Katalog

CüMKÜRiYET 10 MuYtS 1977 YÎD! Seçım.. Seçım.. Seçim.. Seçim.. Seçim.. Seçim.. Seçim.. Seçim., Seçim.. Seçim.. Seçim,. Seçim.. Seçim.. Fikret OTYAM i » KURULU5U lORKIŞ'iM BAŞKAN! HALıL TUNÇ'UN, OıGER i$Q KUR'JLUŞU OıSK'İ. HAKıM GÜÇlERıN «SAYIN MUHBıR VATANDASI EDASIYLA ıHBAR EDEN KONUJMASINt, ViRGÜLÜHE KADAR OKUYAN IELEVIZYON, OOLAYLI SEÇİM PROPA CANDASI YAPII... SEÇİM ANILARI ^ SOlfYMâN BEYİH Dili 1 ... HIFZI OĞUZ BEKATA: 1950'NİN IKI YANLIŞI SEÇİM VE HUKUK Faruk KARACABEY VARGITAY TETKIK HAKİMÎ Körler, lelçlıler ve ou g:bı Dedenı sakatlıkları olanlar, bu >eç:nj yevresi. seçmeıu oıan akrabalarmdan oirinin, akiüuası yoksa d:ğe" herhangi bir seçmenın yardırnı ile oylarını kullanabılirîer. E:r seçmeıı birden fazla maiiile rclai<a' edeınez. Okurıı vazmu bümeyon.ere yardını edümez. Ajıcalı C. Senatosu üycliğı :1e miiletvekıllğı seçimlernıde bağjnısız adayoy pusıünsun seçmen yanma aiarak kapaiı oy •••rni'. verine gırfrbilu Sandık Kurulıı Bnşkanı ve üyeleri, nangi seçim bolfpj:...;ı âa::d:k seçn:^ıı !:Me.;:::de kayıtlı olurlaıst olsunlar. seçmen karîım gcstermei: şartiyle. gorevh oldukUn ssncıkta oy verir'.er Seçım çevresinde oy vermeye vetkil: aday ve gözlemciler. seçmerı kartını gösreTmek şartıyla, hazır oldııkları sardıktı ov vere'rilirler. Sandık, alanırun düzeni, seçimin güven içinde yürüe ouğrunan dugruya i!:sk;lmır. Sandık alanı: sankapaiı oy vermevermı ve sandık kurulunun yerleşiigi yerin yüz :netre mesefesi ıçınde kaîan çevredır. Bu alf.r.da düzenin sağlanması sajıdık kurulu başka:ıına aıttir. Alanda, seçmenin o\unıı *am bir serbestlikie ve gizli şekilde kı;l!anmasma ve\"a sanaık kurulunun görevıni yapmasına e:ı™el olmaya kalkı.şar.lar yahut da oy verme işinin yoluada gitmesini aksîi'anlarla, sandık başı ışlemlerınin düzenır.i bozmaya vpltenen'.en. başkan uyanr ve bu ujan>i dinlemeyenleri sandık alanından dışarı çıkarabüir. Bu kimse sandîk kurıuı: Uyp?i ıse sandık kıırulunun karar vermesı gerekır. Sandık alanında almacak tedbirler, seçmenlerm. seçim isierini iz!eme!erini engelleyecek nitelikte olamaz. Sar.dık kurulu başkanının çagırdığı zabıta kuvvetlertnden »ayrı zabıta amır ve memurları ile resmî üniforma g;^'m:ş kimseler ve süâh 'aşıyanlar sandık alanına girenıezler. Seçmen olarak o sandıkta oy kullanması gereken subay. astsubay ve dijer askeri kişüerle, zabıta amir ve memurları ve benzer.eri ancak sivil elbise ile sandık alanına girip oy '.ul'.arıabilırler. Zabıta kuvi'etlcri sandık alam içır.de düzenin sağ)anrnası icin saiîdık kunılu başkar.ı tarafmdan verilrn emirlpre uyınalî ve bun'.an uygulamak zoruidadır. Eğer sandık sîanında bır suç işlenmes sözkonusu olursa. sandık kurulu. bu durumu tutanakJa saptayarak sanığı zabıtaya teslim eder. Hıfzı Oğuz Beka;a, eski mületvekıli, eski senatör, eski Devlet Bakanı. eski İçişlerı Bakanı. 1977 seçimlerine, tıpk: sayın İiyas Seçkin gib: katılmıyor. yerinı «gençlere» auaiıyor, ben bu esk: politikacılar için bin yılhk polıtikacı» derim. Bekata da bın yıllık kurtlardan. Amsı, 1950 öncesme ait. *öyle: • 135ü seçimlerinden birkaç ay önce idi. Ben Ankara milletvekia ve Konya Böîgesi Parti Müfettişı idım. Bır gür. CKP Ger.el Sekreterı ralımetli Tevfik Fikret Sılay geldı. bana «Sız Inönü'ye seçım sonucunu. iyi görrnedighıizi söylemişsıniz, neden? Xeden böyie cedinız?» dedi. Düşüncelerimi anlatrım. Rahme'li. bana şu tabloyu çızdi «Bız. Ba^bakan, îcişleri Sakanı ve Parti Genel Merkez üyeleri birlikte toplandık. Bütün Türkıye'yı mceledik. Demokrat Parti'nin hıç bir ilde kEzanamayacağı ve tek milleıvekili r:karan".ayacağı kıtnısına vardık. Günîerdir. Demokrat Partı hiç değil=e ZJ25 reilletvekili kazansın diye çareler anyoruz. Göniün ralıat olsun. karamsar olma.. » Aynı gün öğleden sonra Me;lıs"re DP Genel Başkanı Celâl Bavar ile karşılastın:. O da bana, «Konya'da CHP Partı Müfettişı olduğur.uzu ögreııdim. yakıncia oraya o;deceğim. söyieyiniz neler üzerinde konuşayım?» niye takıldı. Sılay'ın sabahki konuşmasını hatırladım ve karsıhk verdim: «Siz ne konuşaragr.iızı büırsın:;, asıl ben sorayım, iktidara s?leceginizi söylUyorsunuz, buna oianak var nıı^> Bayar cevap verdı: • Elbette biz. bu *eçimde iktidara şelemeyjz, 70 milietvekiü kazanabiiirız! Ama bir nıeydan savaşma »iren başkomutan raagiup olmaktan bahsetrr.eye mezun değild'r hımun için. iktidara »3ieceâiz diye konuşuyortım.» 1950 seçimierı her ıkı kamvı da vanlıs cıkard:... Bekata'nın anısı bu. MHP dahil, iktidara geleceklerinden söz edenleria bilgısine.. Geçmişten kalanlar Şahap BALCIOĞLU yazıyor ADANA ... Mucadele daha zıyaae CHP :1e DP arasında olnıakta ve turlu pıopasandalar çünün konusu naline gelmektedır. Bunıarın içmde behrlı bir temele dayananları bulundugu gibi. hiçbir dayanagı o'.mavan llkel propagandalar da var. Bu arada CHP'yı ve ozeilikle Adanaıı olan Genel Sekreter Kasım Gülek'ı halk gözündo küçük düşürmek için DP'iiler tarafından düzenlendigi bıldırilen bır propaganua burada agızdsn agıza dolaşmsktadır. tdd:âya rjakıhrsa. DP'liler. Kasım Gülck'in çıplakça bir kadmla çekilmiş bır fotografır.ı bütim Seyhan örgütü vasıtasıyla halka dağıımışlar ve «!şte» demısler. «CHP Genel Sekreterı bekar olduğu gibı böylesıne bır kirasedır». Fakat CHP'liier de buna karşılık bos durmamışlar ve sözü geçerı totoğrarm gerçek bır resım değıl, bır fotomontajdan ibare» olduğ'jnu ustelik Gülek'le bırlikte görülen kadmın da DP ileri gelenierinden birinin karısı olduğunu halka yaymışlaı Boylece CHP yı kötülemek :ç:n vkartılmış olan menfi propaganda birdenbire DP aleytıine dönmtfş ve bıınun üzerine müşkiü durumda kaian PP'liler bütün fotoğraflan toplamaya başlamıslar. Bu resırr.den oır tane eduııp gizlıce yoilamak istedim. Fakat bütün araştırmalaruna ragmen bır tanesmi bile olsun sağlamak mümkün olmadı. Bu mtinasebetle Adana'da çıkan «Turk Sözii» gazeteslnden 27 mart tarihli sayısında yaymlanan bir şiır de herkesi epey güldürdti. Bu şiirde şöyle denıliyor: (tÇöpçatanlar GUÎege işlemişler bir sevap, Aman ne güz«l şey bu. başımıza dansı, Fakat ey efandiler ilk önce verin cevab, Gtüeğin dizindeki hanginizin karısı?» ...Iktidarla muhalefetin seçım konusunda ilk v* en îiridetli carpışmasını önümüzdeki rünlerde bu bölgede görecegiz. Daha şimdiden bu çarpışmanın heyecanı bütün partilıleri sardı. Her yanda hummalı bır faaliyet gnze çarpıvor. Biz de şimdiden kalemlerimizi ve fotoğraf makinelerimizin objektıîırıi ayarlıyoruz. (Cumhurlyet, 2 1.19M) Kayseri'de CHP'nin liste başı olan din adamı Gani Aşık, "MSP'ye geçecek,, söylentisi/le ytpratılmak istendi KAVSERt. (\avuz OKAVBEN bildlriTor) Milletvekıli seçimlerinde aday yoklaması gtınüne dek ciin adamı CHP'den aday adayı Ganı Aşık içın çeşiti yıpratma politıkası güdüldü. Bunlarm başmda MSP'ye geçeceği rıaberleri gelıyordu. Ganı Aşık aday yokJaınası günü Adl:ye önünde sandıl: başına gelen cielege'ere kenaisini tanıtırken. ilk günktı gibi «sızîere bırşey vaat edemeyeceğîm, ama 'sizleri temsı! edip gereken ne ise arayacağım» diye komışuyordu. Artvin Merkez Vaizi Fski Bor ve Yeşilhısar müıtüsü din adamı Gani Aşık. altı oku köylerde hadislerie tanıttı, açıklamasmı yaptı. Milli Selamet Partısıne geçecegı yolur.dakı propagandaya karşılık Gani Aşık yıimadı ve «yıliarımı verdiğim CHP'ye yararlı olacaksam milietvekilı olurum» dedi kolları sıvadı. Adaiet Partisi adayı Kemai Doğan, Bünyan ve köyıerinae boi bol vaatlerde bulundu. Yol, su elektrik için söz verirker. b') sözleri de senede bağladılar. Köylüler «ya yapmazsan» deyince karşılığ.nı vazılı olarak verdi Kemal Doğan. Fakat MSP'ye geçecegı yohuıdakı yıpratıcı propagandalar karşısında dın adamı Gani Aşık ıse h:ç bir vaatte buluniTiaksızın sürdürdü çalışmalarım. Ganı Aşık 1033 oyia liste başı oldu Kayseri' de. Bütün yıpratmaiara, oy kaydırma çahşmalarına ragmen evvelki milletvekiüerini gerilerde bırakarak öne geçti. Kemal Dogan ise senetlı vaatlerinın karşılığım aldı, ama liste ısmcisi :di. CHP'ye kaymalar Kayseri'de dikkat çekıyor. Sonra MHP aiişleri ile donatılrmş resmi daireierde gözle görülür derecede bir temızlık başladı. Köylerden Kayseri'ye göç bur.ca yıldır engellenememişti ama şimdi dtırdurııldu. Ve köylüler. su sorunu. yol sorunu, ışıklandırma gibi sorunîannı partüere büdiriyorlar. Demokrat Partililerin fotomontajlı muhalefeti: Oy kullanma günü işlemleri (2) Demokratik rejime geçiş sürecinde bulunan gelişmemiş ülkelerde muhalefe: partileri ortaya çıktıgında tıep demokrasi ve özgürlük isterier. Munalefet partileri. ıkridardaki partırun demokrasiyı ve özgürlüğü kiitığını, ken düerı işbaşına geiirlerse demokrasiyı ve özgürlükieri yaygınlaşîıracakiarmı söylerler. Ama ounların hiç biri de olmaz, mubalefet partileri iktıdara geldiğinde demokrasiyi ve özgürlüğü kısarlar. bu kez muiıalefete düşen iktidar partısi de demokrasi aşığı kesilir. Bunun tipik ve canlı örneğı 194€'dan ]S60'a kadar ülkemızde vaşaımuştır. Yanl DP iktldara geldiğinde kötü oır CHP olmuş, mutıalefette de CHP DP olmuştur. Sımdı düşünüyonjnı da DP'nın ideologları ıtımdır? Bır kadro mudur, yoksa bir kişı mıdir? Bugün ortalıkîa o döoerrr.n başlıca ıdeolo?u ve savunucusu olarak Ceial Bayar görunüyor. Hazret çok yaşlanmasına ragmen politıkadan eünl, etegini çekmemıştır, v zaman zaman da kendine uyanlara s"? e r U ©" ya geçersız akıl vermeye devare ecer. Demokrat Partı iktidara geldiğinde demokrasıye ve özgürlüklere var oianlanna ık: yıl dayanamamıştır. Hemen parlamenter ve yasal dıkta j'olıuıu denemeye gırişmiştir. Kend:sı şıbı düşümneyen muhaiiflerinl komünist saymaya başlamıştu. O kadar ki 11i Eğızda CHP've diş geçiremiyeceğım anladıgında 1952'de veraltı komünizmi ıcat ederek yuzierce kışıyı tutuklarruş askeri mahkemeIcrde gızlı olara^ yargiiaıruşur. Tabi: bu arada Türk Cera Kanunanun 141 ve 142'nci nıacldelerinı ıdama kadar ağırlaştırmışiar. Celal Bayar kendıru savuuurken, yıllar sonrssı, «DP !:%f:dan bu anarşı örgütlerini (yanı koınünıst saydıklarmı) nonnal maökemelere sevkederek memlekete ve hürriyete yöneitm°ge urğaş'ıkları suıkastı o ;:aman önlerr.ıştir.» der. Bunu yaparken DP'nin ülkede Kistıgı özgürlüklen görmezden • •îlir. DP. iktidara geldikten sonra mevcut bası:ı vı^sasını yeniden sertleştimnştir, Toplautı ve Gösteri Yürüyüşleri y9^asını ağırlaşlajrınTiışur. Ceza Yasasınm 141, 142 ve 14S ncı maddelennı değ:ştirerek baskı aracı nalirıe getırmişür. Kırşehir'i kendine oy vermedı dıye ilçe vapmıştır. Miliet Partisıni kapatmıştır. Bir çok yazsr arjsında Hüseyin Cahıt Yalçın ve Ahmet Emm Yaiman gibiierırj tutuklatmış, iıatta maiıkurıı ettirmiştir. SEÇİMDEN SEÇIME Karanlıklar içindeyiz... Mehmed KEMAL İZMİR iŞ VE iŞÇi BULiyiA KURUMU MÜDÜRÜNÜN YASALARI ÇiĞNEYEREK MSP'YE YAKIN KiŞiLERE ÖNCELiK TANIDIĞ1 ÖNE SÜRÜLÜYOR İZMİR, (Cumhuriyet Egc Bürosıı) Kenttp eknıek parası arayanlann ssvısı geçmiş yıilarm üsründe görülrr.emiş biçimde hızia arrarser.. MSP yanlısı olduğu öne sürülen Işçı Bulma Kurumu Müdürü Osman Hersiınse!"in sırayı goronüne almayıp. yasa dışı olarak partüileri ışe aldığı yolundaki yakınmalar yoSur.laşrnıştır. Kuruma başvuranlar ara^mdp. yuiardanber bekleyenlere karçın MC Hükümeti taraıır.dan ven: atanan Müdür Heraünsel'in keyfi b:r tutumla işçı taleplerıni ısfeğme göre düzenledjgı bildirilme/.ted:r. Edinilsn bılgıye göre halen ktırunida sıralarım bekleyenlerin sayısı kadm ve erkfk oimak üzere 7 binin çok üstüne çıktı. Bu oran, geçmiş vıia göre yaklaşık yiizde 100 bir artış gdsıerıyor. İş ve Işçi Bulma Kurumunun ör.unde sabarun' erken saatlerınden ıtibarcn ayiarca adlannın okunmasını bek'.eyenier. şunlan söyîüyorlar: «Haksızhk gözle görüiur boyufjara ulaşf:. Tepeden ınme emirıer verilip. haklanmız çıgnenerck başkaları çalışacük ka^ılar buluvorlar. YaKinmalarımızı dinlcyetek yefkıli ly.r makam hulamıyoruz. Perı=an durıımdayız. MC HükünîPtinı:, 'enrşilfisi gibi davranan müdiSr O?man HerKün SPİ'i protesto edıyor ve defefir:!rrıesini istivoruz. Bı makama daha haklı davranan bır yoneti/î gereitlidir. Kayırmalar son bulsun artık.» Tahldkat Komlsyonunu kurarak yasa dışı bir baskı rejtaıini oluşturmuştur... Bütün bunların sonundadır kl 27 Majis Devriminin oluşmasını hazırlamıştır. 27 Mayıs devrinu ile de iktidardan düşmüştür. 27 Mayıstan sonra yapılan bir Anayasa ile bir daha hiçbir parü dikta ve baskı yolunu denemesin istenmiştir. Koalısyonlarlr, memleket yönetılmiştir. Ancak 1965'tedir kı AP tek başına iktidar olabilraiştir. 1965 ve 1969 seçimlerinde ıkı kez tek başına iktidar olan AP'de özgürlüklere, demokrasiye ve 1981 Anayasasına dayanamamıştır. ilk ağızda Anayasayı değiştirmek ve kendine özgü baskı reîimıni kurmak istemiş*ir. 197I'e kadar mevcut rejime dayanrmş. 1971'dedir ki ilkin Özgürlüklerj kıstığı, anarşi ortamı yarattığı için bir askeri darbe ile iktidardan uzaklaştırılmıştır. 12 Mart ara rejiminin faşist uyguiamasım hepimlz yaşadık. Bundan kurtulabilmek. demokraük düzenin yeniden kurulabilmesi ıçm 1973 seçimlerı yapılmıştır. CHP öteki partılerden çok milletvekıli çıkarmışsa da, tek başına iktidar olabılme giicüne erışememiştir. CHP'nin 1ISP ile kurduğu koalisyon yedi ay dayanabilmıştir. Yerine tüm sagcı partilerden oluşan MC iktidar olmuştur. MC dönemi demokrasi tarihimizin en karanlık olanıdır. Eskiden seçimlerde hile yapılır, sandık kaçırılır, baskı uygulanırdı. Bugun ise göz göre göre adam öldürülmektedır. Devletin koruyuculuğıı altında örgutlendirilen gizli güçler cinayet işlemektedirler. Artık sadece şurda burda öldürülenler yerine demokratik kitle toplantılarına ateş açılmaktadır. (>.le ki Niksur, Şirvan, Erzıncan deneyleri de geride kalmıs, Istanbul'da yiizbinlerin toplandığı Taksim mpvdsnıntia silâhsız tnnluluklara ateş açılmıştır. MC iktidan toplantılara ateş açılmasım Roma'da vaktiyle Hırıstiyanların suçlandınlması gibi Maocuîara yüklemiştır ama, buna kimseyi ınaııdıramamışt'.r. MC'ye göre ateş açan suçlu Mao'culardır ama, halk ateş açanm kımler olduğunu gözleriyle görmüştür. MC'nin başı günlerdir seçim gezilerine çıkmıyor, kalabalıklarm arasmda görünmüyordu. Herkes bunun sebebini araştırıyor, ne olacağır.ı bekliyordu. Topluîuklara ateş açıîması ile neden ögTenilmiş, merak giderilmiştir. Demokratik rejimimizin gelişmesini ve ilertye doğru uzanmasını bekleyenler umutlannı yitirmışlerdır. Artık kendilerini demokrasi yanlısı gibi gösterenler kitîeiere karşı cinayet yöntemlen uygulamaktadırlar. Demokraslmiz karanhklar içine sirniştir ve aydmlıga ertşmpsi pene halkın oylarınr. ve cinayetler karşısmdaki cesaretine kalmıştır.