Katalog

CunHÜRİYET 1 İ FEKHUI 1971 emiıel. kara bflisia değîldir. Hatta dedet bilimlerinden de anlar. Ve hatta hat:a. bu alanda «teori»si bıle vardjr. Istiüar merkezleşmesi ve devlet organlan çalışmalannm «bır merkezde uyumiasması» üzerine.. Onur. içın raten 156; Anayasasını sevmez. Hukuk Devi=:i kunımiaşmslarım sevrr.ez. Kara bilisıs değildir ama, modern bılim algısından ve bilıncmden yoksundur. Onun içın adı geçen kurarr.ıru (teonsLni) lât kalabahgma yaslayarak geliştinr; poütika uygulams'.nnnı da, saldırgan bir «avâmilik» ıçmde yurütür. «Çankaya Hukume::» afonzrr.ası: panı disıplin; krbacı ile ipotek a.'tına a!dı*ı parlamentonun CCP'u dışında psosyopolitik» güçler tanmaması ou cahllük ile çarpık bir mantığm, avâmiliktp btitünleşmesinin uydurmasıdır. Eğer. 1^61'ın tanhsel geliîim çizsısmt. siyasal anlamını. sosyopolitiic gerçekliğım anlamıs olsa :di, O'ndan da, bu Anayasanm hlikümetîerinden biri pek ali çıkabilirdi. Kendısınden pek unrıt yoktıır aım, disıplln kırbacı ile. kendi ıstedıgı çızgiye şımdilik getirebilmis olduğu partisi de, bu kez, olumlu bir tepki ile kendisme an'.atabıür diışuncesiyle, «Bu Anayasamn hükümetleri'nm '.?77 ortamındaki kuramından bir bclümü anımsstmakta yarar vardır. D OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Bu Anavasamn Hükümeti Prof Bahri SAVCI CVıteyî. n ^ ' m re taılim«el temellen olmayan, tarsuse, b:r açıdtn nuraıecı azınlıklara, t>ır ."),• ": 1 s'.*.1",... ' J'î ^:ıeı.c..'v!'Ci' ııe., h:r u;ıdan da, hırs.ı kurnazların p.çıkgözlJlük girısım tekeUerıne hj/metkâr kılan an •miHıyetçuk. Sîvunca?] (tezı) ü» ^blup cephe!e?tıreb'.lırs:r.ız. Ama, Mustafa Kemal'le kuramını ve uygulamasını bulmvş ol?a sosyal oîg.ı olarak var olan • ulusla?mayı» bolemerv.nı?. Bır fmans kapıtal egpmenüğ: altmda, sö^iürli duzenini. bîr sjre daha ynrutebilırsınız. Ama. emegi eksen olan bir «sosyaüîsmey:» fürlü p'lr' !er yaratarak sondurr:;ır7v.rız. Tıcarc* ^••o:ta:tl»çrnesinı, b:r miktar daha peh^firr'jil'r^'niT Ama bır topl'jmdarn îT'.a ^?r;e.<l Ve rn sontında or'..ı: de er. oa^ınrta devIr'n gOvenîik güçlerinı sek'pr bır ıdeolojl ve '.:;.•:.'.ırma bir allerjı ile pomoa'syarak. to'ali'cr bır rrıım araybilirsinız Vma Tanzimattan çok hıe bnlavar derr.nkrnt'.'.c vönetim kurumlarının f ınhsel vp so=.yal (jelısiîii sonuru aelen >den.o":rTiyi» rafa Anayasamuın fıem hukuKsal lçengı, hem sosyal gprçegi, burlar ve b'i gıbi başka Uke ve kurumlarla örülüdıir. Bu A.nayasanın hıç bır 1 'i.ıerı, bunlan savsaklayarak. son derece dej^'prek, snayasal gerçeSimizin hükümeti o!aRj Anayasamn, Işte bu kurum '•.«k'iın, Türkiye'nin gerçegi n^mıış ! : T İ .»"rtınlannı ve zorunlannı, hiç S rn^.'ık edeme^: Istedıği kadar K'Jve"oyu al^a da.. vp ı'.kp'erdfn o!an sinrlkı aır huîrjme* biçimsel b:r ve demokrasiîeîmere hlc de vatkın olmavan bır MC'y:, br.ş>;a bır ad ,.!":na g.zlense de, kı:nse ymeleyemez, canlar.d'ramaz. r.ü kümet yapamar, hükümet yapsa da yaşaramaz ç'Jnkıi MC'vı, parlamenter dönemin sDnu bitirmemışır; toplumumuzun dinamikîeri bıtirrraştır. Bugunk'J ko^ullar içinde, son derece jerçekçi olarak gbrmeğe •j*raşalınr Bu dmanr.kler de; s:yisa! açıdan, CHP'dir; sosyaf açıdan, "mek guçleridir: enfel!ek;üel açıdan. soıyale açık ba«i.'.r'ır nreli^prbest düşi'i merceklenpır. 3nnlar '.«'«»rlıklerınl gösterdikçe ki. '•oplumun gene! »ohsTm vönü var oldukçn bu :s'prlık gözükccpk'ir. y.C ya cLı benzer. bir kpz daha yinelpn?mez. unın ömurîü olarak v?=ırı;am^. C'.ınkıi: yanlıs ve hatta sahte bir «milüyetçilik» biş savı ı!e. Türk ulusunu bölerek yönetemezsınir. Türk ulusunun soçyal, sosyalıst kanatlan r'.acpklır. Çunkü «Çajdas ulusçuluk> demokratık sosya'.st tezleri k^.ptayan bır genış suıır içindedır ÇaSımız'.n çok yonJü Çfeulcu topiumu ıçınde, uiusçuiuk. yelpazenın biıtünfcutezlennı ve ıcerıklenni kapsayarak. ası! oütunltigünj buimuşrur. L'lusçıılıık, bu savededır kı, toplumun dınamklerı arasma cirmişf.r. Öyle ki, ıçmde türlü sını'sal dıyalektleri de "a.cıdı*ı h?îde: polıtikayı. bu sınıfsal diynlektin sonuçları beürledi'?! hald?; nu ^ınıfsal riiya'ek* de. gîrierek, eme'.\ pksen: ürprindp bır top''Pi«?l raoıva ve po!itı::3ya vöne!d:çı hald<>: LTLUSÇVLGKoeesı. olu^umu, topiumu bü'ünleş'iren baç dınpm'kİPrd"! birisi o'.mustur. Turkıvc'ııın. sirr.di. bu butün'.rşm" >;"rer;rn Mrıkıp, uç partinııı oöliıcü «m:llıyetc:l:':.l'ne, yenıdcn donmp":ine o'.^rak yoktur: CHP civasal açıdan: iş gü"'.eri. snsyal açıd?.n; serrn?; riü'iin nvrcklerı. e i"e!!oktüel açıdan: ulus!r»n n .''a b'îfür!esm"v;, MC'le^men:r. bölüralesm?;1:.^ bıra *• Bu Anayasa, bir toplums3İ dinami^in »efirdiği Anayasadı:\ O. bü'ün î'e.rici, ÇJ.MÎS • •<» ? ;; îerln bir örgüsüdür. Topiumur. h?;l«y.ı'!erinı aramış ve kendınce buljp gerçekieştimişt.r. Toplumsal bır kokenden fışkırmış'ır. TcpV.:ru, bıl genel yöne doğru gotürmenin sosyojur.dık (hukuksal) kurumlaşmasını vermıştır. Bırer sözcukle beîırtmek gerekırse: br tarthsel kokenden fışkırarak geleceğ? yon^rıen llkeler ve olgnlar sosyat açıdan «u'us'.asrr.a» dır, s:yasal açıdan «rierr.okrasileşme»dir ve :ki yüz yıldır topîurr.un bekleyişi olan bu demckrasileşme içinde de «sanaynpsme^ir ve gıttikç.e sosyakze olan çrğın. Turk 'oplumuna ozg'i bnyıırusu plarak da «sosyallıktır; ve, sosyallık içinde sanayileçmenin vaz geçilmez koşulu olarak «Iayıkleşme»dir. Bunlar, Tü'kiye 'çın. fantazl «nyııfbrvıalar değildirler. Bunlar, Turkivp'nm g;erçc'kler"1ır;p'1961'e de yansımıştır. lP51'in anlamı ve değerı de, buradadır. • öy'e ise. b'i Anaya?a düzen'nin herhan;:' bir hükümeti, hukuk nlarak 1961'de; sosj/al ve siyasal gerçek clr.rak yaşadığımız ortarndı sürmekte oian bu kurumlara uygun olmak er. aşağı, cpnel çizpjinde bu icjrum'ara yc.r?'.miş bir doğrultuda olmak zorur.dadır. Din sömiirüsü hâlâ VP b;r m:kUr ysp5»bilirsiniz. Ama, ı?.yik iiişkiieri, layik yaşam bıçimlru kaldıramazs^nız. karnaj. Omm lçta, bu Anayaasnın hükPmetlerl içinde. bir daha, bir MC, ya da benzen yaşayamaj! 229a KL.VRŞIN b:le 2 MSP'nin, ortaklıgı ile de, bir AP hükümetı enınde, sonunda ilC'nin bır kopjası olacağ:ndan, gene bu Anayasamn hükümeti olamaz. Bırak kopyacıhgı, AP'nın kanadı airında ya da yanmda bir MSP, bürun ?ir.r sandjilcşme savlanna karşm, bundan sonraki yaşamın:, bu kez aana koyu o'.3rak ttdın somürueülüğuane donrr^edp bulacAknı. O am.ın, patrcnu olan AP, nnu bu eyl?TÜnde serbesr bırakma karşılıgı oiarak. onu, feiseiesınde hâlâ bulundaguna ;nanılan sosya! çızgıden çck saptıracak'ır. Oyle ki, onu da rski «Milli Nizanı Parti^i^nin nkapatıhrlığıi) içıne ırıp, eritecektir. ıHukürr;(?t ıçindeki, ;. a cia koruması altmdakı bır MSP'yi kapayamaz5.ruz. Ama o, kendiliğinden buraya gelır. 1977 lerc*en sonra .) Bi^yle b:r hükumet, zaten, yukarda soyienen beş ögerur. dışmda kalacagından, o da, bu Anayasar.ın h ;!con.cti olamaz 3 Kompozıs'. nr.ıı MH? lı olan ve de eücü, MHF'nm <cparamı.ı;ern desreğınden gelen bır .VP de. bu Anayasanin nükun;etı clamaz. Çünkıj, boyle bir durumdE, AP'ıun tiendısı. artık kesin olara.:. dpmc';rns.il°^mc sürecımıze 130 derece ters djreşerek totalıtaryanızme kesm dönüşumünü yapmak zorunda kalacaktır. AP'nın Deîr.irel'inde, oteden beri, «Devleti, onun egemor.li:; gücünü, kendismde merkezleştirme» egilımı vurdır. Bu, AP'nin gerçek görüşü değıldir eibet. Bu. AP onderligir.de vakti ile doğmuş bulunan «öndrrl.k makamı boşluğu);n'.;, zorla doldurun bır işadamının, kendi yazıhanesini yoneıme tıçemını njsl'ibunui devlet yönetirmne uygıılama fantazisidir. Arr.a, şımdi, onun. herhangı b:r yol ile, MHP 1'? oürür.lp ;prek b;;' hüloımer olnıası: bu fanreziyı gerçekleştırmeğe yonelmış bir totalitercilik olacaktır. L's'uncie ya.jadıgup.ız dunya: S^ahnın. monolıtık ı yukr.rd^n yekpare olarak ınen) irade tekelıne büe karşı gelmıştır. Oyie ıse, ne kalıyor genye? Bu sorunun varutını ararken. bilınmesi gereken «modeı n olgu; yu, unutmamak gerekir. Yanıtı, ancuk onun yardımı ile bulabiliriz: Bu Anîiyasanın hükümeti için, bir Parlamento çoğunluğu bulraas'a, evet.. Ama. degil bir 229' luk çogıınİKk, 449'luk bir çofiunluk bile; tarıhin ••a;att;*ı sosyr.l çelış:nrn oluşturduğu gtiçlerin, Parlamento içi ve dtşı gücunü. sosyopolıtik ve ekrr.ümik bekleyişlerıni kcrsısına alarak jraşayaCivle ;e. onîrrı <1a. ıktıdan oluşturma ve ik•ıdarı sıirdurrne denresine katacak bır formuldür kı, nncak. gerçekçi olabilır. Bu da. tam ıçinde buhındufumuz ırünce! kosullara göre: w»:sm karşîlıklar savesinde varılacai; CHP'lı. ya da CHP riestekli bır iktidardır. ANLAMI ? Su adları altalta bir dizelim: Celal Bayar.. Alpaslaiı Purkeş.. Süleyman Demirel.. Osman Bölükbaşı.. Necmeilin Erbakan.. Bir Cephc'nin adamıdırlar hunlar. Hergün gazetelerdp re.simlcrini görüp serüvenlerinl oknyor. ilişkilerini izlhoruz. Kolkoln. yanakvana&a. elele, dudakdudağa, saljalı sümüklü bir muhabbetin içinde dostluklarını tazeliyorlar. Nasıl oluyor bu? Celal Beyi 27 Mavu sabahı Cankaya'dan kartatuiumba uzaklaştıran eylemiıı içinde dcğil miydi Türkeş? Radyolarda bançırbanpır DP iktidarının gavnmeşruluğunu üan rtmiyor mujdu Hacı Ba^bug? Ne oldu da şimdi aynı Ccphe'de buluştular? Cclai Bey unutkanlık hasbılığina mı tutuldu? Haydl Türkeş'i bir jana koyalım; Bavar. bir zamanlann «Su Müdürü» Süleyman Bcye kar>ı Demokratik Parti harcketini destekleyip şaibeli Demirel'e karşı kesin tutum içine girmedi mi? Ya Osınaıı Bölukbaşı? Ba\ar"a karşı «Fazilet mücaftelesi»nde ırelişlirnıedi mi si>asal jaşammı? fjıı Bölükbaşı'nın C:elal Eey'le Süleyman Bey için söylediklerini mahkeme duvarlaruıa vazsak dıi'.ar çatlar. Necmettin Bev'c ne di>elim? Nasıl olınnr da hu aşırı Mü^iüman Aliah nazardan saklasın. tulı tr.h kırkhir kere maşallah katoliklerin Ortak Pa7arma sahip cıkan masonla hir arava eelivnr? Sülevman I!pv için sö\Ienecek birşey kalnıış mı? Cemal Gürsel'in elini öpcrek sivasal uvınıına başLıdı: Nİmıli sdrdügü yerde Celal Bo\in cline sarılıp şapur şupur öptükten sonra başına koyuyor. Peki, bu Süleyman Bey değril ıri ncmokratların siyasal affına karşı çıkan \e Bayar'ı kızriırıp AP'nin çatlamasına sebep olan? Hacı Rashtiğ'un AP için sriyledikleri unutuldıı mu? Bu pariiııın ilrr tıı'.ar yerini bırakmamıstı Türkeş Beğ... Simdi ne oldıı da herşeyi unutup AP'nin kuca»ına oturııjor? Sivasal y&şamrta birbirine karşı olan kişiler ve parti'er bazan hir ar?.va seiebilirlcr, anlaşma. ortaklık. yapabilirler: ama birbirinin hö>lesine kuyusunu kazan \e birbirlni bövlesine aşasılayan kişilerin, bövlesinc salyasümük birbirlerine sirılıslan ııc anlam tasır? Sorunun yanıtı iki biçimde verilebilir. Denebilir ki, bu adamlarda izzeti nefis. onur. runır, haysiyct yoktur: hirbirlerine ne soyleseler, ne yapsalar, kâr etmez; hiçbirinin belleğinde iz hırakmaz. Bunlar kemiksiz vo yumıışakça >aratıklardır. Sırası geldijinde sörüşürler sırası K<*ldiğinrip sevisirler, karakterleri boyledir, olan bltenlerin anlamı budıır. Biz bu yanıtı doğru sayamayız. Yakın \e çıincel sivasal hayatımızda rtkin mllere çıkan kişileri höylesine karalamaya hakkımız yoktur. Hem olaylann bu tür açıklanması sosyal ve siyasal alanda bizi bülnçsiz bırakıp şaşırtır. O^leyse nedir olan • bltenlerin anlamı? Bütün bu adamlar sermave politikacısıdır. Geçmişte hir!)ir!erini kara!,;vıp sövdüklerinp erlccekte belki yine BTnı biçimde karalayıp sineceklerine bakmayın! Onlar dövüşürler ve sevlşirler. Yaptıkları. temcl politikalarını dejlştirmeı. Onlar bellrli bir sınıfın sadık siyasetçileridir. Kimlsl ırkçı görünür, kimlsl ümmetçi.. Kimi daha saçda, kimUl daha az sağda.. Kimi Atatür!;t"n drm \urur, kimi Hazreti Ppysamberdcn.. Kimi masonhıtjunu gizler, kimi Turancılıkla Türkçülüğün davulunu tokmaklar.. Kimi namustan ahlakI.in. kimi dinden imandan. kimi üllcüden amaçtan söz açar... Ama Inınların tümü avnı fabrikada iiretilmis avnı dokuda kumaşın çeşitli renkleridir. tster gardrop Ataturkçüsü olsun, i^ter layik. ister şeriatçı. ister ıııason. ister darbcci, ister parlamtııtocu, ister hilmem neıi: tiımii trmeldc sağcı, serma>eci. tutucudur. Sermave sınıfının Ç'.karlarını korumakla görevlidir; sola karşıdır; ve emeğin ideolojisine düşmandır. Tiırkıye'nin şımd:ki sorunları ve zorunlan ria. ^nayasa.^In hıkuksal icerigıne ve sosyal geyv?:::;e uysun < eni bir hüküm?t k'urma ve şun lara «i'.kkat cri«crr.edr: layikl:?", «ıanflyileşm'>v<». Düşünmeye Çağrı OKTAY AKEAL üşüiimeye \aklt yok. 0^)e. ince Ince. ayrıntılarıyle. hol zaman içinde. deriniiğine inrrPk düsünmek yok artıic . Kimsenin vakti >ok bunn. Hııi:. cnk hızlı ecçip gitli\or obylar. Taşam. tüm .Tasam. Once h!re*srll. sonra tophııusalı . Zaten iç içc bu ikisl, aerde ayrılır, nasıl ..vnhr. kim ayırabilir, bilinmeı... Türk Kadınının Bilinclenmesi aÇ gfW birikmiş gazetelpnn arasmdan birkaç fotoîr.f kestımdı. Karşıma koydum bakıyoTum. B:r gTup beyaz yem»nili köylü kadını, ellerı havpri?, ağızlan bir karış açık, go'»:' jJmuk, bağırıyorlar. Korkun; bır duygu fışkırıyor bu fotog raftan. Gülüs'or mu, ağlıyor mu bu kadmlar? Bır genç kadın, mantolu, bas örtülü, gogsünde altı ok görülen blr çocuk tutmuş 50İ kolu ile. sağ elini uzetmış atılıyor one. kuş olmuş uçacak sankı. Bır rune bağrını açmış. Ecevıfın resmini gösteriyor pılı pırtısınm altından. O da hay kınyor bir şeyler. Bir başkası, eünde üstü Kahrolsun Faşizm .yazıl; bir pankartla kalabalığı delmiş ılerliyor, saçlan dökulmüs, gözleri kuşkulu. Bir yaşlı kadın daha. bir kız çocuk daha. Hepsi bir coşktı içinde debeleniyor besbelli. Ama nedir bu eov ktm duygunun dile getirdiği? Fo toğraflar se«li deSil ki, duyamı yorum, bilemıyorum. D Vaşıyoruz ^ok dü«ünmeden. Peviyornr, dııryyortiT. nğrenlvoruz, bıkıynruz, arıyorıız, buliıyomz çojju zaman hiç diişünmeden Eski bir şarkıdaki gibi «Uapılıp duvgu seline» gidiyoruz bir yerlere: N'eresi qrası, ne var nrada onu d» bllmeden... Gün gün geçip gider yaşam. Zamana dur demeye kimsenin gücü yetmemii. Kimse aldatamamıs ıımanı. Nicelerl cziiip gitmlşler, vok olmu<i!ar avaklan altında. Nertfnini niçinini düsünmpdrn, ara;nadan. öjrcnmeden, hulmadan .. Arkalarından trelenlpr de kcndl yazf.lannı yaşadıkları için bırakınıslar (incckiicrin çççmiştcki deneylerlni, kendi başlarımn çaıesinî aramıslar. Yine derin, ayrıntılı, ince ince düsunmeaen. VaMt huiamadan .. Yok korkmayın. yaşam, yaz;ı. insanoğlu şu bu uzerlne »fflsefe» yapmayacağım. İnce düşüncelere çagırmayacağım Sİ7J. Once, detlim >a, vakit yok. kimsenin oimamıs benlm ml olacak? Yine çok hızlı geçip gitti olaylar işte. Klmi zanun bir hafta. on sriin. bir toplumım yasarnında bir uönüşüm süreci olabilir. Yerinde sayan bir loplum birden bir atılıma Reçiverir. tyiyc. derken, biisbiitün kötiiye gincr. j a da tenıl olur. Bizler. rıllarılır bir çıkmazda debelenip durmaktayır. Bu denıokrasi çıkmazıdır. Halkın oylan İle seçilen Meclis'lerlmiz var, tlemisir. Halk sec»cek bunlan. demişiz. Herkesin rlinde bir oy kâğıUı, gid!p atacak sandığa! Herles! Köyliisü, işçisi, memuru. voksulu. zeneini, yaşlısı, ;enci, aktllısı hudalası. Bütün bn oylar hirikecek. En çok o\u alanlar bu ülkevi «en i>i» hlçimde yonetecekler. «En ivi» aemek, halkın .varanna demektir. Başka tıp, nlribilir" Kendi yararianna, kfndi partllerinln. parti ileri felenlerlnln varanna olacak defü ya:... On gün kadar yazmadım. Arada bir yazarlar da Izüı yapar! Hem yasal, hem dojasal hir zorunluluk. Evet, yazı yazıp yaymlamayı temmuz basmda bıraktım. Ankara'dan gelmlştlm, Başbakan Ecevit, MecUs'te hükümet programını okumııştu. Ejitlm Bakanı Üstündafia, mllletveMlleri ile, gazetecilerle, df«tlarla konuşmustum. Ne konuşacagız, hep «memleket soruııian»: Ynk yok, o da değU, .lalnızca, Ecevit {ruvcnoyu alacak, almayacak alacak, almayacak! Bir bümece, hir hulmaca. bir denklem, bir biücllik işi halinp gelmlşti. Herkes birblrine soruyordu. alır mı dersin? Bu durumda izne < ılaını. Antalya'ya fctnim, dinlenmeye. denize girınc>e, keyif çatmaya mı? Yok yok, başka hir goreve. 14. Antalya Kestivali verll ve yabancı filmler seçiciler kurulunda uzunlu kısalı •drmlden çok filmi seyTedip yargılamaya... (Bu çok il?;nç festivall, filmleri, Antalya'nın çok basanlı CHP11 Belediye Başkanı Tonpıç'u aniatacağun daha sonraki günlerdc). Evet, orda duydum: «Alamaraış»! Bay DemlreJ'in dedifl noktası noktasına çıkmıs, 22S he>az oy tek Wr yürek gibt çarpmıs. Gümhür gümbür! L'lus bir yana, biz bir yana, yok Bay Demirel bir yana demişler sa>ınlanmız! Ben hep sapka çıkannra Drmirel'in başanlı eylemleri önünde! 12 >lart geUr, dcvirir, hesap soracağım der, ncrde Anayasa. nerde Atatürk ilkPİerl. nerde reformlar der, bir de ba!;arız her ?ey eski yerindedir, B3v Demirel de! Oevrimciler. reformcular, gerçek Atatürkçüler ise kapslı kapılar, duvarlar ardında hesap vermekte' Daha sonra Bay Demirel ne yapar eder yenlden Başbakan olur. MC çağı başlar ülkemizde. Yüıleree ölüm, hinlerce kırım. sünrün, acı, utanç verici iş .. Sonra seçim, Ecerit coskusu. umudu, 214 kişiyle bütünleşmiş CHP grubuna kırşı Demirel hlr kez daha Başbakan oimak yolıında! MC degil de MPT flrmasıyla bu keı de! \asü sapka çıkarılmaz bu bajanya. Gelin de şu temmuz sıcağında ince ince, aynctıianyle düjonün bu garip, bu anlamsız Işin İçinde nelerln gizli oldugnnu!... Demokrasimizdeki vanlıshgin nedenlerinl... î a şıyoruz, kimi zanun hiç düşünraeden. Kınyoruz, okuyonız, seriniyonız, fijjreniyornz, acıyoruı. umutlanıyoruz. bezçlnleşiyoruz yine çok düsünmeden. Ne olur arada hlr de genij bir zaman parçasında birazcık düşünsek, şöyle enlne boyuna, dldik dldik ederek kurdufumuz, başardıgınıiT, yerleştirdiğimiz, gcrçeklestirdirimiz sandıjımız bir takım şeyleri .. Ben arada bir alıntılar alırun yazılanma. Nerde ilginç, jrüzel bir sÖ7 olaımıi'jsam razarım bir verlerc. pünü ırelince sunarım size. Ru da Transız romancısı Gusla\e Flaubert'den. Bakın demokrasi konusımda ne demiş büyük yazar bir mekhıbunda: «Demnkra.sinin bütün • hivali. cmekcileri de burjuıaların ahmaklık dir7eyine çikarmak . Uanl haşarıyorlar da... Demokrasi üzerine düşünmell biraz. Türk demokrasisl denilen bu acayip oyunun üzprind' azıcık durmalı, kara jorraalı.. Vakit yok. her^ey hızlı akıyor. ama Lamartine gibl «Zaman geçme dur. dlyebilmeli bir sürellğine... Şa anlamsız, pülünç, yararsız oTiınu gercek bir demokrasi, halkın demokrasisl yapmanın kosuUannı aramah, buimalı.. Birblrimizi yemeden, düwnanlan seTİııdiren tartısmalara, ka^alara kendimizl kaptırmadan... llsılemr olsa olsa, daha 8'evp gitmez. Kadın olarak, kendıne özgu koşullar ıçınde. bozuk ve çarpık olanı düzeltmek ıçın bır çabaya girıstiğını ben gormedım. 1 Evlât acısı dıyoruz, korkunç bır mı da yansımamışrır bize. Bu drrr'ınln bo^undurut : altırda mU'j.^n o'erı kalmış yorelerın kad;kacimja:' bır bıluıce e:ıa:ş.ero:r serçek var ortada, her gün bır ıki genç vuruluyor ve can verını ellı vıl öncp^.^p VVT1: r.r.:M ve Türk kadmları arasmda yalyor. Analan, bacıian. kanl8rı ıvı durumda mı? Bebeleri kızar.ız bunlar gprçek bır bılince crYani sınıfsalhk özüntle ortak vp bircürler. mık ya da şu bu salsıv.ında m^ieıciır. Yo>:sa zengın ya da aglıyor elbet, gene fotolarım göBu ırprçeği artık onların ria henimsrmcsi cerPklr. Eğer ruyoruz gazetelerde, ama hıç doktorsuz, ilâçsız can v?Kn k:" (lita ir'llı. ur nıını kocası ya da bu çcrçeyi henim>pvempzlerse, d'inkii rtiismanlıklanvla bubırı kalkıp da kamunun kulagır.ı dınlpr daha mı mu:lu butün? ker.cîı kazanan, bekâr ya da evgünkiı ctostlııkları knraktrrlprınp haçlınaraktır ki. bov'.p Mr Saglık ve besin ve de !;o:;jt <Ü !ı li'.'rıt kacur.ı ne de olsa ralnt de!ocek, yüreğine îşleyecek, eyle; snnııç, kimlikleri için pek korkunç \p acı hir anlam taşıminı hareiiete getırecek scru, ınrıınlarını çozebıldık mı bu ge ça bır vasam sürmektedır. Onun vacaktır. san sozunü bulup da söyleyemılışmemış, kuş uçmaz kervan gtybılır.cı *,rı ile kam iis ndediğı yor. Haksızlıga. düzensizlige, kömez ybrelenn? Fotograf, hep fo bır bılginin us düzeyme çıkması tülüğe kadın olarak, ana olarak toğrafl^ırda gbrüyoruz ne koşul anlamını raşımaz. Dertleri, solar ıçmde çırpmdıkb.rıni. ık:de runları, guçlukleri varciîr. olabı karşı koyma, ayaklanma gücüne bır de. en azından yıld* bır kez lir, ama bunlar yayın orğanlârı daha ermedigimiz tüm davTanışIarımi2dan belll. topraklar sarsıliD karda kışta a aracılıgı ile, radyo ve televizyon çıkta kalıp ne korkunç sefalet programİ3nnd3 olsun. p;pzete ve Türk kadınına Atatürk yasal içinde kıvrandıkiarını şöyle bır dergılerde olsun dı!a gclir enti* • •••••••••• • « >•••• • • • duyuyor. şöyle bir yardım kam püften dertlerdır, çaresi vardır. hakların hepsinı vermış, yolları • » • • • açarken drnekler gözönüne serparvaları açıp unutuyoruz. Bu aranır. bulunur. bu!unmu^:ıır cia meje de özenmıştır. Kent kanilyonlarca kadına ister maddı, Yemek pışırmek. bulaşık yıka dınları yalmz gardrobu benımse i'"er manevi ne hak fanıdık. ne mak. efendim detenan'.arın nr.ı rr.iler. Kendi bilecekleri iştır. \vtrdım gotürdük soranm sıze. e Koylü k2dını ıse bedeninden a • Birkaç iyi niyetli ve dayanıkh bır paraya. havat pahalılığı, * Pozann, Bayka. Timuçır, Bırıc:k aıleleri, annelerl '• kan ter ve kanla bir gerçek bıgazetecinin tek tuk roportaila çim sıkıntısı. çocuk bakımı. moda . Daha sayayım mı? Kent ka lınce rarraa yolunu tutmuş. EceBir başka fotogralı anımsıya rında degınılir kımi zaman onlarum, gözümde yer etmiş: Bir ihAtatürk nn der'lerine, o da sefa'.et edsb; dınının gerçekten bır derdi li.sa. vit denilen bir başka tiyar, meczup kadınm resmı. Sa boyie suskun mu kalır? Mağaza onları eüerinden tutup kadınlık yatı diye kınanır. Az geîişmı^'ıbvattın Eyüboglu Ana Tanrıça gin belirtilerini televizyonda oliar malla yıkılmakta. yıyerekler onuruna yük^eUmck istiyor. Kaölümur.de yakm ılgUenni eslrgemeyen dost ve akrabalanna • filmini çekmek için Eskişehir ile çokse! fiyatlara >üksehnekte, u dınlar da bunu anlamıj, bağırı • sun görmeğe dayanamayız. Bu:: teşekkur ederle:. • Afyon ar^smdaki eski Frigya'ja rr.uruda mı kentroylur.un? Ger yorlar. Şu karsımdaki fotoğraf J ları orrbas etmek için en ko'klu gitmişlîrdi. Orada üstü yırtık çek bır sıkıntısı olsa dile getir lardan çıkan arlam bu. Amma. . ve geçerh yasalanmızın çiğn'r: • • • » • • » • » • ••• • • • ••• • • • • • •• • •• •• • » » • • • • » » • • • pırtık. konusmasını bile unutmuş rr,°.z mivdi? Ha. =;ur.a da geçer Amması var. kadınlann arkasınmesme goz yumarız. Evet, cion tek başına yaşayan bir kad:n da erkekler var, o binlerce yıihk ken değmeyım, Türk kadını tedolaş, örnek vermekte sayı sav kovuğımd'in f''rr^ 11 ' O*lum, o£ egemenliği kurmuş öbür cins. m:7Cİır r'erter a. sokrklanmızdakı makfa yarar yok. gerı kalmıs y i lum? dne bafırmış onlara. Oglu relerimizın kadırüarına biz oy pi'îiikten, çöp yıgılmasından hıç Babaerkil düzen, tutucu ve agıtmıç. bir gün gitmis de gelmebir kadınm o'.umlu biçimde .\"a mansız güç. erkeklik. Köklü dünakkı ver:"ek'.er. ılerı g:derr.edı': mış bır daha. Başını deli gibı Bu bir gerr"»k. Karşımda durrn k ı i J " ' T i riMrnad'rr 'Ririmr cı zen defışıklıJini gerçekleştirmeAilemizın çok kıymetiı ve bır yandan bir yana a*an, tırnakmek ıçın hıç bır çabayı ardma kıp da dükkânlardaki fıyat fırlafotogra'lar da bu gerçeği açığa faziletlı büyıigü. Imanlı Aylan pençe gibi uranmış bu ana vurjyor tüm arılıjı ile. koymıyacağı besbelli bu gucün. malarına kızıp bır çare duşun dın Turk Kadını ve Anası, her ristladığı erkelcte oglunu adiigünıi trörmedım. Toplum y^/.\ • Ana Tanrıça'mn ülkesinde kadın rarmış. Bir zamanlar Ana TanAynur Türkmen p°risan bir meczup'ur bugün. mı ile bu denli ilgisiz bir ka Bu agızları sçık kadınların hsv rıça'nın egemen oldugıı bu Ana Bu kez <ie kırtuluş yoüarını açakın«larında duyuiacak çok >ev dm mılleti voktur daha dunvarH dolu topragır.da yürekler pıcısı mıvacağı snhşıhyor. N"e yapaİle E\nnin içi ile, varsa mesleği il? vardır. Ne yazık kı. fotoğraflar bır ana, simgesel bir gerçek. sözüm ona namus ve şerefi iie lım? B;r şcy yapalmı artık. nasıl sessızse, çığiıkianr.ın anli D Azra ERHAT | TEŞEKKUR | | 1 Refika POZANTI'nın Mevlidi Şerif Cemile Sahir SILAN Ve bır fotoğraf daha. hppimizin bıldıgı, ovünçle bakfıpr.nız. uikemizın en büyük dfstanını bize anımsatan bır resım: I'tıklâl Savaşmda sırtında mermı fasıyan koylü kadıru! Bu kez kulağımızda çınlayan Nâzım Hıkm«t'ın dızeleri: Ve kadınlar Bizim kadmlanmu: Korkunç ve mübarek eUerl, Incc, kuçiık çeneleri, kocaman gözleriyle Anamız, aTTadunız, yirimiz Ye sanki hiç yasamamıs gibi ölen Ve soframızdaJd yeri öküzümüzden sonr» felen... Istiklâl Savaşının adsız kahr»manı kadın ilo bugitotin gazeta kesiklerindeki koylü kadını arasmda bir benzerhk var mı, yoıc mu dlye soruyoram kendi kendıme. Yanıtını siz vermissinızdir: Hıç bır fark yok. Övünilruz hoş bir zamanlar övünürdük, bugün övbnmercize bile yer kalmadı kadına haklar verdık, eşırlik sağladık, bu konuda en uygar uluslardan da daha ilen gıttik diye. Ama gerçek np? Gardrop devrimciliği diye bir soz vardır, hiç hoşlanmam, ne ki kadın konusunda gorünüş, gosteriş düzeyıni pek aşamadık kar.ısındayım. Önce jasalarda ;azı.ı bu haklann uygnlama alanına ne ölçüde geçtigıni saptamakta y<irar vardır. sonra da ister ya.sa, ister uygulama olsun kimın için gerçekleştiğmı tüm açıklıgı ile görmekte. Kent başka, koy b^şka. kılık kıyafct baska, gelenek göreneklerin kahrolası tu*uculugu d* bambaşka Kırsal aıan da kızlann mal gıbı satılmasını oyleyebıldık mi? F**imd« kı? erkek ayrunırun ortadan kalkınasını sagUyabildik mı? Sınıflar arasındaki uçurumun doldurulması bırakın ki en b&ymdır kent lerimizde büe gerçekleştırilemedi. tam tersır.e derinlestikç* derinlestı, kır ile kent, batı ile doğu arasındaki yaşam dUzeyine ne öîçude bır dıızelm1?. bir yuk BAYINDIRLIK BÂKANUGI KARAYOLLARI GENEL MUDURLUGU 7. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜNDEN 1 Aşagıda keşii bedellerl ve muvakiat temmatî ile ihale gün ve saat! yazılı 5ş 2490 Sayılı Kanunun 31. maddesme göre kapalı z&rt usu'.u ile Samsun Bölge Müdürlügümliz binasında Satınalma Komısyonu manfetıyle ıiıale edılecesur. 2 Şartnamelen, Ankara'da Karayollan Genel Müdürlügü Malzeme Müdürlüîünde ve Samsun'da Bölge Müdürlugü Malzeme Amirliğinde görülebilir. 3 IsteklCer en geç aşağıda yazılı ış için tesbıt edilmış saatt« mesai saati sonuna kadar blrer dilekçe ile Karayollan 7. Bölge Müdürlüğilne müracaat etmeleri ve dilekçelerine; a) Aşagıda gösterilen İş için bir defada en az ışın seşıf bedelımn yansı kadar benzerl J V zellıkte ış yaptıklanna dair resmi daıreden almmış belge veya keşif bedel: kadar (C) guruoundan müteahhitlik karnesinin ashnı. b) Sözleşmeye esas ılk ılân tarıhınden sonra alınmiî banka referans mektubu. c) örneğine uj'gım rrmlı durum bildirisını. d)) Oze! fennı şartnamelerde zikredılen makina parkına çöre feçhizat beyannamesinl (Müteahhıdın sahip o!du»u makina ve teçhizatın fatura ve sureümn noterce tasdıki safhasında bu raakj.?. ve teçhizatm muhasebe kayıtlannın noterce tasdıkli suretl.) e) Sözleşrceye esas iik ılân tarihı.nden sonra e'.ında bitirilmemiş durumdaki :sleri gösterır bildiriyi, f) tsteklilerin gerçek tek kışi olması halinde imza sirkülerini, şirket olması hahnde şirket sirkülerini. g) Iş yennl görüp tetkık ettiklerin« dair işin ait olduğu şantiye şefliginden alınmıs tasdikll belgeyi ekliyerek yeterlik belgesi almalan sarttır. dır 4 Istekliler bahis konusu is lçin dilekçe lerine lstenilen belgeleri ayn ayrı ekliyeceHerBe'şe içın telgral ile müracaar ve postadaki vâki gecikmeler kabul edlîmez. Hanımefendmin ebediyet ilenüne goçüşünün ve toprağa verilışinın ondördüncü yıldönumüne rastlayan 13 temmuz 1977 çarşamba günü, rahmetli ile a:le toplulugumuzdan daha onfe Hak'km rahmenne kavuşmuş olan Salüı Necati Sahir, Melek Salih. Saide, Kadriye, Ali Şadan'ımızm ve son yıllarda genç yaşta kaybettiğimiz Muzatfer Ayşe'mız ile di£er rahmetliîerin ruhlannı taziz ıçın, Istanbul'da Erenkoy ıstasyonu yanında Zihnl Paşa Camiinde ögle namazrndan sonra Mevlidi Serif okııtulacaktır. Rahmetlij'i ve d:ğer rahmetlileri yad ve şad etmek :steyenler beürtiJen zarr.anda Zıhr.i Paşa Camü'nde bulunabilirler. Necmeddin Sahir SILAN. Çoenklan ve Torunlan ı Cumhurıyet: 6679) Ünal Arslan Nikâhlandılar. tstanbnl Vt.1.im lCumhuriyet: Dr. AZiZ ÇÖL ORIOPEDI VE IRAVMAIOIOJİ MÜÎfHiSSISI (KIRIK KEMİK VE MAPSAL HASTALTKLARI) Osmanbev Halaskârrasl Cad. 219/1 Sedef Apt. TELEFON: 47 47 »3 KIRIKKALE BELEDİYE BAŞKANLIĞINDAN İLAN 1 6.7.1977 çarşamba gjnii yapılan Ihalesfıde haddi lank gdrülmeyen R 859.508.05 TL. keşil bedellı Prefabrik beton bory fabrıkası înşaatı işi 2490 say.lı kamın'xn 40'ncı maddesı gereğınce lay muddetle pazarlıkla ıhale edilecektır. 2 Pazarlık :!âna :r,ü'eakip haffanın pazartesi, çarşamba ve cuma günlerı saat 15.00 de Eeledive Encümen'lnde yapılacaktır. 3 Işın kati temınatı 599.072.00 TL. dır. 4 a> îhaleye iştırak edece"; talıplılerın 1977 y.lı Ticaret ve Sanayı Odası'na kajıtlı olduğunu behrtır be:?e, b> 10 vinç kapasıteli bir yılda en az 5000 M2 Prefabr'ık injaat yaptıaına da'r bi'lge O Prefabnk ır.şaata aıt Kalite belgesi ıbrazı, 5 Prefabrık ır.şaata sıt ıhale ile ılgili şartname ve projeler her fiun ınesaı sapti dahıhnds Fen Işleri Mudurlügünde oedelsiz olarak goruîebıhr. K»yflye» ılgiir.ere ılân olunur. (Basın: 20973 66S?) 5 îhaleye gireceklerm yeterlik belgeleri ile birlikte geçıcl temlnatı 1977 yılı Tlcaret ve Sanayı Odası vesikası vekâ'.eten ıhalpve eireoeklerin vekâletnamelerini ıstekli bir ortaklık oldugu takdırde bu belgelenne ılâveten şırketin ımza sırkülenni veya vekalefnamelermi ve şırketin birinci ilâmnr.zdan sonra ahnmış hall faaliyet belgesine hamil usuliıne uygtın olarak 2490 sayılı Kanun g»regince hazırlayacakl^rı teklif mektuplarını en geç ıhale saatinden bir saat önc« Komisyon Başkanlığına vermeleri lâzundır. DUYDRULUR. Işin Adı Ke^lf Bedeli(TL) ZUs gurub'j ta«oca#ind&n teme! malzemesi ile asfait rrucıruıın teminl, nakli isı (9.823.420,00) MuTakkat Temlnatı (TL.) Belge Için •«üracaat Son Günü Günfı Saati 4 Agustos C303.6U2.60) 1/8/1977 1977, 10.00 HEDEF, DEV BiR DENiZ GÜCÜ! TÜRK DONANMA VAKFINA YAPACAGlNTZ ULAŞABİIİRiZ. ÎAİIDIMLARLA BD HEÜEFE ( 3 a s ı n : 20598; 6671 seime getırebıldık? TopraksızUJc