Katalog

Ekonomi Ekonomi Kenan MORTAN Ekonomi Ekonomi Ekonomi Ekonomi Ekonomi Ekonomi Ekonomi Ekonomi luslararası bankaeılık çevreleri. seçimlerden bir haita once toplanarak yenı hükumetin kurulmasına dek Tıirkıye ıle ılgüi her türlü mali ilişkıyı «dondurma» kararı almıştır. Uluslararası on özel banka ise Koç Hoîding'e açmayı kararlaştırdıklan 20 milyon dolarlık toplu borçlandırmayı aynı nedenle durdunnuştur. Bu komıda sağladıgımız resmi belgede Koç Hoidıng'i Türkiye'nın en güçlü şırketleri arasında olmasına karşın, cephe hükumetınirı gerekli güvenı vermekten uzak bır tutumda oldugu bildırilnuştir. Aynı bankalar yeru hükümete sunulmak üzere onümüzdeki günlerde, ekonomık gelişmelerle ilgili olarak bır resmı olmayan nıtelıkte bir «muhtıra» hazırladıkları, Londra'da yetkili banka çevrelerınce kesinlıkle ifade edümıştır. Türkıye'yı dış dünyada temsil eden memurlann maaşlarını bile odeyemediği cephe hükümetinın son günlerınde uluslararası bankacılık çevreleri Turkıye'nin kadeniıi :lgılendıren önemlı kararlar almışlardır. Yakın günlerde açıklık kazanması beklenen bu kararların ilk yansıması geçtığımız günlerde görulmüş ve Koç Holdıng'ın Avrupa. Para Pıyasından (Euromarket) almayı kararlaştırdığı 20 rnılyon do:arlık borç paranın verilmesi soz konusu bankalarca son anda durdurulmustur. Karar, uluslararası bankaların cephe hükümet: :Ie olan ıhşkılenni «dondurması» olarak nıtelendınlmiştır. Koç Holding 1976 yılı sorüannda Avrupa para pıyasası'ndan borçlanmaya karar vermış ve bu doğrultuda çeşitlı ozel yabancı bankalar ile goruşmeler yapmıştır. Bu gırışımlerın yabancı yayın organlannda genış boyutlarda yer almasına karşın, şırket yetkılılen tum gırışimlennı gızlemeyı yeğlemışler ve yaptıklerı açıklamalarda soz konusu gehşmelen yalanlamışlardır. Merkez Eankasının dı= borçları konusunda bır ölum fermanı (moratoryum) ilânına hazırlandığını resmen yalanladığı 25 mayıs günu mall çevrelerin yayın organı Financıal Tımes gazetesı bır haberyorum yapmıştır. Söz konusu açıklamayı yorumlayan gazetenın Avrupa Para Piyasası konusundaki ıızmanı Mary Campbell, «Türkıye'de seçım oncesı belırsızleşen durum nedenıyle bankaların söz konusu şırkete Lorç para vermediğmi» ıfade etmıştır. Aynı haberde yumuşak bır ü*ade içınde bazı «dokuman sorunları» nedenıyle soz konusu kredımn verıimedığı behrtılmıştır. Bu yayın üzenne yaptığımız arastırma sonrası soz konusu bankalardan sağladığımız belgede Cıtıcorp Ir.ternatıonal Bankası başkanlığında açılması kararlaştırılan 20 milyonluk borç ıç:n şovle denılmıştır: «Borçlanan şirket Türkiye"nın en güçlü ozel şirketlerınden birı olmasına karşın. Turkıye Hukumetının gerekli garantilen vermemesı nedenıyle sözkonusu borçlanma durdurulmuştur.» Turkıye'nın uluslararası alandakı saygınlığının barometresı olarak nitelendirilen belgede borcun aslmda mart ayında kararlaştınldığı da ıfade edümiştır. Resmî bır ıfadî içinde yazılmış belgeyı yorumlayan uzman vevreler ıse uluslararası banka ların cephe hukümetiyle olan bağlarını kopardıgmı behrtmışlerdır. Aynı çevreler bağ koparmamn ılışkıyı kesmek anlamma gelmediğim ancal: soz konusu bankalann artık yeni ilişkı biçimler: aradıklarını soylemışlerdır. Yurtta tum heyecanı İle yaşanan seçim. uluslararası mali merkez sayılan Londra'da da \orumlara sahne olmuştur. Oeşıtlı bankalar Turkıye ıle ozel çahşmalar vaptırırken, bu çaiışmalarda behren ana nokta, Cumhuriyet döneminm ei duşuk sevıyesme men doviz durjmu ıle cephe hükumctı ıle yakın bır ılıntı kurulması olmaktadır. Turkıye'ye açtıkları tum kredılen keserek bır uzmanm deyışiyle. «Havluyu ringe atıp oyunu dur duran» özel yabancı bankalann, seçım sonrası dondurdukları ılişkilerde yeıu çıkış noktası araya cakları behrtılmıştır. U Uluslararası bankacılık çevreleri borç verme girişimleri için yeni hükumetin kurulmasını bekliyor « ULUSIARARASI ON BANKA. KOÇ HOLDING'E VERILMESI KARARLA$TIRİLAN 20 MİLYON OOLARLIi; KREDIYI CEPHE HUKUMETİNİN 61VEN VERMEYEN DURUMU NEDENIYLE SEÇIMDEN ONCE DURDURDU. Seçim sonrasında, son döviz kalıntılarını öncelik sırasına göre ithalât için kullanma kararı alındı • SEÇIMLER ÖNCESİNE İLİ^KİN SON BİIGİLERE GÖRE, BEKLEYEN İTHALAT TRANSFERİ TALEPLERİ 1.2 MİLYAR DOLARI AjTI. TÜRKİYE'NİN YALNIZCA IIHALATA İLİJKI» DOVİZ YÜKÜMLÜIÜKLERİ 3,5 MİLYAR DOLARI AJIYOR. Uluc GÜRKAN MERKEZ BANKASI' NİN HAFTALIK DURUMU (MILYOH a REZERVIH MİLYON DOLAR) hafta 27.5.1977 12.365 S3.445 18.059 19.071 71.336 Z14.326 57.521 2.097 9 969 39 014 105.7C5 616,2 3.535,0 1.203,6 Son Hesap Kaiemlerl 1 K T İ F Altm ve dovız mevcudu Kamu kesımı kredılen Ozel kesım kredılen Tarım kesımı kredılen Dığer aktıfler (DÇM karş) T o p I a m P A S 1F Banknot emısyonu Dovız borçlan Merkez Bankası mevduatı Mevduat munzam karşılıkları Dığer pasıfler (DÇM karş) Brüt rezervler Net rezervler Bekleyen transferler Önceki haftavs •. fark 0,3 5,5 1,1 3,3 0,3 0,3 0,9 Biryıl öncesl 28.5.1976 14.665 48.398 7.163 13.439 47.360 131.021 40 565 1246 10.469 31341 47 400 857,0 1 486,7 141,6 1 9 7 7 Enyüksek En düsük 17.654 93.445 18 156 24 580 71.386 214.32b 57 978 3.066 10 393 39 014 105 725 977.3 3 017.fi 1.203,6 11.583 70 968 13.320 19 071 fi4.849 190.342 50 917 1 156 7 405 35 521 93 134 512.8 3 692.2 690,9 aiıj'e Bakanhğı, yeni hukıimet kurulana kadar, son dövız kalıntılarını belırh bır oncelık sırasına gore rhalâtın fın":ısmanı için kullanma kararı almıştır. İş çevrelennde, seçimler sonrasında bekleyen ithalât transferlerinm açılacağı yolunda yoğunlaşan soylentiler, Malıye Bakanlığının bu yöndekı \k^ karanyla ilgınç bır boyut kazanmısnr. Ancak, dövız birikıminin büyük bölümu rusan aji içinde uketilmiş bulunması nedenıyle. yapılan transferler dikkat çekıci boyutlara ulasamamıştır. Dovız rezervlerinin tüketilmesi sonunda durdurulan ithalât transferi taleplerinin tutan, eldeki son bilgilere göre, 27 Mayıs 1977 gtmu itibarıyle 1,2 milyar doları aşmıştır. Bekleme süresi 4 ayı bulmaktadır. Bu arada. 1,4 milyar dolarlık ithalât ıç:n de butun vasal ışlemler tamamlanarak akredıtif açıldığı ha:de döv.z transferi yapılmamıştır. En geç altı ay ıçmde bedeli ödenmesı gereken kredıli ithalâ: ıse 1 mılyar dolar dolavındadır. Böylece, Türkiye'nin yalmzca ıthalâta ılışkın dovız yukümlüluklerinin 3.5 milyar doları bulduğu goruimektedır. M 3.2 0,6 0.2 0,1 0,4 1,1 5,1 DEVAlÜASrONUN ARDINDIK Seçimler oncesınde bazı maddelerm ynkluğunun hıssedılmemesı ıçm ıht'yatı tlden bırakan Malıye Bakanhğı ve Merkez Bankası yetkılılen, mart ayı basmda Türk Lirasmın devalue edılmesının ardından bırden ithalât transferlerını aç mışlar ve rezervleri bütunüyl1 tüketmişlerdir. Kullanılabılır dovız rezer'i mevcudunun nısan ayı ortasmda 14 milyon dola.a Kadar ınmesı üzenne bu taniıte fiıli ithalât kısıtlamasına başlanmıştır. Turkıye. ıçın zorurüu ıthalâtını gerçekleştırebilmek ıçm dahı buyuk tutarlarda borçlanmak dışmda bır seçenek kalmamıştır. A. cak. bir ulkenm devamlı olarak borçlanarak dış ekonomik ıhşkılennı uzun sure yurütmesıne olanak yoktur. Yenı hukümetm. sanayıleşme stratejısınden gerçekçı kıır polıtıkasına kadar, olumlu sonuçlan uzun s\ırode göriılebilecek önlemleri alması gerekmektedır. Mart aj'i başındaki devaluasyonun ardından, rezenierin tükenmesı pahasma ithalât transfer p umhurlvft döneminin en ilginç. en ta^j rihsel seçimiyle birlikle Türkive jeni bir aşamaja »anmstır. 5 haziran salt >eni .»i>asal ozlcmierin, >eni bijasal oluşumlarıu dcğil, a\nı zamanda >enı bir ekonomik düzenin lıabercisidir. 5 haziranla birlikte toplum >eni bir «donem»e adımını atmıştır. Bu dönenı üıı<uetleriıı iıesabının horulacağı. faşizan baskıların gcridc kaldıği bir aşamanın ötesinde değerlendirilmelidir. Dctcrlendirnifnin odak nokta.sı kuskusuz ekonomiktir \e jeni bir «sınıflaşma» sürecidir. 5 hazirana değin geli^n «sınıflaşma»nııı. 5 haziranla birlikte ııitel sıçramasıdır. «Secimn görüntüde bir nicel, bır sa\ısj| hcsapla^madır. Nicel gelİ5.me degışik deçerlendirmelere itcbilir toplumu. Ama eger. o sausal gelişme çok önemli bo>utlara ula.şmı>sa, o zamaıı «seçirn>Kİeiı nitel bir dcthşim beklemek riuualdır. .Nitel değ^ımle anlatılItiak istenen i « . yeni bir nretim btçimJnden, yeni bir ekonomik diizenden başkası deçildir. \eni düzenin nasıl olacağı. lıansi \untemlere başMirularak kurulacagı önümüzdeki günlerde açıklanacak programla belirlenecektir. Ancak. yeni ekonomik düzenin geri&iııde >atan olgular günümüz \erilcrine da>anmakta, 5 haziranın ekonomik açıdan irdelenmesirle sonrttlasmaktadır. Insanın insanla olan ilişkileri bir >aııda. insanııı teknikle olan ilişkileri ote yancla, toplumlaruı gelişme vasalarını bclirlemekte dir bılim:.! ı^ıgında. Ekonomik duzeıı »a lia bilimscl dc\imivle üretim biçimi teknolojik £;cliş.ıııevc \e topiumiarın sımflavnıa sürecine göre tarihte de;;işik aşamaldrdan. de^isik donemlerden geçnıistir ve geçmektedir. Anı hııı t.ırifcsel donemler bilimsel ayrunda «İlKel lopluluK. kölelik. Asya tipi urelim hitimı, lcodalite. kapitalizm ve sosyalizm» olarak belırlenmektedir. Bunun yanında «Kuçük nıeU uretimi», günümüz aşamalarmda yer almaktadır. Işte, genel olarak özetlenmeje çalısılan hu bilimsel çerçeklerin ışığıııda 5 haziran'a tenideıı bakmak gerekmeUtedir. Böylece 5 haziranın \eni ekonomik düzeni çetirmekte olduğu kesinlik kazanmaktadır. Tıirkuede sosval dfmokrasinin lemsiicisi CHP'nin kent lerdeki ezici çosunluğu küçük burjuva7i ve büyük hnrjuvazinin özlemlerini dile çetirmektedir. Yeni ekonomik duzcn onlara gö rr belki de «Sanayl (oplumıına t«Tiş>ln ken disiılir. Yeni ekonomik düzen tuRarda özetleııme\e calı^ılan üretim biçimlcri arasında «Kapitalizm oncesi urelim biçiınlerini» aşmakla es anlamlıdır. Bu eşiğin nasıl aşıla cağı >a da asılırken ortava çıkacak olan sorunlarııı rüzümünü bir noktada sirasal iktidar brlirle>corktir Daha doerusu. sivasal iklidann sınıflar \apısıdır belirleyici olan. Esisin asılması sıraMnda kenriini eösterecek nlan iç «eüşkiler, telişmevi belki de umulandan daha çok hızlandıraraktır. yanda «rianlı ekonomi» hirblrivle çelişen ol üular da olsa. bunlar yeni sivasal iktidarın «Ittifak»ının ürunüdür. Kentlerdeki küçük \p hüyıik burjuvazi arasındaki «tttifak»ın ürünü. Toplumun >eni bir «dönem»in eşiçinde oldu ğuna iliskin öteki göstergeler, 5 hazlrandan «azınlık» olarak çıkanların sivasal tavrından k..vnaklanmaktadır. Onların ekonomik programlarmdan. temsilcisi oldukları sınıftarın özlemlerinden ileri eelmektedir. Bu ozlemlerle yeni sivasal iktidarın \c nnun sınılsal nileliği arasındaki çeliikiler 5 haziran sonuçlarını yaratmıştır. \P kapitalizmin «yoz» bir uygula.vıcısı olduğu içindir ki. «Ekonomik akıkılığı» ortadan kaklırdıçı içindir ki, artık bir seçenek olmaktaıı çıkmıstır. Yapısındaki karmaşa önemli değişikliklere aday gözükmektedir. Ama, asıl değişikliğe daha da öte, asıl çözüinıeve uçravacak olan köylülüğün, feoflalitenUı u ticaret burjuvazisinin MSP ve MHP'de gerçekleştirme>e çalıştıırı «ittifak»tır. Sanayi top lumuna eeçişte kentlerin verdiği karan köyler bozmak eğilimindedir. Köylülüğün direnci hu ıki particle billuı lasmaktadır. Mistik ve dinsel öçelerin ekonomik çözümlerde rol alamayacain belirlenen çcrçekler arasındadır. Ne var ki, 5 haziran ertesinde bu direnç kırılmak iızeredir \e 1977'nin en önemli »nitel değiş.ikliğı» olarak ortava çıkmaktadır. Kövlülük, fcnrialite \e ticaret burjuvazisi son direnislerini çdstfrmektedir. Ama, bu direnisin en kısa sürede çözülmesi kaçımlmaz görün mektedir. Çözülme önce sivasal alanda helirecek, sivasal karar bir sonraki seçimlerde kendini «ov sandıklannda» eösterecektir. Varılan aşamanın doğal sonucndur bu. 5 haziranın ekonomik açıdan ircielenme<i iki gerçeği ortava çıkarmıştır. O iki çerçek birbirini tamamlamaktadır aslında. llki çok güç nefes alan feodalite \e ticaret burjuvazisi tarih sahnosiııde artık son kez çörünmektedir. İki:ıcisi \e bunun doğal sonucıı olarak Turki>e'de «Kapitalizm öncesi ekonomi biçimleri» de artık tarihe karısmak üzeredir. Tonlum 5 hazimnla bu asamayı vapmış ve «sana \i toplumunıı» gerçekleştirmeyi amaçlayanlardan vana tavnnı belirlemişrir. Böyle bir programı benim<<ediğini göstermiştir. Sosjal demokrat programın «sanayl toplumu» içinde daha başka gelişmelere yol açması ise, her zaman beklenebilecektir. YORUM ÖZEL KESİMİN 40 PROJESİNE 20 MİLYON DOLAR BULUNAMADI Cephe Hukümetin:n sürükledığı ekonomik bunalım ve dovız dırbığa kamu kesıminden sonra ozel kesımı le kılemiş v^ oz '. kesıme aıt ayni kredı ıle yurütülmekte olan 40 pro:e için 20 milyon dolar transfer ed., memiştır. Iç:nde bulunulan dovi;. bunalımı son gunlerde daha da yogunlaşnış ve ayni kredı sısteminde de aksakhklar ortaya çıkmıştır. Dövız bunalımı artırîca, bunun ıthalâta ve yatırımlara aynen yan sımasını onlemek amacıyla eşıth önlemler uzerınde durulm stur. Bunlardan biri de ayni kredı ststemidır. j;elırli bır mal ıthal edilnek ıstendığınde. o malın fivatmın belirlı bır yüzdesi Merkez Bankasmca 'ransfer edılmekte ve ıstemlen mal yurda gelmekter'ir. rtcylece belırli bır yıizde ıle malın tumunu ıthcl etmek olası olmakta, gensı kredıli ıthalâta bağ!anma: tadır. Ancak, Merkez Banka^mdr elde edılen b.lg'lere gore, do ız darbogazı küçü' oranlarda ya pılması ;ereken transferleri de gerçekleştırmeye yetmez olmuştur Özel ..jsimm dışardan ıthal ederek vurütmekte olduğu 10 ayrı proje için anılan belırlı yuzdPİer tr.nnsfT eriilememıştir. Transfer ediîemeyen miktarın 20 mılyor dolar olduğu bıldırilmektedir. lerinin sommsuzca açılmasmm fııli ithalât uzerindekı etkisı nisan ayında goruimuş ve n:san ayı ithalâtı 603 milyon dolar olarak gerçekleşmıştır. Bu, Türkiye'nin bugune kadarki en büyuk ithalât duzeyıdır. Eöylece, yılm dördüncu ayı sonunda ithalât toplamı 2 milyar doları aşarken, dış ticaret açığı da 1 milyar 363 milyon dolara ulaşmıştır. Bir onceki yıla gore ithalât dort ayda 325 milyon dolar artarken, dış ticaret PÇI . hracattakı duraklaraanm da etkısıyle 617 milyon dolarlık buyüme göstermiştir. Enflâsyon hızırın da. yılm ılk dort aylık sonuçlan yılın bütunü ıçm bır gösterge kabul edılirse, en iyi olasılıkla üzde 25'ı bulacağını ortaya koymaktadır. Oddî onlemleı alınmadığı takdırde, enflâsyon hızımn bnumuzdeki aylnrda düşmasini umut etmek için hıç bir geçerlı neden voktur. Bu" konuda uzmanlar 1977 programına göre kamu ıktisadi tesebbuslerının fınansman açığının 81 milyar lıra olmasını büyuk bir tehlike olarak görmektedırler. Aynca, ı£77 bütçesıne gore. vergı gelırlerinin konsohde büt v e gelırlerıne oramnın son yılların en uşuk düzeyını oluşturmasına dıkkaf çekmektedirler. Böylesıne krıtik bır noktaya gelinmesıni ıse. kamu ıkt'saui tesebbuslerının kısa vadeü polıtık amaçlar ıçm k.uUanılrnas'na. bu kuruluşların ürettıklen bazı temel mallann fıyatlannın düşuk tutuıması.>a ve 1K70 vılından b> vana hıç bır c:ddi vergi öı lemı alınmamasma bağlamaktadırlar. Türkiye'nin arım d'.ijünulmeden izlenen grınü kurtarmak pohtk&sınuı ıılkeyı getırd:sı nokta zor günlerı haber vermektedır. Bu durumda, gı deb:ldığı kadar aynı polukayı surdürmek ya da ekonomıyı içinde buhuıdugu dar boğazdan en az tahrıbatla geçırfbiltfek ıstıkrar önlemlennı almak konusynda 5ir tecıh vapnıak gerekmek'f dır. Sonunda Türkiye'nin Kaçımlmaz o'arak ıflasıyla noktalanacak bırincı yoldan domılmp«ı yeni hükumetin oluşurauna .ğlı bul'.jımaktadır. "Kapitalizm öncesi,, geride kalırken Malez/a elçiliğimiz döviz sıkıntısı nedeniyle yazı makinasını gümrükten çekemedi İçinde oulunulan dövız darbogazı Kendını eko nomının değişik alaniarınüa gosteıırken, yurı üişmdakı temsıicıl:klerımızın odeneklen verılmezken, aynı siıtıntıdan dolavı Kaala Lumpar dakı elçiliğimiz Almanya'oan gerırttıâı bır va7i makinasını Malezya svmrüğıinden çeKememıs'ır Son sunierdekı ekonoımk naberlerm dovız darboğazıriE kayrr.asına \? bunıarın zaman Z2man halen ıktıdarda bulunan cephe rıukumen :1e ri gslenlerınce valanlannıasına ra^mrn, dış temsılcüiklerın odeneklermı hîlâ aldmadıkian r.ğrenılmıştır. 32 aış tenısılcılığın Iü77 rnali vılı başından bu yana oder.eülerını alamamalanndan sonra, bunlara yenı temsılcılıkleıımızın eklendJğı alınan bılgıler arasındadır. Malıve Bdkanlıgınoan öğrenıldığıne gore odeneklermı alamavan temsılcılıklerıne yenı eklenenler sunlardır Tebnz (Iran), Napolı dtalya). Sansıago ıŞılii, Üsküp (Yugoslavya), Zagrep (\ugoslavya), Tiran (Arnavutluk), Kudus (Israıl), Kostence (Romanya>, Amman (L'rdün). Odeneklerını alamayan bu son dokuz tetnsılcilikle birlikte, ödeneğ gonderılemeven dış ;emsılcılıklerimızın sajnsı 32'den 41'e vükselmıştır. Aynca. Malezya'dakı elcıl:»ımızın Almanva'va ısmarladıgı yazı makıresınm parasını daiıı odeyememesi, Maiezva'dakı dığer yabancı ıe»ıısjlcılık lerin şaşkınlığına yol açmıştır. Yalçuı DOĞA\ Sanayı topiurauna geçışte >enı sivasal Iktidar ekonomik açıdan elbette «Akılcı» da» raııacaktır. En azından sistemin gerektir ıliği «Tam rekabet» ko^ullarına uymak, öte >anda rkonomiıe yeni bir planla \6n vernıek. lüketim malları sanaviinin ağırhftnı giderek azaltmak. kamu kesiminl etkin kilmak öngörülen ilkelerin başında jelmektedir. Bir \anda «Tam rekabet» koşullan, öte ELEKTRİK ENERJİSİYLE İLGİLİ KISITLAMALAR BİR AY SÜRECEK O TEK YETKİLİLERINDEN ALINAN BİLGİYE GÖRE, AMBARLl SANIRALINDAKI YANGIN, KAILARA YUK VEREN E'İERJIYI KESIP AÇAEILEN DİSJEPTOR ADI VERİLEN ANAHIARDA BA$LADI. İÇ! YAG DOLU OLDUGU İÇİN 5İDDETLI PATLAMALARLA MEYDANA GELEN YAN6IN. KUMANDA KABLOLARINI DA YAKTI VE IRAFOLARI PAILAIII. Füsun ÖZBiLGEN ürkiye'de faalij'et göstere.^ 39 bankanın 1976 sonunda oplam ki lnrı 3 rrulya' 198 milyon lıraya çıkmıştır. Kamu kesımı oankalan arasında en yüksek kârı 1 miiyar 922 milyon lırayla Zıraat Bankası sağlamış, özel cankalar ıçmde ıse Iş Bankası 524 milyon lirayla ?n jüksek kârı elde etmıştir. Bankalaruı kârzarar cetvellerinde en yüksek gelıri faız ve komısyonlardan sağladıgı saptanmış'ar. Kamu .csıırıı bankalannda alacaklı hesaplar .opl iırıın üzde 79,4'ünü faız ve komısyonlar olujturmuştur. Bir önceki yıl aynı oran yuzde 82,^ idı. Özel bankalar da gehrlerir.ın vuzde ı"!.9'unu ııiz vf komisyonlardan sağlamışlardır. Bir önceki yıl bu oran yüzde 72 ıdi. Kamu kesimı bankaları dışmda kalan bankalarda kambiyo gelirlennin toplam gelırlere oranı gerilerken en yüksek kambiyo kânnı 316 milyon lırayla Zıraat Bankası saflamış, bunu 101 milyon lırahk ..ambiyo kan ıle İş Bankası ızlemiştır. İştırak kâriaıi açısından sıralamada ıse 145 milyon lirayla Is Bankası birinci sırada yer almıştır. Ziraat Bankası 'nın iştirak kân 55 milyon Iırada kalırken. Akbank 52 milyon lıra iştırak kân sağlamıştır. bilir. Tam sayım sırasında çıkan bu yangının nedenı araştınlmalıdır» şeklınde konuşmuştur. Ote yandan CHP Genel Merkezıne yangından ıki gun once bazı ıhbarlar geldığı ve TEK'te çalışan bazı komando eğılımlı personelın sa.nm sırasında eiektnklen kesmeğe öazırlandıklannın bıldınldiği öğrenılmıştır. Bu ıhbarlar üzenne CHP yetkılüennın TEK Genel Mudürlüğune durumu bıldırdıklen ve sayımlar sırasında ârızaiara ve bu tıp enerji kesilmelerine karşı önlem alınmasını istedıklerı saptanmıştır. Ancak TEK Genel Müdurluğunce alınan tum tedbırlere ragmen böyle bir yangın olasılığının akla gelmedigı belirtilmektedır. ARIZA NASIL GIDERIIECEK! TEK yetkılılerı: disjeptör, kumanda kablolan ve trafolarda meydana gelen hasarın en az bir ayda giderılebılecegını belırtmışlerdir. Anzanm gide rilmesi için hasar gören malzeme ve âletlerin tamamen değıştınlmesı gerektığmı ve yeterlı yedek malzemenın bulunup bulunmadığının şu anda tesbıt edılmedığım soylemışlerdır Yeterlı malzeme bulunuyorsa ınontaj ışlemının bır ayda tamamlanabıleceğını. aksı halde ithaiât yapılması gerektığını belırten yetkililer. ithalât yapılması halınde ârızanm gıderilmesinin çok daha fazla uzayabıleceğını bildırmişlerdir. Türkiye, Dünya Bankasından 74 milyon dolar, IFC'den 50 miiyon dolar alacak ANKARA, <A\KA) Düna Bankasının, dort ülkeye toplam 36b milyon aular tutarınad kredı vereceğı açıKlannııştır. Dunja Bankasındaıı verılen bılgıye gore, kredıleıden Hındıstan. Portekız. Tunus ve Turkıye yararlanacaktır. boz konusu kredılere, üluslararası Katanma Bırlıgı (IDAı ve Uluslararası Fınansman Ki'rııiuşu (IFC)'nm de katılacağı açıklanmıştır Hındıstan'ın alacağı 200 mılyon dolarlık kredıden yaklaşık bir milyon çıftçınm yararlanacaş: bıldırilmektedir. IDA kanalıyla saglanacak olan krelı Hındıstan'ın tarımsal pıojelerının tınansmanında kullanılacaktır. IDA kıeaısı. ulkenm tarımsal kalkmmasını hızlandırmak amacıyla kurulnıuş bulunan Tarımsal Kalkınma Kuruluşu'nun hazırladığl 583 milyon dolarlık projenın dış fınansmam olarak kullanılacaktır Portekız'ın alacağı 50 milyon ooiarlık kredi ıse, projelerin fınansmam olarak narcanacaktır. Kredı, Portekız'e Banco de Fomento Nacıanol aracıhğıyla sağlanacaktır. Tunus a verılecek olan 42 milyon dolariık kredı ıd SaJem çok aınaçlı projesınm finansmanınöa kullanılacaktır. Söz Konusu proje, çeşith altyapı yatırımlannı öngörmektedır. Türkiye'nın ıse, Dunya Bankasından 74 milyon dolar, yan kunılusu olan Cluslararası Fınansman Kuruluju (IFCi'den de 5ü milyon dolar alacağı açıklanmıştır. Dunya Bankasından alınacak olan kredi Türkiye Smai Kalkınma Bankası aracılığıyla sağlanacaktır. tFC'den saglanacak olan 50 mil yon dolarlık kredımn henüz lıazırlık aşamasmda olduğu bıldırılmek'enır. T eçim gecesınden bu yana sürdürulen enerjı kısıtlanıalaruım en az bır ay devam edeceğı bğrenılmıştır. Kısıtlama>a Ambarlı Santralında seçım gecesı çıkan yangınm neden olduğu bıldırümektsdır. ieçım gecesı sayımlar devam ederken Ambarlı Santralında yangın çıkmış ve bu nedenle sekız buyük kentte bir sure elektrikler kesümiştir. Turkıye Elektnk Kurumu (TEK) yetkililerinden alınan bılgıye göre, Ambarh Santralındakı yangın hatlarda juk varken enerjiyı kesip açabilen «disjeptor» adı verılen anahtarda başlamıştır. Içi yağ dolu olduğu ıçin şiddetli patlamalarla meydana gelen yangın, kumanda kablolarmı da yakmış ve trafolan patlatmıştır. Trafolardakl yağlar da tutuşunca şiddetli patlamalar sürmüştür. S Yetkililer, yangın sonucu meydana gelen hasarın halen saptanmakta olduğunu ve bu ârızalann gıderilmesinin en az bır ay süreceğinı bıldirmişlerdir. Ilgililer bu yangının anlamlı bulunduğunu belirrmışler ve dısjeptörde böyle bir yangının başlamasmın pek rastlanmayan bir olay olduğuntı belirtmışlerdır. Bir ilgili, «Disjeptör dunıp dururken patlamaz. Bu yangının altmda değışık nedenler ola BANKAl ARIN 1976 YILI SONUNDA TOPLAM 'KÂRLARI 3 MİLYAR LİRAYA ÇIKTI Bankalann personel masıulaıı açısından kamu kesımı bankaları arasmda ılk sırada Zıraat Bankası yer almıştır. 1976 yılmda 1 milyar 408 milyon lıra personel masrafı yapan Ziraat Eankasının genel .^'der'eri ıçindp personel masraflarının ja vude T olarak gerc=kleşmistir. Ozel bankalar ise topla.n 7 n.ılyar 150 mılyon lıra personel masrafı y ^nıışlar, böylece toplam masraflarm yüzde 31,l'i..ı personel masrafları oluşturmuştur. Aynı bankalann 1975 yılmda personel masraflannm "er.el masraflar içmdeki payı vüzde 29,2 olarak gerçek'^şmıştı. Bankalann toplu değerlendirmesinde. özel oankalarm personel »ıderlcrının toplarr. içmdeki paymın giderek azalmasına karşı kamu kesımı bankalannda bu payn artt'ğı gözlenmektedır. Bu durum. bir yıllık değerlend.rmede toplu sözleşme dönemlerinin farklı Jlr"asmdan etkılenebilir niteliktedır. Nıtekim, personel gideri en yüksek olan îş Bankasmda ve özel bankalar ıçmde personel gideri açısından ıkıncı sırada yer alan Akbank <ıa toplu sözleşme venı döneru 1977 yılı içinde başlamış, bu nedenle de persunel masraflarındaici artış içinde bulundugumur yıla kaymıştır.