Katalog

0 ÛB I CUHHURIYET 23 OCAK 1977 ABDULCANBAZ TURHAN SELÇUK POLÜliRİMıZ 1AM"... \ SiL£ MllİKLÎUMİ2 M İ M «AflFtNDKiYlf AUUŞ SAM YELİ Yazan: IMehmct SELAHATTİN 27 Deme T» Hiç olm«7«ia bana dpme Hoşlıınmsm ofhım övle şeylerden Bpy de olsak paşa da sonunda dolduraragımız blr metre toprak övle Hakkı Baba Dün bana senden bahsettılpr Mtldürmuşsün eskıden Agırına gıtmesin benlmle çalışmak O naiıl söV Hakkı Baba Az nnce demedlniz mı bey de oliak paşa da sonunda dolduracagımız bır metre toprakhr rtive Mpvkide makamda gozüm yok benlm Bır lokma ekmek bulayım kâfi bana Yeterki çocuklarım sokaga dökülüp sefil olmasınlar thtıvar bıraz şaşırmış, bıraz Uzgün uzun uzun Fahrı nin yüzüne baktı Sonra başını salladı bir ikı cık cık çektı Oglum daha pek gençsın Çok çabuk yıldırmışlar seni öyle oldu Hakkı Baba Allah kımsryı açlıMa terbive et mesın Şımdiye kadar aç kalmadım ama korkınu içımı dnl riıırdu Tıpkı karanlık geceler gibi Allah razı olsun Ş«yh Ab dulkerım ıle Mphmpt Beyden Onlar da olmasaydı Allah Allah, Allah Allah, kaç yaşındasın evlat? Otu7yedı Daha pek gençsın tyı gunler gorürsun uı^allah Inşallah Hakkı Baba Allah 40luk iocuguma acusuit Amın Kaç tane var? Üç K17 erkek? tkisı erkpk h1ri kız Allaha emanet îvi adamdı Hakkı Baba Çabuk ısınmıslardı blrblrlerln» Işımız agır deftıl, dedt Bol bol konuşmava vaktımız olacak A7 sonra kapı açılmış, Memet E«y ıçeri gırmıştl Faiırı h*men avaga kalktı O dedı patron Gelmişslniz demek. Evet bevpfendi Hakkı Babayla tanıştınız öyleyse Evet Beyofendi lyı ıyı Beraber çalışırsmız artık. Sagolun efendım Geldiği gıbi cıddıyetle çıkıp glttl Memet Bey Hakkı Baba ' Şıınu gdruyor musun dedı IÇucagımda büytlmüsrUr Babasını hatta dedesıni bılırim Hepsı lyı ınsandırlar Zengln lıkİPrı deden babadan kalma Lakın, kıblrleri joktur ha tn sandırlar oğlum, ınsan Bu dünyada en oneınll şev dp ınsan olabılmektir Zengınlık dp ün de mevkı de ınsana bakı degll «Bakı kalan bu kııbbede bir hoş sadadır » Öyle efendım Bırak şu efendlml Hanl bana Hakkı Baba diveeektin. Kusura bakma Hakkı Baba daha alışamadım Alışırsın, alışırsın. însanm dünyada alısamayacagı sey yoktur O akşam ayrılırken, Fahrı Hakkı Eaba sen çok ıyl Insansın, dedl Adama sarıhp opmek geliyordu ıçınden Inşallah. inşallah Nıçın tnşallah Seksen yaşını geride bırakah hant oldu dsha np hlçim tnsan olduğumu kendım bıle anlayamndım Onun ıçın ınşallah diyonım Yok, çok Iyl adamsın £.h, oyle olsun Sonra Fahrı nın gözlerlni ta içıne bakarnk Beni bılınem ama Fahri Efendı oglum ^en çok lyi bır lnsansın Onıuı ıçın Allah yaıdımcın olsun denm Kendı lyıhğın Hakkı Baba Degıl lyilığın yüzürıdpn seııı hpp keder Uzünrü taklp edecek Onun ıçın Allah yaıdımcın olsun derim Bu dunva na mussuzun uRiırsuyun oğlum Ne ıse şınıdı keyfını bozmadan evınp gıt de onümuzde çok zaman vaı bnl bol konuşuruz O gece hep Hakkı Babadan bahsetti karısına Blr »ra, onun uyuduğunu hısspderek sustu Uykusu yoktu Sevınçt«n ol 9 malıydı bu Ne demıştı Iiakkı Baba ona «lyılıgm jrüaünden senı hpp keder, üzünttı tikip edecek » «Allahım sen Iyl günler ver» dıye sonıa Tannsına yalvardı tşine rnunta7aman Ridıyordu Hakkı Baba ona onre mızan yaptudı Baktı kı beceııyor sonra buytık dpfterı ışlettı. Onu da başardığını gorünte yevmıve delterıni verdı ellne tşmi tıtızlikle ve temı? olarak yapıyordu Fahrı Ihtiyar, çok memnundu ondan Bıınu sık sık da Memet Beye soylüyordu Üç ay sonrn maaşı altmış lıra olmu^tu Çok ıyı paraydı bu BUtıin korkuları kalbının uzptındekı ağırlık uçmuş yerıni güven duygusuna tprketmi";tı Sağlam bir ışı vaıdı Kazancı İyiydi Artık evınp yuzü kınşıklarla dolu dönmuyor çocuklar onu spvınçlp karşılıvorlardı Fatma Hanım Şeyh Abdülkprım in Eyüp'teki tekkesıne hemen hemen her Run gıdıyoıdu Eazen yanına gplinıyle, torunlannı d« alırdı Reyhan hiç bır kadının Spyh Ffendiden kaçmadıftını ilk RrtrdUgmıde yadırgaınamı<ı brtünmek istemi"; etraftakılerin «yıplamalııı ıı^pııne onlar gıbı davıanır olmuştu îlk sımlar e n erile bU7iılp yaptıgı bu u,e zamanln ulısmı^tı 5 y Efpndı kuL eal bır adamdı rııc ondnn kaçılır mıydı Ç>evhın keııdısındpı onlieş yaş büvuk kinsı oturduğu yerden kalkma/ e\ hı/nıetını neıedon Rddıkleıı bıhnmeven bır Sürü kadın ydpardı Ba?en Rpvhaıı a da ış (,ıkıyordu Sık iık selrimlık tarifına goçnor sıı IM geldiRinde Şeyhıtı günluk hızmptlprını vapıvorclu sp\he humet ctmpk kutsal bır gorev sa yılıvordu kadınlar arasında Rejhan onun baU^launda bır tuhallık hısieder, derln, Rimsı\ah go/lprını U7(>ııııdp hıssetlıgındp i7ah edemedigi bır duygııvla uıpeurdı Ona oyle gelıyoıdu kı Şeyh vürudunuıı bütun haıekftlı kısımlarını hn7İa seyredıyor, hatta gözlerıyl» onu soyuyorciu Bu duvgusıınu kımseje soylemedı Kocasımn vplınımetı »avdıtı bıı kııtsal adama boyle spyler vakıştırdıgı ıçın ıçıncıe» *endını ayıplardı takat yme de hıssederdı bu ganphgı şeyhın bakışlarında Pahıı 011ların tekkedt oldukUı ını düı;.unUrken huıur du \atrtı Hiç oır Dayıanıı kaçıımaz bazı pazarlarda da Şeyhi zl \aıpte gidcı /orl» elıni öppıdı Tekkev« gitmedıgi pazarUr, üç voıugunu \anına alır iramvayla t.ulhane Parkına götti ıuulu unlan Saatlerce ellerınden tutnr gezdirlr, lstediklerı her $pjı Ahr voıukiuklannda kucnklar, akşam eve yorgun argın fa kat nıutlu donerdı Hxkkı Bab.ıhayla di çok dost olmuşlardı Dostluktan da ot«je baba ılc r\lıt gıbı olmuslntdı Bu 7amanın ın^ını dpgüsin pvlat dprdı ihtıyar ona Ya jtı? sene CV\P1 çınelndın ya yti/ sen? «ionra Şimdıki devır uğursuzun hııst/ın Onun Anka.aya ış aramaya gıttiglnd« yaptıklarını dinl»yıncp gülmekten kırılmıstı Hav Allah saglıftını verMn Fahrı Efendl oglum Demeıc, Famız dedigın adam sana çalım sattı ha! ~ t'pkl ınsanlaun hoyıına blr bırbırlprıne çalım atmakla rakıt BFÇirdıkİPrinı btlmnor mııyclun' Neredrn hılpregnn inba (,ok lvl günlprım oldu ama, klmwve olim vipnnk •»klımın vıcunrian bıle geçmpdi Bencs ygşamak ola£an hır SP\ Kımı ı\ı vaşar kimı kotu Başkasının vasantnı bana ne Ptkı vapar' Bıınu anla\nmnorum l?tf Bemrn bildiıgım havat budur Ramı? mılleuekılı dPftil de ba»vekll Wl§ (DEVAM1 VARJ Ortadoğu'da Devrim Yılları Kahlre'de ısının gfllgede 42 dft rpceyi bulduğu o cehennemt yaz günlerinl anımsadığım zaman 1932 Iemıınu VP Agustosundan bende en derin ızi bırakan 12 Agustosta patlak veren «Kafr el Dau, w ar» olayı oldugunu aıılıyo rum O gün Iskenderıyenin yır mı kılomeüe GUneyınde «Kafr el Dav. v. ar» denılen yerdeki buyük bır tekstıl fabrıkasının ışçlleri mudurluk bınası onünde toplana rak fabnka idaresınden ücretleri nın arttırılmasını ve ışçılere ko tü muanıele eden bir yonetıcının başlarından uzaklaştırılmasını ls tpmışlerdıı tsçıler ısteklprını ıle ri sürerkpn bır yandan da Dev rıme ve lider Muhammed Nerıbo baglılık sloganları haykırmaktan geı ı durmamışlardı 1949 dan berı güç kazanmaya başlavan ışçi ha reketının Devrımden sonra bu ilk gosterısı ıdı «Mısr Bankıun mah olan tekstıl fabrıkasının yonetı oılprı ısteklenni geri çevırınce işçıler fabrikayı işgal ederek gre ve başladılar Büyükelçı Mahmut DİKERDEM İLK KURBANIAR Ama Devrim Konseyımn lsçıle re tppkisı inanılmayacak kadar sert oldu Önce polis ertesi sa hah da ordu btrliklerl tanklarln fabnkanın çevrpsmi sarıp dışarıy la temosını kestller Sonra fab rikavı işgal edpn 100 kadar işçi nm üTerıne yüriiyup ateş açtılar Korkunç bır boğuşmadan sonra fabnka boşaltıldıftı znman işçüer arasında sekız «İU yırmı vash savılıyordu Fakat Nâsır ın gaza bı bununla da vatışmfrm,ştı He,? 1 I w men o gün fabrikanın onlındnki gpnış mevdanda kurulSjl tff^/k V ı l ^krel halkın nefret Verı mahkemp ışçıleıin lirlert dur ettigı bır Kralm idaresınden kur ya bırbirlprıne düçeceklerını va munda olan Mustafa Hanııs IIP tulma roşkusunu hesaba kata da dış ptkılerle silinıp gıdecpk bır arkadaşını idama mahkum rak Devrim Konseyme açıkça İPiını sananlar vanıldılar Bunun ederek halkın gozu onundp da kaışı çıkmavan Mısır Komünist başlıca nedenlerıni bır yHiıdan ragarında sallandırdı Kıral Fa Partısı, Na«r ın elıyle bıçimlen Mıiır toplumunun o günkıi ko uık un havatını bagışlavan De\ mekte olan yeni reıımın Ulkeyı şullaıında ote yandan da ihtılal rım ilk kuıbanlarını isçıler art tipik bır faşizmın çukuruna gri liderınm bu koşulları kendı ya sından seçmıştl Belki bugün Mı tılrdügUnü görUnce sert eleştırıranna ı\i değerlendirmiş olma sırda bıle unutulmuş olan bu lpre başladı Pakat Nasır ın tep sırıda aramak gerekır Nâsır O olay askerı ıktıdarın daha ilk kısi daha da tert oldu ve ele neıal Neclb i zararsız hale getı günden nereye dogru yoneldıgını Keçırılebılen lum Marksıst ay rırken Mısıı da ıktidara aday tek gostermek bakımından çok onem dınlaı tutuklanıp hapse atlldlsıyasal orgulp VAFD Partısı hdır lar ne de oldtlrucu bir daıbe vur 22 temmuz darbesını yapan duğunu sezdı ve kendısıne hi7 NASIR HANEVİ subaylar devrım sonrası drinem mpı arzeden bürokrat sıvılleri Aslında (uplumdakl sınıflann ıçın hazırlıklı degillpıdı Aıala de yanına alarak ülkenin jone hıçbırınp tam olarak vıslanma rında belırll bir ıdeolojı baglıhftı tımıne tam anlamıyla elkoydu yan askerı diktatoryaların uzun da yoktu Grneral Nprtbln tas Bakanhklar, genel müdürlukler bznuılu olması olanaksı/du NP fıyesınden sonra Devrim konscvi elçılıkler kısacası devlet çar var kı ıç ve dış etkenler Dev nın tartışmasız lıderlıgıne yuksp kmın kılıt noktaları subaylar rım Konseyinın işını kolaylaştırı len Cemal Abdülnasırın lhtılal ve oıılaıın buvruguna gırmevı yordu Içerıde yo7İaş.nııs bir den hemen sonra yaymlannn kabul eden sivıllerle doldurul yonetimden ve Ingilız boyunduru «Devnmin felsefesı» adlı kıtabın du Böylece yenl blr asker sıvıl fiundan yenı kurtulmus sınıf bı dan fla anlai.ılıvor kı bu genç su bürokrat smıfı yaratılmış olu linrınden uzak bir tarım emek bayların kafalan kaımakanşık ol yurdu Ama Nâsır karşısınria ıkı çisi (fellahj yıgını askeılerin dugu gıbı bılgı dağarcıklan da guçlu rakip bulacagmı bilıvor vaad Pttıgı toprak dağıtımına fakırdı Içlerınde bır çeşıt sos du Komunistler ve Musluman umudunu baglarken, dışarıda Mı\all«me daha dogrusu popllll7 Kardeşler Her iki rakibı de sln sırı cevreleyen Arap dünyasın me \atkın olanlar bulundugu da Nasır harpkptı Arap mılliyetçi kadar bagnaz sag< ı hır kurulus dlrmek halkın gozünden düşür mek gprekıyordu Bu işte de Nâ liğımn uvanışı ve Israıle karşı olan «Müsluman Kardeşler» or sır yaman bır oyuncu oldujunu Arap Bıılığının dııılmesl bıçı gutunp yakmhgını gızlemnpnler kanıtladı Bir yandan Mısıı ın mındp yorumlanarak heypranla de vardı Darbe başanlınrava k\ en onemli sorunu olan toprak desteklenıyordu Amerıka Nnsnı dar su yüzilne çıkmayan goıuş komlınumıp karşı bır kalkan gi ayrılıklarının darbeden sonra reformu kanununu çıkartarak çok kez ıhtılalri kadroyu çatlat solcuların elinden silâhlannı ahr bi goruyor bu yüzden Mısırdaki çıkarları bozulan Ingılizleri fren tıgı ve kpndı içlpnnde bır temız ken öte yandan kendlsine uy leme hareketinin basladıgı görü durma bir suıkast düzenleterek lıyordu sovyetler Mısırdaki yenı lür MUslüman Kardeşler örgütunu rejime dojru teşhis koymuşlardı yasadışı ılân ettl Aynı zamanda ama Nasırın urkasında Amerika Peru'da, Etyopia'da, Porteklz sanayı işçıleri hUkümetin sıkı nın destegi bulunduğunu bıldikle de ve kendımi7den ornek ister denetimi altına alındı Zaten ri ve henuz Akdenizde Amerika sek 27 Mayıs Türkiyesınde boy ile boy olçüşerek güçlerı olıııa var olmayan grev toplu sozleş le olmustur Fakat 19S2 tpnımuzu dığı içın Nâsıra karşı propagan nu i7İeven aylar ve vıllarda Mı me haklarından soz edilmez ol du Nasır bir sağına, bir soluna da saldırılarından otede bır ey sır Muhammed Necıbın tasfiyeleme Keçemvyorlardı Bu durum %i dışında böyle bir olaya tanık vuruyordu Bu ıkili oyunu ilk Nâsıra çok degerlı dört yıl ka^ anlayıp karşı çıkan komünı<>t olmariı ler oldu 22 temmuz riarbesini zandııdı 19S2 temmuzundan 19")fi Onıkı genç ve tprıubpsız su ekimine kadar geçpn süre ıçin bayın ellerıne geçen iktidarı u Kral Faruk'u bağışlayan Devrim Konseyi ilk kurbanlarını işçi liderleri arasından seçti 0/ SOSYALıST ETiKETı TA5IYAN NÂSIR DEVR1M1 ASLINDA KENDINE OZGÜ BıR ÇESıT ARAP MıllıYETÇjSI POPÜLIZMDI KALK YARARINA GORÜNEN ıJLER YAPARKEN SOSYAlıZME SIRT ÇEV1RMES1, EMEÇ1LER1 SAVUNAN AYOINLARI EZMESı, KALICILIK N1TEL1G1Nİ YOK ETTı İŞGALİNDEK1 FABRİKAYI KUJAIAh MISIR ASKERLERİ.. mllliyetçtliltl akımının, antiemp«T yalist içeriglnden ötürU, bir çeşit «Poptllizm'e dbnUşmesindeıı iba ret oldugunu v« bu kendine özgll dllzenm azgelişmış Ulkeleı için sosyalizme gıden yolda ge çerli bir ornek savılamıyacağıru bPlırtmek istedim Nâsır Ulkesı ne egemen olduğu sırada Mısırın milli servetinın yuzde ellisini nü fusun yüzde bırbuçuğu elinde tu tuyordu Bu bozuk dllzeni kim yıkarsa yıksııı, bir dızı reform ,h,arekeü«nne gırijtnejre zorlana caktı Nitekim Nasır da bu volu sp(,tı Topıak mulkiyetını kısıt ladı sanayileşmeye hız veıdi ya bancı şırketlerl devletleştirdı A 111a bütun bunları yaparken sos jalızmin bılımsel yontemlerin» sırt çevirdi emekçi yıgınlann öz lemlerını dile getıren aydmları pzdi, halk yarannı saptamada kendinı tamamen ozgiir saydı Bu vüzden de yaptıklan kalıcı olamadı ölümunden sonra Mı sırda görulen slyasal ve ekono mık gelişmeler, Enver Sedat'ın Amerıkan emperyalizmıne kucak açması, Nasır reıımınden kaçan tutucu muhaliflerm Mısıra don» rek etkılı bir rol oynamaya bsslanıaları, sosyalıst bır temele » turtuldugu sanılan ekonomtk yapının yenıden yerli ve yabancı sprmayeyp ıı,ılması gıbi somut olavlar yukarıda ilerı sürdUğum savı dogrııl ımaktartır w de Nasır başarısız bir toprak fr«foımuna, gıttıkçe artaıı ekono ınık ve mah sıkıntılara Ingiltere hükümetiyle Suudl Arabıstan Kıralının onu devırmek içın har cadıkları çabalara ragmen knıdı sıni ve rejımı nyakta tutmasını büdı Bu başarıda Nasırın dış polıtıka ydnetımınde gosterdıgı olağanüstU hUnerın bliyük payı olduğunu hemen soylemek gere kır önce Suveyş Kanalının boşaltılması sorununda Ingılızlerle nıUcadelesı, sonra Bagdat Pak tına katılmayı reddedişi ve Kanalı millileştirme kararı onun pretijıni korumasına ve Iç sı kıntıları gölgede bırakmaya yeti yordu Nıhayet, 1956 ekimınde Ingı lızlerle Fransızların Israıl'le bır lıkte SUvev* Kanulına yaptıkla rı saldırı Sovyet ultimatomu u /enne durdurulunta, Nasır ulub lararası bır devlet adamı sıfatıy U dokunulmazlık kazandı Mı sır emekçı halkı açısından bunun bedeli, tepesınde balyoz gıbi duran bir baskı rejimi oldu Antiemperyallst dış polıtıka gere gi Mısır'da güç kazanan toplumcu akımları Nasır, yaşamı boyunca ezmeye çalıştı Onun ka fasında ve günlünde Arap mıllı yetçiliği davası yatıyordu Flın den gelse «Buyük Arap Imoira torluğu»nu kuracaktı. Nitekim 1958 de Suriye ile birleserek «Birleşik Arap Cumhuriyetl»nı kurdugu zaman büyük duşunıln gerçekleşmesınde ilk adımı at tığını sandı llglnç olan şu kl, Suriye Ue birleşmek ıçın N»sır ın öne sUrdügtl koşul Baas ve Komünist Partilerinın kapatılma sı oldu «Rals» solcularla işbir ligini lstemiyordu Hatta tsraıl tehllkesi karşısmda ya da Ka nalın mıllıleştırılmesı ve Aswar Barajı konulartnda oMuJıı gıbt, Batı devletlerıne kafa tuttugu, sosyalıst bloka yanaşır goründü £11 zamanlarda bile Arap solcu larıyla ışblrlıglni reddettı Sov yetler ise Nâsır'ın baskı reıı nıını şoven mıllıyetçılığıni dış polltlkasında uyguladığı «taraf sızlık» ve «askeri bloklara katıl mama» ilkelerınin ytlzü suyu hürmetine gormezlikten gelme yi genel stratejilerine uygun bul dular KAUCI OLMADI Yukarıda ozetlempye çalıştığım gözlem ve yorumlar elbette ki 1952'den Nasınn ölüm tarıhine (28 eylul 1870» kadar sUren onse kiı yıllık bır rejimın yeterli bir degerlendırmesi sayılamaz Mısırlı liderin kurup uygııladıgı sıste min sosyal ve ekonomik yapısını derinlığine ıncplemek bu kitabın boyutunu aşmaktadır Ben bura da sadece «Sosvalıst» etıketi ya pıştırılmış bır riıbpnın gprçpktp Nasırın damırasını t^şıyan Arap YARIN. DEVRıMOEN SONRA TİİRK YUNAN IUJKILERI 1 ıı 1 • IIMI Galatasaray Liscsi 195253545556 MEZUNLARI 29 ocak rumartesl akşamı Büyukdere Bosfor taj da toplaruyoruz En gilzel gunlerimizı anmak Uzere tum arkadaşlarımızı beklıvoruz ' Ö7İ R BFKKAA TEL 46 70 > I O (( umlııırnrt 7ÎD) TiFFANY BULMACA SOLDAN SAGA 1 Sümuksel zirlaıın dış ta bakası 2 Güney Dogu Anado lu da hır dag Bır peygambrr 3 Tersi mağnp7yum < ısmının simgesi Kopek 4 \emek ten onrp ıçılen ıçkı S Kısa saplı balta Vurudun dpunım İPrını saglayan organların genel adı fi Kısa ranıan Bır 110ta 7 Yaprakları yuvarlak ve ge nı>, çıçekleri beyar sarı mavı veya pembe renkte durgun sular da veya havuzlarda yetışen bir su bıtkısı 8 Katman 9 Ka Q denız kıyılarında bır petrol kentı Tersi engel YUKARIDAN AŞAGITA. 123456789 DLNKtl BLUMAtANlN ÇÖ/.ÜMI; 1 Org 2 Güney Amerika' da ısteplere verilen tsim lı> glltere adasında blr kurtuluş or 1 Gomalaka 2 Erkek gütü 3 Iz ölüm vaktı 4 Dara 3 Lafazan 4 enaT tstanbul dışı memlekPt Elbı Boza 5 \K 6 Etimoloji 7 senin buruşukluklarını gideıpn Kıra7 vA 8 Çabala 9 Sa«İPt 5 Genişlik Tersi nes sanıler. nel 6 Tersı boru sesı Bır Osmanlı şaırı 7 Ka\ıp Şu AŞ\GITA «ünlerde anma töreni düzenlenen unlıi bır şalrınıızın sovadı 8 1 Grlenek 2 Oran MsA însanın düşünmp VP onlpm alma ^ Mefahir 4 akaT Maça yrtlst Bakı Tersi beya7 9 S Tozan 6 adabaL Bi 7 SatrançU yenllf) Blr sucuk Kano Oval 8 Ar Jale 9 tilri) yiyecek. Azaml Ar.