Katalog

RADYO TV 3 mart perşembe gecesi açıhştan, gece yarısım geçen kapanışa kadar televızyon başında oturanlar, Ataturk DevTimlerımn en oremlısı Hılafetın Kaldınlışı ıle ılgılı bır tek kelıme dujmak ıçm boşuna bekledller Anma gunlerırın buvuk bır tıtızlı.tle be'ırlendıgı, aylar oncesınden lıstelenn çıkanldiğı Te'.e.ızvon, Ismet Inonu'nun olum yıldonumunder sonra Hılafetın Kaldırılısı'm da unutmuştu Necıp Fazıl Kısakurk'e, daha yaşarken ozeı programlar yapan TV, oıraıcın ozel programı, haber bultenlennde bır cumle ıçınde dahı bu devrım tanrıımızın en onemlı olajma degmmemıştı Haber oncesını, Tokjo'da yapılan Dur.ja Arfıstık Patınaj gostenlerı anlarasız dış ıiajr.aKİı kuflenmış muzık program'.an ve çızgı fılmlerle dolduran TV, haberlerden sonra CIA ajarüannın blr baska ülkenm ıçışlerme r.asıl karıstıklarını ba landıra bal landıra bır kez daha anlatmış, ardından gelen Istanbul Magazın adiı programda jıgınla çırkmlık sunmuş, ardır.dan Avrupa Kupalarından maç ozetıerı vermış, gece yarısına dogru. unlu bır Nazı Duşmanı Stpfan Zvveıg'm, fasızmın degıl. savaşın du^rna'iı olarak tanıtıldıgı. nazıleıe değü. savasa nefretınden ıntıhar ettıSım buyuK bır aıkna'le aı latan be.gesel venlmıştı. Seyırcı son bır umıtle, Can Akbel'ın hazırladıgı Gune Bakıs'ta bu çok onemlı gunden bır cumle ıle bahsedılmesmı beklemıştı Ama yoktu. MSP ve Necmettın Erbakan korkusu, zaten Ataturk Programlannı reddetmekle jnlu TRT'nın unutkanlığında baş rolü oynamıştı Salı gecesı mevhd ;ayınladıktan, bu mevlıdın duasında. Ata'urk'u kuçumsemek ıçın elınden gelenı vaptmtan sonra. sımdı Hılafetı kaldırmayı kutlavıp pışmış aşa soguk su katmanın herhaide gereğı yoktu. Hıncal ULUÇ "FİLMİMİZİN AMACI SAFRANBOLU'NUN MiMARi DEGERıNiN KORUNMASI GEREĞINi DUYURMAK, Tiirkiye Turing ve Otomobil Kurumu'nun fuıansmanı ile Suha Arın tarafından çekilen Safranbolu'da Zaman adlı film, Tele\T7vonda çotcriUliçınde bu\uk ilgı ııvaııdırdı. Aslı renklı olarak çeldldiği. TVde sıvahbe.vaz gosterıldişı ıçin. değerinden huvuk çapta kavbetmesine rağmen, TRT TVsınde. Türkive ile ileili en ilginç belItesel vapıtlarından birı olarak belırlenen Safraııbolu'da Zamanııı vapımcı ve \r>netmeni Suha \rın \f çekımo vardım eden Snasal Biljiler Fakültesı Basın Yavın Okulıı T\ Bolumıı öerencı'en. Cumhurivet ın sorularını vanıtladılar: denlyetlen Muzesı'r.de Urartu Sanatı ıle ılgılı esetlerı fılme alacaktık, ounun ıçm Kul'ur Bakanlığı ndan gere.clı ızını aldgunız lıalde muze mudjru bıze çekım ı^ın \rı.ı eıı XJ... \atagmı so>ledı Sımdı bunun mucadelesını venyoruz. Başanrsak bu yıl bu çalısmamız aa bıtmış olacak. r Sergının açıs konu^masında Tu Ki\e Turing Otomooıl Kuramu yonetım xuruıu uyes: Prof Ajdın Aybav bu ourokran.< en»ellere cegındı. SOKL: Anadolu Lvsarhklan dızisıuin sırasım ve konularını l'uıkive Turing Otomobil Kurumu mu saptıvor' AK1N: Ben on^e nonuya şuradan başlamak :stıyoıaım TUIKI;,e\e donunce bu amacımı gerçeklestırmeti ıçın oana v ı' dımcı Oıabılscek tum kuruluşlara baş\iıraum Turırm ve lanıtma Bakanlıgına, TRTje, Basm Yayın Genel Mudurluğune, ancak hepsı ae o.urasuz y^nıt \erdıler Eu arada Tuıkıye Turmg O:omobıl Kurumu'na bas.urdam. Yetkıİıler teklıfı olumla karşüadılar Turk kul'urunu van&ıtmak turızmı canıandırmak ıçın fılmler japılması \e bunıarın sr.ası \arı bıhmsel bır toplantıda alındı Sırada Hıtıtler \ardı, bundan sonra kronolojık olarak Cumnurıyete dek uzanmaK ıstıyoruz. SORV": «S4FRVNBOLCD4 ZAMAN» tilmi ıçın 0 ne kadar çalıştınız ARIN:* Gecelı aunduzlu altı ay çalıştık Once Safranbolu'nun Mımarı degerlerını konu alan bır fılm yapıp %apamr.acagımı sordular seve se'ie kabul ertım. ounun i(,ın Safrarbola oa çekım durumunu ışığı guneş. mceledık. Tarkıye de Safran bolu'nun mımarı ozelhklen doğal guzellıklen ıle ılgılı tum kıtapları mceledık Hazırlıgımızı yaptık, daha once kararlaştıraıgımız gıbı 19 ekımde çesıme başladık Çekım uç hafta surdu. Sonbahar mevsımını seçmemızm bır nedenı de su Renk cumbusunü yakaiajaaılmek, Sonbaharın guzellıklerını huznüıiü verebılmeKtı, Zaten fılmın ıçerığı kaybolmakta olan guzellıslen anlattıgmcan mevsımın huz nunu fılmm nuzr.une uygun Kihnak ısteaı.c SORV: Film ekibini nasıl belirlediniz? 4RIN: TurKijeye donerken ıkıncı amacım da bu kor.uda adam jetıstırmektı. Bunun ıçın de cıdaı bır kurulus olması açısıncan SBF. BYYO na başvurdum Bu o.tula oğretım gcrevlısı oıarak gırdim Televızıon Fılm bolumuı.e \e Belgesel Fum dersım koydular Ben de bu aersı okutmaya ba^>ladım Derse gırdıgım bu sınıfta 3035 kısı vardı. Bunlann hepsmı çekıme °oturme olanağım yoktu. butunlemeye kdlmajacak % ber.den en yuksek e notu alacak ogrencılerı fılm çekımır.e goturecegımı =oyiedım Bu sartları haız olan Kemal Sevımlı, Neslı Çolgeçen. Sezer Akarcah, Yalçın Yelence den olasan ekıbunız kurulau, bır de kameraman TJıra' Gulsoy arkadaşınıızla ekıp tamamlandı SÖRl: Çekim için çittiğinız Safranbolu'da halk sizi nasıl karsıladı. tepkisi oldu mu? ARIN : Bi7i once TRT ek'/bı>le kanştırdılar Bız TRT ıle ılıskımız olmadığını anlatmaya çahstık ama yıne de adımız TRT ekıbı o'.arak soy!°nınce bız de o ısmı benımsemek zorunda kaldık Aslında hıçbır ılgımız joknı. TRT ıle Daha OT ce oır TRT ekıbı gelıa burada ıkı gun kalmış ve fı!m çekmışler bızı de onlar gıbı gel'p geçıcı sandılar ama bız uzun sure kalmca hnlkıyla olan ıhşkırrLZ çok ıyı oldu Bıze evlerını daha çok açmaya, yardımcı olmaja başladılar. Boylece gundıizlerı dış, gecelerı de ıç çekımlerı yap*ık SORU : Filmde gösteriien evlerde halen oturanlar var mı? ARIN: O p\lerde hâlâ oturuluyor ama daha çok yaşlılar oturujor. gençlerı Karabuk Demır Çelık Işletmelerı çeıımış, ><.nı gençler Safranbolu Karabuk arasındakı sosyal konutlarda, vaşlılar da SafranbolJ'da otunıyorlar. Ancak kadmlar bu evlerın temızlı|mden çok şiıtdvetçıyd.ler, eskı ve çok buyuk olması temızlıgmı guçleştırıyormuş. Hatta o evlerde oturmak ıstemeyen genç ler ıçın yaşlılar şo\le dıyorlardı: Şımdıkı kızlar, duduklu tencere Asrı pencere Dumansız Daca Anasız koca ısterler. Şımdılerde ise evler ya tek tek nkıhyor, va da terkeduıyor, yahut da kepenklı pencereler değıştırılıyor ve asrı dedıklerı çağdaş pencere jap;hyor. Konuştuğum.ız mımarlar pencerelerın değıştınlmesının evler.n depreme olan dırencını azalttığıru soyledıler. Bunu filmde de vurguladık. Yanı hem guzellığını bozuyor, hem de depreme olan dırencını azaltıjormuş Bızım fılmımızın amacından bırî de Salranbolu'nun mımarı değerlerınm korunrr.ası ıçın bır bılınç yaramaktı. bu bılınç javaş \avas dogmaya baslamış eger ff.mı mız bunu saglavabılırse ÇOK mutlu oiacağız. SORU: Safranbolu'yu niçin seçtiniz? ARIN: Safranbolu bu*un mımarı degerlenni koruyabılmıs b r \er olduçu ıçın seçtık. Y'anı hala tıpık bır ornek olma ozeîlıgını korudugu ıçın seçtık. SORU : Filmin muziğıni seçerken nelere dıkkat ettiniz? ARIN : Muzık ıçın uzun sure duşunauk, m> nofonık mı yoksa polıfomk mı olsun dıye. Bu evlerı vansıtacak, bu evlerae jasamış ınsanjarın tanık oıdugu, dınıedığı bır muzık olsan dıye duşunduk Bunun u,m de en ujgunu Turk Sana: Muzıgı o'masma karar v^rdık Kutlu Pavash f:lmın dnapozatıflermı gordu ve Kemal Em:n Baran'ın Sultan ı Yegan metharnı koyau Fon muzıgı olarak da Ercument Batanay'ın tambur so.olarını kullandL SORU : FUmın vönetmenliğini vaparken gozönüne aldığınız temel ilkeler nelerdi? ARIN : Çekıme bır araştırma yaparak gıdıyoruz Ama çekım sırasmda çeşıtlı surprızlerle karşılaşıyoruz Bo\lece belgesel turde olmayan ko nular ortaya çıktıkça zorunlu olarak onları da hesaba katmak \e f.lme almak durumunda kahyoruz. Belgesel turce valmzca kaybolmakta olan m:marı değerler detıl, aynı zamanda kaybolmakta olan dogal guzellıkîerı as \ermek gerektığınden bunun ıçın çalısnoruz. Fumm çekımınde, Suha Arm'ın asıstanlığmı yapan oğrencı ekıbınde yer alanlar da goruşlermı şojle ozetleaıler. KEMAL SEVtMLİ: Eız'm fılmlenm.zın amaçlanndjn bırı df> çe\re ^orunması Ar.adolu çevre \e tarıhı yonden çok zengm bır yer. A;ıtak halkım:z bu eserlere a Kadar CO'Î ali'smıs kı onlarm bırer değer oldugunun farkınaa bıle değıl. Bızım armcıımz ıste ba bıLncı nalkımıza verebılme<i. NESLİ ÇOLGEÇEN: Bız belırlı sınema an.ajışuım di;maa bır smema yaratmak amacmda;.ız Turkıye'dekı s'nema anlajışını belırleyen ıkı kurum \ar Bırı TRT d ğerı de Ye«ılçam. Ikısın.n de mtelığı bei:ı ve ben bu ı.u ^urumun da ı>ı fılm ycpmadığım sanıvoıum Belkı ıkısı de az da olsa oz açısmdan ıyı denılen fılmler yapmışlardn ama sınemada ozbıç.m bırbırınaen ayrılamıjacağı ıçm ounlara ıvı demek vanlış olur. Amacımız Turkıve'de daha onreden bazı orneklerı vaphmış dma \avguılaştırı'amamıs olan BELGESEL fılm' oır zevk ıs'ek zoruıluîrk halıne getırmek ve jaygmlasmas.nl sağlamak Bunun dışmda Tur kıve'de yapılmavan p< p çal'smasmı aa gerçekleştııme.c Cuııku iinema kollektıvıst bır sanattır. SEZLR 4KARf \LI Okulda ıken bu konuda yanı fumcılık usturde bır şey.er vapmak ister ve uzun uzun tartışırdık Bır gun hocamız Suha Arın bıze bu olanagı tanıy.nca arkadas'.arla se>. gı, berabeıl'k ıçın çalışmaya basladıi. \ \LÇIN YELENCE: Ben ınımari değerlere ek olarak eskı kasaoa >aşaTiına degmmsK ıstıyorum Derıcılıs. aemırcılık yemenıcıliıt gıbı yoresel za naatlaıında korunması hıç değılie bır kultur dpgpn olarak vasa*ılma5i geıekuğını fılmmızde \urEJ.amaja çslıştık Avrıca fılmdekı nutun ses'er yer»nde <a;. dpd' n : , aopa! SPS efek'ierıydı. A itjr bır ruhla cahi.n amacıırhza ulasmafc n .p' Karataş'ın "Atatürkçü,, televizyonu(!) hilâfetin kaldırılışını unuttu... «Safranbolu'da Zaman» filmini SBF B.Y.Y.O:' dan bir grup öğrenciyle birlikte gerçeklestiren Süha Arın, Cumhuriyet' in sorularını yanıtladı. SORL': Film çahşmalannız ne kadar zamandır suruvor, belgesel film vapma düşuncesi nasıl doğdu. bu yaptığınız kaçıncı filminiz? ARIN: Ilk fılmıaı 1963 yılına aıt. O yıl Mılli Eğrım Baıcanlığı'na başlı FılmRadvoTelevızyonla Eğıtım MerKezı nde çalışı; ordum Ilk fılrmm trafık guvenlığı ıle ılgılı bır fılmdı. Daha sonra A B D 've Telev.zyonFılm dalında unıversıte ve unıversre sonrası eğıtım ıçın gıttim Uluslararası Fılm ve Televızyon Daıresı'nde çalıştım Alman televızyonunda progrdm vaptım 1973''e Turkıye ye dondum. Amacırr., Turk kultarune. Ar.adolu uvgarlığına donu; ve onları yansıtan f.lmler yapmaktı Ozellıkle bu gereksımmı yurt dışında çok duydıım Benden Anadolu uvgarhğmı yansıtan fılmîer yapmam ıstenmışti. Boylece 1973 ten bu yana kronoloıık olarak Anadolu uvgarlığını yansıtan fılmler japma.a oaşladım Once Hafıler den Hıtıtler adı altmda Hıtıt kulturunu yansıtan bır çalışraarr. sonra MIDASIN KULAKLARI adlı Frıgya kulturunu jansıtan bır fılm daha yaptıiTi. Sonra da Safranbolu'da Zaman ısımh fılmı yaptım. Bu arada 1173 vılında L'RARTU sanatını anla•an ıır fılme daha oaşladım bunu da bı'ırmek uzerevız Bu fılm ıç'n 1976 vılının kı«; avında 'şubat lt"6dai kış goruntulerını, 1976 agustos avında da \az goruntulerını çektık. Ankara Anadülu Me BU KEZ GAZETECİLER TRT'Yİ BOYKOT ETTÎ « Çeşitli bolüm sefleri, Genel Müdure, gazetecflenn kuruma ve stüdyolara gelerek çalışmaları aksattıklannı soyluyorlar. Genel Mudur de berıım sızlere fazla tâvız verdigım goruşunde. Ona karşı toT durumda kalıyorum. Buna rağmen aurumaa bır duzelme sağlayabildık. Gazetecı arkadaşlar Ge nel MUdurlük bınasındata stüdyolara yanmşar saa.t kaydı ıle gırebilecekler.» Geçen haîta perşembe gtinti, Ankaralı TV ya«arlannı T R T Basın Bürosunda toplayan Basm, Halkla Ilişkıler ve Protokol Danışmanı Zeynel Abıdın Aim, sozlenni bıtinnce, gazetecılerın kendısıne teşekkür edeceklenni beklerken, aldığı cevapla şaşırdı kızardı. Arkadaşlan adına konuşan bır genç gazeteci «Bız sızlerden. lutuf. ulufe beklemıyoruz. Gazete sa^alanmız ve dergılenmızle, TRT' yı halka ulaştınrken, gorevınız bıze vardımcı olmaktır. Suçlamalar ve kısıtlamalar altmda gorev y»pamayız. Basın ozgvırlüğunu kısı'lamanıza goz yamamayız. Bu ?anlar altında lcuruma snrmegı reddedıyoruz» demıştı. Öncekı hafta anı bır kararla basm mensupl&nnca TRT've gırılmesının yasaklanması geres basında, gerek kunım içınde buyuk tepkılere neden olmuştu. TRT'de, ust duzevde \apılan resmî, gayriresmî toplantı.arda, basma karşı ta.unılan tavır ş.dde'le eleştınlmış «GazetecTin kuruma gırmesını engelleme/i TRT'de olup bıt°nlerm kamuoyuna ulaşmasjnı enge.lemez Tersme. gazetecı oıav verna gelıp ız eme o'arağ'nı oJİamadığı ıçın, haber ıçınaeıu dedıkodu ve kasıt unsurları artar. N.tekım, yasak kararından sonra, bugune dek TRT'vı d?stekler gonınunıdekı gazeıelerın bıle karşımıza jtçmesı sılâhm gerı *eptığını gostermıştır» denmıstı. Bır ust duze", vonetırıs: t<Bunca dergı çıkKor, bunca gazete hersun TV savfası vapıvor. Gaze'ecılerın kuruma \e stud\olara gımelernı yasaıcladık diye, bu dergıler kapanacan. bu sayfaıar kaikacak mı, hartr Dolacak genp Biz onlara kapımızı jtapadıgnnız zaman nasıl dolacağım annvn etmeıî de guç ae^ ' dıve fıkrını Bu sert fepKhPr. ı'k alman kaıardan bır donme\e nedei olmuştu Ze; nel Abıdın Akın'ın, basına buvıık oır lutufta bulunur g:bı verd.gl haber ışte buydu. İlâhların ilk kurbanı: Hamdi MardinligiL. Yasa dışı, kunımu işgal ettigı. Daniîtsy'dan sonra Yargıtayın da onayı Ue kesmleşen TRT Genel Mudurü Şaban Karataş, geçen haftayı ust düzey yonetıcüerı ve danışmanlan ıle sık sık toplantılar yaparalc geçırdı. Ankara Cumhunyet Savcüığt'na «Bu yasa dışı adamın kunımu yonetmesını engelleyın» dıyen 438 TRT personeline karşı nasü bır tâvır takınılacağı konusunda çareler aradı. Ama ne üst duzey ybnetıcılen. ne de giıvendıgı Danışmanlan onune bır çozum koyamamış olacaklar kı, geçen hafta TRTde tam bır sukunet hakımdi. Haber Daıresı yoneticilennden bıri, sportıl btr açıklama yaptı: « Bız topu sürdük, gotürdük, golü attık, kendi yan sahamıza geldık. Hâlâ santra yapmalarını beklıyoruz.» Hafta sonuna kadar, Karataş'ın santra yaptnası boşuna beklendı. TRT Haber Merkezınln, kurum lçuıde olup bitenlen yakmdan izleyen bır muhabin, Cumhunyet'e şunlan soyledi: « Karataş, TRT Seçım Kurulu'nun karannı beklıyor. Bu karar aleyhınde olursa. zaten gıdeceğını bılıyor. Lehinde çıkarsa, o zaman buyuk bır temizlemeye gırışecek. Danıştay'dan sonra Yargıtay da, yasa dışılıgını onayladıfına gore, bu temızlıkte artık yasalarla herhangı bır ılişkisi kalmayacak. THT'ye şımdıden MHP ve Tıirkes yanlısı olduklan şüphe götürmeyen, ama nedense AP Genel Başkan Teşkılât Yardımcısı Sadettın Bılgıç'm gavretlen ıle yerleşen kişılerı ust duzeydekı görevlere getırecek. Yenı çıkacak kadrolarda, da, MHP"nın mılıtan komandolannı doldurup, TRT yı tum kontrolü altma alacak.» Karataş, hafta sonuna kadar, kurumdakılerm merakla bekledıklerı santrayı yapmadı ama, bır kırmızı kart gosterdı. TRT'nın kuruluşundan ben en buyük sorun olan, kafeterya konusunu çözümleyen, kunım mensuplannın, kalorısı hesaplanrrüş, lezzetlı yemeklen ucuz yemesını sağlayan kantm muduru Hamdı Mardınlıgü gorevınden alındı. Mardinlıgıl'ın suçu, savcılığa verilen dılekçeye ımza atan 438 kısı arasında. Karatas'm gozune ılk kestirdığ: kışi oluşu ıdı. Mardınlıgıl, ımzadan 13 gün once gorevınden ıstifa etmiş, ama ıstifası kabul edılmemıştı «Şımdı niçin alımyor o halde» sorusunun yanıtı da, boylece kesınhk kazanmıştı. eçonlerde bir fazetede TRT'de Karataş donenunde u«a tanımazlarla isbırlıei >»• panlardan bazılannın bir li.stesı \a\ınlandı. Oldum olası kişilerı riamsala\an listelerın karsısındaMmdır. Fakat ozellikie Turkhe'deld son MC donemi içınde insanlar ovle Kesin çi7Rilerle kınuplara ajrıldılar ve kendi kliklerinin çıkarlan içın o>le çaba s«>sterdiler kı, kimın kım olduğunu gerçekten anlamak gerekıvor. Çunku onumuzdeki seçımlerden sonra kadroları şaflam bir anla>ısia kurabilmek tçin, Rerçekten durust \e istpn anla;.an kisilere gerekseme \ar. Fkiın 1!*7~ seçimlerlnden sonra tek başına iktidara gelmesi beklenen CHP'nın ise bu anlavışla salt TRT'de değil. tüm kuruluşlarda «lemizlık» %apması \e salt kendini deçil. Türkive' nin geleceeîni sru\ence altma alabılmesi içın sağlam kadrolar kurması başhca koşul. CHP bunu vapabilir mi? Daha hujrunden itibarrn tartışılan konulardan biri de bu. Bazıları 1973 seçimlerinden sonra koalis»on hokiımpti\le iktidara geldiği zaman CHP nin bö>le bir tuttun içine sirmediğini \e 12 >Iart döneıninin sorumlulannın hiçbirine hesap bile sormadıçını belirterek, 197" seçimlerinden sonra avni durumla karsılaşabileceğimizı Uerije sürmektedir. Bu sibi gönişlere sahip olanlann en çok üzerinde durdukları noktalardan biri de 1973'de. bir koalis>on hukumeti içinde bıle olsa. iktidara çelen CHP'nin özellikle 12 Mart donemi işkencecilennden hesap sormanııs oluşu \e bu nedenlerle de hucıın iskcncplcrin Türki\e'de henıen hemen kıınmılasnıi'j bulıınuşudur. Ne >ar ki, MC nuU'imdı ı!;li<1?rj soctikten snnra muhalefptı olusturan CHP bu kez muhalefet döneminde r<77'de iktidara çelınce saglam kadrolar ohıstııracaçını \e hesap sormaktan da kaçınnıatacağını belirtmistir CHP'nin bu açıdan uzer'nde durdueunu belirttiği kunımlann başında TRT de var. Snz konusu çazetede vavınlanan liste bu nedenle CHP nin işine >aravabilir mi° G önce va bu gihi ldşilerle beraber çalısmış, \A cla oııların IKT\e eırmplermdr rol o\na mış kurullarda bulunmuş o!abilı\or. Bu adların arasında bir zamanlar kendılcrlnden çok şevler beklpnpnler de \ar Fakat umanU ve ozeilikle çesitll olavlar karsısında ve sıkısık durumlarda insanlar kendılerinden hiç beklenilme\eıı biçimlerde da\rannorlar \e ilkeleri hice sa>ı\orlar. Burada herhangi bır kınıssvı suçladıçıın sanılmamalı Çunku hemen bir yargıç kimliğine bürünmeve gerek vok. Ustelik bize ıtore onlar ters da^ranmış. hizler de onlara ters diismüş olabillnz. Onemli olan kamuovunun kimin geride kalılıçına. kimtn ilerive gittiğine karar vermesidir. Fakat eger bir çorevli vasalara ters duşerse. çaçın serisınde kalıp kişisel çıkarlar için llkeleri ıp rrpkleri çiğnerse. bazen bövlc adı kamuoTuna da sumılabilir. Fğer jrazetelertle \asa tanımavanlarla ishirliği vapanlarin adları doğru olarak sersilenirse, bu adların Çünkü vasa tanımavanlarla işbirlıği vapanlann te TRT'nin çagdaş voldan saptınlmasmda rol ovn3>anların tümünü. sözkonusu listelprde belirtmeye olaııak yoktur. Kısacası, listelerde adı bulunan herkeMn gerçekten \asalara ters düstujıınu va da vasalara ters duşenlerle işbirliei vaptiRinı kesinlikle so\lemek zordur. Kaldı ki ınsanları hıı şekilde damealamanın da ale\hinde oldıığumu vukanda belirttim. Fakat eğer doğru oturup doeru konuşmak gereki^orsa. bu gibi listelerin bir ha\li uzıın olahileceğini belirtmeden de geçmek doğru olmu. ESKI LİSTELER TRT ile ilfiü olarak eskiden ve pizlice hszırlanmış listeleri de bu arada anımsamakta yarar var. TRT Televizyonu 1968 vılında \nkara Televizvonu adı ile \avima ha$ladıktan sonra T'V vonetimine bir üste ^erilmis ve >eni teleM'zvonumuTun daha verine ısınmamış 6 programeısmın «komünist olduklan ve bir 7amanlar I«çi Partisinin ujesi bulundukları» için gore\lerine son verilmesi istenmişti. Geçenlerde eskiden TRT'nin ust düzeyinde çörev almıs bir vetkiliıle konusıırken ona da 30 Idşılik bir listenin verıldiğini \e «solcu» olduğu saptanan bu kisilfrin ı;nre\den atılmasının istediğini "Sreııdim. Her ıki lis'.edeki kişiler görevlerindeıı atılmadı'ar. Fakat acaba bu listedeki kişiler bugıın de avni tııfunı içindeler mı? Yoksa vcr mi dpçiştirdiler? Insan bu gibi sorulan da duşünmeden vapamı>or bugün. LİSTELER Mahmut T. ÖNGÖREN 12 MART LİSTEIERI TRT vonetimine egemen çevrelerin a«ıl listeleri 12 Mart'a doğru ve 12 Mart'tan sonra hazırladıkları ise gözden kacmamaiıdır. Çünku blr taraftan TRT'nın özerkliğini savıınur gıbi froriınurken, öbür laraftan da gerçek ozerklik uğruna mücadele edenierin «bunlar de\letin templine dinamit kovuror» di\e listesini hazır lavanlann bulundnğu artık bir gerçcktir. \e bu sibı listeleri hazırlavarak çenç proeramcılann \e \onetieilerin issiz kalmasına vol açanlardan hazıları da hâlâ açığa çıkmış değildir. M Mart'tan sonra avn bir liste hazırla>arak • bu kisilerin pasaport almaları ve yurt dışına çıbmalan sakmcalıdm dive sözde ilgilıleri u. yaran işçuzar TRT gorev lllerinin adları da henu7 açıklanmadı. Hele 12 Mart'ın >ıldonumlerinde vayımlanan % universitelerimizi, Danıse ta\i ve TRT'nîn ilerici kesimini suçlavan \e faşizmın en belirli belgelerinden biri olan 12 Mart radvo ve TV programlannın metinlerini jazan TRT içindeki ve dışındald 8 kişinin adı hiçbir verde bugüne dek sözkonusu edilmedı. l'nutmamak gerekir ki, eğer TRT'nin çağdas bır vola oturtulması serekiyorsa, salt Karatas dnnemfnin sorumlulannın değil. eski dönemlerdekl ters ınerıılamaların sorumlulannın da en azmdan geleceğin TRT'sini etkilemeleri onlenmclidir. TRT'NIN LİSTEIERI Bugüne dek TRT'deld yasa tanımazlann adları çok sık olarak gazetelerde >er aldı. Bazen de bu yasa tanımazlarla ışbirliğı vapanların adlarına ver \erildi. Fakat rlbette basın yoluvla bu gibi kişilerin hepsi kamuovuna tanıtılmadı. Hatta bir basın organının kalkıp TRT'deki tüm işbirlikçileri tanıtan Usteler %a\ınlaması doğru nlmaz. Fakat bazen bugıınkü yasa dışı TRT jonetimiyle isbirliği \apan rad\o >a da TV elemanlanmn adlarını karıştıklan olavlar dolayısıyla gazetelerde oknyonız. Eleitiri yaparken basının ad \ermpsini liste vavınlamakla bır tutanıa TIZ elbette. Bu gibl durumlarda ad vermek basının (föreTleri arasmdadır. Soz konusu adlann bazılannı okuduğum zaman üzülmekten kcndimi alamırorum. Çünkü insan yıllarca sahipleri hozulmamalıdır. Çünkii bugüne dpk TRT ile ilgili listcler hep srizli amaçlarla • bunlar knmunisttir, tehlikeli adamdır, de\letin temeline dınamit kovmaktadırsnhi temelsiz suçlamalarla \apılır \e TRT nin \onetınııne pgemen olmus gızli anıaçlı kışiler tarafından ra gizli örgütlere ya da bazı kuruluşlara gizli nlarak gonderilirdi. Fğer sizin adınız bu Rizli listelerde \arsa. başınıza gelecckleri bilemez % açık vurekJilikle çalışırken e bırdenbıre kendınizi çok zor dunımlar içinde bulurdunuz. Şimdi ise ilk olarak \asa tanımazlarla işbirliğt yapanlardan bazılannın adlan açıkça bellrtilraektedir. USTELIR BIR ÖLÇU OLAMAZ Ne var ki, TRTvi Teniden knrman xe vasa dışı işlemlere kanşanlardan yasal yollarla hesap sormayı düsunenler için gazetelerdeki Usteler bır olçü olamaz, olmam&lıdır. HAFTADAN SEÇMELER Jü! Sezar'dan sonra Kral Lear! Jul Sezar'ır tadı, TV sevırcılennin henüz damagında ıken, bu hafta cuma geces: Shakespeare'ın bır başka dev yapıtı ekrana geh>or. Lear de. Sezar gıbı, Shakespearem en biıvuk temalarmdan «Ihanet ve nankörlük»u ıslıyor. Sağlığında tahrını ve toDraklarını çok sevdığı kızlan arasında pay eden Kralın ulkesmder. ko\it!masınm ovkusunu. Insılız Kra lıyet Tijatrosu'nun ozellık'e Shakespeare ovunlan ıle unlu kadrosu ekrana getıraı. Cuma gecesı, doyumsti7 bır tıvatro japıtı ızlemek \~v.e e^ran onunde olunuz. bır yöntem » dedi. Bu gece baslayacak dizinm ılk bolümu, Sabahçı Kahvelerı. Bu kahvele nn devamlı muşterıler. ınşa^r ışçılerı ve d:ğeılen ile yapılan roportajları ligınç bulacaksmız. Haftanm fılmı, Davıd Xı\ene '(Yılm Eı\ Basarıh Erkek Oyuncusu» Oscarını gotıren, Ayn Masalar. Terence Ranıgan'm bırer perde lık ıkı oyunundan senarvolaştıran Avn \Iasalar (The Seperate Tables) Debert Mann tanfından 1957 yılında fılme çekıldı Nıven ıle bırhkte Burt Lancaster. Rıta Hav^orth ve Deborah Kerr de ovnadJar Fılm, bır yaz sa;.fı\e pansıyonunda geçıyor Deborah Kerr, musterılerden evde kalmış bır kız David N.\en kendını albav dıje tar'fan macera peşınde yakısıkiı çapkm Filmde Burt Lancaster'ın uzatmalı sevgıhsı ve pansıyonun sahıbesı rolundekı Wendv Hıller de «En Ivi Yardımcı Kadın Oyuncu» Oscar'mı alırken, eleştırrren'.er, «En Iyi Kadın Oyuncuarmağanını kaybeden FJerr'e haksızlık yapı!dığrnı ilen sürmuşlerdı. Ayrı Masalar, pansıyonun vemek zamanı a\Tiı salonda toplanan, ama ayrı ayrı masalarda oturan mustenlerımn bireysel dramlarını anlatıyor. Gorülmeğe değer bır tılm. Pazar sabahı, bir Fran^ız f.'mı ızlıyorı./ Jean Paul Belmondo adı, r;k çok seyırcıyı Ayrı Masalar ve diğerleri.. Kahvehaneler.. Ya'U7 TarakçıORİu, TV ^ " • Şubesinin > ılgınç belgese! dızılen ıle dıkkatı çeken bır japımcısı Merakla ızlenen Afyon \e Alkol dızılerınden sonra Tarakçıoğlu'nun kanerası b ı ke7, Türk toplumunun bır baska önemh gerçeğı Kahvehaneler'e uzandı. Tarakçıoglu, cHeöefım. kshvehap°Vnn varar ja da zarar lannı tartışmak, bır vorım getırmek değıl. Bu dızıde kahvehane aerçeğmı ortaya kojacatım Kahve deyıp geçnıevm. Her çeşıt kahve v?.r HPrbırinın de lcndme sore bır bayka muster.sı. Aslında olanı anlatıp, vorumj seyırcıye bırakmak, daha çok benımsedığım ekran onune getırme*e ypterli zaten. Jean Becker'ın yaptığı fılmde, baş kadın o>rjncu da Jean Sebara Amenka'da dtkıs tu'turamavmca, Fransa\a geliD Fransızlasan Seberg, fılmae. çapkm mucevher kaçakçısının ortağı \e sevgıhsı rolunde Harekeıh oır macera fılmı Turser Inanoğlu'nun «TRT Fılm Alım Kom's\onu» ıle arası herhaide çok ıvı olmalı Her av en az bır bazan ık; Turker Inanoelu tılmı, mutlak ekrana gelıvor Turkıye'üe baska fırma b=^ka jonetmen J'ok m u ' Yoksa Inanoğlu. TRT've vazgeçılmez kolaylıklar mı gosterıvor? Sabah Yı'.dızı. yonetmer.ınden baska kım^e\T ın^ndırmavan entrıkalar ıcındekı Fılız Akm'm Edız Hur.'la bırlıkte başına gelenlenn ovkusu. Modern Folk Üçlüsü ve Emel Sayın îran'da Turk Iran Kultur Anlasması geregı, Dı^ıslerı Bakanlığı Nîodern Folk Uçlusu ve Emel Sajin'ı Iran'a gondermıştı. Turklenn çogunlukta bulunduğu Tebrız ıçın de ılk kez vıze alan gurup, buyuk ılgı toif'.ayan beş konser verdı. Gezıyı gazeıecı Örsarj O>men de ızlemıştı. Cumartesi gecesı, Modern Folk Uçlusu ve Emel Sa\ın'm Iran konser goruntulermden once. Orsan Öymen, Penhan Anburun (Senato Başkanımızın Karısı), Dr Ahrret Kurtaran ve Emel Sayın g^zı ızlenımlerını anlatacaklar. Ancak konser bandlanna, TRT'nin dehşetengız Muzık Daıresı ıttraz ett. Içlennde vasak şarkılar varmıs. Yasak şarkılar dedığı, aslında 'ek şarkı Modern Folk'un so>ledı»ı, sozlen Bulpnt E>ev.t'e aıt, Iranda bu>u' ılgı toplavan, konserîerden bırını izleyen Turk Farlamentö Gurubu tarafından da hararetle alkıslanan Takalar adlı şarkı, Yılbaşı Özel Programınm son gün vaymdan ka'dırılmasına neden olmuştu Cumartesi gecesi. TRT ekırnlarınd?, tran konserlerını dogru durust ızlevempzsenır bı lınız kı, Müzık Daıresı Turk halkının kulıgînı «Yoz» müzıkten koruma jolunda bır cüıat daha kazanmışUr. Bir de Ege magazini! SeMrcılenn tuvlprmı sırırden dıdık dıdık eden roportajları, bol tuketım reklâmına \onelık magazmlen espn yoksunu parodılerı ıle Istanbul Masjazın, ıkıncı kez der.etımden vayın ıznı alır oa, Izrmr durur mu' Şimdı bır de Ege Magazın gelıyor ekranlara. Basın bultenindekı bılgılere bakılırsa. Izmır'ın prog ramı, daha derlı toplu. daha aklı basında konulardan oluşuyor Ama ızlemeden karar vermemek gerek Is'anbul ornegı ortada ıken. Perşembe geoesı.