harftvı kırletıyor. Bu olaylar, bır başka olavlarr raz daha havadakı kukürt, karHtril g*li5ml« Egemen olnj'jç gın daha sımd'den bu değısimin zorunlu sonucudur dempk ıst« bon. »zot kurşun oranı artıvor yprvüzün* tnsan Bu venı ^«'nt (rormüvor muni7 Kirlenme dedığımız }PT ne. behrtılerınl mıvorum. Tam tersi Bu sonucur Gene, yakın blr gelecekte denizdofası ne bicim. ne tür bir in da, insanoğlu tarafından biz7a' »ankl? Dünün jnsanı ile burüpün ama? Kuşkusus, degişım Kır'en» yaratıldığuu belırtmeve çaıış'vorum Ne ki, >eryuzundekı so mutunu henuz kavraya^ftk nu bılsıve sahıp olamadıfı h:r d V r nemde yarattıgı .. N&KSfZCNR. KENOİ HLERlMIZLE YAPIIĞIMIZ BIR ARAC TRAFIK TılERıNı GORÜYORUZ DÜMUN Kentleşmenin oluşturduğu kirlenme yeni bir doğa yaratıyor: Kent Doğası KENDI EUERIMIZLE YARATTIGIMIZDAM BUGUNÜN INS&HININ KUpCl) DUYMASI 0 U TÜRÜ YARAT&CAtl BU YENI OOĞANIN BEÜRll BİR 5ÜRE SONRA VENl BIR ıNSAN MÜIUKTIR. JIMDIDEN BU DEGlJIMIN BEL'R butun olao bıtenı goremez K ırunı. büır ama goremez. Kım nı bJmez ae Eı.emecUK.erj" »arşı da se,jı g ı u aıaoLdUL gM(,!udur. Yaratıcılıgı da DU SS gı gucunün buyükiu?unden n geur s»m bıhr 9 Bır zamanlar, bır ı:ıceıememd toplumlann yapılarının ajıalızi' ı? ılgılı olarak, «çoK mendiıla sistemı» dı,.e bır onerıde ouiuı mu$tum Ontık duzendekı mı kanıdrı ıkı gruba a\ırıjord'JK scmT mpkân ve sojiıt n^t»^ lar. borau: meüân, <oprdfvaıd Cograljada (somut mckanda goıdugumui olajiarın .ae. sf \\ii meıcaniar butur.luaunaii ' ratttgı olsı'ar sonucu olüıigu.j savınoıaura Yanı ıriaııı tooL \ısı%la opluiTiu) vareoeu I!:SKIİ( rı tıpM alomjıı vapib»naaivi ı! leme bıç.muıe benzer o.r auzeı ae so>ut olgUjar autunu olara n.ıeler.aırıyor \e ıusamn ou sc yut ılışkiien ancak somuttakı o çımıyle gorebJdığı. ka^rv^abı dıgını ışarethiordum. Yanı, m«a iııı gorebıld'gı wmı ların. aslmda öyle valın şfyıe o.mad^gına manı\oruın Eu n < de.ıle de, aıyelım büjuk ken lesmeıer, bence gene cograf^ad Eorebıldıgımii bır ba$ka som'run esen olmajnp, aslmda ınsar rareden soyut ılışkıler duzenıruı (yahut karmaşasının) bır somı cu olmak durumundadır BUYUK 1ENTIQMEIER GÜN OLA HARMAN OLA MUSTAFA NOİURI'NDAN DERLENMİJ YAZIURI. BUTUN KİIAPÇIIARÜA (IK! C!Ll 50 URA) Bütün Kitapçılarda UÛUR MUMCU Bir Pulsuz Dilekçe (EPHE (RTiOARINDAN HE5AP 50RAN DO$AN AVCIOGIU'NUN ONSOZU 1i AtTAH OTMEK*fN (ANITMA rAİISIYLA. OAGIIIH. FEKıN IAYIMEVI IS1. 27 6 9 69 EKMEKÇi'NiN t ? MARI DÖNEMINDE VI SONRASINDA fAYINlANM[$ İ FRANSIZCA STRAS8UR0 I/NIVERSIIE5I MEZUKU BAYAN Ö6PE7HFM HEDEF. DEV BiR DENiZ GÜCÜ! TÜRK DONANMA VAKF1NA YAPACAÛINIZ (ARAFINOAN FRANSIZCA DER5I VERIUR; EUİTONIEMEU OGRENCtlER SINAVlARft Dedun ya, halen bır ligı kavramanın bunalımını v* snoruz dıye. Bocalarnasmı ya sıvoruz dıye. Değışımm karban larıyız bızJer. Ya da, bu deSı sımı sezmenm, ama hemiz her şsj 1 bıiemernenın kuı oanları:T2 Kendımızı bıipmemenm en onem lısı de . Kalbımlz. acaba nıçln Iıâ'^ ken dı ırademız dışında duruvenvor? Cığenrmzı, bobrsğırruzı m; demın rasıl oluvor da k°ndı »1lenmızle hasta edivoru/ »• ı^n lestıremı\onız' Karserı k=n<lı ellenmızle ^arattıgımızdan bugı nun insanının kucku duvması bPnce olanaksızdır Oüsunuıı kenoı Pllerırcırle \aptiCiTiiz oır sraç, Pdına trafık kazssı d"1ı gırrL7 b r ola\Ia bizı alıp olüme gotıirebtiıyor v bız onu nn^eaen hesaplajıa. onlo emr.orız Olacak :s degı! Mu'laka bunlsıo cp\*aplan çok basıt Sozun kısası, kendımızn k=rçısırda h?lâ rnleMr"1 rcı?i7 icı YARIN: MOSKOVA IABORATUVARI BU HEDEFE ÜLAŞAJBıLiRlZ. Tel: 58 68 96 DiŞi BOND Tl!<aN l'CHB.» »COSJUŞTUU GARTH OU iuDiN O N U TEiSirue İ PEklAU^ CASL/S &ILÎR.