Katalog

DÖRT CU;;:;Û'RİYET 1 4 Mar! 1 9 7 6 ÖİPAgAÖA DAHA i YEfei DE YüKAR.1 MİSTifc KAP! ÖMÜ ABDULCANBAZ VATAN DEDİLER Talip APAYDIN Siperlerin Jçıne oturmuş arkalannı toprsğa dayamışlardı Kerpıç gıbı kuruydu toprak tkıde bır başlannı uzatıp karşılara bakıvorlardı Boz tepeler sıcaktan tıtrıyordu Sakarya kurım kıvrımdı gende Sarı bır su akıtıyordu Hayvanlar kuyrugu kulağı sarkıtmış duşunuyorladı Sabahkı hevecanları geçmıştı. Çankınlı Murtaza esneyıp duruyordu Ee, ne olacak boyle ağa' Benım ujkum geldı. Uyu arkıdeş, bız senı beklenz Bu sıcakta uyunur mu yavu' Cevap vermedıler. Kımseae konuşacak hal kalmamıştı Gözler çızgı gıbı kapalı, yuzler ekşı, suratlar asıutı. Öglen saatlerı geçmek bümıyordu Teğmen Galıp kocaman mendılıni başına ortmüş, gerıdekl yamaca oturmuştu Arkası donuktu Kımbılır ne duşünuyordu Derenın ıçındekı çadırlara gıtse çadırlar daha sıcaktı Fırın gıbı kızıyordu ıçlen «Hem belkı ateş başlayıverır Bırlığın başında bulunmak gerek Hepsı bırden uyurlar, düşman da sessızce saldırıya geçer, haberlerı olmaz Olmaz boyle bırşey ama, belkı derya tutuşur » Sırtustu uzandı. Şapkayı gozunün onune ındırdı Altında kuru otlar çıtırdıyordu Bekır ustanın dedıklermı düşunmeye başladı. Dogru mu soyluyordu acaba' Bu konulan ıyı bildığı bellıydı adamın Hacelı sıperin içinde dün ıçtıklerı çorbayı düşunerek peksımet kcmınjordu Şımaı dolu bır tas olsaydı şurada Cstune kırrmzı bıber ekıp kasıklasaydı Senn golgeh bır agaç altı Dıbı çımen Bızım bağdakı koca cevi7 gıbı Ulen bu çıplak kırda savaş yapılır mı? Akıl mı bu' Ne ışın var da buralara geldın durzu gavuı'» Bırden ateş başladı. Elınaekı yarım peksımeti torbaya koyup tııfeğı kaptı Çabuk sıperlere gırın, durmayın' Herkes davrandı Tufeklşrı ılerı uzattılar Yunan sıperlennde bır kıpırü gorulujordu. Yenı bır saldınya geçebeklerdı herhalde. •• " • • / • •• • > Ateeş' Tufekler patlamaja başladı Kızgın guneşm altında kurşunlar vızır vızır gelıp gıdıyordu Ortalık bakılamıvacak kadar aydınlıktı Gozler çızgı gıbı yarı jumuluydu Iyı nışan ahnamıyordu Kızgın namlular ellerı yakı>ordi. Herkesın her yerınden ter jurudu Tam savaş ha%ası' dedı bınsı kızgınhkla. Yakaları bağırları açmışlardı Terle toz kanşıp çamur oluyor, yuzlermden aşağı yol yol akıyordu Hıç bınsı tanınacak gıbı değıldı Sağ taraftakı duzlukte daha yogun bır savaş suruyordu Molla Mahmut başını kaldırmadan sık sık oraya bakıyor, sonra dorup kurşun sıkıyordu Bıraz sonra Yunan asKerlerı sıçramalar yapmaya başladılar. Vav canına, şunlara bak' Baya cesurlar be1 Ateş sıklaştı Ayağa kalkanı devırıyorlardı Yunanlılar epey kayıp verdıler Ama yılmıyorlfir, gerıden yenı sıçramalar yapıyorlardı Hıç akıl yok bunlarda Nereye gelıyorsunuz ulen? Bız burada armut mu topluyoruz' Vijj ÇAĞDAKİ SANCI Ttnrılann kutsal atesinı çalıp insanlara getırdıgı ıçın cezalandınlmışnr Promete Böyle bır benzetme ıle şımdi anlatacafım şeylerın ne denlı ılgısı vardır o'mı da ıvıcene bılemıvorum Bılemıyorum ama olanları din ledığım zaman ük aklıma gelen Promete oldıı BeUı de salt dırenme gucun den oturu aklıma gelmıştır YaşaTiı \aşam kılan, o'nu soy lulaştıran. anlamh kılan ınsan dakı bu «dırenme» gücü değıl mıdır 9 Dırenmenın kendısinde var dır kutsallık Nejın adına olur sa olsun, dırenene bellı ölçüler ıçınde bır saygı belınr Kotu lerın dırenmesınde bıle ortava çıkar bu Sevgıden başka her \erde dırenmek saygınlık ge tınr Onurun odentısı dırenme dır Direnmedıkçe onur kaza nılmaz Toplumlarda da bırey lerde de boyledır bu Leningrad' da dırenenlerdır, soylu saygınlı ğa hak kazananlar Vietnam dırenebildıgı ıçındir ki, bugün bütun dunyada saygınlık kazan mıştır Anlatacağım oykü de bır dı renmenın ovkusudür Sılfthsız topsuz tufeksız, olumsuz bır dırenmenın ojkusü Ne var kı bıze ters duşen bır dırenmedır bu dırenme Kolav degıl Anla mak bıle zor Kavramak çok Nor\ eç tekı nın oyküsu ıle başlıyor ısler Noneç Hükumeti yerft bir'bU^ rajın yapılmasına karar verıyor. U7manlar masa başına geçı>or, bılgısayarlar çalışıyor Dumaniı dağların arasında, suları çagU çağıl akan bır yer seçılıyor tlk%az'ın sıcaklığında erıyecek karların su olarak değerı hesaplanıyor Ne kadar çımento gerek, ne kadar kum, ne kadar riemır.. Hepsı hazır Daglarm araaındakı bogaz kapatılacak. duzensız akan su\a düzen \erılecek, gucu bellı bır yerde toplanacak ve bu toplanmış güç jenaratorlerı çalıştıracak Daha bır ışıyacak ortalık Kuzevm yalnız karanlık gecelerl değıl, yarı karanlık gunduzlerı de ışıvacak. Buldozerler. vınçler, ışçıler. çağd&ş araç ve gereçlerden n» varsa hepsı bır sabah ı»e koyulmak ıçın buluşuyorlar • Oncelerı anlayamıyorlar olup bıtenlen Havada donen kuşlar da an lamıyorlar Börtüler bocekler de Canlıların bır bolümü hıç bır şeycıkler anlamazken, otekı bır bolumu, bir başka bolumu kendı anlayışlarını sımgelı yorlar. Daglan taşlan son bır kez dürbünle gozden geçıren baş yonetmen mı, yoksa bır oaşkas: mı! . Kımse tam O goruyor ış te D£.ha onceden dınamıt oyuk lan açılmış her kayada bır ın san bağlı Kadmlı erkeklı, kız lı oğlanlı bır ugın ınsan Ken lılerını ağaçlara kayalara do ğada bağlanabüecek ne varsa orava bağlamışlar Beklıyorlar Buldozerlerm gelıp kendılennı ezmesını, dmamıtlerın patlavıp kendılennı havaya uçurmasını beklıyorlar Neden m ı ' Nedenı bızler içın ne denlı kapalı ıse, onlar ıçm öylesıne açık Baraj'ın yapılmasını ıstemıvor lar Daha çok elektrık Istemı yorlar Şımdıye kadar yapılmış olanların kendılerıne yeteceğını savunuyorlar Uretılecek olan elektrığm Norveç halkına yarar lı olmayacağını, bunun Almanlara varayacagını savunuyorlar Daha da onemlısı doğa'nm veterınce bozuldugunu, bundan boyle bozulmasına ızın verme yeceklennı soyluyorlar. NORVEÇ HÜKUMETı BıR BARİJ YAPIMINA KARAR VERMıJ. AMA BıR DE BAKMIJIAR Kı, DAHA ONCEDEN D'NAMıT OYUKLARI AÇIIMIJ HER KAYADA BıR ıNSAN BAGLI. BULDOZERLERıN GElıP KEND1LER1N1 EZMES1N1, D1NAM1TIER1N PAIIAYIP KEND1IER1N1 HAVAYA UÇURMASINI BEKlıYORlAR VE NORVEÇ'TE 0 BARAJ YAPILAMIYOR. /' Nevzat ÜSTÜN Desenler Mehmet GÜLERYÜZ saglıkh bır bebek Ana 11* babanın «cıddılıgıne» karşın, olup oıtenlen pek umursamadığı bellı. Daha faşızm nedtr bılmıyor Gece yarıları evlerden alınıp goturtılmek kurşuna dızılmek, buvur ganların gucu nedir anlamıyor . Açık havada, elındekı muzu agzına burnuna bulaştırarak yıyor. «Kahroisun faşlstler1 » Kolayına «kahrolmujorlar» Kadının bın, ellnde dolu fıİ9sı ıle yürürken duruyor Boş ell ıle gençlere vumruk salhyor. Bır faşıst m ı ' Değıl Umursamazm bın rahatının bozulmasını kesınhkle Istemıyor Almanlann Norveç'te yaotıklartnı bılnıemış olabılır mı?. Hıtlerın ve Hıtler benzerlennm yaptıklannı bılebilecek bır ya»ta Evet, tam bır umursamaz Ama nedır umursamazllk' Kdkenı korkuva mı dayanır yoksa bencıllıge mı' Belkı de ıkısı blr aradadır Gereksinmeler Mağazalar dolu. Dukkânlar dolu Aşevleri dolu. Durmadan alıvorlar, durmadan atıjorlar, durmadan yiyorlar Ne ksdar da çok gereksınmesı var ınsanın Yeryuzunde var olan herşeye gerekslnme duyuyor. Çeşıtlıyor genelliyor, özellıyor Dağ ayakkabısı, terlık, çızme, sandal. Bın çeşıt don, bın çeşıt gomlek. O büyuk magazalsra gınnce almaktan çok savmak gelır aklıma Oysa sayabılmenın olanagı yoktur Tüketım mallannın kaç sıt olduğunu bılmeyı gerçekten iterdım ^Kâf seyV elıqr^ü"***~ • ftfcıl almas yarâMk ıstıyor? ^> *»^ ^ H».». Avrupa'ya her gldısımde aynı şev gelır aklıma. Mal bolluğu Tunceh'nde bu çeşıtlerden tek bın ne kadar şajkınlık yaratır kımbılir' Tuncelı'ndeki kıza sormalı, hangı çeşıt don seversın dıye, hangı çeşıt memelıklen ıstersınız diye Akersgaten'de yuruvonım Oslo'nun Babıâlı'sınde yânt. Bankalar gazeteler magazalar hepst lç ıçe glrmışler Magazalardan çıkanların bınnın bıle ellerı boş değıl Torbalar dolu dolu Kocaman bır elmavı dıdıkleyen kurtlar gıbı Tutku ıle dolu kafalar, bırbırleriru vok ederek o kocaman elmayı kemınvorlar. Yaşam, daha b«>lli bır sure «yok etme» duzenı ıle var olacak anlaşılan • Portekız'de, bır şeyler oluyör. Çok uluslu orgutler, ışe el koydular Sokaklar dolu^u ınsan durmadan yuruyor Xere\e yuruvorlar' Gunden gune degışen, gunden gune gelışen koşullar Içınde bu yuruyüşler amacına ulaşacak 1 mr Ulaşabüır mı" Oslo sokaklarında yurüyenlenn yureklenndekı çalkantı ıle Lızbon'un sokaklarında vürüvenlerın çalkantısı aynı mı' Lubnan'da kan govdeyl goMruyor Her bakanın ardında beş on bın kışı bakanlıklar arkalarındakı ınsan savısına gore boluşuluyor Benım ulkemde Turkıje'moe de buna bzenenler var Faşızmın dunyadan bekledığı nedır' Yaşamı kotuleştırmenın. insanı koleleştıımenın, so\suzlastırmanm varabıleceğı en son nokta ne oiabılır' Tarıh açısmdan bakıldığında, denenmış bır amaçsızlığın uygulanmasından ne gıbı yararlar elde edılebılır' Fasızm. aMnumuzde artık kendı ılkelennı amaçlamnor Döğrudan do|ru\a bır başka düzene kulluk etmejı ongoru\or Hıtler faşızmının amacı kendine ulaşmak tı Bu yuzden AmerıkaNa da, Inçılter^'ye de. Fransa ya aa Moskova kadar duşmandı Çunku amarı kendısıydı Günumuzdekı faşıstlenn varabıldıkleri en son nokta ıse, Amenka'ya kulluk etmektır Ancak bu «kulluk (Oevamı 9. sayfada) Kulağınm dıbmden bır kurşun geçtı. Nerdeyse saçlarına değmışn Hemen eğıldı yere Vay canma, nerdeyse vuruluvorduk Kalbı küt küt attı Geriye çekıhp 5utkundu Bır dua okudu kendı kendine Bogazı kurumuştu Ms>tarayı çıkarıp ıkı yudum su ıçtı Kan gıbıydi su. Sonra uzanıp tekrar atma>a başladı Her tetığı çektıkçe dışlerını sıkıyordu Karşı tepenın başından bır majtınelı tüfek takırtısı duyurdu Mermıler sagına soluna toprağa saplandı Eğıldı hemen «lyl atıjor gavurlar Bu gıdışle vurulacağız » Hacelı'ye seslendr Dıkkat et Hacelı, ıyı atıyorlar Demın at daha vuruluyor Oyle he Bu sefer gozü kara bunlann 1 Konuşmayın, dikkat edın îlerı bakın. Kotu atıyorlar tegmenim. Sız de atın. Bır saat kadar surdu Baslarını kaldırmadılar. Namlular iyice kızmıştı. Sıcaktan ne edeceklerım bılemıyorlardı Vay anasını . dıye sovdu Hacelı Nasıl dajanılır be' Başım dondü. Göz çukurlanna ter dolmuştu llerıjı goremıjordu Mendılı çıkarıp yuzunü gozünu sıldı Sağa sola baktı Yapılacak hıçbır şey yoktu. Bu sefer kotu gıdecektı savaş Öyle gorünuyordu o Akşam da olmuyordu bır turlü Nasıl gundu bu Vay bee, pıştık ıyıce. Cehenneme dondu ortalık Herkes soylenmeye başlamıştı. Tegmen eğılerek y»nlarına geldı Davanın arkadaşlar, dedı Aynı sıkmtıyı Yunmnlüar da çekjyor Bız nıve çekmıyelım9 Burada bır bozuldular mı ta1 mamdır, bıter bu ış Dayanın Su getırsınler bıze tegmenim Oleceğız . Olur Şımdı haber yollarım Surunerek gıdıyor obürlenne de aynı şeylen sövlüyordu. O da tanınacak gıbı değildı Kavrulmuştu ıvıce Yenıden topçu ateşı başladı Onlerıne yanlanna kocaman mermıler düştu Patlamalar, gurlemeler Ortalık ateş jagmuru altında kaldı Vav ananı vay . Yandım anam Vurulup parçalananlar. can çekışenler Kıyamet kopuyordu Sağ kalanlar çukurların ıçıne yapışıp kalmışlardı Kımse een cekılmeyı duşunmuyordu. (DEVVVII V\R) SANCIYA NEDEN OLAN KOŞULLAR, BIR BAŞKA YERDE SANCIYI KESİYOR Kımler bunlar"" Norveçlı ılerıcıler. Turkıye'dekı ılerıcıler neyı sa\unujor Yetennce baraj yapılmadıgını. • Non. eç te o baraj yapılamıyor. Buldozerler gerı donuyor. Agır vuk kamyonlan, \ınçler, uzmanlar, işçıler hep gerı donuyorlar Çağ'dakı s<ıncınm jerı değışıjoı Bır yerde sancı ıçın neden olan koşuılar bır başsa verde sancıyı kesıcj olarak belırıyor • Oslonun bır km kahvesme oturmorum Uzun şıcakların kol gezdığı Turkıye ne kadar uzakta. Yozgat Kırşehır, Sıvas, Kajserı, De\elı Bır Dağ Köyü Sığır jaylımdan geldı gelecek. Kadın ahm kuruvor Samanla karısık dıskı obeklenıvor Bastan aşağı tere batmış kadın Ellen tam bır erkek elı Ayaklar çıplak Çıtı kaymış başından Yarı karanlık ahırda durmadan sallıvor kuregı Kapıdan gırıyor ısık. Işığın ıçınde bır dun%a oluşuyor sankı, neler \ok' Somut bır şev ışık Dustugu yerı >akan lasser ışinı gıbı Sekız dokuz jaşlannda bır kız çoeuğu, durmadan aynı soruyu sorujor Aba gııı, elettmk n e ' Aba guı elettrık ne' Bır yere basıncık her yer ışırmış, doğru mu gıı' Kadın dınlemıyor bile Bırazdan doner sıgır Guneş daglarn ardına çoktan çekıldı lşıgı gıtmednse de kendı gıtmış gıbı . 1 Aba gn * Geber emı' . Elettırık gıı' Duymasına duvmuştur kadın Tannsal bır ışığın var oldugunu bır verlerden duymuştur ama nedır1* . Bılmıyor Boş bır duşün ardına nasıl varsın nerde jakalasın o duşu . Aba gıı'... Kadın duruyor Bır süre bakı\or kızına Kureğm sapındakı elı ayrılıyor küreğm sapından, kızın suratının ortasına inıyor. tşte elettırık, dıvor Kız ağlnor Ana bu kez sırtına bır vumruk ındınjor Daha duruvor gâvurun dölü' Gıt aşırmavı getır Yaşam bıçımlenjvor Kız hem ağlıvor hem de aşırmalan getırmeye vollanıvor Bır daha sorar mı elektrığı'' Inek ahınn kapısından uzatıyor kafasını Kadın çaresu ıkı kolu Norveç (e dogav» bağlılık, halkın en belirgin ozelbği.. ikı yanmda oylece bakıyor meğe. «Elettırık: ne''Kafasının ıçınde donup dolanıyor soru Kız, içı yal dolu aşırmalarla donup gelıyor. Doga nın korunması gereklı elektırıgın kımın adına uretıldığı onemlı, alııra gırmış olan ınek de onemlı • Bır konyak daha ıçmelı Kuzey guneşı kımı zaman guneş olmaktan çıkar Bır kocaman portakal olur Ne kadar bakarsanız bakın, gozunuzu kamaş'ırmaz ısıtmaz da. Ojlece durur oldugu yerde Bır uçafc geçnor tepemden Uçan bır. balma gıbı tıpkı Bıraz sonra yere ıner Karnındakı kapı açılır, bır jığm ınsan boşalır içmden. Çantalar, bavullar, kapkara duvarlı Skandınavya otelmdekı kendılerıne aynlmış olan yerlere dogru yollanırlar .. Alfa Adasınm japımı hızla gelışıyordur sımdı Beton ustune beton Anadolu'nun kuçuk ılçelerınde, seçımle ış başına geunış olan beledıye başkanları da tıp*ı bu A'fa Adasmın japımcıları gıbı, beton aşkma düşerler Ellenne ıkı torba çımento geçmeye gorsun, bıraz kum, bıraz su karış tınp karıştınp oteye berıye dokerler Nıce tanhı yapıtlar bu ku cuk başkanların eehimemıs beğemlenne kurban gıtmıştır Bızım Develı'dekı bın yıllık havuzun ortasına da betondan yapılma küçUk kuçuk ıkı alfa adacığı kondurduiar Gençler yuruyor «Kahrolsun taşıstler » Kimı şeylerı anlamak ıçın artıs o ulkenın dılını bılme\e gerek yok Uluslararası bır dıl gehş^ı özellıkıe toplumsal sorunlarda, bu dıle varmak hıç de zor aeğil. Kalabalık değılier. Kırk ellı kışı anca var Ispanja dıktatoru Francoyu lânetlıjor lar Ellerı yüzlerı tertemız Uzun saçları var kızların Doşlen ba fırları açık Akdenız ulkelenndekı gençler gıbı coşkun değılier. Trafık kurallanna da uyujorlar. Karşıdan karşıya geçerken kırmızı ısık yanmca durdular. Olduk ları yerde bagırıyorlar. «Kahrolsun Franco' » Yeşıl ış'k yanıyor. Karşıya geçıyorlar Genç bır kızın çantası duşuyor Dokulup saçılnor ıçındekıler Ikı kışının yardımı ıle toplayıverıjor lar hemen Ruı sıgara, çakmak. ıkı kalem, bır gerdanlık \e oozuk paralar . Arkadaşlanna yetışıjorlar Bır de cocuk arabası var. Içınde d? GARTH ı KEAJDf NE. 6BUB. DiŞi BOND BUDAPK/IM DÜSMAM OMJM uzeciNf SENI " " ^^ TUM. J250 BT 8IRAKIL01 Cımı S VOD M U > SutJ SâMAÇOK BOOCUJVU'Z H BEMI/U 9 E N /6TBA SÜSVECPiĞİ Ö B* 6EXZXM TC.HLIKE C SAMIBIM LBPOA BUftAOA ÖLOUÖUA4U SILIVOB. « E AYRILAIAA4 6EBEJC