Katalog

CUMHURİm 28 KAÎIH 1977 Y urt dışındayken yurda getırllmesf rorun'u oinayan dovız gehrı elde edenlerın, bu gelırlennden yapacaklan bırlkım ıle kışı ve oıle gereksırmelen ıçm satın alacaklan mafları (otomobıl, meslekî aiet ve makıneler gıb ) yurdo sokTiatorı şeklınde tanımlanacok bedelsız ıtha'ât, 6 ekım 1977 günu Resmi Gazete de yayın/onon teblığ ıle yenı esaslara oağionmıştır. Bedelsız ithal yöntemıne dunyonın ceşıtll ülkelerınde rastlamak olasıdır. Ancak, dış odeTieler dengesı devamlı olarak açık veren, porasının resrrı değen ıle ge^cek degerr arosnda hatırı sayılır farklar olan ulkelerde bu reıım ovrıco onem kazanmaktadır Ozellıkle rasmı dovız tahs»sı yoluylo mal ıthalının zorlaştıgı donemlerde bellı koşullara uyarak bazı malian yurda sokmak cncak bedelsız ıthaiat yo'uylo mümkun olabılmekted.r Maliye Bokanlığının son teblığı ıJe otomobıl ıle mes'ekı aiet ve rnakınelerın bedelsız ıthalınde osağ'dakı esasloro uyu/acoktır OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Bedelsiz îthalât Uluer ARAL Malı/e Bckaniıgı Baş Hesop Uzmanı renîert tutcrlarda dovızl gosterıfen sure'erle yetkıiı bankalarda veya MerKez Bankasında tutmala'i gerekmektedır Aynca ıthalı ıstenen zıraı clet ve mak nelenn modellerınm 'nal yılı ıt bo rr,le 3 yıldan eskı olmaması leskıden beş yıl ıdı) dığerlermın ıse yenı ve kullonılmamış olması aranacaktır Gecıc gorev ıle yurt dısına gonderılenler EsKican oıduğu gıb . geçıcı gorevle yurt dışına gonaerılen'ere otomobıl ıtholınde ayrı uygulorra yepılmaktadır Eskı uygulamada (7/3 sayt ı Karar Md 4'c) geçıcı olarak hernangı bır go >es/lı > urt dıs na gıden ere Verkez BanKOsıra , boşvurma tarıhı ıtıbarıyle son 36 aylık donemoe elde ettıklerı d^vız gelınnın yarısından ve gurlıik 10 do'ardan az olmamak uzere bıldırılecek gec rr gıden ındıdlrrek sureî yle yaDilocak • ılı bırıkırr tutarı 1000 doları fveya karşılığı dovızı) gectığı takdırde FOB değerı tasarruf edılen mıktarı gecmıyen bır odet otomob I thaiıne ızın verıldnı ha de venı teblıgle gecım gıderı 15 dolara ctVarjlmaktc Merkez Bankasına başvurma torıiı ıtıborıyle son ıkı yıl ıcmde vapılan gezı lerden elde edılen bınkımlerın toplamırm da 1500 dolardan a*, olrnomos? koşulu oranmaKtoar Ayıca, ıthal ed lecek otomob I uç yaşıncan buyuk olmayaca* motor hacrrı de 1300 santımetreküpu gecem yecektır SL'ekl porevlc yurt dış no gonde' lenle'f/aasları Tjrkıyeder gonderılerek yurt dışmdo pn az b<r vıl sure ıle calışanlor dort s [ınd"'lı ve 1700 sant'metrekup motor hacımlı bır adet otomobıl ıthal edebı'ecekleraır UİLSlora'isı kuru'uşlarda sureklı gorevle cal.sanlar da avnı escs'ara tcbıdırler Prımlı ıthalot Yenı teblığle vukancfo ac k ladığ rnız otomobıl ıle ılgılı koşullara avkırıhk ya da koşuilorın yenne qet nlmesjnde eks.K k bulunması ha'lennde tebl.gde b«M edılen tutar 'arda prfmler tahsı edıferek bedelsız ıthal ıznı verılebıleceğı hükme bağlanmıstır Otomob'l ithalındo g*>ne kaıde. 4 sılmdır'ı «İTCsr mo'or nacrmn n ıse 1700 santımetrekup ten fazla olmamasıdır. Prımlı ıthal sıstsmınde ıse bu genel kaıdeye ıstısnolar get rılm şt r Örnegın qetırılen otomobılın motor hacmı 2000 sontcnetrekupe kadar ıse her 100 santınetrekjp ıcm 50 000, TL 2500 santimetrekupe kadar ıse, yıne her 100 santımetrekup ıcın 100 000, TL. prım odendıöı tokdırde ıthal ıznı verılmektedır Dıyelım 2500 santımetrekupljk dort sılındıılı Mercedes mar«a bır otomcbıl" bu yolla ıthalı ıstend ğınde 800 000 TL. tutarmda prım odenmesı gerekecektır 3unun yar>ında çaı.şma surelermde, otorrob In ımal yılınaa dovız hesabında tutulacck paraların eksıklığı hallerınde, bedelsız ıthaiat oasvL,rıTiü \e ıthal suıelennın gecınl resırde ve geçıc. qoret'le yurt c/şına gıdenlerm en az b/ rıkım lımıt'erındekı eks klık hallerınde ne mıktar pr.n oaeneceğı \en, teblığde (Madde 25) huKme bfglanmışt'r Kesın Donuş Bedelsız ıthal ıznı olobılmek ıcm yurda kesın donuş yapmak şarttır Ancak, bu genel kuraiın baıı ıstısnaları vardır Örnegın tarım traktorlerı ıthalınde kesın donuş bıldırımı aranmcmaktadır Bu ıstısna eskı uygulamodo da aynen vardı Başlamış olan ışlemler Teblığın yururluğunden (6 Ekım 1977) once basiamış oıan ışlemler eskt teblığ hukumlenne gore yurutu'e cektır Orneğın, dort sılındır ve 1700 santımet rekup veya eşıtı motor hacmınden buyuk olomobıllerm ılgılılerın teblığın vayımı tarıhınden once dovız hesobı actırmış olma an veya uzerlerınde bır yıl kayıtlı olması hallerınde ıthalıne ızın venlecektır Ancak, ılgılılerın 5M28O sayılı kararla saptanon mıktarlarda otomobıl ve bep zen nakıl vasıtalarından almacak ısnkrar fo nuna prm yatırmalon ve otomobıle aıt gumruk vergı ve resımlerını Merkez Bonkasınu satılacak dovjzlerie odemelerı gerekmektedır ^Bu son değışıklık 11101977 gunlu Resmı Gazetede vayınianan teblıg ıle ofmuştur) Otomobil Itha/i Fski uygulamoda otomobıJ Ithalmde ağırlık (1600 kg) ve yoş (uc yıl) oıcölerı vorken, yenı teb'ığıe yos olcusü aynen bırakıiırken ag rlık olcusu terkedılmış yerıne, sılındır odedı ve r'acrrı olçü olarak getırılmıstır Buna gore Turkıye ye dort sılındır vs 1700 sontı^etrekup ve\a eş'tınden daha buyuk motor hacımlı otomobıl ıthalı yasaklanmış bulunmaktad r Ancak «prımlı ıthol şekılleru fcaşlığı aitındo yurda dcrt suındlrlı ve 2500 santimetrekup hacımiıye kadar otomobıl sokma olanağ; do lan nmış olup, buna ılerde değınıfecektır Teb'ığle getınlen yenılıklerden bırı, otomobıl f!e bırliKte getır imış olmak kaydıyio, karavcn ılhalfnın ae serbest bırakıimış oımasıdır Gerek otomobıl, gerekse karavan tthcl ede bllmel' <cm ıstısnaıar dısındo, yurttiışmaadevamlı olorck en oz ıkl yıl çaiışmış olmak, Turkıye de yetkılı banKolorda Dovız Tevdıct Hesabı veya Dövıze Cevnleb'lır Mevduat Hesabı (DÇM) ya da Merkez Sankosında Kredı MEK tjplu Dov.z Hesabı actırma* "e bu hesaplorda teblığın 10'uncu maddesınde gösterılen tutarlarda dövızt. go^tenlen sure'erde tutmok. ıthalı htenen otomobıl ve koravona aıt Gumrük Vergı ve resımlerını konvertıbl dovızlerden Turkıye'ye do/ız olarak getırmek ve Merkez Bonkasına satmck zorunludbr örneğın. 10 000 DM veya eşıtı dovızı 1 yıl sure ıle tutanlar 1300 sarttımetrekupe kcdar hacımde bır adet otonnobılı getırrr.e hakkına sahıp olmaktadırlor Koravan ıcın de oynı koşullar gecerlıdır v urt dısında colışarak getlrılmesı zorumu olmoyon dövtz gelırı e/de edenler, yetkıiı bonkalar veya Merkez Bankasında actıracak'cn dövız hesaplarına doyanılarak bellı kosullarla mesleki aiet ve makine getırebıleceklerdır. Bunun ıcın teblığın 12'ncl maddes nde gos Bazı Sorunlar 1 Turk Parası Kıymetını Koruma Yasosna dayanılarak cıkarılan Bedelsız Ithaiat teb'ığı bu son şeklıyle ozellmle oıomobıl ıtholotını s n rlayıcı hukumlerı ıçermgktedır. Teblığın olumlu yanı luks oto dıye tanınlayacağımız dort sı lındırden buyuk, 1700 sontımetrekupun ustun de motor hacımlı oto ıthalıne onemlı sayıloca< kısıtlamolar getirmesıdır Maliye Bakanlığının son teblığı ıle bedelsız ıthalâttakı corpıklığı bıroz olsun gıde Mesleki aiet ye mokine Jthall: r!cl deöişlkliöln yapılması o'umlu blr adımdır Kışısel goruşumuze gore, laks otomobıl ıthalı yerıne teblığın sonunaakı mes'ekı aiet ve makıneler lıstesını daha genış tutmak ve uretımde kullanılan aiet ve makıneıenn getırılmesını teşvirc etmek yerınde olacaktır Boylece, yılda komık sayılacak tutarlarda vergı odeyıp Merceaes le gezen tıcaret ve serbest meslek erbabı ıle yapsatcıların tuketım ıstemlerı uretımcılenn ıstetvier re tercn edılmemış olacaktır Ancak, teblığın bugunku şekhyle uygulaması bıle. Gelır Vergısı yukumlulerının Gelır Vergısı beyannamele'inı duzenıerle^ken daha dıkkatlı oimalam saglayacaktır Zıra Servet bıldırlmlennde satın aldıklarını beyan edeceklerı otonun GumrjK vergı ve resımlerı ıle prımler îutarı mılyonu geçecegı ıc n üeyanlcrı da en aıından bu tarKi kapatacak bır sevıtede olacaktır kı bu da /ukumlulen daha dogru bıldırıme zorıavacaktır 2 Bedelsız ıthoı hakk nın eskıdeıs olduğu gıbı son tebl glc ds permı ıle veya saır şeN lıerje başkaıanra devrı /asaklanmış oldugu halde haik orasındo «permı satışt» aöıyla anılan satış bugune kadar olageimıştır Bu hakkın satışı Turkıyede va'lıklı kışılerın luks tuketım geıeksnmelerını karşılar b r sıstemın yurduıruzda yerıeşmesıne neden olmuştur Son teblıgle bedelsız ıthaiat yapcbı'mek ıcm, yetkıiı bankalarda Dovız Tevdıat Hesabı veya Dovıze Cevrıleb I r Mevduat Hesob/ (0CM> ya da Mer kez Bankasında Kreaı Mektuplu Dovız Tevdıat hesabı actırmak gerekme<ted r Bunun anlamı şüdur Bedelsız ıthaiat ycP a c a k kımse Dunun p,o'şı(ığmı b r ,a da ıkı yıl onceüen yurt a şından getırıp yetkıiı bankalara ya da Merkez Bankosına yatıracak, bu surelerın sonunda dıger koşullann do vanıgı hollerında Dede/slz ıfialctta buiu'ıabılecektır Bu bır bakıma bedelSJZ ıtholoîa get rılmış bır sınırlama gıbı gorünmekte se de kaynağı sorulmayan dovızlerden oluşan DCM'ler dolayısıyla ortaya bır acık kapı cıkmaktadır 8eş bınden yetmışbeş bın Al man markına kador oiaşan dovız bır ya da ıkı yıl evvelaen saglanıp nasıl yotırılacaktır Kaynok soruimadıgıno gore luks tuketım maıına gereksınme duyanlar ya da bu ışten bu/uk aracı karı umaniar karaborsadon edıneceklerı dovızferle bedelsız ıthal hakkına sahıp kışıler adına ac' racaklan hesaplaria yıne de sıstemı zorlayabıleceklerdır 3 Prımlı ıtha! yoluyla yurda sokulocok luks otolordan almacak prm dolayısıyla daha onceden bo/le bır prım odemeden yurda so kulan avnı vasıftakı otomobıllerın fıyatı serbest pıyasa koşulları geregı en az devletce alınon prım kadar değer kazanocaktır Bu değer artışlardan prım tahsıl edılemeyecegıne ve yururluktekı vergı yasalama gore, bu tur değer artışı kazanan otoların satışlarmdan dogan kazancın vergılendırılrresı de mumkun oımadığına gore, bu farklı uygulamanın bır an once gıderılmesı uygun olocaktır Haftanın Ozetı "Çırpınıp fCTE Duruyoruz,, Y urdun uzerıne karabason gıbi coken ekonomık toplumsol ve siyasal bunalım ortamında bır bayramı daha gerıde bıraktık Eski deyışle ıdrak eyledik Insanlann bırbırlerine daha bır hoşgoru, anlayıs ve sevgıyle yaklaştıkları bır donem olorok kabullenılen bayram gunlerının tadına, boylesi bır bunalım ortamında varılabıldı mı, bllemiyoruz Boyromla birllkte gelen uzunca blr tatilden yararlonmak, dinlenebılmek ıçın yola çıkanların bır bolumu de ne yazık kı gerı donemedıler Yalnızca dort gunluk Kurban Bayramı boyunca «trafık anarşısı»nın yollardo bıraktığı «kurban* sayısı tam 43'tu Partı liderlerinin bayramsal demeçlerl ıle CHP Genel Başkanı Ecevit'ın Zanguldak ve yoresındekı secım gezısl dışmda, sıyasal acıdan sakın bır yedı gun gecırd'k dıyebılırız. Keskinleşen her toplumsal bunolımın ıçerdıgı belırsizlık ve gerıhmlı bekleyışler ortamında tarafların bayramdon yararlanorak kendı konumlarını ve önumuzdekı kısa donemde atacakları adımları olcup bıçtıklerı de okla gelebilır Bu tahmın bayram gunlermde başkentten ayrılmayan AP lıderı '.e Bcsbakan Suleyman Demirel ıcın ozellikl* gecerlı Ic ve dış sorunlann <çozumsuzluğu»nde kıvrandıgını gorduğumuz Demlrel'ın bayram boyunca neler duşunduğunu kestırmek olası degıl kuskusuz Ama Ankara Boyram Gazetesine verdığl demecın haylı ılgınç çızgıler taşıdığını soyleyebıllriz bu arada. IŞEG1R1ŞT1K AMA .. Demırel'e gore Turkıye'nin bugunku en önemli sorunu «odemeler dengesudır. Diger deyişle doviz darbogazı . Yılın sonuna gellnmiştır, ancak ıhracatta 750 mılyon dolarlık bir duşuş soz konusudur 1977 yılı ıcln ongorulen 2,5 mılyor dolarlık ıhracat, 750 mılyon dolarlık bır gerılemeyle 1 mılyar 750 milyon dolar olarak gerçeklesebılecektır 8u bır «surprız»dır MC lıderıne gore Turkiye ayrıca, her gun 3 mılyon dolarlık akaryaM ıthul etmektedır Ayda 150 mılyon dolar eder bu Oysa orneğın, ekım ayında 79 mılyon dolor ihracat yapılobilmiştir * 79 mifyon dolarlık satacaksınız, 150 mılyon dolarlık akaryakıt alacaksınız Biz bunu naffederfz dlye ışın ıçıne girdlk Bunun ıcm cırpınıp duruyoruz» dıye yakınmakta AP lıderı . KAYNAKLARI KURÜTTULAR . Sağa raı Bakar Sola mı? OKTAY AKBAL Evet Hayır Sağcı basın ne diyor? Alpay KABACALI Ya dış kredıler' Demirel'in bu soruya karşılığı oynen şoyle « Turkıye'ye yonelmıs bır takım kredı kaynakları da seçlm sonrosında kurumuştur Bizlm munasebette bulunduğumuz buyuk ticorı bonkalar. bılhassa Bırleşik Amenka'da dovfze cevrılebilir mevduat meselesmde ve yenıden Turkıye'ye kredf verilmesi meselelerınde fevkalade ağır davranmaktadırlar » «A60 ve Batı dunyası Turkiye'ye ekonomık ambargo mu uyguluyor?» sorusuna Ise Başbakan Demirel'in dill, «evet» demeye varmıyor Ancak bazı noktalara «ıma» yollu değinırken anlatımında blr «burukluk» dıkkatı çekmekte « Bunun arkasında sıyası sebepler bulunup bulunmadığmı 2aman gosterecek Yanı şlmdi, boyle bır Iddiada bulunmak ıcln cok erken . Fakat bır sıkıntının ıcinde bulunduğumuzu, zaman zaman bu sıkıntıyı izah edemediğlmlzi Ifade etmellyim .. Bir gercek var O gercek de, Turklye'nin dış ulkelerden bulabıldlgi, bulabilmesı lazım gelen kredilerin ve ımkânlorm bulunmasında son beşoltı ay zarfında karşılastığı muskullerdir » "Türkiye iflas etse ne olur?,, MC'nln başı. kısa sure oncesıne kadar «Boyyuk Turkiye» sozunu dlllnden duşurmuyor ve «trılyonları telaftnz etmeye alışınız» diyordu Şımdı ıse, blr cığ gibi buyuyen ekonomık bu nalım gozlerden kacırılamaz olunca, Turkiye nın «70 sente muhtaç» bulundugunu soylemefc zorunda kalmıştırl Buna paralel olarak, daha dune kadar ekonomlk bunalıma ıllşkin yazı ve haberlerı yalanlomak gorevlnl ustlenen, hatta batı ba sınının Turklye ekonormsı ustu ne haberlerlni «asılsız» ve «solcularca uydurulmuş» dıye nlteleyen sagcı koşe yazarları, ateş bacayı sarıp da IMF Turkiye ekonomlslni denetlemeye boşlayınca, kılavuzluga kalkışmışlordır Ve her koîadon oyrı bır ses cıkmaktadır! YINE AN&YASAL TERCUMAN dan Nazlı Ihcak a gore, 1961 Anayasosı, MC ıktıdarının bırcok ba şarısızngının kaynogı oldugu gibı ekonomık bunolımın da başlıca etkenlerindendır, tSiyasi bunalım ve ıktısadi problemler» başlıklı yazısında şoyle diyor. «Turkı/enın karşı karşıyd ba lundugu problemlenn hallı, sıyası noktada dugumlenmektedır Bugun, uyum ıcmde calışo bılen guclu bır hukumet. gerek lı tedbırlen alorak duroklayon ıktısadi hamleye yenıden hız ka zanaırabılır Istıkbaıe bakış acı mız karamsar olmasın Turkiye, sıyası bunalımdan kurtulduğu takdırde, butun meselelerını ko layca co^ume ulaştırabılecektır ( ..) Bır yandan 1961'de mıl lı ıradeye getınlen Anayasa Mahkemesı Ozerk Ünıversıte, Mıltı Guvenlık Kurulu vs gıbı yenı ortaklarla hukumet zaafo ugratılırken secım sıstemının doğurdugu cok partılı hayat, ce Hmsız koolısyonlarc yol acmış ve yurutmemn busbutun elını kolunu bağlamıştır Koalısyoilarda partıler arasında varılan goruş bırlıgı dayanıksızdır » ğazına, bu pohalılık, »nflasyon ve aevaluasyon anaforuna < ' hep btflıkie sokmuşuzdut. Bun darr'S'rifTtimaniTt caresi Ütf vıne ancak elblrliğı etmcfcttr '> Yoksa fılan ıktıdor gıtsın folon gelsm, şu partıler koalısyon yapsm kı bız de dumenımızı doğruitup dalgamızı gecelım, koraborsaya, ıstıfe. dovız soygununa devam edelım dıye du şunenler de yanarlar ( ) Bu konuda hukumete devlete, sonayıcı ıthalatcı ve ıhrocatcılar \o burokrasıye ve butun calışanlora duşen ılk tedbır TASARRUF VE OURUSTLUKTÜR. Adet olmuş, bunu herkes başkoemdao beMçr ve başkala«na korsi dilınt kurek gıb? uZolır, Oysa herkes vaKtı ıken muhasebesme oturmalı ve durustluğu once kendısınden beklemelıdır (.. t Mıllet yaşomazsa ve reıım tepetaklak olursa elbet ılk once zengınler yuksek mevkı sohıplerı batacaktır » VAÎANDAJIN AITINI MSP organı MILLİ GAZETE'de Zubeylr Yetik, «Turklye İflas etmez» goruşunu savunuyor. Şoyle: dunycsı Turkıye nın oldugu sanayı hamledfurdurrBasını, yanı kendısı nı ekonomık bağımsızlığa goturecek olan bu yoldan Turkıye nın donmesını ıstıyor Bılıyorsunuz, zaten IMF'nın başlıca ve hatta tek ısteğı bu ıstıkarnette (. ) Turkıye iflas etmez. cürrkü Turkıye'nın ırlası kucu< bır oloy degıldır Ve butün dun ya ekonomısını sarsar Zelzeleye uğratır Dunya bunu goze alamaz Dırenebılırsek enmde sonundo herkes hakkımızı teslım edıo bızden tavız kopartmak sevdasından vazgececektır Turkıye iflas etmez Çunkü Turkıye zora gelırse kendıne ıdış yardım ve kredıler dışında» b rtakım kaynaklar bulocak ımkanlara sahıptır (...) Va tandaş elındekı aitınmı elden CKarsa. hıbe değıl kuruluşlara ortak olmak suretıyle, devlete borc vernek suretıyle elden cı Karsa. bu bıle yetecektır ve bu ,ontem de en son kademede soz konusudur Buna gelınceye kador nıce ımkân ve kaynaklar mevcuttur. Pekı Turkıye iflas etse ne olur' Hıc bır şey olmaz Dış kaynaklar kesılır, ama yukarıda zıkrettığımız ıc <a/nakların zorlarması ıle ken dını kısa sarede toplar» BUMAlfMiN Umi erede glzlendller? Birden blre nasıl yuzlerle blnlerl« fırlayıverdıler ortoya? Yobazlık, bağnazlık, bllglslzlik, coğdışılık tohumları bu denlı çabuk mu boy otar. yatff/r? Kim goz yumdu tnsanlarımızın butoaaargeriye duşmelerlna? H*p sorumluyuz Heplmlze duşer bu utanç. Yırmı yoşlarında blr takım genç yurttaşlar Taksım onıtı onune gelıp, elli yıl once Atjturk devnmiyle orîadan kaldırılan bır takım yobazhkları blr hok, bir ozltm, hir amac, blr ulku gibl bağırarak istlyorlarsc, karşılarına sağduyu, akıl, çoğdoşlık, Insanlık. gercek ınanç glbl ınandırıcı guclerle çıkanları «zip yok etmek ıstiyorlarsa, bunun sorumluları bizler, bız orta yaşlılar değil mlylz? Bu çocuklar blzim yapıtımız. Bız yetiftirdik onlorı Onun bunun ellne duşerek yozlaşmalarına neden olduk. Orman Muhendislen Odası'nın tOrman» adtı dergısınde bir yazı okudum MSP'Iİ bır bakanın yonetlmlndekı bu bakanlık tum kodrolorıyla çağdışıttğın elfn* bırakıimakIstenlyor. Şu yazıyı okuyunca ıçınde bulundugumuz gulunçluğe varan gar/pllklerden bfrını goreceksınız. «Çokuntu donemının burokratlan odalarınm tumunu doşeynce ya da kendı deyışlenyle dekore edınce yenı bır sorun da çıktı ortaya Her ne kadar odalorını TV rexlâmlarına uygun gereclerle bır geca kulubu gıbı doşedılerse ae sonundo memur olduklannı, bulunduklorı yenn bır devlet doıresi olduğunu ve bu odalara bır Ataturk resmj gerektığını anımsadılar Anımsadılar ama bu Ataturk resml oyle sıradan bırşey olmamoiıyaı. Ataturk, Ataturk tu oma asacakları resırn doşenmış odaların havasına da uy molıydı Hem de o denlı1 Atatürkçuydu kı bu kışıler bunlordan bırı olan bır OGM Genel Mudur Yardımcısı. doşelı odasında bırKaç gundur rahat edemedığını, çunku Ataturk resmı olmayan odada calışamadığını soyluyordu yakınlanno. .. Ve buyruk çıkarıidı Yetkılının emrındekı memurlar buyruga uyarak bır Ataturk portresını buyultup elden goturduler yetkılıye Bay yetkıiı resmın havasını, odasınm havasına uygun gorurlerse cercevelenıp asılacaktı resım Ama ısler umuian gıbı olmadı Resmı gorur gormez hcp oturup hcp kdıktı bay yetkıiı Efend'rı bu olrnazdı, olamazdı Bu resım. bu Atoturk resmı O pun odasına asılamazdı 500 000 lıranın ustunde harcama yapılarak döşenen bu canım odada Ataturk hafıfce de olsa «solas bakamazdı Yerı yerınden oyncttı bay yetkıiı Oysa bayağı aydın bır kışı gorur.umundeydı Elı kalen tutor, sozcuklerı uzatsa b le ağzı lof yapardı Batıyı gormuştu, bır /obancı dılı lyı bılıraı hatta Gırıt ı batıaan sayarsaK botılıydı da Oyku uzun Yetkıiı yenı br buyruk çıkardı Resrın negat Une yon değıstrıle'ek tab yapi'irsa sola Dokar gıbı g&runen Ataturk saga bakıtılırdı. Yapıldı da Şımcı bu Ataturkcunun oaasmdakı AtaîurK hafıfce sag omuzuna donuk olarak bu cırkın oyunu ızlıyor B J olayın gectıgı gun takvımler 28 Ekım 1977 yı gosterı/ordu Cumhunyetın kurulusunun 54 yılındo bır Atoturk cocugu Ataturk e ıhanet edıyor ve 40 yıl duşunulse akla geimeyecek bır konuyu gundeme getırıyordu Ne gar ptır kı bu bayagılığın yaoıldığı gun Ankora dakı bırcok resmi daırelerde Genelkurmay Baskanlığında vs Harp Okulunda bayram neden'yle asılan sıvıl asker Ataturk resımlerı bay yetkılının tersme sola ookıyordu Ama Orman Bakanlığı kapısındakı koca resırıde ressoma gereklı komut verılmış olacak kı sağa baktırılmıştı Ataturk Atoturkculuğu bu kerteye ındırei. kendı genc. kal bı batılı kafası yonsuz bu cdamlar hıc sıkılnazlar mı acabc? Ve bu kışıler sabahlcrı aynaya baktiKlorında sol onıuzlarını »sag» gorup soıu ortadan Kaldırdıklarını mı samrlar'' Ve bu kışı.er çok sevdıklerı hatta taptıkları Turk paralannın tumunun ustundeKi Ataturk portrelerır.ın ne yano boktıklarını hıc ınceiemedıler rnı acoba''» Ataturk sağa bokmalıymış! Gercek oyle mıdir? Atoturk «sag»a mı bokardı, sagdo mıydı gozlerı' Okursanız tum soylevlerınl, demeçlerını koloylıkla gorursunuz. Ataturk batılı anlamda, cağdas anlamda bir «solcu» ıdl Solcu demek, halk çoğunluğunun yararına iş yapmak demektır. Ataturk'un tum cabosı halkıni cağdışılıktan kurtarmak, cağdaş uygarlığın ekinıyle. sanat:yle, bitlmiyl» onu «•yenı» blr insan yopabılmektı Nosıl sağa bokabilır boyle bır ondef Ama cağdışı katolılar gorduler kı Ataturk'u tumuyle ortodan kaldırmak olanaksız. En îyısı ona csağa» boktırmalı, dediler. Resimlerınde bıle!.. 1977 yılı blter 1978e gecerken bu durumdayır işte! Utor.crak, sıkılarak gormellyız bu gerceğl İyl saptomak gerek Içlnde bulunduğumuz durumu lyi bllmek, iyl tanımak. N «Bait BlR İZAH TARZI YOK MU?... Cırpınıp duruyoruz... 5 hazirandan berl dış kredl kaynakları kurudu . Blr zamanlar bulabildiğimiz dış krediler konusunda gucluklerımız vor son beşaltı oydır Amerlkan bankaları fevkalade ağır davranıyorlor Bu sıkıntıları 2aman zaman ızah edemlyoruz Başbakan Demirel'in yakınmaları ozetle bunlar. Oysa bu sıkıntıların AP lıderının deyışiyle blr «ızah tarzı» olmalı. Orneğın dışta Kıbrıs tan geçen odunsel bir politlko ile, içte bunu gerceklestırebılecek yeni bir «guclu» hukumet modelı, Demırsl'ın yakındığı «sıkıntıları» giderebilecek blr siyasal <rçozum»un ilk adımlorını oluşturamaz mı? Ya da kredı musluklannı Ükıştıron Batıdoki gorunmez eller Turkıye'yl adım adım boyle bir «çozumıe getırmeyl mı amaçiıyorlar? . Bu lider.Jer bu basın.. •» DlRENlYOR MU' Demirel boyrom demecincie, Turkıye nin kred'sel sıkmtısında Kıbrıs sorununun ne olcude rol oyncdıgını «şu anda değerlendırecek durumda olmadıgnnı belırtıyor Blr CHP AP koalısyonu olasılığını da «Bu ortaklıgı isteyenler klmsenin mechulu değlldir, sıpans uzerine hukumet kurulamaz» dıyerek bır kenara bırakmış Demırel dırenır glW gozukmekte Ama neye guvenerek, nereye ve ne zamona kadar' AP Genel Boşkanı Denvrel Partt grubunun topfantısında yaptıgı konLSTsada cok doğru ve haklı bırşe/ soylemıstr Başbakanın soyıedıgı soz şudur «Bu bab n Kamuoyu değıldır» Gercekten cok haklı ve doğru bır soz . Istıfcılere ınkön soğlayan bu basın değıl mıdır'? Bır hukımetı hergon ıBesıkte sallan g bı «Duştu dusL vor» d ye gosteren ve vetkısı yok mesulıyetı var hukj metlerın otor'tesmı bozon bu bosın değıl mldır? Hergun moral bozan karcnlık tablolar cızen bu bosın değ I rrıdır7 Başbokan haKU ve doğru soylemıştır Abdullnh URAZ (Son Havadit, 13 11 1977) • Faşıst. Nazıst bır kuruluş olarak bu tur eğılımle'i olanları bunyesınde toplayan MHP etrafa saldığ, korKi, ve tero' havasından sonra sımdı kardeşlık ve dostluk gıbı humanıst bır tovır takınorok, «Tum kotulukfere karşı acımasız, dogrunun yonında, kotunun karşısında» bır Zoro 'ılmı cevırmektedr Yakışıklı ve iyl kalplı. aynı zamanda kahraman Zoro nun kıfıgına gıren Albay etnek lıst Turkeş, bakalım Batı'nın bu efsane kahramam rolu nu başarı ıle oynayabilscek mı'' Affon GENÇOSMAN (Mıllî Gazete, 1811 1977) • 1517 yılından 3 mort 1924 yılına kador Turklerde kolan halıfelık makamı, Turkiye Buyuk Mıllet Meclısı nın kararı ıle lagvedılmıştır. Bı> ulvı ve ruhonı makam 53 yıl dan berı Isiom âıemınde boş olarak bulunmaktodır (Tercuman, 22.11 1977) B z butün dış munosebetlerımızı hatta NATO AET gıbı konulardakı davranışlanmızı »Ne Arap ın yuzu. ne Şam'ın şekeri» vecizesıyle ozetlemış bır mıiletız O,sa Avrupalı, Arap'ın yuzune guluyor. S r1 Şam ın şekeri uğrLno Alınacok cok ders varöır . Rauf TAMER (Tercuman, 21 11 1977) D I ŞTA DEMiRi TAVINDA DOVMEK . Yunanıstan'dakı erken seçımlerın hemen ordındon Dısıslerı Bakonı İhsan Sabrı Coğlayangıl'ın Atına'ya «gelın, Kıbns'ta anlaşalım» cağrısı geldı Adım anmaksızın Başbakan Konstantln Karamanlıs'e yonelik sert eleştirileri de ıçeren cogı.sını Çağlayongıl soyle baglıyor: « Boyle bir cagrıyı ne ılk ne de son defa yapıyorum Ancak demıri tovında dâvmek gerek» Haftayı kapotırken bu cağrıya herhangl bır karşılık gelmemıstı Atına'dan Karamanlis'ın Yunan Parlamentosunda coğunluqu korumakla birlikte sandalye sayısının 221 'den 174'e ınmıs olması ıle Turkıye'ye karşı ssertlik» toraftan olarak tanınan Papandreu'nun mılletvekılı sayısını 31 'e yukselt'nesının uzerinde duror kımı sıyasol gozlemcıler Karomanlıs'in dış polıtiftodoki manevra alanmın gecmıse oranla doraldığını one suruyordu .. MHP organı HERGUN'un yazarlarından Taha Akyo) da Tercuman'cılar kador ka ramsar değil. «Onumuzdekı bunalımlı uzun yıllar»ın yarar sagloyacagına inanıyor. «Kesın olan şudur kı, Turkıye kredı almaya mecburdur, ama zomanlama bakımından d,renc gucu vardır Ve Turkıye kredı alırken tavız vermeye ds mecburdur Maharet, tavızı asgonye ınd/rmek, yanı aleyhımı ze bır tahakkum yerıne makul bır denge noktası bulmoktır Bu pazarlığı kım yapacak'' Tabıı kı hukumet1 Ama. Erbakanlı hukumeti (...) Erbokan'lo boyle bır polıtıka takıbı ımkan sızaır. Demırel, daha zıyade «polıtıka pratısyenu olarak gorunmektedır Ecevıt ın şıır dun yasıyla bu gırıft gerceğı yonlendırmek mumkun olmaz. İş. Turkeş'e kalıyor1 Ve Turkeş ın bılınen oranda etkın olabıldıgı bır ıktıdar oncak «zevahıri» kur torabılecektır ( ..) Şımdı belkı «zevahır» kurtaniacak... Ama Turkıye, bır bunolımdan kurtulduğunu zannederken başka bır bunalıma surukleodığinı gorecektır. Önumuzdekı bunalım ı U2un yıllar, kendı «doktoruunu da ış başına davet edecektır. (...) Tarih dmamığl Turkıye'yı bir tercıhe zorlamaktodır Yo emperyalızmın bunolımlarndo boğulmak veya m llıyetcılığtn a Ttı empen^al st toplumcu, an lakcı g«9İ/şmecı ruhcu c'zgısin KAHRAMAN MI. HAıN Mı' . Başkanı bulundugu ulkesının topraklarmdan bır bolumunu ışgal altında tutan Israıl'e Enver Sedat ın yaptıgı zıyaretin dunya kamuoyundakı yonkılan gectıgımız hofto da sürdu. Daha da sureceğe benzıyor Batı merkezlerınde ovulen Sedat, Arap kamuoyunun bır bolurrunde yıne <thainlık»ie sııçlanıyor. Yermeler ozellıkle Fılıstın Kurtulus Örgutu, Surıye, Irak, Lfbya ve Cezayır'den gelıyor «Tanhsel» zıyaretin olası sonucları konusunda Isroıl'de ıhtıyatlı bir lyimserlık havası eserken, Başkan Sedat Fılıstın halkının tek ve mesru temsılcısı FKO'ye koısı tavnnı daha da tırmondırdı gecen liafta Kahire'dekı FKO temsılcileri ıle ondort Fılıstınlı yazar ve ozon Mısır'dan s<nırdışı edılirken, İsraıl'm işgalı altındakı Batı Şena'da yaşayan Fllistinli kimi liderler Kahıre'ye davet edıld1 Lıbya ve Surıye'ye gore Scdat'ın bu adımı da VVashıngton ve Te! Avıv'in cfzgıs'nde sayıfmafıydı Lıbya ve Surıye, buarada Surıye. lrk, Cezayir, FKO, Guney Yemen ve Libya'nın kotılacağı bır rırve toplantısı ıcln cağrı yaparken, Başkan Sedat da ABD, Sovyetler ve Israıl dohil Crtadoğu sorununa taraf olan tum devletlerin temsllcılennı bu hafta içınde Kahire'ye davet edıyordu Surıye bu cagrıyı reddederken, Israfl olumlu karşıladığım acıklıyordu BM Genel Sekrateri Kurt IValdheim «Cenevre Konferansı» derken. Surıye, «artık Cenevre Konferansı dıve bır sey yokfur. barıs konferansına gıden yol Israıl parlameniosundan geçmıyor» demekteydi Başkan Sedat'ın »forıhsel» zıyaretınin sonuciorı bakalım bu kadarla mı kalacak' . llıcak, yazısının sonunda «ço zum yolu»nu da gosteryor: «AP CHP ışb/rlıgı. mesele Hem evlenmeye razı ol hem de evın reıslığı vasfını lerı kokunden halledecek dükocandan esırge... Olur ış mı b u ' Boyle b r (paradoks zenlemelerı getırebılır ve Tursacmalık» oncak Necmeddın Hoca'ya yakışırdı ve yakıskıye'yı onu telce ugratan bu tı Netıcede ıkı zevcelı AP hukumetının ıktıdar veya ıktıDozuk sıstemaen kurtarabılır» dorsızlık zıfof odasını kendısıne oyırıp ev ıdaresını yaoanAynı yazar bır başka yazısmcıyo. hatta ratta, baş düşmana teslım etmesı bır facıoda, ekonomık bunalımın nasıl dır va OJ facıadGn ılk ve tek Tesu' adıy'e ve sanıyle bır sonuç doğuracagı üstune Necmettın Erbakan'dır. O. nıkâhlı kocas nın gucünu sışu goruşlerı one suruyor: rramak ıcın zamparayo yol acılmasına sebep olan sınırlı bır hatun mevkıındedır. cDemırel ıstedıgı kadar mern leketı sola teslım etmedık. deNeclp FAZIL (Sabah 19 111977) sın Bu ıstıkrarsızlık surer ve bunolımı oşamazsak, Türkıye'yı CHP'nın sol ıktıdarından daha • • • • • • • « • • • •• • • • • • • • »• • • • • • • •• • • • » • • • • • • • •» tehlıkelı gunler bekleyebılır > it&AMUf VE DÜRdSTLUK FRANSIZCA STRASSBOÜRG ÛNİVERSITESİ MEZUNU BAYAN OĞRETMEN TABlr başka TERCUMAN ya • zarına, Ahmet Kabaklı'ya go • RAFINDAN FRAN5IZCA OERSI VERİtİR re, alınması gereken ilk onlem «tosorruf ve durustluk» | TEL: 58 68 96 l tur. Yoksa de k j r t j mak » «N ileketı bu dovız da b> » • • • • • • • • • • • •• • • • • • • • • ••••••••••••»•••••••• CumhuriyeC