Katalog

D 6 RT CUMHURIYET is OUK \m $AMÎ'lEfcîN 2AMMIMI SAM YELİ Yâzan: Mehmet SELAHATTiN 19 «Orada lş bıılamazsan Istanbul'a gellrsin» demistl. Kendlslnl blr yere tayin ettıremezse, evı satıp solugu Istanbul'da alacaktı. Abdülkerım Efendi onu mutlaka koruyacak, geçimini saglayacak bir iş bulacaktı. Kötü günler, korkulu, acı anlar arkada kalıyordu artık Ayrılırken, Şeyh ona iki zarl vormişti. önceden hazırlarruştı besbelU Zat îşleri Mtldürü Hiısamettln Beye vereceksln» diy» sıkı sıkıya lembıh ctmışti Selâmımı soylerstn, elinden gelen her şeyi yapacağudan hıç kuşkun olmasın Yalnız, klmseye bundan bahsetmeyecek, mektubu kcndın rline vereceksin. Saktn, kitibına fılan teslim etmeye&ln. Sağ ol Şeyh Efendi. Ya btpkini? .. O ienindır Çıkınca açarsın Fahn bundun bır şey anlıyamadı ama, bir şey de söyleyemedl. lcmde, bayram spvıncı du>arak dışarı çıktı Koşeyı döndukten sonra zaıfları ceoinden çıkardı. Biri kapalıydı vn ü7erındo HUsamettın Bryin ismi yazıüydı. öteki açıktı Flinl ıçıne soktu ve parmakıanna değen kâgıtlan çıkardı. Bir tomar paraydı bu Saydı, tnm ıki,üzelli lıra. Vay, dedı Bıraz; ıdaıe etspk bir seneden fazla geçtnlriz bununla Şeyhe minnot hıssiyle baglanmıstı Bu kadar sıkıntı çekmeslnde bılerek vpya bılmeyerek rolü olmuştu ama, işte hepsini bir kalemde sıliyordu Demek her şeyi biliyordu Şeyh. Niye bana daha once gelmedin, demesıne rağmen onun geçım sıkmtısı çektığini biliyordu övle olmasaydı para dolu zarfı ttnreden hazırlamaz, kcndısını dınledikten sonra vermeje kalkışırdı Artık çocuklan aç kalmayacak, evın kederlı havası dagılacaktı. Rıza'ya, Nılüfcr'e, kuçük Kerem'e sevdıklerl her şeyi alabllecektı Se\ııi(,lon uçuyordu Neydi o, sanki hiç bltmeyecekmlş gibi, lnsanın ıuhuıııı ozcn korkunç ruya1 Durumun mutlaka bir fela ketle sonuçlanauııiı koıkusu, hepsı sanki kul olup, ufalanıp, uçup gidiverırnşti bır .ıııda «Hinı jnlni7 olsajdım şuracıkta şakır şakır göbek atardım se\lnçten» diye düşündü .Sonra bu hafıüığıne kendisl rie kızdı Karakterinln çok zayıf oldugunu biliyordu Çok çabıık Uzüntüye, korkuya kapılıyor, yinR aynı kolaylıkla sevınebilıyoıdu Dünya işlerına sevinmenin de uzulmcnın de yararsız oldugunu biliyordu ama, buna uyacak ptıcü yoktu. Hislcri sitfild kaygan bir zemın üzerlnde hareket cdıyoıdu Allah kahretsin, dedi Şu huyumun da . Her şeye ragmen dlinya gu/eldi ve yaşamak hoş şeydi Evc, kucak clolusu yıyerpkİH döndU Neler almamıştı1 Bunlaıın iıjinde çocukların çok sevdıgi boy boy çıkolatalar da vardt Rcyhan'la ıhtiyır kadın ne söyleyeceklerinl şaşırmışlar, Hnyri'nm taş.kın si'vnırını, t ( ' ( nklaıın gürliltUyle babaîannm etralmda toplnnıslannı, hayretten açılmış gÖ7İerle seyredlyorlardı Babam, babam, benim babam. DUnyanın en iyi babası Gel oftlum RPI, senı bir öpeyım Ha şdyle, Uç kere bır tarafından Dön bakahm öbür yUzünü. Ha, tamam Once Rıza'yı, sonra Nilüfer'ı, arkasından Kerem'i doya doya OptU, kokladı. Evdekilpra IJaydl, sız yemeği hazırlayın, dedt Daha öntekı akşamlar eve, sukltlm püklum döner, «Ne yemek var9» dıye sormaya bıle cpsaret Pdemez, çok kere onüno ko nan çlnko tabağa kınlmış blr yumurtayı iştahsız iştahsu yer, Reyhan'm butuu kar^ı KojnıaUrını ıagnıen, babalaımın etr«ıfına üşu^üp, ellcrındekı ekmek paıçalarım yumurlaya banmnya çalışan çoculclarını sessiz gözynşları dokcrek seyrederdi Birkaç gündür evlerinde o yıımurta da kırılmıyordu Ev halkı, Fdtma H.ınımın kendı eliyle yaptığı, komşu fırında pışirttiğı ekmeği vtnekle jetıniyorlardı Çok kere yemeğe tenezaül etmedıkleri, şoyle bır rtlı, bır tenrere kuru fasulyenın buram buram Uıteıı kokusundaıı u/un zamindır nidlııumdular rahn, «Kendıni fasulye gıbı nımetten sayıyor» lâfının ne denlı ahmakça bir söz oldugunu düşünUuiü akşam sofrasında Her halde karnı pek tok adumlar 'iarfetmi'ftı bu lncıleri O «etp, adanıakıllı doldurulmuş bir mideyle, yatuğa glrdı. Karısını okşadı, sevdl Sabaha kadar, mır mır, onıınla bır şeyler konuştu. Çektiklerlmız artık bitti, dedi ona. Bir İki güne kndar Ankaraja gıdecegim Abdülkerim Efendi bana blr mektup verdi. Buraya mutlaka tayınımı yapuıluı Yapmazlaısa, gplır e\i iatarız, ver elinı Islanbul. Şeyh J.fendl bana orada bir ış bulur. Reyhan da sevınçlıydı Ama, ıçıni s.ıkan bır ^ey vardı Ne olduğunu bır ttirlu anlıyamıyordu. Kocasından ilk defa ayrUacaktı. Ya glder de gclmezse? Onun, aylarca somuıttuktan sonra, iki kuruş. paıa ekle fdlp, bıraz Umitlenınte, nasıl da çocuklar gıbı spvın^lo eve dondUğunü gozunün onüne getuıyor, kocasının ev lâtları ıçın ya^adığuıı, unlar İÇİn luülüp unlar ıçin neşelendıgınl duşunuyor, eger Fahn'den ayn kalırsa yaşayamayRcaguu arüıyoıdıı lgındeki sıkıntı bu duşUncelerden geliyor olmalıydı. Karıkocalık ıhşkilerınin dı^ında onu bir ana gibi sevlyordu. Üç çocuk doğuıduktan sonm zaten o işten eskısı kadar zevk alnııyordu. Daha, pıkpf,ının elı değer degmez her taıafının elektnkleıııp ha/ la tıtredıgı gunler gerilerde knlmıştı. çok kpıe erkeğlnin gönlü olsun dıje koynuna glriyordu. Karı kocalık yulnu o 1} dctnek dcğıklı y.ı Muşteıpk uederler, mu^leıek aevınçler, çocukların Korumlulugu, aıkada^lık, sevgi, karı • kocalıgı tamamlayan jeylerdi Bırbirleıinc ojle kuynaînıışlardı kl lçlerlnden blrine bir şey ols>a bınıı temclmden yıkılıvereLckLı. Buııu anlıyoıdu Reyhan ünıın i(,ın, «Ya ı,ıuet de gelmezsel» Bır kddına kapılıveruie, alt ıııda ezıldığı .soı umluluktan kaçıverirse, yahut bır kuzuya kuıban olursa nice oluıdu halı' (,ok dmlemiçtı, boyle sıkıntı altında ezılen erkekleım ba^ka kadınlaıa ^oııullpıını kaptırdıklarının hıkuyelerinl Pahrl yakışıklı adamdı Onu kendioine baglamnya çalış.acak kimblllr kaç orospu jaşıvordu ş.u dunyada. bakıne ^ıllıgı «.ı mı fıngırdemı^lı onun. la. Ppnteıeyı açar, ırı memcleıını peıvaza dayayıp yolunu goîlempz mıydı Fahri'nın Ka<, kpıo de konuşmujtu onunla. Bir de «Abı» deıdı ^utıntı. «Bahtı abı, bugün hava ne guzel degıl mı'» Hlç utnnmu/, kolları omuzlarına kudar çıpluk, momplennın yarısı goğsundpn dışarı taşmı^, adamı tanrlk etmeye çalışırdı. Sanki evdekı karibinda, ondu olan şeyler yokmuş glbl. Aşağılık orospu lyı kı o nıahalleden çabucak aynlmışlardı da gdrmez olmuşlaıdı yuzuıiü mendpburun. Ne tuhaftl şu lnsan denpn yuıatıgın yaşantısı. TUm rahat yoktu galıba lnsanlara Iıjlerlnl yoluna koymuşlar, yenl eve taçınmışlaı, bıraz ıııhat edeceklerı anda, haydl arkasından i?sızİlk Sıkıntılar, U?üntıılrr «Keşke ajagıın kııılsajdı da o gün çarşafla sokağa çıkînasaydım» dedı ktndı kendine. Bunu blrkaç kele kaynanasına üa so>lemlçtl. Kocasının başın» gelenlerden »alt kendinl sorumlu tutuyordu. Erkejlne de »nlattı içlndekllerl bir Yok, dedi Tahrl. Tek sobep o değll. Bahane ettller onu. Sokakta çaışafla dolaşan dünya kadar kadın var ZUlfiktrın bolc yemesıydi o Kuyrıık acısı vardı dlirEünUn. Girdlgi evl vermemiştim ona sokağa attırmıçtım Hakkı degildl çunkU. Seni görunco tanıdı \o aklınca bana fpnalık yapmaya çalıştı. Biraz da başardı \a Ama. tpk sebep o degildt Brn yabaneıyım. Obçmen paıçasınnı hınyiın B.ırı yerliler, böylp onemlı movkiyi kapamndıkları içın banft riu'?man kesilmişlerdl Hırsız adam içln lji 'vcr dı îstpsejdım şımdı &Prvet sahibi olurdum \ uın gozunli, Di\arbakırın pn ivı pvıni lukkı olmavnna vpr at cebinp paracıkları Fmlp \apamadım, vftım hakkı, dul hakkı vıyemedlm H»k «.ahıbınp pvlprı dnğıttım Vay spn mısln boyle jgpan DUjman ko•;ıldılor bana î ? ın ıçyü7ü bu. (DbVA>JI VAU) Bün. ALMANYA'DA KALANLAR Kenan MORTAN Yabancı işçi çocuklarından Almanya yeni bir işçi kuşağı oluşturdu Almanya'ya 1? göçü 1962'lerde ba»ladı 197» yılında bu Ulkede çahşan yabancı i?çl savısı 3,3 mllyona yükselmıştı Bu jıldan sonra buhran, Işsizlik, ekonomik kriz neden gösterilerek yabancı işçller tasflye edılmeye başlandılar. Yabancı işçi sayısı 1974 yılı sonunda l,1) mılyona dilçtü. 1976 yılı içlnde salt Batı Berlin'cten E T O O Tiirk ailenln gönüllU olarak TUrkiye'ye döndügU bildlriliyor. Ama ortada bir gerçek var ki büyuk Alman sermayesl gerlye dönen yabancı işçilerin sayısını belli blr barajda donduracak. ÇUnkU Almanya'da artık yalnız yabancı lşçllenn yaptıgı Ozel içler var. ömeğin lâgımcılık, çukur kazma, inçaat lşçlligi, yük hamalhgı, dökümcUlük ve madencllik bu işlerln başında geliyor. Elinde bon servls ve diploma bulunsa bıle TUrklye'den gelen işçiye kaUflye iş verümlyor Bu işler artık yetlçen ve lşsriz olan Alman gençlerine s&klanıyor. Yardımcı işçi olarak çalışıp Türkiye'ye para yollamak Içınse bir işçinln deyişlyle, «konserve ltutusunu ısıtıp kutudan yemek gerek.» «tşsize ış bulunur» sözlennı slogan edınen tpıcıinıanlık bürulan harıl harıl çalışıyorlar Turk tercüman işçıye iş bulması karşılığında ışçlden 1000 2^00 mark arasında komısyon alıjor O tercüme bUrolannda başka şeyler de var Duvarlaı «KUçiıkçpkmece'de tapulu, ıfrazlı arsalar», «Sann da bir Mas»sy traktorü» pankartlanyla donan mış «Maç dÜ7enlenır» denlyor bir baska levhada «TUrklUk şerefini temsıl pden Yıldmmspor Za lerspor maçını kaçırma» yazıyor levhada Adı tpr cdme bllrosu olan, ancak esas ışi tefecilik ara cılık olan bu bürolar «kuş uçurmayan» Alman makamlarının gozübnünde iş yupıyor Alman lş vereni bu aracılardan çok memnun. ÇUnkU nracılar işçilerin elektronık beyine henlız kaydet mlş olduğu gU\enlık soruştıırmalan da yapmn ışını vükumlenmiş ALMANYA BU ÜLKE DE ÇALIŞAN YABANCI İŞÇİLERİN TÜMÜNÜ GER1 GÖNDERECEK DEGiL. ÇÜNKÜ ARTIK YALNIZ YABANCI İŞÇİLERİN YAPTIGI ÖZEL İŞLER VAR: LÂGIMCILIK, VS..İ REALSCHULE'YI, SONRA KALFALIK KURSUNU BiTiREN TÜRK GENÇLERi, NEDENSE STAJ DÖNEMLERiNDE BAŞARILI OLAMIYOR VE YAZGILARI YARDIMCI iŞÇiUKLE NOKTALANIYOR.. lmda Batı Berlln'de 20 yabancı çocugun eğitlra vaptığı saptanrruş Bu sayının °o 68'ı Grundschulp donilen ilkokullarda okuyor % l">pı ortao kula başlayabilmlş Ancak % S'l lse liseye devam edebiliyor. Pekl liseye devam etmeyen ögrencl ne yapar? Böyle bir öğrenclnin bnünda kalan tek olanak Uç yıllık Realschule'yi bitirip oradan 2 yıllık kalfahk kursuna katılması ve usta işçi olması. Ama bunun Için bliyük şirketlerde bajarılı bir biçımde staj yapmış olmak gerekli. Stajı yapmayan veya biteremiyen (yasa bu ifadeyl kullanmış) Hılfsarbeıter dedlklerl yardımcı işçi olmakta Şimdl bir sayı daha verelim. Kaçmış acaba böyle blr kursu bitiren en azından başlayan Istatıstik meraklısı bu Ulkode bu konuda blr genel istatistik bllgi bul mak olanaksız. Ama şlrketlerden edınmek yolu açık örneğin Batı Berlin Siemens fırmasmda staj yapan 238 usta stajyerl lçinde yabancı sayısı birde kalmış. lşte bu yenı egitimstz kalıfıye olmayan İşçi nesll en dllşük ücretlerle şlrketlere işçi olarak alınıyor. Üstelik bu çocuklar babalarından ve analarından faıklı olarak Almanca da blliyorlar. Kısaca Alman sermnyodar bilinçli bir politlka izleyip cahilleştırdigl ve hizmetlne aldıgı bu çocuklar içın önemli bir masraf kapısmdan da kurtulmuş Çünkü bu çocuklar yapacakları İşi anlayacak kadar Almanra an lıyorlar ve onlar içln babalarında oldııgu glb tercüman tutmak gerekli değil. ÖGRETMEH SAYIS «Bir neslln yenlden şekillendlrllmesl» içln ge rekll olsa gerek Almanya'da Türk çocuklar ıçin öğretmenlik yapan Ttlrk ögretmenlerin sözleşmelerl de artık uzatılmamaya başlanmış TUrk çocuklarının egltimlnde geçiş rahatlığı ve uyumu sağlamak için kurulmuş olan hazırlık sımfları da bu yıldan ıtlbaren kaldırılmaya başlanmış. Bu her halde Alman uermayesinin çıkarlarına hizmet edecek bir neslin yaratılması için geıekli Batı Berlın'de okuyan 12 bi» Ttırk ogrenciyi okutmaaı için Millî Eğltim Bakanhgınra burava 29 oğretmen yollunnıış Bunlar haftada Uç gün 14 30 16 30 arasında TUrk Tarihl ve Türk MÜ7İ Ri öfcrettyorlarmış. Işçilerse bu öğretmenlere Koasolosluk ögretmeni adını takmış Modern egltlmin gpregi okullarda devam zo. nınlulugu artık yok llkokulda ise sımfta kalmak kaldırılmış. TUrk çocuğunda bu durumda okula devam etmek yprino evde kalan vo kreşe verilemeyen kardeşlorine bakmayı Ustlenmiş. İJSİZIİK PARHSI VE BIR FOffMOl O îl r ' % Bı do ı^ın yasal uygulaması var Bu lşsİ7 lık pnrası şeklinde bir tazminat olarak bdenlyoı 1? Bulma Kıırumu 26 hafta çalışan bir lşçlje son brut aylığımn yüzde 67'sınl blr yıl stlreyle odüvnı En azından Alman yasalan böyle olmahdır dıyor Ama Alman İş Bulma Kurumlaıı işin kolayını bulmuşlar Işsizlik parası odenen yabaru ı ısçıyp çok duşük ücretli işler yaratılıyor İşçi her *urdpn ve yoldan kendısine bulunan üç işi ıiabul etmempsı halınde ışsızhk parası keiılıp sınır dışı edillyor. Avusturyalı vazar Max Frıseh, «Bı? kpndi mız« yardımrı emek arıyorduk, oysa ki buraya ınsanlar geldi» diyor yabanrı lşçılenn insafsız sbmUrüllişUnU anlatırken Bu acımasız çarkm bir halkası da lş kazaları 1144 yılmda 2 2 mılyon ış ve meslek hastalıgı olayı saplanmıv Kaza o ranı en yüksek olan yprlerı de çalışım yabanrı işçiler iş ka7alaıından en genış bir bıçımde etkılenlyorlar. Alman yasası buna da çozıim getirmiş. Bır işçinln lşgucu tazmlnatı alabılmeit içln lşfjürUnun "« 20'sini kaybetmlş olması şart koşuluyor Kreuzberg'te oturan ve Aunanya'da 10 yıldır çalışan Şaban usta bır ı* kazasında parmagını ytlrinıe sıgorta »dıger doıt parmak kopan beşıncmln işlevıni dc gorpbıltr» dlyeıek taymlnat vermemiş ^uban usta ne oluı ne olmaz diverek soyısmini de vermıvor Ve ka ?aıa blr Ttlrk Kçislnde iş kazaü snpta ursa bu nıın tazmlnatı 1 vıldan once bağlanmıyor YENi BİR IJÇİ KUJAGI yor i?ıındı Alminyada yenl blr işçi IIPSIİ vetişlBu npsll Almanya'da çnlışan İşçilerin ora KREJ SORUND KUçük çocuklar neden kreşe gltmlyor diy«reksıniz şlmdi? ÇUnkU birçok fabrıkanın kıeşl yetersiz. Ycterli olsa blle sabahları ev ile fnbrıka arasındakl 1 . 1 5 saatlik yoldan o çocuk nasıl taşınır? Semt kreşlerlnın lse sınırlı olanağı var. Az aayıda kabul nimetine erışmlş çocugun velisi ise ayda 180 maık Ucret ödemek zorunda O zaman kreş lşlevlnl ya ailenln bUyük çocugu ya da TUrkiye'den turlst olarak Retlrilen bUyUkanne tarafuıdan yürütUlüyor. Ondan sonra polisle işçl arasında bir koşe kapmaca oyunu başlıyor. Bu işçllerso Almanya'da trende vapjrda kaldırılmış 3 sınıl ins>anlar gıbı savaş yıkığı evlorde, bekirlan ile tavuklar glbi Ustüste tüneyerpk vatıp kalkıyorlar. Bu insanlar alur bO7m.isı evlprde yatıp kalkan bu lnsanlar, daha sonra export damgalı ve Alman hiıner ve ustalıgı dı\o tanıtılan mallan üretıyorlar. II 1'azfiUrı düşük Ucretll yardımcı işçi ml olmak?. (Fo'ogiBt: Ara GİİI.KR) da doğmuş veya bü\Umılıî çocuklarından oluşmakta Alman sosyologları bu yenl emek ordıı suna «subproleter» (aşnğı ış<,' ışçı altı) olarak nıtelendırıyoılar Almanya da yaşavan 800 bın Türk yur*daşının " S O bıne yaklaşan 14 İB vaşları aıasınriakı çocuklan bu v°nı omck ordusuna katılmaya lıa/ırlanıyorlnr Genel yabnncı ışsi7İer nçısından bu sayı ele alındığında ortaya korkunç btr sayı çıkıyor. örneğin BerUn'de yaşayan 185 bln yabancuun 47 blnl 15 yaşın altında. Bunlar da yurtlarına dönmeye karar vcrmezlpıse bu yenı emek ordusunun neferleri olacaklar Bu nosıl hlç şüpheaiı kendıliftınden oluşmadt Buna \lman bllyük sermayesının akıllı v« tltız çalışması sonunda ula>ılmıştır denebilir. Istersenız sorvınu burada blraz açalım. 1975 yı YARIN: BOZULAN GELIR DAGILIMI. TiFFANY BULMACA SOLDAN SAGA: 1 Blr tUr Leh dansı ve bu> nun havası. 2 Seçkin, yetlşkln Kemiklerln lçboşluklarım dolduran kıkırdaklı yaglı madde. 3 Tersı bir buyruk Tersı Bolu yakınlaıuıda blr tatll kontı 4 Yardakçılar Bır şar hıs zamiri > Nikel'ln slmgoBİ Bir erkek ısmi ti Bir uluslararası brgütUn simgesi Kırmi7i. 7 Fazla yemek düşküntl Kadınlann boyama işlnde kullandıkları bir madde 8 Tersı eskıdon Osmanhlara aıt petrnl bolgpsı îgrendlrici nesne 9 NakİPden anlamında bır soz Kalsiyum'un simgesi. YUKARIDAN AŞAOllA: 1 Karasevda. 3 MUslüınanlıkta bir mezhept«n olan kim se Blr emir 3 Tersi bir lsim öpücük 4 TUrk mU ziğlnde bir alet Anadolu'dı blr dağ 5 Yorulunra vücuttan sızan sıvı Bır hayvan sesl. S öç alma duyjrusu TUze 7 Tatlı su balıgı. 8 TerBl bir Osmanlı şalrl TerSI masallarda dogala aykırı, blr tür göıllnmeyen ttnael varlık 9 Bir 1 23456789 DiSi BOND l r ım Orta Anadolu'da blr çe. nt NKtt BULMACAMN ü SOLDAN SAf.A: 1 Galibarda, 2 Rlad Sarp, 3 Alman, 4 PE Mezura, 5 BPCİPI, fi Lptnad, 7 Obs l e m e l , R Mi Lato, 9 î™ FeİPk YUKARIOAN ASAOIYA: 1 Grafolojl, 2 Aile Eb, 3 Lam Atamn, 4 îflam, • > Nnbat, 6 As Zedele, 7 Ravud Mal, B Dr Reçete, 9 Aptal Lok. UYGUN ŞARTLARL\ SATIT IK AZ KULLANILMIŞ OTOMOBiL LÂSTiKLERi VE LÂSTiK KARKASLARI MÜR^CAAT Gll8207 PNf U MNDLER / SWIT/ERLAND X . KINDI FR (Basın. 3''942) 483 Oktay Cumhur AKKENT Jlneknlng Opr. Dr. Şlşlt HdlasKrtrRazl Cad Telefon ı 47 71 (U 371 379 HAVA KUVVETlERtNt OÜÇLENDİRME VAKFI îstanbul tl Komitesi Bürosu Nakit, Taıarruf Bonotu, Borç Senedi, Gayrimcnkul bağışlarımz için. İŞ BANKASI AK3ARAY ŞUBESt K a t : 4 Telefon: 22 07 51 28 60 60/dan 4 0 1 6