Katalog

CDMHTOlYfT M mOl dlr.. Osmanlı'mn hasta adamlı*ı yapısmdan gellyordu. Altmış milyon Osmanh, 22 ırktan kurulu ldl. Bunun içinde camihavrakllisehatta klliseler «ynmı da vardı. Ve hatta cami bile ayrımlı idi: Arap Şeyhlerinin camii, sünni tahtın ve sultanlıfiın camii, alevl müslümannı camii bir anlamda *ym bağlayıcı etken, aynı yuceltici dinamik değildl Onun lçln, fince, îslnm olmayan ırklar, snnra îslâm olan ırklar, doğal ayrılıklarının siyasal kunüuşlarını (devletlsrini) kuımak üzero, Osmanlı'yı, bir çözlllmedaeılma sürecine uğratmışlardır. Osmanlı yapısı, çozüünedağılma sürecl lçln» (Jirince, şıddetli blr sıtma ateşı ile kıvranmaya »»slamıştır. Ve Osmarüı doguda bir hasta adam olmuştur. Bu doğaldı. tmparatorluk, îsiâmın «gazâ» ılkui Uzerinde kurulmuştu. «Fetih» Ulküsü üzeri&e dayatılmıştı. lslâmda, iktidarnyanl kıiıç sahibineIslamır. ilkBİerlnl, yaşam felsefesmı, kılıç gücü ilo yaymak düşerdi. Ama Osmanirnın îslAmcılıgında, «gaza» edilerek «Potih» edilen yerlere, Tslâmı ve onun yaşam biçimlerıni zorla kabul rttirmel: yoktu. Onun için. gazâ tlkesi, Fetih Mküsü. îslâmı yaymak özgörevi (misyonu) ile, îslâm; toprak olarsk, Ulke olarnk, kıta olarnk, boyuna Benişlemişti. Ama Osmanlı, îslâmımn hoşgörüsü, gittiği yerlerdeki ırkdildinyaşam biçemine (Uslubuna) dokunmnmıştı. O yüzden, 1776 Am.?rikan ve 1789 Fransız îhtllallerine gelindiği zaman, yant «ulıısp.uluk» ve «tulııs olarak siyaseton örpiitlciîme» çağma gelindiği znman, altraıs mllyonluk Osmanlı, 20'clen faz'a «uluslflsma istldadında (anıklığında)» ayrı haiklardan kurulu blr kozmopolit devlet durumundaydı. Böyle bir yapı Amerlkan ve Fransız lhtilallerinin yayd:£ı «uluslaşma» llkesi ve süreci karşısında tutunaraazdı. «Osmanlı Padlşahının hüktlmran olduğu topraklar, Ulkeler, kıtalar Uzerindo yerli olarak yaşayarı her insan, her ırk, her din Osmaniı'dır. Bunlar, A1 i Osman Hanedanının kisiliğine bağlüık duygusu lle, blrbiriyle bUtltoleşmişlerdır,» riıyen tess sükmszdi. OsTnanlı'dan ayrılma ve kendi uluslaşmasmı algılayarak, kandl ulusunun devletini kurma eğillmJeri vn eylemleri durdurulamazdı. Öyle de oldu: Her ırkın, uluilaşma ve ulus olarak kendlnl kurma olgusu karşısmda, Osmanlı kozmopolit yapısı tutunamadı. Osmanh birliğl tezl sökmedl. Osmanirnın içinden ycnl uluslar doğması eylemlerl durdurulamadı. ürkiye'mlz hastadır. Hemen ekleyelım kl, bu durum, Osmanlı'nın «hasta adam» oluşu durumu gibi degü OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Türkiye'nin Hastalığ: Prof. Bahri SAVCI Uzerinde speküluyonlara giriştiler. Ve hasta adam, en sonunda, gerçekten öldü. Bu açıklama göstîriyor ki, Osmar.U hasta adamınm ölUmü doğal :di Bu yapı, Amerikan ve Fransız Ihtllallerinin gerçekle?tirmeler planına koyduğu uluslaşma akımı karşısında dalıa fazla duramazdı. Vakıa, Amerlka'da da türltl ırklar vardı. 177fi da oniiç tane. birblrindsn ayrı koloni vardı. Ama burada «Işıklar Çağı»nın uluslaşma fclsefesi bu çeşitli ırklardan, bir yenı ırk, bir yeni ulus y.v ratmı?tı. Sonra, onları. Ingiliz yönetimlne karşı büt.unleşttrip bir yeni ulus haline getiren bir devrim vardı, Amerika'da... Osmanh'da ise her ırkdlladeta ayrı bir ülksde idi. Her birinin, kendi içinde ve kendi bölgesinde ayrı bir yoğunluğu vardı. OnUırın kendi aralarında blr bUtunleşme gereksinmest yoktu. Herbirinin kendi birimlerinin Osmanh'dan sıyrıltnası gereksinmesi vardı. Osmanlı yönetimine karsı bir blrleşik devrimlerl sör konusu değtldi. Kendi birimlerinin ayaklanmaları söz konusıı idi. Bu ayaklanmalar oldu. Ve Osmanlı hasta adamı, çözülüp yere serildl. •anayiye dayalı kentsel blr yaşam w flretlm blçimine doğru olan bir değişmedir bu .. Hastalıgımız, bu değişmeyi yaratacak soıyal dinamik leri lşletememekten geliyor. TUrklye gibi, uhıslnşmayı ve ulusal drvİPtlnl kurmayı algılamış ve bunu uygulamış olnn; ama sanayileşme oluşumunu henüz taınamlıya mamış bulunan Ulkeler için sosyal deftişim vc gelişimin dogal yolu, doğal kuralı, halk sosyal dinamiğinl lşlatmektl. O zaman değişme sağlıklı olurdu. Sömürüsüzlüftil eşitliligı güveıifioyi adaleti yabancılaşmasızlığı »ağlayan bir g^lrbüzlük ve verimlilik kazanırdı. Ama II. Dıinya Savaşından sonrakl dünya çanındaki deSişme olayını VP fırsatını saptırdık. Layik Cumhunyeti onun layik yaşam bıçiminl, haiK güçlerını arayan bir siyasal mekanızmayı emperyalıst kapitalizme direnme ve onrian sıyrılma bilincini kurabilmiş bir ülkenin doğal doğrultusunu bulacak ve uygulayacak olan halk sos yal dinamiklerini suytın altına ittik. PAYLAŞMAK.. SADUN TANJU arbaros Bulvan'ndan aşaSı iniyordum. Baktım bir kamyon, dpvrılmış kocuman hir beton dirpk Ve knlabalık. Şu canım eylül sabahına bir dramla başlıyonıa. Simitlpr dağılmış, ayakkabılar, şupkalar, bir şeylerm Uzerini gazetelerle Örtmtişler. Kaç kişi acaba? Freni ml patlamış kamyonun? Polis «geçin, geçln..» diyor arabalara. Geçerken herkes yavaşlıyor. Merak. Blzim halk merakhdır. Seyretmek hoşuna gider. Şöyle bir dU^unümin «ya bcn olsaydım orada!», bır Urperti, sonra da sevinç. Felâketin dışımızda oluşundan duyulan bir mutluluk. Kızın. oglun olabüirdl değil mi orada, otobüs ya da dolmıı* bskleyobilirlerdi. Knrın olabilirdı, pa/ara gitınck için tam o sanlyede oradan geçebllirdi. Ya da sevdiğin, tanıdığın bir başkası. Ama işte bak, yan yana uzatmışlar orada. Çoraplı ayakları görünüyor gazetelprm altından. Baskalanınn ogulları, kocnları, babulurı, kızİHrı, anaları, sevgililerl onlar. Duyuyor musıın ayni ncıyı? Hadi, hadi, açık yiirekll ol, «vah zavalhlar» deyişlnde bile, felâketin senin dışında olup bitisir.s «şükürler olsun»u üst üst« tekraıladığını duyuyorum ben. B Sanayileşme Çırpınışı O zaman, sağlıksız bir ekonomi bUyümesl ve •anayileşme çırpınışı içine düşttik. ÇUnkü, nüfus artıyordu. Onun için de, halk sosyal dinamiği de Rüçleniyordu. Ona, tarihsel İcoşullarımızdan cluğan ve kendi doğasına uygun düşen bir yönde yol açma gerekirdi. Bunu yapamadık. Ve bu sosyal dinamik; topluma ve kcndisine gereklı olan, ve Rerçek büyümeyi teşkıl eden bir üriin veremedi. Kendislni sevk ve idare eden kapitalistlo'jme Rruplarının çıkarına olan Urlin verme zorunda kaldı. tşte şimdi halk sosyal dlnamiftinin, topluma ve kendısine gerekli olanı değil, kapitalistleşme grupUırının çıkarı için gerokli olanı (lreİPiı bir ekonomlk biiyüme buyruğunda çalıştırılmasından dolayı, Vani bir çelişkıli hizmete koşulmuş bulunmasından dolayı TUrkiye'mizde bir sosyal hastalık ateşi Rörulmektedir. împaratorluğun Durumu împaratorluğun tarıma dayalt bir yasam ve Uretım biçimi vardı. Bu; toprağı devletin ülkesl ve mulkU saymadan hareket etmişü. Onun üzerindeki temel ürctimi, Timarlı Sipahl yönetimine bırakmıştı. Ve bu tlretimi de toprağı işleyen halkın gönenclni (refahım) sağlama ereğine (aıııacmal doğru yoneltmışU Kentlerde de, tarımsal üretimin doğal UrUnü halindo bir sanayi vardı. Bu da, tezgahın emekçilerinin sonencini arayan ve veren bir işletmecillk kurmuştu. Zamaııla, Timarlı Sıpahi'nin tarımsal tlretimi yönetmesl sistemi bozuldu. Bunun. kırsal emekçideıı kurulu «halkın gönencinl saglaması ereğı de gerçekleşemez oldu. Bunun yerıne, iltizam ydnetiminin tarım üretimini soygunlaması geldi. Bu bir iç sömürü idi. Kentsel yaşamm sanayii de batı sanayi gelişmelerı karsısında çöktll. Onun yerine de, emperjmlistleşmiş olan batı kapitalızminin sömürüsü geldi. Böylece, Osmanh'da; BÖmürUlU eşltsizlikH (.(İvencesizlikli adilliksiz bir düzen ve yasam biçimi doğmuştu. Osmanlı aydınları, bu durumları, yalnızca, Ust yapı reformasyonculuğu ile düzeltmek istediler. Cumhurıyet Ulküculeri; halka ddnmeyi, çalışma Uzerine dayanmayı, laik bir yaşam biçimi kurmayı, empcryalıst kapitalızmin sömUrüsünden de, kamu gücü olanaklan ve kamu gücü yararı uzerinde bir sanayi kurarak kurtulma doğrultusunu algıladılar. Fakat, bu aoğrunun ve doğrultunun dayanağı olan halk tabanını, onun sınıfsul niteliğinl, iyl bir irdelemeden geçirip somutlaştıramadılar. Böylece yakayı da emperyalist kapitallzmln sömürusUnden kurtaramadılar. BütUn bunların sonucu, sosyal değişme sürecimiz; devlet eliyle milyoner yaratmayı one alan bir kapitalistleşme sürecine dönüşmüş oldu. Böylece, tüm emek güçleri, onların doğal müttefiki olan alt bürokrasl. alt sosyal kademe mensupları, topluma ailelerine kenriılerine sosyal değişme sürecine yabancılaşmış oldu. Ülkenin temel güctl olan çalışanların ve onun yan sınıflarımn çağcıllaşması süreci, kendi iç kurallarını yitirdi. ORTAK ACIYI DUYMAK Kaç milyon yıl sonra bozulacaksa uzaydakl dilzen ve kıyamet kopacaksa dünyamızda, o anın ortak acısını şimdlden duymadıkça yüreğınde, spn in^sanlarla beraber yaşamıyorsun. Böyle bir şeyler söylerdi Nâzım. Kedp.rda ve sevinçte ortak olmayı Anavasalara da yazarlar. Duşünürsün. Ne güzel olurdu hiç yalnu: kalmadan yaşamak. Böyle düş.ünce!pr ıçındeyken Çetln Altan geldi. «Blr Avuç Gökyüzü» satışa çıkmış Paris'te. Isveççesı de yakınria Stockholm'de çıkıyornuı». (:ocuklar çlbi sevlniyoruın dedt. Annesine koşmuş «bak I'ransr/.cası roınammın» denuş, hanl beklemiş ki yaşlı kadın da onun gibi kabanp coşacak. «Ha, öyle ml, İyl..» fılâ'i ı'pyıp ÎÎPÇII riiyor Çctin. «Insanın annsı blle puylaşmıyor beklenildlğl gibi seviııci ve kederi.» «1011iRlnr gelmlş adanıın, bayram gecesıl vpııi patiklcrlni koynuna alıp uyuyan çocuklar gibi sevinebtleceğini ne aıınesl düsüniiynr Insanın, ne karısı, nc vocukları, ne ıle duıtları, arkadaşları..» Sosyal Ateş Bu sosyal ateşi; Amerika'yı onun tekelcl kapitalizmini kopya eden politikacılarımızın eylemleri boyuna körüklüyor. Bilindiği uzere Amerika'nın. kendi doğasından çıkan bir sloganı vardır: «Serbest adam serbest girişim serbest toplum». Bunu, bızim politikacılarımız kopya ediyorlar. Ama TUrkıye'nin koşullan başkadır. Onun için, bu kopyacılık; «Kurnaz adam Onun devletçe pompalanan serbest girişiml Bu serbest girişımın sömürdüğü ipotekli toplum», sonucunu doğuruyor. Alnımızdaki haslalık ateşi bundandır. Bu ateş giderilmezse şöyle bir sonuç doğar: Yöneticıler, geçmişe özlem duyarlar. Geçmışin sosyal politik etik eski defterlerine kavuşma özlomi çekcrler. Bu nedenle, toplumu, geçmişe döndürme eylemlerine girişirler. Bunun İçin de birazcılc radikal olma eğilimi güden tüm akımlan suçlarlar. Onları devlet gUctlyle mahvetmeye kalkarlar. Olur mıı? Yapabilirler mi? Şimdilik kimi Ulkelerde yapıyorlar. TUrkiye'de yapamazlar. Vapamıyacakları, buna guçlerinln yetmeyeceği Türkıye sosyal doğasının buna müsaade etmeyeceği, son kez, 12 Mart'ta «nptandı. Ama zaman yitiriyoruz. TUrklye'nin. gelecego doğru açılış veren sosyal dinamikleri, bu zaman kaybını önlemek için; geçmişe dönük, radikallzmlere düşman akımlarla, bir meşruiyet içinde savaşmasını başarıyla yürütmek zorundadır: önümüzdekl seçımlere doğru. Bugünkü Hastalık Onun tçindtr ki, bugün, «TUrkiye'mlz hastadır» derken, bunun yapıdan gelmeyen, bu nedenle Tlirklye'yi çözüp yere serecek türden olmayan bir hastalığı belirtmek istiyoniT;. Türkiye'nin hastalıftı, sosyal degişme slireci lçindeki bir Ulkenln, «geçiş döıvsmınni rasyonahüe edemcmesinden bir «geçiş dönemi ateşt»nin kınklığıdır. Tılrktye, kendi sosyal değişme sUreclnl bir sağlıklı yöntem tlzerine dayatamadı, Bilgili va çagcıl toplumsal koşullan bir ulusal algı ile irdeleme gilcünde olan yönetıcilerin «sovk ve idaresinne kavuşpmadı. Bunlan vanabilscydi. böylece, sağlıklı yönteml veren algılı irdelemeyi yaratun hulk sosyal dlnamiklermi sujun ilstüne çıkarabilseydi, geçiş döneminl de sağlıklı geçirirdl. Hastalık çekmezdi. Bir başka deyimle, tarihsel koşullar, bugün Avrupa'yı da kapsamaya başlamış olan demokratik sosyal dinamikleri TUrklye'de etkili kılma ya baslasa idi, geçiş donenıini, bu kadar uzun, bu kadar sıtmalı geçirmeye düşmezdik. Evet TUrkiyemiz, blr sosyal değişme lçındedir: împaratorluğun tarıma dayalı kırsal ve aynı zamanda ilkel yaşam VR Uretim biçiminden; ŞEREFE! Birer bardak bira içtik Mu/affer'ln lokantasında dıs Ulkelerdeki yenı baskıların şereime, Muzaffer de katıldl bize, ama biliyorum kı olınadı. tyi ystıştirmemişler bizi, bir bütünliıı parçaları olduğumuzu İyl öğretmemişler. Tek tek de btitunsun sen demışler. Tek'liğimizin sırça saraylarında mutlu yaşama heveslerimizi alaya almaktan başka çare yok. «Şilnıdl scn dlvorum, bir yil İçinde Iki romanı Fransa'da, blr romaııı lsvcçtc basılan, Rusya'da basım hazırlıkları yapılan, dlğer bir kaç Ulkeden de teklifler alan blr yazar olmasaydın da, dlyelim ki bir yabancı kasabada yapılan yüzme varışlarında birlncl gelen parmak kndar blr çncuk olsaydın, iv'lnde yaşadığın toplumda dalıa büyük bir nayranlık toplardın.» Doğal Ayrılma Işte bu doğal ayrılmalara dlrenlnce ve dir«lürken, Osmanlı, hasta dtıştü. Doğunun ve dünyanın hastn adamı oldu. Yarmöbürgün ölecaği umuldu. ölmesi beklendl. Osmanlı'nm yapısmı çatlatıp, oradan, ayrı bir ulus olarak doğmak lsteyenlerle; bu çaüama dan kendilerino bağımlı olarak çıkacak yenı devletleri koltuğunun altına alıp, uluslararası dengeyi kendi yerarına değiştirmek isteyen büyük emperyallst devletler, «hasta adam»ın kalıtı TELSiZCi HAMDi Attllâ tlhan'ın yenl basımları yapılan şiir ve deneme kitaplarını karıştırıyordum. «Yasak Sevişmek»!, «Ben Sana Mecburum»u ve «llangi Batı»yı gözden geçirırken, bir açıklama notımda. Attilâ'nın gençliktekl yalnız kalmışlığı uzerine kendi yazdıkları ilgımi çekti. «Telslscl Hamdl» silrl ııedeniyle yapıyordu bu açıklamayı. önce, telslzci Hamdl'yi tanımalısınız: «dün gcce şu masada beraber içmlştinls hanl ceblnde lılç büyük para laşımayan boynunun üstünde başı fevkalftde eğri'ti hanl gözliiklerl lUzumıından fazla temis tek kelime lspanyolca bllmediği balde antonio machado'dan şiir okuyan adam» Sonra da onun yalnızlığını: «işte yirrnl sekincl defa lıına lunera blr bardak maden suyu soğutulmuş yirml sekizinci del'a yalmsum otelde nedense musluklan hep açık bırakıyorlaf nedense artık ülmck lstemlyorum» Bu telslzcl Hamdl benlm diyor Attilâ llhan. Ve şöyla anlatıyor«Benlm ilk adımın Hamdl olduğıınu bllmeyenler lçln bu şllr ozanın inıgelemlnden (lıayâlinden) yarattığı bir serüven siiridlr. Buna Iki seyl daha eklemellylm: Benl uzun yıllar etkllemis olan Afrika tutkusu, bir de siyasal marlfetleriınden dolayı Hııkuk Fakülteslnl bltlremiyeceğimi anladığim günlerde, blr ara, o sırada yaygın olan lelslz kur»lanndan birlslne glrlp telsizcl olmayı tasarladığunı.» Telsizcl olursam diyor Attilâ, hem hayatımı kurtarınm, dünyanın her yerlnde gcçerll bir işim olur. hem de Afrika'ya giden gemilerde Iş bulur, düşlerlml gerçekleştlrl< rim. Onun İçin sevgılislne randevü veriyor telsizci Hamdl: «ayın yirml dördünde nairobl'de o) ilk yagmurlarla birlikte geleceğim cğer ben gelemezsem yağmurlar gelecek otelin penceresinden duyabUlrsin» Sizi Kim Kurtaracak ? OKTAY AKBAL Evet Havır TEŞEKKÜ R Geçirmiş olduğum rahatsızlığa zamanında müdahale edcrek beni yeniden sağlığa kavuşturan îstanbul Sosyal Sigortalar Kurumu Hastanesi 1. Dahiliye Servisi Mütehassısı sayın, «Şimdi lhtllâl, iktidarı blr defa ellne gcçlrmls olanlar tarafından yapüıyor. Son zamanların nıodası budur. Seçimle Iktldara geliyor, Devletin vasıtalarına el koyuyor, seçimle gltmek lhtlmall ufulitu gürüldü tnii ben bııradan eUmcm tclaşma düşüyor. Şimdi Iktidarda bulunanlaruı, ilıtldaxj ellelinde bulunduranhınn Mllletleri Ihtllale naaıt torlsdıklan tnsan Ilaklan Bcyannamesl'ne girmiştlr. Eğer blr idarc Insaıı haklarını tanunuz, baskı rejiml fcurarsa o nıemlekette ayaklanma olur. Buna nıahal vermemek İçin idarelerin demokratlk yolda olniHsı, İnsan Jıaklarının yürflrlttkte olması şarttır. Bu fiklr Iıeyannamenin ruhunu teşkll ediyor. Eğer insan hakları yürülUlmcz, vatandaş hakları zorlanırsa. baskı rejiml kurulursa ihtilal behemehal olur. Biz demokratlk rejim deıllk, demokratik rcjlm kurulmuştur. Bu denıokratik rejim istlkametinden aynlıp baskı rejlmi haline BÖtiirmck tclılikeli bir şcydir. Bu yolda devanı ederseniz, ben de sizi kıırtaramam.» 18 nlsan 1960 giinii IBMM'nde CHP Genel Başkani tsmet tnöntt böyle komışmuştu. Ardından 28 ntsan, 29 nlsan olaylan, ycnl baskıiar, gıkıyönetime başvurmalar, toplu tutuklanıalar, ardından da 27 Mayıs Dcvrlml... «Slzl ben blle kurtaranıam» demiştl tnönü. Nlteklm DP'nin zorba yönetlcilcrinl, yazgüarından fclmse kurtaramadı. Yarın Meclls'te, Devlet Güvenlik Mahkemelcrl'nin yenldfın kurulmasım lsteyen yasa öneri.si blr kez daha görüsülecek. MC partileri DGM'den yaııadır, hatta sağcı DP de aynı yuidadır. Layik Cumhuriyet llkelerinl ortadan kaldıran girl8lml de hepsl desteklemcktedlrler. ll!3. maddeyi DGM yetki sınırı clışında tutınak denıek, layik cumhuriyetln son bııldufıınu, hlç dcğilsc son bulmaya dogru götürUldUğünü açıkça belli etmek demektir. MC İçinde bir küçUcük CGP, karşı çıkıyor bu Kİrişlme. Ona göre DGM gereklidlr, ama 163. maddeyle birlikte, oysa AP, MSP, MHP, hatta muhalefettek] DP böyle bir şeyi doğal saymaktadırlar. CHP ise tümüylc karşıdır DGM yasasına. Böyle olağan dı^ı bir mahkemcyi RCreksiz gürmektedir, demokratik ilkelere aykırı, belli çıkar çcvrclcrlnln yararına blr girlşlnı saymaktadır... BIı süredir Türkiye'nln ayüın çevıelerl, biUnçll halk yıftıııları 1)(.M koııusunda taın bir direnls halindedlr. Gerçeh hukukçulara bakarsanız DGM hukuka aykırıdır, Anayasa'ya aykırulır, insan lıaklarına aykırıdır. MC'den yana kişiler de 12 Mart baskısıyla dejiştirilen Anayasa'ya göre DGM'lerln kurıılalıilcccıiinl söyltlyorlur. Oysa 12 Mart faşlzm rüzgârlarının etldsiyle değişUrilen Anayasa, Türk ulusunun onayını almış dcğildir, (il'de halkoyunca onaylanıp benlmsenen Anayasn'yı 12 Marftan »onra hlr avuç polltikacı kendi Istedlklerl blr blçlme sokınuşlardır. Şimdi başta CHP'ye, ölekl 1leri parti ve ürgrütlcre düşcn, 27 Mayıs Anayasnsını lanınmaz bir hale sııkınıış dpğişlkllklerin ortadan kaldırılması lçln savaşıma geçmelcrldlr. Yoksa, 12 Mart'ın deği?tlrdljü Anayasa lle Türkiye'de gerçek bir demokraslnln yerleşmesi, kurulnıası, lşlenıesi olanaksızdır... Blr nıllyona yakın emekçlyl blr araya toplayan DİSK «Ge. nel Yas» ilân ettl. MC iktidardan düsene dek «ürecek bu genel yas .. DGM tasarısının çıkarümaSında direnen MC kendi kuyusunu kazmaktadır. Aydını karşıııa al, emekçiyl karşına a), koylüyü karşına al!.. Yanında blr avuç serdengeçtl, blr kaç aşırı saftcı, ırkçı, şeriatcl lle parababalarının gcrçcfel blr türlii göreıneyen bölümü Bunlarla, gerçeklere, halka, Kemalist devrlm llkelerlnc, çağdaa uygarlığa karşı koyabileceglnl balkın bflinçlenme akımını durdurup, gerlye döndürebilecegiııi san! Bu hesap, elbette kl yanlıştır. Zorbalıkla, baskıyla, olağandışı mahkemeler kurmakla Iktidarda kalınamaz. Kalınamayacttftını da yakın tarihimlz göstermiştir blzlere... Menderes'in başaramadığını Demirel ml başaracak? Menderes'in kaçamadığı bataktan Demlrcl ml kaçabilecek? Hiç kimse bftyle blr şeyln gerçekleşebileceğlnl sanmasın. Türk halkı 1960'dakindcn yüz kat daha billnçlldir. llerlcidir, örgütlenmiştlr. Doğrııyu. eğriyl on altı yıl önceslndekinden çok daha iyl ayırabllmcktedlr. tstelik 1%0'da Menderes halkın oyuna dayandığı halde bugün Demirel azınlıktakl hir partinin lideridlr. 1973 seçlmlerl de, daha sııııra yapılan tüm seçlmler do bunu göstermlştir. Yakın bir tarlhte yapılacak genel seçlm ise çagdısı, halka karşı, Kcmallst İlkelere karşı çıkanları tam blr bozguna uğratacaktır. MC'nin sonu geldl. Nasü Tahklkat Komlsyonu kurmakta dlrenen, Türklye'nin llericl aydınlarmı, polltlkacılarını tutuklatan hapislere atan, Anayasa dışı baskılara glrisen Vatan Cephesi polltikacıları blr bataklıkta yok olup gltmlşlerse, buRİJnkü Milliyetçl Cephe adı verilen aşın sağcı partiler ortaklıftı nın DGM'lerl yenlden kurmak, yaşatmak, bu yoldan Türk halkının bllinçlenmeslnl flnlemek. Kemalist Cumhuriyet llkelerinl yavaş yavas ortadan kaldırmak hesaplan da aynı batak yolda tıkanıp kalacaktır. tsmet Inönü'nün on altı yü önce goyledigl sozler buRÜnün hırslı polltlkacılanna ders olmalıydı. Olmuyor, olmayacak da.. «Bu demokratik rejim Istikametlnden ayrılıp baskı re.ilml haline götürmek tehllkell blr seydlr. Bu yolda devam ederseniz, ben de slzl kurtaramam.» Göz göre göre hlr uçuruma doğru yürümek Inanılnıaz blt seydlr. Ama Işte heplmiz seyrcdlyoruz, kesln adımlarla yürüyorlar o yöne doğru... Buyuk ya»il postarga, kare kok tu»u, tomatık sabıt sayı '• yuzöm hftanpları. 60nın oostarg* s«v«S'nd» «koııarpıık kullonım bnt^rya 1I0 iflor, ıd«Aİ Dr. METiN ERMAN As. Dr. HAYRÜNNiSA DOĞANTEPE'ye hastanede yattıftım süre içinde yakm ilgilerint gördügum, başta Îstanbul SSK Hastane&i Başhekimi, OP. DR. MÜCAHİT ATMANOÖLU, DR. TARIK ZtYA K1RBAKAN, DR. AZtZ ÇÖL ve tüm hastane personeline teşekkürü borç bllirinı. HASAN BASRt DAĞLIOGLU (Cumhuriyet 10783) VE HİDROJEN PEROKSİT DIĞER KİMYFVI Gümuşpala Cad. 2 Unkapanı/istanbul 28 35 50 (7 Hat) Telex: 22 959 SIR TR CrLyL. ^.YJ MADDbLbK leJtıüit'Tlcaret ^355O(EHO ^355O(PERHİDROL) ..v* difler f«vkalâde c«p va maaa hasap maklnaları. (AJans70: 530) 10762 OLAN VE OLACAK OLAN ^ Bir trafik kazasından eskl blr şiire kadar uzanan riüşünceler, aslında bugünlerde bizim dışımızda gelişip büyüyen siyasal olayların yarattığı tedirginlikten kaynaklanıyor. Birşeyler yapıyorlar bizim dışımızda, belki bir felaket hazırlıyorlar ve biz «olan» kar.ysında nasü kendi illskileriınize göre tavır takınıyornak, «olacak» karsısında d» •blreyci» tutumuınuzu sürdürüyoruz. Oysa bızım dıçımızda bir şey ı yoktur. Hiç bir ?ey bizim dışımızda değildir. Yaşayan her insan hayatı bölüşür. Yaşam bir bütündür. Sevgi Soysal'ı anlatarak açayını bu düşUııceleri biraz daha size. Sevgl Soysal bizim bir yazarımızdır. Genç kızlığı ile genç kadınlığı arasındaki kısacık sıircde hikuyeler, romanlar, denemeler yazdı. ödüller kazandı. Çağdaş kafasının ve yüreğinin UrUnlerıyle kUItlirümUzün kıraç toprağına bahar yağmurları gibi yağdı. Şimdi lıastudır Sevgl Soysal. Kırk yaşında, lkl çocıık anası, arkadaşımız MUnıtaz Soysal'ın karısı, bir genç kız kadar güzel, kafasının içi çlçekli, yüreği sevgi dolu, en güzel yapıtlarını vermeğe hazır bu genç kadın şimdi hastadır. însanın kendısine dönük yaşamını bir «bacış», bir surumsuziuk» olarak niteleyen ve insanlara paylaşılacalc sevinçte ve kederde bütunleşmeyi öğretmeğe çalışan,, bunun tadını duyurmağa çalışan bu soylu yazar şimdi acı çekiyor. TEKNOSANAS Kittkoy, Voyvorta C»d 82 Til 49 1 7G644 4861 .v« BURLAA5 Ank fl r B riı S«t.» V«N . Trl ?4 21 00 bayllardo BAYRAM GAZETESİ BAYRAM GÜNLERİNDE. YURDUMUZUN HER YKRtNDE OKUYABÎLECEOINİZ GAZETE (tlâncılık: 77D5) 10757 ÎSTANBUL BAYRAM GAZETESi'dir. ÎLAN VEREREK YÜKSEK TtRAJINDAN YARARLANABtLECEGÎNlZ YEGÂNE GAZETE, OPSET BASKILI ISTANBOI. BAYRAM GAZETKSİ'dir.. Adres: Gazetecıler Cemiyetl Cağaloğlu îstanbul Tel . : 22 12 22 22 54 08 26 80 4b DÜNYANIN SESt TURİZM De ÎUR DÜNYANIN SESi ÎURiZM SUNAR (Nedret Selçuker'den Sevgilerle) IL AN CUMHURİYET BAYRAMI TATiLiNDE RUSY A (Moskova Leningrad) uçakla Tütün Eksperleri Yüksek Okulu Miidürlüğünden 1) Okulumuza 1976 77 dönemi için ön kayıt usulü ile 60 öğrenci alınacaktır. Bunların tamamı, burslu olarak Tekel Genel Mudiirlüğü hesabına ÖJrenim yapacak erkek ögiiinciler olacaktır. 2) Adayların 1976 Üniversitelerarası Seçmo Sınavında 500 ve dftha yüksek Fcn puanı kıızanmış olmaları şarttır. Î) Ön kayıtlar 20 Eylül 1076 günü saat HO ' a başla. Ud yacak 8 Ekim 1976 Buntl saut 17.00'de sona erecektir. 4) Ön kayıt ışlenıine, Tekel'ın Îstanbul Karlal Cevizlı semtincleki Okul MudUrluğünde, tatil günlerı dışındaki günlenn çalışma sa:ıt.lnrıntln devam edlleoektir. 5) Ön kayıtlannı yaptıracak adayların Lıse veya dengi okulların dıpluması vcya bu diploma yerıne geçerli onanmış belgeleri, 1976 USS sonucu puan belgesı ve dört adet 6x9'luk fotoğrafları ile başvurmaları gereklidir. Adaylar, MUdürliiğUmüzden alacaklan basılı dilekçe formunu doldurarak vereceklerdir. 6) ön kayıtlarını yaptırmış olan adayların puan sırasına göre düzenlenecek listesinden, en yiiksek puanlı 120 öğrenci adayı özel giriş sınavına alınacaktır. 7) Glriş sınavına kabul edilecek adayların ad ve soyadlan ile smava girme sıraları İlân tahtasına asılacaktır. Hu listcde ariları bulunanlar Okul Öğrenci tşleri BUrosuna başvurup .Giriş Sınavı Kabul Belgesi» alarak, sınava bu belge ıle girerler. 8) Giriş sınavı tarihleri Okul ilân tahtasında asılacaktır. 9) Kesin kayıtların başlama ve sona erme günleri, lrtenen belge ve başka koşullar Okul ldaresinden öğrenilir. 10) Okulumuza ön kayıt usulü ile öğrenci alınacağından blr başka yiiksek ttğretim programını kazanmış olanlar da başvurabilirler. 11) Bu öğretim dönemi için, llse veya dengt okul me«unu olduklarına dalr Milli Eğitim Bskanlığınca onaylanmış belgeyt halz 10 yabancı ujrruklu ög>enci alınacaktır. Bu gibllerin kabul şartları okul İlân tBhtasında asılıdır. (Basın: 24667) 10772 YORAN TÜKETEN NiCE ŞEY,, Oysa tüm mutluluklar onun olmalıydı, tum sevinçlere layıktı, onun kafasıyle eriştiği safilığı hiç blr mikrop, hiç bir hücre bozmamalıydı. «Barış Adlı Çocuk» kitabında, ken, dı hastalığını ve duygularım anlalan «Bir Ağaç Gibi» hikayeslnı okurken bütun «Kafa karıştırıcı diişünccler \e duygular»a düşman oldum. «Yoran, tUketen nice şey ise yaradı sonunda, sadece zaınanı yemekle yctinmeyip bir tümöre biçhnlendller» diyor Sevgl Soysal. KötU bir hastalığı yenmek ıçuı kendine döndUrdüğU dtişunceler ve duygulardan bilo acı duyuyor. «Çirkinllk bilinclyle gclen panik. Yakınlara sığınmak. Yenl blr yükü paylaşacak, hatta ttstleyecek blrlnl aramak. Bırak bunlan. Dündüğün öliimdiir. Çocuklarııüa ve daha nlcc seyle sürdüınıek zorunda olduğıın hayatı en zengin yprinden yakala. Sana verilmiş armağanların cn güzcll olan hayatın yeterlnce karşılığını ödedin mi? Anlamsız bir et parçasının ardından ağıt yakınayı bırak. Cansız ve olümcül hücreler kurşılığında kazandığın canlılığı çoğaltmanm yoluna bak. Yine de yorgıınlıık daha gerçek şlmdl. Tasanlnrdan hatta korkulardan bile, Acılıyuu. Paylaşnıak lstiyo 27 EKiM 3 KASIM 1976 Gezi, Eğlence Sanat gösterilerl Fiatı: 6900 TL. (168 dolar ve 4.161 TL.) YILBAŞİNDA BUDAPEŞTE 2 9 ARALIK 5 OCAK (UÇAKLA) (Yılbaşı balosu Otel SPORTTA) Viyana'ya tur imkânı (HO DOLAR VE 2750 Tl.) Telefonlar: 49 79 79 44 26 52 Adres : Turnacıbaşı Sk. Pulat Ap. No: 14 Galatasaray DÜNYANIN StSİ TUKİZM JEDPET SELCUKER TİJÎ5 »•»gıi«'i« PAYLAŞMAK Başa gelen şeyi bütUn boyutlanyla dllşünmesinl ve yaşamasını bilir Sevgi Soysal. Onda değişiklik yaratan, iz bırakan her şeyi didlk dldik eder. Nice yakın olduğumuz kişilerle bile paylaşılamıyan anların, pek çok şeyin farkındadır. Tüm insanlarla paylaşıhnası gereken sevinç ve keder, sonunda, içinde bulunulan koşulların gereği, hlç akla gelmeyen kişilerle paylaşılır. «Zulmet Sevlnci» hikâyesinde, 12 Mart günlerini anlatan ve bır mahkeme dönüşü duygularını lçimize oyan şu bitinş'i okuyun benlmle: • Blr an önce bitsin mahkeıne. Bir an önce koğuşuma, kizların yanına döneylm. GUnümUzü, kalın demlr kapıyı, dikenll tellerl, tomsonlu erlerl, polis Zafer'ln haykırışını, ranralarımm. elden ele eskittiğlmlz kltaplarunızı, karavanamızı paylaşmak lçln. Zulmetl paylaşmak, bulaşu 'julaşa direnmek için. Sonra, öğlcden sonra voltasıncla dikenll telln dlblnde hltivermlş çlçcğe sevlneceğiz. Koğuş arkadaşlarım bekler şlmdl benl. Şlmdl yalnız onları sevlp özlcyebllirim. Ortak . ılmetl, telln diblnde açan çiçeğl, zulmet sevinclnl..» De TUR DÜNYANIN SESi TURiZM SUNAR (Nedret Selçuker'den Sevgilerle) ROMANYA FELiKS'te Romatlzmaya, kireçlenmeye, sinir cilt v» kadın hastalıklarına vedA 21 GÜN: 9900 LiRA (Aynca Dr. ANNA ASLAN geriatrl klirleriyle ebedl gençlik) TELEFONLAR: 4 9 79 79 44 26 52 Adres : Turnacıbaşı Sk. Pulat Ap. No: 14 Galatasaray (DUnyanın Sesi AJansı 10765) KEDi NESLi TÜKETiLiYOR İSTANBUI LUIFEN VEBA TEHUKFSI ILE KARŞI EDINIZ: KARİIYA. 3 7 SS 8 3 B1ZE IELEFON n