Katalog

MRI CUMHURİYÎT 25 NİSAN 1977 ABDULCANBAZ BlMSfNPANgAHSÖİ Y İK KLECEfC HflrTA filMİKt ÎÇOO PAFEL, "KEM PE PE«N TURHAN SELÇUK YAYLA FakirBAYKURT it «Haa şunlar, az 9nce görmü?tük!» «Evet » «Uğurlayan kırndı"» «Çakır dayının torunu Gülcan1 » Alçaltta sesbıl. «înanın em gîbı bır kızdır Hocam. Çok da guzel Babası HoUanda'da ı$çı. llkokulu bitırmiî, gıdemıyor orta'ya. Kıyılıp da btraküac»k pbl değıl, ama » «Çok guzel Hocam1 » dlye soyleşti kızlar. Öğrencılenne bakıp guldu Hocabey: «Ne güzeller var, an*. lar neler doguruyor; fakat .• Sagında Alı Şırın oturuyordu. Gozlujderınl lndırıp kaldınror, b:r turlu rahat olamıyordu. Cemai Orhan sordu: «Tavuklu nohudun yanmda bırer parça da Çakır dayı pılâvı alır mısıIUZ Sayın Hocam?» «Hattâ yogurt da'..» dedi Hocabey. Ogrencıler guluştuler «Bır karışım yapacagız Ama uyumlu blr kansım. Begenmeyenler ayn ayn da yıyebılır. Yogurtla pllâv, pılavla tavuk, vede nohut, hoşuma gıder benun » «Sagolun Hocam:» dedı Serpü, hafıften jruldu. «Zorunlu olsaydı ben yanmıştım. Yıyemezdım boyle bır kanşımı ..• Baktı yan gozle, yanagının ortası jfamzelenıyor. cBirmz da 6U verır mısm bana9» dedı Mehmet Alı ye. A]tan daha once davranjp, çakjr'm sretlniıgı Ilgın testisınden doldurdu Hocabev'in bardafım. Testinın ağzı yarpuzla k&patılrmştı Nane nane kokuyordu su. PılaMn yamnda kalıp gıbi duran yogurttan bır kasık aldı Hocabey «Harıka' » dedi yu'tuktan sonra. Bır daha kasıkladı, yuttu. «Gerçekten hanka 1 » dedı «Yağlannı, peynırlennı gorsenız b:r de!.» Gene Serpıl'dı. Aym yerde duruyordu. • Karşıdan gorundukıer., uzakun büındıklerl gibi degıldir öyle rrn9» «Hıç Hocam, hiç, hıç » «Fakat, hepsı temız degıl, pi«.leıi de çok'» «Se.ıırlının de çok Sayın Hocam » «Doğru' Herıf ünıversıtede profesor, yıkanmayı sevmez, kokar keçı keçı » • Kım Hocam o"> dıye sordu Mustafa. «Kımse kırn, adı gerekll mi?» «Bızım fairulteden rm Hocaaam'V» «Adını bırakın lutfen. Konu ne? Temlzlık. Köylünün tnnlzi var, şehırlınm pısı var, tamam. Bu ış bıraz gargüye, Ijıraz da olanaklara bağlı. Ikısı de gereklı. Bay Çaiır'ın gorgüsu de, durumu da 151 ne olsa. Yam 1 sanıyorum. Nejse, ÇOK mem51 nun oldum. Tavuk da 151 pışmış. Nefıs. Nasıl becerıyorsunuz? «Ayn bır ahçı tutmağa gerek yok'« dedığıruz kadar varmış. Sana gelecek kız yaşadı Cemal Orhan'..» • Sağolun Hocam, yemek yapma>ı severım. Fakat ıstedıgım malzeme bulunacak. Earcı jyı olacaK. Yagı ıyı olacak. Exı 'aze o.acak. Maalesel burada kasap yok Keç; kesıjorlar ijazer.. UzaKİarda. Duyup varasıya bıtmış. Alıp oze! olarak kesnıelı. O da pahalı ge;ır. Dolap >ok, saklamak da zor. Ama bır tane ahp keser denenz ıstersenız Hocam. Epey kaıabahgız. Bu kadar msana ıvsır.den bır keçı çoi saplmaz her halde. Gazel bır kavurma yaparız orneğın. Çakır dayımızı da konuk olarak çagınnz • Bırden saatıne baktı Hocabey «UJUJU' » dedı. «Radyoyu getırın, radjoyu getırın: «Haberler. gelıyor. Bajcahm Merıh e gıden aracın gonderdığı fotograiların mcelenmesı bıttı mı? Anlaşıldı mı gezegende suyun olup olmadıgı? S J \arsa jaşam da var dsmes Her halde oiması lazım. Aynı sısteme bağlı onca pezegenden sadece bırınde olacak, otekılerde olmayacak, olur mı>. «Dımt dıııt dmtn ede ede gıldi raayo. Özetlerı verdı. Fotoğraflarır. ıncelemlmesı ^urduruluyor . • Demek aana sonuçlanmamış'' Neyıe > Aşagıdan, 1Lran deresmden dogru su.arın harıltısı geliyordu. Sabahkı dınrıanaan, sısten eser kaımamıştı. Ilık ılık esıyordu ruzgar. Baş.<a ko;.ler sıralaruyordu karşı aagiann ıçmae Olgun ışiKİarı b;r gorunup bır yıtıvoıdu. Oralara ormnn yolu gıtmıyordu daha Bır ıssızlıgın ıçındeydı ortahk Badış falan da urmuyorau. Sadete deremn harıltısı, b:r ae yukarda kıpırdasan jıidızlar. Rad\onun sesı tuhaf bır okumaydı ıssızlıkta, «Kapatalım şjnu eger dirüeyen yoksa'.» dedı Hocabey. Kapattılar Çakır, yeınegını }emıs Ç'mip geldı o sırada «Buyur a^jur bu.vur'..» çektuer, jer açtıîar. tYajlamızın guludur Çaicır da;ımız » Gos*erıleT sandaheje oturdj: «Eh, yemden afıyet oiiun bakalın/» dedı .Yemden ho,geldın Çakır dayı » «Arık sana BA\ Çatcır aemeyecegım ..» 1 • Deme Hocabe^mı Sagol Hepmız sagolun. Bakıyorum bakıyorum da kaynasmamza havrar. oluyorum. Eskıaen on parahjt memurlar ımıner gelırdı kovlere. Yaparız çatarız, şunu beğenmez ounu begenınezler Sızleı kendınız pışırıp taşırıyorsanuz. Oe ı^ndan bızır.ı kotu jogartları, pılâvları da oğe oge bıtıre:nnorsunu7. Dunja nasil degışıvor, saşıyomm. Ama ınandım. daha da degısecek ınşallah Yalnız hıç anlamıyorum, nedır bJ Ka^ının amacı.' Ne ararsmız jerın alunda? Çanak çom'.eK. Kandıl mandıl mı?> • Çanar: çom.eK talar. ama, çok escı: Bır Etı baUası buldular Alacahcytık'te, pana oıç.nex nıumkun negıl. o kadar <1eğerı: Son.d" esriı kelle., ozelliKie kadın "anrı heyksller: . Kaduıa taDi.ırclı csk:af>n O çaglaıdar.. ;anh oncesınden kalma hej kelcı.: er . •Orca paıau cnegı fomuyorbimu?' Bızım kövü. bızım knvden aşdgı kojlen defınecıler sarmıştı bu zarnanlar. Gezgmler alırmı* bu eskı \apitlan Kavnayakaldı mıllet, yapıp vapıp topragm altıııa gommege. vede paslandırıp maslandmp satnıaga Ar.lasılmcaya kadar epey sattılar .» • Ann onlar sahtelerı » r • Asıll^rı oi^a ne e \ara" hocabe^ım?» • Iş n ınrelıgı oradı' Bırüardan her bıri tanrun karanlık hır nonemım ajaınlatıyor Esk ınsanlar nasıl raşaıdı? Uygarlık nerelprde, nasi celı^ı" Kımler 1crehstırdı" ..» • Sızce scl.^'i mı uvgarhk" Gelışîı de ruçır oldürürler bırlb.rlenm" (DEVAAU VAR) PORTEKÎZ DÖNEMECt Portefciz'de «iç» sanaji Bermayesının «komprador» sermayeya karşı sesi 1968 den ıtıbarea yuıcselmeve başladı. O yıl hastalanan Salazar'ın yennı alan Caetano :1e bırlıkt* gelen en onemlı atıhm Ortakpazar ulkelerıyle Hışkılenn daha da j oğurıia«stınlması oldu. Sanayı sarmayesı ıç yapısal ?cv runluluklarla bu ıhsxılen jjelıştıren Caetano'yu kendı lehıne daha radıkal tedbırlere zorluyordu. 1972 yılında uç buvuk «ıç» sermaye gnıbu Caetano'ya «Fomento Industrial» adlı bir ekonomıle reform tasarısı sundular. tstenen jine aynıydı: Devlet bütçesının \arısının somürgelerde çarçur pdılmeme<;ı ve tanmdan sana'ıve kavnak aktanmmı saflayacak onlemler. ÎOZULME Artık yapı, :kı ana sermaye (»rubu iie buyük toprak sahıplerımn faşıst devlet ıçmde es<cı ıttıfaxını olanaksız kılıyordu Sanavlde saglanan geLslm. bU5iik toprak sahıplerımn vergi dışı kalmalanna ve «ığre'ı» somürge şırketlerımn harcamalarına son verme ye kararlıydı Hazırlayan : Okay GÖNENSiN KILISE Portekiz faşızmmın temel dava. nakJarından olaıı kıhse ıse somurge savaşlarının en has propagandacısı olmaya de\am edıvor du. Ülkenın Kuzey kesımındekl kuçük ve orta koylü kıtlesı uzennde en büyuk etkınlıgı gosteren Porteklz kılısesı, çeşıtlı mulklerınm yanı sıra zorunja olsn ılkoğretıme hemen hemen tamamen egemendı \e daha sonrakı sıyasal gelışmelerde onemlı rol oyna;.acaıî bır radyo ıs'asyonu (Radyo Ronesans» ıle çok sayıda yayın organına sahıptı Kılıse sozculerıne gore. Afrika' dakı somurge savaşı «komuMzme karşı bır haçlı sefeıij'd:» ve chırıstıyan ınancını \ahşı msanlara bemmsetmeı» arr.acma vonelıktı Port«kız faşizmı. 48 vıl surmuş olmasına karşın orta sımfları ken dı yapısıvla butunlestıremerr.ı^, kendı s:\asal organları ıçınde ka nalue edememıştır. Sadece kıhse, kuçuk uretımın yaygın oldugu Kurev bolgesmde DU işlevt belh olçude j'eruıe geurmeye çalışmış tır. Ancak Portekız deki faşıst devlet arıstokratık ve '(üst» ruteüğını hep surdurmustur. OftDU e sa'.aşlan içinde uzun yıllar batm çıkan Portekız ordusu da 1960'lara kadar bu janr. a uygıuı arıstokratık n:telığını KO rumuş'ur. Ancak bu jıllardan rı baren somurgelerdekı tdırenı^ın ulaştlğı boyutlarla b;rhk e bu \apı bellı olçüde bozuımuş, halk çocu'vlannın da oıriıua kaülma olanakları açılmıştır 25 Nısan Devnmını gerçekleştıren genç su ba'iarın hemen henıen tümü bvı yıllarda askerı okullara gırenler arasmaaıı çıkmıştır. Somuıge savaşlarmın kınsrr.a sı bır vandan ordu ıçmdekı umutsuz havajı artınvor bır yan dan da ust kademeler.n yozlaş ma duzejını ortaya çıkanyorau Portekız ordusu, artık Airıka'da «unutulmuş» bır ordu olmak istemıyordu 25 Nısan 1974e gelinırken ha reketh bır .<esım de gııneydekı tanrr. ışçıleııydı Yoğun grevler dırenı^ler. işeallerle toprak refonnu ıstoğı sıdeıek yaygın bır nıtelık ka7amvf.du GENERAL SPİNOLA'YA PORTEKİZ'DE "GEREKENİ,, YAPACAK ADAM GÖZÜYLE BAKILIYORDU 1973 YILINDA AVRUPA'04 KURUIAN SOSYALıST DAR BıR AYDI'ILAR v rACC:SMC' Faşizme paydo» ma? tlleriyle yatan bağlar kurmu»lardı. Mario Soares a\ukattı, koklü bır aileden gellyordu ve TOPRAK DAGILIMINDAKi E^ıISıZLıK, LUENıN COGRAFı parlak bır ha*ıp olarak ün kazanmıştı. YAPISINA DA AYNEN YANSIYORDU; KUZEYDE KUÇÜK SPiNOU TOPRAK MULK1YET1; GL'NEYDf BUYÜK Ç1FTL1KLER EGEBu koşullar .çınde. 22 subat MENDt. TARIMA ELVERıJLi TOPRAKLARIN YARISI 8 0 0 1974 gunu kurmav başkan yardım cısı general Spınola'nm kıtabı B'N DOLAYINDAKı TOPRAK SAH1PLER1NDEN 10 B1N1N1N ^a5^nlandı Bır saç frıin sonra DENET1M1NDEYDL hem o, hem de genel kurma^ başkanı general Costa Gnmez gö revlerır.den alınduar. Artık bütun Portekı?,'de bırşeyler olmasını beklıyordu. . Spuıola ılgmç bır kışı\ rii tspan va Iç savaşmda FTan%onun \ayu PKP'de buyuk ölçude deste« Devrımci F.ylem» adh bır ledı, ancak 19491960 yıllarını ha oluşturaral: Angola, G:ne ve Mo nında ver almış. S'al.ngrad kupısanede geçıren ve hapısaneden zambık'te savaşan ulusal kurtu satmasını Httler'ın eenerallerıyıe kaçarak buyük ün ve prestıj luşçu giıçlen destekledıler 197 > bırlıkte ızlemıştı Karısı dolvı saglayan Alvaro Cunhol 1961'de yılında da, sıyasal orgutlerım sıvla buvuk sermaye gruplarıyla Partı Genel Se<creterlığıne gen jenı kuran Sos^alistlerle Dir se doğrudan baglantıs: vardı \? 1955 19fi4 'nl.arı arasında Ulusal rildıgmds bu donemi «renmın çım bildırgesi imzaladı. DemırÇeıik Si'ke'ının vonetıılı bp.ri5çı voıdan parcalanma1;]» te SOSYALiST PARTi âuıı vapmıştı B.ı arada Angola'melıne dayanan bır «sağ sapmaP5 Mano Soares ın onderlığındeKi da 1 < 1 a\aklanması patlak ver donemi olarak nıtsiıyordu. Sosjalıst Partı 1973 yılında \urt dığınde kendı ıstegı U7erıne "olPortekız Komunıst Partısı dışmda kuruldugu gıbi. 25 nısan lanmıstı Genel k ırmav baş'<an 1969'da, dığer demokratık gr'ip 1974 sabahı da dar bır aydm'.ar ' ardımcısı o!m?rian oncekı gore larla bırlıkte, daha sonra Porte topluluğu nıtelığmdeydi Henıpn vı ıse Gıne Bı^sau v?l lığıvdı. kiz Demokratık Hareketı'ne drt tumu Komun:^* Partının eskı v\e Spınola'va an.; Porte.nz'd= nuşerek olan DemOKa'.k Sc len olan b'i tonlaluğun asıl ct < aerekenı» jsnarax adam pozuyçım Komısvonunu kurdu Bj do kınlıği de ulke dışındaydı ve baş le "ipkı'ıvmrh, nemdf» vogunlaşan somjrgeler ta Soares olma.< uzere onde zeYARIN: NAMIUHUN UCUNDAKi len t^m vonetırılerı Batı Avrupa dekı halklann mücadelesıne ries KARAKFılLER tek olmak amacıyla «Silahlı sosyal demokrat \e sosyalıst par PiRTi, EfiTI TOPLÜIUGÜ NiTELıCıNDE Oı ANCAK BAJTA S0ARE5 OIMAR ÜZERE TÜM YOMETıCılE1?! YAXIN BAĞLAR K U R M U p R D I . AVRUPA SOSYAt DEMOKRAT VE SOSYALıSI PARI1UR1HE • 0,51 helct*r arasında 12fi <W0 ışletme (°4 17ı • 14 hektar arasında 317 rm ışletme (% 12 5ı • 420 hektar arasında 155 480 işletme (<% 23,7 ı © 20 50 hektar arasında 17 716 işletme C» 10 1 • 501U0 hektar arasında 4 494 jşletme ı1» 6 1 9 100500 hektar arasmda 3 599 ışletme C 15 > ~> • 5001 000 hektar arasırda 652 İşletme 1^ 9 » • 1000 hektardan büyuk 483 c ışletme ı » 21,3) Buna göre. toplam 800 bın do laymdakı toprak sahiplerı arasırda İ0 bın', tarıma elvenşlı torrckıarm yarısına sahıp durumdaydı. Toprak dag:kTiındaki eşı*sızlık Mkenın coğrafı yapısında aynen jarsıyordu. Ulke nüfusunun uçte ıkisinın yaşadığı r orta ve Kuzey Kesımda küçuk oprak mul^ıje':, güneyde ıse bujuk çütlıkler egemendı Tage nenrımn Gureyında «prolet«jr» tanımma uygun 200 bın tarım ışçısi bulunuyordu Guneydekı tanın ışçJeri yonetune karşı uzun vıllar gerek ekoTABIMIN Y&PISI nomık gerekse sıjasal temaslaria Tarımdaıı geçsmını sağlay^n çeşıtli dıreni'j e\l»mleri u%gulaPorîekızlılerın toalam 10 ınılyon rruslardı ve Komunıst P a r ı n ı n dolajindakı nufus oranı ~c 30 du kesm denetımi al'mdaydılar. buna karşılık tarımın gavn safi Işçı sınılı ıçmde d e tek >aygın ulusal hasıla içındekı pavı sade ce *• 17 idı ve ıç tuke'ımin "i örgutlenraej'i Komümst Partı ger 50'ye yakm ithalatla karşılanı çekleştırmış \a 25 Nısan Devrlml arefeslnde gemş grev.ere glyordu rlşmlştı. 25 Nısan Devrımt önceslnde 25 Nisan 1974 sabahı tek jayulkemn toprak dağılımı şu gorü gın biçimde orgütlu ve programnumdevd:. • Yarım hektardan kuçük 187. h guç olarak orta>a çıkan Ko640 ışletme ("<• 0,8) münist Partl 47 yıllık bır yeral h mücadelesslnln deneyim re ihtıyatUhğım da taşıyordu. 1920 yılının son gunlermde kurulan PKP 1922'de I I I Enter nasyonal'e katılmıştı, ancak 1^26 yılında Salazar'ın uzun egemeııhğine yol açan askerî darbe ıapıldığında ne etkin bır kıtle tabamna ne de sıyasal ve ideolo JIK bır olgunluğa sampti. 117 yılında tek Işçı konfederasyonu OGT ıle bırlıkte kapatılan partının 1929 yılındakı Uye savısı sadece 29'du. Ancak maden ışçısı ve sendıkacı olan Benıto G011çalves'ın yonetımınde hızlı denebılecek bır gehşme gösterdı. Partmın gızlı yayın organı Avantp ı.k kez 1931 de yajıniandı, Kara Kuvvetlenr.de ORS, Denız Kuvvetlen ıçınde de ORA sıdlı gızlı orgutlerı, 1934'te vonetraıne Alvaro Cunhal m geldıgı Komur.ıst Gençiık Federasyonunu kurdu. !soanya iç savaşı doneml Por tekız Komunıst Partısının daha v etkın e lemlere gırıştığı donern oîau. Ancak 1H43 yılında vapılan kongrede DU donem «sol sapma> eğıhmi taşıdı^ı gerekçes.jle e]eştınldı. Gerçekten, 1934'te Marınna Granae kentinin ışçiler taraımdan işffali oğrencı eylemlen. geneî greve ılıskın çalışrr.alar, ık: torpıdo askerlennın ayaklanmalan gıbi olaylarda partı milıtanlan etkin rol oynamışlardı. tldncl Dünya Savaşrnın ardından parti özellikle guneydekl ta rım Işçılerl arasında etkinliğmı arttınrken Salazar yönetımının baskısı da yoğunlaşıyordu. 1958 yılında yapılan seçmılerde başkan adayı olan Delgado' Şan'iye proe ve kontrolluk ışlerınde çalışmak üzere en PZ r»=ş •. 1 Elektrik Mühendisleri Alınacaktır Arzu edenlerin bizzaf reva yazı ıle birlıkte) muracaatien rıca olunur. (De'a, lı '~e ucre: tâı=p:erı 1I3 ALAÇAM MÜŞAViR MÜHENDiSLiK LTD. ŞTi. Mıthatpaşa caddesi 51,10 Kızılaj ANKARA Tel. 17 36 13 18 06 11 (Tera Aj?rs lfi"< 3R59 TiFFANY GARTH EtrrES. s&auut SfiAJCTA BATAKL1ĞIN RJNA , GERI GETİZ.