Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CÜHRÜRfm 29 ekirti 1923 günü Ankara gökierlnde gürleyen top sesleri, Anadoiu'yu dalga dalga ve Dır uctan öbür uca dolaşıyordu. Dın kurallarına davalı Osmanlı imparatorluğu. Turk yurdunu, paylaşmak üzere gelenlerın cızmeleri altırtda bırakarak tarıh aianından cekılmış g,tmıştı. Bir Samsun sabahının tcnyerinde ışildayan ve sonra Erzurum'a ve oradan da AnKara'ya yalım yoli"n uzanan ulusal bağımsızlık cteşının tutuşturduğu aycklonmo, Hayrr.ana'dan bcslovarok izmir sulorına değın bi' kara yazıyı eriîe erıîe Akdenize ulaşmış?'. Tarlhin yengi kalelerinde çırpınrroya alıskın Turk bayrağı, Anayurdun dört bucağında ulusal kahrcman ve Boşkomutan Mustofo Kemal'in ve yüce Turk ulusunun ellerinde yeniden tcrıh burclarına cekilmeye boslamıştı. Kurtjluş savaşı, yjğt Boşbuğunun insonüstü yeîeneğ^nde yengıve kavusmuştu. 28 ekım 1923 gunü akşarr yeneğınde Atatürk arkadaşlarına: (Yorn Cumhurıyetı i!6n edeceğ.z) demiş ve ertesı gunü dediğmi de yapmıştı. Bu. Atotürk'un Turkiye'de gercekleştirdiği devrimlerin bır başlangıcı ve en önemhsidır. Osmanlı İmparator'uğunda devletın başı olan ve Tanrının yer yuzünde bir simgesi olcrok Türk ulusuno öğretılen podişch, dln kurallanna cturtulmus imDaratorluk, e/lemlı ve turesel olcrak yıkılmıs ve boylece rronarşı ve teokratık devlet düzenı bütün örgütü ve cürümüş kalıntı'arr/le tarıhten silmmişti Bütun gorkemmin parca parca OITIUŞ dökuntüsünde cctırdayan, uikeyı ve ulusu ortaçağ ortcmııda gerıletmiş olan bu devîst duzeni, yerini Cumhur/yeîe, holk yonetımme, holkın kendi gücüne ve layık bir devlet yonetimine bırakıyordu. Adını Cumhurıyette bulcn bu biiyuk oluş, her 29 Ekım günu yureklerimizde depresir, coskufar yaratır, Atalürk'un ve Türk ulusunun uiuluğunda yeni bastan bir devrim olarok ulkemizi ve bütün Turk evrenıni ışıtır. 54 yı! sonra bugün Turkiye'de, Cumhuriyetin getırdigi nıtelıklerin neler cldıığunu turesel (hukuk;) vönden arastırmakta. irdelemekte büyuk varar vardır Turkiye Cumhuriyetinin 1961 Anayasas'nda Yerini bu'on nitehkierinm bellı bas'ılarını kisaca şoyle özetlıyebılıriz: »tm»)f»te!« fmribdl sjft futon, 1ffma«ye oyncolık vermeden adalete uvgun bir hukuk düzeni Kuran ve bu düzeni »ürdurmeğe oalışon. Anava80ya, mahkeme kararlarına uyan ve yargı denetlmin' türon'm üstönlüğunü y»âley»n ve bu ilkel«rın gerçekleşmeslnl kendlslne ödev sayan bir devlettlr. Hukuk (türe) devletinin kuruluşunda etken oion Turesel Temeller, Sosyal Temeller vardır. Ture Devtetinin üstünde kurulduğu Turesel TemeMer; yasaların Anayasaya uygunluğunun denetlenmesi, yönettmin yasalara, tOreye bağlı kalması, yargılık.'arın /mahksrrelenn) bağımsızlığı, yargıçlık güvencesı. yasaya aayanmayan suc. ceza, vergl olmıyacağı, yonetırr.ın ve yonetlcın.n yansızlığıdır. Bunların yanında Sosyal Tene'lerde de bırevferın dirlık ve gönencinın gercekleştırılmesl, sosval adalet ve sosyal guvenliğin safllanması, kişilerle toplum arasındakı ılişlerde türenın ereği olan dengenin kurulması. emek ve sermayenin. gucsüzlerin korunması, ulüsal gelirın toolumun birevlerı arcsında adil bır doğılımmm sağlanrıası. Anayasanın tanıdığı kışisel hok ve özgürlüklerden herkesın yararlanması üksleri vardır. Anayasamızın ıkıncı bölümünün C kesimlnde yönetirnle ügıll kurallar konmüştur. Burada yönetifnın yargı denetımire bcğlı olacağı ükelerl getifilmlştir. Yargı yolu bas'ıklı 1*4. madde şöyle diyor: (idarenm her türiu eylem ve işlemine karşı vargı volu ocıktır). Yonetirrsel eylem'er ve işlerr.ler yasalora uygun o'duğu surece yerındedir Defl'lse, uvgulanmıyacaktır. Türe devletinin özünde verl olan temel'i llkelerden blnsl de işte budur Butün bu guzel kuralıar, llkeler, yasalardo ya/rıla dursun. vönetıci bunlara uymoz. basma buyruk gıderse ne olur7 Kımi ülkel?rde vönetimin basmda olanlardan. ture devleti ilkelerme kendllerinl bağh saymıyon başıbozuk yönetıciler ortayo cıkrnıştır Bu dururrılarda ne yapılab'lir? Bunu önlsyici, yönetlcıyi zorlayıcı bir yol yok mudur'' 3u coğın türe güciı daha bu durumo kesln bir yol buiomoTiist'r, Bu konudo göclO bır örgüt kıırulamamısîır. Yargı ko'arlcrını. yurttaslar arasında uvgulanck icm devtetin kolluk gücü vardır. Bu güc gerektlÇinde zor kullanabllır Nevorkl, hükümet. yönetim. böy!e9lne fers bir yolo soptıri! ve o bosıbozuk'tjkta da dlrendl ml yürütme gücüiun ustün^e ayrıca zor kullanacak kolluk gücu voktur. Cağdas demokroslferde. ture devleti cizgisinden sapanlara karşt, bilincli kamuoyu etken olmnktadır Bilincll kamuovu. gelismis ülkelerde, türe dışına cıkan yönotinin korşısına büvük bir auc olarak dikiltr. Kıır>ı zaman hükumet yıkılır. Bilmcli kamuoyu su aörOsleri fîjlsr. oîusturur. ortam yaratır. Bilincli kamuoyuna göre. türeve saygı oöstermeyen vönstirnin bulunduğu verde. insan hak ve özgürlüklerı safllanamoz. kargaşa ve zorbalık kenteşkiya iıqı önüne gecüemez bir duruma gelır. con ve mal güvenliği kalmaz, devlete o'on güvence vltınlir. Devlefin de.'let o'ma hOkümetin hükümet olrrıa erekleri kalmaz. Buqün kurduğu Cumhurlveti lle Türk toplumunu bu haklaro kavuşturan ul'jsumuzu gerl ka'mışlıkton. ortacafl kalıntısı olmaktan kurtaron yuce Basbuğ. ylöit Atatürk'e tükenmez saygı dırvduâıımuz en büvük gündür. Kutlu olsun. 29 BdM !9Jf OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Cumhıırivetimizirı Turesel Yapısı Ahmet ERDOĞDU Anayosa Mahkemesl Üyesi da Turk Dılı'rvn yaboncı dlllerln baskısından, boğazlanmasından kurtarılması, Turkcenln öz> leştırılmesı, Türk tarıhının gerçek koynaklarından oraştırılarck geliştırılmesı, uıusal devlet kavramının birer içeriğidır. Çağdaş u'usculuk. icte ve dışta Hukuk Devleti. demokrası, layıklık, Sosyal Devlet ılkelerinden olüşan bir kavramdır. Ulusol sınırların dışındakı evren devletleriyle uygorca ilışkilerinl surdurebılen ve onlar a'as vtio onurlu bır yer tutan toplum, uiuscl devıet anlomının ic ndedir, rnokratiktir, ulusaldır, löyiktir. sosyaldir, hukuk devietıdır Demokratık Devlet kavromıno gore herkes, dıl, soy, eşey (cinsiyet) siyasai düşünce. felsefe inancı, öın ve meîfıep ayırımı gozetllmeksizin yqsa onünde esıttif. Bu nedenlerle kışılere, soyocokloro (oiie^re). stnıflara. ulam (zumreılara ayncalık tanmamaz SİNSİ SAVAŞ... örünmez bir el Turklye'nln topfumsai yaşamım yojuro yofiura değlçt.riyor. Ne yana doğru bu değişlklik? Savaşta yasıyor glblylz. Savosın kosulları acımasııdır. Her gun doğumunda muharebeler baş'ar. Olultr ve yarolıfar belü oli.;r gun batımına doğru. Gece coğuniukla uyku zcmanıdır. Ertcsi gunku kavga icin herkes dinlenir. Alıştık bu yaşama. Kanıksadık her şeyi. Sağda sclda olenler Için ağlamaya bile vakit yok. Olum, savaşin yasa»t; yarOlanma, doğasıdır. Aksom yemsğine, cephede karavanaya çöker gibi oturuyor insanlarımız. Kimi kristal kadehte ickîsini yudumlarken, kimi corbasını kaşıklarken günlük savaş raporunu dlnler gibi ajans hcberltrlne kulak verlyor Nerede klm 6lmüş? kim yaralanmış? klm saldırıya uğromış? G Layik Devlet Biraz önce Turkiye Cumhurlyetlnin layik bir devlet olduğundan söz etmışiık. Bugünkü Anayasamız bu ilkeyı 2. modciesınds acıkca belırtmıştır. Nedır bJ layiK.K? Bugun Turkıve'de inc kınsenın dınse! inanclarıra karı$ılarnaz, dokunulamaz. Cunku TurkJve'de herkes. vıcdan ve dınsel ınonc ve kcnı ozgurlüklerıne sahıptır. Bu özgurlük kişıye bağlı öır hoktır. Bu nedenle kimse ıbadete. dınsel âyin ve toreniere katılmaya VB heie dınsel ıncnc ve kanıfarmı ccıklamoyo /orlanamoz Bu çenel ılkenm özeti şudur. Kişinın dini vordır. Onui manclanna el sürulemez. Kı$ı kendi ıbadetinl ıster yapar ıster yapmaz. Bu konular kendi bilecegı tstır. Söz gelimı bugün Turkıye'de bır müslumana camıye gitmesl. nomoz kılması, oruc tutması icın uyarıda bulunuiomaz. KiTise kendi dınının ıbadetıni yapması ıcrn zorlanomaz Uygcr cağda ve bızım türe duzenimize göre devletın dıni yoktur. Devlet tüzel klsillğı olan bir kavramd'r. Devlet Ibcdet etmez Bu nedenle bugun Turkiye Cumhuriyetinin devlet olarak resmi bir dinı yoktur ve olamaz aa Dev'pf ışlerinde dın kuralları gecerli değıldır Bu vuzden dının kötüye kullanılması ve sömurulmesi yasoktır. Bu turlü davranışlar, bireym icduygu duzenini csarak toplumsal düîen1 etvıier Oysa. kamu düzenim korumok devletin bo$lıco odevlerirtdendır. Torıhimizde ve vakın gecmışlmlzde yöneticllerin, hclkın din3el manc ve kanılarına el uzattıkları gorülmustur. Bu türlü davronışlar o cukura cusei vonetıciler ıcın cok kötu sonucları goz orvjne sergılerrrşîır. Sosyal Devlet Ulusâl Devlet Türkıye devleti. b:r Cumhuriyetttr. Bu dsvlet, ülkesi ve ulusuyla bolunrrez bır butündur. Anayasamız 2. maddesınde, Turkiye devletının. ulusal bir devlet olduğunu saptam.ştır. Bu ulusal devlet, ülkesıyle ulusuyla bolürmaz bır butundür. B J ulusal devlet, ulkesiyle brlıktedır. ondan koparılamaz, cyrılamaz, bolünemez. Öyle ıse Turk devleti, federal bir devlet tiıru değildlr. Turkiye devleti, Türk ulusunun egemenlığı üstüne kurulmuştur. Bu oylesme bır egemenliktir ki, hıc sınırlamaya, trc bir koşula boğlı olmadan doğrudan doğruya ulusa il:şkindır. Ulusal devlet kavremındc, cağdos ulusculuk ilkes'ının islerlığı en başta gelir. Tonlumun teknık ve eko.ıomık dallanndan tutunuz. ic ve d'Ş dirlik duzenlığı, ilericı bir eğitim gelişıminin yurütulmesı. bılm ışığında kalkınması, dil. gurel sanatlar ve boylece her alanda durmadan tümcü, butünlükcu ilerlemeği sağlaması. cağdaş ulusculuk kavramının zorunlu gereklenndendir. Yine Anavasa. resml dilin Türkce olduğunu buyuruyor. Bu da ilericı bır ilkedir. Atatürk devrimleri doğrultusun Sosyal Devlet kavronı. Cumhurlyetimize sosyal nıtelık ve turesel bır değer getlrmiştır. BrJ kavrcmda devlet, sosyal adcletı sağlar. Kişmin haklarını ve sosyal duzenlığını guvence altına alır. Yurttaşı, ekonorrtik yönden güclendırmeğe calışır. Bu amccla sosyal gelışmevi ve eğtım ka'kınmasını gercekleştırir. Anoyosamızın Sosyal Devlet kavramını belırten maddelerinde, devlete yuklsdiğl kımı ödevler vardır. Devlet, kişinin temel hak ve özgurlüklerini, klşi dirllğ'inl, enncını sosyol odalet ve türe devîefi ilkeleriyie bcğdaşmayacak yönde sınırlayan, sıyasal. ıktisadi ve sosyal bütün engellerf ka'dırır. insanın maddesel ve ıcduygular bakımından varlığımn ae'işmesi icın gereken kosullorı hazır\ar. dnlemler alır. Devlet, toprağın venminl ortırmak amacıyle topraksız olan va da yeterince toprağı bulunmayan ciftcılere toorak bulur. CiUcinln Isletme aroclarını elde etmesfni kolaylastırır. Herkes. bu nedenlerle sosyol guvenlik hakkıno sahıptır Bu hakkı soğlamok ıcin sosyal sigortalar ve sosval vordım orgütleri kurmak ve kurdurmak devletın ödevıdir. İktisadî ve sosyal yasam. adalete, tom calışma ilkelerina ve herkes İcın insonlık onuruna yaraşır bir yaşayış düzeninin kurulmasını devlet sağlar. Anayasamız Sosyal Devlet kavramını belirten doha bir cok kurallor koymustıır On'onn burda yinelenmesine bır cok vönrien olanak yoktur. Ankara Üniversltesl Fen Fakültesinde Fizlk Kursusu ProfBsoru Burhon Cahit Unai'a saldırıldı. Üniverslte kapısında polis bekllyor. Hangl poüs? Poiis artık turlu ceşitıidir. iste kapıda hangi polis bekliyorsa, onu aşan uç klşi Profesor Unal'la Profesör Nasuhoğlu'nun calıstık!arı odcya gelmişler ve yanıcı bır maddevi bl'im adamlarına atmışlar. Prcf. Unal yaralanmış; Nasuhoğlu'nun eşyalart yanmış. Salciırganlor kacmışlar. Nasıl kocmışlar? Polis yok mu kapıda? Kacmışlar işte... Peki ne yapılır bu durumda? Eskiden olsa ortalık bırbirina girerdi. Turkiye'deki tüm universiteler sert teokiier gosterirlerdi. Basın, olayı manşetlere gecirirdi. Cumhurlyet Hukumetinin Bafbakanı saldırıya ugrayan bilirn adamlarını ziyarel eder; ya da bir tslgraf cskerek hem gönüüerini alır, hem ozür dilerdi: Sayın Bılım Adamları. Sizin kışıiığınıze saldırıyı; bılıme, bilim özgürluğune, unıversıteye sa:dırı sayr/oruz. Hjkumetımiz sucluların en kısa surede yakalanması içm gereken önlemlerı alacaKtır. Bu olay aynı zamanda deTioKratik repm ıcm bir tehlikedlı. Ama 1977 Türklye'slnde ne Başbokon böyle bir glrlşlme gecer; ne de Turkiye yerlnden oynar. Cunkü »ovaşın lclndeylz. Kanıksadık boyle olayları. Öğrencller, Işcllır, sırodan yurttaşiar, cocuklar, kadınlar ve bilim adamiarı... Ne cıkar? Bizim bilim cdamlarımızın ne değeri var ki? Komandolar gsiir, universitedg polis kordonunu cşar nasıl aşarea? profesorlerin odasının kapısını açor, yanıcı maddsyl savurur, scnra ellerinl kolıarını sallayarak cekcr gider. Kimse tınmaz. Bizim Prof. Cahlt Unal kim ki? Alman İşvereni Hcns Marlin Schleyer olsa, tum basınımız ayoğa kalkor. 2. MC ııin Basbakanı Demlrel, Alman Başbckanı Helmuth Schm'dt'e telgraf ceker. Ikl Türk profesoru universite icinde »oldırıya ugramış, blrisl yanmış yaralanmış. Haydi canım sen de!.. Blzde savas var. Hem d* glttlkçB yaygmlaştırılan sinsi bir savaş. Alıştık artık. Olayı Senato'yo getirsn Uflur Alacakaptan kürsude konuçurken solondokl durumu Uğur Mumcu dünkü yazısında anlatıyor: c Alccakcptan konusurken AP S'rolarındakl senatorlere bakıyorum Kımı kendi arasında konusuyor, klmı önündekı orkadaşlanyia sakalaşı/or. kîmi çazete okuvor, k!ml de yanm kulak konuşulonları dın'iyor... Ses yok, aidıran yok, adam ssn de deyıp gecı^erıyoriar...> Evet, kim ö!e, klm kala, klm aldıra? Turkiye 1977 boyle, • Eğer durum böyleyse, durumu olduğu gibi benlmsemek gerek. Sinsl bir savaf, icten Iça yaygınloştırılıyor. Bir CIA planı mı bu? Bir tuzak mı? Emperyallzmln b«c«rl»l desek? Ne olursa olsun; gercek bu. Görünmez bir el Turklye'yl yoğura yoğura bir İc kavgaya doğru bicimlendiriyor. Her gun doğumunda savaç baslıyor. Gün batımında ötüler ve yarolılar. Ağlamak yok. Yokınmak yok. Bu koşullarda savaşımı sürdürecek devrfmciler. Ama eğer bir gun bu savaşı acanlar ve yürütenler plşmanlığa duşerlerse ve derlerse kK Kendi ellerimizle kuyumuzu kazmifiz... jş Işten geçmlş olacak. ••>•. , • .;.. . . j Demokrstik Devlet Anayasamız 2. maddeslnde. Turklye Cumhuriyet'nin Insan haklarına ve baslangıcta savdığı temel ilkelere dayolı, ulusal, demokrotik, fayık ve sosyal bir hukuk devleti olduğunu acıkça belırtmıştır, Buna göre Cumhuriyetimiz de Hukuk Devleti Hukuk Devleti klşlve hok ve orgürlukler tanıyan, tanımakla da kalmavıp bunlan guvence altına afan. bu hok ve ozqurluk1eri koruyan ve onlora saygı gösteren. dın, mezhep ayırımı aö "Ve Hatta Hıyanet...,, OKTAY AKBAL Evet Hayır TARTIŞMA Dünyamız Neden Güvensizlik îçinde? Yeryuzündekl yuzlerce universıtenın, yuzlerce edebıyat. ilâhiyat. sıyasal bilgıler. hukuk ıktısat fakültesındeki b nierce oğretim uyesınin yüz\'illardanberi din. devlet. mantık. ahlâk, hukuk. ekonomi. terbiye, estetık dersı verıp durmasına karşm ne denlı şaşılsa yen değil mıdır kl: Bu dünya durdukca birbırlerıyle ıster istemez ılişkı ler kurup yaşamak zorunda olan insanlar ve küçük büyük bütün insan topluluklarının bir birlerine en az haksızlık yapiD huzursuzluk. guvensızlık. nefret. kln. düşmanlık yaratmcktan kacınmalarından daha akıl lıco. daha bilgece bir davromş olmodığı gibı birblrine az cok haksızlık yapıp huzursuzluk, gü vensızlik. nefret. kın, duşmanlık yaratmaiarından daha yonlış. daha kötu. daho cirkin, dcho zcrarh bır şey de olmadığını b'nlerce yıl önce yoşomiş barbar dedelenmız nasıl bılmerniş lerse, yırmıncı yuzyılda yaşayan biz sözde uygarlar, hatta uiıversıtelerde yıllarca okuyup yuksek oğrenım dıploması almış, yüksek bılimsel rutbeiere erışmış sozde oydırtlar da gör muyor, bıimıyor o'acoğız ki, yir mıncı yuzyılın ılk yarısındo ıki dunya savaşı felâketinı ke^di ellerimizle kendi başımıza getırdığımiz gibı iklncf yonsında da dünyamızı muazzom duşman karargâhlan ve barut fı cısı halıne sokmus bulunuyoruzl. Toplumlorımızı sonu gelmez bir savoş korkusu ve oklı, havsalaya sığmaz felâketlere surüklenmek tehlıkesı icinde ya şatmanın hicbir okıl ve mantık la acıklanmayacak bir sapıklık, bir tür akıl hostolığı olduğunu goremek. bılmemek felâke'.ı içmde yaşıyoruz'.. işte 1977 yıimdo. batıdoğu butun djnya msan(ığ:nın göz'e gorulüp elle tutulamıyan. ortak laşa ve ebedı düşmanı «bılınmeyen bılmezlik» ya da <ruhsal körluk» âfetinin kısa acıklaması budur. Arnerika, Rusya boşta oiarok bütün dünyo toplumlarını aklen. fikren, ahlâken eğitmek, aydınlatmak ve fiilen yönetmek görevlerıni üzerlerine olmış bu lunan butun sayın ilgilılerı y.er yüzünde insanlar dürıyasında «iyilik yaratmayon» (insofiı. âdıl olan bir onlaşma. uzlaşma. dostluk, huzur, guvenlik, soğla mıyan) hicbir şeyln gercekten doğru, lyi, guzel, olmasının ola rağı olmodığı ve hicbir zaman tia olanaklı olamıyocağı apacık hakikatinin yedi yaşmdan yetmfş voşma dek butün İnsan lann acık, kesın oîarak bilmelerı icin, butun ictenlikleriyle tüm olanaklarını harcamadıkları ic n, butun ictenlikleriyle tüm olanaklarını harcamadıkları takdıro'e, şımdiye dek toplumlarına ve insanlığa bilmiyerek yaptıkları kötulüğü ve düş manlığı bundan sonra bilerek vapmış olacaklannı anımsatmok gerekmez sonıyoruz... B. FİKRİ İNCECİKOĞLU AHLAK ÖĞRENCİSİ «... Bütün bu şeraltten daha eliim ve daha vahlm olmak uzere, memleketin dahilinde iktıdara sahip olanlar gaflet ve dalalel ve hatta hıyanet icinde bulunablllrler.» Geçen akşam TVdek! Ataturk'un Buyuk Söylev'i konusunda yapılan açık oturumu, Prof. Reşat Kaynar aşağı yukarı şu sozlerle bitlrdi: «Ataîurk'un gofleı, dalâlet ve hatto hıyanet saydığı Cumhuriyeti layikiikten uzaklcştırmak, ulusal devleti dini devle: yapnıcya çalışmaktır.» Gafıet, da!â!et ve hatta hıyanet!. Evet, Turkiye Cumhuriyetini ulusal devlet cizgisinden ayırıp dlnsel devlet yopmak ancck bu sozcuklerle tar.ımlanabilir. Cumhuriyetin elli dördüncu yılında butun bu gerlci tijsunceler, yalnız hortlamaKla kalmamış, acık açık scvunulur olmakla kalmamış, birtokını yoneiıcilorin e.'iyie, etkısiyle uygulanmaya, gercekleştirilmsye bile başlanmıştır. Bugun duruın cok acı ve ciddidlr. Elli dört yıl sonra Türkiye'yi geri.ık ve cağdışılık ucurumuna getlrenler bu uikenın, bu ulusun ciostıarr aeği dirler elbct. Osmanlıyı battran, kucuk duşuren, bczgundan bozguna suruklenmeslnl saglayan ne gibı geriiikısr, aptallıkiar, okla, kafayo, düşünceye ters tuaımiar, işler va.'sa; hepsi hortlatılmıştır. Bir yandan şeriatcıiık akımlorı. bir yanda ırKcılık, turancılık eylemleri clmş başmı gidiyor! Ne dizginleyen var, ne tutan, ne onieysn! Bu ckımlann onde gelen temsilcileri köpru başiarmı iutmuşlar, butun bu gerilemelere seyirci kalmakla yetinrr..yor, clesteklıyor, yureklendiriyorlar da ayrıca.. Soıı v^üaraa hsr ulusal bayramda, Atatürk'un bize armaçcn ettıği butün bu unutuimaz gunlerde, acı, umutsuz, şeyler yazıyorsak, ıste bundan... Eğitimde «birlikı ilkesl çckton rcfa kala:rılmış, eğitimde uiusal olmck, uygar olmak, uygarlığın gereklerinı yerıne getirmek, cağdaş kultüru ozumseten calışmaıcr yapmak bir yana itilmlştlr. Dlnsel bir toplum, bir devlet kurmak isteyenler bir yanda; ırkcı, turancı, nerdeyse faşist bir toplum kurmak İsteyenler bır yandc, gununu gün etmck özleminde olanlar bir yania... Butun bunları gorüp, anlayıp, karsı cıkanlarsa secimlerde tcm cogunluğu elcia edemiyorlar bir turlü!.. Demokratik yoilar, yontemler uygulayacagız diye otuz yıldır sağa, cşırı scça odun vere vere, haikımızı da bu odunlere alıştıra alışîıro bu ciuruma geldık. Bugun yarın secimle, halk oyuyla, demokraîik yontemlerle ilerici duşuncey), gercek haikçılığı, Atatürk'un devrımci ozlemieri gerçekleştlreceğiz dı/a bekliyoruz buyuk bir sabırla... lurkiye'de yayınlanan gazetelerin yandan coğu Atatürk un yanm yuzyıl once crtaya koyduğu öğutlere, ilkelere, temel kuraiıara aykırı bir çi;;Qİdedır. Yine bugün, Ikttdarda oion politikacılar başta olmak uzere, siyasal partilerimızin buyuk bolumu de Mustafa Kemal Ataturk'e lers dt;şen bır yoldadır. Aîaturk'un dediği gibi «her şey bctmiş degüdirı, onemli olan bu eksikieri, yanm kalmış işleri, atılınları tamarrılamakiır. Surskii bir devrimden yanadır Atatürk. İ!!e de onun yaptığını, dedigini noktası noktasına uygun yapacak, uyacak iegiliz, onu oşacağız, daha ileriye, daha oiumluya dogru. AtaturK de bunu istiyordu, bunu oziüyordu, gslecek kuşakiardan bur.u beküyo.'du. Oysa bugun, durum onun dediklerini, yapîıkiorını kokunden silip yok etmak niyetleriyle, istekleriyıO, hevesîeriyfe uğraşan bir politikacı yığını var. Bunların etkisine kapılrms milyonlarca insonımız aa... O, uygar bır Turkiye, bir topium, bir ulus yaratmak cabasındaydı. Uygarlık oncusuydu. Çağdışı cnlayışları ezdi, siidi, toplum d:şına attı, ama o kötu tohumlar glzli gizli boy attıiar. Ataturl'ten sonro gelen yoneticiler goz yumdu o kötü tohumların yeîişmesine. Bugun o kotu tohumların meyveleri zehirl'yor toplumumuzu. Atatürk büyük bfr Inanc\a «Turkiye Cumhurlyetini kuran Türk halkt uygardır. Tarihte uygardır, gerçckte uygardır. Fokat ben sizin öz kardeşiniz, arkadaşınız, bobanız gibi size diyorum kl, uygarım diyen Turkiye Cumhuriyeii holkı fikriyle, düsüncesiyle. anlayışıyla uygar oiduğunu kanıtlamak ve bellrtmek zorundodır» diyordu. Elü yıidan cok gecti bu sözlerin soylenmesinden bu yana.. Geldik, bır gerilik, bir cağdıçılık çıkmazına nirdik. Uyga'lık, cağdaş uygarlık, cağdaş kültür yerine bizleri Crtaasya'lara, Arap cöllerine, yüzyıllar önceslnin yaşamına. katasına, ilkelliklerine sürüklemek Istlyorlor şimdi. Ama Atctürk, yenümez bir guctur. nGaflet, dalâlet ve hatto hıyaneîs cezgisindekileri ergec ezmeslni bilir. Cumhuriyetin 54. yıidönumunde bunu bir kaz daha anımsatmokta yaror var. Aliminyum Doğrama Fmâlatçılarına MÜJDE Avrupa'daki emsalleri gibi AÜMİNYUM PROFİL ve AKSESUARINI birorada. Fabrika fıyatına sadece bızden temln edebilirsinlz. DİLEK TİCARET ANKARA Tel: 16 23 41 17 48 80 Cumhurıyet: 10163 TEŞEKKÜR Uzun suredır cekmekte olduğum hostolığı bazlk ellerivle yoptığı amelıyat sonucu gideren. Denizcilik Bankosı Hastanesi'nin kıymetli operatörlerinden Operatör Doktor SABRI ÇETİN'E Narkozltör Dr. Behlül COŞAR'a, As. Dr. Huseyin ÇAKALKURT'a, Başhemşire Perıhan ERGÜL'e, Hemşlre ismet YAKAMERCAN'a, Pansumancı Osman ULUSOY'a, hastabakıcı Esat ERSOY'a sonsuz mınnet ve tesekkurleriml sunorım. ERGUN KESEN Leyla ARSLAN (Şohfn) ile Turhan ARSLAN Evlendıler Ordu: 29.10.1977 TURKİYE İ5 BANKASI «.$. müîettiş yau'dımcısı aaınacaık İJSınavlara katılabilmek içirtj / Hukuk. /ktisatî.Işfetme, Sîyasaf Bifgifer Fakulteleri ile Ege. Boğaziçi, Ortatföğu ve Atatürk anivcrsitelerinin Idari liimler, Iş Idaresi ve Iklisat Bölümleri, Hacettepe Onivcrsitesi Ekonomi BölümO, İktisadi ve Ticari liimler Akademileri ile bunların Milli Eğitim Bakanlığınca tanmmış Yabancı Olkelerdeki eşitlerini bitirmiş olmak, 2 Sınav günü olan f2 Kasim I977'dc 30 yaşını doldurmamış bu/unmak, 3 Askcrük görcvini yapmış veya smav günönde crtelctmiş olmak, 4 Herhangî bîrdaîre veya kurunna karşı iş sÖzfeçme«f vev» yüklemi altında bulunmamak şartlan aranmaktadır. B) Sınavlar yazılı ve sözlu olmak özere Iki bölümdOr. Yazılı sınavfar 12 Kasım'. 1977 Cumartesi ve 13 Kasım «977 Pazar gOnleri yapılacak, yazılı sınavlarda başan gösteren adaylara sözlü'smav tarihleri aynca bilo'irilecektir. Sınav konulan vc adaylardan isfenecek telgelcr hakKinda bi/gi almak îsteyenlerin: 1. Ankara'da Teftiş Kurulu Başkanlığına, 2. fstanbui'da Beyoğlu Şubemiz binasındakf Teftiş" Kurulu. Başfcan Yardımcılığına, Izmir. Adana, Bursa ve Trabzon'da,bu şehirlerdeki Bölgö Mudürlüklerimize şahsen veya mektupla,' diğer şehirlerde ise Turkiye. Iş Bankası Şube Müdürlüklerine bizzat başvurmalan ve sınava katılacak olanlann îsteniien belgeîerle birlikte en geç 7 Kasırn>,1977 «arihme kadar müracaat etmeleri gerekmektedirTÇ) fazıfı ve sözlö , smaviarda başan kazanan adaylarm sağlık durumlannm Turkiye'nin her tarafında görev almaya ve teftiş görevinın gerektirdiği yolculuklara elverisli olması aerektiâi Içıyurulur. GENEL MÜDÜRLÜGÜNDEN: Cumhuriyet 10160 TEŞEKKÜR SEVGİLİ ANNEMİZ mnn kök/üeğirime Azize ERÜRETEN'in vefatı dolayıslyle cenaze meraslmıne katılan, evimize kadar gelmek lutfundo bulunan, telefon, telgraf ve mektupla buyük acımızı paylaşan, hayır kurumlanna bağışta buluncn, celenk gönderen bütün dost, akraba ve arkadaşlanmıza derın minnet ve teşekkürlerımızl sunarız. ÇOCUKLAR1 kıumgünü. temeJfen muhtaçtiK huffiin HAZRLAMAklask* DEMiRTAŞ CEYHUN Vdevre 2 Kasım modern BİR YENİ DEV (Cağımızın Tra|lği) Kentte yaşıyor olmak, kentü olabılmeye yetivor mu? Kent yonetimi, yani belediyecilik ocabo nedır? Demirtaş Ceyhun'un, Cumhurıyet gazetesinde, yoyınlandığındo yankılar uyandıran incelemesi. Ayrıca, istanbul, Ankara, izmir. Adana. izmlt. Mersın, Antalya, Sıvas. Zonguldak. Kâğıthone. Gültepe Belediye Başkoniorının ve Sayın Bülent Ecevıfin bu konulardakı düşuncelerl. BÜTUN KİTAPCILARDA Genel Dağıtım : TEKİN YAYINEVİ Cumhurıyet 10167 dersanesi 28 48 4B 2848 49 279927286193 (Motif 179) 10152 (Yeni Ajans 1841) 10154 t • f