Katalog

D öR T C"?T"e!''ÎT 5 h'M&AH 1977 Hi S. piHLt BEMı ŞÎKDr. FıS. TURHAR8 SELÇUK liiiL YAYLA Fakir BAYKURT 52 Bizim halimiz 4 e işt* ortada Sayır. Hooarr.l.» Asistan Cev.ıal Orhan geldi: .Bozuk yör.etim. Yorguri vn n etim. Tükenrniş bir sınıf ve onun bürokra: kadroları, a:;cai bu kîtlar.nı yapabıiiyor. Çeşitli bakımiardan tüienıniş, iflis etrniş...» • Ama bir tür'.ü yıkıimıyor da...» ToTnar Mehmet cık edip tiikürdii yere. Yürüdü çadıra doğnı. Çakır ile yan y<>r,a gidiyorlardı. •Göıü yorakh b i r gezıci telRuşıi, aklında mı? Okul yeri seçmek jçin hani? Ona bsnzıyor bu sentn Hocabev. Onun da yanmda başka bir gczicı vp.rdı. Bir: raşlardı. öbürii önüne »ereltı olırrdu. Biri arardı, ebürü tulardı hökümpti. Ona berıziyor bv.nlsr da.... 4ki yüz aldı Harun Efendi . dedi Çn:::r. .Senden yalnız Uâç parasmı alacağun, esatında para aJmak isremera!. ded:, vsrolsun.... • tki yüz liralık ijn?, ilâç; iş?!lah iyi geiir... dedi Tosmar Mehmet. • Hsrun Ffendi. • İvi gelmpzse hemen şehire!. dedi giderken. «O zamsn Eirıelıyat..» Neyle gıdccegiz: onu düşünüyorum durmadan. Eir yandan da diyorum, İçaüah iyi gelir.. Yani AİIah...» 17 ÖLDÜM YALVARA YALVARA ÖgİP geçiyordu. Çadırın ıçi kaduıla, kızla doluydu. Serpil bır henışire gibi otı:ruyordu Gülcan'ın başuıda. Kamerana da itmıycrcu onu. «Ofcumuş bir kızım demeden leğer.i driküp geldı, ırbiş; ahp yssattı Harun Efcndinın elini. Aşkolsun maşşallah.... Çck iıoşlanmış, hem de mutlanmıştı. înşallah iyileşirdi torunu, sc:ları arlaşır q:derdi de, oturr.ır ribinin dibine. bir okşar, b.r s=verdi şu kızı. Bir de armağan düşünürdü sandığmda se les.nup olandan. Hiç ohnazsa gümüş yüzüklerinden birini ve nrd.. . Ö?!° geçiyordu. Birden a'eşi arttı Gülcan'ın. Öy'.e geldi Serp:i';n ciiııe. Koır.ışmaga korktu. Elini alnında, yüzünde, bileklerinde gezdirdi. Bir yar.dan ter yiırüyor. bir yandan da sayıklıyordu kız. Çakır. gittikçe sesiizleşiyor, hattâ çökuyordu. Ka.iıerar.a haîiften bir sofra koyd'.ı, çocukların, konukJarm kannlannı dnyrırdu. Çok oturınadan Kısmet Karı kalkjp gitfi. Gi"f: kuleden jrelen Fatmaca da. Kayrur.ın kansıyla gelini usulra kaiktılar. Serpil tu'.ıyord'i Güîcan'ın bi1e*ini: yanma=ı geçmiyorriu. •Gü'ler!» diye fısıldadı usalca. Kocabey'e kadar vanp dereceyı iste ... Hemen kalktı Güler. Yemeğin üstiine az şekerli k3hvesinl içiyordu Hocabpy. Dik dik yurüyüp vardı Güler: «Serpil aıkadaş dereceyı istiyor Hoeam!.. dedi. Kalktı ıısulra. îincan ç'.inde iki aciırr, yürudu. Durdu soiira: «Al'aan! Gel biraz yamma!.. diye bağırdı. Altan E^eldi. • Git, içinde derece olan çantayı al benim!.. .\ltan gitti. bıılup getirdi derecsyi. •Ver Güler'e ... Güler gittı fcoşarak. Ardından Alian da gittf. Serpil tasayia bakıyordu Gülcan'ın yüzüne. Zorla jrülraege çal!ş:vordu. Sezgiyle be'.ki. kötü bir gidi":n içinda soriiyordu Gülcan'ı. Brlki çok yanlıştı. Genç ve güçiü ıdi. Savaşıyordu hasralıkla. Onun için yükseüyordu ateşi. <En bilinrr.esi gereken konuiarda bilgiraiz yok!> diye bir yargı geçti içinden. Birden irkildi. Çok yanlış bir dalda ejitim görmekte ol&uğunu düşündü acıyla. «Arkeolojinin gerçekre bir haikın kültürel gelişniesine kattası olabilir, fakat toplumsal öncelikler açısından sırası ne? Yan!ış fcir egitim düzenlemesinin kurbanlanr.dsn biri olarak, en isted;ği:Tiden uzaklarda teîefim ben!..» Yakaladı «telef» sözcüğiinü, bırai:madı bir süre. Güler dereceyi tutuşturdu eline. Alıp keydu Güîcan'ın koltuğuna. Ümitle ümitsizl'ik arası bir ruh durumunun içir.deydi. Şimdi derece söyleyccekti ne yandan ne yana gidiyor Morsay'daki lıastanın durumu? Çakır'la Tosmar Mehmet o'urdular Scrpü'ın ardına. Ağır bır suskjnun etkısine girdiler hemen. Zaten konuşacak bir sözcük bulamıyorlardı. Acı her şeyi bastınyordu. Altan, baktı yer yatakta yatan kıza. Once bır başkaldırma öfkesıyle birilerine sö^me isteklerı duydu içinde. Çok yukanlardan başlayıp aşağılara doğru inecekti. «Ama neye yarar?» diye durdurdu kendini. «Babamdı Türkıye'nın en sogege.ı adamı! Ağabeyim de söğegen bır kaynakçıdır. Ben de soğdüm az çok bugune kadar. Şımdi söğscın Gülcan'a ne yararı olur?» Kısa yaşanunda Gülcan kadar güzel bir kız görup görmediğmi diışündü. Serpil le ikisıni kıyasladı. Gülpr'le ikisini.. Kız arkadaşlarınm buraya geîmeleriyle hepsini . Mahallesinde kalmış okıılsuzlarUi... Hiç okula gitmeyenlerden tarudıklarıyla... Varsıl aile kızîanndan bir zamaniar güzel saydıklanyîa .. Gülcan m gittıkçe ağır çeken güzeliigıru düşündü. Bulunmaz, bakılraaz derecsde güzel gözlerini ve etkileyici bakışlannı ciıişündü. «Işte bu kız dayanılmaz ağrüarua, atejierm içinde şimdi!. Yanıyor ve sancı çekiyor!. Oynatö. açtı kapattı dudaklarını sf.yıiaüı ışie; <:.\nanı yardmm!..» dedi ışre!... «Iik yspılacak işin yapümadav, çok gerilerde kaldığuu düşündü bır ara. hemen uzaklaşîı bu düşünceden. Yapılacak çok iş vardı hâlâ. Gerilerde kaimadı. ha!â yapüabiiir o yapümayan! Cipe attıklan siDİ. Nurı yle kor.uşup «Haydı kardeşim!» en kısa zaman kesirr.i ıçınde hastamye ulaşurılaöılir Güloan. «Arkeoiojı okuyoruz ama, yaşar.ım başka zorurıluklarına da erer aklımıa az çok!..» dedi ker.di kendıne. «Biz alıp doktoıa yetiştirelim de Güloan'ı, grreUsız olursa olsun. Varsa büyük bir sakınrayı önlemiş oluruz, ynksa b.raz iveceniik yapmış sayılırız. N'edir yitccek olan? Benzi:ı. Benzinm psrosır.ı alınz Çakır dayıdan. Ben alırun sbyletmeden. İki depo benzin doldurtabilirim. İki >üz mü vermiş Saghkçı Hanma? İki yüzluk benzinle şehre ulaşırdık...» Serpı! aldı dereceyi. Açıldı Güler, Altan. Işıkta baktı Serpil, Küçjli bır derece olaugu ıçm zor okur.uyordu. Birden 40'ın yakınmda gördü cıvayı. Ürpertiyle baktı elındeki araca. Gogüslen, cigerlcri silkıidi birden. Korkuyla düşündü ilkokuldan beri bilöikierini. Yenıden ürpcrö.i. Ne olsa zayıi yaradüışh kızlardan rj:n oîcuevr.u düündü. Düşüp bayılabiürdi zor durur.ılarda. Çok etkisinde" kalır.işu çocukluğundan beri cöyle eğitimîerin. Derece slinde kalfcn birden. üAirar.; biraz gel benimlc!.» dedi. Usulca çıktîlar dışarı. «Gülcan'ın ateşi 40 Altan!..» dedi. «BıiiyoiTjurr; çok yüksek oiduğunu, şımdıye ksdar ateşi dogru dürüst ölçulmemi? halkımızın.. » fcGülcan'ır: ateşinden soz edıyorurtı Altasn!.» «Biliyorum; Gülcan da nalkımızdan değil mi?» (ORVAMT YAR) İSPANYA ÜZERİNE SÖYLEŞİ 9 Cumhuriyet ycnilgiyc ugraMlnıış olmakla birliktr, direaişia uevaın etrue sürcsi FrankotuUıın görcli güçsüzJükicrine ifarcı etnıez mi? CİRR1LLO: Çok doğru. Bu süre halkm ınücadeîe ruhunun ve gücıinün kanıt'.dır. Aynca şunu da eklemek isterım ki, içinde tafidıgı çslişkilere karşın Halk Cephesı ü'.ınaksızın direniş olanaksız olurdu. Dolayısiyle, «Neden iktidarı devralmadınız? Neden farklılıkları soküp atarak daha katı bir devrimci düzen kurmadınız? Neden Halk Çephesinden vazgeçmediniz?» diye sorulduğunda, ge tirilecek tek yanıt şııdur: Haik Cephesini kaldırmakla onun taşıdığı çehşkileri de ortadan kalaırmii olacaktık. ama aynı zamarichi direnme olanagı da yok olacaktı. 9 llalk Crplıcsi açısından rrai)J.3iıın oynayabilcceği belirIe\ici rol düşünülürse, Fransıl koınünistlerinin Entemosyoıul'le anlaşma içindr Lonn Blum'a karşı lUha sort hir tavır alması gerekmez. ınivdi.' Entcrnasyonal bu olasılığı duşünmüş müyriii'.' Enternasynııal iç savajın Fransaya sıçramasım göze alabilir raiydi? t.VRRlLLO: Franstz komünıst lerinin tavrı iıer zaman Blum'unkinden farklı olmuştur. Blum, «Eğer Ispanya'ya yardım edilirse, bur?da savaş başlar» derdi. Oysa konıünistler Ispanya'ya yardım edilır.psınden yanaydıİar çünkü İspanya'daki yenilginin dünya savaşına yol açacağı nı biliyorlardı. Fransız komünistleri İspanya'ya yardım etmenin taşıdığı riskleri göze almışlardı; İspanya'ya yardımın banşı korumadaki tek sans oldugrır.u biliyorlardı. A>nı durumun Fransa'ya sıçrayacagından ve Al:nanların iepki göstereceöinden korkan Blum ise yardıma karşı çıktı. «ALMAN • SOVYET PAKII [5PANY0L KOMÜNİST İSPfcNYOLlAR P&RTİSIHDE BİR SGRUN DOGURMADI. ARASINOA HİÇBİRI BJÜMÇ BUNALIMINA N ^ M E M İ J Î İ . NE tNlELiEKÎÜELLER NE DE İJÇİIER.... REGIS DEBRAY İIE WâX G&UO'NUN CARİLLO YASITLIY02 SORUlARIti'l İSPANYCL KOKÜNİST PA51.Sİ ÜOERİ SANTIACO &?kreteryasırın ve yürürm? kurulunun toplantılarına kaf.ldun. # Kimler vardı bu toplant> larda? CARRtLLO: Sovye? Parti?! adı ra Manulisky. Dımıîrov, Fransız KPsi adma Andre Martv, Çek KP'si adma Gottwald. Alman KP'si adına F'orin v» Pieck. ve îspanyol KP'si adma Jo se Diaz ve Dolores İbarnıri.. Togliatti hsnüz gelmerr.işti. • Toplantılar vordu? nprede yapılı Içinde taşıdığı çelişkiye karşın Halk Cephesi olmaksızın direniş olanaksız olurdu on Blum, Schevenels ve daha bir çoğu sırf bizim ihraç edilmemiz yoluııdaki karara göz kulak olmak üzere katılmışlaTdı. Biz ise «evet ne olursa olsun atılacağız ama önce bizi dinlemek zorundaiam diye düşünmüştük. Böy:elikle, II. Enternasyonel'in dünya savaşına. yenilgiye ve ihanete yol açan siyasetinin güçlü bir eleştirisini yaptık. Bizi dinlediler ve sonra ihraç ettüer. Kimse savlanrruzı yanıtlamadı. Belçika Sosyalist Gençliği ve Sosyalist OJrenci Enternasyonal'inden des tek gördük. Ama geri kalanı bize karşıydı. Savaştan sonra bu delegelerin çoğu kendi ülkelerinde hükümetlere ya da Sosyalist Partilere başkanlık ettüer. Bu pakt karşısında slzin tepldnlz ne oldıı? FRANCO BİRÜKIERİNİN SALOIRISINA KARJI MADRİD'I SAVUNAN CUMHURİYETÇİIER., CARRILLO: Komintern binalarında. Daha sonraları Marx SSCB Tanm Te^hir Merkezi'nin Engels Lenın Ensntüs'i olan çok yakmında. Komintern binası ile Genç Komünisf En'emas yonalin binası arasında bir mey dan vardî. Lukacs ve Fisc'ıer'i ve daha birçoğunu orada tan:d;m. A Daha sonraları büvuk bir îrürültiivle tsnanyol Komiinis< Partisi'nden avrıl;ıcak o!an .les'is Hprnanripz'in hn tnplantıla rın atmosfcrinin son dcr°cr ı«tı rap vrrici olduğu yrhında ileri sıirtlüsrü kanıtlarn inamlabilll mi? CARRtl.IvO: Juses Hern^ndez' in getirdi.ii kanıflnnn c:dd;ve ıluıması gerektigire ırjpjnm'.yorıırtı. Parti'nın genel sekreteri olma umııtîsrını yıtirip yitirnıez, uydurdu bunları. O, bu toplantılara katılmamıştı zaten. hiç defilse beninı Mrskora" d3 bulunduğum sırad?. japılanla ra. Garçek şu ki, Moskma'da kaldıÇım altı ay boyunca kim5fnin kaybolduçımu gormedim ve hThangi bir baskı havası sez medim. # Demek komünist ayçıtın tam ortasında Moskova'da yaşamak vp aynı zamanda Snvyet ve yabancı birçok komünis • in kıırbanı olduğu «sosyalist ya salhjrın çiffnenmps! .nrien haber siz olmak clanakîıydı? 9 Yenilgıden sonra İspanya'yı t«rkettiniz. Birlrşik Ophc'nin temsikisi olarak siyasal konunıunuz neydi? tARRlUA): Çok zur geçen b:r aydan sonra Ispanya'jı terk ettik. Bir cılt hastalığına yakalanınıştım. Insanın iç çamaşırlanr.ı aylarca de^ıştirmesinin olaıi'iksız olduğu o günlsrde ço'.î yaygındi bu hastalık. Paris'e giltim. «Müdahale etmeme» siyaseîi donığuna ulaşmıştı. Münih aıılaşmasınır. rjhur.dan ilharrı alarak uluslr,rnrası sosyal demok rasi İspar.ya savaşmı tasfiye etme sürecindrydi. Komünistlerın birleşme yolunda elde etmiş oldukları tüm ilerleme yavaş ya •••••••< • »••••••••••••' > < •••»•»>»••••••• vaş yok ediliyordu. Aynca, ben • de tipik bir olayı yaşamaktay• dım. Savaş sırasmda, Komünist Gençlik iie Sosyalıst Gençlik'm • Tekîrdağ yolunda îstanbul Tatil Köyunde iki katlı bahb:rle=.mesinden sonra yeni birçeli yaU. Bütün eşyasıyla lrirahlc. Tel: 66 40 44 22 31 54 • • leşık örgütün Genç Sosyalıst En lernasyonal'e katılması gerekti • (Cumhuriyet 5373) • ği kararına vardık. Genç Sosya•»»•»»»••••••••• • • • » • »• » • • • ' lıst Enternasyonai'i birleşmeye • • • • • • » • • • • • yöneiik zorlamaktı amacamız, Genç Sosyali&t Entenıasyonerde benim ve başka önderlerin Komünist Partiye üye oldukları BANDIRMA BELEDiYE biliniyordu. Ama bu bizim kabul edilmemız ıçin bir engel deBAŞKANLIĞINDAN ğiidi. Yanm milyon üyeye sahipîik. Çcîitli alt bölürrüerimiz r Belediyede münfcal bulunan aşağida sırufı, memurfyet ve askeri kıtalanmız ^ ardı. Kaünvanı, derecesi ve adedi yazıh kadrolara pitaiist ülkelerdeki gençlik hareketi içinde en güçlü olanı bızdik. Ve tabii. Genç Sosyalist Ente.rnasyonal'e katılmak üzere baş vurduğumuzda bir tereddüt olTaliplerın 657 saynh Iîevlet Personel Kamınunun 4S'nci madı. Bunun bir nedeni de. İsmaddesindekı şartlara haiz olması gerekir. panya İç Savsşı sırasmda bu karann bir sivasal zafer anlamı taMeraurivet ünvanı 1Oerecpsi1 Adedi Sınıfı şr.nas; ve Genç Sosyalist Enter9 1 Fen Memuru Teknik Hizmetler r.asyonel'e itibar kazandırmasıy7 1 Saghk Hizmetleri Veteriner dı. ' Ar.cak savaş sona erdikten sonTaiiplerin Belediye Başkanlığına mUracaatlan ilân olura bize oian ilgileri sona erdi ve •• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • O »•••••••••••••••••••• nur. lille'deki kongrede bizi örgüt(Basın 18141,5369) ten ihraç etme karan aldılar. Bu kongreye II. Enternasyonelin önderlerinden Victor Adler, Le(Cumhuriyet 5375) ra, blrsey yapılmaz onlarla. Ha başardım. Amerika seyahatl inlik onların göbek adıdır». O için hazırlıklar yapıyordum. O günlerde herşey böylesine açık günler içın pek kolay degildl böy CARRtLLO: Bir tspanyol kotı. Aramızda geçerli olan Sov le şeyler. Tarn o s.rada Moskomünisti için. o dönemde, bir so yetler Birlıği'ne duyulan hayran va'darı Sovyetler Birliği'ne gitrun doğurmuyordu bu pakt. Iık ve söz konusu güçlere duyumem için bir ırMsa.j aldım. Fran Salt Stalin'e duyduğumuz koşul lan nefretti, daha sonra farklı sa'da hazırlanmış diplomatik pa suz güvenden ötürü değil. fakat bir yargıya ulaşmış olsak da.. saportla Almanya'yı baştan baberşeyden önce îspanya'yı terkBu düşür.cN3 rarzı, yalmz komüşa geçtım. Baltık'a geldım ve ettigimizde sözde «demokratik» nistler arasında değil İspanyolla 26 aralık 1939'da Moskova'ya var Avrupa güçlerine bize ihanet et nn çoğu için geçerliydi. Belki aım. O günkü fikir büyük bir tikleri, bizi sartıkları için duydu bir Fransız olsaydım paktı daha böliimü işgal edilmiş olan İsriç ğumuz nefretten. Çünkü savaşı, gtiç kabullenebiürdim. Ama İs re'ye giderek Komünist Genço güçier yüzünden kaybetmişpanya savaşmdan geliyordum ve lik'in Avrupa merkezmi kurtik. Onların antifasist harekebeni şaşırtmıyordu bu. Şöyle de nıatn biçimindeydi. Çok küçük te ilıanet etîikleri benim için dım kendi kendime: «Bırek ne deneyimımle bu işi nasıl başara aşıfcardı. Sor.uç olarak, Almanhalleri varsa görsünlen». bılecegimi bi!mem2kle birlikte So\*jet paktı partimizde bir sogörev son derece sevindirdi berun dogurmadı. İspa.nyolîar ara • VE FRANSATI TERKET ni... sında, bildiğim kadanyla hiç bi TİNİZ? rısi bilinç ve inanç bunaîıınına Moskova'da kaldığım altı ay Amerika'ya geçmek boyunca Genç Komünist Enter• Birçok fcnmüni^t için ve o düşmemiştı. Ne entellektüeller ne de işçiler.. Söyledikleri şuyüzere Belçıka'ya gattim. İki ay nasyonal'in sekref<*n olp.rak gorellikle Fransız komünistlerl du: «O namussuzlar hak ettiklekaldım Belçika'da. Diplomatik rev yaptım ve benim için çok öiçin 1939 ve 1940 yıllan Alman • rini buldular. Güvenilmez onla bir Şili pasaportu ele geçirmeyi nsmli bir okul olan Komintern Sn\ypt paktımn damgasını taşır. KIRALIK YALI Memur Alınacaktır CARRİLLO: VW, dımi'Tiflhnnın varlığmı okuduklarımdan bi li;vordum. Am» Moskcna'da kal dığım sıraöa böyle birşeyi yasamadım. Ben ilşilrr.diren tek şey propus diye bır kart kullanılmasıydı. Kominıern binasını ya da kaldıgım otc'u her terke dişimde ve girişimde bu kartı Rösîermem gerekiyordu. Otelin kapıcısı beni heıgün girip çıkar ken görü"ord.;ı. TEnımıştı artık. Yıne de birgün kartım! unuttn .eumda ıçeri sckmadı beni. « A ma beni tanıyoTSuru» riedim. «Hergün gelip »ıttifimi görüyor sunuz. Neden girmerrK izin ver miyorsun?». Olanakr.zdı. Ksoıcı ya bsni içeri bırakıııası soylcnm?si ıçin otel içind"ki hirine t°lefon etmem gerekti. Otelde Ko ı.ıintenı'1î iliskili ki«;i!erin yaşa d;gını bilmryen yoktu. Bu yüzden onları korumak tçin. Izin5iz kimse içerı aîmmıyordu. Biz sıcak kanlı Ispanyollar. azıcık snarşist ruhumu.la işleri öyie a yarladık ki kurallan çigneyebili MUSTAFA EKMEKÇi'NiN yorduk. Başkal.in :çin yasak olan şevîeri yapma izrıimiz vardı. I?pa:ıvoilar h,>r zf.nıan Sovvet 12 MARI DÖNEMİNDE VE SONRASINOA YAYINUNMi; haikınuı ve Stalın'in kendileri le hme terkettikieri rinyarsıdan ya rarlanıyordu Komır!:?m büro«ANKARA NOILARUNOAN OERIENMIJ YAZILAR!. larıncia genelkkle gençlik örgütleıinde çjlışmış Dımitrov Ei'oi. BL'TÛN KİTAPÇILARDA (İKİ CİIT 50 LİRA) Marîy gıbı ve yoldaslarım Diaz ve İbarn.ri gibi kişilerle tcmastayd.m. Uımiırov'la olan her toplantı bir zevkti benim ıçm. Bu alîı ay içinde kendimi hiç huzursuz hıssetnKdim. Oysa Je • »• • • • •» • •» • » • » • • • • » • • » • • < >»»»•»•»•»»»••»• sus Kemindez tam bir sımank çocuktu. Savaşın ortasında OIT^ ?anki b:r yabarcı çxzeteci mua nielesi yap^ıyordu. Srvyetler • BirUğı'ndeki herkes açlıkla karşı karşıya ıken bu durum ona • • czel depoİErdan yiyecek stoklaJ Geleneksel pilavımız seç:mler nedenî ile b'j yıi 12 rıaziJ rı alma h&lüjını veriyort'.u. Hav ^ ran 1977 pazar günü yapılacaktır. + yarlı, fümc ?tü, jambonlu davet • Tüm Galatasaraylılara duyurulur. • Ifr vercfci'i>ord'.ı. Görce konıt şur.;?:c, o döiicmde bir kral si'oi X TÖNETtM KCRILI) • ysçadı. Gün Ola Harman Ola GALATASARAYLILAR DERNEĞİNDEN | YARIN : KOMINKRK TiFFANY GARTH