Katalog

DÖRT CUMHURIYET 19 (YlH 1976 ABDULCANB&Z TURHAIM SELÇUK AfrZlND BlftA^N NE?İS s \ Kara Yazgı Yazan : EVELYN WAUGH Çeviren : NIHAL YEÛiNOBALI 64 Asya'nın unutulmuş yüreği: Afganistan fganistan da okullann te melı ılk kez Kral Bmanul lah Han zamanmda atıl mı?tır Bu girışlmin Mmellnde, gerek kralın kendi^ı o'sun, ge rek^e tngüız sömürgeotllğinden kurtularak bagımsızlıgın llanı '1919) olgusu olsun, bu blrbirine baglı ilerici ve devrimd kosullan hazırlayan dunyadaki devrimcl değışım vardır Koşullar kralın 1lfirlrlltglnl doğurmu^tur Gerçefcten o aşamada, emperyaliımn Itarşı ulusal devnmcı, 11* ici sevaşlar verillyordu Emper •llzmin somürgeU politlkaaı çokuyordu Kral Emanullah Han'dan sonra bu okullann duvarlanna dokunulmamış'îa d« bu okullar geri < ılıgın çızgısınde bürokratları ye tıstıren, bUrokrasl zulmünU «ürdurücu, sömUrücli paraılt egttimm birer aracı olmustur Coğrafya Matematik Biyolo1ı Fizik dersleri okudugu halde vanmda daha yogun olarak okutu lan dln derslerinin karanlık etkl sinde kalan, biyolf jı yerlne ruhlara inanarak, htlcre yanında muskayı yeğleyerek yetistirilen ÖJrenciler. yarınların tek çıkar kapısı memurlugu dıijleyerek bu nkullara gidip, kayıtlarını yaptı rıyorlar. Okulda okumanın tek aırmcı ise, bürokrasıye girebllme teltsı. MUTA HAN GESAY A SBDtNCt BÖLÜM Sir Samson Courtn«y ertesl aabah kalktıgında «njratından düşen bın parçaydı. Her «amanki gibi afrr agır yaptığı sabah tuvaletl sırasında bu hoşnutsurluk daha da arttı. Evet, Slr Samson agır ağır, özenle hazırlanıyordu ama bunun tadını çıkaramıyordu kı bu sabah Her geçen dakika onun akUna dün gecenin tatsız bır ayrıntısını getırerek hosnutsıalugunu arttınyordu Banvoya giderken, «Görülmuş şey değıl, birader» diye lçinderı geçirıvordu .Bu bencil adamlar Elçıliklerın isyerl oldugunu bflmlyorlar galiba. Her köşe bucak böyle oağırısız komıklarla doiuyken nasıl çalışabiHrlz, onca lşin altından nasıl kalkabılirus yahu'» îlk damlayan Pıskopo*; olmuştu. Pts papaz tam da çay saatinde, vnnında ikl yamagıyla btrlikte soluk soluga gelerek yenl bir iç savasa sokaklarda yavlım ateşlerl açıldığına deggın bır şeyler zırvalamıştı. İç savas çıkmış da silahlar patlamışsa n» olniuış yanı? Ezanya gibı bir Ulkedeyken ınsan Londra'nın Itıks semtlerının dırlık ve sakinlıgıni ummazdı y a ' Vahsilerı Kıristı\anliga döndürmeğe gelen din adamı gılçlü^e, tehUkeje, hatta bu uğurda canını vermege hazır olmalıydı Oyle degtl mi ama? Ahmaklar! Sır SHmson'ıuı banyosunun suyu öfke ve çareslzlikle dalealandı kopürdti Sonra yemeğin orta yerinde kimler çıkagelse beğenlrslniz? Bankanm Müdürü 11e Jagger diye kıypırık bır adam Müteahhıtmiymlş neymis Slr Samson'un hiç tanıraadığı biri Onlar da kentte lşlenen cinayetlerden, çapulculuktan kundakçıhktan başka ]M etmiyoriardı BOylece o güzelım ördek kızartmasının içın» edılmış, pudıng'ın tadı turu anlaşılmamıstı Derken bunlar yetmezmfş gıbi Sir Samson en büyuk lhanetl en yakınmdan, şunca yıllık oz karısından görmüştü Dısardan gelenlerin getirdlğl panık havasına katılan Leydi Courtener, baska ışı vokmuş glbl tutmu?, o tkl kokona karıyı akluıa taknuştı. Illo de Bayan Mildred'le Miss Sarah'ı merak edecekti zorlft değıl v» tki hanımcagız öbür Avnıpalılarla bırlıkte trene blnlp Matodı ye gitnıısler mıydl acaba 7 Yoksa olan bltenden habersiz kentte kpndi başlarına kalakalmışlar mıydı' Gldlp bir batanak. hanımca£i7İan aravıp sormak gerekmez miydi' Sır Samson bh süre oralt olmamıs ama sonraöan WllllanVla Porcy nln gıdıp kadınları aramalanna ızın vermışti Ama yalnızca arayıp sormak, başlarına bir iş gelmedlgine kanı getlrmek. Gerekırse biraz yardımda fılân bulunmak Ama ikl genç salak, »en tut karılan al buraya getlr' Kısacası Debra Dowa'da kaç Inglllz varsa şu sırada Elçlllk çatıvının nltın.ı sıgınmış durumdaydl Haksızlığın danlskası Hem de saygısır'ık . Sır SHmson gıgısını sabunlmrken «Bugün çekip gltmelerini nczaketle soylprim onlara,» dıye düaündü «Bu kadarı da »rtık fazla Sefaıet burası be, lmaret değil.> Sonunda butun gelenlere kalacak btr ^er bulmuçlardı Pl^kopos Elçilık binasında kalıyordu Percy Ansthruther'le karısı drtgrusıı bUyuk bir efendılık ederek çocuklan dlln gece kendl odalarına alıp papaz yamaklannı çocuklann odasında yatırmışlardı Ba>an Mildred'le Ml»s Sarah Tln Legge'lerln bungalow'unda, Rj'iıitn Muduıuvl»' Bay Jagger \e Wals'lardan bosalan bungaInw'da yatmışlardı Sır Samson sabah tuvaletlnl tamamlayıp katmltıya lndığl zftman bütlln konuklan kroket çlmlığınde birarada buldu •Sırtım koptu. Ata buımege alısık degillm d».... • \ ah ravallı Bav Ualth » • Rütün ı> Kılise ekıbinm başınm altından cıktı Papazlar haftalardır doğum kontrolu aieyhınde vaarlar veriyorlardı Bayramdaki geçıt resmıni sabote etmeğe niyetllydller Poll» bunu ögrenıncc geçıt res.mi başlamazdan hemen önce Muhterem Peder'i tutuklamış » 'Askerler sokaklan boşalttılar Havaya kur»un sıkıyorlardı . Yarnlanan fıUn olmadı > • Kurşunlardan bin kafamın bir kaç iantim ama gerçekten birkaç santim otesinden sıyırıp geçti » «Geçıt resminin yapılamıyacağı, alayın dağıldıfiı kesinlikla anlaşılir anlaşılmaz Seth Saraya döndll. Vay anam, ateş püskürüyordu » • Besıl feeal de yanmdaydı » «Yokuş yukarı çıkarken pek bir çey değll va, at sırtmda yokuş AŞAĞIYA inmek çok feci. tnsana hep kayıyormu? gibi gelıyor • «Vah, zavallı Bây Ralth » «Derken bütün devrıyeler geri ç«"kilerek Sarayın »vlusunda toplandı Jaggerle ben, hemen oracıkta oldugumuzdan herç«yl Ehıdıık BUtün orduyıı toplamışlardı Zamanla olayın yatıştıgım anladıkça ahali yan sokaklardan beşer altışar çıkıp gelmeğe başladılar Saat beş buçuk sularıydı » «Mıtımda binlci pantalonu da olmadı|ından dızlerim oyle acıdı kı > «Vah zavallı Bay Raith > «Herkes, Seth kendini gbsterecek sanıyordu împaratorluk locasına bırşey olmamıştı. EntıpüfUm birşey, gene de o sırada güzel bir kursü yerine geçebilirdi. Herkes o yana bakıyor. Seth çık«n riıya ıımuyordu Ama birden locaya kim çıksa beğenlrslniz• Tuttıklanmış olan Baş Ptskoposun ta kondlsil Meğer ayaklanan Hınstiyanlar onu hapisten kaçırmışlar. Mıüıterem Pedrtrin peçl srtra General Connolly. Prens Ngumo, daha bir kaç tanınmış klji birer nutuk çektıler » • Eee"'» «Valla, ahali Baş Piskoposu atk»ladı, askerler de Generall. Yaşa riiye bagırıp gene havaya ate$ etnıegs bsjladılar. Tam bir çeyrek saat ortalık anababa gtlnUydü » «Baldırlarının lç yanları da raahiMuzlann aUrtUnmMİnden mosmor çUrUmüş » • Vah yavallı Bay Raith » • Son günün «n büvük ^Urprlüiyie kar»ıla»tık Bas Pııköpos yeniden kürsüye çıkarak bir konuşma yaptı Ahali onun dedlklerinl dinlemiyordu bile ama alkıştan kınlıyorlardı.» «Muhterem Peder ne buyurdular, p«kl? «Efendim, meg«r bizlm Seth tahttan çekllmeml» mlT» •Neee'» (DEVAMI VAR) îngiliz sömürgeciliğine karşı 1919'da bağımsızlığı ilân eden ilerici kral Emanullah Han'ın kurduğu lâik okullar, sonradan, halkın kanını içen bir bürokrasinin kaynağı oldu. Yıllarca devam eden dinsel propagandanın etkisi altında, altyapısal klâsik gelişim evresinin dışına çıkartılmış Afganistan'm merkezî monarşisi fngiliz istilâcılarıylc. geniş bir işbirliği kurdu. Rapor vermejrl ödüllendlrme vönteml Afganistan'm merkeıilesmp sürecındft büyük rol oynamıştır 1832 lerde Hindiatan topraklarının hemen hemen tnmamını işgal eo>n VP dahu bir çok ülkelpıde sömurgeci istıJâlar da başarı RİKtpren Ingılızler, Uç yıl sııren «aiyon savaşları»n dan sonra 1839'da Çın'e girdiler Sonuçta Ingıli7 bıırjuvarislnin açık pazan olacak olan Çin, bir kaç kapitalist ülke tarafından kf)leleştırıldı Bu arada tarih şu nu da yazacaktı «Ingüİ7 birllklerı Afganısten a da girdiler an cak Afgan halkı tngillz lstiUcıları üjke dışına aimayı basardalar » Bıiıokrasl emekçı halkın kanım ıçen, hile turak fe<sat ve rulmtln ifadesıdir BUrokrasi, stt mürlıcülügün en onde ve hflik ya^amımn gllnlUk pratiğinde göz le görülaVı. organik ve otonom o,,larak yasamlan kdr bir canavar avgıtıdır Afganistan ın dörf bir vanına yavılmış emokçı halkın ftv ov kapılnrını kol kol emeğlnl çalarak günltik ışleyişın gürul HHu ıçınde (zlndan 1 apılarının kılıllerının açılıp kapanması îlkel vahsi ıskencpler altında atı lan çıghklnr Sınır et, damar ve kemiklere dUşman hıncı lle ıncn kamçıların hakarptın ve Itü ftlrlerm vükselen seslerı ) yü reklere korku salar Krallar, Ingilizlere karşı direnenleri binbir hılejle* • « ÖZGÜRLİİK SAVASI Gerçekten Ingllizlerın istllArı birllkleri Alganistan'da birkaç ker (1RJ2 1834) yenılgiye ug radı 1839'da tekrar daha çok tüfek ve bomba kullanarak mem leketimize girmeye çahştılar Halkımız bu yabancı düsmana karşı hep bırlikte karsı koydu Inglliz istilftcılar açık er meydanmda savasa yatkın Afgan hal kının ozgürlük düşkünlügU w> yabancı dUşmana karşı direnme gücll ve birlik ruhunu ezmek için top ve tuleğin yetersizllgini anladılar ve başka bir sllâha baş vurdular Yıllarra, yüzyıllarca billnç altı korku salacak olan slnsi bir silâhı seçtıler. gölge Bu. çesitll kavim ve kablle seflerlnin kollekuı yonetiml altında her dagın her tasını siper tu tarak dırenenlerle teker teker başa çıkumamalarırun nedeni merkezi kralhk ldaresine baglı olmayışlarındandı Afganislüvndaki bu politik boşlugu kendl «omUrgeci çıkarlan yönünde blıjim leyecek olan Ingllizler, topları bir yana bırakarak, kendilertne usaklık yapacak olan kuklalan aradılar. lngllızlerin altınlarını halkın bagımsızlık, hak ve özgUrlUgünfl yegleyen ve bu göreve koşan tek btr aile işte dunkU kralın ve bugünkü Cumhurbaşkanının ailesl idı «Tanrı bırdlr iki olamaz, onu yeryüzUnde temsil edrcek olan gölge (ZelSayo) yani kral (Emlr) birdir, değişmez. Onun vüCP buyruklarından çıkanlar Tanrı kahrına ugrayacaklardır .» Korkunç ve alabildiSıne yayılmış casutluk «>pbekesmın başında bulunan krallar • rapor »lara dayanarak. tngllizlcre karşı çıkan mıllı mücahitlere rtnteleri dııı adamiarı vasıtasıyla «sana dokunmayacagım» anlamına gelen ken dl mUhürUnU taşıyan Kuran gön dererek bassehir Kabll e çagınlı yordu Buyruğa uyarak gplonler. fesad ve hıleden örülmUş smsi yonetlm bıçımlne uygun düşen, hapishane gbrevı gören deıln de rın kazılmış kuyıılara (Sıyah Çah) atılıyordu Kukla kıallar kendilerine «rapor» sunanları sa ray ivinde ve ona yakın bUyUk mevkilerle ödUllendiriyor. bu şe kılde oluşan kurum ve ılt^kiler merkezi bUrokraslnin temelini o luşturuyordu Bizzat «rapor »lu dosvaları yan larına alarak Kabıl dekı Ingılir temiilcisi refakatmda her yıl Hindistan'a îngiHz şeflerindpn maaş almaya Rlden krallar, d«nüslerınde yanlarına verilen slHhlan birllkte getiriyoıdu P«y lece oluştunılan slhUılı bırliklo rin basına vakınlarını vf fUven dıgi kımseleri geçırprek dln adam lan lle birllkte snvaş çıksran ka vım ve kahllPİprın \İ7rnn<? ^aldır tarak merkezi gücün kollanm aaglamlaştırıyordu. Yıllaıca d«vam Pden dlnscl propagandanm etkisi altında. alt vapml klaiik gelişim pvreslnln dışına çıkartılmış Aiganıstan'ii merkezl monar^ı yonetimı, tngl İİ7 sttmdrgeci politik çıkarlanna ddnuk, kısır yönde, Uretım gü cünde hiçbir degişm« ve RPlişnıe olmadan llst yapısal kürakteıı batıl lnançlarla olustııınrak, ybneticilerin temel vönetım görevirü Rören ve halâ geçerli olan «rapor verme» alışkanlıgmı ayak ta tutarak genel kUltUrı) vozlaç tınna başarısım gö^termlştlr, yokettiler lar' Hant bir yol bir koprü mü, bir tas üstun» bir tas konulmus m u ' . aorusunu aoramaytz. Hükümetten soru sorulması bir ya na, hükümet lslerine burun sokma luçuna dU|em«yiz, yorganımun bıllrıs biz Yabancı Ulkelerden bırl Aigtv nistan'a yol yapma yardımında bulunurken bir süre çalınan mal remelerin yerine yenllertnl getlrerek ses çıkarmamıştı Delaıarca tekrarlanan çalmalara taham mülleri kalmayınca bu kez bızzat krala bastvurarak, bakanlan, valileri gdstererek «Bunlar kendi Ulkeslne, kendl halkına dü«mandır» diyerek sıkftyett« bulundular. Gene olmayınca, bu kes kendl yonetlcllarlni 1» basına c » tlrmeye mecbur kaldılar. HALK, COCUKLARfNI SUS, HÜKİJMETİN ADAMLARI GEIIYOR» DİYE KORKUTUR. (Fotoğraf: Fıkret OTYAM) ra'i fesadının oyunlanmn başarısını baglayarak, paylarına dtlseni alırlar Vs bununla geçınirler. Daha başka yerleıde her verde bUrokrasının bu kocaman canavar çaıkı durmadan isler durur. Hele yalancı tdnık ile hakkında dava açılmı^sa, artık ıneğın parası da yetmez açgöflti btırokratlara Yakasını hükümettn elınden kurtarabilmek için evıni, tarlasını. varını yogıtnu aatsa kıırtaranıa^ A\lar natta vıllar boyu çabalasa nafıle Hele gilzel karısı, bacısı, kızı varsa bu uzak vilayetlere kazıı VP kovleıe çclen nıemurlann seks gereksinmelerinı E'dermelerine ayrı bir lokma olur tirdlgt k8?anç ve serveti durmadan övüp durur Ona «şanslı», •kazançlı», «nazar degmesın, Tanrı vergisl», «talih kuşu» gibl sözleri yakıştıraıak bllytlk saygı ile kaısılar. Kendi memleketınde koyünde borra girmis kisılerln hayvanlarını tarlalarını satın alarak, büıokritik voldan eline geçen ve blrıken paralan, genelllkle topraga ^attrırlar. Veya ticarete bağlavarak, emperyalist tuketld lüks rşyaların satısını kolavlaştıran ve bır çok elden aynı esyanın ve metanın satılmasını saglayan parazlt ticarl illsklleri hızlandıncı rol oynarlar Mal ve mülkunden ohnus kiSiler, bassehir Kabtl olmak Uzere. daha yol ve sanayi bakunından sehlrlesme düzeyine ulasmayan ancak ktlçtlk pazarh vllayet. kavşaklarma hılcum ederler. Bu lumpenleşen mülksılz, işsiz emek çılpr ordusu agaların kapısına vararak. ayaklarına kapanarak, yasamının sonuna değln onlara baglı kalarak, çalışarak, borçlara bogtılarak kalır. Bunların dışmda çogu Pakistan'a ya da Iran'a giderler Bir kısmı da •Molang» denilen, saç vakal bırakıp, yırtık kıyafetlerl olan gfzgincl dını dilencllikle yollara dılserler MescitİPrden mpscitlere vılSyetten vil&yete gezerler. Bazılan İse açık dilencllik, hır«iizlık, kumar. esrar ve namazla yaşamlannı siırdürUrler BUrokrasi mekanızmasına jerleştirllen, her vıl sayılan giderek çogalan bUrokratlar, Ustlprine kar^ı verlere kadar egllmeyi ve aatlania o denli onur kırıcı, hakaret dolu sözleri ve asagılavıcı davranısları gerektiren yoı bir ilıskıve alıştınlırlnr Alı?amıvanIftr sıcil alıp t^rfı pdemezler Rapor ve sınsı oyunlardan ka barmış dosyalar gıbi nefretla dolu ıçlerini, göstprısll, dönek, yalancı sevgı ile örtme çabaaında olan bu kurnaz, taş yüreklt insanlar, ne birbirlerine karşı na de halka karsı acıma nedlr bümezler. HÜKÜMET«Htıkümet» adı ile dnılan ldart mekanizma, il llçe ve kbylere Novümıştır tdari birımlerın mer ke/ı gücü bakanlıklardır Sosval adaletı temsll eden, çeşıtlı so«; ya1 hi/meüere göre ayrılan va ona gore adlandırılan bakanlıkların bu htzmetleri dagıtma anlam VP fonksiyonu yerine «ıdare» adı ile örgütlenerek bütünle snler örneğin, Bayındırhk Bakanlığı ve onun 1 ılçedeki tem 1 sılcisi bayındırhk hızmeti ile uğraşma7 Tarım Bakanlıgımn temsilcis: tarım lsleri lle ugrasmaz Hepsi bır arada «ıdare» olarak, hUktlmet etme görevin* katılmıs, idari birimler ve ki»l lerdir Bir ilde. tçişlerı Bakanlı fiının yetkilerini temsıl eden. jandarma polis ve zındanlanyla güvenligm temsılcısi olarak en büyuk idan âmlr Vall beydir VI lâyet konagı otrafında kllmelene rek blraraya toplanmıs öteki bakanlıkların temsllcileri, ornegln şerlatı temsıl eden kadı ofpndi, mnliye muhabere tarım, emlâk vb memurları bulunurlar llçelerde İse en büyük idarecl ve emniyetin temsllclsı kaynıakamdır Onun etraiında da dteki Bakanlıkların vetkilerini temsll eden memurlar bulunur Ayrırn Vali ve Kaymakam arasına glren büytlk kaymakamlar <"htlkUmran), bir de kaymakamdan sonra gelen, kbylprdı» yerleşen kllçUk kaymakamlar bu mel.anizmanın dal ve budaklarım tv mamlar Bu «hükmetme, hükümet etme» amacı ve görevi nedir' Her yana yayılmış, güçlU kofc ve kollarıyla yıllar yılı mesgullyeH»gbrev glbi gorünen lsleyıçlno rağmen, bu konaklar, gltgeller, çlrılen yazılan kAgıtlar, kaza ve köylerde dort yanı dbkulmüş, perisan llkel bıçlmdekı hUktlmet blnalarında oturan kaymakamlar, memurlar, amirler polısler, kadılar, Jandarmalar ne yapıyor ACI TOHUMIAR Köylarde bürokrasl fesadınm en bUyük varduncııı, muhtarlardır Emekçilere tusak hasırlayan muhtarhk, emekçilere kollektit auçlama olaylan hazırlayarak on lan tusağa dUsüren, bUrokrasl lle elele, ıçiçe girmiş görevlerdendır Çunkü btirokrasınin gö zU, emekçllerln dogadan uretti gı, o ilkel araçlarla bln bir zah metle. ter dökerek, nasırlı eller1« elde ettığl lokmacıklarındadır. Kazamlmış ve kazanılacak olanları muhtarlar bılir, görür. Örnegın, çoluk çocuguna yeterınce ekmek bulamayan bir baba, zorunlu olarak eşeğini »atmıs vaya içi kan aglayarak, sütU ve ayranı ile mısır ve darı ekmeğının rahatça yutulmasına yar dımcı olan o birlcik ineğlni «kurtarıciDgım satarak parası ile darı vaya mısır satın alaoaksa . Yine yetmlyorsa. bu ker çorak ftrazilerde yetlşen bır tür bıtıclnin çok acı tohumlannı toplayarak, onu mısırla blrllk degirmenda Ogüterek, acılasmıs mısır ekmeğlnin iştahla yenmeslni dnler. Bdylece çocuklar onu ça buk tüketmez Hele kışın yolları olmayan daglara kar düşünoe hapls kalmı^ ınsanlatın yuvala rında ekmek derdl olmaması ku dar bUyük saadet ve bahtiyarlık olmaz Mevsimlık <,alı^malann dogal «lonucu olarak baba ho saplı davranır Ancak, muhtar o parayı görmüştUr Çoktan kajmakama haber ulaştırılmışMr. Anababa kardeş bacı çoluk ço cuk btr tıi7akla, jandarmHnm kamçılan altında evlcrınden (ı karılmıs, uzaklardakı ka>mı kaınlık makamırun yollaruıa du şUrülmüştür. Bir yandan açlık, bir yandan yol yorgunlugu, at veya katır Ustündekı Jandarma nın kamçısının şaklatılniHsı, nallerinin ne olacağından korkan kaflle, hükUmetın kapısına \arır Ve pazarlıklar başlar . Muhtar aracıdır «Peki, falan memur ışinı yaparsa otıa ve bdna ne verirsın'» Katıp. başnatıp, kadı pfendı, emnljct amlrı, kaymakam bey ayrı ayrı soı «• «îslnl yaparsam ne kadar 'erırf.tn''. . Ne kadar verırsln, ne kadar verırsin veıirsin sesleri ile açılıp kapanan kulak delıklen . Çocuklann korku lle nçılan aç gözbebeklorı Annelerin. bacıların yalvarışları Ve zından kapüarı ıle korkutulurlar onlur Baba bilır açlıgın ne demek oldugunu Ve kaç dugumla mendiHne sarıp koynuna sakladıgı parasını vermek lstemez. dırenır Sırtına kamcılar ıner «Sen hırsızlık yapmışsın Adam ttldürmılşsUn » ve nice suçlamalar . lskenceler, kamcılar açar en sonunda o sardıgı monthlın rlıl ğümlerıni Yoksa kadı efendi «K«la kâl». diyerek şu kadar hapıs cezasına ^aıpar. Mahkempnin duvarları dibinda her zaman oturup beklesen, fiyatları bellı olan «tanıklar»dan üçtl onun asılması için yeter de artar bile Şeriatın kurallarını avuçlannda tutan yalancı tanıklarla muhtarlar, bu dost kışıler bürok 5IKAYEI1N BEDELİ Vali Beye gidip, kaymakamı sl k&yet edene vall, «peki» der. «sen şimdi git > der Ancak vall bov kaymakamı, telelon vars>a telefonla, yoksa ulak gdndererek •faİBn kişi hakkında şıkayette bulundu Kulagını bır iyi çek do btekilere ibret olsun > Va bu kez de kulak çekme tesat ve «U1mü başlar Kagıtlttr, dosyalar yıgılır Yeni gelen memurlar, amırler eskı dosyalarj kanstırarak avuıı bulur Yenı gelenle blrlık yenl dosyalar açılır Bin bır zahmetle bakanlara kadar çokabilcnlerın bınblr derdlni bakan dlnler . Bakandan valıye, validen kaymakama haberler yollanır . «Falancaya dikkatl. diye, onlarnı dıkkatlerını çekerler. Şayet şikâyetçi saray kapılarına degın gidebilmısse. kollektif suçlamaların yaratıldıgı bolgenln amirlerine «lhtar. gönderilir .Gürültil ıstemez. denilir Bunların yerine, gtirllltt. çıkaranların seslerıni bogmasını çok iyi bılen, tecrübeli kışıler atanırlar Daha bu •çocuk. bürokratlar. hükümet etme sanatını öfjreninoeve değin böyle gUrtlltU çıkarma haUlarına dUşerler Sonuçta, bakanlan ve sarayı rahatsız ederler öte yandan her baba. ana dost ve akraba, bürokrat çocugun ge V A R I N: DEGIJEN DÜNYANIN ETKIERI TiFFANY GARTH KAPT31N (MNA 1HT11!AQN\2 VAP RSN ISPANr DA SlLlCfM USTE.UK. fM