Katalog

W nvın otaıyuculanms MC hUkümetlnln sr>rumlulanm açıkça şikâyet ediyorum. 1976" da yeniden 5 barajın temelini atacaklannı C llân etmışlerdir. üvsa en azından 500 baraj temclı aiabılırlcr. Bu hükUmet, her dağ yamacının aıdında bir bara) gövdesl yükselsın lstemlyor. GorünUm bu... Olabılır ki MC hükümeti şımdl 50 bara) deyip sonra bırden bir sürpriz yapar.. Bırdon a 00 ya da 1500 baraiın temelini atmaya başlar.. Tabıı o zaman şıkâyetimizden vaz geçeriz elbette. Meyse bız düşündUklerımlzı açıklayulım. B.uaılan, Devlet Su İ<,len Genel MüdürlUftü yapar. Bız bu Genel Müdurluğun Bakanlıga Önerdığı pıoçram ile PakHnlıklan çıkan pıograınları ıneeledık. Şaşılacak şeyler var. Bir kPre DSt Genel MUüürluğünUn yetkılılerı neden yonı brirajlnr önermemışlpr anlayamadık.. Gencl Mudurlüğun taslagında olmadığı halde Bakanlık bu eksıkllğı gıdermeve çfihşmış ve kcndıhf\ndcn 5 tane kıiçük sulama baraıını progranıa koymıış. Bes>nelli DSl'nin bürokratları MC hükümetlnl sabote etmeye kalkısmışlar.. Moy&f.. Herhalde bu durum bızim iddıamıza guç katıyor. Bız 500 baraj diyoruz. Başbakan ve Bakan 50 dıyor.. Sonra programda 5'e ınıyor bu oo . Yanlıs.. Büyuk yanh$.. Ama sayın hükumet Uveleri Gpnpl MUdurlüğün, ya da kimbılır belki de Plânlamanın fılân oyununa (jelmeyınız. Ben de eize yardımcı olayım.. Bakınız nasıl: 1976 bütçesıne konulan bu beş barajın mâliyeti 900 mılyon llra oivarında degil mi? Bunlar içın bıitçeye 500 bin lira ödenek koymadınız rm? Baraj başına 100 bın lira. örneğın 160 tnilyon lira maliyetli bir baraj lçln 100 bin lira yetmıvor muî Sulama projeleri de öyle degil mi? Onlann da gerçekte biiyük bir kısmını Genel MUdürlUk önermemiş.. Bereket Bakanhk atık davranmış, programa eklemia. 31 adet su CUMHURlYn 4 Hıyıt 1971 S OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Bu hUküm«t 800 btraj tMnelini attnsk, ellnde oldugu halde bunu yapmıyor. Hatasını anlavaeagmı ve agın sorumluluk duygulanna maglup olaralt, Ulkeyi bir vılda 500 barajdan yok gun bırakmayacagmı beklemek hakkımızdır ve»selâm... Değerli okuyueulanm.. İ7in vertrseniz konujru bır de bızım devlet adamlıgı ve dpvlet yönetimi anlayısımız içinde açıklayayım: MC hUkllmetinin sorumlu bakam ye Raşbakan 1976'da 50 barajın temelini atacaklarını, aylarrtır açıklayıp duruyorlar. ProRram çıkmıştır Bır avuç sulnma baraıı. TUmunün mnliyptl bır mılyara yakın.. Konulan ödenek bara) başına 100 bin hra.. 31 sulama proıesl de 2 mılyara yakın.. konulan odenek » milyon Ura. Bu kadar ödenekle baral ihale edilmez. Tören yapılabilir belkı.. Esasen hu tesıslprın, bu baraıların projeleri de yok.. Yıl sonuna kadar bıterse.. Bitse de hangl para ile ihaleye çıkacak'. 50 baraj iddıası nerde'. Yukarıda anlattığım içler acısı durum nerde7l . Türklye'nin dramı lse, yoz politikanın elınde yaşana yaşana bitmiyor.. Afşın, Elbistan duTuyor.. Oymapınar duru yor.. Karakaya duruyor.. Keban'ın suları boşuna akıp giderken iletlm hatları yapımı surüklenıp duruyor. BUyılk kpntlprdo ve sanayı işyerlerınde sonu gelmez elektrik kısıntıları İle.. namuslu, haysiyetli teknokratın, mühendisin üzüntdlü gozlerı onünde.. Ve bütün bunlar Türkiye'nin dış ödeme imkSnlarının bir yılda sorumsuz bır anlaytşla MC hUkümetl tarafından yokedildıgi bir donemde.. Türkıye lse 1980'lere doğru. çok cıddi, o tarihlerde iş başında bulunacak vıcdanlı devlet adamlarını kahrederek bir enerji darlığına sürüklpnıp duruyor.. 1976 yılı elbette bır gUn bitecektir. 50 baraj hıknyesl ile blrlikte yoz politikayı da alıp götürerek!.. 16 HaziraıTdan 1 Mayıs'a Mavıs hu yıl Isçl bayramı olarak kııtlandı. Ülkeml» Rdıııa iıncmll bir dönüm noklasını vurgulayan bu olayı Incclprken tltlz davranmalı; ne gere&lndcn çok abartmalı, ne azımsamalı. 1 Mayıs sınırsal blr bavramdır. Şimdlye dek dinsel ve ulusal nayramları tanıvan Hçinln sınıfsal bavranuna vünelmesi; hllinçlpnme volıında hir asamadır. Ama bu bavramın tstanhul ve çevresinl kapsadıfeını ve Anadolu'ya va\ılamadıgını da unııtmamalıyız. Çiinkü 1 Mavm dü7pnliyen DtSK'ln Türklye'nln hiitün sanavi holftelcrine yayılan blr oreutlenmeyi henilz eerçekleştlremedlftlnl blllyonız. DİSK. tzmlr çevreslvle Cııkurova'yı da ele aldıgı taman durum defclsecektlr. Buna karsın tstanbul'd» vapılan mltlnK, sonııçlan hakımınılıın bütün TürkHe'yl etklleyecek çaptadır. ÇtinlrO tüçlü, blllnçll ve dilzenlldlr. Olayın nltcllgini anlayabilmek İçin 16 haziran 1870'te vlne tsunbul'da yasanan Isçl eylemlyle kıyaslama yapmak g«v rekir. • 1970 Tilında Türkive'de ylne Demirel Başbakandı v« ylne scrmaveve dbnük blr Iktldar söz konusuydu. Kkonomlk durum bıiKiınkU gihl dar bonaydavdı. Sokalıta ögrenciler fil> dıirülüvor, Iskenceler vürütıılüvor, işoilerin haklarını kwmak için çesitll «nlpnıler düşünüliivordıı. AP vfinetimlnin buirünku gibl blr çıkmaz sokafea xaplandiBi açıkça RÖrulüyor. du. Bu çıkmazdan kurtulmanın çaresl Isçl haklarını kısarak vürumekti. Hükumet sendlkal haklan daraltmak volunda Tiııktş'le davanısmaya geçerpu hir kanun tasarısı hazırladı. Bu tasarıva gore DİSK Usfi\e edllecektl. Ama Işçl çevrelerlıııl» iktldara karsı olıı>)an biıvük tcpkl 16 haziranda Ktanbııl'da blr biıyuk evleme yol açtı. On blnlcrre Isçl sokaklara dökUlmüstü; büyük blr heyecan vaıjanıyordu. D*» nıırpl llükümetl ordu gUcUnil işln Içlne kattr. SıkJyönetim llân edildl; DtSK vonettcllerl tutuklandılar. Baslcı yiıntemlerl 12 Mart Muhtırasından sonra voğunlaştı. Ama sermaye eEemenlerinin buliın çabalarına karşın DİSK güçlendl. Sermave çevreierlnin t<ıtup destekledlğl Türk1» bunalımlar »açirirken. DİSK EPİIştl. 1 Mayıs 1976'dakl hiiyük gösteri, DISK'ln hanci asamaya vardiKinı vurKiılanıakla kalmıyor. Tttrklye"de isçl hareketinin cüntel duzeyinl de bclirtivor. 1 Mavısın, 16 haziranla knaslamasında lleinç lonuçlar ortaya çıkmaktadır. 1 Mayı» mitinırl 16 haziran eylemine oranla çok daha çaplıydı. CHP* nin blle tstanbul'da slmdlye degin böyleılne büyük blr e y lem yapamadıgını •»vllyenlcr var. Bunun yanısıra 1 Mayıi düzenli, 16 haziran basıbotuk; 1 Mavıs programh, 16 hazlran kendlllftlnden: 1 Marı» dlMpllııll, lfi haziran kıskırtmacılara açık; 1 Mayı» odalar ve derneklerle dayanısmacı, 16 hazlran salt Işçl eylemldlr. • tşîçl eylemlerl yalnız Işçllerln blllnçlenme «lözeylnde vardıgı aşamayı saptamakla kalmaz, emekçi yıgınlarının İçinde yeni billnçleıuneler olusturmakla da kalmaz; ııermaye eıtemenlertnin yeni durum muhakemelerlne yol açar. 27 Mayu 19«0'tan berl Türklye'de olanbltenleri Izlersek. •ermaye ke«Uın1ndekl blllnçlenmcnln Işçl sınıfmdan dah» hızla gellstiginl görürUz. Geçmi» 18 yılda bnnun çe^ltll örnekleri var. DtSK'ln 1 Mayıs evleml, hem scrınaye çevrelerlnl hem de sermaye çcvrelerlne yakın bulunan Türkls' in gozlerlni açacaktır. tlgl çekicl blr baska c67İem de, CHP Genel Başkanı Ecevlt'ln Iskenderun konusmasında blçimlenlyor. Ecevlt, 2 Mayw'ta yaptıgı açıklamalarla lsçlnln memnra ve köylüye oranla yerinl saptamava çalışmıstır. SayiM 1,5 milyon olan Isçlnin, 40 milyonluk Türkiye'de verlnl aramak demektlr bu... Işçl keslmlndcM ücret farklıla6masından doğmn ayncalıklara da deglnen Kcevlt'e g8re, Isçl Inıruluslan vauıız kendl haklarını değll, tüm emekçUerin hak. lannı savunma polltlkasında görevlerlnl verlne cetlrmell. dirlcr. CHP, bu kosullarda Işçl scndikalarıvla davanısm» ve yakınlasmaya önem vermcktedlr. (ierçekten buçün yapılan heaaplara gore blr memurun malivetinin 30 bin, blr I»» çlnin yıllık maliyetlnln 60 bin llra ntdtı&u saptanmıştır. Me. murlarm Işçllesmek özlemlnln kokcninde bu hesap yatmakUdır. Türklye Isçl hareketlnln hııgün vardıftı aşamada, İster Istemez sendlkaların polltllıava; yani ülke yönetlmlne dft. nük blr tutuma peçmeleri doğaldır. Ne var kl OlSK"tn »a yolda önce Tiırkts'l asması eeifklvor. TürkIs a«4ildtktan aonra. Türklye emekçi hareketl gerçck Mmliğine kavusma yolunda blr engell jeride btraUmıs olacaktır. ınu;t. 4 • BEŞ YÜZ BARAJ Cahit KAYRA lama proİPMnin maliVPM 1 milyar R B mılyon ll1 ra yuvarlak 2 mılyıiıa yakın Bunlar için btltçcye konulan ödenrk de 9 mılyon lira kadar drgıl mı? Tamam.. Yant, ornegın 250 mılyon 1 1 ralık bir sulama pro.ıesi 11 bın lira odenek (0 harcanaııık 197ti'ria süratle tezgâha konacak ve bıtırılecek. Gerçeklestuılecek Iste bi7im İddıami7in dayanağı bu . Bu yönetkıler butçeye 100 bın lira koyup bır baral yapıldıgmı ispatlayacaklar.. Klhak baraj krallarına yakışan da budur. 100 mılyonluk bır baraj lytn yılda omegin 2> milyon lıra bulduktan son" ra herkes vapar o bnrajı.. Marlfet 100 bın lira ile bbyle 100 mılyon lıralık tesısleri yapabılmektedir. Imdt... BUtçeye boyle 5 bara) için 500 bın lıra, 2 mılyarlık sulama tesislcri ıçm 9 mılyon koyacak yerde bır 50 mılyon lırayı gözden çıkarın . S deftıl 500 bara) yapabtlirsınız. Yani temelini O alabılasıni/î dpmek istıyorum. Hele 150 mılyon koyarsanız 1500 bara) temelı atılabılir. Bir gllnd« 3 b»raj, 5 baral.. Yetişpmezslnlz temel atmaya.. Helıkopterle giderslmz binnden otekisine.. Ne dlyor 1'189'un ve lS75'jn Adalet Partıll lmar ve lskân Bakanları «Her aıleye bır ev>.. Enerjı ve Tabıi Kaynaklar Bakanımız kesınlıkle bunun altında kalmamalı ve vakıt gpçırmeden «Her koye bır bara)» kampanyası açmalıdır 50 milyon, ya da 150 mılyon bır yerden, MEYAK'tan, Merkeai Bankasından nasıl olsa bulunur. Akla başka formuller de gclebılır: Yüz, ikl ytiz milyonluk baraj ya da sulama tesisı başına 100 bin lira gibi hovardara değil de örnegin 10 bin lira gtbi daha idareli odenckler konulabılir. O zaman temel atma randımanmı on katına çıkarmak olanaftı var Yalnız ne de olsa 100 bin lira ile ıyioe bir temel alılabılır. Uçak, otobüs, araba.. kurban.. kursü kurma.. hedivelıkler.. 1 1 monata filân masraf ister. Limonata yerine baraj anısı olarak bır bardak MI içılse büe ylne de 10 bin lira yetmez toren içın.. I üsler Aniaşması, Silâhlanma yarışı Tektaş AĞAOĞLU koallsyonunnn ABD httkümetl Ue bnzaladıgı üsler anlaşmam, MC sözcülerlnce ABD ile «dosUluKU bozma tehdldl altmda ABD'ye lorU kabul ettirilen bir •nlaşma olarak göaterilmek latenmektedlr. Hattâ, ABO Kong»eKİ'ııln anlaşmayı onaylamamıısı bâlinde âdeU Turkiye'nln MC'nln karanyla NATO'dan çıkmaaına kadar varacak bazı •onuçlar doğabileceglnl lma eden sÖ7İer soylenmcUUıiir. Oy»a bu anlaşmanın ve bu anlaşmayı bellrleyen MCABD ilişkilerinln mantığı da, ABD İle Yunaniatan hükümeti arasmda ycnl lmzalanan üsler anlaşmaaı da gerçeğin bunun tam tersl «Idugunu gösteriyor. MC Rözcülerinin bn anlaşmayı blr başarı glbl göstermek lçln llerl aUrdUkleri gerekceler öyle blr garabctle nıalul ki, hem bir yandan bu anlaşma gerçekleşmezse NATO «gavunma» »Isteminin tchlikeye girecrginl «dylüyorlar; hem de, aynı zamanda, bu anlaşmayla silâh aatın alabllmek İçin yurt topraklarını yeniden ABD'nin ve NATO'nun hizmetine sunujorlar. Sankl ABD, NATO savunma» nlsteminin ielılikeye glrip girmenıcsi konusunda MC'nln uyanlarına lhtlvaç duyacak ya da tehdltlerine kulak asacak kadar diınya Kerçeklerinden haberBlzmiş giblt Sankl MC partileri ve onlann ardındakl çıkarlar NATO .savunma» sistemlnin tehlikeve glrdlğl blr dün.vatla yaçamayı göze alablUrlermls (ve ABD Dışi^lrrl Bakanı Kisslnger onlıınn böyle btrıjp.yl gozo alamıyacaklarını bllmezml?) Btbl! Ve sanki MC'nln bu blörUnde, TUrkiye'nln K«çok savunmasının hlç de NATO •uvuııma» slstemine baglı olmadığı gerçcKİnin Ulrafı yatmıyormus glbl! Sahiden de, MC partllerinin sankl ellerinde ABD'ye karıjı Wr «koz varmış elbl davranmaktan yarar ummalari bilc, Türkiye'nln NATO Uyellğlnln ve bu üvellk içinde vüklendlgl reoibelertn TUrkiye'nln aavunmasıyla hlç hir ilgİHi olmadıgının bizzat MC koali.syonunca ltirafından bayka bir$ey dıiildir. Hatlâ, glderek, gerek coğrati durumu, errekse eknnomik ve •osyal sorunlarıyla TUrkiye'nln NATO «aldırı potansiyellne âlet edildi^inl itlrafıdır. Ote yandan üsler anlasması bazt MC muhaliflrrl tarafından pazarlığın fazla «ucuz»a baglandığı, Türkiye'nin jeopolitlk durumunun MC'niıı «aczl yUzünden» yeterlnce «drğerlendlrilemediğl» gerekçesiyle eleftirlye uğramı«ıtır. Bu tavır MC'ninkinden hlç de farkı olnıayan, aynı onunki kadar yurlneverllfee sıgmaz, NATO «navunma>c»ı blr tavırdır. Bunun da altında, aynı MC'de olduğu glbl, TUrkiye halkının gUvenliğinl, refahırn, esenliğinl ve kaderinl cmperyallzmin saldırı hesapUrına alrt prlrrrk bir avuç azınlık yararına pazarlık konuıu yapına gayreti, aynı clnguz bezlrgân kafası yatmaktadır. Usler konusunda ABD'nin baştan berl «UrdUregeldlgi tavır şıt gerçeğl açıkça ortaya koymuştur: Üslerle llglli yeni anlaşmayı zorunlu kıldığı süylenen ambargo süreslnce üsler fiilpn ABD'nin denetimi dıçına çıkmatnıftır; ve ABD, bundan böyle ambarRoyu sıırdürse de sürdürmese dc, MC koaltayonu ba^ta kaldık^a, ya da MC'ninkinden biçlmde ayrılsa bile Ö7de avnı kalan bir yıırt çıkarı ve yurt savunması anlayifi yönetim katııula etklnliğinl sürdürdükçe, iıslerin flllen kendl denetimi clı>[iıa çıkmavacagım çok lyl bllmektedir. Zlra «on hir yıldır aınhurgn ve usler norunundakl fcellşmrlerden de belli olduftu Bihi, ABD, Türklyc hâkim sınıtlarının S. Demlrel'in kendl dejlştylc hiç de lıakelmpdiklerl bu «dost>lu|a sığmaz davrnnıtfinua ne kadar diretlrge dlretsin, oniar ylne de ABD'nin sadık dostu kalmak lçln direneceklerdlr. Dolayiüiyla MC sozcülerinin ellerinde tuttuklarını lma ettlklcrl «knz», gorçekte, onlann agızlannda bir blöt'ten, hem de yalnı/ca iç siyasctte «zcvahtr»l kurtarmak İçin kuliandıkları çürUk blr blöften baska birşey deglldir. Eğer elindo blr «koz» tutan varsa, o kozu cllnde tutan, üslerl gerçekten kapatıp kapatmama ya da NATO'dan çıkıp çıkmama konusund» flnünde hlç blr seçenek olmayan MC koalisyonu deRİI, MC koalisvnnımun yhnetlminde Tiırkiye'yl Yunanlstanla sonu gclmcyecek bir silâhlanma yarışı İçinde tutan ABD'dlr. ABD empcryalİ7.ml Kıbrıs'ı empcrvaHzme bagımlı kılmak lçln glrlştlği çokyönlü manevranın yanınıra, CHPMSP koalls ynnıı dımemlnde Kıbrıt çıkarmasından da yararlanarak Tıırkiyp ile Yunanistan arasında her İkl ülke halkının her bakıından zaranııa i^leyen, yalnızca emperyallzmln ve emperyali.st sildh tekellcrlnln Işine gelen bir «Rerglnlik» yaratmayı basarclı. Böylece hem Türkiye'nln savunma masrafları durup dururken blr anda yüzdo clllye yakın oranda arttı, hem de ana yükü emekçi ve yoksul halkın sırtuıa >nkılan ilerive ydnelik yeni masraf kapıları açıldı. Şimdl emperyallzm lkl ülke arasında Kıbrıs'ta olsun, Ege'de olsun türlü yollardan hablre korukledıfel hu gerginliğin semeresinl topluyor. U Fantom uçajı, 36 savas uçağı, 20 eğitim uçagı, 12 hellkopter 3 Uestrnyer, 2 denlzaltı, 1 denlzaltı kurtarma gcmi<ıl'. Bütiin bıınların değerl uzun vadcli kredlye bağlanmış 1 mtlyar doların üstünde. Türklye'nin 30 eylül 1975 Itibariyle sadpce dövlzle ödenecek stmdlUk dı? borçiannın tutan ise falziyle birlikte 5,5 milyar doların Ustünde. Bunun dısında su andaUl ddvize çevrilebillr mevdnat borclarımızın tutan ayrıca 1 milyar 200 milyon dolar. Ve hu arada Türkiye'de enriasyon oranı, Ulunlararası Çalısma Örgütti'nün (tLO) bir araıjtırmasına göre, yüzde 35! Derken MC koalisyonunun ABD lle Imralaılıftı sllâh anla?masının heınpn ardından, sankl sözlesllmis gibl, Karamanlis yonetlmi de ABD lle 700 milyon dolarlık bir sllah anıaşmadi Ini7alıyor. Her Ikislnln de gerekçesi aynı: Savunma. Her ikiMndc de sözde dâva konusu aynı: ABD üslerlnln geleceği. Ve her ikl halde dc ABD emperyallzmi hem üsleri elinde tutuyor, hem rio bütün kapltallst dünyayı saran ağır ekonomlk İtrlz donemındc emperyallst Ulkeler arasında kıvasıya rekabet konusu olan blr alanda çıkarlarını uzun vadeyle saclama baglıyor! Yunanistan Başbakanı Karamanlis'ln son saldırmazlık paktı onerisı dc, ikl ülke arasında barısçı Ilişkllcr açısından ilkr olarak ne kadar dogru ve verinde olursa olsun. ABD'nin emper\alist çıltarları açısından temelde bir deglsiklik grtirmcmrktedir. ABD KoıiKreslnin anla?malan onavlamasi lıalmdo ABD hiıkümetinin her lkl ülke halkının sırtından her İkl ülke vönetlcileriyle çcvlrdlgl patarlıklar yürürlüğe girecektlr. Koncrenin anlaşmaları onaylamaması hâlindj lse, karşüıkiı slliihlanma yarışı ve telaşı her Iki Ulke üzerlnde blrden ctklslni daha da ağırhkla duyuracak, Klssinger'e yeni manevra Imkânları ve alanları saglıyacaktır. Oyun bu kadar açıktır ve dogrudan doftrura Türklye ve Yunanistan halklarının kaderl üzertnde ornanmaktadır. ORTAKLIGIN AKSAYAN YÖNLERl atı dUnyasına yaklasmak yolunda TUrkiye'nln tum atılınılarının belki de kapsarru en Reniş olanı, AET ile 1963 tarıhli Ankara Anlasmaıiyle kurduğu ortaklık ilişkisıdir. Bu anlaşmanın ve protokollerinin uzun sürede uygulanması sonucu Türkiye'nin AET'ye önce «ticarı» sonra «ekonomik» ve glderek «politik» yaklasımı amaçlanmıştır. Ancak ayrı sosyo ekonomik yapılara sahip TUrkiye 11» AET arasında, UnlU «Katma Protokol»ün sadece «bıçimsel» uygulamasıyle bu amaca ulaşması olasılıgı çok sımrhdır. Gerçektpn, gerek teknik, gerekse hukuki açıdan Katma Protokol Turkıye alcyhıne kıml aksaklıklan da bpraberlnde getirmıştlr. Bu aksaklıklara şoylece deginebılırız: B ENDl'STRI, TARIM VE EL EMEĞİ GıBI ALANLARDAKi AKSAKUKLAR. SAKAÎLIKLAR YANINDA IÜRKIYE • AEî ORTAKUGlNfN IEMELİNDE BIR HUKUKSAL DENGESiZLıK YATMAKTADIR. AYRICA. TURKıYE KENDI BÜNYESiNDE DE BAZI Dl'ZENLEMElERE G1TMEL1D1R Dr. HalÛk GÜNUĞUR Iktlaadl Kalkınma Vaktı Uzmanı tufunun ortaya çıktıgı yıldan Hnce gelen ve lstatistik verilerl bulunan son üç yıl AET çıkıslı llhalit ortalamasının % 5 lle % 10u glbl DtNAMİK bir ölçü getlrUroelidir. Tarım sektörunde TUrkiye AET Ortaklık ilişkilerinde tanm sektorü ilke olarak Katma Protokol'ün kapsamına alınmışsa da Turk tarımuıın Top luluğun Ortak Tarım Politikasına uydurulması için «kısa donem de> ne gibi çozümler getirileceğl belirgin bir biçımde ortaya konmuştur. Katma Protokol «Türkıye, 22 yıllık blr ddnem içinde ta rım üıünlerinin Topluluk'la Serbest Dolasımını dönem sonunda gerçekleştırmek ıçln kendl tarım polıtıkasuu Toplulugun Ortak Tarım Politlkasına (O.T.P.) uydurmaya çalışır» bıçımlnde son derece genel bir hukmü kapsamaktadır. Ortaklık Konseyi 22 yıllık Geçış Donemi sonunda, TUrkiye ile AET arasındaki «Tarım Ürünlerinln Serbest Dolasımı. lle ilgill ilkeleri laptayacaktır. Ayrıca Topluluk, kendi OTP'nı saptarken veya degi^tirirken Türk Tarımmın çıkarları nı gözönünde tutmak zorunlugunu yüklenmiştir. Boylelikle kar91l1k.l1 görüşmelere dayalı bir korunma mekanizması yaratılmıştır. öte yandan belirledlğımız bu llkeden sapma olarak Katma Protokol Tanm SektörU için «ge çici bir rejlm» getlrmistir. Sözkonusu bu rejlm ile Topluluk, bazı klasik Türk tarım Urünleri İçin tarife kolaylıklan tanımayı kabul etmistlr. Sözkonusu geçici rejimle AET. bu tanm Urünlerine her Iki yılda bir, yeni ödün ler tanıyacak veya tanıdıgı ödünleri geniıletecektlr. Endüstrl sakteründ* Endustri kesımınde tophıluk, Turkıye çıkışlı ılrünlere uyguladıftı gümrüklerini Katma Protokol'ün yUrürlüge girdıği 1 1 1973' te (Ara anlaşma ile 1.9.1971'de) tekstil dışmda sıfıra lndırmiştır. Turkıye ıse topluluk çıkıslı Urtlnlere uyguladığı gümrUklerinl 12 ve 22 yılhk Iki liste halınde giderek sıtıra ındlrecektir. İ2 yılda gılmrukleri kaldırılacak Urunlerl kapsayan liste, TUrkıye'nin 19(i7 yılı topluluk çıkışlı ıthalâtının ",o 5.r)'ini, 22 yılhk liste ise aynı ithalâtın % 45'ıni kapsamaktadır. Bu Vyrım, kokenini li)r.a tarıhli Uluslararası Gümnik Tarıfelerl Antlasmasından (GATT) almaktadır. Ancak, söz konusu Hstelerin kapsamı TUrk ekonomisinin gelişme perspektlfı gözönüne alınmaksızın saptanmıştır. Gerçekten, madem kl Turk sanayı politikasının amacı ıı/un sürede ara malları ve yatııım malları üretmektir, o halde bu malların toplam tüketim malları içlndeki glrdl mallyetlarınt düşUk tutabllmek İçin gümrtıklerinl genel olarak. 12 yılda sıfıra indirmeli, buna karşılılc tuketim ve dayanıklı tUkeClm malları 22 yılhk listeye alınaralc uzun sürede korunmalıydı. OyKiı uygulama tersine olmus, srtz gelimi; binek ozel otomobiller 12 yılhk listeye ahnmıs, bu otomobillerln Uretimlnde kullanılan çelık levhalar 22 yıllık listeyo konmustur. Bu nedenle, «yukardakl krlterin ısıgında «özkonusu 12 ve 22 yıllık Hstelerin kapaamlan yeniden düzenlenmelidir.» Endüstrl sektörtlnün korunması İçin de Katma Protokol Turklye lehlne gUvencell bir mekanlzma getlrmemistlr. Gerpk 12 ve 22 yıllık listelerde deftışlklik yapma, gerek lth&lita yeni gümrük vergllerl ve mlktar kısıntıları koyabilme, gerekse toplulugun ortak gümrük tarıfesine uymama gibi olanaklara başvurmada hep 1967 «statık referan» yılı» topluluk çıkışlı TUrkıye ithalâtının belli yüzdelerl baz olarak alınmaktadır. 1967 yılı Türklye'nin topluluk çıkışlı ithaldtı 240 milyon dolardır. Getırılen korunma mekanizmaları bu ıthalat oranmın % 5 ve % 10'ları ile sınırlidır. Oysa Türkiye'nin 1975 yılı topluluk çıkışh ıthalatı 2 3 mılyar dolar cıvarındadır. (1758 mılyon dolar llk :î av içın. Kaynak; Odalar Birlıftı Ik. rap ). Bu sayı 198O'lı yıllarda geomctrisel olarak buyüyecektır. Dolayısıyle Türkıye'nın bu yıllarda, donerek, 1967 yılı ithalâtının % 5 ve % 10'u oranında korunma mekanizmasına bas vurması uygulayımsal (pratık) riegerden yoksun olacaktır. Pu npdonle. Endüstrl sektörunde kantltatlf nltelikteld korunma mekanizmalarına başvurma zorıınluğu ortaya çıktıjtında, kantltatlf sınırlamalara baz olarak alınacak referans yılı «19fi7 referans vılı» glbi STATİK bir olçuden kurtarılıp, basvurnıa zorun Kısaca değindiğimİB tarım kesimı. Türkıye AET illskılerınde iyı ışlemeyen blr mekanlzma oluşturmaktadır. Daha gerçekçl bır yaklaşımla, Topluluk bu sektordekl kendi iç sorunlan nedenıyle TUrkıye'nin tarunsal lstem \lenni butunüyle karşılayamamaktadır. Ancak TUrklve, «tam Uye olma yolunda bir ortak üyedır», bu nedenle en azından hıç bır Uçüncü ülke de bu sektörde TUrkiye'den daha avantajlı durumda olmamalıdır. Toplulugun bu duyarlığı göstermest gerekir. Öte yandan, TUrkiye de tarım sektörunde daha saftlam ödünler elde etmek istiyorsa topluluğun bazı tarım Urünlerine (tereyaft, sut gıbı) tarife indlrlmlerl tanımak durumundadır. Bbyle blr atılım, topluluktan daha fazla tarımsal oclun almması içın gerekecek gbrüsmelerde «uygiın psıkolojık ortamı» yaratacak ve geçiş donemi sonunda Turk tarım politikasının toplulugun OTP'na gıderek daha kolay uyumuna yardım edecektır. Elemegi sektörfinde Katma protokolun 36. maddesi np goıe, «TUrkiye ile topluluk üyesı Ulkeler arasında lsçilerın serbest dolaşımı ılkesl Ankara anla^masınm yurürlUge gırisinden sonraki 12. yıl ile 22. yılın sonu arasında kademeli olarak gerçekleştırılecektır» Sözkonusu bu ilkenın uygulanma kosulları ortaklık konseyince saptanacaktır. Ayrıca O. Konseyı'nin, Katma Protokol'un yürürluk tarıhıni lzleyen ılk yılın sonunda sosyal güvenlık alanında Türk uyruklu işçıler ve aılelerl yararına bazı hukümleri saptayacagı (Md. 39) hükme bağlanmıştır. Ancak «unu söylemek gereklr ki, gerek Türk ısçilerinln sosyal güvenlıklerl ile llgili, gerekse sprbest dolaşım llkesinin gerçek leştırilmesı ile ılgılı, topluluktan Rplen bazı rorluklar vardır. Bu zorluklar gıderpk toplulugun yü kumlerlnl yerına getirmesınl olumsuz yönde etkılemektedır. Katma protokolun ilk uygulama yılında (en geç 1973 sonunda) ortaklık konseyince TUrlc İSÇİlerlnin sosyal güvenliği ile llgıli hükümlerin saptanması gerekmekteydı, Aradan Iki yıldan (azla süre geçmesine karşın topluluk, ortaklık konseylne belırli bır proje getırememiştır. Öte yandan aynı gecıkmenın, 1976'dan itibaren kadempli olarak yUrürlüge konacak olan TUrk işçileri serbest dolaşımı ilkesi için de sdz konusu olacağını daha bugunden kestirmek «kehanette bulunmak» değildir. Yukarda tarım sektörU içln söyledıklerlmlz burada da geçerlldir. TUrkiye'nln tüm lvi niyet ve lçtenllkle uygulamaya çalıştığı yükümlUlüklerlntn karşılığında, toplulugun kendl vUkumlülüklerını uvgulamamakta dlrenmesl en azından, devletler hukukunda her an için geçerll olan «Ahde vpfa» kuralıyle bagdasamaz. Kaldı M borç, «ahlikl» defcil «hukukldlr». öte yandan, Türk ıjjçılprinın topluluk: içinde daha adil dagıhmı olamaz mi? Bu araşhrılmalıdır. Ayrıra kıyaslama olanağı vermesı bakımından elemeği konusunda bir noktava daha degınmekte yarar vardır. Yunanistan ile AET arasında bir ortaklılt yaratan Atma anlaijmasının 48. maddesi, Tıınan isçıirıi lehine «teknik yardım proKramlarının» Ortaklık Konsevinde cle alınacagını hükme baglamaktadır. Boyle bır yardımın fınansmanı da gene Ortaklık Konseyince saptanacftktır. Kuşkusıız bu atılıma toplulugun rruli katkısı buyük olacaktır. Aynı yolda bir hukmün AET Türkıye ilişkllerıni düzenleypn belgelerde bulunmayışı mantıksal açıklamadan yokvındur Topltılukta çalısan Türk işçilpri lehine de ayni nitrllkte yardım proRramlarının öngörülme«l çok yararlı olacaktır. Bır milletlerarası Bnlaşmanın temel hukuksal nıteliği âkıt tarafları arasındaki edimlerde «minimum denge»dlr. Bu açıdan bakıldığmda Türktye AET Ortaklıgının temelınde bir hukuksal dengnslzllk yatmaktadır. Gerçekten, TUrkiye, UçbncU Ulkelerle kurdugu veya kuracagı tüm tıcari ilıskılerde AET've «ençok kayınlan Ulke» statUsünU tanımak zorunda olmasına karsın (Katma Protokol Md. 14 ve Md. 22/6). AET'nin UçüncU Ulkelere tanıdıgı ayrıcalıklı statüyü TUrklye'ye de aynen tanımak zorunluğu yoktur. Ortaklık illşlcilerint çogu kez dar boğazlara aürükleyen bu hukuksal deng«•ızlık bır an önce gıderılmehdır. Yukarıda eosterdıgımiz aksaklıkların Oteslnde TUrkiye, AET lle gerçekçl bir yaklasım içinde olmak istiyorsa kendl bünvestnde de bazı düzenlcmelerc Rltnıek zorundadır. Bu düzenlemplerın başında AET lle ilışkllenmızde yürutme organına danışmanlık görevinl Ustienecek, ekonomlnln tUm kesimlerinln temsilci ve u» manlarından ve «gözlemci» kamu keslml teknokratlarından oluşacak bir «AET Ekonomilc Sosyal Koordınasyon Komıtesi» kurulmalıdır . Bu Komıte'de AET ile ilışkile rimiz tüm yonlerıyle değerlendirılecek, yürütme organına sunulacak önerilerden «tek ses» çıkması sağlanacaktır. Ote yandan, boyle bır Komlte'nln kuruluşu, giderek AET'deki karşıtı ile bırlıkte Ankara Anlaşmasının 27. madde";lnde belirlenen «enlş kap samlı blr «Tiırkiye AET pkonomik Sosyal KomltesUni oluştura caktır. Bu kuruluş, Ortaklık Kon seyi'ne somut proleler sunacak ve teknik danışmanlık gbrevlni vapacaktır. Komlte; endllstrl, ta nm, tıcaret, sosval polltika, bol ge kalkınması, çevre klrlenme>!i ve halk saglıfcı, enertl gibi alt Unitelerden oluşacak ve yalnızca TUrkıve AET llişkılerinin iyi ls lemesıne yardım etmekle kalmayarak, Ulke kalkınmasına da her alanda yapıcı bnerilerde kat kıda bulunacaktır. Blr çerçek tyi blltnmelldlr ki artık TUrklve AET Uişkllprinin tanm Hdünlerlntn arttınlma<ii gıbi geçici çözUmlerle ve aınırlı revizyonlarla lylleştirilmesi olanakıızdır. K^'.ld deglslnüer zorunlu bale Melih Cevdet ANDAY V8 Oktay AKBAL Bugun saat 14 17 arasında Te$vikiye Jışl'ı Terakki Lisesl Salonlarında açılan Hürriyet Kıtap Fuarında kitaplarını imzalayacaklar Cumhurlyet 3714 TAM BAGIMSIZUK VE DEMOKR&SI Türkiye Yazarları Scndikası 3.kuruluş yıldönUmU 65 TÜRK SANATÇISININ ve özel çağrılı tl>ı«lıti!i>ııwı«iiııınıtıııı Ç I KT I TÜRKIYE BIRLIK PARTISI YAYIN ORGANI Bu 8l»yıd» LİCE KANU BEŞtK şilriylo HASAN HttSEYtN (Cumhuriyet: 3692) BULGAR MÜZİK SANATÇILARININ katılmasıyla 7 Mayıs 1976, saat 20.30'da cem SPOR VE SERGÎ SARAYINDA Yapılacaktır. (Ayrıca saat 1720,30 arasında) HÜRRİYET KtTAP FUARINDA VMZA GÜNLERi Ünlü yazar ve Sanatçılarımiz aşâğıdaki gün ve saatlerde kitaplarını imzalayacaklardır. 4 Salı, 14.00 17.00 îsmail Cem • ErdaJ öz • Başaran 5 Çarşamba, 14.00 17.00 Aziz Nesin • Vedat Türkali. Ülkü Tamer . Hilmi Yavuz / 6 Perşembe, 14.00 • 17.00 Ya$ar Kemal Dağlarca • Can Yücel Kemal özer • Ataoi Behramoğlu ŞişH Terakki Lisesl Sergi Salonu Nişantaşı Cumhurlyet 3697 yayınevi YAZARLAR KİTAPLARINT İMZALAYACAKTIR Gecenin smırlı sayıda biletleri Dostlar Tiyatrosu, Ali Poyra2oğlu[ Tiyatrosu, Fitaş Dünya Sinemalarıj gişelerinde ve Cağaloğlu'nda Öncüf Kitabevi'nde BOĞAZiÇi ÜNiVERSiTESi Ögrenrileri dayanısma gecest 9 Mayıs Pazar gtinU, Ümlt Tlyatrosunda Halk Oyuncuları Salonunda saat 20 30'da yapılacaktır. B. K. D. ŞAZtMENT VAPUR ÎLE CKNUİZ DARCAN EVLENDİLER Kadıköy 3/5/1978 SATILMAKTADIR.. (Cuminırlyafc 3*96) Cumhuriyet = 3703