Katalog

DÖRT 'CüMHURtYET 28 ARALIK 1977^ fm Y ABDÜLCANBAZ VRETKEN AMMA k/VLE M M H A R Î I AîıM Û L M Ü AMMA ?£K HiZLı TURHAN SELCUK Ateşsiz Yemek emek pışırmeK ıçın ınsanlor odun komur gazyağı elektrık iıavagaıı QIDI şeyıer kullanmışıardır Pa*at. oır Ja pon fırması bunlara bır yenısını eklemıştır Marvetık aian la yemek pışırmek «CoolTop Wagon» adı ıle satışa cıkanlan arac. lencereyı, tavayı elektrıkle eloe edıien mıknatısı blr alan ıcıne alorak bur'ar ıcrcekp yeTe! lerı p şırmekiedır Işın t j hafı, bu pışme sırosında tencere de tava da ısınmama<tod r Vaygmiaşırsa araç, ajcılan ve ev hanımlonnı mutfaklarda ye msMe bırlıkte pışmekten kurtorocoK Uzenne sıgara tabtası koaan Kucak masalar buyukluğun de bır fırın şeklınde satılan arac, tekerleklen ıle ıstenen yere goturuleaılmektedır Boylece. muşterının masasının yanında da yemek hazırlanobılmektedır <Matsushıta Electnc Indusînol Co Ltd Japan) KiR TOPLAYAN HALILAR B r Ingılız fırması da, hastane, fabrıka gıda Tiaddelerı ırroiĞîianesı, ıçecek şevienn <,apım verlen. yoöurthaneler . gıbı çok temızhk ıste/en /erlerde tozlorin, mıkropların pıslıklerın etrafa dagiımayıp bır yerde toplanmalarmı sağlayacok bır ceşıt taban hal.sı yapmıştır «Eruoır ECM» adını taşıyan halı, ustuste yapıştırılmtş ra/on tabakclardan oluşmaktodır. Bu ta'bakaiar halı gıbı dokunorak degıl köğıt bıçımmde dokulereK yapılırıştır Her tabakanın ustuns ayrıca. yapışkon bır modde su rulmuştur Işte bu nadde, tozıarı, pıslıklerı. mıkrop'on sıne< kâgıdı gıbı yakalayıp bırokmamaktodır Kırlenen en ust tobaka atı'ıp a'ttak tobaka kullanılabılmeKtedır Haıı mıkrop öldum cu bır madde ıle oe sıvanm.ştır. Her han ustuste 25 tobakadon oluşnuştur Herb.rı 80 • 100 doiar arasındo satıimaktodır (En vcır Ltd / Haslıngden / Englond) KADINLAR VE FAŞlZM Mjssolını kodınlorın sefer ber edılmesı ıcın yuruttuğu oz gın kampanya sırasında bir ara kadın Fascı lerın 1 Kongre sı nm 1 Hazıran 1923'te, Padou de toplantıya cağrılması nın zamanı geldığıne karar ver dı Kadırlar ıcın koro gom'ek'er tik bu kongrede gorulmuştur (rejime orverinin karanlık renklerl verHmak istftnlyordu, kodınları gulunçleştiran bu koro gomleklerı oncs o gunku konuşmacı kadınlar ve Kongr» Eaşkanı morklz Casagronde gly miştı) Mussolın nın dıl n bır denız kurbagası gıbı şışıp kuculduğu ve gurultucu oldugu kacior do ıce yıkılon rtıteliktekı soVev, onun kad n anlayışını pek guzel ortaya koymoktad'r. Kadın!a>'a kendı duşunu ve faşızrn n duşunu sunarken hepsıne b.rden *Harım!ar'» demekte, on'ara kumes hayvanicnna seslen r gıbı se"leTmektedır BJ soylevı ceşnlı duzeylerde co zumlersek şunlan goru>oruz a) Mussolını kadınlara sıyosetı acıklamak ıcm kullandıgı butun ornekıen hay\an oykulen kıtODiarından almaktadır (sankı kadınlar tavukmuşlar maymunmuşlar ), b) dıktatorluğu onlatmak ıcm meyhone değnekçısınm ve oğullprifip 'kıclafjncr şaplak vuran Anrye'TtKi fız>k ^«<Idetım anımsatmaktadır, c) kadmlara oy hokkı verılıp verilmerresını ıkıncı derecede bır sorun olarak gorrrtektedır Asıl olan Romo nın buyukluğune dog ru yorulmodan yurumektır |butun hıyerarşılere guzeHığm hıyerarşıs'/le baslayaroK saygı gosterılrrekte) Kısocası, kadm esKi Romalı hatunun kend sı olmalıdır, d) façıstlerın kadından lam bır ozven (fedakarlık) toe^ ledıklennı belırtmektedır Guc, sevınc. ozverı = ozverıde sevınç Mussohnı'nin rretresı Claretfo Petaccı. nısan 1945 te Dongo beıedıyesmın Kucuk bır konutunda portızon Pedro tarafından tutuklanaıgı zaman bjîun caglcrın, ama azellıMe de Mussolını dönemının pembe edebıyatını onurland.racak sozler söylemıştı «Duça'nin matresı, olmok, demlştı Pedroyo, goruşluğu h«men butun yuksok sosyet« hanımlarının glzlı ya da açık bir ozlemıydı» BIR KORO Burcda belırtmek gerekır kı zamanla, metresleri dışında (Cloretta Petaccı. Evo Braun) sıyosal bır rol oynayan kadınıara artık raslanmamaya başlamıştır Hıyerarşı cevrelerınde aılecılığe ornek olmak ıcm eşler evde oturduğundan ! Sankı Kara Gom'eklıier artık kadın foşızmı'ne de ızın vermemekted rler Başlangıcta bazı kadınlar mıllıyetc taşıst partmın yontemıne katılmıslarsa da, o tuhof mark'z Casagrande m yanırda topkjşmışlarsa do, onun kadar azgın başka arıstokrat kokenlı orgutçu kadınlar ortaya çıkmışsa da (bunların en ılgncıernden birı, 1920 1926 yılları orasında Duce'nın okıl hocası Vargherıta Sarfatti'dır: yozar. gazetecı, sanat eleşîırmenı D>rcok Roma efsanesının yaratıcı* sı/dı bu kadın, 1926'dakı ılk sanat sergısmın esınleyicısl; 'Mus soiını yi© yazişTiaları ltal,oda ya^ınlanacaktır) Faşizm, riızlı bır temoo ıcınde, kadtnı, farksıziaşmıs tek bır kıtle (bır koro) hal ne getırmek ıcm sıyoset yaşamından atacoktır Bundan sonra b r kadının başka kodınara verdığı tek soyleve Itcl\a kıralıcesı tarafmdan, 1926' da Roma da, Mechul Asker anıtının basamokları ustunde raslıyacağız: o do, Kıralıcenın evlı kadmlordan yuzuklerını (Habejstan'a korsı saloırı savaşmın 'azırl ğı ıcm) yuroa armağan etmelerinı ıstemesı konusundadır KIMl!«{ O « m i ! T Hazıran 1Ö23te «Üc Venedık* Kongresı nden hsnen bırkaç gjn sonro beledıye secimıerıy le (sıyasci değıl) ılgılı oy verme hakkı konusunda olup bazı top lum tabakolanndan gelen kadınlan Kupsayan hukumet yasa tasartsı Meclıse sunulmuş bjıuru. ^rriı Mne«niım bov'ece kadıMUSSOÜN1 HERKES1N OY HAKKINI KALDIRMADAN ÖNCE KADINLARA OY HAKKt TANIDı AMA 12 MİLYON ITAUYAN KADININDAN SADECE BIR MILYONUNA «KADININ FARKLI OLDUĞU NU GÖREBILELIM YETER KAOINDA SÖZGELIMI, BUYUK BİR SENTEZ YETENE Ğl. GERÇEK BIR YARATIŞ GUCU BULUNMADIĞ! KANISINDAYIM > Maria • Antonietta MACCiOCCHi AFET ÇANTASI B 7 TIKI gıbı doğol ofetlerle hoşır neşır ulkelerde cok yarar scaıayacak bır «âfet cantası» bır Jopon fırmasınca 160 do a ra pcosaya cıkanlmıştır Cantanın adı «DIC Capsule»dur 150 Kıio katiar toptam oğırlıkta yiyecek, ıcecek ıi5c vesaıreyı ıçı ne alabl'ecek genışlık saglayon canta 3 kılo ağırlıktad r ve telı! keiı yolculuklardo orabaya. yata. kayıga a'ınabiiır Ayrıco, canta ıcnde<ılerle bırlıkte toprağa gomulebılmektedır Bu halde rjtubet oteş ve deprem canta/a etkı yaomamaktadır <Doın ppon Ink and Cnemicals Inc / Tokyo / Japan) LKME GÜBRELEME MAKiNASI Surulmuş toprokların kıso bır süre ıçinde tohumlanıp gub reienmesı, bjyuk çıftlıkler ıçın cok onemlıdlr Ekmenın ve gjoreemenm ayrı ayn yap'lması ıse cok zaman alır. Bır Ameı kan fırmosının bulduğu bır yoüa bır mıtyon metrekarelık bır alan bır gımde tohumlonıp gubrelenebılmektedır Cyclo odı altında ı<ı ayrı çeşıtte pıyasa/a cıkarılan aroclar konser.e kutusu bcımmde bır toriLm haznesı ıle tohumlaı hızla yere pusKurtecek bır basınc aracı taşımaktadır Tohunı cınstne gore degışen tohum kutuları. ıstek uzerıne verılmektedır «Cyclo»!ann bır de gubre puskurten kısmı vardır Aracların bır kısmı 16 bır kısmı da 4 delıklıdır Yanı. bazıları 16 de lıkten. bazılorı da 4 delıkten tohum ve gubre puskurtmektedır «Cyclo 400> adlı araç dort deııklıaır llk pıyasaya cıktığında 2 030 dolara satılmaKta ıdı 16 delıkiı «Cyclo 500» ıse 7 827 do )dra satıınak'a ıdı (The Internatıonol Harvester Co /Chıcagc Hiınoıs. USAI TELEViZYON BANDLARI Bugun buyu< kentleriTizın her tarafında yenl bır satıcı tıpı turemıştır Band satıcıları 20 30 şarkıyı bır ara>a getıren DJ bandiar TiırıbuBlerde otobuslerae otonob Isrde evlerde teyplere <onup cal nmaktadır Bazı mağazalar ıc reklâmlarını do bu bondlorta yapnaktodır MağazodaUı ceşıîlı r.alları oven muzık ı rekiâm söz'erı banco alımp durmodan calınmaktadır. Iş'e tıprsi bu bandiar gıbı şımdı de televlzyon bondlorı yopılfistır Bır Japon fırmasınco MAVICA adı ı!e pıyasoya ciKarılan bandlor teyp bandlorı gıbı ınce şerıt bıçınrnde değıl, kucuk ploklar hallnded' FaKat bu plakior normal bır televızyon bandınm on mıslı resım ve ses olobılmek'edır Ozel calıcısına konduğu zaiian renklı b,r televızyondo cok totlı renklı resımler veren bcndtar aynı zamando stereo turun derı canlı ses de \ermektedır Dört kose kartpostal bıcımınde rıazırlanan banciar son derecede ucuza saîılmaktodır Bovlece br konserı, bır televızyon pı/esmı. bır fılmı bonda alıp seyret me cianagı dogTiuştur (Sony Corp/Japon) FAŞİZM KADINLARI, FARKSIZ TEK BİR KİTLE HALİNE GETİRMEK İÇİN SİYASET YAŞAMINDAN ATTI Savaş baçloyınca Ouce cok cocuk doğuran kadmlara tBa h»i?» doğıtmaya boşladı. *^T * KAZAN ASINDIRMAYICI Apartman kalonfer kazanları osun, büyuk fabrıkaların bu har kozanları o sun zamai zaman aşınır Buniorın değıştıtılme sı cok vokı! ve masrof ıster Bu arada ış de kolır Bir Alman fırrnosı. kazonlarm aşınmosını durduron. daha doğrusu gecıktıren bir madde bulmuştur «Levoxın» adı v«rı!en modde. roketlerde yak t dıye kullonıtan ıHydrazmesın aktıfleşt rılmış bır sekhdir Levoxın kazanda bunarlasmo ışi başlamadan once sudakı aşınd rıcı okşıten: emmektedır Bunun bır sonucu olarak su hem temız. hem de berrak kaimaktad r Levoxın kültortıimoyon kazonlardo, oksıjenın aşmdırdıöı möden poslarır ve bu pos, suya kahvarengı bır gorunuç verır (Boyer AG/ Leverkusen Germony) GUMRÜKTE MiKROP MUAYENESi Gumrukts kacak eşyo muayene3ine şımdı de mıkrop muavenest ekiennıstır AaıerKon gümruklermde, yobancı ulkelcn 7iyareHeo donen Amerıkolılara cıftlık gezıp gezmediklsrı de sorulmaktaoi' Gezenler ıcm ayakkabılannı dezenfeVt* ettırme zorunıiıgu konmuştur ttm vermek ıstedığmı ocığa vı.rnaktaydı Proleter kadınlara, ışcı kadınlara. koylu kadınlara kar şı yoneltılen her tunu demagoıının sonu gelnıştı Kucuk bur|jva kadınlara kışısel bır serV9tı. bır dıploması olan, vergısım kendı odeyen kodıniara kaöın oğretmervlere mulk sahıbı. oukkan sahıbı olan kadınlara. td cır kadınlara. ve e'bet savaşta oğlunu, kocasını vıtırmiş Madaiyalı onne ve dullara yapılan îaşıst bır ımdat çağrıs dır bu Her ceşıt proleter ve yoksul kadın ov verme hakkındon yoksun bırakıhyordu Gerçekten de, Parlamentodokı Tiuhalefetın sozcusu olan Turatınm anmsattıâı gıbı, 1919'da, Italya do diploma sohıbl topu topu 1,5 mılyon Kadın vordı Kısocası, yasları 25'ın altındo olmayan 12 mılyon kadm uzerınden coğunluk sozcusunün acıklodığı gıbı (7 aralık 1923), bır kere de bırkaç yuz bin kadın (nuşkusuz bunlonn toplamı 1 mılyonu aşıyordu) seçmen olab lıyordu. Ycnı 12 milyorı kadının yalnızco 1 mılyonuna oy hakkı verılmışti1 sovaş hacı almış kadınlar 2 Sıvıl nışan alrrış kad nlar 3 Savaşta o'muş savaşçılarm onnelerı 4 Dul aylığı hakkını yltırneyen savaş ciullan (yanı yeniden evlenmış olmoyanlar, b rıyle evlılık dışı yasamayanlar) 5 Aıle boşkanlığı ya da vasılık hakkmo sahıp o'an kadınlar 8 Zorunlj ıikokul oğrenımını yapmş ya da eşdeğer bır Binavdan gecmış kadmlcr 7 Okuma yazması olan ve komune yı'da 40 lıradan az ol mamak uzere dolays z vergı odeyen kadınlar Bun'arın ıcınde bolucu en kor kunç sınıfsal ozeliığı 7 madde taşımoklaydı, oy verms hakkını servete bağladığı ıcm, yasanın ruhunu en lyı ortaya koyan ba modde ustune sosyalıst Turatı şovle dryordu «Okur yozar olma glbi basit blr olay (ki o da diploma lunmaıı g«reken yoksul kadın içln yetmayecektlr), s«rvet ölçusunu getiren 7 madd*d«kl içerikl» blr araya g«)inc« buyuk bır onem kaıanmaktodır. Goruşulmekte olan tasorının bu son maddeaine gore, bır kaç satır koralomayı b«cer«n h»r kadın, 40 llra vergl öduyor*a, oy verffi» hakkını kazânacak tır . » 1925'te artık ıktıdara saglam bır bıcımde oturduktan sonra Mussolını nın, tavşan surusu olarak gorduğu kadınlara verılmış bu oy hakkı oykusunu art k ıcı goturmemeye başlomıştır Kadınların oy vermek ıstedıklerını kım soylemıştı k ı ' Mussoiını ışı şunlan söyleyecek kadar ılerı göturuyordu «Sonırım, İsvicre, dunyanın en demokrotlk ulkelerinden bıridir. Demokratlk ulkelerln de en demokratiğldir. Işte Isvlçre de, İtalya gibl, bu hakkı kadınlara tanımamıştır. Blrçok gezı yaptım. bunların hlc bırinde benden oy hakkı isteyen bir tek kadına raslamış değilim italyon kadınlannın bütün onuru da burdadır zaten ( ) Kadının yuksek ya da asağı blr vorlık olup olmadıgı konusundaki tartışmalarla boşuno vakıt koybetmeyelım: Onun farklı olduğunu gorebılellm yeter. Bu konuda ben daha da kotumserinv Kadında, sozgeüml, buyuk bfr sentez yetaneğl, bunun sonucu olarak da, gerçek blr yoratış gucu bulunmadığı kanısındayım.ı şu sozlerle bağ!anmakta/dr «Kadınları yuvalanndan kopanp mllyon milyon labrlkaların ve büroların icın* fırtolmış olan kapltallzmin şu kısır ve huzunlu yuzyılında (.. ) > Faşızmce seçılmış bır secmen topluluğu boylece sonunda oy hakkı elde ettı ne var kı bu da yenı bır komedı doha doğrusu en buyuk ikıyuzluluk orneğı olup çıktı: çunku, herkesın bıldıği gıbı. 1926'da cıkarılan olağanustu yasalarla. butun Uaiyanlar. kadın erkek, yonetsel (admmıstrotıf) secımler ıcın oy haklarını koybettıler. «Podesta»lar valılerce. valıler de faslst hukümetce atonıyordu Sıyosal oy hakına ılişkın yenl yasa faşıstlere, % 25 oyla, por lamentodakl 535 sandalyan'n 356'sını sağlayan bır uckağıtcılık orneğıydı Doha sonra, Mussoimı, Italyanları sadece plebist ıcm sandık başına coğırmayı daha elverlşlı gorecektır: FaŞızmın bu yırmi yılı icmde, yalnızca bır tek donışma. bır tek plebısıt oldu ustlerınde reıımı destekleyen «evet»ler basılı pusulalarla 19251934 arasındakl ıkıncı donemde Mussolını'nın kadınlar ıçın pek cz soylev verdığı görülüyor, çünku eyleme gecmısîır: Foşist mevzuot, ılerde goreceğimız gıbf, onları calışma yerlennden okullardan, etkm yaşomdan koparmıştır. Duce bu çalışma ya dan eve yapılan surgun nedık alanındakı burosun donemın korporotıst ser rına verılen bır dızı buyr rar ve tebllğle kendısı yo tır Ancak bu surgun K desteğı olmaksızın hıç man gercekleştırılemezdı lıse kı. kodınlorın çalışı ve gene! bır bıçımde. h den once karı ve anne taşımavan kadınlara kar man bır ıdeolopyı mce ı lemekteydı KORÜYUCU. VE KADINUk Mılletler Cemıyetı, 1 E 1935 te Habeşistan'a Italya'ya karşı akonomll rımlor uygulanmasına kı dıkten sonra, faşizm. E sıyosal kurtarıcısı gıbı, dan kodını somurmeye, lcm lokmasım ağzmdan sını, kendlsı ıcm her şey geçmesınl ıstemeye bo« ta o zamon Mussolını ı konun ustunden, yıne k seslenmeye başladıgı d du; kadınlora, İtalyon k na, faşıst kadınlara bır buyüyen ovgulerle dolu ler verıyor, cok çocuk d cnolara yureklendırıct söyluyor. nufus odulleı yor, Guney dekı koylu la toplantılar düzentıyc kadın toplantılarında nuşmalar patlatıyor, en fazla cocuklu cıftlt n«dık Sarayı'nda kabul n verıyor 1 1 son noh 5 dar goturuyordu, cok annelere altın madalya 1942) Mussolinı'de, anlatım Vadmları elde etme 01, ozel bır blçimi haline Söylevlerınde. saplan kozanmış bırcok tekrc dır Dlnsel. torensi t vordır bu konuşmolarır aktris'eri olon kadınlaı rı de aynı bıcımde U Her ıkısı de o donemn k'onıklerlnde bır oyun suz bır btcımde sahnı luşu gıbi ccıklanmışt Roma usuiu selâm vı oınlar cocuklannı kollı dırarak sallarlar Duce gorunur Koc kez gorı soptanır. Duce yenıc Roma usulu selâmlar. cocuklannı yenıden sa cuk bayraklar ve mer lorlor. Duçe kendi ellyle a dağıtır. Duçe, cok cc nelere «özenle» bahşı< cok cocuklu anneye her toplum polısıne t lıra. Kadınlar tutkulu »Duçe Duce1» dıye (O donemde beş bin I rahat yaşama olanağı YARIN .IJSIZLIulN NEDI KOJUllA» Oy hakkı tanman kodınlar ama bunlar beledıye boşkanı, başkan yardımcısı eyalet mechsı başkanı. eyalet meciısı uyesı olamazlardı kesmlıkle belırlenmıç yedı gruba aynlmıştı 1 Asken bır madolya ya da NiailK Mussollnı ıcm sorun art k OY HAKKI degıl. ıÇocuk yapınız, bir turu cocuk, nicelık gucludur» sloganı uyarınca kadının calışmayı bırokması ve evme donmesıdır Gercekten. soylev BiT UYARISI Tıf JS un boslıca tasıyıcısı olan bıtlere karşı bır cok ulkelerde ozelnrv'e okul cocukları, uyarılmaktodır Bunlaro arkadaşlor nın taroklarını, boyun atkılarını şopkolarını. poltolannı, pardesulerını kLj'lanmamoları onerılmektedır ELEKTRiK SÜRDÜRÜCÜ U,'<emızde her oun b>r çok kez elektrık kesılmektedr Bunun, her $evder> once elektrık araclarınu zararı vardır. Kesılmış bır eiektriK a k n ı bırd»n lenrct gelrreye başîoymca elektrıkle tsleven aracıcr bozulmak'adır M crvgan'dan bır Amerikon fırması buntı önleyıcı b.r araç buÎTiıştur Arac. aKim kesılse de su'eklı akırn soğlomaktadır (Punfıcatıons Sysiems Inc/Latthr^p Vıllage/Mıchıgan/USA) Amerıko'nm cevre koruma yetkilılen, turü tükenen tımsahlorı, korunması gereklı hoyvanıar lıstestrte almışlardı Bunlar öz*l «cıft'ıklerde» çoğaitı lyorlardı Fakat, havanın toz ve dumopdan. denız'erın fobnka ve kanalızas/on ortıkiarından kent dıtlannın coplerden kırlenmesı glbı Fl0"da nehırlerı de bu ba/vanlcrdan «kirlsnmeye» bcşladı Tlmschlann korunma/a başladıgı 1S62"den bu yana Florıda Av Bakanlığına veyo Av Kuru usuna 10 000'den fazla şıköyet yapıldı Ne yapalım gulunu seven dıkenıne katlonacok Hıcbır hcyva'i turunun tukenme8inı orledlğt ıcın ınsanoğluna kendı i ı borclu sayıp yoatılışmır gerektırdığını yopmaktan gerı kai "iıyor. GARHT TiMSAH KiRLiüGi 76 YIL ONCEKi GÜNEŞ MOTORU DiŞi BOND 'OiRVlNE 8ENZEI7N \f COt M (CIUK ,,/K. EDMOND Fransız bılm dergılennden bifi. 1501 yılında yaymıan ma^ta oian Reslmlı BI'ITI (LO Sclence lllustree) dergısınaen bır resım aktarmıstır Resım, 1f0i yılırda Amerıka'nın Kolrforn vd kentınde vcp.lmış bır «gureş motoru»nu gostermektedır Moior, göke cevrılmş bır corba tabağı bıcimındedır Ic yu/u 1 78Ö mii k ayno ıle kopkınmıs olan conaöın dıs kenarı 10 25 metre capınao dıp kenan 4 50 metre copındadır Fakot conağın dıbı voktur daia doğrusu dıp yerı acıktır Aynaların topiodıklan ısı 50 litrelik blr kozanın îcırd«v» suyu ısıtrr.akta bundan oluçan buhar. bır rrotoru calıştırarak yuk3e'<l<5re su cıkarılmosını sağlanaktadır tşin üzucu yanı şu kı sonradan petrolun büyuK capta ku! lanılmosı ve hem i*c! hem ucuz oiması. böyie «gurtes motoru> gibi fantezılerle uğraşmayı gereksız kılmı$ ve deneme, anlattı âımız asomadan oteve geçememiştır. Oyso, o zomon bu kadar