Katalog

D CE T CUMHURİYH £ 7 KASM 1977 ABDULCAmZ Dr. Erdal AT1BEK MiMil Bw Zl^ELİLEftı PEviıfT TURHAIM SELÇUK ,PÎ|lfMBAl,HtıYArMW Şifc Krı. ÖBüiLu, SİMSı Öı*TîLfci Z Ö^H APAMPl BESLENME, AMA NASIL? es'enmo önerM gânden güne artan bır konu oidu Bu önemtn doho oa artması beıdeime .dır Çjrku sağl'M: olmanın yopıtaşlanndan blnsı cdogrj tes enmesdır Konunun öne~ıi bir çocı.k doha dosmadan başloncktadır Arre olmayo hczır aran bır kadın gebelıği sırGS.nda gereklı vıtanınlerı, t,neaıîeri uygun mıktGrla'da alırsc, vıyecek rrcddeler nı u^gun ölcu erde alırsa, cocuk lcın de, <ena sı cın de doğrj sonucıar a!iH<nGk!ad r Cocuk doğdukian sonra, beoeki' îeT başlayaTK besenme fcuyük önem tcşır Çocuğn gelışırı, kemik yapısı. beoen ölcüieı, zekâ gel sımı bes'erme/e orantı'ıd r i^ı bes enen. dogru bsslenen çocıA, yaşama daha wı hazrlanrrak'a, nastalıklara karşı dırençli oimakta, cevreyle uym sağlGTickta, eğıt TI yeteneği cr'mcktadır Doğrii besleien cocukıaraa bornonal genşme de zarrcn nda, uygun blç mde o.nas^adf Beslenmenn ö.iemı çocukluk cağmdan soıro da ozaı" amaktad r. öğrenc !ik döremı, calıçTia donem! yaşlılık döneml. beslenne cçısndcn a,rı ayı czellıkîerle önen taşır'akiadır Beslenmenm genel ılkelen yanmda bu özel koşulların da eyıco dıkkate alınması gereklı Çünku bır cor> bastalık doğrudan bczı hastalıklar da dolaylı olarak besienrreyîe ılg lıdır. Şekerlı d'yabet tanslyon yuksek! ğı, kaİD ve darrar hastclıkları, sıroıriTi sısierrl hostaiıkları gıbı ceşıtlı hostalıklar dıkkatırrızl beüenme>e cevırmektedır Pekı doğru beslerme nedır? B BİR BÜYÜKELÇİNİN ANILARI... ¥.". fran'ın sosyal yapısından söî erierken Şch m pek ovunduğu ve «Beyaz De.'rırı» dıye tammlad gı Tcprak Reformuna aeğr,memeK olnaz Be>az Davrmin öyküsu şoyle czetlenebıiır" Toorak Reformj yasası 1961 y lında A'l Arrını'nın başbokcn! flı zcTanında hazırlanmış, sonradan Alam'ın boşbakanlığı sıras'noa Sah'ın 6 noktadan olusan Rerorm Programı iceıisınde halk oylamasına sunulmuştu Şatı 6 noktalık Reforn Programnı yogun bir propcganda kampanyasıyla açıklamış. önçorduöj reformların Iran da v^" rı bır cağm mu'aeclsı oîarak tanıt irrcsına önem vermıştı Tarıron sokaklarnda gorülmeye alı «ı rrış buyuk postclerdeki Boşkonuîan unformasının yennl, Sarı ı sıvı! kı,a et'e ve el nde bır mesa]e«/!e fakır hclkın yanmda gosteren res mler a'mıştı. Program holko/larrosna sunuldu ve referandum sonucunda oyların "o SS'lnın olumlu olduğu ılân edlldl FEODAL SİSTEM Altı maddelık reform progrcm>nın 1 maddesl Iran da toprak ozel mjlkıyetne dayanan feodo» sıstemın kaldırılmasrnı, buyuk toprakların boljnerek topraksız cı'tcıye dağ tılmas nı ongoru/ordu 3. madde ıse tcprak refornunun Hazıneye getre ceğı yükun, Devlete aıt smui teslslerdekı mamui eşya stoKlarının satışından elde edılecek paralarla karşılanmasını hukrre bağlıyordu. GCıaulen amac $u Idi Toprak koyluye dağıtılarok »eodal sıstem resmen kaldırılacak, fakat aynı zamando büyük toprck sahıplerıne devleto aıt sınaî mamul stok'arını satın alma olanağı tanınarak zarar annın gıaerılmesi 6ağlanaccktı Böylece Devlet bır taşıa ıkı kuş vurmuş oluyordu bır yandan toprak ogalannı köylunun destegınden yoksun kılarken. ote yandan da mlllı sanayun tutucu gucierm elınde kalmasını guvence altma alıyordu. Reform programı 1963 yılı başında uygulamaya konuldu Bir yıl sonra acıklanan resTiı ıstat stıklere gce, reform yasası uyarınca 1 mılyon 400 bın hektar ekılebılır toprak 284 bın cıftcı aılesıne 100 nllyon dolar karşıhğında satılmıştı Yenı toprak sahıpleri devlete olan borclarını 15 yı!U< vode Içensınde odöyebıleceklerdı. ANCAK YUZDE 10 Bu sayılar Iron'da tarıma elvenşlı toorakların ancak %10'unun köylu>e dağıtıldığmı konıtiıyordu. Reformdan önce. tarıma elverışli toprokların %65'inı elnde tutan buyuk mulk sahıplennm reform uygularrasından sonra oncak %9 oranında bir kayba uğradıkları anlaşıldı. Demek ki, devletın ve dınsel kuruluşların malı olan topraklar da hesabo katılırsa, reformdan sonra ekılebıllr toprakların %75'ı yine özel mülkiyette kalırken, %25'ı köylünün eüne gecmış oiuyordu. A/rıca. toprak dağıtımından yararlanan cıftcl borcunu odemek içın kendisıne tanınan 15 yıllık vade icerlsınde, her yıl elde ettığı urunun geiırının yalnız beşte bırını alabılecek. gerısı borcuna mahsup edılecektı. Iran da 15 mi!/on ınsanm yasamını top'aktcn sagladığı ve 18 mılvon he! tar genışlıgınae^ı tarıma elverışli toprakların sadece 6 5 mılyon haktarında ekm /apılaığı duşunu'ecek olursa, bjyuk reklan larıa ortaya sürulen reforn yasasın n hıc de l!erıcı nıtelık taşımadığı kolGyca anlaş lır. Nıtek m. son yılıarda petrol gel rlerl astronomık rokaiilara ulaştığı holde İran'ın holkını besleyemez durumda bulunduğu ve yabancı ülkelerden gıda maddelerı ithaiatının azalmayıp arttığı bır gercektır. Halkın %70ı hâ â okuma yazma bılmemeKte. bütün ülkedekl hekımlerın sayısı onbınln alt.nGa bulunmaktadır Bu gerceklenn karsısnda resmı propagandonm ılerı sjrdügu «Şehınşah ın sosycl reform progamı Isvec ınkınden daha ıleridır» ıddıasının blraz cabartmo» koktugunu soylemeK savaısızlık olmaso Mahmut DiKERDEM manın daha kolay olacağını düşunuyordu. Bunun ıcmdır kl Iran halkının oz'emle bekledıgı top rak reformunu gerçeklestirememış, butun gucunj emperyalizme ve onun somuru aracı olan petrol kumpcnyolarına karşı gınştıgı ulusal kurtuluş savaşımına yoneitmıştı O/sa ulusal kur tuıuş rrüccdelesı uzad kca halkın katlandığı fedakarlıklar agır loşmış, ceşıtlı toplum kesimıerınde hayal kırıkiıgı başgostermış, bunoan yararlanan da tutucu ve gerıcı guc^er olmuştu CIA bu duruTiu cok lyi dejjorlendırmesını bıldı, Şoh'ın Italya' ya koçtığı gunun akşamı Iran or tiusunun ıcınde karşıdevnmcl birlıklerı General Zahedı'nln komutasında harekete gecirdl Mu saadık duşuruldu, hukumetlnln butun uyeleri mahkerrıeya v»rildı bın'erce kışı hapse atıldı. Musaddık'ın ksndlsı da üc ytl hapse ve omur boyunca evınde gozaltında tutulmaya mahkum edıldı. Musaddık hukumetınin Dışışlerı Bakanı Huseyın Fatemı Amerıkan aleyhtarı polıtıkası yu zunden karşıdevrımcılerln ofkesmı en cok üstune ce^en odam olarok ölum cezasma carp tırıldı ve yaralı olarak yaKalandıgı halde ceıası hemen ınfaz edıldı Onun gıbl, Adalet Balonı da gozien oyuimuş olarak hapiste öldü Sokaklarda yjzlerce komunlst oldurüldu btrçok ogretmen va oğrencı evıerıne baskın yapılara* yaKolandı ve napse atıldı TEMİZÜK OPERASYONU General Zahedı'nin duruma hakım olduğunu oğrenlr ojren mez Cılkesıne dönen Şah, <ıç duzeni ıstlkrara kavusturmak uzere> bir dızl temizilk amelıyes • ne gırışti. Işe once ordudan boş landı Komünızm yanjsı olduklorından kuşkulanılan 70 subay iaama. 500 kadarı da ağır hapıs cezalarına mahkum edıldl. B r vandan da reııme sadık kalan subaylarm ödüllendırılmesi ve ordudo btr glzli istihborat servtsınin kurulması unutulmadı Musaddık zamanında 43 mılyon dolar olan Mlllî Savunma Bakanlığı butcesl üc katına cıkanlarak maaş baremınde subay'ara ozel ayrıcalıklar tanındı Tudeh Partısı üyelerinden blrcoğu da ölum ve hapıs cezalorına carptırıldı Ulkede estınten teror ha vasını protesto icin gösten yapan Tahran Ünlversitesi oğrencılerlnln uzenne de ordu va polıs kuvvetleri göndarıld'. ca'ış ma sırasında üc öğrencı o!du Temizlık ameliyesl sona erın ce, 1954 yılında iran"da genel seciTiler yapıldı. Musaddık'ın partlsine de seclmlere katılma hakkı tanınmıştı ama, General Zeheai'nln kolluk kuvvetleri secım sandıklarmı tam bır denetım altınüs tuttuklanndan. muhalefet partısıne oy vsren yureklılerin sayısı pek az oldu KESE ACILIYOR Musaddık hareketı tGmamen ezıldıkten sonra ABD Hukumetı Iran Şahına kesenın ağr nı açtı Bır yıl icerısinde Ircna 130 mılyon dolarlık Ame'ikan /ordımı geldl Bu 1954 vılında kucumsenemeyecek bır ralsamaı Türkıye'ye yapılcn yardım o yıllarda 50 mılyon doları aşmıyordu ABD Dışışlerı Bakant John Foster Dulies Iran'a yapılan yar dımın, «oradakı olumlu sıvasî gellşnelerın karşıl.ğıt olduğunu acıklıyordu Şah da Anermc nın comertlığıni karsıl'ksız bırakmodı 1954 ağustosbnda ımzalaian anlaşmoyla Iran petro'ıermm ışletılmesı uluslarorasi bır konsorsıyomo devredıldı Konsorsıyoma Amerikan petrol kanpanyalan % 40, Ingılız (BP) şlrketi % 40, Hollanda ve Pransız!ar da % 20 hisse ıle katılıyoriardı Konsorsiyomun ımtıyoz SL,resi 1994 yılmo kadar uzanıyordu. fckat 5 mılvar ton tahmın edılen petro! rezervlen daho oncs bıtmıs o'acaktı O tanhten boslayorak Şah Muhammed Rıza Pehlevi «Allah'ın emrı ve Emperyallstlerın kav lyle» 25OD ynlık Iran devietının son ve mutlak hukumdarı olu,ordu YAftlN: KARA AFRIKA'DAN BİR ÜLKE: GAHA (1) Margoret Lalng The SHAH. GENEL İLKELER.. U>gun bır beslenmenm gene! ilkelerl terrel bes n mad~9ler'nı uygun ölçulsrde almak. yaşa. cınse yopı an işe gore uygun kaiorıyı sağlamak, vuamınleri. madenları gereken muctcrıordo scğlamak olorak özeîıenır. Temel besın maddelerı proteınler, karbonhıdratlar yağlardır • PROTEINLER: En onemli temel besn maddesıdır VucuîtCKi dokuları oluşturan hucrelerın yapı taşıdır Beden ve zeKa ceiışmesıni saglar Hastalıklara karşı dı encı oıuşturur. At<nTası çceken ırıktcr cocukiuk dö^emınae beden agırlıgin n bır kılosu ıçın 1 52 gramdır Yetışkınlerde gereKS nrre kılo başına bır grcm ortclamossylo olçülur. Boyiece, 70 kılo ağıtlıB rdokı bır yetışkınde proteın gereksınmesı gunde 70 gramdır. Ancck. hayvansa! proteının ayrı bır onemı varaır Insan ıcln ge'ekli proteın mıktarının yckıaşık oîarak yarısınırt hayvansol P'oteın olması dogrudur Cunku, organızmcnın yapamadığı öpsm'ı bazı arn noasıller ancok ray\ansal proteiile olınır Proteın ravvansal ve bıtkısel ıbazıları) besın maddeleınde bu,unur Havvansal prote n kaynakları et. sut ve sutten yapılan be Vaz poynır. yogurt gıbı urjnler. yumurlaclır B t se! proteınler, tane'ı bstkılerde tıuıunur bezeiye, tasulye g bı Bır grarr proteın 4 1 kalorı verır • KARBONHIDRATLAR: Şeker. un ve unlu mcddeierde btIjnur O'ganızmanın enerıı gereksmrresını scğ'ar Gunlük kalomın belırlı boljmunu oluşturur Bır gramı 4 1 kalorı vermektedır Şeker, tumu>le karbonhıdrGttır Un ve unlu maddeler olan makarna gıbı besınıerde yuksek oranda karbonhıdrot vardır Patates taüı meyvalar belırlı oranlarda karbonhıdrat toşır • YAĞLAR Hayvansal ve bltkısel yağlar yuksek kalorl venr Bır gramında 9 3 kalorl varoır Vucuttaki yağın tek ka/nağı a'ınan yog değıldir Geregınden cok alındığı zomon. karborh drotlar aa yaga döPtser6K oepolanır • VİTAMtNLER Miktarca az almdıg» haide •tkilerl cok olan vıtom nter. gelışmede her tjnu hucre ış eyışınde r"rkroolara karç beden d'rencınde. vaşam desteğı olarak cok etKılidır A vıtamını. B vıtammierı C vıtamını ıle ba$layan vıtomın di7isı \enı bı.!uslarla zenn ı'esTiıştır Vı'Tnın D Vıtamn E glbl Et, SLt. yumurta sebzeler. meyveler (taze olarak) vıtam.n kcynaklar dır • MINERALLER: Organizmanm hem yapısında, hen da ceş tli O'goniarırdakl colışmclarda onemü etkmlıkterl olon mıneroller cok onem'ıdsr Ka!sı,um, 'osfor. demır, sodyum potasyum. bakır, magner/um, r/ot. klor, kukCrt, cınko ve «ser elemanlann (krom. kooalt Mangonez. molıbden, selenyum) az ama benrlı mıktarlarda clmma'arı gereklr Ceşıtlı hayvonsal ve kıtkısel besm maddelenyle alınır Dcğrı: bes'enTienın temel ilke'eri üc temel oesin maddes^le (proteın, kcrbonhıdrat. voğ) vitamınler ve minerollerln uygun orcn'arda. uvgun mıktcrlordo al'nmasmı zorunlu kılar Uygun bir besle^me, yete'li mı^tarda proteını. gerekli ka'oriyl. vitar*ı ri mınerolı sağlamaıid'r Ancak bövle bır beslenmeyle bedCT ve zekö geNsir. cevreve uyum sağlnnır, hastalıklara kcsı dırcnc oluşur U/gun bir beslenmede k şl ne zayıflar, ne de $ısman'ar RUHUNU ŞEYTANA SATANLAR KIM? "ŞAH'A GORE KIM Kî DEVLETE Resml propagandanın üeri sürdüğü «Şehinşah'ın sosyâl reKARŞIDIR, form programı Isveç'inkinden O RUHUNU daha ileridir» iddiası abartmâ ŞEYTANA kokuyor. SATMIŞ BİR YARATIKTIR VE HER ÇEŞİT CEZAYA MÜSTAHAKTIR Son o'arak Iran Şa'ıı'nm klşllığı ve bugünkü sınırsız kudretını nas I ele gecırdığl konusu üzermde durnak Istıyorum. Habeş Imparatoru Haıle Seıâsıye"nın tohttan ındırılmesınden berl dunyanın tek otokratık hukumdarı clarak tarıhte yer alan Muhammed Rıza Pehlsvı'nın geek ozel gerek sıyasal yaşamı uzerınde cok şeyler yazıldı Gençlığınde başındon gecen üc evlılığın seruvenlerı dıllere destan olmuş. kendısınden cok b'rblnnden guzel eşlennden eoz edılmıştı. Son yıl.arda iso Inonılmaz ölCuls'e varan petrol zengınlığl Iran Şahı'mn uzerıne vıne dıkkatlerı cektı Tanınmış botılı yazarlor Şehınşan ın yaşam oykGsunu an'atan kıtaplar yavınladılar Bunlardan bır kısmı Şah1 ın övgusunu yapan, onun reformcu devlet adamı nıtelığınl vurgulayan ve dolayısıyla «ısmarlama» oldukları kuşkusunu yaratan yayınlardı. Bu gönullu bıyograflara bakılırsa Şah aslında utargac. iyı kaipll, hayvanlara bıle ezıyet edılmesme katlanamayacak kadar du^arlı bır ınsandı. Gercı 1949 da uğrad ğı suıkast glrışimınden son ra ve 1962 de Tahran'da patlak veren ıhttlâl hareketı sırasında ha'kın uzerıne ateş actırmış, bu emrı fazia acımasızca bulan ve zırlerını de hapse tıktırmıştı ama, Şah'ın reformcu devlet adamlığına hayran kalan yazarlar icin bu, cOrtaçağdan modern cağa gecış sancıları ceken her Doğu Clkesmde olağon sayılabılecek» olaylardı Gecenlerde yayınlanon cŞAH» cdlı kıtabında bir Ingılız kadın yazar şöyle d yordu. «Şah'm sa nı'oığı gıbı sadıst ve zal.m tabıatlı olmadığmı anladım. O, ışkenceye uğratılanları seyretmeye asla katlanamaz. Yalnız, slyasî muhallflerlnden söz acılınco O'nun gozlerınde korkunc bır panltı gordum Şah'a göre kım kl Devlete karşıdır. o bır Marksıst yani ruhunu şeytana satmış bır yaratıktır. ve ışken ce dahıl her ceşıt cezaya müs tohaktır» (1) (Şah'ın komünıstlere ve dü2en değışıklığl isteyen akımların tumune karşı duyduğu derın refretın nedenını Tahran'ı ılk gezdığım gunlerde anlamıştım Nerede bır modern yapı, lüks bir otel görsem bunlann ePehlevı Vakfnnın yanı Şehinşah aılesının mülkü olduğunu öğrenırdım Saroyın cevresınde kı,melenmış cıkarcı gruplarla halk yığmlan orasındakl ekonorrık ucurum 20 yuzyılda pek az ulkede görulebılecek kadar derındı. Bu cağdışı duzenı korumak icm a'ınan onlemler de son derece etkındi) Şah M'jhammod Rıza Pehlevî'nln sryasal yaşammda olduğu kadar "îran'ın yakın tarıhinde de 1953 yılı bır donum noktası olmuştur. O tarınte Şah ll« Başbakanı Musaddık arasında ıkı yıldır suregelen catışma doruğuno erışmış. Tahran'da halkın ayaklanrrası sonucunda Şah, Kralıce Sureyya lie bırlıkte, ucağına bmerek Roma ya kacmıştı Böylece. Şah ıle Musaddık ve Tudeh Partısı arasın daki ıktıdar mucadelesı ilerıci guclerın zaferı Ile sonuclanmış ve Iran tarıhınde yenı bır dönem acılmış görünüyordu. Ne var kı Musaddık toplumdakl gücler dengesını tyl hesaplayamamış, halkının kurtuluşu icın ılk hedef olarak dış düşmanla yanı emperyaltımle mücadeleyı secmlştl Mılli ekonomıye egemen olan Ingılız ve Amerıkan sermayesının pençesinden ülkesını kurtarınca onların yerlı ışbırlıkcılerıni etkısız kıl ULKEMiZDE BESLENME Ülkemızde beslenma bozuktur ve \an!ıştır divoruz. Bunu derken anlatmak ıstedıklerımız bu b Ig'lerle acıklonabılir Çocukluk dönem ide: hayvansal protem eksiktır, vıtarrfn eksıktır. mıneral eksiktır Cocuklara bunlann yerlne kaiorı gereksinmelerı K n karbonhıdratlı besmler venlmektedlr Şekerll, i^r'j mamalGr ve yıyeceklsr cocuklara kalon vermektedır ama. temel madde'erııın en onemlıs' olan p'Oteınl. vitamınler! mınerallerı ve'memektedlr Bo^lece cocukior beden ve zekâ geılşmelerı eks hastalıklaro karşı direncsiz. cevreve uyumsuz olmaktadır Bo/le cocuklGr oırışnen değıldır. Yorotıcılıkları azalmaktodır Yetışkınlık dönenvnde. Hayvansal proteln gene eksıktir Vitamınler eksık, yapılan ışe qore kolon düzenlemelerl vanlıştır. Bsslenrre a?ırt mıktarda ekmek makarna. vb korbonhidratlt besınlere dayalıdır. Toplumda yaygın olan şısmanlık bu yanlış beslenmenın soiucudur ve sağ'ıksızlık bel'rtfsıdir Yaşiılık doneminde: qenel vonlışlar sürmektedir Bunlara. \aşltlar ıcln cok onemli olan kaîorısi daho az bunn kcrsın vıtarın. croteın mıktarlan u/gun beslenmenm olmayışı eklenrrektedir. NEDEN BOYLE' DLrumun neden bo.le 0'aı.ğu kcîayca a''aş'fır bîr gercektır Bes'f nre o'gusu ekorsomıyle cioğrudan ıl skılldir Havvansa! fcesın nadielen vukseien fıvatıarı/la al namcz verlere Cıkmıştır Ef ürCnlen. sut. be/az peynır yjmurta gıol havvansol besınlsr luks madde er duzevındeoır Boylece. hayvansal protem. utanvn ve mıneral kaynakları topıumsal beslenrren'n dışndo kaimcktadır Gerıye kclorı ypren. cma terrel gereksınmelerı karşılamoyan ekmek makarna patates gıbı karbonnıdrotlı besmler kalmaktodır Sebzelerın baz'ları almmakta me/veler ıse öze'Iık'e böyuk kentlerde aPnamamaktadır Bövlece vıtamın kaynckiarı gene bes'enmen n dısında kaımaktadır Bu ekonomık redene bllgısızlık de eklenmce ortaya cıkan cbozuk ve ycnlış be«;lenme> olrraktadır. GARTH f DiŞi BOND " 6EL0IGİMDE IKISI.MI DE HEP KAVGA EDER AMAÖVSMU C5EĞIU OEOBSl.BAK 81AISE BDRACVİ VEFAT Merrîun A(ı Efenaı ıls merhume Mevhlbe Hanınm evlâiları: EMEKÜ BAŞ KONSOLOt Ahmet Hulusi Tamer 6111977 tarlhında vefat etmiştır Cenresı 7 111977 caznrtesi günü (BUGÜN). Aksaray Valde Caml rden, ıkındl namazını müteaklp kaldırılacaktır. SOYMAN DÜLGEROGLU BULAK A I L E L E R İ