Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
MC UCUZLUK VADETTİ, ZAM YAPTI .y MC Hükümetlnin knralmasından bemen sonra 1 nisan 1975 farihinde Başbakan Demirel, gazetecüerin, «ucuzluk vaad ediyor musunuz?» seklindeki sorusumı şöyle yanıtlıyordu: «Evvelâ yokluğu kaldıracağız. Daha çok pahahlığa sebep olmamak jçin elimizden gelen her gayreti sarfedeceğiz. Pahalılık nedir? Pahahlık enflasyoncu bir poliükanın neticesidir. Enflasyonla savaş hükümetimizin bir numaralı meseiesi olacaktır. Iktisadî istikrar dededijimiz, yani fiyat istikrannı sağlamak için elimizden gelen her şeyi yapacagız.» Aradan geçen bir haftalık süre içinde yapüan progTam cahşmaları hakkında Cumhurbaşkanına bilgi veren Demirel, göriişmeden çıfcarken, konusmasını yine ucuzluk ve enflasyonla savaş üzerine oturtmuştur. Demlrel'e göre MC hükümeti bir «ucuzluk hükümeti» olac&ktır. Şöyle sürdürür konuşmasım Demirel: «Biz, enflasyonla savaşmak. işsizlikle savaşmak, yoklukla savaşmak için hükümet olduk. Biz zaten dünyada enflasyon şampiyonu olduk. 1975'te dünyadakl yerimizi biraz geriye kaydırmak için elimizden geleni yapacağız.» Bir yıl sonra OECD'nin açıkladığı rakamlar Türkiye'nin aldığı yohı çok iyi belirten bir ölçü olmuştur. OECD'nin 1975 yü sonu rakamlanna göre, Türkiye'nin enflasyon hızı yüzde 18'dir. Böylece, Türkiye, Izlanda ve tngiltere'den sonra Pinlandiya ile birükte üçün cü sırada yer almaktadır. Bu yılm llk beş ayı içindeki fiyat artıslan ise yüzde IS'ye ulaşmıştır. MC'nin ucuzluk edebiyatı üzerine Ticaret Bakanı Başol: • «ET FİYATLARINA ASLINDA ZAM YAPMADIK, SERBEST PİYASA FiYATLARINA ET FiYATLARINI YAKLASJIRDIK Gıda maddelerinde fiyat patlaması Devlet îstatistik Enstitüsünün 11 sehir için düzenlediği rüketici fiyatlan indeksi özellikle gıda maddelerinde büyiik oranlı «fiyat pat lamalan» ortaya çıkanyordu. Nitekim, üç büyük şehirde gıda maddeleri fiyatları hemen hernen bir misli artış göstermişti. Ankara'da, 1974 yılında gıda maddeleri fiyatlan yüzde 34 artmışken, 1975 yılında yüzde 46'yı bulmuştu. îstanbul'da artış yüzde 29'dan yüzde 51'e ve tzmir'de yüzde 30'dan yüzde 56'ya fırlamıştı. 11 şehrin ortalaması ise yüzde 34 den 1975 yılında yüzde 53'e ulaşmıstı. Bu arada 1974 yıhna göre ilginç bir farklılık, yıllardan beri ilk kez toptan eşya fiyatlan indeksi içinde gıda maddeleri ve yemler indeksinin, sanayi hammadde ve yarı mamulleri indeksinin üstüne çıkması olmuştur. 1974 yılı eylül ayında yani MC hükümetinin kurulmasmdan beş ay sonra bu gelişim hızlanmış ve 1975 yılı içinde son noktasına ulaşmıştı. 1975 yılının eylül ayında gıda maddeleri fiyatlan, sanayi hammadde fiyatlannm yüzde 11 üstünde oluyordu. Büyük şehirlerde et fiyatlannın asgari ücretin üstüne fırladıJft görüldü. Bu arada, tanzim görevini üstlenen Et ve Balık Kurumu mamuUerine zam yaparken, Ticaret Bakanı Halil Başol'un bu konuda yapüğı açıklama ilginçti. Başol. Millet Meclisinde et fiyatlanna yapılan zammın eleştirilmest üzerine yaptığı konuşmada, «et fiyatlarına aslında zam yapümadığını, serbest piyasa fiyatlanna et fiyatlanru yaklastırdığını» söylemiştir. Et ve Balık Kurumunun tanzim edici fonksiyonunu büyük ölçüde yitirmesinden sonra et fiyatlan 65 liraya kadar fırlamıştır. Bu arada Et ve Balık Kurumundan et satın almak lsteyecler kuyruklarda bir güne kadar beklemeyi göze almalıydılar. Enerji Bakanı Kılıç: • 27 MAYIS GÜNÜ BAKANLAR KURULU TOPLANTISINA GİRERKEN, «ELEKTRİĞE ZAM YAPILMAYACAK. DİYORDU. Kenan MORTAN Et fiyatları 65 liraya kadar fırladı, bu arada Et ve Balık'dan et satınalmak isteyenler gün boyu kuyruklarda beklemeye başladılar. Ancak aynı gün birkaç saat sonra dağılan Bakanlar Kurulu elektriğin kilovat saatine yüzde 20 zam yaptığım ilân ediyordu. basamaklı olmaktan çıkmış. çift basamakh duruma getirilmiştir. Bu arada zam alınamayan dayanıklı tüketim mallarmın piyasadan kaybolması biçiminde yeni bir politika uygulanır olmuştur. Bu arada zam alamayan şirketlerin uyguladıklan bir diğer etkin yöntem de zam alınamayan tipi piyasadan kaldırarak yeni bir tip üretme yoluna gitmeleri olmuştur. Yeni mamullerin zam olarak göriinmemesi nedeniyle Toptan Eşya Fiyatlan düşük gözükmeğe devam etmiştir. Zam alamayan sirketler yaptıklan açıklamalarda Fiyat Kontrol Komitesinin zam yapmadıgım MC Hükümetinin kendilerine karşı savaş açtığını bildirmişlerdir. Bu arada, seçimler nedeniyle Eskişehir'e gelen Demirel en büyük buzdolabı fabrikasmın bulunduğu bu şehirde .seçimlerden önce ya da sonra hiç bir şeye zam yapılmayacağını» tekrarlamıştır. Bu arada sözü zam taleplerine getiren De mirel şöyle konuşmuştur: «Türk endüstrisi Türk tüketicisine yük olmaktan çıkmalıdır. Italya'nın 85 dolara mal ettiği buzdolabını, Türkiye'de sanayici 500 dolara satamaz. Biz Türk tüketicisini bu durumdan koruyacağız.» Ancak bütün bu açıklamalara karşın, 28 ocak 1976 tarihinde elektrikli ev eşjalanna yüzde 7 ile 15 arasında zamlar yapılmıştır. Zam kapsamına giren mallar arasında elektrik süpürgeleri, soba, buzdolabı ve çamasır makinesi bulunmaktaydı. Otomobil şirketleri için alınan zam kararlannın MC'nin diğer koalisyon ortağı Erbakan'ın emriyle, «fiilen ve sessizce uygulamaya konulmasu istenmiştir. Erbakan'ın bu arada OYAK yöneticilerinin. yapılan zammın gerekçelerinin kamuoyuna açıklanması yolundaki isteklerini de önlediği görülmüştür. Baska bir seçim bölgesinde bulunan ve Erbakan'ın bu yoldaki telkîninden habersiz MSP'li Sanayi Bakanı Abdülkerim Doğru ise, otomobil zamları ile ilgili olarak «Biz zam yapan hükümet istemiyoruz» biçiminde konuşmuştur. Ancak Bakamn konusmasuadan Piyasadan yokolan yağ... Büyük şirketlerin zam taleblerlnin kabul edllmemesinden sonra yag bulmak bir «nimet» haline gelmişti. 6 ağustos tarihinde açık lanan yeni fiyatlann ayçiçek yağı 16 lira 15 kuruştan, 16 lira 90 kurusa ve rafine yaglar 16 liradan 16 lira 75 kurusa yükseltildi. Aynı sırada da ayçiçek taban fiyatlarmı ilân edecek olan Ticaret Bakanı ile Gıda Tanmve Hayvancılık Bakanı arasında anlaşmazlık çıktığı görüldü. Ancak yapılan açıklamada herhangi bir anlasmazlığın so'z konusu olmadığını, «bastn topiantısının seçim yasağına girip girmediginin ineelendiği» bUdirildj. Yapılan zamma rağmen, yag bulmak sorundu ve ayçiçek yağı fiyatlan 19 liraya kadar yükselmişti. Yok olan ve karaborsada kendi fiyatını kendi tayin eden yag konusunda bir açıklam» yapmıyan Ticaret Bakanlığı yetkilileri. yag ithal karanmn darlığı kısmen önledikten sonra, «isteyene istedigi kadar yağ göndeririz» demeye başlamışlardı. 1976 yılmın ilk ffününde Gümrük ve Tekel Bakanı Orhan öztrak, «Tekel maddelerine zam yapılmasının düşünülmediğini» açık lamıştı. Bakamn bu açıklamayı yapmasından dört ay sonra, çayda fiyat ayarlaması adı altında zam yapıldı. Bu konuda yapılan açıklamada, pahalandırılan çaylann kalitesinin yükseltildiği bildirilmiştir. Yeni ayarlamaya göre, «Ekstra Harman» adı altında 700 kurusa yükseltilirken, Filiz çaylannda halk arasında büyük kullanımı olan 100 gramüretimi de kaldınlıyordu. Yine önemli bir tekel maddesi olan kahve de «Kırk yıllık hatırını pekiştirircesine» yüzde 100'Iük bir zam pördü. Ancak zam öncesi büyük kahve kuyruklan oluşmuş ve stokçuluk ile büyük fiyat farklan nedeniyle fürkiye'nin komşulanna kahve kaçırılmaya başlanrsıştı. 4 gün sonra Renault otomobillerine 17 bin lira zam yapılarak S6 bin liralık fiyatlar 83 bin liraya yükselmiştir. Traktörde ise, sirketler ekim ayında 8 bin liralık zammı re küçük boylarda 8 bin liralık bir zammı yetersiz görmelerinden sonra. traktör karaborsaya düşmüştür. Karaborsa fiyatlan genellikle resmi satış fiyatınm 1520 bin lira üstünde olmuştur. Bu alanda zam gören bir diğer mamul de lâstik olmuştur. Yüzde 15 dolaylannda yapılan zamma rağmen, lâstik tiplerinden bir çoğu bulunmaz olmuştur. MC Hükümetinin dilinde zam yok. sözcükleri yer değiştirerek, «yokzam. biçimine dönüşmüştür. Büyük indirim... MC Kükümetinin kurulmasından bir ay sonra DemirÇelik fîyatlarında önemli sayılabilecek bir oranda, yüzde 6 ile 1« arasında indirim yapılmıştır. 250 ile 900 lira arasında değişen indirimin üstünden bir mevsim geçince hemen tamamının piyasada eski fiyatlann da üstüne çıktığı görülmüştür. Ancak MC Hükümeti uzun süre devlet kuruluşlannın piyasadan çekilmesine göz yummuş ve demir çelik ihtiyacının bazı özel kişi ve şirketlerce sürdürülmesine fırsat hazırlamıştır. Bu arada ithalatm gümrüksüz yapılması nedeniyle bu çevrelere büyük kârlarm yaratılmasına olanak sağlanmıştır. Bu yüzden resmi fiyatı 515 kurjş olan yuvarlak demir 7 liraya kadar yükselmiştir. Ancak gümrüksüz ithalin durması ve piyasada yassı demir mamullerinde büyük sıkıntırun basföstermesi üzerine, içinde bulun duğumuz ay yassı demir mamullerine yüzde 30 zam yapılmıştır. karşısında ttiketiri çok üstünde fiyatlan ödemeye mecbur kalmaktadır. Aşağıdaki grafik bu fiyat farkını göstermektedir: Resmi Fiyatı (Ton/TL.) Piyasa Fiyatı (Ton/TL.) Yuvarlak Inşaat Demiri 5.150 6.660 Profil 5.100 6.375 Saç (sıcak) 6.20O «.500 Kütük 3.950 4.750 «ucuzluk» parolası adı altmda öncelikle gıda maddelerinde, daha sonıa konut fiyatlannda gorülen büjnik fiyat pp.tlamalarından sonra 1876 yılında sanayiye önemli girdi olan hammaddelere zam yapümaya başlamıştır. 1975 yılının başlanna kadar endirekt yollardan yapılan zanılar böylece resmen onaylanmış olmaktadır. Bu durumda girdi fiytlarında gorülen artışlar nedeniyle önümüzdeki aylarda hemen bütün mamul fiyat!arır.;n artması nıuhtemel olacaktır. Hammadde zam serisi içerisinde sonuncusu Etibank'm ürettl ği büster bakır olmuştur. Yeni zamla ilgili olarak Etibank Genel Müdürii yaptığı açıklamada, büster bakıra yapılan zammın bir zam olmadığını Londra metal borsasıyla uyum saglamak için Türkiye'de de blisten bakır fiyatınm zorunlu olarak yeniden ayarlanacağını öne sürmüştür. Etibank'ın bu arada yaptığı bir diğer zam da bakır tel fiyatlarına olmuştur. Bakır tel fivatları da yeni durumdan sonra Irijoda 45 lira zam görmüşlerdir. Demir Çelik ürünleri MC'nin zaman zaman demir çelik mamullerinde fiyat lndirim! veya yükseltimi yoluna gitmesinin fiilen hiç bir anlam taşımadığı görülmektedir. Çünkü serbest piyasada bu mamullerin yok olması Ekmek giderek küçülüyor Ekmek ise. MC'nin .Ucuzluk» parolannı hatırlatırcasına giderek küçülür hale gelmiştir. îlginç olan taban fiyatlarmı «Fiyat artışiannı önliyeceğijn» diyerek konusan iMC hükümetinin ekmek fiyatlannın »rtnnlmasmda ve somunun küçültülmesi durumuna göz yummasıydı. 1976 yılmda büyük fiyat artışlanna karşı buğday ekicisi adeta cezalandınlırcasına 10 kuruş zam aüyorlardı. Ancak daha yeni ürün pazara çıkmadan, taban fiyatlann açıklanmasından hemen sonra ekmek fiyatlarına büyük oranlı aamlar yapümıştır. Büyük şehir beledi yeleri ekmek gramajını ya 50 gram düşünnüşler ya da 50 kuruş zam yapmıslardır. Buğday taban fiyatlannda saptanan fiyat düsük degil mi biçimlndeki soruyu ise Bakan Korkut özal şöyle cevaplandırıyordu: «Şimdi biz taban fiyatı yüksek tutsak, ekmek fiyatı yükselır, biz inanıyoruz ki çiftçi emegi fazlasıyla karşılanmıştır. Türkiye Cumhuriyetleri hükümetleri, ülkenin crtak menfaatını düşünür. Taban liyatını fazla açmak dengesizlik getirir.» Ancak bu arada hiç bir ekonomik rasyonalitesl olmayan bir konu 10 kurusluk buğday taban fjyatı artışımn ekmeklik un fiyatını nasü 30 lira artırmış olmasıydı. 2 milyon ton ihracat yapacağından söz eden MC hükümeti ihracatm bedelini yine halka ödetmek yoluna giden bir politika izlemeye başlıyordu. Bu arada MC hükümeti «amanında Toprak Mahsulleri Ofisi stok ofisi olma vasfını kaybederek bir «Buğday amban» haline getiriliyordu. Bu arada istatistiklere yansımıyan zam gerçekleştirme btçimlerinâen biri son 1,5 yılda yoğun uygulamalara sahne oldu. Bunlar arasında da her iki evden birinde kullanırm olan LPG gazı ya da kısaca tüpler vardı. LPG gazına görünüşte zam yapılmamıştı ama 12 kilosu 35 liradan sattlmakta iken bu miktar 7.5 kiloya mdirilerek yüzde 60 dolaylannda bir zam gerçeklestiriliyordu. Enerji Bakanı Selahattin Kılıç ise, petrol ve petrol ürünlerine herhangi bir zamımn sözkonusu olmadığını söylemeye devam ediyordu. Başbakan Demirel: • .ENFLASYONLA SAVA5 HÜKÜMETİMİZİN BİR NUMARAÜ MESELESI OLACAKTIR; ONUN İÇİN HÜKÜMET OLDUK. Inşaat piyasası temel fiyatlann etkisinin en kolay duyulduğu p!ynsî durunıunda oldt'Sıından MC döneminin zamlan hemen bu kesime yansımaya başlarnıstu. MC dönemi içinde pahslanan inşaat malzemesi çok daha büyük jranıarda konut satış fiyatlarına yansımış ve konut satis fiyatlan bir yıl içinde 50 100 bin lira arasında değişen zamlar görmüşlerdir. Artış gorülen marideler aresmda inşaat demir. çivi, cam. lioya, sıhhi tesisat maizemesi, kereste. tuğla kiremit, ve çımento olmusmuştur. Artış miktarlan arasiiıda kereste gibi yüzde 40 artış gösteren mamuller de bulunmaktadır. İnşaat malzemeleri içinde artışı en renkli biçimde gerçekkştir^n madde çirpento olmuştur. Çımento zamma ragmen yoklar li<;'^sinde, resmi fiyatın 710 h^a üstünde satılırken ihracata devam edürnekte bir yandan da yokiuğu önlemek için ithalat kararı alınmaktadır. Ancak çimento konusunaa MC yetküileri başlangıçta zammı yalanlar olarak konuşmuslar ve böylece stokçulugu adeta tesvık ef.mişIer.lir. Nitekim BakaîihkîararasJ Ekonomik Kurulun çinıento zammını görüştUğii geçti^imiz nisar. ayında Başbakan Demirel, «Zam vapıiacık diye bir konu ycktur şeklindo* konuşmuştur. Ancak bütün gizleme cabalanna karşın, çok az bir süre sonra 10 nisan tarihinde çimentoya yüzde 30 zam yapılnrak, 19 lira 75 Kuruş olan çimento fiyatı. 26 liraja (.ıkarılmıstır. Zam, çimento sorununu çözmeye yetnıemis. karabcrsa olanca hızı ile devam etmiştir. Mays ayı içinde, bir rra, çimentonun satış fiyatı torbada 42 Iira5ra kadar yükselmiştir. Ancnk çimento konusu sait bir ekonomik tasarruf olmakla kalmamış MC koalisyon ortaklan arasında bir yayum atcşinin açılmasınp. nedf i de olmuştur. Inşaat kesimi... Kalkınmayı darbelemek... 10 Mayıs tarihinde AP'nm yarı resmi organı sayılan bir gaze*ede MSP'nin çimento ve demir karaborsasını teşvık ettiği iddia edilmektedir. Gazete. \atandaş!a alay mı ediyorsunuz, başhklı yazısında MSP'ye ağır hücuıniarda bulunmuştur. APli organ, bu arada MSP yi bu tutumundan ötürü kalkınmayı darbelemekle suçlamıstır. Bu gelişmeler içinde MC kurtuluş foımülü olarak çimentoda ithalata gidilmesini karaılaştırmıştır. Ancak da^a sonra uzman çevrelerin cidaetli irirpzı karsırmda ithal karamamesinde adı bulunan Bakan Abdülkerim Doğru, «Kararnameyi bir gaflet anmda imzaladığm:« söyJemiştir. Ancak, bu «xada bir başka toplantıda. gaflet içinde bulunduğunu açıklayan Bakan Doğru bu defa çimento sıkmtısının grevlerden doğduğunu bildirmiştir. Doğru, «Çimento üretimini planlarken direnişleri, grevleri hesaplamadık» demistir. Bakan bu arada, «toplu sözleşmeler karaborsalann ve yokluklann sebebi haline gelmiştir» ifadesini kullanarak çımentodakı yanlış tutumunu örtmeye çalışmırtır. İnçaat piyasasmda saçtan dermre, keresteden sıhhi tesisat malzemesine ve çimentoya kadar bir dizi zorunlu malın bulunmaması büyük yatırimlar yapücağını açıkJayan MC döneminin yatınm maliyetini artıran bir nokta olmuştur. DPT'nin konut maliyetlerinin iki jıllık durumu hakkmda yaptığı çahşmada 1974 yılında yüzde 32 olan artışın 1975 yılında yüzde 52 oldugunu kaydetmiştir. Bu durum ise tüketiciye yansıjan fiziki mnliyRt artışına yol açtığı gibi, sosyal maliyeti de artıran bir etken olreaktadır. Enerjide yalanlama furyası... Elektriğe yapılan zam, MC hükümetinin «Gizli zam» yapma politikasının en "belirgin ömeklerinden biri olmuştur. Dünya Bankası, Elbistan Afşin santrah için açacağı krediye elektrik zammım şart kosmuştur. Ancak Bakanlar bu durumun gerçeği yansıtmadığı yolunda açıklamalarda adeta yanş etmişlerdir. Bu arada Bakan ile Müsteşan demeçleriyle bildirilerini yalanlar duruma gelmişlerdir. 1976 yılının Mayıs ayının sonlanna doğru elektriğe yapılacak zam konusu kamuoyunda glderek tartışılır hale gelmistir. Bakan Selahattin Kılıç, «Ne elektrik ne de kömür için, şu an kesinleşmiş bir zam yoktur» biçiminde konuşmuştur. Temel maddelere yapılması düşünülen zamlann önceden açıklanmasının sakıncaları bulunduğunu bildiren bakan, «Bu arada elektrikte bundan sonra yapılacak ayarlamanın Dünya Bankası istedigi için defil, TEK gereğini yerine geörmek amacım güttüğünü» bildirmiştir. Bakan bu israrlı tutumunu sürdürmüş ve 27 Mayıs günü, Bakanlar Kurulu toplantısma girilirken elektriğe zam yapılmayacağını tekrar ilân etmiştir. Ancak bir kaç saat sonra dağılan Bakanlar Kurulu elektriğin kilovat saatına vüzde 20 gibi yüksek oranlı bir zam yapmıştır. Yeni zamlardan sonra ortalama olarak elektriğin kilovat saati 47 kurusa yükseldi. Bu arada zam yapılacağı kamuoyunu bilgilendirilen yayın organlanna tekziplerin yığıldığı görülmüştür. Zammı yalanlsyan tekzipler arasında zamdan çok sonra da yayınlananlar olduğu görülmüştür. Bu tekziplerin birinde Maliye Bakanı Yılmaz Ergenekon, «Elektriğe zam istenmesi söz konusu değildir» biçiminde tekzip yollamış ve söz konusu tekzip zamdan beş gün sonra yayınlanmıştır. Bir yılda gıda maddelerinde fiyat patlaması oldu: Fiyat artışları Ankara'da yüzde 46, îstanbul'da yüzde 51, Izmîr'de yüzde 56 oranında gerçekleşti. Diğerzamlar... Bu arada irili ufaklı bir çok malın da MC döneminin zam kervanı içinde yer aldığı görülmektedir. Bunlar arasında tarım ilâçlan, tıbbi ılâçlar, Sümerbank'ın kunduralan, kibrit Sümerbanlî iplik ve dokuma mamullerine yapılan zam da bulunmaktadır. Bu arada her yemeğin tadı, herşeyin katığı durumunda olan soğan da tarihinde ilk kez 11 liradan satılmaya başlanmıştır. Bu arada 21 mayıs tarihinde asgarî ücretlerin tesbitinden 9 gün önce parlamenter maaşlannın 5200 lira arttırılması kabul edilmiştir. Böylece, asgari ücretlerin artışı 20 lira olurken, parlaraenter gündeliği 173 lira birden artış göstermiştir. Fiyat attışlan T1C dönemınde büyük artışlar göstermiştir. Ancak önUmüzcieki gür.ler MC açıstndan yeni dar boğazlann habercisi olmaktadır. Türkiye'de enerjiye yapılan zam bütün mal fiyatlanna yansıyacak, döviz rezervlerinin erimesi yüzünden ithalâtın yapüama ması ithalâtı pahalılaştıracaktır. Bu arada MC'nin yeni «Harika» formülü olan «kredili ithalât» ise her şeyin maliyetini artıncı yeni bir etken olacaktır. ö Petrole gelen zam... Petrol ithal fiyatlan konusunda MC hükümetinin yabancı şirketlere büyük ödünler vererek ithal petrolün fiyatını sürekli olarak artırmıştır. Bu arada petrol fîyatlannı aıtınnayacağmı sürekli olarak ilân eden MC hükümeti ithalden doğan ek maliyetleri Akaryakıt îstikrar Fonundan dolayı olarak halkın sırtına yüklemiştir. Ekonomide istikrar vaadederek göreve başkyan MC hükümeti kısa bir süre sonra dünya afişe petrol fiyatlan 10.16 dolar iken BP ve Mobil'in İthal fiyatını 10.50 dolara çıkarmıştır. Bu arada döıriz rezervleri açısından kritik sınırın altına düşen MC hükümetinin petrolün ithal fiyatlannda 13 ay sonra bir ayarlama yapma gerefi daha duymustur. Bu defa geriye doğru yapılan uygulamada, ithalâtın kredili olarak yapüması halinde ı Ekim 1974 ile 1 ekim 1975 arasında yapılan ithalâtın fiyatlarına 28 cent zam ya pümıştır. 1 Ekim 1975 1 Nisan 1976 arasmda yapılan ithalât için de yüzde 10 zam yapılırken 34 graviteli petrolün fiyatını 11 dolar 11 cente, 36 graviteli petrolün fiyatını 11 dolar 23 cente yükseltmiştir. Bu arada yapılan duyuruda 3 ayda transferin yapılması halinde fiyatm daha da yüksek olacağı bildirilmiştir. Zam yapmıyacağını ilân eden MC Hükümetinin son ödünü 1 nisandan sonra yapılacak ithalat için olmuş ve bu tarihten sonra yapılacak petrol ithaiatı fiyatlanm 11 cent arttırarak 1123 dolara yükseltmiştir. Böylece MC Hükümeti 1 yıl içinde petrole 1 dolar 7 cent (17.12 lira) zammı gerçekleştirmiştir. Yabancı petrol şirketlerinin petrolüne yapılan zammı, OPEC fijatlannın artmasma npden gösteren MC Hükümetinin Libya'dan. yabancı petrol şırketlerine tanman fiyatın 74 cent daha düşük fiyattan ithalat yaptığı «ğrenilmiştir. Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Anka Bir baba, Bir oğul Mrhmet Altan Köyınen, Dfl Tarîh re Cofrafya Fakültesi öfretim Üyelerindcndir. Köymen, gençliğinden beri, «MiUiyetçi • Top lunıcu» sörüşlere inanmıştı. \Z raart döneminde, Fakülte Oekanı Prof. Şerafettin Turan, bazı öfretim üyelerince «DEVGENÇle işbirligi yaptı» gerekçesiyle ibbar edilmişti. Prof. Mebmet Altan Köymen de, Sıkıyiv netun Mahkcmesinde, Prof. Şerafettin Turan aleyhine tanıklık yapmıstı. Prof. Köymen'in, oğlu, Ali Rıza Röymen, llacettepe Üniversitesi Fizik bölümünde oku maktaydı. AU Rıza Köymen. babasının diişüncelerinin tam tfrsine sahipti. Devrimciydi, solcuydu, sosyalistii. Geçen hafta, ÜlküciJ komandolar, Ali Rı za Köymen'i. yakalayarak dövdüler. Otuz otuzbeş kişi, Ali Rıza Köymen'i, aralanna alıp kıyasıya dövmüşlcrdi. Prof. Mehmet Altan Köymen. Hacettepe Cniversitesine ffiderek, olayı araştırdı. Anlatıianlar Prof. Köymen'i rok üzmüştü. Cünkü. baba Köymen «İ/lküda.şları», ogul Kövmen'i, «Komünisttir» diye dövmüşlerdi. Baba Köymen, acı acı dnşünerek, Hacettepe tTnirersitesinden aynldı ojullar, babalar gibi düşünmüyordu . TRT ve Milli Güvenlik Kurulu Kurulunun asıl üyeleri adı verilmeven Bakanlar re Kornutanlar. Başbakan Yardımcılan koalisyonu oluşturan partilerin lideri olarak Kurulda yer alıyorlar. TKT haberi veriş biçim] ile bu partisel havayı öne alıyor. TRT bu davranışında nerden esinleniyor acaba diye merak ediliyor. Hükümet mi böyle istiyor? Yoksa hükümetîn belli bir kanadı mı? Oysa Milli Güvenlik Kurulunun bildiriiennde hiç bir üyenin adı geçtniyor. Siyasal çevreler TRT*nln davranışını protokol yanlışmdan öteye, bir yorumla eleşliriyorlar. Çiftrakamlı artışlar... MC döneminde tüketlm mallan arasında artıs oranlan tek .Milli Güvenlik Kurulu toplantılannı TRT' den izleyenler. Kurulu oluşturan kişilerde par tisel bir hava saptıyorlar. TRT haberlerindf valnız Başbakan Vardımcılarının ve Genelkurmay Başkanının adı geçiyor. Öteki Bakanlann, Komutanlann adı yuK. Oysa Güvenlik Üç yıllık ülkücü, otuz yıllık devrimci Ordu Merkez Ortaokulunun Müdürünü re»Inı öğTetmenliğine Tasova'ya aktarmışlar. Ziya Ataoğlu 30 yıluk öğretmen. BakanUktan övgü dolu yazılarla dola dağarcığı. Ama MilUyetçi Cephenin eğitim poUtika«ına ujTrnu yor bu övçüler. 30 yıllık öğretmenın yerlne üç yıllık ülldicü bir öğTetmen atanıyor ortaokul müdürlüğüne. Ordu'da böyle bir iilkücü bulamamışlar, Zile'den eetirmişler üç yıllık ülkiicüyü. Bir söylentiye göre, IMillî Eğitim Bakanlığındaki ültcücülerin kararçâhı Fen Fakültesiymiş. tlfciicü öğretmenlerin atamalan ile Fakültede bir asistan uğraşıyonnuş. Ordn Mer kez Ortaokulunda 40 öğretmen var. Bu 49 öğretmenden valnız biri iilkücü imiş. Ama Ankara lcarargâtu ile köprü kurup devrimcileri tedirgin etmeye bir kişi de yetiyor. 30 yıllık bir öğretmenin yerinl üç yıllık bir öğretmen alıyor. MC'nin eğitim politikasında bir ülkücü 48 devrimciyi tedirgin etmeye yetiyor. Müşerref HEKİMOĞLU Uğur MUMCU