Katalog

İKİ CUMHURİYCT t3 BOM 1977. va ılışkın yasalorın butün cezo hjkiKiı yasaları ıcınde ozel bır onemı vardır. Bu önem, ışlenen, ışlendığı one surulen ya do ışlendığı sanılan bır sucun tum hukuki unsurları ı!e belirlenmesımn ve suclunun kım o'cuğunun saptanmasının ancak ceza sorüşturnıa ve yargılamasına ılışkın ycsalar.n ongorduğa yontemlerle yapılabılecek olmasından ılerı gelmektedır. Başko bır deyışle. bu yasalor, hukuki gerceğe ulasmanın yolunu ve yontem.ni gosteren kurallard.r Gercek. ancak bu vasalara uygun davranıldığı surece orîGya cıkmıs varsoy:iır ve son cozurnlemede bır ceza rnchkemesının karan ancak soruşturma ve yargılarra yontemlenne uygunluk aurumunda hukuki gerceğe de uygundur. Orneğin, ycsaya oykırı olarak sanığın zor ve baskı altında sa?lanmış bır ıkrannı kendısne gerekce olaak goren bır mankeme karorının. «hukuku ve sonuçta da tfıılı» gerceğe ayk rı olacağı apccıktır Ka'dı kı, Ceza Muhakemelerı Usulü Kanunu' no aykın olarak yapılacak bır soruşturma b;r çok durumlorda scnığın gozaltında tuiuiabıh'.e suresıne uyulmaması. ya da sanığa ezıyet edıimesı durumlarında olduğu gıbı. bu soruşturmayt yurutenler.n sorumluluklarını gerektırır. Ote yandan 3 31973 gün ve 1696 stKilt yosa ıle Ceza Mjhakemelerı Usulu Kanunu'na bazı maddsleı ekienrriış bulunmoktodır Bu ek maddelerin en öneTilılerı. sıyasal nıtelıkn suclonn soruşturma yontemı ıle ılgilı olanlorıd r Ayrıcc. Ceza Muhakemelerı Usulu Kanunu'ıia 1696 sayılı yoşa ıle ekıenen 1 maddenın 1 fıkras' ıle de sıyasal suc olarak tanımlayabıleceğırnız suclar belırtılmıştır. Yoscnın deyısıyle bu suclar, «Aravoso'do ver aicn temel iıok vn hurrıyetlerı ıdeolojık ainaclarla, Devıetın Ukesı ve Mıiletıyle bolünmez butunluğünu veya dıl. ırk, sınıf. dın ve mezhep oyrılığıno dayanılorak nıtel'klerı Anayasa da beıırtılen Cumhurıyetı ortooan koldırmak maksadıyle ıslenen sucıcr1a. bunlora murtcbıt suclar»dır. Uvgulamada C ezo • :u\ırcu:ncfa soruşturmo ve yag laırs OLAYLAR VE GÖRÜŞLER SİYASAL SUÇLARDA Dr. I. Çetin YETKiN Istanbul Cumhurlyet Eskı Savcı Yrd bunlar Türk Ceza Kanunu'ndokı 141 142. 146. 163. maddeıerde ongorulen suclaria sı/ascl omacla 'şlenen adcn olaurme. adam oldurmeye kalkışma ve yaralcma gıbı suclar oiarak on>oşılmaktadır. Ek 1. maddenın 2 fıkrasında ıse Tuk Ceza Kanunu'nun bazı rıadaelerı ayrıca bu kopsom ıcınde gosterılmiştır İşte. bu suclann soruşturmasının nasıl v~pılması gerektığı Ceza Muhakemelerı Usulu Kanunu no 1696 sayılı yasa ıle eklenen 3 maddenın 1 fıkrcsında ve 2 maddenm 2. fıkrasıncia belırlenmiştır. Ek 3'1 madde aynen şoyledlr cEk bırıncı maddede gosternen suçların i'iazırlık soruşturması bızzat Cumnurıyet Savcılcn veya yardıncıları veyo bunların bulunmodıklorı hallerde Sulh ve/o Sorgu Hâkımı tarafındon yapılır.» Maddenın oniamı son derece acıktır Maddede C. Savcısı veyo sulh veya sorgu yargıcı dışmda hıc bır kamu gorevlısin'n bu suclarla ılgilı olarak herhongı bır bıcımde soruşturmo yapamayacağı ve Cumhunyet Savcılarırtın bu görevlermı başka kuruluşlaro. orneğ>n emnıyet ve jandarna orgjtune. devredeme"eceq> kesın ve acık br anlatımlo belırtıirı:ştır. Madden.n arlamı uzennde tartısmaya ka'kıçılması sağduyuya ve Turk dılıne saygısızlıktan başka bT anıam taşımayocaktır Su holde, siyasa! nitelıklı suclann sorusturmasında sanığın «e tafikların ıtadeiennın almmasınaan başiayarak butun ıştemlerın C Savcısı. ya aa oeiır1 tılen yargıclorco yapılmas gerekmektedır Yasonın bu buy'uğuno uyulrıaması.ı n önemlı sonuclar doğuracağı acıktır Her şeyden once bu gıbı suçlcrın soruşturmasını bızzat yapTiayan Curohuriyet Savcılannın gorevlennı yapnıamalarından dogan sorumlulukian orta/a cıkocoktır Kolluk kuvvetlerı ıse kendıler.re tanmmamıs bır yetkıyı kullanmış olacarcıardır. Bu yetk' oşımından ceşıtlı cezoi sonucior dogabılir Orneğin boye bır soruşturmayi yopmaya yetkılı bulunma/an koliuk kuvvetlert sanığı gozaltında tutarlarsa, kışi özgurluğunu cığııemis o'urlar Buraao verı gelmışken bel.rtsîrn kı. bazı nedenlerle bazı suclar hakkında fcunlnr ışlenır ışlenmez hemen soruşturmaya gecıl'neyebılır, ancaK zaman aşimı sures. bos'unca bo oıonak ner zaman vardır. Burada bır başka konu doha belırtılnelıdr Cezo Muhakerrelerı Usulü Kanunu'na gore. samğın gozaltında tutulabılTe suresı 4S saaitır. Ancok. bu yasamn 103 naddesının son fıkrosı bart dunımlarda Cum'iunyet savcıstnın veva sulh vs sorgu yorgıcının yazılı emrı ıle bu su remn 7 güne cıkanlablleceğını ongorrr.üştur Moddenin yazılışı şoyiedır: «Zabıta yazılı errrı bulunmadıkca sanığı kırk sekız saatten fazla tutamaz» Açıkca anlaşılacağı gıbı, gozaltında tutma süresının uzatılabilrresı. koiluk kuvvetlerınce soruşturması yurutulebılen suçlara ozgudur Uygulanada. kolluk kuvvetlerı. Curnhunyet Savcsına başvurarak, soruşturmayı bıtıremedıklerını bıldırnıekte ve surenin uzatılabilmesı, kolluk kuvvetlerince soruşturmas', yurutulebilen suclora ozgudur Uygularrada. kolluk kuvvetlerı. Currhurıyet Savcısına bcsvurarok. soruşturmayı bıtıremedı'Kİennı bıldırmekte ve surenın uzatıiması ıcın ızın istemekteaırler. O ha!de. Cumhunyet Savcısımn bızzat yurutnnek zorunda olduğu blr soruşturmoda boyie bir uygulamanın yapılamayacoğı kesm•dır. Büyükliik ve Küçiiklük.. pahalılıgın nedenlerini kesfetmişler. Bizim gazetenln dunku soyısında AP Grup Yönetim Kurullarının ortak bildirısi yayınlandı. Birlikte ve blr kez daha okuyalım; ^Turkıve de varotı'mak ıstenen sı/ası huzursuzlüğun temelınde as'rı solun re|im djşrranlıgı ıle CHPnın her ne pahasına olursa otsun ıktıdcr olma hırsının bulunauğu tesbıt edılmıştır Bu maksatla anarşık ola/ların, koroborsamn tahrık ve teşvık edildıği. dar ve sabıt gelirlı vatanaasların haksız fıyat artışları ııe CHP lı Beledıye Başkanları tcrafından ezdirıldığı. halbukı beledı\elerın hclkın zaruri gıda ve gecım maddele'i uzennde gereklı kontroller yapmaları mumkün ıken. buyuk şehir beledıyelerını ellerinde bulunduran CHP'Iİ Beledıye Baskanlorının bu gorevlennı kasten yapmodıkları ve boylece halkın sıkıntı çekmesıne goz yummakto oıdukları anlaşılmıştır.» * Demek kl ülkenin icinde yaşadığı zam fırtınasından hukumet sorumlu değil... Zaten koolisyon ortakları neden sorumlu ki? Tekel maddelerine zam geldi değil ml, gazeteciler Suleyman Beyi yakalıyorlar: Tekel zamları nedeniyle Demirel sozünu kesiyor muhablrlerin, ve yüzunde acı blr tebessumle konuşuyor: Tekel zamların: Tekel Genel Muduriuğü yapmıştır. Devaluasyondan sonra Necmeddin Hocaya koşuyor gazeteciler ama Erbakan sBeşus bir cehreyle» yol gostenyor Devaluasyonu Maliye Bakanından sorun...' Peki, ya pahahlık? CHP'li beledıyeiere boçvurun. Elektrik zammı? TEK Genel Mudurü sorumlu... Cimento? Aracılor fiyatları yukseltiyor... Demir celik"? Karaborsocıya sorun... Memur katsayısı bu yıl 12'de donduruluyormuş... IMF'ye sorun .. Dar gelirfı memur nasıl gecinecek? Ne ylyecek? Ne ıcecek? IMF'ye başvurun dedik ya... Türkiye'yl IMF mi yonetiyor? Biz IMF filân tanımayız, bız llder ulkeylz... 330 lıraya cıkmış kahvenın cekilmişi... Hükümet bu işe ne diyor? Kahvenın cekilmişi makbuldur, hukümetin cekllmemişi. . Blr Turfciye düsunun ki 1 milyona yakın devlet memurunun maaşını Uluslararası Para Fonu (IMF) saptıyor. Böyle bir Turkıye'nin onlamı nedır?. Bır Turkiye duşunun ki gelır vergisinin yuzde 60 tan fazlasını memur ve ışci verlyor. Ve bu vergi adaletsizllğinın ustune biniyor zam furyosı . Devaluosyon Turk halkının emegıni yabancılara daha ucuza satmck kararıdır. zomlar ise dar gelirli halktan metazorı vergi a!mak demektir. Yeni zamlarla halktan saglanması dusunulen 50 milyar lira, belkı 1978 butcesini kurtaracak, ama dar gelirlileri yıkocak, ocakları sondurecek, ailelert perisan edecek, nlce evın ortalık yerine incır ağacı dıkecektır. Ve bu işi yapanlar televizyona cıkıp «beşüş cehreleriyle* demecler verecekler. gercekleri saptırıp sorumluluğu ona buna yüklemeye cabalıyacaklar, sonra da buyüir Türkıye masalının nutuklarını atacaklar. Oysa büyük Turklye kucükluk Ile kurulabıllr ml? Turkiye Cumhuriyeti memurunun maaşını yabancı b'r kurum yetkilisinfn iki dudağı arasından cıkan sözle saptayanlar buyuk Türklye'den soz nasıl acarlar. Devletin memuru ne yapsın? IMF yetkilisine mi başvursun geçımini saglomak icin?. Mister. sız bizlm hukümete flyatlara zam yapın, memur mooşlannı dondurun demişsiniz. Onlor do borc almok icin dedlklerinizl yopıyorlor, ama ben ne yapacağım? Osmanunın Düyunu Umumiye donemi bugunkunden dnhn mı beterdit. A dalet Partısinin ağaları, Suleyman Beyin huzurunda toplonmışlar. 2,5 saat konuşup tartışmışlar, sonunda Ek 31 maadeye avkır.lık durumunda cyrıca loplanan kanıtlara mahkenece huKUkı bır değer tonınmamosı, yargılama sonunda vorı'acak korarda gozonune alınmoması da gerekmektedır Ceza vargılama hukukunun teneı <lkelerının gereğı budur. Kcldı kı, otekı bazı crneklerde de uygularr.adakı durum bu yorıaed r. Orneğin Ceza Muhakemelerı Usulu Kanunu'nun r 79 nıaddesıne go e otopsı. yorgıc ya da gecıkmesınde sakınca buıınan durumlarda Cumhunyet Sovcısı tarafmdan ycpılrnaiıdır Kollul< kuvvetlerınce otopsı yapılmış olsc bu otopç ve ilışkin aporun mchkemsce Ceza Muhakeıv«îierı USJ t, Kanunu'na gort «otcpsı raDorı> olcak 1 edılebıleceğını kım one surebılır'' Su halde. sıyasol nitelıklı suclara yasanın ozel bır onem verdiğı ve bunlar ıcın ozel oır soruşturma ve yargılama yontemı ongormuş olduğu hıc bır zaman unutulmamalıdır Boylece, zoman zoman yasaya aykırı uyguiamalardon aoğan ve yakınTia konusu olan bazı sakmcaiı durumlar do ortadcn kaİK"iıs olcccktır. Bu Özlem Olümden Btterl Evet Hayır OKTAY AKBAL tânıyorum Istanbul'u sevtneı olmaktan blr ra manlar...» Böyle dlyor Fohri Erdinc «Istonbulsomak» adlı şlfrinde... Istanbul'un suçu ne? Varsa suc, bizde, blzlerde, insanlaröa! Oyle zamanları olur kişınin, bir takım haksızlıklor, ocılar yuzunden içinde yaşadığı toplumdan, kentten, ulkeden kcpar, kopobillr Koçrrak, kurtarmak ister kendinl. Nereye kacsc, nereye gitse kendini göturmeyecekmiş gıbi . Fahrl Erdinc'l 1946. 47lerde tanıdım Bir sıl; kitabı yayınlamıştı daha once «Şen Olasın Halep Şehrı». Ama oykuler yoyınlamaya boşlayınca dıkkatleri cektl. Sabahattln Ali, Orhan Kemal çizgisinde bır oyku vazarıydı. Ayrı bir klşiliğe sahiptl. İlk oykuleriyle bu özelliğini gosterdi. Kısa surede geniş bir un kazandı. Erdinc, öğretmendi. oyuncuydu ayrıca. Yaşamım zorluklo kazanıyor, siyascl baskılar yuzunden çoğu kez Işsîz kalıyordu. Bir gun duyduk. iki arkadoşıyla birlikte Bulgaristan'a geçmis. Yıl 1949... Bir yıl once Sabahattin Alı oldurulrruştu sınıra yakın bir yerde... Tertipü bir cinayet olduğu soyleniyordu Olduren klşi mohkemeda kendini savunurken vatanseverce blr is yaptığını soylemişti. Birçok yıl sonra affa uğradı, serbest bırakıldı bu katıl. Butun bunlar sola açık oydınlorı, gencle.l, yazarları ürkütüyor, berdiriyordu. Neydi çore: dfrenmek, dayanmak, başkaları gibi davranmak".. Ertfinç bunu yopmadı, oteki arkodoslorı da yapmadılar. Onların da toplumda iyi kotu bir yerleri vordı, bir Işleri, azçok tanınmaya başlayan bir adlan... Fahri Erdmc'i Ise yazın alanında parlak bir gelecek bekliyordu. Yapamadı, dayanamadı, yasa cizgısinln dışına cıkarak, yurttan ayrıldı. cBurnumun dibinde iste Istanbul Kokusu geliyor manoiyaların Emirgân dan coyın ve Kopru'den torık tavosının Bumumun dibinde işte Istanbul Adamları yoksul ama mert Mavısiyle comert kentim İste goğunde, denizlnde bir mendillik mavi payım Gczlerlml yummak ve duşlemek ne gerek Düpedüz Istanbul'doyım » Eylul 1975'te yozmıs bu dizalerl . Nâzım Hikmet'in son yıllarındaki şiirleri onımsamamak guctur. Bir ozlem tutuyor bu dizelerde: Istanbul. Boğaz, Turklye. Anadolu, insanlarımız, her şeyimiz. . «Kırk yıl gormesem ozlemem» dediği kent bu' Kırk yıl olmamıs, ama yırmi seklz yıl olmuş! Bir yasarn bu yırmi sekiz yıl1.. «Dort gözle gozluyorum cunku gece gunduz Benlm dilim va ulkumce Haydi artık gel demeniı diye yaztyor baska bir şiirinde... Gel diyecek kim? Bu topraklor, bu halk. Bağıslayacok, anlayacak, değerli bır yazarına yenıden acacak kollarını.. Ama nasıl, nasıl 7 «Acı Lokmas romonında bu kacış olayını, nedenleriyle, tum ayrıntılarıyla anlatır. Şoyle başlar roman: «Korkuyor musun?» «Yoo. dedi oteki, aklımdan bıle gecmiyor.» cSen koreuyor musun?» «Ne munasebet. Hem ne diye durup durup bono soruyorsunuz bunu? Kendinlze sorsanızo » Ucu de soruyordu kendi kendıne zaten. Bir kez daha sordular: «Korkuyor muyum?» <Yok canım cocuk değilim ya •» Gercekten de cocuk değildiler. Doho yaşını başmı olmamışlarsa da ucü de kazık kadar adam Ustelik blrincinln blr cocuğu var. İkincinin iki. Ucuncunun uc » Sabaha karsı gecerler ote yana. Surune, gizlene, uşuye, korka. urpere... Ote yan Bulgarıstan'dır. Sınır taşını öperek oyrılırlar yurtlarından. Acı bir seruvendir bu. Hele aradan yirmi sekiz yıl gectikten sonra anımsanmosı cok daha acı bir olay... Suçlonıak kolay ucunu de! İnsan yurdunu bırokır gıder ml? diye. Oysa görüyoruz yıllardır, yurdunu bırakıp, bir ekmek, bir iş diye yaban ellere gidenleri... Kendi isteklerıyle, hukumetlerin, halkımızın da Isteklerlyle!.. Ben her yurttaşın istediğl yere gidip yerleşmesini doğru gorurum. Kişi kendi yaşamı lcln kendi karar verebilmelidir, İster burda yaşar, ister Amerika'da, ister İsviçre'de, ister Bulgaristan'da, ister Cin'de... Kimse karışamaz onlara. Yurduno karsı, ulusuna karşı bir eyleme, bir davranışa girmediği sürece oyıplamak zordur yurdunu. kentini, halkını bırakıp basko ulkeye gidip yerleşenleri... Ama bugün yurt ozlemi sarmış Fahrl Erdinc'i... Sanırım obürlerini de... «tGocmenliğımız yirmi yıl oldu ortık Yirmi kez tarttım olum ile ayrılıgı Hep elli gram Fazla geldi ayrılık» diye yazmış yedi sekiz yıl once... Herşeyım vor, diyor orada .. Bir uğras, eş, cocuklar .. Ama bir şey eksik, bir sey, onsuz olunmayan bir sey... Ne denll Insanlık ulusunun bireyı olduğumuzu duşunsek de yine de varlığını ta icimizde duyduğumuz bir şey... «Her şeylm var bu yirminci yıl akşamında lcimde yine de bir yokluğun yarası Acıl pencerem açıl Türlü turlu anılar sacıl özlemlerden ozlem beğendir Eksiğtmfz, ne anasonlu rokımız, ne de yanağı benli leblebimiz Eksiğlmlz yolnız pencerede bir İstanbul manzarosı ve eşlkte bir saksı fesleğendir » Fahri Erdinc yurduno donebilmeli, yeniden yurttaşımız olabilmeli derim ben .. Bir genclik, blr yazgı yonılgısının yirmi sekiz yıl süren ocısı boyle bir ie yapana ceza vermek gerekliyse yeterli bir ceza değil midir? Değerli bir yazar. aralarda yazdığı oykuler. romonlarlo Turk yazınını başarıylo tanıtmış, sevdirmiş. temsil etmiş bir kişi, yaşlılık yıllarındo yurduno donebilmeli... Nasıl Nâzım hep gelmek ıstedlyse. nası! Sertel seksen yoşından sonro geleblldiyse. Fahrl Erdinc de yurduna, Istanbul'una, dogum yerl Akşehirine kavuşmolı, kavusturulmaiı .. ..II \\{j TARTIŞMA "Avrupa Komünizmi,, üzerine 3 eylul tarıhlı Cumhurıyefin «Ta't'şmat sutununda. cCanllo ve Avrupa Komunızmı» baş IIKII bır yazı yayımlandı Ulkemizde de sosyolizmın guncel sorunlanmn tartışılması elbet te gereklıdır. Hatta bu alanda oldukco geride kaldığımız bıle soylenobılır. Soz konusu ya zı do flunumüzde en cok tartışılan «Avrupa Komünizmı» adlı sıyosal akımı konu alıyor Kanımca Turkıye'de yeterınce ışıenmemış bu konunun, gunluk bır gazetenın sutunlannda yer alması sevındırıcı bır olay olarak yorumlanabılırdı Ama ne yazık kı. soz konusu yazı oidukco ılkel bır eleşti"' nıtelığinde. Üstelık eleştlrrr.ek ıstedığı nesneyı, yanı «Avrupa Komunızmı» tezinı oylesıne car pıtmış kı, okurun bu konudo yazıdan yola cıkorck nesnel bır bılgi ednmesı tamamen olanaksırlaşmıs Ayrıca ne «sosynlıst bıürrle» ne de kısaca bi'irrle ılışkısınt " kurmanırr oldukco guc oidugu savlor do cabosı. Örnek mi? «Teknığın yardımı ıle ılen endöstriye ko vuşan Avrupo. tekelleşmeyı na sıl durduracak''.. İşte bu Olanoksız. Tekelleşme hızia ilerlerken. iscı ve emekciler uretım oraclanndan olacak v« Avrupa proletaryası doğacaktırr diyor sayın yazor. Avrupa' nın tekelcı kopitalizm aşamasına coktan vardığını. tekelleş neyi engelleme diye bir sorunun ne kapıtalistler ne de sosyalistler ıcın bır sorun olmadığını. bu surecten «Avru pa proletoryasınm doâmasını» beklemenın onlam dışı olduğunu aniatmonın blr g«reği yoktur sonırım Amacım yazıvı «le$tırmek değ;l Yazıdo tanınmaz hale getirilmiş «Avrupo komünizmının» temel tezlerlnl ozetlemenın daha yararlı olacağı kanısındayım. Konuyo gecmeden once. lAvruoa komunlrmt» yanlısı blr kışı olarak bu yazıyı kaleme almadığımı belirtmek ısterım. Aksine. cözum bekleyen sosyalızmın sorunlonno (örneğm sosyolist demokrası sorunul kımı komünıst par tilerin ileri sördüklerı cözurn onerilerinin. onemiı bır aşomayı vurgulasalar do henuz yetersiz olduklarını düşünüyorum. Amo sağlıklı bır tortışmo eksk ve yaniış bilgıier üzerine ınşo edilemeyeceğine göre, eleştirmek Istedlğimiz nesneyl doğru tanımlamok ve bılmek zorundayız. <Avrupa komünizml» od olarak yenl olso da. hic de venl oimayan ileri sonayi toplurnlannın evrimınin sonucudur. Ayrıca bu ad aitında sovunulan göruşlerin Avrupa'ya özgu o(madığını do bellrtmekte yarar var Nitekim Japon Komünist Partisi de «Avrupa komünıstlerıyle aynı görüşlersl paylaş1yor. Söz konusu evrimin iki boyutu vardır: ekonomik ve sıyasol. Slmdi bu boyutları kısaca Inceleyelım. Manc'ın 19. yözyıi kapitaUzmınden yolo cıkarok gelıştirdiğı toplumsal evrım modeü gercek evrımı öngörmekte yetersız kclmıştır. Gelışmış kopıtalıst ulkelerın işcı sınıfı «mutlak yoksullaşmo» surecını tanımamıştır (1). Bunun nedenlerıni tartışmak bu yazınm stnırlorını oşar. Önemli o!an güncel olguları doğru olarak saptamakttr. Avrupo proletaryosı, yanl doğrudon sanayi uretımıne katılan üretıciler. daho yay gın bır deyımle 'şcı sınıfı. oldukca onemli bir tüketım kapasitesıne sahiptır Gunümuzde Avrupolı proleterlerın zıncirlerinden boşko kaybedecek şeylerı de olduğunu soylemek sıyasal blr gaf otmoso gerek. Ote yondan proletaryo, toplumda emeğını satarok gecınen tum bıreylerı ıcermemek»edır Kopitali8t gelışme kapıtalızm oncesı toplumo ozgu kuçuk bur|uvozıyı ve koylülugu erıtıp yok ederken yenı tıp te o'dukco genış bır emekcı ve kuC'Jk burıuvo kıtlesı uretmıştır. Ucretlilerin nufus ıcındekı savılorı artarken, ısciler gıderek. ucretlıler butunu ıcınde azınlık durumuno dusmuşlerdır 8u surec icınde avdmlar. bır başka deyısfe kult'jr emekcilerı ağırlrk kazanmıştır Toplumsal nıtelıktekı bu yapıscl değısım'erın gelenekseı devrım semolorını eskıtrıe/ecegı u'uşunülemez Ekonomik evrimı toplumsal sonuclannı kısaco ozetledıktcn sonra. evrimin sıvasal bovutunc do kısaca değinelım Öncelıkle. gelişmış kapıtolıst ulkelerın. ozellıkle de Avrupa komurızmınn oncülüğunu yapan partılerın ulkelerındeki sıyasal yonetım bıCHnını hotırlavolırı İkmcı Dunyo Sovaşı'rujan bu gune. yanı 32 yıldır. bu ulkeler ıstısnasız ve kesmtısız olorak parlamenter demokrasııerle yonetılnekteaır {burıuvo sıfatını eklemek bu reıımı ne yukseltır ne de alcaltır konımca). Daha gerı nıtelıktekı Portekiz. ispanva ve Yunanlstan gıbı ulkeierde de foşist reıimler sor dort yıl ıcınde yıkılmışttr Elbette faSıst reıımlerin yemden gundeme gelmeyeceğı söyienemez ama, parlamenter reıımın !bızdeki kor ve topal sozde parlamenter reıimle karıştırmayalım) ezıcı coğunluk tarofmdan guclü bır bicımde kaoullenılmışlığı de koloy kolay yodsınamaz. Evrimin siyasal boyutundan soz ederken sosyalıst deneylere de değtnmek gerekıyor. Çeşıtlı ulkelerdekı uvgulamaların hızlı bir kalkmmayı başarmış olmalarına karşın (2). her türlü somuru vs baskıvı ka!dırdıkları soylenemez Her ne kadar somuru sorunu tartısrnava acık olso da. bpsKinın kalktığını kim ılerı sOrebiiir? Burado «bır avuc burıuva ve karşı devrımcımn» üzerındekı bas kıdan soz etmiyorum. Somurücu olmayan. ışcı. koylu. oydın üzerındekı. tanhsel evrlm ıcinde zoman zoman kıtlesel boyutlora ulaşmış baskı vo zordan söz edıyorum Bugün S S C B 'de calısma kcmplorının ve psıkıyatrı klınıklennin sakmlerı elbette «karşı devrımcı canılerden» «akıi hostalarındons ıbaret degıldır. Bu gercekier ulkemızde belkı yelerınce degerlendırılmese de Avrupo do. tabırı caızse. cyaga duşmüştur. Bu ulkelerde burokrotlaşmo. bütunselci (totahsant) devlet ve ideolojısının sıvil toplumu yutma derecesıne gelmesı gozlemlenmesi guc olmayan olgulcrdır Cekoslavakya'nın ışgali olayını do bu tabloyo ekieyecek olursak kımı komünıst partilerın neden yenı tezler geliştırdıklerını daho kolay anlayobiiirız. «Avrupa komunızmını» ureten venı alguiann cercevestnl kısaca cizmeye calıştını. Şlmdı «Avrupa komünlznti» yanlısı partilerın ortok tezlerini özetleyebılırız. • Bugüne kodar Istisnasız tüm sosyolıst devrimler, otorıter re|imlere yo da emperyalıst işgallere karşt verilen sovaşlar sonucu gercekleştirilmiştır. özgül tarihsel koşulla rmdan soyutlanamazlor. Porla menter rejlmierin yerleştlfii gelişmiş sanayi ülkelerınde «Kış lık Saroy'a hücum» senaryosunun tekrarlanması düşunülemez. Bu nedenle gercekci ve gecerlı tek yol secim yotuyla ıktidara gelmektır. • Tek parti sısteml aynı 6zel koşulların urünüdür. Gunü müzde cogulcu sistemle de sosyalizme geçiş olasıdır. Komünıst partilerın gorevi bu ga cişte öncü rolünü oynamoktır. • Seçimlerde coğunluğun oylarını atarak iktldaro gelen bır partlnın yo da portiler koa lisyonunun burjuvazinln şlddete oaşvurması karşısında aynı yola başvurması hakkıdır ve bu durumda coğunlugun ozlemlerini sıddet yoluylo savunmak gereklidir. Amo unutulmaması gereken, sosyalizme geçış sürecının her aşama sında holkın coğunluğunun des teğının zorunluluğudur. Bu des tek secim yoluyla belirlenır. • Proletorya dlktotörlüğü. gereklilığini yltirmıştir. Prole tarya dıktatârluğu, yonetım b! cımı olarak, demokratik reıımın yok edildıği yo da kurallarının tanınmadığı dönemlere ve konumlara ozgudür. Ayrıco «dıktatorlük> deyimınin cağrışımı kitleler üzermde kötü etkı yapmaktadır. (Georges Marcrtaıs) • Her Komünıst Partisi, ken di ülkesınln tarihsel ve toplum sal âzgül koşullorından yola cıkorak siyasetınl saptomokto tam bır ozgurluğe sahiptır. Tek merkezden yonetlm sısteml cokton tarihe karışmıştır. Sosyolizmın uluslcrarası düzey ae genel cıkarlarmı saptayccak ve gozetecek bır ust yetkı duşünülemsz. Kımi portılerın (orneğin İtalvan Komünıst Partısı) ülkelerının NATO'do kalmasını savunmolorı oskeri bloklar tümüyle ortadon kalkmadıkco bu boğlamda değerlendırilmelidir. Seyfettin GURSEL (1) Bence azgelişmis ülkelerin işcl sınıfları icin de böyle blr surecten soz edemeyiz. (2) Gunumuzde başta S.S C B. otmak üzere hemen hemen diğer butun sosyalist ulkelerın kalkınmolorını sürdurebllmek \ç'<n kapitalist ulkelerden teknoloji Ithal etmeleri ve bu ulkelere borçlanmalan dlk kate defler. HAVA HARP OKULUNA ÖGRETiM UYESi YETiŞTiRiLMEK ÜZERE Eleman Alınacaktır 1 Hovo Horp O*uiu Komutanlığının dg>etım üyesl Ihrıyacmı korşıiamok amacıyla faküite ve yüksek okul mezunlarmdon oşaOıdo beiirtılen branşlordo ve hlzaionnda gosteriten bidm doiionndo doktorosım yapmış veyo anıian bıiim dallormdG doktorayo boşiamıs oioniordan muvozzaf suboy olmak. uzere personel alınocaktır. 2 öğretırn üvesi olarak aimocak personelin bronşlan, doktoro yapmolorı gereken bılim dollorı osaflıdadır. DOKTORASINI VAPMIŞ VEYA YAPMAKTA OLDUĞU BİÜM DALI I Üniversiteye giriş kursları BRAN$ı Aerodinamlk. Mekanık, Mukavemet. Ucak sHftığt ve Mukavemeti. Goz Dınamlğı. Ucak Inşaatt ve Protesl. Elektronık Mun. Ucak Elektronigl. Elektronık. Elektronık Devrelen ve Lab.. Elektronık Oevre ve Sentezi. Matemotık Öğretmeni Lıneer Cebır Anolıtık Geometrl. Yuksek Analız. Dıfransıysl Denıclemler. Fizik öğretmenl Fızık, Modern Fızık. K'myo Öğretmenı Kımya Ele<tnk Mun. Elektrık Makıno Tettellerl, Devre Analızl v« Sentezi. Yuksek Frekans Tekniğl. Cok Yüksek Frekans Teknığl ve Lab. Modulasyon. Numerık AnaMz ve Elektrık Hesop. Antenler ve Propogasyon. Fransızca, Aimanca Öğretmenlerl [Doktora başloma koşulu aranmaz) 3 A'onıian mtelıkler: a. Erkek ve Türk vatandaşı olmok. b. Sabıkasız oimak. c. Sıvıl ve Askeri Okullardon cıkarılmamıs olmak veyo evvetce oskeri oğrencılikie ılışkılerl kesıimemiş olmok. d. Herhangı bır kodınlo nikâhstz olarok yoşomamak. e Yoptırılocok guvenlık soruşturmastnda olumlu sonuç olmok. T. Kendi nam ve hesabına tahsıl yapmış olmak. g 30 yoşından büyıik otnamak. 4 Isteklı oianlor. aşağıdo belırtılen belgelerle b rlikte en gec 24 Ekım 1977 tonhıne kodor HAVA HARP OKULU KOMUTANLIĞI YEŞILYURT / ISTANBUL adresıne bızzot veya PTT kanalı ıle murocaat edebılırler. a Muvazzof subaylıga gecmek isteğınl behrien dOekce b Mezun olduğu fakuite veyo yüksek okul dîploması veyo noterden tostıklı suretı. c. Ktsa mesleki bıyogrofısı. d. Doktoro veya doktorayo boşlomo belgesınln oslı veyo noterden tastıktl sureti. 5 tsteklilerden n'teliklerl uygun oianlor bıldırüecek ılel blr tcnhfe Havo Horp Okuluno mulâkota dovet edlieceklerdır. 6 Alınmosı uvgun görulen personel, Teğmen rütbes! ile Hovo Horp Okulu (ISTANBUL) oğretım üyesl olorak goreviendırliecek ve aynco universıtelerdekl akademık karıyer coiışmaiorıno devam ettirileceklerdır. 7 8u eiemonlor muvazzaf suboylığın gerektirdığl butün hakiaro sohıp oiduklorı gıbı oyrıca tosorı haimdekt venı Harp Okuiion Kanunu gereğınce umversıte oğretım uyelerınln sahıp olauğu butün haklara da sohıp oiacoklardır. (Basın 26304 9760) Ucok Müh. SDÖRTLER EDERSANESI Yetcnek ağırlıklı Modern ve klasik sınıf lar:i I.DEVRE II.DEVRE||, liseson 5kasım I9kasım| beklemeliler 3lekim 11 kosımj KAYITLAR BAŞLADI Xa§aloğ!uİst.Tel.22 24 60' Cumhuriyet 975i ISTANBUL ÜNiVERSiTESi REKTÖRLÜCÜNDEN Oniversitemlz :Edebiyat Fokültesi Emekiı Öğretım Ord. Prof. Dr. Ûyesl İsmail Hakkı Uzunçarşılı'yı kaybetmenm büyuk üzüntusü ıcındedır. Ailesine, Oniversitemız mensuplonno ve öğrenc'erıne bassağlığı: merhuma Tanrı'don rahmet dılerız. (Basın: 26699/9758) KIRIKKALE BELEDiYE BAŞKANLIĞINDAN İLAN 1) 30 9 1977 gunu yapılan ıhoiesınde hoddıloyık gârulma\en 1493 5 0 0 TL. keşıf bedeilı 10 000 m3 asfalt mıcırı taşı 3490 sayMı kanunun 40 maddesı gereğince 30 9 1977 tarihınden itıbaren bır oy müddetle pazarlığa bırakılmıştır. Pazoriık ıiânı müteakip hoftonın pazartesi, corşomba ve cuma gunleri saot 15 00 de Beiedıye bınosındo Beledıye Encümenmde yapılacoktır İşln kesın temmotı 117 110 TL dır Tolıp'ılerın 1977 yıiı Tıcaret Odası vesikası veyo mensup olduklorı meslek odalan uye kortlorı ıle benzerl ıs voptıklorma doır beigeieri ve kofi teminotlon ıle pozorl.k gunlerl Encümen'de hozır bulunmalorı Pazor'ık evraklon hergün mesoi soo'lerı dahilinde Belerise Fen Işleri Mudurlüğunde bedelsız olarok görülebılır Keyfıyet ilgilılere ılân oluTjr. fBosm 26429/9749) 2) 3) 4) 5)