Katalog

\ | . • ı. , • . . C A K SANAYf) SORUNU HUKUMETIN MSP KANADININ YOI İ Ğ U N GIRIŞIMLERIYLE SON GUNLERDE YENIDEN GENIŞ TAR ^ r i S M A L A R A YOLACTI BIR YANDAN ZU SANAYİf İTALYAN AER MACCHI Ml YOKSA ING1LIZ HAVVKER SIODELEY FIRMASININ Ml KURACAĞI TARTIŞILIRKEN KONU DIĞER YANDAN DA AP İLE MSP ARASINDA YENİ BIR SÖRTUŞME NOKTASI YARATTI KONUNUN DAHA TEMEL BİR YAKLAŞIMLA ELE ALINMASI GEREKTIG1NI SAVUNAN TÜRK MUHENDIS VE MIMAR ODALARI BIRLİGİNE (TMMOB) BAĞLI BIR GRUP UZMAN SORUNU TEKNIK OLANAKLAR VE ULKEMIZ SANAYIININ YAPISl ACISINDAN INCELIYORLAR. M lk SANAYİİ DOSYASI paya sohıp o/an bu grup ınış tok'ımrofl W afetlerden <moto' ve L.ÇL,Ş aietlerı) oluşmoktodır. Dıkmeler. lastıkler, contolar ve fren sıstemınden oluşan ınış takımları, halen yurdumuzda Imol ed'lmeaıgı gıbı, bu gruptakı elemoniann yokın donemde yurt ıcı ımalotı da planlonmamıştır. Ucak yapımına geçılmesi hafınde yapılacak olan ana parcoların ıthal edılerek yobancı t9kn\k'bi\gmın denetımıyle monta|lıdır. Böyleslne blr oluşumda do, yerlı kotkı yalnızca yerli ışcı'ık bıolmınde olacaktır d) ELEKTRIK ELEKTRONIK SİSTEMLER Ucak molıyeti ıcmde ceşıtlı elektronık cıhazların % 20 dolayında kotkısı olduğu bılınmcktedır Yurdumuzda yılda 3 5 mılyar lıralık üretim boyutuna ulaşmış bır elektronik sonoyıl vorsa do. sozkonusu sonayıı ımalâtının % 9O'ı, TV olıcfSina dayalı dayanıklı tuketım cıhazı imalatidır. Uccktakı denetım ve hoberleşTio cıhazlarınm yapım teknoloıısıne bıraz uygun kuranportör Imolatı ıse 16 mılyon TL dolayında olup toplam Imalot ıcındekı payı % 0 4'dur Yuksek frekons teknoloıısı henuz yurdumuzda lyı b'lınen bfr teknoloıı olTiaktan uzoktır Ozel sektordekı glrlşımler sektor ıcmde kayda değer bır ekonomik boyuta ulaşmamış. bu alandakı bır katıu yatırımı ise henuz ınralata boslamamıştır Yurdumuzda kurulması sozkonusu ucak sanoyııne destek olabılecek, onu ürunlen ile besl«yebılecek bır elektrık elektronık ımalot sanayıf oımodıgı gorulmektedır. v«* DEĞERLENDIRME Oncekı bolumlerde ucoâı ofuşturan ono grup lann her bırınde ongorulen yerlı ımal oronlarına ulaşılamıyocogı nedenlerıyle ocıklandı. Bu konudo vurgulonmosı gereken. yetkılılerın resml çalışmaların sonuc'onnı da carpıttığıdır. Bır an resmı colışmalorın ongorduğu tum yerlı imol oranlarına uloşıldığı vorsoyılso b/le, uloşobılec«k yerlı ımalât oranının ucak malıyetı oranlarına ulaşıldığı varsayılsa bıle, uloşobılecek yerlı ımolat oronmın ucak malıyetı ıcındekı payı % 4045 dolayında olacaktır Oyso, TUSAŞ Genel Mudüru Mehmet Akyurt. 30101977 tanhlı Mıllıyet Gazetesı'nde yeralan acıklamasındo, beş yıllık bır sure ıcnde ucak rrolıyetlen ıcınde yerlı oranın % 90 olacoğını soylemektedır. Bu Ifade gerçefll corpıtmaktan ote bır şey değıldır. Koldı ki, Sonayı ve Teknoloıı Bakonı Oğuzhan Asiltürk de, oynı gunku acıklamasında ucok malıyetı icındekı poyı % 25 dolovında olan ucak motorunun yerlı malının 15 yıldon once mumkun olmadığını sövlemektedır TUSAŞ Genel Mudurunun bu b«yandan sonra bıle beş yıl ıcmde ucağın yerli Imolının % 90 a ulasacağmı soylemesı konuya yaklaşımının cıddıyetınm gostergesıdır. Ulkemızde sanayıın bugunku corpık yopısı Icınde, ucak ımalıne gıdılmesı halınde yapılacak olan parçalann buyuk bır bolumunun (yakloşık % 90 oranında* yurt dışından ıthal edılerek ulkemıze monte edılmesıdır. Resmı calfsmalcrdckı ongorulen yerlı Imal oranları da bu yaklasımımızı doğrular nıtelıktedır Hedeflenen '« 45 yerlı ımal oranının % 70 kadorını yerlı ışcılık o/uşturrnaktadır Yerlı molzemenın payı ıse yerlı orarm % 2530 doloyındadır Başka bır deyışle toplam ucak malıyetının yurt ıcınden soglonocok malzemesı toplam sınaı malıyetın ancok %1113'unu oluşturmaktadır. Bu verıler, ulaşılacağı ıddıa edılen % 90 yerlı imol oranının anlomsızlıgını kanıtlamoktadır. Bu surecte, orneklerı otomotıv sonoyıınde gö rulduğu gıbı, ana porcaların yurt dışından cokuluslu tekellerden ıthal edılerek yurt reınde monte edılmesıne dayolı montaıcı bır ucok sanayıı kurulmuş olacaktır Ucak parcalannın ıMral «dıldıği cokuluslu tekeller, bu defa tekel fiyatlORyla komple ucokları değıl. ucak porcalarını ulkemıze sotacaklardır Cokuluslu tekeller ocısından Türkıye'de ucok ımalatından doloyı herhongı bır pazor kısılması olmayacagı gıbı, tekeller belkı de. sattıklan parcalarda transfer fıyatları mekanızmasıyla daha cok somurude bulunma olonağını elde edebıleceklerdır Ote yanda, zarman ıcınde ucağın bazı porcaları ulkemızde ımal edılebılse bıle, bu parcaiarı uretmek ıcm gereklı mokına vs donanım yıne emperyolıst ulkelerden ıthal edılecektır. Ayrıca. uretım ıcm gereclı teknoloıı oe, bu ulkelerden olınacaktır. Boylece yerlı ucak montoıındo, hammodde yonunden dışa bagımlılığa ek olarak, uretım ıcm gereklı makına donanım ve uretım bı/gısı (teknoloıı) yonunden de. dışa bağımlılık su recektır Bugun, ucak sanayıının kurulmasında, ekonomık etkenlerden cok sıyasal etkenlerın ağır bastıgı gorulmekte, bu sanoyıın kurulmasıyla sovunma amacları açısından dışa bağımlılığın azoltılabıleceğı goruşu one surulmektedır. Oysa. kurulocok olan UÇOK sanayıı kesınlıkle dışa bağımlılık sorununu oıtadan kaldırmoyocağı gıbı. doha ust duzeyde surdurümesı sonucunu verecektır Ceşıtlı styasal ekonomık nedenlerle ulkemızın ucak sotın olmasının onlenmesıne yonelık olarak gundeme getırılebılecek polıtıkolar (ombar go vb ), montaıcı bır ucak sanayumn kurulmosıylo da gecerlı olabılecektır Bu kez. cokuluslu tekellerın, ucak yapımında kullanılacak parcoların ve makınalorın ıtholatını kısıtlamaiarı hofinde, fabnkolar ışlemez duruma duşecek ve otıl kalacaktır Ulkedekı carpık kapıtalıst yapı ıcınde kurulacak olan uco< sanayıı. gorulduğu gıbl dışa bağırnlılığı ortadan koldırmamaktadır. Kaldı kı, dışa bağımlılık olgusu. sadeca ucak sonaynne ozgu bır olay olrrtayıp, Turk+ye'nın emperyalıst kapıtalıst ilışkıler ağı ıcındekı carpık kapıtalıst yapısının kocınılmaz bır sonucudur. Kurulacak ucak sonoyıı, bu dışa bağımlılığın, azaltılması yerıne daha do artması sonucunu verecektır Emperya ıst Tietropollerden bırının yo da bır dıgerının tekno'o/ smın secımıyle genelınde dış sıstemlere olan bağlılık yenı ve onemlı bır sanayi dalında doha pekıştınlmış olacaktır Goruldogu gıbı uzennde duru/ması, düsünulmesı ve cozulmesı qereken sorun emperyalıst kapıtalıst sıstemın gelışmış. o va do bu ulkesır nın ucogımn Tu k ve de monte ecfı nesı değıl, ucok sanayıının de ıcmde yer oldıgı gpıel sanayinın kalkınmasının ve ekonon nın lıaigı doğrultuda gelışeceğı sorjnudur enel olarak ucaklar ve özel olarak sovaş ucaklorı, ucağı oluşturan ana bolumlere gor9 ıncelenebılır Ucaklar, oşcğıda belırtıien ona bölumlerden oluşmakta olup her bır grubun ucak malıyetı rçındekı payı değışmektedır Incelemede, TUSAŞ'ın uretmeyı planladığı yakın destek'lekomul eğıtım tıpı ucaklar gozonunde tutulmuştur. üçağı oluşturan ana bölumler şunlardır. a) Govde ve kanotlar b) Motor c) İnlş tokımları v* aletler d) Sistemler a) GÖVDE VE KANATLAR Ucak govdesı ona gövde kanattar ve fcuynjk takımından oljşmaktadır Her bır bolumun, ucak malıyetı ıcmdekı payı ıse aşağıdakt cızelaede gorulmektedır ö n govde % 1011 Orta gövde % 910 Kartat % 6 7 Arka gövds % 8 G Bugünkü verilerle kurulacak sanayii dışa bağımlılığı arttırır SAKAYİİN BUGl'NKt ÇARP/K YAPISf fÇıNOf. UÇAK ıMAüNE GıDıLMESı HAUNDE YAPIIACAK 0L4N. PARÇALARIN YAKLAJIK YIZDE 90 ORAN/NDA fiftO MÜNUN YURT DIJINOAN ITHAL EDıLER.' UlXEMı2!>E MONTE EDılMESıDıR. uçak % 31 3 4 Her blr gurubun lmaünde ana hammeddeter celık ve alumınyum olaşımlondır. Ayrıco, tıtonyum ve magnezyuTi alaşımlan, çeşıtlı kımyasal madd<3 ler (Teflon, poıımerler, fıber glass, fıbro cam, ozel boyalor vb) f boneycomb» gıbi unsurlar da ımalât ıcm gerekmektedır Ucağın govde ve kanatlarında kullanılan alü mlnyum, bu amacla ceşıtlı ımolöt yontemlerınden gecmektedır Bunlar, alumınyum dokum, ekstruzyan, dovme profıl çekme vb yöntemlerdır. Ucok yapırnında kullanılan alümınyumun ışlenmesını sağlayacak bu ımalât yontsmleri ulkemızde cok ıl kel bır duzeydedır Oyso. uçak sanayıının gerekslnımlerl açısından ılerı blr toknolojık duzey zo~ runludur Alumınyum döküm fmalât yönteml ulkemızde yenl olup, ancak son oltı yıl ıcınde belırlı bır gelış me gostermıştır Mevcut alumınyum doküm sana yiı oğırlıkla radyatör uretımıne donuktur Alumınyum dokum sanayıının onemlı alanları olan ko*!İ ve pres dokum ıcm gereklı kalıtelı kalıp Imalâtının gercek/eşmemesı, vasıflı alumınyum parca uretımı nl etkılemektedır Dokum teknoloıısının yalruzca ışlenılen parcaya bıcim vermek olarak kabul edıl dığı kucuk dokumhanelerde, ucak sanaylınin amaclarına hıcblr zaman ırymoyocak, standart dışı uretım yapılrnaktadır. Kalıp ımalatı ulkemîzde gerı bır duzeydedlr Gs rekli kalıp malzemesl ıthalot yoluyla sağlansa bıle, ıstenen hassasıyette, kalıplar çekme, ekstruzyon ve dovme işlemleri lcin de yapılamamak tadır Orneğın Seydışehır Alumınyum Tesısleri Hoddehanesl icın gerekli ekstruzyon kalıpları Icın pıyasoda ımol ettırılememıştır. (Kaldı kl ucak sanovımın gerektırdığl parcaları üretmek ıcm gereklı kalıpların çok doha hassas olması sozkonusudur) Cellk döküm ve dövme Işlemierl lcln. alumlnyum ıcm soy enenler aynen gecerlıdır Vasıflı ceiık üretımı ise ulkemızde oldukca ye nl olup. toplam celık uretlml ıclndekl payı da cok kucuktur Ucak sanayımde kullanılan alümmyum alaşımkjrında en cok kullanılan metaller, (orneğın magnezyum) bugun ulkemızde Oretılmemektedır ve 4 plan donemınde de uretlmi düşünulmemektedır Ucak malıyetmde % 3035 oranında önemll blr payı olan ucak govdesı ve konatlon, alumln yum ve celığln ıferf tekrtoloıı gerektıren blr dızl ımalât yontemıyle ışlenmesıyle uretılebılır U!kemızde bu alandakı tesısler ve bugunku bılgı bırıkimı oldukca yetersız oldugu gıbı unıversıtelerde yürütülen calışmalarla endustn ılışkısı de sağlıklı bıçımde kurulaTiamıştır Ucak sanoyıı ıcm gerek/ı ureîımde bulunulabılmesı ıcm yogun araşti'ma gelıştırme calışmalarının surdurulmesı, vorolan tesıslerın teknoloıık düzeylerınm yukseltılmesı zorunludur Bu oçıdan değerlendırıldığınde, kurulacak uça< montaı sanayıının bu olonda ongorduğu \erlı uretım oranı olan % 85'e ulaşılma sı, mevcut yopı ıcmöe ofanaklı değıldır b) UCAK MOTORU Ucaklann en onemlı parcalanndan bln olan motorun (guc ka/nağı~> malıyet ıcındekı payı % 25 dolayındodır Dunyoda jet motoru yopım teknoloıısf az soyıda tekelm (Amerıkan Pratt and tVhıtney ve General Electric Ingılz RollsRoyce) denetımı altındadır Bu uc tekel dunya ucak motoru sanoyıısmm % 90'ını denetlemektedır, Ilerı teknoloiı ısteyen ucak motoru yapımında. araştırma gelıştırme (AR GE) calışmalorı özel bır onem tosımoktodır Ucak motoru yapım teknoloıısıni ellennde bu lunduran teKeller, kendı dışiarındakı ucak sonayıını denetleyebılmek fcm ucak sanayıının kendı lısansiarıyla kurulduğu ulkelerde ucaklann dığer tum bolumlerı uretılse bıle, ucak motoruno ılışkın teknık bılgılen son derece kısıtlı duzeyde vermektedırler Bu konuda bır ornek Israll'dır ABO Ingıttere Sovyetler Bırhgı gıbı ülkeler dısmda ucak sonayımde en ı'erı durumda olan Israıl de motor bokımından ABD'ye bağımlıdır Jet motoriorı uretım nae kul'anılan kompresör ve turbın parcalormın (Yartmo Odalan Nozul lar ve Palalari Türkıye'de yan sonayiden sağlanmasının yan sanayının bugunku durumu ıncelendığınde mumkun olmadığı ortaya cıkmaktadır Ucok motorunun yerlı ımal olanakları acısından motor parcalannın Türkıye'de ımalı, resmı colışmolarda do mum*un görulmemekte. oncak monlat ve ayariama duzeyınde yerlı katkı olabılecegı planlanrnaktodır Öngorulen yerlı kotkı dü zeyınm azamı °i 10 duze/ınde olması, ucak motoru duzeyınde toplam ucok malıyetmde ancak % 23'luk bır yerli katkı olabıleceğı sonucunu vermektedır Oysa varolan sanayıının, bu orona bıle ulaşmosı son derece guctur Ucak yapımına gecıldığınde dığer her şey bır yana bırakılsa bıle. ucak motorunda dışa baâıml/l(k surecektc c) INIŞ TAKIMLARI VE ALETLER Ucak malıyet! ıcmde yakloşık % 20'lik blr Uçak sanayii için gerekli sanayi dalları en geride Kurulmak Istenen ucak sonoyıının lclnd» yeralacağı Turkıye sanoyiı ne durumdadır? Ulkemızde sanayıın dışa bağımlı, tekelcl, montaıcı ve tuketım mallan uretımıne dönuk blr yapıda olduğu bır gercektir. Dışa bağımlı Türkıye ekonomısl büyük 61cüde ıthafat yapmak zorundadır Ithalat ıclnde 1976 verılenyle bırıncı sırada % 53 3'luk payla hammaddeler gelmekte, hammaddelen % 43 6'lık payla yatırım mallan tzlemektedir Tuketım mallarımn ıthalat ıcındekı payı % 3 1 oranmdadır Modde gruplorı ıtıbarıyle ıthalatın yapısı ıncelendığınde, en onemlı ögenln % 22'lık payla petrol olduğu. petrolu % 21'lık payla makına ve me<anık cıhazların, % 11 1'lık payla motorlu kara ta şıt araçlarının. % 10 66'lık payla demırcelık ma mjllermın ızledıği gorulmektedır Imalât sanoyıınde 1973 verılenyle, dışa bağımlılık oranının yatırım mallan icın % 28 09, ara mallan ıcm 2316 oranında olduğu hesaplanmoktodır Mevcut carpık ekonomık yapı, metropol ulkelerden sureklı ıthalat yapmak zorundodır. Son yıllarda ıthalatın hızla buyumesıne karş/n, ıhracatın kucuk artışlar kaydetmesı ve ışçı dovızlerının azalması, bılmdığı gıbı dovız sorununu daha da \oğunlaştırmıştır. Kısaca Ihrocat Itha/at olarak tammlanan dış tıcaret dengesı su reklı ocık vemektedır Ihracatın karşılayabıldıgı ıthalat oranı 1970 de % 62 ıken, bu oran 1976'da % 38 2 ye duşmuş, 1977'nm ılk 9 ayında ıse % 26 8 olarak gercekleşmıştır 1977 yılında ıhracat gelırlerı ıthalatın oncak dortte bırını karşılamaktadır. Ulkemızde d ş tıcoret acığı 1968 1976 dönemmde 12 kotına yakın artmıştır. Dış tıcaret açığımn kapatılması ıcm surekif olarak dış borclanmaya başvurulmaktadır Metropol ulkelerden yuksek faızlerle olınan borclar, yme bu ulkelerden tekel fıyatiarıyfa mal ve hızmet alımına harcanmaktadır. Ulkemız uzerındekı emperyalıst somurunun sonucu olan kaynak yetersızlığı ve ıthalat icın dovız gereksınımı. dış borclorın artışının temel etkenıdır. Dovız sağlama amacıyla alınan dış borçların cok buyuk bır bolümünun yme dövızle odenmesı zorunluluğu. dovız darlığını kısır bır dönguye sokmuştur. Bu kısır dongude, 1 ve 2 MC donemlennde, Cumhurıyet tarıhınde alınan dış borclordan daha faz la dış borc alınmış ve dış borclar 230 mılyar lıraya ulaşmıştır 1977'nm ılk 8 ayında borc odemelen bır oncekı yılo göre % 73 8 oranındo artış gostermıştır Gectığımız yıl ıcmde dış borc odemelen ıhrocat gelırlerının % 17.1*1 oranındaoır. 1977 ocak ağustos donemınde ıhracatın yaklasık % 30'u dış borc ödemelenne aynlmıştır. Çızelge 1 de gorulduğu gıbı, ımalât sanayıı uretımı ıcmde tjketım mallan bırıncı sırada olup, yatırım malları sanayıı ıse en gerıdedır Oysa, ucak sanayıının kurulduğu gelışmış ulkelerde ımalât sanayıı ıcmde en onemlı pay. yatırım malları sanayıınındır. Yatırım mallan sanayimın uretım bıleşımı de ucak sanayıı açısından olumsuz bır gorunum çızmektedır. Czelge 2 de verılen yatırım mallorı sanayıı Oretım bıleşımi ıcmde. en onde montaıcı nıtelıktekı karayolları taşıtları ımalatı yeralmaktadır. Yatırım malları sanayıı ıcmde yeralan sanayi dallarının toplam molaf sanayfl ıcındekı pa/ları da onemsız duzeydert' Buzdolobı, camaşır makınası, eiektnk supurges gıbı dayanıklı tuketım malları uretımme dayalı ve gercekte yotırım malları sanayıı ıcmde yeralmaması gereken madenı eşya sanayıı bır kenara bırakıldığında. ucak sanayii fçm son dereca önemll olon moklna ımolot sanayıının, 1977 program değerlerıyle. top Tüket/m mallan sanayfl Ara malları sonoyıı Yatırım mallorı sanoyil TOPLAM Kaynak 1977 programı. (ıZflGE f. İMALÂT lk*W\ URFTiMi BM}iMi (%} 1975 Yılı 49 03 35 56 15 41 100 1977 Yılı 1976 Yılı Gereekfeşme Tohmlnl Programı 47 74 46.31 36 20 37 02 16 67 16 06 100 100 ÇilSLOt 2 W IRIM MIUARI SANAYII URETiMI BilŞıMI ( \ ) 1975 Yılı Madenl Eşya Sonoyıı Makına Imalât Sanoyil Tanm Alet ve Makınalan Elektrık Makına ve Gereclerl Olçu ve Kontrol Aietlerı E'ektronık Sanayıı Karayolları Taşıtları Imalotı Demıryolları Taşıtları Imofatı Gemı Insa Sanayıı TOPLAM (Kaynok 1977 Programı) 1850 2130 0990 12 50 00 40 06 43 26 58 02.29 02 10 100 1977 Yılı 1976 Yılı Gerçekleşme Tahmlnl Programı 18 76 19 27 22 16 22 87 08 78 08 99 12 83 13 08 00 46 00 58 0626 06 18 2498 23 70 02.40 02 44 03.16 03 08 100 100 lor icin Istenilen nitelikte olmayıp, ucak için daha başka oloşunların uretılmes/ gerektiğıni.» haklı olarak ıfade etmektedır Aynı acık oturumda, Asılturk, «Boyle blr ortamda, Trobzon'da Makino Kimyo'nın hldrolik yapımına geçfşi, Aydın v« Erzurum'da da elektronik sanayii ile ligili olarak uc fabrikanın kurulmakta oluşu, ucak sanayııne giden adımlardan soyılmolıdır» demektedır Ucak sanayııne gıden bu adımların durumuna bakıldığındo, ortoya cıkan gorunum ılgınctır. «Agır sonayi hamlesi» kapsamında olan bu yotınmlann 1977 yılı ıtıbarıyle gercekleşmelerı % 10'a bıle ulaşmamıştır. Kamu yatırımlarının c t, 100 u aşon molıyet ortışlarıyla ve ucdört yıllık gecıkmelerle gercekleştığı ulkemızde, bu yatınmlann ucak sanayııne hangı tarlhte ve ne olcude kotkıda bulunacağı tartışma konusudur. Kurulmak ıstenen savaş ucakları sonoyu, genelde sovaş sanayıının bır parcasıdır. Bugune degın, ıcmde yeralınan emperyalıst ilışkıler ve askerı ıttıfaklar nedenıyle ulkemız metropol ufkelenn yardım gorunumu altında. sattıklan modası gecmış savaş malzemelen ıcm kârlı bır pazor alanı olmuştur. Kıbrıs savaşı sonrasında, ABD'nın uyguladığı sılah ambargosunun yarattığı ortamdo sermaye temsılcılerı, alıcısının sağlam ve bellı olduğu ve turlu teşvıklerle desteklenecek olan savaş sanayıını tatlı kârlar getırecek bır yatırım olanı ofarak değerlendırerek, bu doğrultuda komuoyu oluşturmaya calışıyorlardı. Bugün ulkemızde, Mıllı Savunmo Bokonlığı butcesının toplam butce ıcındekı yeri bırıncı sıradodır. Savunma gıderlerı, 1976 yılına gore % 26.9 luk bır artış gostererek, 1977 Butcesının yokfoşık beşte bırını, % 19 5 ını. oluşturmaktadır. 1976 yılındo savunma butcesının % 40'ına yakın bölumu ıse sılah olımına horcanmıştır. Turkıye'nın ıcınde hulunduğu askerı paktlar (NATO, CENTO vb > boylesıne yuksek duzeyde savunma harcamalarına yolacmaktadır Ancak buradon hareketle, Turkıye'dekı mevcut corpık sanayi yapısının ozellıklerını dıkkate almaksızın, ucak sanayıının kurulmasıylo. savunma gıderlerının azalacağı ıddıosı, tutarlı degıldır MONTAJCI BICIMDE KURULACAK BIR UCAK SANAYII İLE. BUGUN BITMI$ DURUMDA SATIN ALINAN UCAKLARA ÖDENEN KADARI. BELKI DE DAHA FAZLASI, BU KEZ, TÜRKIYE'DE MONTE EDILECEK UCAK PARCALARININ YURTDIŞINDAN ITHALINE ÖDENECEKTIR. lam ımalât sanayıı ıcmdeki payı % 3 82 olup, bu oran elektrık makına ve gereclerı sanayıı ıcm vuzde 2 18. elektronık sanayıı ıcm yuzde 1 03'tür. Ucak sanayıının kurulu olduğu Almonya, Hollanda gıbı gelışmış ulkelerde, toplam ımalât sanayi /çınde, mokına ımalât sanayıının payı ıse yuzde 10'un uzerındedır. 1968 1975 donemınde makına yapan mak/nolar uretımının, toplam makına sektoru ıcındekı payı % 1013 oranında gercekleşmıştır Bu da ülkemızdekı makına ımalât sanayıının gercek nıieltğmı ortaya koymaktadır. Kaldı kı, makına ımolat sanayıı talebınm ıthalatta karşılanan bolumü 1975'te % 50 2 oranındo gercekleşmış ve 1977 ıcm % 49 1'lık bır hedef programlanmıştır 1969 1975 donemınde talebirt ıthalotlo korşılonan bolunnu ortalama % 60 62 oranındodır. Mevcut makına ımalât sanayıının, talebın an cak % 50'sını yurt ıcı uretımle karşılayabıldıgı bır ulkede ucak sanayıı gıbı ılerı teknolop ısteyen bır sanayi dafı ıcm gereklı duzeyde makına ımalat sanayıının bulunduğunu soylemek cıddıyetsızlıkten başko bırsey degıldır. Sonayı ve Teknoloıı Bakanı Oğuzhan Asılturk, 30101977 tarıhlj Mıll/yet Gozetesı'nde yeralan bu konuya ılışkın bır acık oturumda, «Uçak icin gerekli hldrollk makinalar cinsinden olan servo mokınoların Türkıye'de henuz klasik bicim ile uretUemedığini», «Turkiye'de henuz elektronık cıhazları yapabllecek duzeyde olunmadığını ve bu nedenle ucok icin gerekli olan elektronık techizatları uretebllecek duruma hemen gelinemeyecegınu, «Seydişehir'de uretllen oluminyumun, ucak ANKARA... ANKA... Uzun tatilde politik yaşam durmadı Müşerref HEKDIOĞLÜ u boyrom en uzun tatılı yaşadı başkentlıler Hertces bır yana gıttı. kentler arosı yollarda (06) plokolı orabolar uzun kuyruklar oluşturdular Meclıs Başkanı Cahıt Karakaş Istanbul'da sıyasal demecler verdl, sarayların bokımsızlığındon sozettı Senato Başkanı Sırn Atalay eşıyle bırlıkte Kıbrıs'da gecırdı tatılını Mılletvekıllerı ıse secım boigelerınde boyramlaştılar Kıbns'a gıdenlerın ızlenımlerı cok ılgınc Bır «Acgozlülük tablosuı cızıyorlar. Turkıye'den gıdenler yeşıladadakı dukkanlan supurmuşler neredeyse. Başbokan Demırel ın de gozu aydın yurts«v/er vatandaşlar dovız sıkmtısını da duşunmuşler, karaborsadan Ingılız parası da almışlar bol bol İngıltere'dekı ekonomık bunalımı Turkıye'nın sona erdirdiğmi öne surenler var Kıbrıs Adosın dan yurda getırılen bır cok eşyada tMade In Englond» yazıyor. aynca Sterlıng alışverışı Kımı kışıler espri yopıyor fngiltere Turkiye'ye tejekkur edecek nerdeyse, Londro'yo gld«nler kurk borsasını altust et B miftf, Kıbns'a gldenler de İngillz mallonnı tuketiyor . Istanbul'dan donenler Boğazın güzellığınl, Yeşılkoyun trafığını Anadolu kıyılarında eskı koşklerm parsellenmış bahcelennde montar gıbı tureyen gokdelenlerı, bu gokdelenlere ödenen kıroları anlatıyorlar KİŞİSEL CABALAR, PARASAL SORUNLAR Ankoro'dan bir grup. yazarlar, cızerler, bıllm adamlan ve sendıkacılar Edremıt korfezıne. Oren'e, Artur'a gıttı bu totı! Burhonıye'de Ecevıt'ın yerel secım konuşmasını da ızlemışler Bın şoyl» dedı Karaağac kavşağında toplonan kalaboltğı görmellydln. Çoluk cocuk, bostonuna dayanan ihtıyarlor, rertk renk gıysilerlyle genc kadıntar Ecevıt'i bayram sevinciyle selamladılar CHPnin ic kavgatarını bllenlsr yoneticl kadroya kızıyor. eleştırıyorlar ama halk umudunu surduruyor. CHP'nm rohatl l ı da burdon koynoklonıyor belkı de.» Bayrom gunlennde TRT haberlennde Bursa'dokı yağmur ve fırtana dan cok sozedıldı Fırtınadan damları ucon, çatılan coken evier var Garıp bır rastlantı Kurban Bayramında sıyosal hava da cok sert gecmış AP'lıler sert bıcımde bırbırlenne cotıyor, bır ıpekyumoğı gıbı karışık oykuler onla'ıyorlarmış. CHP'lılerın ılıskılen de haylı sertleşmış galıbo. Boyrom tatılını seC'm bolgesınde gecıren mılletvekıllerı Mehmet EmeVlı ve Saffet Oral II Başkanı Yılmaz Akkılıc a a'es pbskuruyorlar Genel secım oncesı başlavon surtuşme ıvıce elektrıklenmış son gunlerde Partı ıcı koalısyona buyuk önem veren Hasan Esot Işık'ın havayı yumuşot r : icm haylı coba gosterdığını soylüyorlar. Ancok kışısel cabo/arı portısel sorunları cozmeğe yetmıyor her zaman Kocaelı nde o l j p bıtenler tüm cobalan boşa cıkormodı m ı ' KocaeiıMer zurnada peşrev o'mayacağını soyleseler de yerel seçım konsennın sorucundan kuşku duyduklannı do sokiomıyorlar Na dıyelım onu do CHP orkestrosını yonetenler duşunsun değıl m l '