Katalog

D9RT 16 Msyı» IM İ A ü î HİLMİ'NİMKAW|U AKLADıtc AOKAPM,, HEl£ Rife ABDULCANBAZ TARTIŞMA Samim KOCAGÖZ ,35«H$ydl haydl. bilrneKİen gelme. hu ise bi2der> ç " k stjı <> tazdınız herhalde Sız de, aen de biliyorsun ki sayın Profesör, doğu bloku Ulkelerlne gidip, dışardaki Türk Kornünlst Partıalyim dıyenlerle ılışki kurdu1» «Ne genış hayal güciln var? Olur mu böyle ls?» «BiB Emniyetçıler, hayal kurmayız, olayiarı lzleriz » «Olavları yanlış yorumluyorsunuz » «Yorumlanmız doğrudur Bak sana kanıtlayayım Niye %lx, Çekoslovakya olaylarında, bu ls hor ülkenin lç lsidir, karısüinaz diyerekten Sovyetleri suçladınız bakalım''» «Biaün partl, bzgürlükçü, demokıatık, sosyalist blr partldlr » «Elbette kitabıni7da böyle VB7iyor Dlyelım lçtenliğiniıe bla de lnandık Burasını tartışmıyalım Ama sonıa ne oldu? Olan, tam anlamı ıle, si7in bu çıhsınızdan sonra, partlnız parampaıça oldu! Partıyi, ülkeye karşı, dünyaya karşı komunıst bir partıdir dıye göstermek isteyenlerle, ıstemejenler arasmda bir kavga, bir sürtuşmel Onlar sıze, oportlınist damgasuu bastılar, slz onlara bozguncu . Hani içınlzde onlan, polıs, MlTçl dlye suçlayanlar da var Bırbırınız i^in ne duşunürseniz düşünün, ltiraf ederim, slz daha akıliıca davranıyorsunuz, yine ltlraf etmelıyim, bia de bu BörüntUyü, «evkle, keyifle seyretmekteyiz » «Dogrusu Zafer, böylesine partimİ7 içın siyasal yorumu sen<len beklemezdım Bılgine, yorumlarına nayran kaldım1» «Sen lstediğln denlı bent hafıfe al, istedıgin gibı benimle alay et Ben, bıldığımı, gorduğümü, dostça sana soylüyorum. Ylne aenin İyillgın ıçın ıçtenlikle söyleyeylm, vazgeç bu partldent Ne partınin ülkeye yararı kaldı, ne senin partiye y»rarın dokunur bundan sonra » «Senin bu denli iyılik sever olduğunu bilmezdlm Kendl lylUğim içın avukatlıktan vazgeçecegım, partımden vazgeçecefcim. Pekl ne is göreceğiz? Bir de bana bunu sovlesene'» «Söyleyeyım kardeşım Ekrem, avukatlıgını ıhmlı bır yola sok Tıoaret davaları, daha çok para getırır Partıcihkte de bır süre bekle, bu karışık ortamdan kurtulalun Inan bana, «enm lçin korkuyorum Başına bır 1$ gelirse, ben, bız de senl 1 kurtaramayız » «Demek *je kokar, ne de bula|i^, suya safeuna dob ttfkenıden gülUyardum O, oıddi cl4dıı «Senbüırsin. dusün'» karşılıgını verdi Benl tehdit edijordu. Bu tartışmayı kapamak için, «üluı du^unuıum » decum Derkpn bu lki sözcügü blraa aertçe soylenvş ojmahyım kı, Zafer, memnun nıemnun yüzume baktı. &oyleyece clerı tnınamlanmı» olacak kı sustu Bır süre se»•izce oturduk bonra başka l<.tlaı etmeye başladı Zafer Benıın aklım iyıce kaıışmıştı Lvtt, hayır olur olmd7 gıhısıne karşıhk verıyordum Daha sonra ?aat.ne baktı bizım arkadaş, «Oooo1 vaklt bır haylı ge(,mış, ben, tjıcleyıın » riıyp ayaga kalktı «Aman çok tevındım Kkrem, gerçi başuıı ağrıttım ama çok guzel sohbe* eltık, onemll konulara dokunduk Yine gorüşelım Makamıma Ktlmek ısleme/sen, bizım eve kalk gel be yahu1 Goldığımde babanla s^tranç oynuyordun Ben de bu ovuna pek meıakhyımdıı, f,tr^ı pek vakıt bulanuyoıum ama sen bır gelusen ojnjıız » Paltosunu gıjerken de onemsiz bır î'jten sot eaıyormus gıbl yüksek sesle konuştu 1 «Gün ge<,ttk<,e işler daha da karışıyor Fkıem Ogrenıjoruz kl şımdı de p,c?n<,lcr gevıtlı oi(>utler kuruvorlarmış, 7aten var ya b ı suıu orgutlerı, bu kez büsbutun olamayacak eylemlpıe, Işleıe kalkı,ıiyorlaı SılahlariVorlarnuş ögrendiğlmıze gore Çok uzuluyorum Ne jjpaı »gız bu çocuklarla bılmem? Bizl çok ııgraştıııycrlar, çok tığrastnacaklar Aman kardeşım, bu 1 gibı gırışım'eıden senin (,0'iıkları uzak tut Analar babalar, ailcler, bıze. vaıdınnı olmalı 'Voksa ben, bu çocukları nasıl kurtanrım bL belalardan? Bi/ Emnıyet olarak sılaha karşı ne vapabılııi7 vuruşmalar başlarsa 9 Ister savunma ıçın olsun, lster kaışı çıkı.ıak ıçın olsun b.Uh işi çok kötü Başına geldi, bilırsın » l^tenllH* elıml sıktı ıyı geceler dıledi Merdiven başma dek geçııdim Zafer ı Içeııve donüp kapıyı kapadım Bir koltuga (,okup, hır ıgata yaktnn Zafer ın bütün bu konuşmas.ını, en ıncî ayrıntılarma dek ut' ^e^ten düşunmom gerekıyordu Na oyun ovnpnıaktavdı/ Bana ne demek ıstemışti? Bana nıgın 7 gbzdagı vtrnoıdu Neler hılıyuıdu kendınce Neıedeyse ag Bimdaıfi dışlerın kci^ında dolgu olduğunu hildığinl iddıa ede cektı Butııı. bu dıi'junceleıl bır yana bırakıp tavana koşe bu raga bskı urva başladıı i C)lmayan tuhat bır kuşlyıydu ama evıme dınlcyıcı mı koydulaı ' dıye duşünuyordum Bırrirt bu» salonun ktpiM açıldı Buımkıler ıçerıje gırdldiler Ln onup karım cocıkl» 9 «\e > ? sı, yatmadınu M » FendP koıkulu koıkulu kctşıhk vprdl «Ne ,atnıası Kac, ssıa'tır & kapının aıkasıntla «17I dinll u yordıık Heni de çocuklar k.jkırttı, kapının ardına sandalye koyup oturdum » Oulrae\r baş adım «lyi "vleyse du duklannı/ı ogrendiklerınt/i kendınıze sak layın, varın yatın Şımdı aklımı büsbutun karıştırmayın Bu kbnuyu, sonra konuşur t«ır ı^ I U » «Neyi konuşıp tar'i'jacaRU rkrem 9 » dıyp karım Çıkıijt), «durum oyıesıne korkunç, kaımaşık kl neredeyse yü/eğime lnecpı » îahrı sakın fak'tı, «Anı *m hıç bu şfV bümedıSınden çok şaşırriı Ovsa orta da »işııpfük bır r.<av v 1 » dedı Selmın de şaşkındı Tıliz, lrl ııı"ma\ı gozlerını açmıştı, lanıbanın ışıgında gozleri bır tuhat paıııvoıdu &.ıkal «Kabui ctmeK getekir kı bu 7sfer Bev hakkımırda çok şey bilıyoı ddyımm aıkddaM ı ld ı«undan herhalde, bızımle çok 11gilenmıç » dıye cidoı < ıddı koruştu «Sonıa konu ı i ' ı\ıte M/ dp polıslık etmı&sınır bu Eece, h«r ŞP51 ogrenmıss'nu yeter ofkclcnrlmı bırakın 5 akamı » dıye sıylenaım Falırı, «Sıkma ktndırı baba li'Olme bunl ıı hovledır Tiıtışma yi SOMI IUI bırakal »r ı'erı,P<teı ıvı olur \alni7 duıumu d«gerlenrtireh'lmık, sı/ı feıalılatmak ıçın bır soıum var, izin ve(nı > AMI \\n) FAŞIZM ÜZERİNE özgür ve eşit bir Almanyayı profesyonel bir suç örgutü olmaya doğru sürukleyen Nazizmin bu durumunu lyi değerlendirmek gerek; fasizm, askıda kalmış ulusal sorunları birer manivelâ gibi kullandığı içindir ki, Almanya ve îtalya'da iktidara gelebilmiştir. Karl POLANYİ (Ç«vıren Ooç Or. Bozkurt GÜVENC) FAŞİZMİN SAHTE MiLLİYETÇiLİĞİ GÖZÖNÜNDE TUTULMALIDIR 1132 yılı timnıurun*» yönetim koltuklırının arkasında mev zılenmıs bulunan Prusyalı so* yal demokratlar, Von Papen ın vasa dıçı b»zı evlomlcre geçme korkutmaiı karşı&ında direnme den tesnm oldular Bundan altı ay sonra Hitler ıktıdardaydı ve Weımar C unıhurıvetiyle yasal parlılerın tunıden yıkılması ıçın geıeklı eylemleıe gırişiyordu Olup bıtenlerı faşist hareketin gücune yormak ve de sosyal bu nalımlann faşist hareketi do ğurdugunu gormezlikten gelmek, gpçmış on vılların bire sundujtu en onemli tarih dersinl kaçır mnk ohır Faşızm de sosyalİ7m gibi, gorevını yerıne getireıneyeıı pazar koiiullarından bc^lenir Kl bundan dolayı faşizm, dünya blçusundr herkese, her topluma açık h*r yerde uygulanabilir blr hareket olmmtur Sorunlar, ekonomık sınırları a?ar ve ken dina O7gü sosyal bır karakter kasanır PolltıkJdan •konotniy* Pohtıkadan ektmomıve kültUr, »anat ve felsefeden dıne kadar, »osval hayatın her kesimınde etkısını gostorir, her yere yayılır «Oi» jtukMut» kadıa , «apUuntal ^ftıllınleiTâr kan»ır, bUtOnl«<iı. Olayların uılca'imdaki {ajıst o yunlarla bu oyunu duıenleyenle rln gelip gpçı< ı bazı eğilırnlerden vnıaılanarak çeşı'li iılkelere nasıl yayıldıgını bırbınnden ayırmazsak, faşizmin gcrçek kişılıRını tanıyamayız 1920 lerin Avrupasında faşizm' den daha az renklı fakat kokle r! daha deıınlere ınen ıki guçlu akım gorulür Karşı rievrimcılık ve ıılu«al r^ızvonizm 1 Yenen ve >enılen ulkeler arasındaki bnnş nnlaşmaları ve lavaş »on rmı devrımler bu egılımlerin ba^,lanı;ıu olmuştur ü/el \e or gun ama<,larıyle smırlı ve koçul lanmış gortlnmekle bırhkie kolajca fa^i7me bulanmışlajdır Karjı devrım Karçı dt\rıın, sıjasal durum sarkactnın gerıye dogıu dı)7«nsi7 bır bıçımde salınmasındar ba?ka bır $ey değıldır Ça^ın «« nel gelışmesıyle ılgılı oLmayın bu tur haıeketler Avıupa'da çok yaygın olaıak görülmüştut Meıkezı \e Doğu Avrapa da ntr dü/ıneden fazla krallıgm tahtmı devıren hareketler, ilerıcı uır demokrası mgulama^ından ÇOK, askerl yenılgınin ^üregelen saı»ıntılarıydı Özde sıya^al bır evlem olan kar>ıdovrımin vapılması bıı suretle, yoksul sınııUra, tacını yitirmış hüklımuaılara aristokıatlara agır enduslııyp vej ı buııları destPkleylci";! > lnn partılere duşen bir gowv oluyoıdu Tutuculara da karjı KBr5.ırle\ııın suııuııda tasistlere \cıılecek psy konus X tut ıcularla faşısller araiindakı ulaşma \p gatışmalara yol açmı>tır Cunku faşizm, iktıdar (. n çabalajan de\rımcı sosyalı^me kaışı oldugu kndar, lktıdaıı Plınde tutan tutuculara da kar>ı olan bır haıekeüıı Ne var kı, tutuculara kaışı tavır *lm<iları, fa^ısUeıtn karşı devrım »atlarıııda gorpv supmalarına *n»;"l rT olmaıniijtıı Tersine sosyalı inın gelı<imesı kaiMSiııcla tutucu va koruvucu guçlpr çaresız naldıftı içın faş.i7ine ıhtıyaç oldugu ıisrı sa\unuluı fa^ıstlerte Tııtuc ılaı do^al olaıak karşı de\rımin onuıunu kendı tpkpllerınds tutmnva ^nli'stılar \e bunu Mman\ada basardılar dı Nazilere odun vermeden odun \prmprten ?çı «ınıfı paıtılrıınl «af dı^ı n ı ı i k tılar Avusturyada da Hırntıyan Prusyalı Sosyal Demokratların Von tehdidine boyun eğmesinden 6 ay sonra Hitler iktidara VO\ P4ITN Prusyalı Sosyal Demokratlan korkutunca . HtTLER Sahte vatanneverlik uıaklaştırmadan T» rıajbakanlık gorevını Hitler e devretrneden once, Brüning «Almanya'nın savas borçlarıyle sıllhsızlanma anrunlarını saygin »ır çözüme bağlamış> ımı. Np vnr kı (ııııtac ılar lîrunıng" ln bu ço7iımdpn oııur ka7anma «ını ı^tememışleıdı Fakai bunun o>le olup olmndıgı o kadar onemlı bır sorun değıldır ÇünkU Almanya nın otekl ülıiplerle cşıt bır statll\e sahıp olması sorunu, Brunıng ın sovledıgı «ıbi, silahaıılanmavla sınırlı olan feknık blr sorun dPgıldi Asıl sorun Alman mılıtarızmının ıcuvenılır Olr çozume baglanınasıydı A^^ca Alman dış polıtıkasırun da Na7İ kıtlelerının e\lemlerinden destek aldığı ger(,egini görmeıllkfen gelenıeyİE Sonra*ı oUylar %e gelişmelpr kpsin olsrâk gosterımştır kı de\nnıci bir eUem gUcüne da\anmadan Almnnyanın pş,itlıjfi lorunu çözüm lenem«7di Profesyonel bır suç orgutu \e eşıt bır Mmanya'vı profpsyonel bır suç orprütu olmaya do£ru süıukleyen Naziî" mın bılyuk sorumlulugu bu flterçeğin ışıgında daha da lyl lendirilebılır Faşıznı askıda kalmış ulusal sorunları birsr manrela gıbı ^ullaiiLİıhı ıçındır ki Almanya ve Italyada iktidara gelehilmistlr. Oysa aynı fa^izm vat ms«var« lıgp karşı goruııen tutunnındaB doİKyı Fransa \e tnsıltere'd» savfjınlık kaîanamamıştır Ya» bnncı bır UlkP' p «adakat ılkesl aiKak kliçük ve otPderı bcrı bagımlı yaşamıs ulkelerda faslzml beslevebılir Avrupa faşİ7ininin ulusal "a karsı devrimcı egılımleıle btrlUte gorıiliîiPsı sadcrp biı kaza va« va rastlantıdan ibarettır Bu, a ^ ı kaMiaklnıriıtn bpslenpn ta* k ıt bırbırinı deslekleınck zönjnda olan hareketlorin blr oıtaıc \aşam oykılsüdlır ve asluıda blrblrinden bağımsız olguların oenzer oldugu İ7lenimini verir Gprçekteyse pazar koşullarl faşı/min ovnadığı taıihl roıü belırleyen tek etken olnıujtur Y A RI N : ÖRHEKLER, ORHEKLER geldi DeınokıaMar C1927 dp> ajırı «a^dan gelecek bır harekete odun vermeden ışçılerın sılâhlarını ellerınden âlmayı ba>aıdı Fa^ıstleıın kaı^ı devııme ka tılmasmın onlenemedığı oazı duıumlüda ve tgüçlü. hukumetler kuruUıak fa>i7t«ın yurıltme dişıtıda tııtıılması sagUnmı^tır Işte 1129 da Lstonva da 19 J le Finlaııdıva C!H l'lil de Lıtvanya da ^apıl^n bu\du Lıbeıal guıunumlü hukumttleı l'i<!^ de Maıarıstan d ı ve l'lib da BulgHiıstaınİT faşı/mın ıktıdaıa u/an tıı elını kırtıu^lardıı geçıcı olarak ta bıı Sndp(p ttalya da endııstııdekı ış dısıplınını >«nıden nn suçlenmesıne blr şans tanımak /oıurıda kaldılar Italya da ulusal sorun lıl kelft kfidar psıkolojtk vondfn yıkılınış olan îtal;ada olusal so run su Uıune (.îrtlı BU oncelıgı ve guncpllıgl tnıtısjilmdVKaA ka dar onpmlı olan sıl ıhsı?lanma so runuydu T'HıMaıarası düren, bnrış v« hukuktın dertKesmdp dayandıjrı glbı dunvada bazı ülUelrıe knnrlı lorını «sıunma hakkı bılo tanın mamıştı Bo/ulan ku'^pt rtpııgpsı \rni den naiıl kurulacalrtı? DUnya U luslar örgiitü (Cemlyet1 Akrami, uluslararusı kmvet dengestnl peKiitırmek saglamla»tırmak İçın kurulmuştu Fakat bu orgüt, aa\aş öncesının kuvvft denjjesi ka dar bıle etkın degıldl çünku kuv \pt kullanma olanagından yokstın du Yeııı dogaıı faşizm hemen hpı ülkode mıllı davanın lu/mMı ne gırdı Girmek zorundaydl çtın klı unMi7 suıduıemezdı varlıguıı Anrak faşı/tn ge<,ıcı bır 7aman Içın nıillıyetçllık dava^ını atlama t,ıhtnsı olaıak kullanır otpkı /a nnnlaıda ısp ovalayuı \e \tılıMa nıacı bır polıtıka i7İeyebıhr InEiltrıp \c Amcrıka'da fasıstler n dtın ^ermekten vsrıa olanlarla ıs bulıjı ıçmde olmuşlardır. Avusiurya'da Avusrurva dakı Heım«ehr kftto lik odunculsıın her turlusıiyle ı? bırlıâı \aptı KatoliK faşiitlfr 1 ks olarak ımllıvetçılige karşıydı Bston Rouge (I.oıiManaJ da ye$e ıpn fıçumm vayılması n,ın Hu*y Long un Mıssısıpl \e Tek^a^ e\a İPtlPiulp sınır çatışması çıkanna sına ıhtıvacı yoktu Hollanda ve Nonec, tekı ben ZCT harpketler vatana «ihanet» «iMİacak dprecpde kaı^ı mıllnpt (.1 ıdı Brlkı < yuıslıng» adl Noı \fç dıhnde ivi bir ta$ıst sınige»ı oUbılır (oKat lıit.tp mtllr f ç i •ayılmayan bir addır CJuıslınj; Stjraatl gilcün pftlnde kö|an faşızmin ulusal soıunlara egıl rnesı onun keytıne kalmış bir »eçımdlr Fasizmin asıl amacı, «iyasal • ekonomık sınırların çok btesındcdır ve sosyal egemenlık tiı Faşt7m, slyaseti genel gidlsin yozlaştırılması içın kullanır fgemenlıgl elde edlnLeye kadar, uhnnl duygulardan pek »?ına karşı çıkan fa$izm bır ker 7afn re erıstikten ^onra gon deıeoe karaktMİvik olanlar dışında ço»ru toplumsal sorunları EOTmerllkten ve bılmMlıkten gelır. lktidar yolundakl fajızmın va nıltıcı (kandırıcı) hoşgorüaıhl gu ıle ıktıdarclaki f»şi7mın katı ve distplinci tutumunu bırbırın den iyıce ayrrmak garektr Bu avrım yapıtmazsa, faşızmın dev rim «»rasındakı "ahte millıyetçi lıgı ıle devrımden sonraki srt murgeei karşı milli^etçıligı ara •ındakl ince ve fakat kesın çelıjkhi anlayamayn? Genel kural olarak karşı (IPVrım han»ketıni kendı ba^lanna jürütetek kadar güçlıl olan mıhafazakârlar ulkelerının uluslararası sorunlannı iç polıtık» sahnpstnp knvamamı«lardıı Bıılnıng ın |\\eımer Cumhuriverının l ^ n j î hulcumet başkanıl (910 taııhlı anıUrına gore >Hindenburg un çevresındeki runta» onu Istanbul Asliye Ikinci Hukuk Hakimliğınden No 1976/19 Davarı Nurivı» C"l*bt nln esl Mustefa Çelebi'nin tavta nliıak buiundugu Sılnrı UmanınH baglı 42 rusum tonluk ("Vaktıp ^ekercıı nıotoru S 1975 gunü mnden dıregı \tıklCnırk ıçın îgne ^da\a mutevpfcihcn sevrederken Kilyos trfhlısıye ıstasvorıu oııleıınde tırtına <.ftbebıvle kayalara (.arpıp par (,Hİanıidk batmış ve ?e ııct olan Mustafa Çelcbı nln kav boldufu \e cesrdı ae bulunrnttdıgını beyanla faipltj'in» karar veıılmcsl ıstptnıne mutedaır da\ad« Medpnı Kınıı mın 11 ve mntııfu «) c LÎ maddesınp grtrp Ctaıp Mustafı ÇBlebı'nin havat ve mematı hakkmda bHglsı olanların tlftn taııhındon ıtıbnren blr yıl ıçınde mahkpınpmizp mtıı ı^aa^ ları ılftn olunur (Ba^ın 400^/404S) GARTH TiFFANY TlffP&NV CMACUE ASTON'A TELEFOH