Katalog

PÖRÎ (ÜMHURİYET 1 HART 1977 HMÎAUIUNıN Filler Sultanı ile Kırmızı Sakallı Topal Karınca YAŞAR KEMAL «Bak, ustam.» dadi. «Yığit, yürekli, aslan uatam, fıller hıç yenıür mı? Bu aunya dunya oldu olaiı b m gormus kanncaların î Jteri yendıgını7 Bu dtlııya boyledır ve hem de bu dünya hıç değışmez. Fıl fılcLr, karınca kannca. Filler yonetecet, onlann ıslen bu, kanncalar çanşacalc, füler yan gelıp yatacak, en glızel yıyecekleri onlar yıjecek, en guzel giyitleri onlar gıyecek, en görkemh saravlarda onlar oturacas Kanncalarsa, ışte boyle, hallerl duman, yıl on ılu a> çalışıa sonunda ellermdekı avuçlanndakını fıllere verecek, kendılen de açlıktan kınlacaklar Doğamn yasası bu, ınsanlann, o kendılermi doğanın kutsal yarattığı sanan o ofungeç ınsanlann da yasası bu Bu danya boyle gelrrüş boyle glder Duşün bır ustam, blr duşün kardeşun, şuraya bir dağ kadar kannca toplansak blr araya, bir tek fıl saldırsa blze, n» oluruz7» Topal demircl ustası onun gözlennin lçine ilk olarak kuşkuyla baktı Bu bır sanca olmasın, dıye duşundü. Bu bır hayın sanca Sonra da. bu başbu* yılrtuş, dıve duşundü kendl kendme BoyteairM bır kırgından genye kalmıs, fıllerın belasına uğrarmş bır kannca bu kadar umutsuz olmasm da ya, ne olsun' «Haklısm» dedl ona demırcl «Haküsın ya bu karıncalar kı çu evrende en guçlu yaraiıklaıüır. Füler daha da guçlü olsalar bıle onlann bu tutsaklıgından kurtulmanın bir yolu bulunmalı. Ve hem de bulunacak'» «Ama bunun ıçın de hıç bır şey vapmıyor, hıç blr eylemde oulunmuyoruz ki» dedi basbuğ. «Eylem gerek, hıç olmazsa bizımkıleı gıbi savaşı surdurmek gerek Ben bızım fıllerl yenebileceğunızı bır kere olsun duşunmedlm bıia ya, ama savaş gerek. Yenmesek de savasnaalıyız. Bir tek umut savaşta > Topal demırci de o^le düşunmuştü va, bir sonuca varamarmîtı Blr te^c umtrt savaştaydı ya, nasü bır sava^î'» Savaşın umutsuzu olur m u ' Umu1? ız gırılmtş savaş savaş değıl, ölümdur, savaşın bıçımı, türu var. mı«tı Alkışlayan lıarmcalar onu omuzlanna aldıiar Onun arkasından uzun boyunlu, kapkara bır karınca çıktı karaçalıya, çahnın dıkenlerl onun kamına battı, çünkü kamı çıplaktı. Soze «Arkadaşlar kırmızı sakallüar » dıve başladı «Sozum jalnız sızedır, benı dınleyın, iyl kulak \erm bana Hemen şımdı savaşa gıre cegız Fıllerı VOK edecegız Bır kanncaaa hele kanncaların kırmızı sakalhsııu, bır evrene be deldır Fil'er hiQ bır zaman yenılme?; yaratık lardır Onları h ç bır gıin venemez Bız de onlan >enemeyeceğız ama, savaşacagız Orum cek ağlanndan ag toplayacagız. fıllerın yollar nna geTeceğız fıller bu ağlara dolanacaklar Evet arkadaşlar, fıllen yenemevecegız ama, onlan orumcek ağlanna duşurecegız Dun orumceklerın başkanıyla konuştum sıze, dedı orumcekler başkanı, her orumcek yeaı kulaç, vani kannca kulacı ağ orecek sız değıl fıllen bu ağlara, şu koca dunyayı bıle duşürur, tor lar toplar guneşın yanına atarsınız Ama fıller senılmeyecesler Bu dunya degışmeyecek Bız kanncalar savaşacagız Neden savaşmavalım, aegü. mı elımızde bu kadar orumcetc ağı var ken Kahrolsun bızun yolumuzu kesen, bızl savaşmaktan alakoyan, o pısınk topal demiroi kahrolsun'» «Kahrolsun1» dıye bütun alan lnledl «Bız de ağlanmıza füleri, hüdhüd kuşlannı duşurüp ozglirluğumuze kavuşunca bıze var dun etaııs olan örümcek kardeşlenmıze dünvanın butün sıneklerıni Tereceğız Hlç bır ka nnca bu dunyadaki hıç bır sineğe el bile sürmeyecek, acından olse de » «ölse de » dıye inledı alan «Orumcek ağ'anrmz varken biiiız » E>aha çok uzun sozler sovledi orumcek a» lan ustune. bu aglann sağlamlığı ustüne «Bır orumcek ağı değıl bir fıli zaptetmek tarte b n katın bıle zapteaer Bir örürneck a»ı dejhl bır tüı, bır insanı bile »pteder Bir oruncek ağı » Ve kürsuden utkulu bir komutan gibi k» YÜRÜ BRE YALAN DÜNYA Sığara dumanından tllM tuza ğına dondu kahvehane Çavlar tazelenaı Bırsaç fotoğraf çekeyim dedjn Fikret OTYAM Hatıra fotografı ıken sol yum ruklar dıkıldı havaja. «1&İ7 dogumluyurr Adun, Sa dık \ıldırım Hasançelebı ıçın de ekspres derler » «Ne ekspresı, neden ekspres derler'' > «Eîendım benım babam PTT surucusujdü babam \efat edın ce ben yurutmeye başladun baba meslegmı Halsın mektubunu, kolısını dağıtınm çok çabuk ulaştırdığım içın bana ekspres derler Ben bır ara stiruculuk ten annemı mutemet gostermıştım MT\>a gırdım îlk once galerı ışçısı yap'ılar Sonradan bır başçavuş vardı dedı ha bu uşac çalışmııı benı yemekhane ve verdı olur abı dedım, bır ıkı gun çalıştra gosterdı usta bana ış erı derken ızane gıttı Ben şımdı orda asçıbk yapmaya baş ladım Işçılere verılen karpuz ol sun portakal olsun, helva olsun jemek olsun, usta devamlı ola rak kısıtlıyordu Ben de diyor dum k arkadaşlara kendı aramızda, bovle boyle vapıhyor, bı? usteva söyleyelim kısılmasın haklanmız veva hakkımız der ken bıze MTA kapandı diys bir ka£ıt ımzalattılar » «Nıve klsılıjordu, nasıl yapı jclardı bu işı'» «Abı mesela helva dağılıyor du bır ışçıye ıkıvüz gTaT\ verı tecekse elli gram verllıyordu, ge'ismı torba^a atıp evıne gotu ruvordu Efendım Montofon mek besliyorda usta ekmeklen nevım kovup gıdıvordu evıne meklere >edırme>e, portakalları da B17 burada fakır olduğumua ıçın keçı bıle rutamiToruz' A dam burda ınek beslıvor, adam ışç lerm etaneğım kesıp mefine ved nvordu hakkımızı yanı, nz kımızı1 Çıkışı aldık çıktık işte bovl» Şımdı burada grev var bız halk ola'aıî bu işçıleri desteklijoruz bıh>oruz hak'kın ne olduğunu, basına ne1er geririldığini, çalısan ışçılenmızı destekledifc. destek'e yeceg'z \e ölunceye kadar kanı rruzın son damlasma kadar bun lan des'eklejeceğız ı > ve gltülc Şlmdl A« grevimlsl surdürüyok Buraya bır bakan geldi, Adalet bakanı Yakasıra yapıçtım, dedım benım bu çocuklann halınl başbakana soyledım, hatta mektup da yazdım, mektubunu da aldım, •vapacam, vapacam, vapacam Gerisı yok Yapmadı, Bundan evvel Sağhk Bakanına gıttım kadın mıydı, o da yapmadı Nereve gltüysek kovulduk,» ALi BERK'ıN EViNDE n Gidip goreyim dedlm çoculcl* «Benl kesip biçslaler, »fcb! "Fillerin bir kısmı, fil sultana kadar karınca nfmetlerinden taydalanamıyor Savaşa umutla g rerata yenıürsin o başka, ama umutla gırersın. Bu duşuncelenm basbuğa soyleraedi Sadece «SızinkJer savaşıyorlarsa tılleri yenememek ıçın, bu delıhkt'r Insan vennemek ıçın savaşır mV Fıllen de yenecek bır yontem bulacaktır karıncalar > Başbuğ gene guldu (H=h ha 1 ! hab Bu unmayacafc bulana maz Filler yenıiır mı?» T «\e iılır> dıje gurledi top<»l demırci Bır yolunu bulacağu fıllerı yenmenm Ve kahreden ve vareden karıncalardır. Yenecegız fıllerı » «Ojle<e savaşın • dıve bagırdı Dasbug •Boj e dag basında oturarak îıller yenılmvZ» «Bır vo'unu » Ttn b ı sırada alanda bı qurultu patırch kop J Kı loyl demırci burija gelaı gelelı bovle b r gurultuvu duymamıştı Sankı koca dağ onasmdan çat di>e çatlamışn, ışte oj e bır garul j KırTnızı saKalh topal karınca he men ala^a 1oştu kı ne gorsun a'an agzma ka 1 dar karmra\ a do n u s karmfalar ustuste, knü kı ü Geı ç bır knnızı sa^al da bır kd raça1 nın en ust dalına çıkmış, cosoUjda konu şu>or gur ^e^ daglarda vankılamyor «Ne fıller, ne kırmızüar » dı%or «Ne Mıer ne kırm zılar ozgur basnmsız karıncalar » \e alandakı kmicaların bır öeKıg\l onu alkışln or (3i7D drçor karaçalının üstundeki, «Bz tekmü kar ncaları bu dağa çekecegız kannca ulkelorını o?alt>p bura/a ge'ırecegız dunya nın e^renın teıunıl liaııncalarını ve savaşa başl?;dca?.z Ne hller ne kırraızı sakallüar ne de elı nasırlılar çalısan tutsak kanncalar la b'^aracapız kurtulusu > \p alkışlar çogal^or buyüyor gemşlıyor ı\e tııtsak Kannca^n ancak kendllerı kurtaracaklardır Elı nasırlılar bize h c bır gereçı jok Ne elı rasırlı karmcalar, ne fıller. ozgur bagnısız tutsak ^amralar Fıllerın goz lerını o,acdgi7 Gozlen kor olan f Uer kar»n ca ül veı°rını bulamavacakîar ondan sonra da «ollarnı çaşırıo deni7^ duşup cnecekler Bo lelıkle d° bu dunva U'erden kurtulacak » Alkışlar krvamet Uzun konuştu, ne elı nasırlılar, ne fıller. dıyen, karacal'dan ınrt'Smde kanter Içınde kalbararak tndl. Aıkıştan alan yıkılıyordu Topal demırci orada alanın kıyısında durmuş tek başma oraya diKilmış, yanında başbuğ, bır de o üç delıkanlı kırmızı sakal otkeden kudurujor «Zart zurt,» dıyordu «Zart zurt Sızı 1 bre zaıtzurtçular Hay sızı bre » De cen fcaraçalıya sajtalı yerde surunen, uv koşe gozlü, sarkık bıyıklı, saçları ta belme ınmış bır delıkanlı çıktı Azıcirc kekeLjorda \a duzgun konuşuyordu «Eiz fıllerı h ç bır zaman, hıç bır biçımde senemeyeceğız,» dedı. Çok dıngın kendıno guvenmış. ınandıncı, kandırıcı konuşu>orüu Arada bır coştuğunda onun kekemelığını de farketmıyorlardı karıncalar, kulak kesılmışlerdı. ı Gercekçı olalım arkadaşlar Bız fılteri hıç b r zaman ienemejeceğımıze gore yenebılsejdık dunya kuruldugundan bu yana on lann tmsağı olur mujduk, değıl mı?» «Olmazdlk,» dıje alan gurledi «Dunva kuruldugundan bert değıl daha 5 enı tutsak düştuk fıllere» dedı topal demırci Onun sesmı kjnsecıkler dujraadı Ya da aujdular duymamışlarcılığa vurdular. «Onun Içın fıllerle savaşı, fıllen yenmejı aislımızdan çıkaralım da fıllen kannca ülke lenne nasıl so^mayız onu düşunelun, degıl mı'» «En doğrusu da bu,» diye roınldandı ka labahk «Oviejse arkadaşlar ben aradım, danıs »ım fıl nuyunu bılenlere, yılanlara. çıyanla ra ınsanlara sordum fıllerın her bır huyla nnı ogrendım. Fıller en başta hendek atla yamazlarmış. Bız karınca ulkelerini hendek le çevıreceğıa \e fıller ulkelerımız« gıremejecekler Yok fıllen kör edecegız de, yok ommcek ağlanna dusürup evrenın dışına ata :agız da b nlar hep uyduruk. Fülerin gozlennı kor edebılır mi hiç bir kannca, söyleyın bır f 1 örümcek agina sığar mı?» «SıSmaaaz,» diye kalabahk bırbınne gir miş bagırdı. «Gerçekçi olalım, arkadaşlar, ve simdı den te£mil kırmızı sakallılar ülkclenmizî dağılıp ülkelenmizm ydresıne hendek kaz mak ıçin vatandaşlarımızı kandırajım» (DEVAMI VAR) "BUNA DA BAŞVURDULAR AMA HEKiMHAN'A ALEViSUNNi ÇEKiŞMESiNi SOKAMADILAR,, baş vuıdular' Fakat Hekımhan da Alevi • Sunnı çekısmesını so kaznadılar Özellıkle Hasançelebı ve kovlen Alevıdırler buralara gelip bunu ıslemek istediklen raman halk burüan kesmlilcle susturdu, bız tumumuz ayu ın sanlanz komşuyuz, arkadaşız, kımımız kırvevız, kımımız orta ğız kımımız kız bıle alıp vermışız kımımız asker arkadaşı iiz her turlu ıhşkırra vardır buru aramıza sokamazsıni7, bu nu vapamazsımz muvaffak ola mayacaksımz deyip reddetmıslerdır Bunun uzcrine Sünn' koylerine gıtrmşlerdr, onlar da aynı şekıl dp cevap vermıslerdıı, burada bır ekonomık mücadele vardır, bu ışı aramıza sokamazsınız demjşler dır vanı sokmedı bu cabalar La ü açılır açılmaz her ıkı tarai reddetmıştu', taniKlar vardır Gnmışlerdır Sunnı ınançlı koy lere kojlulere demışleraır, ba tesısler t''asançelebı j akın nda Kurulacaktır, burada A'evıler çalışacaklardır sız bunlann gre 1 vım neden desteklıjorsunuz' Ha sancelebı halkı ıçın dıremvorsJ nuz 9 Bunu \ alUnda ha^kın bır • ALLAH BANA ÜÇ ÇOCUK VERDı LçO DE FELÇ OIDULAR, ÜÇU DE YATAK7A Bu RAYA BıR BAKfcN GElDı, YAPACAM, YAPACAM DEDı UPMADI.» All dustü önümiıze Fukar» Hasançelebı'nın b^r fukara maballesıne çıkışa basladık Evlerın akıntı borulanndan akan sular, donmuştu El fenerlenn yardunıyla gorebüıj orduk ayak basüabüecek yen, yerlen Yanımdakıler, voredekıler, dur madan «arran dıksat» dıyorlardı, «şuraya basm agabey» Oraya ba sıyordum, duşup kaymamak içın «Burası» dedı Berk, jol gosterdı Lç çoctılc oturuyordu yerde Soba çıtır çıtır yanıyordu Gozlen gerçekten porüemış ana, ak yazması ıçinde, anlamsıa gbder le bakıyordu gelen kalabaüğa Tjç çocugun da elleri tutanoyordu, ayaklan tutmuyordu. En küçüklen »or konuşuyordu, bitkıael hayattan bır gömlek yukaEn bÜTJklert Huseyin Berk, anlattı başlanna gelenı Ceyhan' dalarroıs, babalan hamnıallılc ya pıp geçindıriyor, okutujormuş çocuklannı. Hüseyin'm başına bır sallana gelmiş, beden egiti mı oğTetmenme anlatmı?, git demış oğretmen rapor al, gırma derse Doktor, tızat demiş elleri ni, uzatmış HÜsevın, yok blr şev demış doktor Husevın okula donmuş, ama başındaki sallantı glderek artmış v e bır gün yıkıl rruş yeTe, yıkılış o yıkılıs' Derken a.rdından kardeşi, onun ardından kuçük kardeşi, yığüı yı gıh kalmışlar jere kalkamaz ol muşlar oluş o oluş 1 « Otaımak isterdık okuyama dık bu ışten. Şundı ışsız babamın durumu var ki, bizden da ha fena Bakın ben ne ıstiyorum abı hastalığımız bılınemedı, bır açıklama yapamadı dostorlar, ben ıstiiorum kı en buyuklen benım, yasadığım kadar yaşadım onlardan daha fazla yaşadım be nım uzenmde bır deneme yapsınlar, olursem oleyım, belkl kardeşlenm kurtulur benım gıbi, bızım gıbi olacaklar kurtulur, acaba vaparlar mı bu ıyıllğı' Herhalde bunu bu hastalığı araş tıracak hastaneler vardır mem leketımızde, yapmak ıstemezler mı' Çunlcü bılınemedı bu hasta lık ortada kaldı bilsınler, kesıp bıçsnler benı Burası kış mem leketi dOkuz ay kar altmdadır Bız dışan çıkamayız, İşte bu odada geçıyor Bmrumuz, sıkılıyoruz elbette, derken başlrjoruz kavgava, ne yaparsın, can sıkın n' «EN BÖYÜKLERı BENIM, YAJADlCiM KADAR YA5ADIM ISTERıM Kı DOKTORLAR BENıM ÜZERıMDt OENEME YAPSINIAR, OIURSEM ÖlEYıM. BELKı KARMŞLERıM KURTULUR» leşilc gücunu yoketmek d« yatmaktadır » ALİ BERK HALİNı AHUTIYOR AlEYı . SUNNi AYRIMI tskfindenın Demır Çellk Teslslennde Mıllı\ c tçı Uareket Par tısımn etkı"lıgı MSP'lılen du şundunreve başladı bundan buvuk ders almıştı Mıllı Selâ mct ppıtısı Sanavı ve Teknolo n Ban.arılıSı MSP <anadınındır Ve MSP Bakanliffi kıht noktala r.na kendı vandaslarım buyuk bır ustalıkla ve mAtla getırmış*ır get rmektsaır alt kademelere kadar MSP kendı eoruşlermı be nımseven sendıkalar kurdartmak tadır bunlann i°Tien hemen nep sı «OZ» dıye başlamaktadır Dor auncu Derrır Çe ık Tesısler nde aşağı jiıkan \an kurulu^laila \etmis bına yakın ı^çı çahstın lacsk* r Bır ı^çı aılesı bes kışı hesan eaı "=e kı da^a fazladır, en azından varun mılvona jakın bır topluluk dogacaktır Sımdı MSP n n heoefı bu kıtlevı kendı du şunce ve ınanç dogrultusunda olustıırmaktır Ve b j oluş ur ına bılırclı bır b çımde gercek los iHlınek yolurdadır Devnmcı s'naıkaıan buralirda jaşatma ma< sokmamak ıçın elden gelen hersev vapılmaKtadır, ıste Hasan celebı dekı oyunun bır başka yanı jonu de budur B ı bolçede \leT ı ınarçlı vurtta='?r va^ar, \orjndjr Ulkede ate^le ovnayanlar kendı çıkarlan ıon cok oneTilı ullv butun ueu vonunden en onemlı konu lardan bınsı olan \e seçmışte He nıce kereler vararlanılmak ıstenen kahrolası çıkarlar ıcm ^ararlanı'mak ıs enen Alevı Sun nî sorununa da el atılmıştır Bu konudakı gozlemler şovle «Burada ılk çabala'da buna da tUN IST\NBLL ASLÎiE (3) HLhLls. H\ktMLtGlNDEN 976 324 Marı FJlefterjadıs vekılı ^.vukat Aleko SaKopulo tarafından Kleımandos Elefterjadıs aleyhıne açılan Boşanma davası sonunda Tarafların Boşanmalanna 800 ııra vekâlet iıcr»tı ıle masraflarm davalıdan tahsı lıne Kuçuk Majdalını nın velajet hakkmın babasına tevd me 17 2 1077 tarihınde ka rar verılm ş olmakla tanunı suresınn de temyız olunmadığı takü rde, hukmun kesınleşeceğı ılanen teblığ olunur (Basın: 1500) Adı Alı Berk Şapkasını çıkarıp dikıldı karşıma. «Ben de halımı anlatmak ıstenm» dıye sozune başladı ve devam etu «1934 dofumluyum 1971'den beri gurbette çahşmaktaydım » «Nerede, hangi Işte'» «Çukurova Hamballık nevim ^apa^dım, parrukta, şurda bur da Allah bana üç dene çocuk verdı 1 Bu üç çocuk da felç oidular Bınsı ortaokulun sonundaydı, onbeş jaşından sonra, birı dokuz vaşından sonra, bırısi on yaşından sonra oldu Tabu simdi bun lann uçu de yatakda, artık gurbete gıdemez olduk' Işe gırmek ıstedım, bizı Erzur j m a hastaneve havale ettıler ama bır Allahın kulu bakmadı goturun bunlan buradan dedı ler hıç bır şey yapmadılar, veıdık lerı sadece bır derece Taburcu edın dedım, hıçbır şey yapmıvorsunuz alıp gıdem, gurbete gıdem yıne açız Derkene, çocuklan •vurduk sırtumza, geldık buraya, mayısın beşınde MTA'va gırdım, çalıştık, iyı kotıi banndırdık. Şım dı durum başka, ben gündüz ışe gıtsem, evde üç sakat çocuk, ana lan yaşlı helaya goturmek ıçın sırtlar çocuklan, çocuklar oturmaktan ağır, nıhayet gözunUn da marı patladı' Nejse beş sene çalıştım orada, soi«nda çıkışuruzı verdüer hıç bır sebep gostermeden Taz1 nunat oa alamadım Derkene, bu ışe gırdım Demır çelığe Kazma kurek bır muddet çalıştım, dedık bız altmış yaşındayız bundan sonra bız kazma kurek ışınde çahşamayız, bır bekç.lık neyım verın, hıç defılse gece çalışıru, gunduz sakatlan beklenm DerKene, gunun bınnde bıze bır kağıt verdıler, nedır bu dedım, bızım okumanız vazmamız \o^tur nedır bu' Efendrn dvor kı kağıtta, bır kaıma v terse bır kazma kınlır^a efendım bunun ıkı mıslım odeyeceğıme Ben dedım, bunu ımza etmem Dedım yahu, benım vovmıyem atmış Iıra ben bu çocuklara nasıl bakam' Derkene sonunda grev kodular, gre tısr Derken babam ağlıyor, anam ağlıjor, vanı havat hayat değf Vardır degıl mı beni kesıp biçecet hastalığmızı ortava cıkaracak bır hastare hıç olmazsa başkaîan jakalanmaz bu hastalı ğa sebebını oğrenırler de Hem, bıter bu cehennem yaşarnası'» YARIH: TREN GEIDİ DiZElENDi TiFFANY GARTH ÇOK EN SCVDKİlM QTgl DP. IKİMİZH