Katalog

kcon ABDÜLCANBAZ Set/akcÜhafMC KASIL Nİ2AM Ö,tM:2 Vc DıMLtHEl 7MjJzi/ CLs TURHABISELCUK Isık BARAKLl |iıMÖ£N CiBLMftl. AM1 rEMft^A ETT M <ı ri FARKLI EMEKLILİK KURUMLARININ DOĞURDUĞU SORUNLAR • Sayın S Seçkln Yakınmalannızda son de'ece haklı s 1 z Btgun uKemızde emekiı memu arla emeKlı ışcıler sra<; nda bu unon eşıtsız! kler sızın de sozunu ettıgınız g bı enekhlerın noaş bag'anmasına hak kazanan yakınları, eşle rı COCUK a'i b rıncı dereceaen akrabaian aras naa da surup g iıreKted r Sorun cok yonludur Oncelıkle n emur ve ışçıle rın eneKİılıl' yaşları statulerı ayrıdır Bunjn yonırda Emekiı Sandıg no baglı caiışanlarla Sosyal Sıgorta ar kapsamına gır e n l c aras nda Anayasamızın ongorduğu eşıtlık ılkesını zede e/en a/rıcalıklar vardır Orneğın bırı Sosyal Sıgortalcra baglı şçı olaak calışan oburü dev'et t ı e m u r j olan ıkl eşten bırn n olumu halınde sağ kalan eşe odenen Sıgorta ve memur emekl sı oylıklarıyla, ıkısı de Errek ı Sandığı kapsammda olon ıkı eşten bırınm olumu halınde sağ kalan eşe odenen maaş a/rı a>rı degerlendırılmektedır Sosyal Sıgortalar emekiı o an ışcıye. son 5 yıl ıçınde en yuKsek ucret aldıgı 3 yılın ortalatıası uzerınden maaş bağlarken Emekiı Sandıgı emekİ! maaşını son olarak elıne geçen ucret uzerınden değerlendıTTissied r Bunun yanında, Eneklı Sandığına bağlı olorok cal S3n eş dığer eşın olumu halınde onun maaşını Sosyaı Sıocrtc'ardan clabıt rken Sosyal Sıgorîalara baölı eş, Emekiı Sandıg naan eşmn emeklılık ucretıni alamamaktadır ORTADOĞU'DA SAVAŞ VE BARIŞ M. Emin BOZARSLAN ABD'NİN BUGÜNKÜ ORTADOĞU POLİTİKASININ TEMELİNİ ATAN KİSSİNGER, BÖLGEDEKİ AMERİKANCI ÇÖZÜMÜN BAŞ MIMARIDIR M sırlı ü n u yazar ve gazet»c Muhammed Hasaneyn Heykel f1973 Arcp Israll Savaşı v» Ortodogu» adlı kıtabında. Ame r ka Bır!eşık Dev etlerı nin Arap o ke erl aras ndakı dayanışmayı boznak \e Arop u kelerım Isroıl le ayrı ayrı banş ,apmoya zorlaTak ıcın M sır ı dıger Arap ul kelerınden kcpcmayı planladığını yazıyor ve en buyuk Arap ulke^ı olan Mıs r n «Arap dunyasındaki r o l u » i j n sona ermesl durumunda bolgede «Pax Am»rıcana* dı,e adlandırılan tAm«rikancı barış>ın ya da «Amerlkancı cozum»un gercekleşebıleceg r>l hssapladıklarını belırtıyor «PAX AMERICANAıNIN ILKELERI Bu plan n rı rıarlığını ise Cnlü «mekık dıplomasısnnın uyg, nyıcısı eSKi D şışlerı Bakanı Dr Henr/ Kıssınger yapmıştır Kıs sınger daha Dışısi«n Bjakanı o madan once ve Nıxon'un Ulusol Guvenlık Başdan şmanı olduğu sırada bu planı hazıriamış ve boylece Ane r ıka nın bugun Izledıgı Ortadoğu polıtıkasının terrelını atmıştır Aynı kıtabında Kıssınger ın bu planını acıklayan Heykel, «Amerıka nın Ortadoğu sıyasetlnl etkıleyen altı nokta ol dugunu goruyoruzı dr,or ve ayn zamonda Kıssınger Plan nın temel ılke erını de oluşturan b j noktaları şoyle sıra i'.or (T) Rusları boloeden ve bu soruna akt f bır şekılde katılmak tan alıkoymak ıst /orlardı Bu da hem bolgede Rusla r ın b j İLnmaıarına Karşı cıkmalarından hem de ıkı super gucun bır çatışrraya suruklenmesı ıhtımalınden doğuyordu © Çeşı'lı goruşmelenn teker teker yopılrıasını sağlamaya calış yorlardı Amacları, Isroıl ıle M sır Israıl ıle Surıye eger mum kun olursa Israıl ıle Fılıstıniıler arasmda ayrı oyrı anlaşmalar \apmak ve bunlorı tek bır anlaş n anm kapsamı ıc ne almaktı (D Her ayrı an aşrıa adım adım yapılacak gorusmelerle sağ lanacaktı 1) Isra I ın tezını kabul eden ABD 1967 sın rlarına bır geri do nuş olamayacagına ınanıyordu © Fıhstın sorunu salt bır «goç men sorunu» olarak ele aiınacaktı © Sonuc olarak bolgede A r r me kon c karla nı koruyon bır «Pax Amerıcana» oluşturmak ıs! tıyor ardı Ba planın Lygulanmasında crol» alab lecek bır A'ap lıden ararıyordu Gercı Wosh ngton a baglı Arap kralları va r dı ama burlar bu trol»e cıkab lecek ya da cıkarılab lecek rı'el kte da gıllerdı Bu «rol» arca' en DU y j k Arap ulkesı oian ve bu ns denle de Arap dunyasında onemlı bır ağırlıga sah p bulunan M s ı r d a yonet mı elınde tutan bır cadamı tarafından oynara bılırdl Ve Nasır n oLmunden sorra Mısır Dev et Başkanı olan En er Sedat, VVashıngton ta r af ndan laranan odam» olab iı r dı Nıtek m de oldt SAG KALAN EŞ YOKSULLUGA iTıüYOR He' sı de Emekiı Sandığı kapsanı cınde caiışan eşlerv den C rı karısının ya da kocasının olurru halınae, eş erden nong sın n enıeklı n aaşı daho yuKse* ıse onu tercıh edebılme r ^ kına s a i ı p t r sadece Oysa rnantıkl ve akı cı bır yaklcs mla ce&erlendırıldıgınde, ortaya şoyle bır durum çıkmaktaa r E.'lı bır çıftın bellı harcamaları vard.r E/ kırası da ıçınde olmak uzere su elekîrık yaKacar, varsa ha^agazı telero ı vb harcanaıar eşlenn bınnın olumu halınde ozalma•naK as r AzalGn sadece bır kışının yıyecek ve gıyecek masraf and r Buna karşın, sag kalan eşe olen eşın emeklı maaşımn yarısı Daglarmaktaa r Yaşını ve hıztıet suresını doldu up emeı'l olmakla bı e zaten bellı bır olçude geıır kcybıno ugro^an aı!e ıçın, eşlerden bırının olumu, butun acıla rın /anında bır de parasal sorunlar getırmektedır Ustelık, Emekıi Sandığına baglı kışılerın kendı maaşlarını m olen eşler nın maaşını mı sececeklerı gıbı bır secenekle karşı karşı\a geldıklerı zanıan bır oıum acısının ustune geıneKte, kenöıler ne bu sure ıçın kısa bır sure tanınmakta. hatta bu dururru bılmeyen r e m u r eşlen çogunlUKta bulunmaktadır Dola>ısıyle pe< cok memur eş bu seçımı zarıanında yapamanak'a 2ararit*a\mak»mim Yopsa* Wu;**1fcrjfcişftWr'kıuuıreıy1oancak geç nen bır ai ede buyuk bır gelır kaybıyla karşılaşıld gı crtadadır OzellKie kadınıarın daha duşuK ucretlı işlerdo çalıştığı ulkemızde, zarcra ugrayanlar, kadınlar olmaktadır Amerikan çözümunün uygulanışı sırasında alabilecek Arap lideri de bulunmuştu: Sedat llişkl Sedat'ın Başkanl ğınm 15 ekım 1970 te ycpılan halk o\la masıyla oncylanmasındcn br cv sonra t o s n ayının ılk yorısında Suud Arabıstan Istıhbarot Orgutu Baskanı Kemal Ednen tcrafndan Kurulmus'u Sedat, caresız ka'dıfiı cn Sovyet uzmanlarını Mısır da >ut tugunu Israı n ışgal altınaokı Arap topraklarından cekılmesı nın ılk aşaması tamamlon'iıg nda Sov/et uznan!arm smır dışı edeceğını bıldırtyor va Kemal Edhem'den bu sozunu Amerıka I ara ıletmesını ıstıyordu 1973 Ortadoğu Savoşı ndan sonra meklk dlplomaslsin» ba?layon Dr yakın dostu olmuştu. Klsslnger, Enver Sedat ın SURUNCEMEDE KALAN GiRiŞiMLER Bu sorunun cozumu ıcm gırışımler, ozeltıkle 1975 kadın yılında yapılon Uıusal Kadın Kongresınden sonra yogunlaş mış 1976 yılında kuru an Turkıye Kadın Derneklerı Federasyonu ı'k çalışmaları arosına bu konuyu da katmıştır 1976 nısan nda korü/u sadece «kadın» açısındon değıl ınsan hakarı ve eşıtlık ılkesı açısınaan ele alara* Sos/al Sıgortalar Kurumu Emekiı Sandığı ve Bag Kur un ust kademe yonetıc 'erm bır araya getırmeyı başarm ş zamanın Sosyal Guvenlık Bakan nın da katıld gı bır toplantı duzenıenmıştır Bu ton antıyı ben de zleme olanağını bulmuştum Sozunu ettığ "i uc sosval guveılık kurumunLn yoneıic lerı ıctenl kle sorunun cozumu ıc n bako niKlcrarası ve kurjmlannın da terns i edılece g bır komıSfOn kurulması ve eşıtsızlıklerın kısa surede gıderı Tiesı d leg nde buljnmuşlardı Ancak butun gırışımlere karşın çahşnaların surmeaıgını en ozından cok yavoş ılerledır q nı \e KISO su ede soruca ulaşacak gıbı gorunmedıgını soy lemek durumundayım Eşıtlıgın erdemıne ve kutsallığına ınanr"iş, den okrasm n koşulsuz oır eşı'lık demek o.duğunu b len kısıler olcra* bıze duşen burokrası/ı harekete geu ecek blr kamuo,L olşturmak uze e yazmak soyıemek anlatmak 1 ranc mak Hıcb r a,dmın bu goreden kac nmarrası gerek t gıne \e kiçınanayccagına ınanı,orur" SOLUN TASFIYES! VE S0NRA5I BıLGı Mı BıLıNÇ Mı? • Soyın N I Ankaro Evlı ıkı cocuk ames s nız Eşir z yufsen oğren m yapm ş Sız ılkOKulu bıtırmışsın z Kocanızla anıaşıyo sunuz Ona yardmcı olmok Istıyorsuı uz Butım e/ ışıer nı sız goruyo suiaz llk y llcrda sıze pek oTerrlı gelmedı arrc ^on zamarlada oğrenım duzeyınız sızı bır ceşıt ken d nı kLCuk gorme duvgusuna ıttı Zaman buldukca elınıze ne geçerse OKimayo cal şıyorsunuz Daha ne yapabıleceğınızı de bana soıuyorsunuz Once bsnım sıze sorulocar; b r sorun m var l,i ınsan ıyı anne ı\ı eş yı yurttaş o l a k yetmıyor mu s ze"3 Ve buttn buiların yetersız sadece bır dıplornanın ıse 9 \eterı o'augu kar sında mısınız Elbette, b j t u n başardtkla rnız ve becerdiK e n z yanında bır meslek sohıbı de olmanız s ; n g b b i c l ı ve aydn bır kad n c n bır başka g j ç b r ayrı g\ence olurdu Ama s z n oısınızdakı neden erle elde edeTsJ gnız b r şey yjzunden y a ş a r ı keidın ze zeH' etmeye degmez sanırım Rastlantılarla dıploma sohıbı olmuş ama cevresıns tpplumuna vaboncı yararsız kısıierdense sızın gıbı be'l b r b ' nce u'asmış ustelık «Daha ne yapabıllr m, nasıl \ararlı o oo I ı™"5» d e kendı kendıne sorabılen aydınlara ge rersınTe duyajgüTi^t açık Yaşı ızı aı e dbrumjnuzu olanokların zı bılmiyorJTI yaznaTişsımz Ama cok gereklıyse sızın ıcın, bundon sonra b e bır okul bı*ırebıleceğınızı sanırım Eğer bu olanak yoksa eşnizın de /ardımıylo daha sıstemlı Dir okuma planı \apabılırs nız önemlı olan cok okumanız da değı' Okuvacaklarınızı se ceoılmerız o<.ur"leyebılmenız Okudukîarnızdan. kendınız ve r cevrenız ı; r f i ı yarorlı olanlan ayırabnTien z Başkala ına da s z n voraıg nız duzeyden yararlanrra payları ayırabılmenız kendınızı ve cı e revreiızden başiayarak en az yakmlonnızda k lerı eaı'ebı nenız Çocuklarınızı, cağın, ge ecegın ısteklerı beklert. en dog ıltusunda ,ınsancıl barışcı top umcıt kışıler olorak ye'ıştıreb In sn z Toplum, gerek kalkınma gerek borış cın sava=;ım vercb 1 scek genclere ve onları yetlş'i'ece^: anne lere g e r e ' s n r s d j u or bugui Her zarrandan doha cok ToplumLr b .e J caıgı ;^s\ n b.nncınde aTneler o rrak pe^ a e n cok kuru b qı bs c ? i ^o^a onemlıdır ve dal"a ycrarl dı Ne vcr kı Sedat, Amer ka ıle ılışkılerı kendısının Kemaı Ea hem m ve Mashıng'on dckı e ın ıstedıkierı düzeye yıne de kola/ kolay getırebılecek o anaga he nuz sahıp değıldı Geek ulke n n teı< sı/asal ogjtu olan «Arap Sosyalıst Bırlıgiande ve ge re<se devlet meKan zmasında bu lıışkılere karşı olan soı bır guc vordı Başkan Yardımcısı Alı Sabn'nın lıderlığindekı Mı^r Solu lcışlerı Bakanı Şaravı Cu ma aracılığıyla polis ve ıstıhbarat orgutlerını Baskomutan General Muhamned Fevz oa c lığıyla ordu/u ve Meclis Baş kon Leblb Şukayr oracılığıyla da parlamsnîoyu kend dene'ırrı altında t^tuvordu Sedat m Isted ğı polıtıkavı rahatl kla uy gulayabılmesı ıcın once Sol dan kurtulması gerekı ordu May s 1871de Alı Sabrı Gru b j nu tasf ve etme,ı ve g UD tckı enn tur~unu tutJKİama/ı ba şaran Seaat artık Ame'ika üe ısted'ğı ılışkılerı kurab lecek d i rurra geİTiış'ı Nı'ekm 1971 ın ha7ian a,ından ıtıbaren bu ılışkıler gı'tıkce yoguniosmoya baş ladı Sedat Amerıka ılışkılerı bu doremden son'a ık şekılds yurutulu/o'du Bırıncısı M sır ve ABD Dışıslerı Bakanlıkları ara c I oıyla yopı an «resmı devlet llışkılerl» ık ncısi ıse CIA ve M sır Istıhbarat Örgutu aracılığıy!o doğrudan doğruya Nıxon ıle Sedat arasırda kurulan ilışkıler dı KISSINGER VE Dî&ER KANAL Daha s o ı a ıse Nıxon un Ulu sai Guvenlık Başdan'smanı Henry Kıssınger devreye g rlyor ve eylul ayından tıbaren C'A ve Mısır Istıhbarat ö r g j t u arac ' g y a Sedat la temasa gecmeye başlıyordu B J terraE'ara za man zoman Suudı Arabıstan Is tıhbarat örgu'u Baskanı Kemal Edhem d« katılıyordu böylece Washıngton un ıstedıgı ağın ku ru mnsı •amcmlanı/ordu tDıger kanal» ve «yerallı t«maslarıı adları/la bllınen Sedat K ssınger temaslarının en ılgınç yan nı Ortadoğu sort.nu icin o ne r len çozum yolu oluşturuyor Kıssınger Mısır ıle Isro I arasın oa ımzalanacak bır «ara anlaş masun n kcbul edılmesını ısrar la ıstıyor ve bunun tum aorunun cozulmesı yolunda otıla cak onemlı bır ad m olocağını one suruyor Bo lece Mısır ıle dıger Arop ulkeierı arasmda bır ıkıı k yarotılması ve «Mısır ın rolunnun sora erdırılmesı sağ la r Tiak ıstennor önerın n b r baska ılgınc ya nı da Mısır Sovyet ı'ışkleriyle llgılıdır Vısır ın Israıl le tek yan lı olorak b r ara anlaşması ım zalanrrası halınde Ka u re Mos \o\a ılıskılenn n bozu'acağını hesap ayan K ss nger bo/lece So^/etler B lığı nın devre dışı b rak mas\ia ılgılı p'an nı da u/gulamaya çalışıyor Ne v c kı Sedat Sovyetle B r lı<5ı yle orayı bozrrak ıcın boy e bır ara anlaşmasına bıle gerek du/muyor ve 1972 y •ının temH J Z a/ında aldığı bır kararla ulkedekl Sovyst uzmonlarmı t ı n r dışı edıyordu DEZAVANTAJA DOHUjrÜR'JlEN AVAHTAJ «ı askert blr zafer kazanmal degll Suvey? Kanaltnın dogı yakasmda blr durum ustünluğı •ağlamak ve bundan yaraıiana rok Israll'l goruşme masasım oturmaya zoriamak, boylece sl yasal blr başarı saglamaktır dıven Sedat Sovyet I derlerın ı tum ısrarlarına ragmen ordunLi ele geçırdıği kopu başından o teye ılerlemesl ıcın emır verrrı yordu Bundan yararlanan Isro ordusu ise, Suvevş Kanalı nır batı yakasına zırhlı bırlıkler cı ka r ıyor ve Kanal m doğu yaka s nın guney kesımındeki Mısı Ucuncu Ordusunu kuşattıktaı başka batı yakas ndc do Kahı re ye doğru ılerleme olanoğı el de edıyor Sovyet uydulorın ı durumu fotograf'arla tespıt et melerı uzer ne Kah re ye geleı Kosıg n ın yaptığı uyarı uzerıne d r kı Sedat e'ıne ılk gecen avaı toıı bır dezavanta a donuştur 4Besının nasd bır soauca yolac tığmı anlayabılıyordu Ancak bı noktada, ateşkes istemektr başka yapabılecegı bır şey ka' mamışf Ateşkes ımzalandığm da ise Israıl zırhlı bırlıklerl, Su veyş Kahıre yolunun 101 kılo metresıne kodar ılerlemışlerdı Daha sonra toplanan Cenevrs Konferansında ımzalanan anlaş ma gereğınce bu bırlıkler Sına ya cekıldıler ve Mısır Ucuna Ordusu uzerlndekı Israil kuşat ması kaldırıidı Ama Sedat ylne de 1973 sa voşını Mısır ve Arap kamuoyj na bır «kurtuluş savaşı» olaraf sı.nmaktan gerı kalmad kalma maktadır 1973 yılın n ekım ayında patlak veren dorduncu Arap israıl Savaşı Ortadoğu'dakı catışmada bır donum noktası olabılırdı Ancak Sedat ın tutumu yuzünden bu gercekleşmedı 6 ekım gunü aynı anda harekete gecen M sır ve Surıye orduları gırıştıklerı anı saldırının verdığı avantaıla kısa zamanda onerrlı boşarı sağlodılar Israıl ordusu gafıl avlanm ştı Mısır ordusu bırkaç saat ıcınde Su/eyş Kanalının dogu yakosmda sağlam b r kopruboşı kurdugj gıbı Israıllılerın yıl arca suren calışmcıar sonucunda bır kale durumuna getırmış olduk'arı unlu «Barlev Hatti»nı da cıgney p gec mıstı Bu saldırı aynı hızla surduru'seydı, başlangıcta gsr 1 cekıliek zorunda kalan ve oğır kayıpara uğrayan Israıl orausu S na nın ıçleııne kadar puskur tulebılıraı Zaten Israıllner de savaşın bo/le gel şeceğını hesap lamışlardı Ne vor kl Sedat âyle düşunmuyordu «Amacımız Israıl'e kar ARA ANHAŞMASI Kıssınq3r 1973 sovaşındcr sonra Oıtadoguda unlu tmekı^ dıplomasisl»nı uygulamaya ba^ laaı Artık D sışlen Bakanı d ' olan Kıssınger oynı zamand r Enver Sedat ın yokın dostu db rLTuna da gelmıstı Sedat da 1973 savcs nı «kurtuluş savosıi bıcımınde sjnmanın verdığl ra ha'lıkla Kıssınger ın planmı Mı sır halkına kabul ett ebılecettı Nıtekm oyle oldu 1375 yılı n n yaz oylomda yoğun bıcım de yap lan gorusmeler sonucui da Mısır ıle Israıl arasmda «S na Ara Antlaşması» cdıy a bu nen aitiGşma Kıssınger n arc c 'ıgıyla ımzolandı Israıl. b ontlaşma gereğınce Sına nın ku çuk bır bolumunden ce^ılıyor E b j Rude/s p°trol bohesını VP dar bır şenti M sır a dev edıyo au An 'aşTonıi en onem ı yonu Ise Ortadoğu da ılk lez Arrerı kan asKerı vanıgına yer ve^en r boljmuydu Isrc I ıle M sır b lıklerı arasnda kuruıacak o an «erken uyarı ıstasycnlarıjnta Arrerıkon cskerı uzmanları ele\ r t oıık o r gıtlarıyla bırlıkte \ e clacaklardı Boylece Sedat, ya1 nız Kıssınger ın p an ıın uygu lcnmas na olanak \ermekle knl rıı,or dyn zanar^a bolg=ve Amer kan asken vorlıgnın g r n es nı de saglıyordj Antlasmanın Arao cr acıs n dcn taşıdığı olumsı : uk ar ıss ortadaydı Bır kez Aıcp Lİkeıe n ve ozellıkle K' sı Surıy° FKO a r a s r o a kurı'm^ş oian aayanışma bu artlasmcy'la o nenlı b r yara a riı Kırcısı Amerıka ongorduğu «tek tek anlaşmaı ve eadırn adım barıs» g bı plar arını bu or'lasmayla \Lrurluğe koyma olanag buldt> bu da Araplorın Ibraıl korşısındckı sıyaoal etknliKİerının za yıflamasına yolactı Ucuncusu ı e yıne Ame r kan plamrda on corulen Sovyetler n de/re dı^ı oırakılması amacı bu plan'a o r o'cu^e de o sa gercekleştı ılrrış oldu GARHT SUUDı ARABISTAS'IN ARACILIGI ö/le an aşılıyor kı Amerıko ı lar ve onlar n bo'gedekı \ a k n ları Sedat ı daha Başkan oıur olmaz gozlenne kestırmşlerdı Belkı de Seaat'ın ıl Dunya Sa voşı sırasında Nazılerıe ısb 'I gı ycptığını ve Mareşal Rommel ın Kuze/ Afrıka dakı karargah ra kaçnak ısterken Ingılızlerce ya kalanıp tutuk and gını daha sonra «hızlı bır devrımcl» kesı lerek Nâsır o katıldıgını ve dev rırrden kısa bır sure sonra Ka hıre de «devrım sehpalarıı k j J rulrrasını, kası ı evrlrrcılerın b ı r er bırer as lmosını Nasıfa onerdığıni onlar da bılıyorlardı Bıl'yorlardı ki daha Başkan ol masınn uzerınden bır ay b s gera pden kendısıyle ılıçkı ku ruvcrlardı Yme Heykel n yenı DiSi BOND Vcuı M u r n m YARIN: KIZIIDENIZ'DE