Katalog

ÇAĞDAŞ TAYIKLARI İKİ HATIRAT ÜÇ ŞAHSİYET YAKINDA ÇIKIYOR ÜNLÜ YAZAR ve TARİHÇÎ AHMET RASÎM Bu yapıtında Abdülhamit <!stipdadı»m belgelere dayanarak dile getiriyor. Cumhuri 53. TIL SAYI: 18785 Kurucusu: FUMJS NADİ 14 KASIM 1976 PAZAR may yayınları /İLİYlİn ve JflRflTlin DE/Tflfll tekin /önmez 6enel Dağıtıım CEMMAV BM,Türkiye'nin Kıbrıs'taki birliklerini çekmesine ilişkin tasarıyı l'e karşı94oyla kabul etti KEW TORK Kıbns Rum yftnetiminin başvurusu üzerine, Kıbns sorununu yeniden ele alan Birleşmiş Milletler'dekl Kıbns görüşmeleri dün sabahın erken saatlerinde tamamlanmıştır. Kıbns TUrk toplumu temsilcl«dne söz hakkı verilmeyen genel kurulda. Türk Silâhh Kuvvetlerinin Kıbns'tan çekilmesini vo Rtım göçmenlerin yerlerine dönBieslni öngören blr karar tasanm, Tttrldye'nöı tek red oyuna karşı 9* oyla kabul edilmiştir. 23 Ulkenin katılmadıgı oylamada, 27 ulkenin temsilcisi da çekimser kaîmışür. Geçtiğimis yıl Birleçmlş Milletler Genel Kurulunda, aynı yoldaki bir karar tasansı, TUrldye' nin tek red oyuna karşı 117 tilkenln oyu ile kabul edilmijti. Geçen plki karar tasansının oy(Deramı Sa. », Sü. 4 de) Nebati yağlara ve margarîn çeşitlerıne yüzde 3040 oraıunda zam yapılması beklenıyor Banş KUDAR Eğitim Enstitüleri giriş smavlarının iptaline ilişkin karar, Millî Eğitim Bakanı Erdem ile Genel Müdürünün arasını açtı Rektör Alp: "Koşullar değişmedikçe İstanbul Üniversitesini açmayacağız, îstanbul Üniversitesinin önceki gün ötretime süresiz ara verilmesi üzerine görüşlerine başvurduğumuz İs tanbul Üniversitesi Rektörü Prof. Halük Alp, süresiz ka patma karan için «Bu bir gösteri değil» demiştir. Senato toplantılarında sorunları tüm yönleri ile tartıştıktan sonra, Üniversiteyi ögretime kapatmaktan başka çare bulamadıklannı söyleyen Rektör. «Üniversiteyi eylem alanı olarak açık bulundurmamaya kesin karar Şükran KETENCÎ lıyız» ?eklinde konuşmuştur. Bu ortamın devam edecegine inandıklan sürece, Üniversiteyi ögrenime kapalı tuîma karerı'' o'.Hnklannı belirten Rektör, öğrpnim sürdüriilemiyecegi için böyle bir sonuca vardıklannı arlatmış, öğrenimin yeniden başlayabilmesi koşulunu şöyle özetlemistir: «Türkiye'deki kosullar degi$medikçe, güvenllk kurvet Genel Müdür: Iptal kararını uygulamam retmen Olcunan Genel MUdürü Gökdemir, Bakana yazdıgı üç say fayı geçen yazısında iptâl karan nın solcuların işine yarayaeağını da öne sürmektedir. Ayvaz Gök demir'in yazısı MHP Baskanlık Divanınm tepkisini anımsatır niteliktedir. Bakana yazısında Devlet Personel Yasasından bazı hükümlerle bazı Anayasa maddelerini de hatırlatan Ayvaz Gbkdemir, ami rin memura Anayasaya ve yasalara aykrn bir emir vermesi ha linde memurun buna yazılı itiraz edebilecegini hatırlatmakta, «Verdiginiz emir kanunsuzdur. Bunu imzalamam VB uygulamam» demektedir. öğretmen Okullan G«nel MUdürü Ayvaz Gökdemir, Cephs Hü kümeti kurulduğu zaman Ali Na ili Erdem tantfınıipi Ö^tmfn Okullan G«nel Müdürlügüne »tanmıştır. Ayvaz Gökdemir daha önce Gazi Eğitim Enstitüsünde öğretmen oiarak çalışmaktaydı. Gökdemir Gazi Eğitimde öfret men iken esi Sevgi Gökdemir de Cumhuriyet Lisesinde öğretmendi. Ayvaz Gökdemir o sırada eşi ni Gazi Egitime aldırmak istemiçtir. Ancak Gazi Egitime alına cak ögTetmenler bölüm kurulla nnın onayından geçmektedir. Bölüm kurulunda bulunan Emin leri, ya da özel önleınlerle sonuç alınabiierffği düşüncesinde değiliz. Kosullar degişmeden üniversiteyi açma konusundaki yeni denemelerın katlanılmaz kayıplara yol açacagı kanısmdayız. Üniversiteyi bir tek umutla açabiIiriz: Birbirine bilenmi^, kinlenmiş gençler, günün birinde, eylemlerini üniversite içinde yapmamak, Üniversiteyi ögrenim alanı olarak gör mek gibi bir karara vanrlarsa. Ancak bu karara var (Deraını Sa. 9. Sö 7 de) (Cnmhnriyet Haber Merkeri) Milll Eğitim Bakanı Ali Naili Erdem'in Eğitim Enstitüleri giriş tZMİB, (Cnmhorlyet Eee Bfirosn) sınavlannı iptâl etmesi Userine Nebati yaglarla, margarin çebakana «Muhtıra» niteliginde bir jitlerine yüzde 30 ila 40 oranıayazı yazan öğretmen Okulları da zam yapılacağı ögrenilmi^tir. Genel MUdürii Ayvaz Gökdemir. Yapılacak olan zamlann Ticaret | Bakanının emrini uygulamayacagı Bakanligınca benimsendiği bılm bilriirmıstir. dirilmiştir. Ankara Biiromuzun haberine Ayçiçegi tohumu fiyatlanıun gbre, Bakanlık çevresinde «Kn(Devanu Sa. 9, Sü. 6 da) mando Ayvaz» dıye tanınan ög özdemlr, Sevgi Gökdemir'ln < u Jrumu ..örüşülürken Ayvaz Gökdemir'in toplantıdan dışan çıkmasuıı istemiş, bunun üzerine Ayvaz Gökdemir ile Emin Özdemir arasında sert bir tartısma olmuştur. Kurul Sevgi Gökdemirin alınmasını onaylamamıştır. Ayvaz Gökdemir Genel Müdür olur olmaz eşi Sevgi Gökdemiri Gazi Egitime atflm:?. E(Deramı Sa. 9, Sü. 1 de) Dikkat, Dikkat! Kıbrıs'ta din dersi okutulması konusu tartışmaya yolaçtı LETKOŞE, (taet Bua TALIN bUdiriyor) Kıbn» Türk Federe Devletl Başkanı D«nktas"ın 19761977 ders yılına girilirken, «Bu yıl Kıbrıs'taki okullarda din derslerine daha da önem verilmesini arzu ettiğmi» belirtmesinden sonra okul müdürlükleri Eğitim Bakanlığı Eğitim Dairesinin genelgesine uygun olarak anne babalara gönderdikleri mektuplarda, «19761977 ders yılında orta okullarda olduğu gibi lise ve dengi okullarda da din dersleri okutulacağınu bildirmeye baflamıslar, «Anne babalardan çocuklarmrn din dersi yapıp yapmamalanru belirtmeit için gönderilen (ormlann doldurulmasını» istemislerdir. «Velisi bulunduğum okulunuz sınıft ögrendlerlnaen numaralı "ın din dersi yapmasını arzu ediyorum / etmijrorum» biçimindekl formların ilişik bulundugu mektuplarda, din derslerinin Kıbrıs Müftülüğünce förevlendirileoek olan din gerevülerince isteğe ba|U olmak Uzere okutuiacafı da belirtiuniştir. Bu arada eski Cumhurba|fcanı Yardımcısı Dr. Fazıl KUçük. «okullara din derslerinin sokulmasına slddetle karşı olduğunu» açıklamış, «Bırakaüm çocuk dinlnl aU> ocagında ögrensin» demlştir. Sabancı, "Yersiz sübvansiyonlar enfJâsyonu kamçılamıştır,, dedi ANK.4RA, (ANKA) Sanayi Odalan BirUğl başk&nlık divanlanam S^kıp Sabancı başkanlığında Anksıra'da yaptıkları toplantıda «4. bea yılUk kalkınma planmın sanayıle^me atratejisi» ile ilgili göruç ve önerilerı saptamışlardır. Konu ile ilgili olarak Ankara Sanayi Odasında âün basın toplarttısı düzenleyen öatap Sabancı, «Hiç bir özel müessese ve fabrika girişımcinin degildir. Bunlar hasbelkader yedi emine verilmiş kuruluşlardır. O müesseseler 40 miiyonundur. Kamu ve Özel kesımin bütün kuruluslannm 40 milyond* birine mület olarak otomatik hissedaru» demistif Sabancı, özel kesimin plamn hazırlanışı ve uygulanışı sırasında karar yetkisi olmasa da sanayicilere söz hakkı tanınmasmı istediklerini bildirmis, «Plamn tümünü ve ana hedeflerini kapsayan sürekli vt kurumsal çalısmalara katılmak amacında» olduklannı açıklamıştır. Özel kesimın sanayileşme strmtejisi ile ilgüi görüşlsrinln yakında bir rapor halinde ilgililere sunulaeagmı da büdiren Sabancı, bu raporun ana hatlannı söyie açıklamıştır: «Türkiye'de subvansiyonda makul sınırlar aşılmıstır. Gereksiz subrjnslyonlar tüketim terclhlerini şaşırtmış, enflasyonu kamçılamıştır. (Deramı S». », Sâ. 1 de) T arihin her ça£mda şiddet eylemleri görulmüştür. Hemen ber ülkede zaman **• raan Isysnlar, ihtilâller olmuştnr. Eskl Roma'da Spartaküs, Ortaçag Rusya'svıda Stenka. Razin, Osmaniı TürkJye'sinde Şeyh Bedrettin, daha sonn Patrona H*lil ayaklanmalan bo fibi eylemlerln en belirgin örnekleri «•yılabilir. 1789 Büyük Fransız Devrlml, 1917 Bolşevik Devrimi, şlddettn nlnsal, hstta evrensel bovntlsra nzandıgı temelll degisimleri gimgeler. İtalya'd» f«şijt, Almaoya'da Nasronal Sosyalist devrimleri de doğrudan doğrura şiddet tvlemlerinc dayanmış o eylemlerden hu aiarak serpilip büyümüştür. Günümüzde de bu gibi eylem giristmlerbıe şnrada bnrada sıkcm rastlıyoruz. Günty Ameriks'daki klml diktatörlüklere karşı ferillalar dağa çıkıyor, ya da kentlerde suikastler düzenliTorlar. Afrika'da ulnsal bağımsızlıklan uğnına her seyi göze alan bağn yanık kara derililerİB savasımı ile ilglli haberlerl sık sık gazetelerde okuyoruz. Zalim yönettmleıi olduğn ölçöde klml zaman demokratifc rejimlerl de kapsamı içine alan bn şiddet eylemleri değişik nedenlere dayanmaktadır. Bir bölfimü ekonomlk, blr böIÜDTÜ sosyal ve Ideolojik, bir bölfimü de nlusal bnnalımlann simgesi olarak ortaya çıkmaktadır. Çok kez ayn ayn nedenlerden meydana gelen şiddet eyiemlerinln bir tek ortak yanı vardır: Bnnlann hepsi iktidan hedef aimakta, iktidardaki yönetimi devinneyi, ya da degtstirmeyi amaflamaktadır. Ta blzde olao bitenler« ne djyeüın? Cephe Hükünveti kuruldufu günden bn yana filkemiz bir türlii arkası alınamayan, hatta zamanla gittikçe yayıiıp genişlediği görülen siddet olaylarının kanlı sahnesi haline geunis, daha doğrusu getirUmiştir. Üniversiteli gençler, öğretmenler, işçiler acunasızca dövülmektc, öldürülmekte, rauhalif parti bürolanna saldırılmakta, arada bir şuraya bnmya bomba atılmakta ve iş başındaki Cephe Hükümeti olup bitenlere seyirci kalmaktadır. Demek ki yirmi aydır Türkive'de, göregeldiğimiz şiddet nlaylannı yürütenler sırtlaruu Cepbe Hükiimetine dayamışlar, CÜçlerini ondan almaktadırtar. Dünya tarihinde benzer bir duruma rastlanabileceğini biz hiç sanmıyoruz. Bir hükümet iyi ya da kötü olabllir, kötö hükümet kendine baş kaldıranlan acunasız ezmeyi her zaman deneyebilir. Ama, hangi rejimde olursa olsun her hükümetin ilk görevi yurtta diıiik. düzenliği saflamak ve konımaktır. Faşistsen faşist dflzeni, komüniütsen komünist düzeni, 6zeiirlükçü demokratsan özgiirlükçü de~»okratik sistemî konımak senin (törevindir. Totaliter sistemlerde özgiirlnk tanınmadıfına RÖre, oralarda hükümetlere ancak şiddet eylemleriyle başkaldınlabiiir. Ne yapsın yurttaş! Söz hakki yok, yazı hakkı yok, seçim hakkı yok! Çaresizlik içinde clbette dapa da çıkar, silâh da çeker, bomba da patlatır Iktidardald yönetim de onu slndirmek için uğraştr durur. Bizim Cephe Hükümeti, seçimle ktırubnuş Parlamentoya clayanmakta. frticünü Parlamentodan almaktadır. t?e başladığı BİR SANIGA İŞKENCE YAPTIKLARI GEREKÇESİYLE İKÎ POLtS HAKKINDA DAVA AÇ1LDI Doğan KA77BCIOĞLU Îstanbul Cumhuriyet Savcıügı, îstanbul Emniyet MUdürlüğü Bi rinci Şube'de görevli iki sivü po lis nakkırtda sanıklara işkence ct tikleri gerekçesiyle dava açnuştır. İstanbul 1. Asliye Ceza Mahfcemesi'nde önceki gün başlıyan duruşmada savcı sanık polislcr Celâlettin Demirtaş ile Yusuf Kasar'ın Türk Ceza Kanununun 245. maddesioe göre üç yıla icadar hapislerinı ıstemişur. Emniyet Birinci Şube'de işkenceye uğrayan Hasan Aksu'ya doktorlar 20 günlük rapor vermişlerdir. Raporda, Hasan Aksu'nun işkenceye uğradığı, ayaklarmın altında siğara söndürüldüğü ve başparmak tırnak larırun çekildiği kaydedilmiştir. İşkenceye uğrayan Hasan AKsu, kamuoyuna «Zeytinburnu Operasyonu» adıyla geçen olay sa luklanndan olarak tstanbul Dev l»t Güvenük Mahkemesiiice tutuklannuş ve hakkmda Türk Cez» Kanunun 146/1. maddesinden dava açılarak idamı istenmiştir. Hasan Aksu nalen tutuklu bulun maktadır. İşkence olayı îstanbul Cumhu riyet Savcüığına sanık Hasan Aksu'nun savunma avukatı Gurkan Rişvanoğlu taraiından duyurulmuş ve işkenceyi yapanlann saptanarak naklarında kamı davasının açılması istenmiştir (Devamı Sa. 9, Sü. S de) Savaştepe'de kahvehane basan komandolar CHP'Jileri dovup Atatürk'ün tablosunu parçaladılar BAUKESİR, (Cnmhuriyet) Savaştepe'de bir k&hvebaneyi basan komandolar, Atatürk'ün tablosunu parçalamıslar ve CEP yandaşı bir kabvecinin kolunu kırmışlardır. İlçe sokaklanna bozkurt resimleri asan ve «Başbut Türkeş» diye bagıran 100 den (azla kisi, bu arada CHPTİlerle dolu Ali Atik'in kahvestoe de baskın düzenlemişlerdir. Saldırganlar bu arada radyo dinleyen vatandaşlara rastgele vurmuşlar ve duvarda asüı bulunan Atatürk'ün tablosunu sökerek parçalamışlar(Devamı Sa. 9, Sü. S de) Çsbşma sırasında knrçunlara hedef obnamak için kaçanlar» (Fotoğraf: Erdogan KÖSEOĞLU) Uluslararası Af Örgütü, Türkiye'deki işkence iddialarını Demirel'e bıldirdi ANKARA (Cumbnriyet Bnrom) Dünyanın çeşitli bölgelennde değişik arastırmalar yaptıktan sonra 19751976 yılına ilişkin bir çalışma raporu düzenleyen Uluslararası Af örgütü «Türkiye'de da siyasal tutuJüulara işkence yapıldığını ve işkencenin günlük olay haline geldiğini» öne sürmüş ve durumu bir mektupla Başbakan Süleyman Demirel'e yansıtrnıştır. Tutuklu ve Mahkumlarla Dayamşma Derneği (TUMADDER) 1976 nisanında yazılan Uluslararası Af Örgütü'nün çalışma raporunun ve Genel Sekreteri Martin Ennals'in imzasını taşıyan bir mektuptan bazı bölümleri açıklamıştır. TUMADDER basına yaptığı açıklamada Af örgütünün çalışma raporunun 170 ve 171. sahifelerine yollama yapmakta ve raporda şu görüşlere yer verüdiğini bildirmektedir: (Deramı Sa. 9, Sü. 3 de) "Demokratik Üniversite,, yürüyüşünde çıkan silahlı çatışmada 2'si öğrenci l'i polis 5 kişi yaralandı GÖZLEM UĞUR MUMCU îstanbul Yüksek öğrenlm Der neğinin (ÎYÖD) dün düzenlemiş olduğu «Demokratik Üniversite» yürüyüş ve miöngınde slogan tartışmalan yüzünden ögrenciler arasında ikl kez silâhh çatışma çıkmış, ikisi sivil, biri polis ve ikisi öğrenci olmak üzere beş kişi yaralannnştır. Beşiktaş Akaretler'de saat 14' de toplanan öğrenciler, tYÖD ya zılı büyük pankartuı arkasında «Demokratik Üniversite», «Kahrolsun Faşistler» sloganlanyla yürüyüşe geçmişlerdir. Bu ara da, İYÖD'ün mitingine katılma karan almış olan İstanbul Yurtsever Devrimci Gençlik Der neğine (İYDGD) bağlı ögrenciler ise, slogan tartışması yüzünden yürüyüşe hemen katıtoamış ve geride kalmıştır. Grup daha sonra ÎYDGD pankarü ardından «Ne Amerika. ne Rusya. Bağımsız Türkiye» diye ba^ırarak ikinci yürüyüş kolunu oluşturmuştur. Ancak, bu grubun yürüyüşünün başlamasından az sonra tartısma başlamıştır. Olay daha sonra kavga ve si Yasağa rağmen toplu halde mırıldanan 75 memur başka yerlere atandılar ANKARA, (ANKA) Bir sü re önce, memurların mırıldan malarını ve çiklet çiğnemelerini yasaklayan Bayındırlık Bakaıılıği 5. Bölge Müdürü îsmail rIakia Karaman. S. bölgede görevll "ı5 kişiyi başka bölgelere atamıştır. îlgililer, 5. bölgeden başka ysr lere atananlann, çiklet çiğnedıkleri ve arada sırada mınldandık' .nnı ileri sürmüşlerdir. Uzja favorüeri yasaklayıp. sakal oırakmayı serbest bırakan Mü'lür Karam?n bavan msrmırlanr «Mübalâğalı makyaj yapmalannı» da daha önce yasaklamıştı. İsmail Hakkı Karaman, m.'rıl danmayi yasaklayan genelgesın den sonra, bazı memurlann k» ridorlarda toplu olarak mırıldan dıklanru saptamış ve mırıldan manın. yasak olduğunu natınıtmıştır. Memuriann aynı eyUrTı lerde israr etmeleri ü7rine K*raman 75 görevliyi başKa böigs ıere yollamıştır. Başbuğ'un Gucu... NADiR NADi (Devamı Sa. ». Sü. 3 de) m M üç gündür Turkeş'e ba|ü gazeteler, MUli Eğitim Ba• kanına ateş püskürtmektedir. MHP merkepten duçmüs • karpuza dönmüştür. DUe kolay, efitlm enstitülerine doldurduklan ÜlkücüJer hir çırpıda kapı dısarı edilmisierdir. Ali Naili Erdem, koskoca Türkeş'l nice saymuştır . Türkeş, hayatı boyunca devleti ele geçinneye çalışmış, bn uğurda gizli örgütler kurmuş, Ibtilatlere glrip çıkmıs, arkadaşlarını ihbar etmiş fakat, sonunda, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı olarak iktidar fcoltuğuna postu sermiştir. Şimdi olacak iş mi? S«Ü gei, Türheş'in Başbakanbkts olduğu günlerde, tlkücüleri kapı dtşan ev... Türkeş, bu işlere 1944 yıUaruıda başlamıştır. Once, üsteğmen riitbesiyle «Turancılık davası»na karıştıği İçin, bir yıla yakın tutukJu kalmış, sonra, Demokrat Partl devrinde, Bayar Mcnderes diktasını devirmek için örgüt kuraniann arasına girmiş, sonra, kurultı düzeni silâh yoluyla değiştirmek Istediği için. yurt dısına sürüLmüş, 1963 yılında albav Talât Aydemir'i ihbar etmiş, eninde sonunda, devirdifi Cumhurbaşkanı Celal Bayar'ın da yakın desteği tle iktidara jelmeyi başarnuştır. Türkeş, gerçckten başanlı bir örgtitçiidür. 1944 yıluıdmn bu yana çeşitli gizli iırgiitlere girtp çıktlktan sonra, iktidara relip Başbakan Tardımcısı olmak, gerç«kten. çok hüner isteyen bir iştir. Türkeş'in bunca başarısı, etitim enstitüleri sorununda, balon fiihi sönmüştür. Başbuğ Türkeş'uı rıldızı taı sönüyor yoksa? (Devamı 5. Saytada) lâhlı çatışmaya dönüsmüştttr. Sopa ve şişelerin arasından bazı kişiler tabancalarmı ateşl«>nns, Akaretler bir anda savaş alanıA.VKARA, (ANKA) TRT Sena dönmüştür. Halk korkudan çim Kurulu yaptığı çalışmalarla TGSYO yöresindeki işyerleri ve ilgili açıklamasmda bine yakın evlere kaçarak canlarını kurtabilgi ve belgenin incelenmekte olrabümişlerdir. Açılan ateşten duğunu beUrtmiştir. TRT Seçim öğrenci Kâzım Beytaş ile şoför Kurulu Başkanlığı tarafından dün yapılan yazılı açıklamada «KuruAhmet Tangül yaralanmıştır. lumuz incelemelerini sıhhatli bir İkinci grup bu çatışmadan biçimde sürdürmek ve sonuçlansonra «Kahrolsun Faşistler. ve «Kahrolsun Sosyal Faşistler slo dırmak çabası içindedir» denilmiştir. ganlanyla yürüyüşe devam etDün sabah baslayan ve bütün mişlerdir. Bu grup, henüz Dolgün süren çalışmalanna bugün de mabahçe Stadyumu önüne geldidevam edeceğini bildiren kurulun ginde, ilk grup «Kahrolsun Faaçıklaması şöyledir: şistler», «Bağımsız Türkiye», (Devamı Sa. 9, Sü. 2 de) (Devamı S*. 9, Sü. Z de) TRT Seçim Kurulu çalışmalarıyla ilgili açıklama yaptı MUSTAFA EKMEKÇi'nin ANKARA NOTLARI TAN ORAL'ın ÇiZGİSiYLE (7. SAYFADA)