Katalog

Avrupa Komünist Partileri Konferansının yankıları sürüyor 30 haziran tarîhlerlnda Doğu Berlın'de toplanan Avrupa Komumst Partılen Konferansı'run yankıları surmektedır Berlın Konferansı hem kapıtalıs*, hem de sosyahst bloka bağh ulkelerde başan olarak nıtelenırken «Konferansın başarısı» konusunda son derecede farklı ve bırbırıjle çelışen yorumlar yapılmaktadır. Batılı yayın organlan Avrupa Komumst Partılen Konferansını «buyuk bır başan» olarak nıtelerken, bu başanyı «Sovvet Komunıst Partısı'nın Avrupa Komumst Partılen uzerındeki egemenlığının sona enşı» olarak yorumlamaktadırlar Berlın Konferansı'yla ılgıli olarak Batı basınında ver alan yorumların odak noktasıru, «Sovyetler Bırlığı'nın aldığı aga yenılgı» oluşturmaktadır Bellı başlı Batı Avrupa komumst partılerının yayın orgarüarında ve Yugoslavya'da da Avrupa Komumst Partüerı Konferansı'ndan başanyle soz edılmektedir. Bu grubun başan olarak nıteledığı ıse her partınin o ulkeve ozgu kosullar redenıyle farklı çi2gıler ızleyebıleceğının yaru bagımsız komunıst hareket olarak adlandınlabılecek «Avrupa Komunj.zmı »nın bu toplantıda herkes tarafından kabul edılmesıdır. • BERLiM KONFERANSI, HEM KAPıTALıST HEM DE SOSlTALıSÎ BLOKA BAGLI ULKELERDE BA5ARI OLARAK NıTELENıRKEN, «KONFERANSIN BAŞARISI» KONUSUNDA SON DERECEDE FARKLI VE BıRBıRıYLE Ç E L ı p YORUMLAR YAPILIYOR. • BATILI YAYIN ORGANLARI. AVRUPA K0MUNıST PARTıLERı KONFERANSINI, «SOVYETLER BıRLıGı'NıN BATILI KOMÜNıSTLER (JZERıKDEKi EGEMENLıGıNıN VE BREJNEV DOKTR'Nı'NıN SONU» OLARAK DEGERLENDıRıYOR. «Leonid Brejner îlk kes bovun eğdı» bashğını atmıştır Frahsız Le Figaro gazetesmde ıse Konferansa ılışkın şu yorum yer almıştır •Proleter enternasj onalızml yenne daha bulanık bır kavramı olan uluslararası davanışma deyımınm seçılmesı, ıdeologlarm uzlaşmalara varabılmek içın gırıştıklerı bır laf cambazlığıdır Kremlın ideologlanysa bu ışm büvuk ustalandır Ama bu arada unutulmaması gere<cen nosta şudur Doğu Berlm'de toplanmış komunıst partılenn amacı tektır Kapıtalıst toplumun yıkılması Olay bu açıdan ele abndığında, artık Moskova'nın orke^tra şefı olmaması da onemli değldır Bır çok yollar Eoma va çıktığı gıbj bır çok yollar da sosjahzme çıkar..» Garaudy: "Berlin'de Sovyetler, en büyük siyasal yenilgiyi aldı( K ALMAN SASINI SOSYALST BIOK Sovyetler Birlıği ve dijer sosyalıst b ok ulkelen de Berlın Konferansı'nm basanyle sonuçlandığı goruşunde bırleşmektedırler Onlara gore konferansın başansı ıse, Avrupalı 29 kardeş partı arasında d2yanışmanın guçlenmesı, «antı emperyalıst ve barış sever guçlerın uluslararası alandakı ortak gorevlerıne jeru katkıda bulunmak uzere karar almalan» olmuştur. Sosjalıst bloka gore konferans, barış, guvenlık. işbırlığı ve toplumsal ılerleme mucadelesıne jeni boyutlar kazandırmıştır. Geçtığınuz ayın son günlerınde toplanan Berlın Konferansı'nın hazırlıklan ıkı vıla yakın surmuştu Konferansa ılk karşı çıkan Yugoslavya olmuş, Italvan ve Fransız Komunıst Partüerıj le Rotnanj a da Yugoslavya'yı ızlemıştı. Soz konusu partüerın bu konferansa karsı çıkmalanna gerekçe olarak. gunumuzun koşullarında komunıst uygulamanın her ülkede aynı olamajacagmı, ulusların geçmışlerı ve o devletm kendıne ozgu koşullarına gore sosvalıst uygulamanın her ulkede farklıhklar gosterebüeceği ve bu nedenle sosyalıst uvgulama içın bır model kabul etmerurı ve onu ızlemenın olanaksız olduğunu soyluyorlardı. BATILI KOMÜNISTLER BERLİN ZİRVESİNİ "AVRUPA KOMUNİZMİ,, KAVRAM1N1N ONAYI OLARAK YORUMLUYOR ile birlik'e en büyük ka'k.sı olan Italya Komunıst Partısi lıderı Ennco Berlınguer ıse <Bu konferans, Avrupa Komunızmıne daha da ıleıi >enı boyutlar kazandıracağ açısından onemli ve başanlıdır,. demıştır ıBu Konferans Avrupa'da, Iskandmavva'nın sosjal demokrasısı ve sosyalıst blokun sosyahzmınden farklı, sosvahzme gıden yenı bır yol olduğunu ortaya koymuştur.» dıven Berlınguer. Berlın Konferansı 'nın uluslararası bır komunıst orgutun toplantısı olmadıgını, zaten boyle bır uluslararası Tugoslarya Devlet Başkanı Mareşal Tito Alman Der Spiegel dergısl, • Goz gore gore ıntıharbaşlığı altında yayınladıgı vazıda, Moskova'nın Batı AvruDalı komunıstlere v» «Ulusal komunızm»den jana o'an sosvalıst blok ıçındekl ıktıdar partılenne odun verdığmı kaydetmektedır. omünist Enternasvonal 1943'te lâğvedıldi. Bu karar arıcajj 1 temmuz 1976 da Berlın'de toplanan jırmı dokuz Avrupa Komunıst Partısırun konferansıyla geçeruk kazandı. Uçte bır yuzyülık bır siyasal donuşu b«llrleyen nedır' Ekun devrımmın denevnnden yola çıkılarak 1919'da kurulan III Enternasyonal «Evrensel bır Sosyalıst Sovjet Cumhunyetının kurulmasıyla>, «Sosyalıst Devrurun Dunya Partısi» olmak ıstıjordj Sovjet modelının ornek nıtelığı dogması ve bır yönetıcı partınin, Sovyetler Bırlıfcı partısının tanımladığı bır uluslararası stratejı uzennde temellenmıstır. III Enternasyonale katılmalan ıçm Dunya Komunıst Partılerme kabal ettırılen kosullar, butun bu partılen Sovyet Partısının dısıplıncı modelme yoneltmeje hedef olarak Sovyet Partısının Rjsya da kurmuş olduğu re Junı tanımlamava ve nıhavet, ortodoks çızgılennın kıstası olarak Sovjet yonetıcılerının ıç ve dış sıvasetlerının koşulsuz onay ve destegııu gormeye goturuyorlardı. larda» gerçekleşmlş oldtıgunu bellrterek, bugune değın hep başvurulan sıstemı uızgınsız bıçımde gorevieşurmıştır, burada sozu geçen ozgünluklerı de belırleyebılırız Proletaryasız (1917'de Rusva'da proletarva faal nufusun % 3'unu oluşturuyordu) bır proletarya dıktatorluğunun ve doîajısıyla da, son derece azınlık bır sınıf aduıa karar veren bır partınin dıktatorluğunun kurulması, 1917'den önce Rusya da bır burjuva devnmı olmaması nedenıvle, bıçımsel nıteükte bıle olsa hıç bır demokratık gelenegın bulunmaması ve bunlann ustune kapıtalıst koalısyon tarafından uygulanan kuşatma Işte buradan, Lenın'ın olumunden gunumuze kadar, merkezi ve despotık, sıvasetıne msancıl bır yuz kazandırma yeteneğı olmaj'an bu devlet kapıtalızmı doğmuş ve gelışmıştır, onlann «bıçımsel ozgurluklenne» somut bır ıçerık vererek burjuva devnmlerını aşmanın çok uzağmdakı Sovyet jonetıcıieri her turlu kamu muhalefetını bastırarak duşuncelerm ve msanların dolaşımına koydukları engellerı çofaltarak ve «buımsel» sosyalızm gerekçesi altuıda, sa AMERiKAN BASINI Amenkan basını is« Berlın Konferansı'nın • Brejnev Doktrını.nın sonu ve Moskova'nın aldıgı agır bır yenılgı olarak vorumlamıştır The New York Tımes ve vVashıngton Post gıbı bellı başlı Amenkan gazetelennın sutun yazarlan, bu Konferansla bırlıkt* • Moskova'nın Avrupa komunıst partılen uzerındelcl egemenlığınm son bulduğu» goruşunde bırleşmışlerdır. Amenkan Tıme dergısı Konferansla ılgıli habenne • Son Zırve. Ne geçmış, ne gelecek» başlığını atnıştır Newsweek dergısi Is« • Sovyetler Bırlıgı ne karşı a\aklanırken > dıye başük atmıştır. GECEN AY SONTTNDA DOĞU BERLÎNT3E TOPL.^NAX AVRUPA KOMÜNtST PARTÎLERÎ KONFERANSI YOÖUN TARTIŞMALARA YOLAÇTI. FHANSIZ KOMÜNÎST PARTlStNIN ESKI ÜYE VE MILLETVEKILI, Y4ZAR \E DUŞUNTJR ROGER GARAO3Y, LE MONDE GAZETESIVDE YAYIMLANAN BIR MAKALESIYLE TARTIŞMAYA K.\TILDI. GARAUDY, TAM METNINI SUNDUĞUMUZ BU MAKALESIN'DE, ÇİS KOMUNIST PARTISt VE YANDAŞLARI TARAFINDAN SAVUNULAN .SOVYETLER BIRLtGINtN SOSYALÎST BÎR ÜLKE OLMADIĞI» GORUŞUNÜ DEĞÎŞİK BIR AÇIDAN TEKRARLIYOa Bu dogma artık yıkümıştır. Bu, Sovyet v&netıcılennın en bujmk sıjasal yenılgısıdır. Artık, bır kopmaya jol açmaksızm, Batılı buyuk partılere kendı gorüşlerını kabul ettınneyı deneyemeyeceklerdır. Bellı başlı Avrupa par'ıleri tarafından geüştınlen temel tez, Sovvet modelının hıç de ornek bır model olmadığı bıçlmındedır. Sovyetler Bırlığının Brejnev tarafından nafıle yere ovgüsu yapılan dış polıtıkası, kardeş partılenn ışlerıne karışmama llkelenne terstır. Berlmguer bır kez daha Çekoslovakja ışgâlıne değındı ve Santıago Canllo, Sovyetler Bırlığını butun yabancı ulkelerdeki bırlıklerını gerı çekmeye çagırarak, bu ılkeyi bjtün genellığıyle savunau Bu, gerçekten sosyalızm ıle ozgurluğu bırarava getırme olanağını ınandıncı olmanın tek yoludur: bugun ku dunımda herşey, sankı Komunıst Partıler sadece ıktıdarda olmadıkları zaman ozerk olabılırler de bır kez ıktıdara gelınce somürgeleştırıhrlermış gıbı gerçekleşmektedir. Berlınguer'ın, Corrıere della Sera ıle yap'ıgı blr goruşmede. demokratiK sosjalızmı NATO ıçmde kurmanın Varşova Paktı ıçınde kurmaktan daha kolay olduğunu sovlemesıne yol açan da budur Bu durum. ne yazık kl Polonva'nın venı Anayasa tasansında Sovjetler Bırlıgı ıle dostlugun zorunlu olduğuna ılışkın bu maddenın yer almasıyla doğrulanmıştır Sovyetler Bırligının lç polıtıkssı da örnek bir nitelık taşımamaktadır Berlinguer. deneyınm «ozgün tarıhsel ve toplumsal koşul Italjan Komuni«,t Partisi üderi Enrıco Berlinfiıer «YENI BiR KOMUNiZM. Bu arada bazı gozlemcıler !«• Berlın Konferansı ıle bırükte A\ rupa Komunızmı'run, • Komunıst dunyayı Maoızmden sonra sarsan \enı ve guçlu bır blok» durumuna geldığıne dıskaü çe^mektedırler \ncak A\rup?lı komünıstler bu «ro'u'îe karşı çıkmakta re Avrupa komunızm> kavrammda Batı A\rupal' partılenn bırbır'.erınden bağımsı >ol ızlemelerı ılkesının temel olduğunu ve bu nedenle bırbırlerındeD farklı çızgıdekı partılenn bır blok oluşturmalannm olanaksızhgını behrtmektedırler. (Dıj Haberier Serrljil KONFERANSIN ARDINDAN Avrupa Komunıst Partileri Konferansı'mn tepkılen Batı basınına da yansımıştır. Fransa'da yavınlanan Le Nouvel Observateur dergısınde jer alan yorumda şoyle denılmıştır. «Berhn'dekı konuşmalar, bır çok partınin, Sovjetlerie bağlarını bır kozdan çok bır ıpotefc olarak gorduklerını ve kendı ülkelen içın «o sosjalızmı» lstemedıklerınl gostermıştır • Fransız L'Express dergisi fse Konferansı, «Berlın'den sonra artık hıç bır şey eskısi gıbı olmavacak Batılı komünıstler artık Sovjet vonetıcılennm jukunu üstlenmek ıstemıjor,» bıçımınde jorumlamış'ır. Fransız Le Poınt dergısı ıse Konferansa katılan komunıst hderler. ulkelerıne donuşlerınde bu toplantıys ilıskın açıklamalarda bulunmuşlardır Isoanya Komunıst Partısl lıderı Santıago Canllo Berlın Konferansıvla ılgıli goruşlennı açıklarken. •Moskova vıllarca bızım Vatıkan'ımızdı Biz 1917 Ekım Devrımı'ne kOTiunıstlerln Noelı gozuyle bakardık Bugun ise artık buyuduk, gelıstık Ve zaman ıçınde bır kılıse olma nıtelıgını yıtırdık » demıştır. firgutun ne danva çspında ne de Avrupa da var olduğunu kaydetmıştır. Berlınguer sozlerinı. «Berlir Konferansı, ozerk ve eşıt haklara sahıp bır verden talımat almayan h.ç bır bağlantısı bulunmayan par^ıler arasında ozgur bır toplantı olmuştur » dıjerek surdıirmuştur. Konuşmasmda Avrupa Komunızmı kavramı uzerınde de duran Berlınguer, «Bu tenmi b>z bulmadık Ancak bu kavramın bu denli javgınlaşması, Batı Avrupa ülkelerınde toplumun sosyalıst yonde donüşümunde yenl orneklerın o r a ı a çıkmasına ve gelışmes'ne ne buyuk ozlem duyuldugunu açıkça ortaya koj maıctad^r > demıştır. îralya Komunıst Partısi Dış Polıtıka boİJmü başkanı Sergio Serge ıse Bu Dojulu ve Batılı komunıst partııenn son konferansı olmuş'ur Bovle bır toplantm ventden hazırlamak ıstemı>oruz » demıştır. FIANSIZ BASINI Arrupa Komünist Partı'pr) Konferansı'na ılışkın haberin* nat ve inanç sorunlarına her turlü eanlı yaklaşımı yasaklayan bır dogmatık bıluncılıği empoze ederek bu durumun otesıne geçememıslerdır. Berun'de olan, .Stalınlzm»in sürdurücüsü sıstemi gerçekten tartışma konusu yapmadan Stalın'ı mahkum eden Sovyetler Bırlıgi Komunıst Parüsl XX. kongresmden çok daha onemlıdır. Ben kendi payıma, Marchaıs'nin, Berlinguer ve Carıllo'nun bellıbaşlı temalannı benımsemesıne çok sevmıyorum (bu ajnı temalar, 1970 vılında siyasal burodan ve partıden ıhraç edılmeme malolmuştuı Bu, olabılecek bır olumlu gelışmenm baslangıcıdır. Temel olan, «Sovj'et polıtıkasının yıkılmasını» bır varış noktası olarak degıl sosjalızmın yenıden doğuşu içın bır kalkış noktası olarak gormektır «Stalıncı. ıpotek kalktığına göre, komünist hareket 'en azmdan Sovjet ışgaü dışında kalan bolumu) j'enı bır ılkbahar jaşayabılır. llkın kuramsal planda Bugıine degın esas olarak korunmuş olan ve anlamını tersyuz eden Stalıncı yorumun avakbağmdan marksızmı kurtarmak. Marksızm lenınızm» ve «dıyalektık materyalızm» adlan altuıda (bu terımlerın Sovvet anlamıyla> Mancın eleştırel felsefesmın ve onun Pans Komununde .nıhayet buldugu» sosyalıst rejım modelının tam karşıtında bır dogma inşa edılmıştır Manc'ın Pans Komununde bulduKİarı şunlardı: Ekonomıde ozyonetımsel demokrasi. sıyasetta d* temsılcl ve yabancüaşma dejtıl ama katıl(Devamı 9 Savfada) KONFERANS SOSYALIST BLOKTA HOŞNUTLUKLA KARŞILANDI A BERLıNGUER «Avrupa Komunizmi» goruşunun Berlın Konferansı'nda bır anlamda. onaylanmasında Yugoslavva Devlet Başkanı Mareşal Tıto vrupa Komünist Partileri Konferansı'nın s o nuçları, sosj'alıst bloka bağh ulkeler ve Yugoslavja tarafından da memr.unlukla Karşılsnmıştır. Kendi Ülkelerınde ıktıdarda olan bu komunıst partılenn Berlın Konferansuıı ele alış bıçımlerı farklı olmuş, ancak Konferansın başanyla sonuçlandığı goruşunde bırleşılmıştır Ikı vıla yakın suren hazırlık çalışmalan sıra«•ında, Konferansın toplanmasına kar^ı çıkan Yugoslavya ve Romanja, «bu konferansta Sovjetler Bırlığı'run komunıst hareket ıçındeki onderlık durumundan çekılmesı»m Berlm Konferansı'nın başansı olarak mtelerken, Çekoslovakva Bulganstan ve Doğu Almanya, Avrupa Komünist Partılen Kon feransı'nın başarısını, «Sovyetler'm uluslararası komunıst hareket ıçındeki tarıhi rolünun bır kez daha karutlanması» olarak yorumlamışlardır Konferansın ardından Çekoslovakya Komünist Partısi yajan organı RUDE PRAVO'da yer alan bır yorumda Avrupa Komunıst Partılen Konferansı'nın başanyla sonuçlandığını ve sosyalıst hareket ıçınde ılerıye doğru onemli bır adım ol duğu kaydedılmıs ve Sovjet Komunıst Partısi Bırıncı Sekreterı Leonıd Brejnev. Konferans'takı yapıcı tutumu redenıyle ovulmuştur. RUDE PRAVO'daki yorumda, Konferansın top lanmasmdakı en buyuk engel olan «Sovyet Komünist Partısı'nın dunya komunıst hareketındekı rolu» konusuna da değınılmekte ve Sovyetler'm Avrupalı komunıst partılerın onderı olma durumunu koruduğu kaydedılmektedır Yorumun bır jennde şoyle denılmektedır. «Brejnev'ın Konferanstaki konuşması. Sovj'et Komünist Partısının uluslararası komunıst ve ışçi hareketı uzerındeki buyuk otorıtesını ve buyuk uluslararası sorumluluğunu bır kez daha kamtlamıştır » Bulearıstan'm da Berlm Konferansına tepkisi, Çekoslovakya'nın doğrultusunda olmuş ve Bulganstan Komünist Partisi rejmi organı R\BOTXİCHLSKO da bu konuda vajınlanan vorum da şoyle den'lmıs'ır «Prejnev ın konuşmasmda, Sovyet Komunıst Partısı'nın uluslararası komunı^t ve ışçı hareketının janı sıra, dunva sosyalıst sıs'emmde ve uluslararası arenada on plandakı tanhi rolu açıkça gorulmektedır • Sovjet Komunıst Psrtısı ve hukumeti vavın organlan PRAVDA ve İZVESTİYA ıse \%rupa Ko munıst Partılen Konferansı'nı ılerıje doğru atılmış onemli bır adım ve başan olarak nıtelemışler, ancak Sovjetler Bırliğı'nın Komunıst hareket içmdeki onculuk rolunden hıç soz etmemışlerdır. Konferansa u?un sure karşı çıkan Yugoslavva ve Romanva'da Berlm Toplantısının başanyla sonuçlandığını behrtmışlerdır Ancak bu ıkı ulke konferansın başarısını, «Sovyetler'm dunva komunıst hareketı ıçınde önculukte ısrar etmekten vazgeçmesı»nde gormektedırler. Romanya Devlet Başkanı Nıcolai Çavuşescu ıse, Konferansm ardından Bukreş'te verdığı demeçte, «artık rum komunıst partıler kendı çızgılenru serbestçe belırleyebılırler Berlın Konferansı Avrupa Komunıst Partılen'nın ozerklığını kanı*lamış tır» demıştır. Yugoslavva Devlet Başkanı Maresal Tıto da Berlın Konferansından donuşunde Belgrad'da ben zert bır demeç vermış ve bu konferansın en buyuk ozellığının, çeşıtlı komunıst partılenn farklı goruşlennın savgıyla karşılanması olduğunu sovlemıştır Sosyalıst hareketın bır merkezden vonetılmesının olanaksız olriuğunu savunan Maresal Tıto, «gunumuzun koşullannda bağımsız komunıst hareket bır zorunluluktur», demıştır ^ıto Berlm Konferansı'nın uluslararası bır komunıst orgu'un toplantısı olmadıgına da dıkkatı çekerek «bu toplantıda ozerk ve eşıt haklara sahıp partılenn temsılcılen goruş alışvenşınde bulundular» demıştır. (Dış Haberier Servisi) SOVYH KOMUNiSI PARTiSi BıR.NCi SEKRETERI LEONiD BREJNEV'iN KONFERANSTAKI K0NUS.MAS1, HEM IKTiDARDAM KOMÜNİST PARTI YETKilıLERL, NEM DE BATI ARVUPA KOMÜNİST PARTıLERi TARAFINOAN OLUMlü KARSJLANDI. CILAS'A GÖRE BERLIN KONFERANSI TITO'NUN MOSKOVA'YA ZAFERI OLDU ı DOĞU AVRUPA SOSYALİST ÜLKELERÎNÎN YONETIMINI ELEŞTIREN «YENI SINIF» VE «STALINLE KONUŞMALAR» ADLI KITAPLARIN YAZARI YUGOSLAV MILOVAN CILAS, BERLIN KONFERANSI NI «KOMÜNİST HAREKET IÇINDEKİ FARKLI LIKLARIN RESMEN YASALLAŞMASI» OLARAK DEÛERLENDİRIYOR. SOVYETLER'E GÖRE KONFERANS İLERİYE DOĞRU ATILMIŞ BİR ADIM ovyet Hukumeti yayın organı İZVESTİYA, Avrupa Komünist Partılen Konîeransım «barış ve sosyal ılerleme yoljnda atılan btiyuk adımı olarak nıtelemıştır, IZVESTIYA'nın yorumunu sunuyoruz S cAvrupa kıta«ı emekçılerınin aydınlık bır gelecek srtına verdıklerı mucadelenln tarıhine yenı bır onemli sayfa yazıldı. Berlınde, Avrupa Komünist ve Isçi Partileri Konferansı duzenlendi ve konferans başanyla sonuçlandı. Oturumlar sırasında çağdaş dunyanın en temel sorunları gorusüldu ve sonu<;ta «Avrupa'da barıs, guvenlık, ısbirlığı ve toplumsal ilerlemeı baslığı altında >rt3k belge hazırlandı. Marksızm Lenınızm ılkelennde temellenen bu belge, Avrupa kosullarının derınlıgıne bir bilımsel değerlendîrtnesinl yapmakla kalmamakta, aynı zamanda, dennliğine du;ıınulmus ve uzennde birlıkle çalışılmış, amaçlan da içermektedır. Bu ise, Szellıkle onemlıdır. Berlın Konferansı, zamanımızın onemli bır olayıdır. Konfrronsa, 1 mılyon ınsanı bırkştıren 29 komünist ve ışçı partlsı katıldı. Avrupa komunıstlerinın yüce gorevler üstlcfidıkleri tarihsel knşullar olumludur. Konferansa katılanların belirttıkleri gıbi, uluslararası kosullarda olumlu ilerlemeler gerçeklesti, Bu ilerlemeler; guçier ılışklsınde, barıs, demokrasi, ulusal ozgurluk, bağımsızlık ve sosyalızm yararına değismelerin, halk yığınları ve genış polıtık, toplumsal gııçlerln mucadelelerının kuvvetlonmcsinin »onucudur. Evet, Avrupa'nın çehresi temelden degışmiştır.. Bugün Avrupa'nın yargısını belirlemede, sosyalist devletler ve kapitalın egemen olduğu ulkelerdeki ışçı ve demokrasi hareketlerı ağırlıklı soz sahıbıdır. Avrupa'nın 30 yılı askın bır zamandır barış koşullarında yasaması, ozellıkle Ou guçler sayesindedır. Barıs ıçınde bır arada yasama ılkelen, devletler arası ıliskıierde yonetıcı bır eğılım durumuna gelmıstır. Helsınkı'de fum Avrupa devleilerı toplanlısının başanyla gerçeklestirılmıs olması, barışcı guçlerın buyuk bır siyasal başarı sıdır. Dunyanın ofeki bolgeleıınde de derinlığıne olumlu İlerlemeler gerçekleşmektedir. Çın H n d i halklarının l a feri, sosyalist Kubaya uygulanan emperyalıst kusamvinın parcalanması, gelısmekle olan ulkelerin bağıms'ZİıLlarmı nekis'ırmek icın tekellere karsı verdikleri mucadelenin gelisip guçlenmesı butün bunlar yer yuvarlağında onemli değişıkliklerın kanıtlarıdır. Berlın Konferansına katılanlar, dunya siyasal iklinıındeki olumlu değısmede sosyalist ulkelerin seçkin rolunu bc'ırftıler. Bugunku Avrupa, buyuk olçüde, bır dızi Avrupa ulkesınde sosyalızmın ve komunızmin başanyla kurulmasınm meyvesıdir. Sosyalıst ulkelerin ba rıs adına uluslararası arenada verdikleri ısrarlı v ı yorulmaz mucadelenin sonucudur bu Avrupa. Konferansta kabul edilen belge, Insan aklına ve vicdanına yığitçe ve futkulu bır çağıdır. Bu belgede, rie»antın gelistırilmesi vs sflğlamlaştırılması için Helsınki'de kabul edilen kararların, halk kitlelerinin muc«d« lelerıyle destekleimest, pekiştırilmesi ve tam uvgulama alanına sokuimasının gereklılıgı bolırtılmekledir Helsınki toolanlısının Avrupa'da guvenlık ve ışbırligı konularında vardıgı kararları reddeden, detant ve halkların guvenlığı yonündeki ilerlemelerı durdurumaya çalısan gerıcı gucler, ancak halk yigınlarının mucadelelerıyle dızgınlenıp zararsız hale getırılebılır. Konferansa katılanlar, basta nukleer silahlar olmak uzere her turlu sılâhlanmo yarısına soi verılmesı ve en buyuk bır ınsanlık suçu denvek olan nukleer savaş tehdıdının yok edılmesı ıcın eldsn gelen tum cabanın gosterılmesi gereklılığını ısrarla belırtmislerdir. Barısın savunulması, emekçilerin en onemli toplumsal îorunları ıcın verılen mucadeleyle kopmazca bdğlıdır. Toplumun maddı kaynaklarını savas aracları uretimıne harcayan emperyalıst cevreler aynı zamanda fıyatları arttırmakta, vergi yükunu gıttikçe dayanılmazlaştırmakta etıekçıler ustunde somuruyu coğaltmakta, onların toplumsal kazanımlarını durdıırnıak istcmektedır. Kapıtalızmin genel bunalımmın derınlesmesi kitlelere yenı yukler getırmıştir. Hayat, kapıtalıst toplumun ekonomık ve toplunsal yapısının, yığınların isiemlerıyIt, toplumsal iler<eme ve siyasal gelısmcnın gereklerıyle gıttıkre daha buyuk olçude çeliskıye duştuğunü gostermektedir. Işçi sınıfı, kaoıtalıst Avrupa ulkelerındeki emekcıler, bu bunalımdan, haık yığınlarının çıkarlarma uygun duşecek ve toplumu sosyalıst yenilenmeya gotu* recek bır çıkıs yolu içın mücadele etmektedırler. De tantm gelismesl, bu mücadeleye elverisli kosullar yaratmaktadı*. Cağımızın olumlu tarihsel koşullarından emekçi kıtlelerının ve halkların çıkarları adına tam anlamıyla yararlanabılmek içın, komünıstler arası dayanışma gereklıdır. Burjuvazı ve onun ıdeolojık aygıtı, emekçilern cncu guçlerı olan komünist ve ışçı parti'erının bırllğıni zayı'latmak içın her yöntpme basvurulmaktadır. Berlın Konferansının başansı, komumst ve ısçı hareketinın, işbirliğıni pekıştirmek için duyduğu ıstejın parlak bır kanıtıdır. Avrupa Komunıst Partileri, antı kcmunızmi Izole etmeyi ve yenilgiye uğratmayı guncel bır gorev olarak ustlenmışlerdır. Detantı ve Avrupa'da guvenlik ve isbirliğının peklştırılmesını olanaklı kılan siyasal gırışımlerde, dığer demol'rj>tık ve barışsever guçlerle bırlikte Avrupa ulkelerinın komunlstleri kesin bir rol oynamışlardır. Onlar, Berlın Konferansında şu ortaK goruşu belirtmışlerdır. tFaşıznı uzerindeki buyuk zaferden bu yana, otuz yılı aşkın zaman geçti. Avrupa'nın sağlam bır barıs kıtasına donüşmesi, bu zafer İçin dövuşen ve onun uğruna canlarını verenlere en lyi anıt olacaktır. Berlın Konfeıansına katılan komünist ve isçi partileri, bu karsılaşmalarınHa ortaya koydukları yuce amaçların yaşama uygulanmasının. tüm halkların yararına olduğuna; dunya çapında barıs, ulusal bağımsızlık, demokrasi ve sosyalizm davasına onemli bır katkı niteliği tasıdığına Inanmaktadırlar.» (Dıs Haberier Servisi) ogu Avrupa sosyalist ülkelerinln yönetiminl eleştıren «Yenı sınıf» ve «Stalın'le konuşmalar» adlı tutapların jazan Yugoslav Mılovan Cılas, Avrupa Komunıst Partıler Konferansının Yugoslav Devlet Başkaru Mareşal Tıto'nun Sovjetler Bırliğıne karşı 28 yıl sonra kazandığı zafer olduğunu sojlemıştır Tıto onderlığmdekj Yugoslav Komunıst Partısi 1948 yılında, Stalın'le duştuğu anlaşmazlık sonucu Komınform'dan çıkarılmıştı. Uzun sure Yugoslav yonetımının ideolojık sozcüsu olarak gorulen. ancak 1954 yılında Tıto ıle çeşıtlı konularda arüaşmazhga duşmesnun ardından butun gorevlermden alınan ve bır sure tutuklu kalan Mılovan Cılas, İnternatıonal Herald Trıbune gazetesmın Belgrad muhabınyle yaptığı konuşmada Dogu Berlın toplantısının «butunsel komunızmin» olumunu belırledıgını ve «bundan boyle eskı anlamıyla bır dunya komuruzmınden soz edılemeyecegıru soylemıştır. tnternatıonal Herald Trıbune gazetesmde yer alan habere gore, Cılas, zırve toplantısının en onemli sonucunun «komunıst hareket ıçındeki fark hlıkların resmen yasallaşması» oıauğu göruşundedır. Cılas. bu sonucun. Mareşal Tıto'nun Moskova karşısmda ıdeolojık zaferl olduğunu, ancak sadece Yu»oslavlar'ın çabalanyla kazanıldığını belırtmek tecür Cılas'a gore, 1948'de Tıto Stalın çatışmasıyla başlamış olan anlaşmazlık noktaları gıdenlmemış, tam tersıne daha da dennleserek varlıklannı surdurmuşlerdır ve son zırve konteransı bu goruş ayrılıklarmı sadece yasallaştırmıştır. Yugoslav duşunur ve yazan Mılovan Cılas, Sovyet blokundakı partılerle dıger komunıst partıler arasında^a goruş aynlıklannın ıierde daha da dennleşeceğı ve kaçınümaz olarak Doğu Avrupa komunıst parnlprı ıçınde de yankısını bulacagını one surmektedır Ancak, Cılas, Italyan va da lspanj'ol komünist partılennın «dogmatık duşuncelı» onderlerden tam olarak annmadan •pluraliîmı» savunmayacaklannı da one surmektedır. Cılas'a gore, bugunkü gelışmeler, gelecekte ya Sovyet bloku ıle dığer komunıst partılerın bırbırlennden valıtlanmalanna ya da Doğu Avrupa ülkelenndekı komunıst partııer ıçınde ılımlı guçleruı geJışmesıne jol açacaktır. (Dış Haberier Serrisl) D