Katalog

Dfir.1 CUMHURİTET 3 Meyıı 1976 tf JlMllHıN t^EKENLÎuİNE KARŞI MÜCACELEDE L N l l . tyfrAUİ frııUEIt \J£ ONLAfMN ' LİLKEMİZPEM 7 E OZitİR Di İWA$ACAu»l, î ^ i ilMlFlNl İ JAVASJ iLE.tyfE&LERiNpE ( 1 MAYiS 1İİfcuti$(İ DAS.LAPl. Bİ TtPESİNE K A M , 0 4ÜMiıitf VA2UAN.TÜHKİİLEfei Bift l Eftftfc ıLK &İLE&İMİZ VAİ,ATA|lAjc StNİ TUNlCi'lFttMİİ ! J 1 W & İ & İ M » &EL.N. ABDULCANBAZ TARTIŞMA Samim KOCAGÖZ 22 «Ne diyeyim. Yalmz sunu söylemek isterim Partinin bbyieelne bir çıkmaza düşmesinden, lnanın, çok üzgtinüm Unutmus olaeaksınız, ben. 1965 seçimlerinden önce de yazılarımla hep partiden yana çıktım Şımdi de Hasan Beyın söyledıklerine hak veriyorum Çok iyı ansıyorum, tarıhım bıle ansımaktayım, 30 evlül 196S tanhll bır yazımda, partinln ortaya attığı, programına koyduğu ilkeien btr bir yazmıştım Bu ilkeleıde biraz once Hasan Beyin orfaya koydugu gerçeklcr açık seçık ortaya konmustu Ne vazık ki belirtildiği gıbi, once bu ilkelere bağlı partilıler. sonradan ilke, programdan yana olan yonetirilenne karşı çıktılar Belirtıldığı gıbı partiyl heıbirı bır yakaya çektı Bunu fmceden bilmek, çeliskiye düşeceklerini, kavga edeceklerıni kestirmek lçin falcı, kahln olmaya gerek yoktu Bu yüzden onlardan, hanı partiden yana çıktım ama, partiye katılamadım Tek başı» a etkıli oUmazdım. Tek başıma ne demek, Ekrem Beyler, partinin bir kanadı oldukları, şımdilık çoğunlukta oldukları halde etkıli olamıyorlar. Biz, ne dağa, ne de tavşanlara kuskünüz Haklı olarak biz de partmın dışında bır bolük aydınlaro Bu dbnemde belki de bir parti olamamanın gerçeklerinl gordügümUztl sanıyorum Bundan böyle ne yaparız? Bilmem, onu zaman gösterecek herhalde Sayin Ustadımız Hasan Beyın soyJediRi suçluluğumuzu da kabul etmek içın bır süre daha beklemeyı dogru buluyorum » Hasan Bey, dıkkatli dikkatli Selman'a bakıyor, onu dlnliyordu. Sonunda, «Peki Selman, sen de haklıam dıyelim Ben, baştan beri herkesın haklı oldugıınu soylemedim «11'» diye konuştu îstanbul'a vağmur yagıyordu vağmur devam ediyordu So kağa çıkabilmek için bir süre daha bekledık, konuşmalarımızı •Urdürdük. III Üo gUndür Fahrl, ortalchkta vok Erkal da yok Evde eşım, fcabam, annem, bızım kapıcı Ahmet, karısı, bırbırimıze gırmekteyiz Oğlum, üç gün önce, yazıhaneve gıdiyorum dıyo evden sabah erkenden çıktı; ben, mahkemelere gittim. Dönduğtımde yoktu Bır yerlere gıtmıştır dıye Ustünde durmadım. Yeğenım Erkal da fakulteye gıdiyorum demış, o da ortadan vıtmış Akşam eve gelmediler. O ğün öğleden sonra Istanbul un içınde bır haber dolaştı; ortalık calkalandı: Taksim'de, Beyazıt'ti bıiylik oğrencı olaylnrı meydana gelmlş. Erkal, karıştı mı, karışmadı mı? dlye dUsündüm ama Fahrı, hıç aklıma gelmedi. Ben da kendi kendımı aldatmışım Eh bızım delikanlı fakülteyı bıtırdı, mahkemelerde stajda, yonımda çalışıyor dıye kendımi oyalamışım Yezıtler, yıne olayların ardına dUşmüş olmalı . îlk geceyı uykusuz geçirdı ev halkı Sabahki gazetelerde olayların ydiiları, resımlen Bütün ga^etelerdokı resımlere baktık. kalabalık oğrenci topluluklarının arasında ne Fahri ye, ne de Erkal'a benzer delikanlı göremedik Işl gUcU bıraktık, Remzi lle dolaşmadığımız oğrencı yurdu kalmadı Bırliklerine, derneklerıne gıttlk Polisın gözaltına aldığı çocukları kımseye gostermıyorlar bu kez, tamam, dedık, bunlar ıçerde. Içerde olmaları basbayağı bızı ferahlattı. Insan, nelere razı oluyor? Dışardaki bınlerce genç kaynaşıyor: öldürülen Battal Mehetoğlu arkadaşlarının cenazesiyle ugraşıyorlar. Remzı Ünlü arkadaşım, «Bu kez ışler sarpa sarıyor, tavşanın kuyruğunu akıllarına getiımeyclım Gıdıp Emniyette aramıyalım bu çocukları, bırakırlarsa Relırler, mahkemeye venrlerse, o zaman avukatlıgımızı fiösterıriz » dedı Haklı buldum. Ne kı tedırginlık, uzuntü, sıkmtıdan ne yapacağımı bilemıyorum Ferıde, neredeyse tizuntüden, ağlamaktan yataklık olacak. 6>ık sık bayılıyor Selmın de annesının arkasından onünden dolaşıyor, onu yatıştırmaya uğra^ıyor Babam, diın sabahtan ben üç ke? gıyındl, kuşandı, Emnıyete gıtmeye kalkıştı Ben emeklı vAhlerdcn n diye Emnıyct Mudürunun karşısına dikılecekmış 7or zaptettik Annem de «Gıtsın, kendısını bır Rbstersin1» diva dırenıyor. Kapıcımız Ahmet Efendı, merdivenleri ha babam inıp çıkmakta, kapınm dntınde, sokakta aşağı yukarı dolaşmakta Bu sabah ıkı mahkemem vardı; gırdım çıktım, yazıhaneve geldım Eve dk^ama değın gıtmemeye karar verdım Dosyalarla kendımı oyalamaya başladım îşlerine baktığım ıkı ış sahıbi geldı Birmın davasının durumunu anlattım. Bırinin de bıten davasından sonra satılan bir arsadan hıssesine düşen parasını, lşlemınl yaptırıp bankadan alıverdim Pek sevindi Avukatlık hakkımı hemen odedı Dondtlm yıne yazıhaneye, ne yapayım, eve gıdeyım mi' diye düşunürken, telefon çaldı. Kızım Selmın ın sesı, çok heyecanlıydr «Baba1 koş, gel eve, agabeylm geldi1» dıye bağırıyordu Akşam yakla>ıyordu Ortalık ıyıce kalabalıktı Tıafik sıkışmı^tı. Artık dolmuş, otobüs düşünmedlm Bır taksıye atladmı Bı^ım apartmanın kapısının bensınde, yan sokaga çekılmlş, dikkat edilme7se pek görülemeyen bir kıiçuk araba vardı. Kapınm icinde sandalyesıne oturmuş kapıcı Ahmet, cıgara ıçiyordu Benım telAşla geldiğımı gorünce, şöyle bir dognıldu «Merak edilecek birşey yok bey,» dedı «Yukarı çıkardık, ayağına bır kur>un degmış Ytıkırısı kalabalık ' . «Ne olmuş, neymış?» dıye soylendım Merdıvenlere koş ANGOLA'DA KURTULUŞ SONRÂSI Röportaj: Ole Gjerstad Fabrika ve eğitim merkezlerinde Sovyet ve Kübalılara rastlanmıyor MPLA va karşı savaşmak için başka ıılkelerden gonüllU yazılan beyaz paralı askerler, tutsak edildıklerınde, MPLA tarafından agır cezaya çarptırılıyor Onlar normal savaş tutsagı muamplesı vapılmıyacaktır. öldıitmek içın kıralanan bu kışi ler adı bırer katılden baska bırşey değildır ve kanunlanmız onlar ı bbyle yargılayıp. cezalandıraıaktır Bunlar Dışişleri Bakanı Louis Almeıda'nın sözleri Şımdı Ulkenin büyUk bır bölUmünü elınde tutan MPLA için paralı askerlerin gerılla taktığı uygulamaya başlaması çok sakıncalı olur Tutsak edıldıklennde ttmür boyu hapse çarptırılacaklarından klralık askerler gerılla savaşmda olmeyl gd7e alabıhrleı Paralı askerlerin kendı ülkelerine iade edılmesı gıbi bır sorun yoktur Hiçbır guvencesı olmayan paralı askerin du rumıı çok krıtik Verilen emirlere uvmadakları için 14 tanesinın kenrlı komutanları tarafındaa kurşuna dızıldiğıni herkes bilıyor. Kurjuna dizmek yok Sı? de paralı askerleri lcursuna dı?p(ek mısıni7' MPLA ılkece tutsakları kurşuna dızmıyor ama aftır cezaya çaıptırıyor BUtün Batılı ülkelerden onlarla tüm j,llsk.llerlnl kpsmclprını ıstpdık Paralı ııs ker toplanmasını kesmlikle dnlemek kararındjyı/ Bu ısteğımız yprıne getırılmedığı takdirde Angola'nın bu Ulkelerle gelecekteki ılişkileri tehlikeye girecektır Batı Almanya'nm paralı asker toplanmasım yasaklama kararını olumlu karşıladık Almeida paralı askerler konusunda bıze bunları söyledi MPLA hükumetinin Batılı Ulkeler tarafından tanınması konusunda ne düşündUğunu Almeida'ya sorduk Bu savaşı bır çok Avrupa Ulkesının desteğı olmadan ka/andık, barış zamanında da onlarsız yapabilıri7 Portekizlılerın yıkıntı halıne getırıp bıraktıgı bu ülkeyı yeni baştan kurma gorevını üstlendik Afrikalılar eğıtımden yoksun bırakıldıkları için bUtün teknik elemanlar Portekızlıydi, onlar da ülkeyt terk ettiler Yalnız gıtmeden önce fabrıkalardakl makinelerl, araç ve geıeçlerı uhrıp ettiler. Benzın depolarına şeker dökerek bütun cankurtaran arabalarını ışlemez hale getırdller Balıkçı teknelerının motorlarım bozdular, makinelerın kırılır bölümlerini parçaladılar BUtUn bunları onnrmak ve işlelebilmek İçın elımizde çok az olanak ve çok kısa bir zaman vardı Şımdı fabrikalarda yenıdeıı üretıme başladık Şışe suyu, kıbrıt glbi gerekll maddeleri Uretebılıyoruz Şeker ekım Hİanlaıında ve şeker fabrlkalarında da çalışma basladı • MPLA, İLKE OLARAK KURŞUNA SAVA| TUTSAKLARIN1 DIZMJYOR, AMA YABANCI PARALf ASKERLER ÇOK AGIR HAPıS CEZALARINA ÇARPTIRILIYOR. , • ANGOLA DIŞtŞLERı BAKANI ALMEıDA «BıZ BU SAVAJI BıR ÇOK AVRUPA ÜLKESıNtN DESTEGı OLMADAN KAZANDIK. BARIŞ ZAMANINDA DA ONLARSIZ YAPABıLIRıZ. ı ı'i^ • 'f'l ^ ^ f t f f t ^ Bafımsız Anfola'ds çotukUt < }»ııaiaı kimin? UNİTAnın liderı .Sawlmbi KatliamUr UNITA VE GÜNEY AFRİKALILARIN ARKALARINDA KAÇ BÎN CESET BIRAKTIKLARI BELLÎ DEĞİL nna glrismemfştlr Hem bu y«lruzca onlırın karar vereceğı bır sorundur, bizi hiç ilgllendırmez. Kübalıların sayısı! Castro Angola'da çarpışan KUbalı askerlerin sayısı ve verılen kayıplar konusunda hıç bir açıklama yapmayacağını söyledi. Oraya ne denlt buyük bir Rtlç yolladığımi7i saklamak içın yapmıyorum bunu Geri çekllerek askerlerin sayısım bellrlevecek olan MPLA'dır. Kayıp verdiğımlz dogrudur çllnkü her savaşta kayıp "erılır ama bunun sayısım açıklayamam, duşmana yardım etmiş olurum. TV kameraları ve fotogrnf fldşları rinunde Razetecilprın sorularını <evaplayan kendinden emın ve onurlu blr Hdel Castro' Vdu PUrosuyla havada şekiller çi7İyor ve KUbalıların MPLA kuvvetlerlyle bırlıkte nasıl ıler ledıklerıni anlatıvordu MPLA vı destekledıgi içın Amerıka'dRn gelecek uyarılardan çekınıp çektnmedigi konusunda sorulan bir soruyu gulerek cevapladı Şanslıyız, artık Amerika' dan korkarak bir şeyimİ7 kalmadı Üstün silahlarıvle Kuba' yı ışgal etmeye kalkıştılar ama her seferınde saldınyı gerl püs kürtmeyi başardık Simdi hi7i korkutacak daha Ustün silâhlnrı kalmadı KUba Amerika'yla ıllş kilerini uyum lçlnde gürdtlrmeyı amaçlıyor Ama Castro hunları srtylerken Amerıka'vla uyıım İçınde geçinebıleregtne pek inanmış gıbi gbrünmtlvordu tvi ilişkiler kurabilmck içın hep bizim taviz vermemiz ıstenıvordu Amerika'nın dostluğuna karşılık ulusal bagımsi7İıftımi7dan vazgeçmemiz gerekıyordıı Ornegın Angola'va yardım etmemek gıbi Pöylesıne pahalıya ttdetilen bir dostlugu i^temiyoruz Amerika'nın Wze )vl nlyet göst^rmesi için bir yüzyıl beklemek zorunda kalsak blle •Vletnam degll, Ispanya» (, In in Angola'da FNLA yı de«steklemesıni UztlcU buldugunu srtyledı Castro ÜzücU olaylara bır ornek olarak Angolaya asker göndertrken, Küba'nın Karrıbıya'yı işgal edeceğinden Amerika'nın korkmasını gösterdi. Va Angola'daki savasın Vıetnam'a benzedigını kesinlıkle reddettı. Fger bir benzetme yapılmak isteniyorsa, Angola'daki saxast tspanya lç Savaşına benzetmek daha dogru olur. Yalnız arada büyük bir ayrım var. îspanya tç Savaşı sırasmda dlln\adaki sosyallst blok 7avıftı. Oysa şlmdı guçlendik. Angola* ria oldııgu Ribi, kenrii zayıflıklarının billncıne varmak bu kez empervBllstlere düşüyor UNITA'nın kafllımlan tTNTTA'nın Güney Angola'da yaptıgı katllamların sanıldığından davaygın oldugu anlaşılmıs tır UNITA'ya bağlı kuvvetlerm geri çekllmeden once arkalarında .sıvil halktan kaç bın ÖU bıraktılo 1 lan tienuz kesinlıkle bılinmemek fedır. MPLA hükümeti. çogunlugu kadın ve çocuk olan binlcrce sıvıl msanm kurşuna dlzildıklerlnl bildirmiştlr Toplıı öldürmeler Huambo, (Eaki Silva Porto) Lobito ve Benguela kentlerinde vapılmıştır Lobıto'dakl katliam yerınt zl>aret ettık ÇalılıklarU tum. «Kendlsi anlatsın sana Fahri » dıye arkamdan soylendi Salönda babam, annem, kaıım vaıdı ama ıkı de yabancı, blr hanımla, bır de bey Babam, şöyle bır elını kaldırdı «bclamet oglum ışler duzeldı Fahrı'yı beyefendı ıle hanım etendi getırdller, kızlarının arkadaşıymış. Otur hele bır soluk al Beyofendı Malıyp Bakanlıgı mülettışliğinden emokliymii!.. babu Bey Hanımı Handan hanım. » Tanıştık faabri Bey ufak tefek, bembeyaz saçlı, 7eki bakı^lı bir adamdı Hdnıını oldukçd yaşlı gtirünüyordtı, belkı de tuuıılu den Bı/ım ieridenın yanında oturuyordu lkısinın de ytızü mum gıbıvdı Bir sandalyeve ilişınce, benım halimı aniayan Sabrı Bey, hemen bılgı verdı «Ne olamk bu totukların hall Ekrem Bey'' Üç gundur «Ü7« blr haber uçuıamadığımız ıçın O7ur dıjerım J Plefon bıle etmeye koıktuk Dlnlıyorlaı telelonlaıımıyı Ben, geleyim dedim, e\ı mızın çevresınde polıs mı, duşman mı ne ıdıgu belırbiz adamlar dolaşıyordu Allahtan karşı daırede oluran komşumur, can cıger ahbabımız, doktor. iahrıye gereken mıidahale ve tfdavıyi yaptı. <DEVAM1 VAR) lerdn vc okullardft başlattıklan devrımden büyük onur duyuyorlar (astro'nun açıklamaları tkımın sonundan ben Angolada askerlerımiz bulunuyor Ama 2< Ekımden önoe fmnpy Afr.kalılar Ant;olayı işgal etme ve basladıkları sırada bu ulkpde tek bır Kubalı asker yoktu MPLA kdlmanuzı istedigi sürerc dp buıada kala^afeı/ ridel < as tro Havana havaalanında ulke sınm Angolaya yaplığı yardım konusunda bilgi verırken bbvle diyordu Castro, ilk kez Kuba'nııı MPfA yı destpklemeit konusunda basma açıklama yapıyordu Havana'da sevinç gösteriri yapan kalabalığa KUba'nın \Ango la yı dpstekledığıni b'ldirişinin tlzerınden tam üç hafta geçmi1tı Kübalıların Angolada bnlu nuMi Güney Afrıkalıların vıldırım savaşı diye nıteledıÇı ISR.U bareketıne bir karşılık olarak tanımladı Castro Küba devlet başkanıııın RT/pt^nlule konus masım Luanda da televlzyondan izledik Ijçi komıteleri (astro, 2'J hkimden 'tıbaren Luanda ve çevresinde yaşayan Gtlney Afrıkalıların gunde 8 mıli 1 mılvonluk ndfusun 800 0001 bulan bır bızla Angolanın ıçerMPI A Uyesı olaıak kaydını yap lerıne dogru yayıldıgını sövledı tırmış Bütün fabrikalarda işçi Işgal durdurulmus ve ısgukı kııv komıtclen kuruluyor ve genış VPHPI ılk buyuk kayıplaımı vebır egıtim programı ııygulanı rerek, 70 mıl gerı çckılmek ?oyor Bize bir fabııkayı gezdıren ruııda hııakılını^laıdıı rehberımız şöyle dedı Bı/ yaıann gondermemı^ • Polıfık bılınç kn/Hiımış bır oliavdık bugün bagımsu bır işçı bılınçsız ışçıden daha \e Angola devletı olmayacaktı, derımlı çalışıyor » dı F del Castro Ne fabrikalarda, ne polıtık MPLA Kubadan vardım ıspğıtım merke7İPiındc, np devlet tedı bu ısteğını kabul ettık \e yonetım kadrolarında Kübalılar.ı kavıt^ız ij.ırtsı/, vaulımı başlatveva Ruslara rastlanıyor. Ona tık \irdım karşılığında Angorım ışlerını Angola'nın kendı la'dan hiçbır ıstpgımız olmayahalkı gerçekleştiriyor MPLA lı raktır Basından berı MPLA nın bızden destek isteyeceği anı bek derleılnm çok genç oluşu ınsa nı şaşırtıyoı Bu dınamık gpnç lıyoıduk ınsanlar, fabrikalarda, hastane Bıze, diger Afrlka Ulkelerl Angoladan çekilmemlzl isterse, nasıl bir tutum ızleyecegimız soruldu Bu soruyu cevaplamaya değer bulmuyorum ÇUnkü bu konuda karar verecek olan MPLA'dır Kilmamızı istedigi surece, kıilacagı? •ABD'yl kııdırdık. Kubanm Angolaya yardımı kar sısıııda ABD nın tepkısı no oldu dıye bır sonı sorulunca Castro mustehzi müstehzl gülerek, şunları söyledi ABD'yı kızdırdık, tabıı, çun kü Afnkada parlak bır zafer gO7iıyle bakUkları olay bırden askerı bir bozguna dönüştü \ıldırım savaşıyla GUney Afrıkalıların Angola'yı hi7İa ve gessİ7ce Işgal edeceğini umuyorlardı. Eki nıın «onunda Günev Afrıka tank laıı fırtına ?ıb: Angola'ya gidelek, yürüyü^e başladıklannda, bu umutlan pek boşa çıkacak gıbi görünmtıyordu Ama buçün Angola'da faşıstler yenılıyor ve suvaşı sessl7.cc ortbas etmelerıne de olanak kalmadı ABD kendı halkına, Afrikadaki somürge savasını destekledığını nasıl açıklayacak, bunu anlamıyorum Küba'nın MPLA'yı desteklemesinı, ABD"nin ve GUney Afrıkalıların Angoladaki faşist guç lerı desteklemesıyle karşılaştırmak, şerefsiz bir benzetme olur. Küba bunca yıldır MPLAyı askerı yardım yapmadan destekledi ve bunu da gizli tutmadı Kuba'nın Angola'ya sosyali7tnın jerleşmesı için yardım ettiğını soylemek çok yanlış bır vorumdur MPLA hukümetlnin ideolo Jısiyle bızim hıçbir illşklmİ7 vok tur Angolada kazanılan valnızca bir bagımsızlık savaşıdır. MPLA bugtlne dek Ulkedg sosyalist bir düzen kurma çaba ve bodur ağaçlarla kaplı " olan cevre tumUyle ıssızdı. Yıkık bu evin rtnunde oldılrülenlerden arda kalan dışleri ve saçları bulduk. Cesetler gömülmuştü. Yerlere saçılmış sUrüyle merml kovanı, kurbanlara çok yakından ateş edıldigıni Rösteriyordu. Burada 38 ceset bulunmuş. Lobito düşor düşmez, Italyan televizyonundan bir grup hemen buraya gelmlş ve katliamdan ar da kalanlan filme almış öldürUlenler arasında kocası da bulunan ve cesetlerin kimlıklerinin hüptanmasında yardımcı olan Marcellino Corbira do Santos adında blr kadın şunları soyledı: «Kocamı bulduğum zaman kollarını korumak içın ktlçük biı çocuğu sıkı sıkı sarmıştı, ams çocuk da ölmüştü. Herhalde çocuftun annesini önce ttidürdüler, o da sığınmak İçin korkuyla kocama sarıldı » UNITA dönemlnde tutuklanan ama haplsten sağ çıkabilen biriy le tanıştıV Bedenınde ışkenceder kalma izlerl taşıvan Carlos Gesper Saraira, 3 şubat gllnü tutuk lanmış, lçi kumia dolu lâstik cop larla driv(ilmtlî.tti Bu rtayaktan kalma İ7ler, çlzgi çızgl bütün sırtını kaplıyordu UNITA ve GUney Afrikalılar özellikle şu aylarda blnlerce sıvıl halkı oldllrdüler, diyordu Tanıtma Bakanı Joao Flllp Martins GUney Afrikalılar katliam yaptılar mı' Evet. blr çogunun yanı Mra, Vıllu Riaga köyilnde katliam yaptı klarını blllyoruz Lııbango' dan 45 km U7aklıktakl bu köy de, GUney Afrikalılar 27 çobanı tren lstasyonunun duvarı önüne sıralayarak kurşuna dizmişler. Martıns şöyle devam ediyor: Şıınu unutmamak gereklr, sivil halkın çoğunu öldürenler UNITA gruplarıdır Onlardan «on ra katliamları dılzenleyen GUney Afrikalılar da sorumludur. ÇUnkü Angola'yı işgal eden GUney Afrikalılardır Onlar lşe kanşmasalardı. UNITA ve FNLA Ulke dp varlıklarını U7im bir zaman siırdUremıyecekler ve bunca sivı 1 halkın ölUmüne neden olamayaonklardı Y ARI N : PORTEKİZLİIERDEN KALAN FRANSIZCA T rakasinda oturan ogrencıiere Strasbourg Onlversııesi m»funu Dayan ögretmen tarafından transızoa dersi verilir Her c«$1t tarcOmeler vaDiiır. Tel: 58 68 96 GARTH BENCM crzex. ONLAP. ÇCVO0/UOE OUAAAOSA»<»yOp< TiFFANY