Katalog

D 6 BI CUMHURlm 20 0OX 1971 SAM YELİ Yâzan: Mehmet SELÂHATTIN Blr gttn evde ya.lnızdı Reyhan. Kapı vuruldu, acfcı K»rıı«ads Sakms run anası duruyordu Buvur ettı kadını, likın bir yandan cia yüregı hoplamıştı Hıç hoslanmadıgı ba kadın n«y« felmıstı boyle ansızın1 Vefasızlar, dıye yerleşn kadın Ayol, ınsan hlç esld leomşusunu arayıp sormaz mı* Valıa teyze hiç \axtımiz olmadı Zaten sokag* d» çıknuyonım Neveymış o oyle' Manto gıyemıyorum bır türlü » T M Koeam zorla, birkaç kere gnd,rdı faıtat, ben alışamadım işte Canım ne var bunda Bak bu yaştan sonr» bi» bil« ahştık Gençsın. guzelsm boyle e\e kapanıp kalmak olur mu hlç? N'e vapayım elımde degıl Revhan ın uzerınde gunlük kıyafet* vardı ve epeye» pejmürriejd: gıysılen Kadın Ah kızım diye Iç çektı Lâvık mısın sen bu giysılere, bu sıkıntılı havata Bu guzellık, bu tazehk sende varken Halımden şıkayetç: degılım ta, diye cevap verdi Reyhan, saf saf Ah gençlik ah akhn başında olsaydı hiç böyl« mi sbylerdın 7 Bır gun dunjayı anlarsın ama ış ışten geçer Bak bana. kocam oldükten sonra ne tahpler çıktı ama hepsını reddfttım Yoksa şımaı boyle mı olurdum Delı ıca'a nereden bıl«ceksm Ben:m kocam Allaha şokılr sag teyze Sonrm, hiç bır şeyden mahram da bırakmıyor bızi Daha neden mahrum olacaksın kızım0 Kapanmıssın ev» ne dünya gordügun var, ne ınsan Halbukı lsteseydın . Konuşmandan hıç bir *er nalayamadrm teyz». N«ji istesevdım" Tabi anlamazsın Aklına takmışsm bır kere, Fahrı da Fahrı Sanıcı yer yuzünde başka erkek Totanuş glbi Benım ıçın yok Sen oyle san. Ne yanıp yıkılanlar var senin için' Is**««n «îlnı soguk sudan sıcak suya sokmazsın. Prensesler gıbi ymçamn valla Ya1 Elbet. Reyhan, bir şeyler sezinlemeve ba?Iamı$tı Bu kmdın hiç de m niyetle gelmemışti evlenne Yavaş yavaş îaşkınlıjının yennı ofke sanyordu Kımmış benırn için yanıp yakılan, dedı sert »ert. Idr^s olüyor serun içm valla Yerin dıbıne batsm Idris Evli barklı adam, ut*nauyor mu' Bosandı kızun, boşandı Senın vuründan karuını bosadj. Gelsın bana dayor, onu ıncıye elmasa bofayun Bır giydıjmi bir dah» gıvmesın Allah canım alsın onun. Zaten yasamıyorum onsuz, dlyor Bıraksın Fshn'rtln p<çlenni gelsın bana Kes, dıye havkırdı Revhan Kes' Boyle bir tekllfi getlrmeye utanmıjor musun 7 Madem o kadar degerlı buluyorıun o soysunı, kendı kızım peşkeş çek ona Kızım Bak teyz« burava insan gıbı dostluk ıçın gelsejdin »«nl ba$ıma taç ederdım Ama, sıkılmadan, yaşmdan u'anmadftn üç çocuk sahıplı bır kadını ayartmava. b'r yuvayı pkmaya geldığuı için sem dınlemeyeceğım Hemen k&lk ve bu «Tden gıt. Kızım Defol dedım sana' öfke başıma sıçradı, defol gıt buradan voksa, saçlanndan sılrükleye süriikleye atanm »enı iokaj» Konu komşuya rezıl olmak istemıyorsan hemen k»lk r t bu erden. Saçları dıken dıken olmuştu genç kadinın. Kesık kesık »oluyor. kadının uzerıne atılıp onu parça p&rça erm«mek ıçın kendını giıç tutuyordu Yaşlı kadın R«yhan'ın bu halınden korkmuyîu Alelacele toplanıp kalkarken. Sana ı^lık ıçın gelmıştun kızım, dıyebıldi îyıhğın yerın dıbıne batsm cadaloz kan. Sen jılhk kınnı ver ona Bo>lece duvarlan kemınnekten kurtulur. Hem onun Uvığı da odar. Defol buradan, bır daha da karşıma sakm çıiayım deme, parça parça ederım senı Kapıyı arkasından ^'urdu kadınm Sonra kendıni odının ortasına atıp, sarsıla sarsıla aglamaya başladı. Bogulacak gıbi oluyordu. Çığlıklar a'uor, saçmı baçını yoluyordu. Yok anam yok, diyordu bır >andan da Burada yaşanmas artık. Kocam gelsui söyleyecefcım ona. Gıdelım buradan, gıdelım buradan Belkı saatlerce böyle agladı. BereKet, evde kaynanasıyla çocuklar yoktu Bir muddet sonra sakınleştt Entarisınin onunu yırtmıç, bütün duğmeierını kopartmışı Kalktı, ustünu değıştı Yüzünü elını vıkadı, tarandı M'onıkun oldugu kadar az oncekı çtlgnüıga \aran keaerlı halıni uzennden atınaya çalıştı. Yıne de Fatma Hamm, onu gorur gdrmM, bir talnTn ş«yltrın gectıfnı anlamıştı Kız nedır bu halin, dıye so'du Gozlerınin ıçi tapkırmm, agladın mı yoksa? Ya. Üzme yavrum kendinl bu kadar Nasıl olsa dbneeek k<v can Allah ba'ka keder vermesın. Ölmedı ya, elbet gelecels, ıaşallah ıste bulmuş olarak. tnsallan buîamaz. O nas.l soz oyle' Bulamaz inçallah ana Bulamaz da bu pîi yefl terkedlp gıderız Istanbul'a jerleşınz Sejh Abdulkenm onft soz vermedı raı' Yardım ecer bıze Orada ış bulur kocam. Gidelim buradan, ne olur gıdelım bu uğursuz verden Mlah Allah ne oldu kızım'' Bır çerler var bugun »end»T Tuttu. bır bır hev seyi anlattı Revhan. Aglaya ağlaya Kaynana hıç ce\ap vermeden onu dmlemıştı. Sonra, ajjr ağır çarşafını gırınmeve başladı. N'ereye gıdeceksm ana' Gıdıp o pezevenk karının hakkından gelecegım. R^han telaslanrruştı: Sakın ha ana Sonra rezil oluruz memlekete. Herkes duyacagını zaren du\acak Halkın ağzına sakız olmava.lım Ypptıfı 'anına kâr mı kalacak orospunun 1 Hıç kimsenın yaptığı vanma kâr kalmas ana. Eden bulur. Onun da kızı var Eğer yjkarıda Allah varsa, hiç ku$kun ohnar sm onları <~er?sız bırikmaz. Amenna. ÎKI kadın uzun uzıın konuştular Fahri dondu|ıın<le ıç Wîe bulmuş olsa, yıne de burada kalmamaya mandıracaklar, l«tanbul'a gıdeceklerdı. Burada kaiırlarsa baslanna türlu belânıt» z*~ lecffeı kesındı Sınirlı Erkpktı Fahn Cınavet bıle ı?le5"»bılırdi n»musu Ljruna En uısl bu ' e r > n •erketmektı Bunda anlaşınra, bıraz ferahladılar Çocuklann ev« dolrtı»gıvla da cır hay huvdur başUdı. Ounün üzüctl olayım, o an içift, unut'r'ir Fahrnui elı boy doru«ü onlar 'cın tal'hin bif lutfu Olmılftu. ÎXt kadmm urtılecskl»nrp sc\ıimel*n F*hrM gasırtmadı Atü Lâkın bunu kpndısı^e jnK vermek ıçın bır davramı kmbul rek. farla uzenrde durTadı Evi satıp, Istanbula yerleşme"e ke«nn karar Termıslerdi artılt. Ortadoğu'da Devrim Yılları Bugün Mısır deyince akla na sıl Cemal Abdulnâsır \e Emer Sedat adlan gelıjorsa, 1930 yıllannda da Mısır demeK Kral Fa ruk detnektı O tarıhte 32 yaşm da olan Faruk 1 Dunya Savaşı sonrasında tahtını koruvabılmış talıhlı Dogu htıkümdarlanndan bırıydi Zekıden çok kıırnaz kul türsuz ve ıhtiraslı ıdı Paraya. ka dınlara düşkundü ama soylenen lenn aksine hıç içkı kullanmazdı Onsekız yaşında tahta geçtı gı zaman halkın ıçten sevgısıv e karşılandığı halde, çevresıne top ladıgı asalaklarla sefahat hava tına daldıktan sonra ya\aş \?vaş Mısır halkının çozunden duş mus, sonunda halkın du%criıarı açık bır nefrete donuşmuştu Tahttan duşürüldukten sonra Kral Fanık'un dzel havatına da ır çok şevler yazıldığı için bu konu uzenrde durmak ıstemıvordum Ama onun donemınde Saray ve çevresındekılerm anlâk düşkünlugu hakkında bır ıki or nek veriTisdon ?er<>r" h P"egım KR4L FARUK Kısa zamanda gozden düşea bır krml oldu . Büyükelçi Mahmut DİKERDEM n kamuoyu Ingıliz duşmanlıgı ıle beslenı\or, sokaklarda ya bancılar hakaret ve saldırıya ug ruyorlardı Hükumet de konı mıllıyetçıligın gbruntusu saydı gı bu yabancı düşmanlıgını on lemek geregini duvmuyordu Ka hıre de sık sık gosteriler vapıl masına ızın verılıvor, h a t a bun lar tesnk ediUyordu' Yeter ki gostenler açıkça Krala karşı Ğb nüsmesın, çünkü bu takdird9 Kralın Nahas Paşa hukümetine hemen vol v»rme<ı mumkündü 25 oca<c gunü îsmaılıve mevkiınde Ingılızlenn 55 tane «B6Wk Nızam» askerını oldurdüklerı oğrenılınce VAFD Partisı Genç lık Orgtıtunün düzenlemek lstedığı mıünge îçışleri Bakanı Seraceddm Paşa ızm verdi. Aynı gun Kabır.e toplanarak önemlı kararlar aldr Ingıltere Ile dıp lomatik ilişkıler kesüecek, B M GUvenlık Konsevıne basvurulacak, Kahıre'dekl îngilız kolonısınden 80 kışı tutuklaracaktı Şehirde olağanüsttl bir hava esmeye başlamıştı Bu havav. 6 ev lul 1955 gunü Selânıkte patlayan bomba üzertne Istanbul'da eser havaya benzetebılırım Zaten V> ocak 1952 cumartesı günıl Kahı re'de olup bıtenlerle 6'7 Eylü Istanbul olaylan arasmda bir çok noktalarda benzerlik gördügümden. ıçmde yaşadığım Ka hire yangınının bendp kalan anı lannı aynntılanyla anlatmak lstıyorum: 26 ocak sabahı erken saaüer den başlayarak onbmlerce ınsan gruplar halınde Kahlre'mn Gıza Unıversıtesanın bulunduğu m*y dana akmaya başladı Unıversıte avlusunda ogrencıler toplantı du zenlemışlerdı. En sağcıdan en solcuya kadar tum Kahıre genç lığı orada bırıkmıştı Mısırda ünıversıte gençlığının mıtıng yapması az gorulen hallerden de ğıldır, fakat o gun ılk defa ola rak polısın oğrencıleri gogüsl»me yenne onlarla hasırneşir ol duğu goze çarpıvordu Göstenci ler kortej halınde Başbakanhk binasının önüne geldıler ve tem po tutarak Nahas Paşanm adını bagırmaya başladılar. Balkona îç islen Bakanı Seraceddın'ın sağ kolu sayılan Sosval tşler Baka nı çıkrp kalabalığa «Bugün sızin gunünüzdür, mtıkamını* alınacakür» yolunda bır nutuk çekln ce gençllfın heyecanı son haddin. bulmuştu. Başbakanlık binası önünde flç saat kadar suren bu toplantı ya pılırken şehnn merkezınde Kral Sarapnın buljndufu Abdin mevT danına vakın b r verde baska bi kalabalıgın toolandığı ögrenildi. Bu grup, sonradan duvduğumuza gore Ezher Camıi dgrencılerı «Musluman Kardeşler» derneğının mensupları ve nereden geldıklerı hangı sınıftan olduklan bümemiyen bir (lumpenproletarva=baldırı çıplaklar) topluluğundan kurulmuştu. Ben bu toplulugu gdremedim, Baş bakarüık önündekı toplantıyı lzled'in Mitıng devarn ederken saat 12 sulannda kentin merke zınden gofe dogrj kara bir du rr.an yükseldi Kahıre yaruyor du Sonradan yapılan Kahire yan gırj duruşması sırasında anlaşıl dıgma gore olaylar şovle geliş mışti Ilk saldırı Opera meyda nuıdaki Bedıa sazınosuna yapıl (De\amı 9 Ssvfada) TIRMAHAN İLİJKIIER BANKO DİYEH YOK Taruk hemen ner ak^am saat seklze dofru Kahıre'dekı Otorr.obıl Kulübune gelır doğruca bakara masasının başına geçer, bir nlre oynadıktan sonra kulübün en varlıklı üyelenyîe ara larında Tahudller de vardı poker oynamak Uzere ozel bir odaya çekılırdi Poker partilen çok zaman sabaha karşı sona erwdl. Kumar ovnamadıgı akşamlar Krala Kahire'nin sık kabarelerın den bırınde rastlamak mumkundü Tabancı artıstlere zaafı vardı. Hatta bir gece «Scarabee» admdaki gece kulubunde bır Fran «K kadın artısti ıle herkesın önünde el sakası yaptıgına tanık oldum Yine b'r gece Faruk, O tomobil Kulubunde on onbeş kisinın bulunduğu bir masada bakara oynuyordu O akşam Kra hn şansı yoktu, nep kaybedıyor du Kazananlar ise teker teker masadan kaçmaya başlamışlardı, çunku KraUn kaybettıkçe oyunu usatmak âdetir.de oldugunu oıliyorlardı. Sonunda oyun masasında 4 5 kışi kaldığı bır sır3da Faruk zararını çıkartmak ıçın 10 bın Mısır lırasına kâgıdı satmaya hazırlandı ama <banko> dıyen voktu Faruk masada kalan oyuncuları suzdukten sonra, Mısır'ın en tanmmış ve zengın aılelerınden bınnın genç ogluna dogru dondü, ovuna katılmasını ıstedı. Genç adam o akşam epev kazanmış fakat Kralın hemen ya nmda oturduğu ıçm masadan av rıimaya cesaret edememıştı Ka randıeını kaybetmeye nıyetlı olmadıgı, bır suredır o\una pek sevrek katılmasından bellı oluyordu. Ama halı Kralın gbzunden kaçmamış olacak kı ona doğ ru donerek «Haydı, neden ovnamıyorsun, banko desene» dedı Adam bozuldu ama yıne de oynamadı Kral bıraz bekledıkten »onra tekrar aynı kışıye, yan kı«gm yan alaylı, «Banko de messen erkek degılsm» dedı. Genç adam ışi şakaya boğmak istediyse de Faruk ısrarla «Ha nr hayır, ya banco dıyeceksın. ya da burada herkesin ıçmde er kek olmadığını sbyleyeceksm» de di. Adam saşırdı, bozuldu £akat sonunda Krah daha fazla kızdırmaktan korkarak ve işı pışkınlı KRAL FARUK'UN BAŞARISI TAHTI İÇİN TEHLİKELİ GÖRDÜĞÜ GÜÇLERİ BİRBİRLERİNE KARŞI KULLANMASIYDI.. ^•^WBv^^^*^^BWftl*^*^^B>J KRAL FARUK OIOKRATİK YÖNETİMİNİ YIKMAK İÇİN HALKIN GÜVENEBILEaöİ TEK SIYASAl KURULU5 VAFD PARIÎİSİ 101 ANCAK KİMLER TARAFINDAN HANGI AMAÇLA (IKARILDIGI ANLAJILMAYAN KAHİRE YANGINI; SONUNDA VAFD PARTISTNİN VE ONUN LİMRI NAHAS PAJA'NIN 6AJINI Y E D L ONSEKİZ YA5INDA TAHTA GEÇTıGi ZAMAN HALKIN SEVGıLıSı OLAN FARUK; KUMARA VE KADINURA AJIRI Dt)$Kl'NLÜGÜ; ÇEVRESİNE TOPLADlGl ASALAKLARLA BIRLıKTE SüRDÜGÜ SAFAHAT HAYATIYLA GOZDEN DÜ5MÜ5 VE ıÇTEN SEVGt DÜYGULARI AÇIK BıR KEFRETE DOMÜSMÜ5TİI... ğe vurarak «Ben erkek degılım» dedı Bunun Uzenne Faruk, «Zaten bunu bana kann da soylemışti» deyıp gevrek bır kahkaha attı ve masadan kalktı. (Havatımm sıkıntılı anlanndan bırını yaşatan bu olaydakı tum konuşmalar Fransızca c«revan etmistır). VAFD PARTiSi Kral Farux un ulke yonetıml konusunda en ıyı basardıgı iş, tahtı ıçın tehlıkeli olabılecek g"iç lerı bırbırıne karşı kul'anmaktı Kurduğu otorıtenm temeh büyuk toprak sahıplerıyıe tngılız ışgil kuvvetlenne dayanıyordu Bu mıistebıt ıdareve karşı dıkılen en onemlı sıvasî guç ıse «VAFD» Partıs: ıdı Mısır"ın mıll' kahramam Saad Zag ul'un 1 Dıinya Savaşı sonunda kurauğu VAFD Partisı 1950 yıllarında bır yandan Süveyş Kanalındakı tngılır ışgâlınden kurtulmak, öte yandan da Kral Faruk'un otokraük ıdaresim vıkmak ıçın haikın guvenebile ceğ: tek sıvasi suç olarak goninuvordu As.mda VAFD, toplumun her sıruf ve tabakasından ta rafli'i bulunan karısık bır örgüttü ToDrak ağalarından tutun da aç ve sefıl fellâha ve yenl gelışmekte olan sanayi ışçılenne kadar çeşıtlı çıkar ve egılımlerı bagnnda barındıran bır kıtle par tısı gorunumunde ıdı tlk kuruldugu yıllarda amacı ulkeyı tam bagımsızhgına ka%rusturmak olan VAFD Partisı zamanla sosyal da valara da egılmış, 2 Dunya Sa*»a şının bıtımı ıle Partının tarıhe karıştığı 195253 vılları aTasında ıse aydırüann ve ozellıkle Unı versitenın etkısıyle bır çesıt Sos }a! Demokrat Partı nıtelıgı kazanmışn. «Fıkır ışçılerl Burosa. mm kurulması S«ndkalara yasal haklar tanınması, top^u olma yan ış sozl?smeierınin düzenlenmesı gıbı Mısır'ın sosyal gelışme snde rol oynayan başarılar hep VAFD Partisı ıktidannm eserıydı Saad Zaglul'dan sonra Ingılızlerle mücadelesınden dtürü mıllı kahraman mertebesme erışen Mustafa Nahas Paşa bıle 1950 vıhr.da artık VAFD'ı gerçek*en tems:l edemıyordu. Abdulnasınn askeıi darbesmden önce VAFD akımı Mustafa Nahas ı, hele o nun yakm arkadaşı ve buyük bur luvazimn temsılc.si Fuad Seraceddn'ı aşmış halk vığırüannın uraut bağladığı tek «ıvasi orgut halıne gebrmisti Nahas adını çevıren sevgı ve sajgı hâlesı hâlâ yenndeydı ama VAFD'm yonetımı Dışışleri Bakanı Selahadaın Paşa gıbı solcu tanuunış gençlerın ehne geçnusü Bu duru mun etkılerı ılerıde askeri darbe den sonra su yuzüne çıkan ıktldar mucadelesı sırasında daha ıyı aniasılacaktır' Kral Faruk ıa VAFD Part'sının üışkılen hıçbır zaman meşrut! bır hükumdar'a Parlamen'odakı çofuniuk partısı arasmda var olması gereken ılıskılere benzerremıştır Faruk VAFD ı telkı de hakh olarak Krallığın bır numaralı duşmanı olarak gonıvor ve oartı jonet.cılenmn butün bağlıhk gosterılerıne rağmen VAFD hükumetlerının ergeç Cum hunyet rejırrune yol hazırlayacağına ınamyordu Bu nedenledlr ki Faruk 1950 yıllannda VAFD'ı ezmek ıpn çeşıtli tertmlere başvurmuş îngılızlerle gızlıce anlaşmış ve amacına 26 ocak HS2 gjnü Kahıre yangını sonucunda erışmiştır Ama o gun VAtT) Partısmı ık'ıdardan dovıren o'arlar altı av sonra Faruk'un tahtını başma yıkacak kadar ağ.r sonuçlar dogurmuştur. 1951 yılının son aylan Mısır* da Kral Faruk ıle Vafd Partisı hukümetleri ve Ingılizler arasında uçlu bir mücadeleye sahne oldu Basbakan Nahas Pasanın Ingılız Mısır anlasmasını feshetmesı VAFD ın prestıjını yukselt mış Krala karşı ofkeyı de alevlendırmıs'ı Faruk VAFD mıliiyetçılerırun tahtını yıkmaya hazırlandığına ıvıden ıyıve ınanmava başlamıştı Ingılızler ve VAÎD hükumetıvle gonişraelerden fayda umularruyacagını anlamışlardı Boylece Kral ıle tngılızler arasınd.. ortak duşmana karşı bT tertıbın tezgâhlanması mumkün gorünüyordu öte yandan da, îngılızMısır anlaşmasınm tek taraflı feshmden sonra Kanal boîgesındekı Ingılız kuvvetlenne karşı Mısırlı fedallenn gıriştıklerı genlla hareketlerı voÇurJaşmıştı Hava ıyıce gergındı. 19 ocak 1952 gunu genllalar TelElKebır garnızonuna gupegunduz saldınnca îngılUler çok sert karşılık verdıler ve 25 ocak gunü 1 genlla an ağır kayıplara uğrattılar. Haber Kahire'de duyulunca halk arasmda denn heyecan ve ofke yarattı. Zaten aylardan be TiFFANY BULMACA SOLDAN SAGA: 1 Japonja'da 1871 de or'adan kaldırılan savaşçı sınıf 2 Tersi bır şeyın jere banan yanı Alt, alttakı anlamına bır soz 3 Terst tanınmamak ıç'n y^ıze geçınlen ortü • Bir emır 4 Ye mek yeme gereksinımi duymayan Tayın 5 Tersı yakala an lamında argo bır soz B.r o» nek hayvanı 6 Bır sıfat e.ci Kopek 7 Bır duşunu'ün gizlı vanlısı Cçogul) 8 O«mıyum'un sımgesı • Hındastan la mıhraceden kuçük pre^ J OT todoks ve dogu kilıselerınin baş kanlanna verılen isım • Tersi Dır takı. Ol'Z PBOtS«AMJ. TUKAR1DAN AŞAGlYA: 1 Dınleme âleti 2 Içld 7a pımmda kultanılan ana madde • Tcrsi yüzyıl 3 YıİEÜnü çekli anlaaılmasın dıye ort«n kımsenm halını anlatır soz 4 Arsasınrin saklanılacak şey 5 Guney Anadolu'da oir pftrol bölgemiî 6 Su 'eskı dıl) Tersı bır gıda maddesı Teriı sonuna » »• •« ! "î'z bır harf getın'dığınde bır ma den ısrri olur 7 Yüruyer^K gıden Tfrsı ısım < Gurul'ncn < patırtıcı 9 Bı !İımi7 T<"r<:ı CPvresıru kuşat anlamında oır e 12345678^ DiSi BOND ÇOZtML M)LD4N SAGA: 1 Altyapı 2 Llr • Delö 3 gA Pirat 4 ıktA Or 5 I n n • La 8 Af At L 7 Mg Asır 8 Adıl • l m S3eM OC OMU&OA İXK*RIDAN AŞAĞIYA: 1 Algılaına 2 lıaK • 7ı 3 Tr • T' Gız 4 Par» S Ad! î t a S P e r o n • Sı 7 ık*R L m a 8 Atalet S Kas Na.