Katalog

tart rncalüE haklan, «n begta esitHk nfctsJn», trt» sal çıksjlara ters dUsen ve onlan temelden yıkan v» böyleca tUnnln olagan nnırlan dv çuıa çıkan kuraHardır. Osmanlı lmnaratoriugunun en güçyetmes dönemlerinde, Batılı ysbancv lan kUcümsemenln v» onlara blr kaç tUr ajrrv caük tanımakla yüee imparatöYluğa ve ulu TUrk uiuruna hig blr aarar gelemiyecegl düsüncesin» kapümanın ionucu TUrk HUkümdarlan, t«k yön» lü olarak bu çıgın açmıslar ve bu kavramı taritumize getinnişlerdir. Birincl Murat, Süleyman Çelebi, Musa Çelebl, Blrinci Mehmet, Istanbul'u aldıktan sonra Fatib, îktad Bayazit ve Birinci Sellm dönemlerinde yabancılara verüen ayncalıklar işte böylesine tek yönlü Idl. Yani yabancılar, Türk toplumuna herhangi bir yarar sağlama yükümlülüğüne girmeden, Osmanh împaratorluğu topraklannda. TUrk yurttasımn Ustlendiği ödevle» ri yerine getirme zorunlugu v% blr alm teıi ksrBilığı olmadan bu Ulkede mutlu yaşamışlar v« kısacası Padişahın tek yönlü olarak kendihğinden blrer bahşış gibl verdigl ayncalıklarla yurttaşa tanınmayan haklar elde ederek TUrk toplunjunun tepesinln üstünde taşınmışlardır. Bu ayncalıklarm blr d« karşılıklı, lkill olanlan vardı. 1528 yılında Kanunl Sultan Süleyman Fransızlara ve Katalonyalılara ayrıcalıklar verınis ldl. Bu padişahın basbakanı (Sadrazamı) Damat îbrahım Pasa ile 1. François'nln elçist Jean do la Forest arasında 1536'da. yine Fran•ızlarla 1569 yılında 3. Murat lle 3. Henri arasm<La 1581'de, 1. Ahmetie 4. Henri arasında 1604da, 4. Mehrnetie 15. Louis arasında 1673'te, 1. Mahmuı'la 15. Louıs arasında 174O'ta dtlzenlenen andlaşmalar ise, bugünkü deyltniyle lkill anlaşmalar nıteliğinde idiler. Ister tek yönlü olsun, ıster ikill olsun her ikı tUr andlaşmalar, baslanfiçta yabancılarm top'um tuzüğUnU belll eden aozleşme kurallan niteliğınde lken giderek Osmanlı împaratorluğunun başına ünlü tarih kir) ye sömürgecfliğin yUzkarası kapitülasyon belâauıı getlrmisti. CUMHURÎYET s Eyiuı 1975 a OLAYLAR VE GÖRÜŞLER f Olke lçtade elde ohınan akaryakıtlar 0a» rinden alman Milll Savunma Verglai: g Telgral v» telefon ücretlerl üıerinden alınan MUU Savunma Vergisl; g Oaml v« uçaklar dolayıslyte llman ve havaalanlannda ahnan reslm ve ücretler; Silâhlanma ! Yabancılara Ayrıcalık Ahmet ERDOĞDU DAinŞTAT ÜTBSÎ ımı$ ve imparatorluk bu kasırganın tutuşturduğu yangının yalımlan arasında kül olup fitnuştir. Tarihten gelen gerçek Işte bu. Vergi vermeden Türk topraklannda yasayanlar, TUrk ülkesınde, Türk yasalanna göre degıl, kendi koneolosluklanna nğımp Türk ywalannın uygulanmasından kaçaniar bütün bu ayncalıiüan Türk yurttaşlanna karşı bir hak olarak ileri sürenlerdl ve bu dezenin sürüp gitmesuıi, sömurünun bıtmemesinl lstey«n dostlardı. gücünü, küıcında gtinejl panl parıl yaktıgı blr sırada oluyordu bu boğazlaşma. Türk banşseverliginin, konukseveıUğinin bir baçdolarr»» olan kapitülasyonlmHn artüt knldırılmasını istediginden ve kendl Ulkelerinde böylesine bir tüze düzenl buîunmadığıru rüzlerine karşı gavundugundan dolayı «skl dostlan Turk'ü suçlu tutuyorlardı. h Belediyelerce alınan duyuru ve tellallık resimleri; j Şeker tüketiml verglsl; 1 îşlenmiş tütün ve içkllerden alınan Tekel resmi, Mudafaa ve özel tüketim vergilen, ayncalıklar ıçine gırdı. O Sonrası Kuzey Atlantik Andlaşmasının (North Atlantic Treaty Organizatlon) 3. maddesine göre imzalanan karşılıklı dayanısma ülkiisüne dayalı Utili anlaşmalar, ABD'nin tek yönlü olarak görevıni yapmamava karar vermesi nedeniyle geçerîiğini jitirmış bulunmaktadır. Bugıln andlaşmalar olsun, anlaşmalar olsun karşılıklı ulusal çıkarlann bir dayamşma ve yardım ilkesıne tutunmadıgı sürece tuzel bir anlsmı kalmamaktadır. Türkiyentn ABD'ye tamdıgı bu ayncalıkların amacı ne idi? NATO gere*i ve hele ortak savunma. Bu ülküler gerçeklesmedikçe tek yönlü ayncalıklar tanımanın anlamı ne öyle ise? Hadi bunu bırakaiım diyelım, pekl savunulması gereken bansın korunmasînı sadece Turk ulusuna vüklemenm dayandıgı gerekçe nedir? Bunlann yanıtı en yavan bir düşünceye bile yer vermemektedir. Türk kamuoyunun ve TUrslye Büyük Millet Meclisınin ve Türk hükümetlerinin degisen bu yenı koşullara göre bu ikilı anlaşmalara yeniden bir yön verecegi ve hele kötü örneeinl tarihte gördüğümüz ayncahklan kaldıracagı bugün her yurttaşm yüreğinde aydınlanan koyu bfrer düşüncedir. Uluslararası dostluklar hiç bir zaman tek yön1(1 değil karaılıklıdır. Ortak urunmanın Türkiy* gibi sorumlu ve yükümlUsO ABD'nin ambargo koyarak kendl kendin» yükümlülükten sıyrılıp Türkiye'yi tek başma bırakması, Kuzev Atlantik Andlaşmasınm 3. maddesindekl amaç ve ilkeyl ters yüz ettiğinde kimsenin duraksadığı yoktur. Birçoklanmn sandığı gibi Türkiye bir yalnızlık alın yazısına itiîmlş de sayılamaz. Çünkü Türkiye Atatürk'ün komutaamda Kurtuluş Savaşmı sürdürürken hangi devlet yanı basımıada idi? 0« telik bugün gerek Ortadogu v« gerek bütün «vren Türklyesiz olamaz. Türkiye'yi yalnus bırakmaya evrende hiç blr devletin ve devletler topluluğunun bll* gücü yetmez. Tersine, gün geçtikç» Türkiye'nln gtiçlendiginl gören dostlan cogalmaktadır. «Eskl çamlar bardak oldu» dlyenler diy» dursun ve kim ne sflyierse sflylegin Türkiye köklü tarihinin onur v« btsanlar dolu slmgeslnin ulu ba>Tagı altır.da dimdik ayaktadır, evren var oldukça da ayakta kalacaktır. (1) Ahmet Vavnz: Lor.an Ban» Konferann Tııtanakları: 2. cilt.. gnvfa 5163. Dı^işlerl Bakanlıtı Sayıını. IVSt. teden berl sllShlanmaya meraklıyızdır. 1950lerin Mecllnnde bu Demokrat Parti milletvekili, kürsüye çıkarak bu tutkumuzu su özdeyişle dile getirmıştl: Süâfi erkepn süstidür. Klşi ve devlet olarak, silâhlanma egilimimiz nereden geliyor? Ya da silâhlanma yanşı Kimın ışine yanyorT Bu sorunun karşılıgını hiç düşUndünüz mü? Kışlsel silâhlanma isteklert, Karadenia bölgesındeki snzlt atfllvelerıe. ıstanbul ve Güneydogu'dakl kaçakçılara; devletçe slllhlanma politikası da uluslararası silâh tüccarlanna varamaktadır. Ama silâhlanmayıp da ne yapacaksın! Belinde tabanea ta»ıyan yurttas diyor kl: Pizlm ailenin kan davası var; boş gezemem. Kan davası feodal kalmrılann gilnümüz kusaklanna yüklediği ilkel mirastır. Bir çfjnde silip geçemezsın. Savas, dıs politıkanın başka oiçimde rtevamıdır; devleti sılâhlandırmak zorundasın. öyleyse silâhlanma, güncel dunımlarda vaz geçilemez niteük taşıyor. Ne var kı bu konuda kavram kargasasından kurtulmak yolunda bazı eerçskleri iyice vurgulamak gereklr: Polis, yasalan uygulamak için »ilâhlanın çangster. soygun için, kandavalı yurttas. hayatını konımak için .. îran. Fasra Körfezindeki Uerici eyiemleri eiimek için; Yunanijtan, Megalo îdea için; Filistinli, yıırdunu îsrail istilAsmd^n k\ırtarrnak İçin . Emperyalıst amaclarla silâhlanma oaska çevdır. ulusal bafımsızlık amacıyle silahlanma blr baska şey Bu gerçpSın yamsıra, silâhlanma ile ulusal savunma kavramlan da esdegerli degüdir. Suud Arabistanı, silSh rüccarlannın zengln müşterisldir. Ege denızmm ild kıyısmda süâhlanma varısı, silih kapitalistlerinin kasa'.anna banknot akıtıyor SiUhlanma kavramıyle ulusal savunma kavramı arasındaki ayınmı, ABD'nin Türkive'ye uveuladıiı ambargo bır ıyıce anlattı. Washington bize dedi ki: Senl sillhlandırmayaca5ım artık... Ve biı düsünmeve basladık: öyley»e blz de ulusal savas endüstrisi kur»n«. Demek ki ailShlanmi lle ulusal savas sanavtl arasında bir ayınm var. Bu gercegin ucnndan ucundan anlaşilmasından sonra, içerda bir kampanva başladı. Parola; Kendi silâhuu kendin yapl Kim söylüyor bunuî Atatürk dönernmin daT olanaklannda büyök Bsverivlı gelistirümls KmkVale Sillh Fabrikamın sifıra lndintçver ve ordu"nun silâh geTeksinmelerirH tflmüyle AmerikaVa baglayanlar söylüyor. lnanüır mı böyle kisılerin sözlerineî lnanılmas. Çünkö buRün bir turuco Dolitikseı «kendl silShımm kfndimis yapalım» dedigl eam»n. kafasının lçmde tılkıler dolasrrmktadır. Amaç, özel sekt«re. daha açıkçası büvuk sermaye eevrelerlne yenl yiyim yataklan açmaktır. Bu dıırumds yurttas, kendi kendisine sormalıdır: Aeaba bır Ulkede ulusal sanayi knrulmadan. ulusal savunma sanavıl oluşabülr mi? Bır ülkenin endü^tıisi bir bütün deSll midir? Silâhı yapacak demiri, çelift, alimilnyumu. bakın, krnmu ulusal koşullara baglayıp üretmeden: su. kömür, petmi »nerjisini sağlamadan: savunma endüstrlsinde stratejik sayılacak madenleri millileştırmeden, ulusal savunma sanayii kurulabiUr mi? Acaba iktisadi kalVcınma strateiisinda dısa bajhmlı siyasal partiler ortaklıgı, bağımsız ulusal sa• a endüstrisinl nasıl kuracakî ?s Kendl stlâhını kendlsl yapaeak olanlar, Once petrolünU ve boraksını miUilestirir. D15 sermaye smıflanna bagb tktlsadi kalkınma yöntemlerindan vaz gecer. Yabana «ermaye çaksakçılıgında samptyon partinin ulusal savunma endllstrislnden sö« açmssına ancak eüiUnür, geçiliT. Ama eger «kendi fllâhını kendin vap» sloganı altında yeni bir yiyim kapısı açmak lsteyenlere yeni hrsattar vertleceks», yine yaak olacak bu maslum ulusa, bu «oksul halka... Vaktiyle ABD'ye bagımlı sllâhlanmanın iakıncaUrj anlaüldı, dinleyen olmadı. On yıl sonra acı gerçek kafalara dank etti. Şimdi Washington"a göDeginden baglı olanlarla Liechtensteln'a Uçkâfıttan köprü kuranlann. ulusal savunma girislmlerinl yiın kim vurduya getirmesi tehlıkesi elle tutulur biçlmdedir Tarih Yinelendl Lozan Andlaşmasının Türk gücü karşısmda ltişe kakışa elde ettiğl olumlu sonuç, bir yandan bıze acı dersler vermiş, bir yandan da uluslarara sı dostluklara nerelere değln güvenilecegi gerçeğini de ögretmlş ldl. Gel gelelim, biz yine bir yerde bu derslerl ve gerçeklert unutuverdik. Lozan Andlasmasından 31 yü sonrm 1954 yılında, ABD'ne arka arkay» »yncılîklar tanıyan ikili andlaşmalar lrczaladı*. 6427 sayılı Tasa ile onaylanan Türkiye Cumhurtyetl ile Amertka Blrleşik Devletlerl arasmd» «Kusey Atlantlk Andla?masına taraf devletler arastnda, (tUçlerinln statüsüne ilişkin sözleşrneonin uyşulanmasiyle ilgili anlaşmada, asker olmayan Amerikah klşilere ve bunlartn yakinlanndan oturma belgesl için harç almrr.amasını, askerl mağazalar. kantlnler, subay kulüplerinin kullanınalan İçin getirecekleri esya ve nesnelerden GUmrlllc Verglsl almmıyappfırn kabul ettik. Dahası özel eçya ve otomobüİPrin satıslannı da TUrk rergi ve gümrtik vergileri yasalannm dışında bırafctık. Arkasından 6.7.1954 günü yürürlüğe glren 6438 sayılı Tasa lle de bu ayncahk daha da genisletildl. a Ttlrklye"ye sokulan eşya ve bu eşya dolayuiyle alınan vergi, reslm ve ücretleri; b Muamel* varflsl; c Nakliyat resml; Ç Harçîar ve damg» re«ml, d Elektrık akırnı ve havagazı Hlketlml üzerinden Bhnan Devlet ve Belediye VergileTi ve bunlann zamlan, e Kaıan ve ınotorlaıdaa beleüiyelerce alınan resimlcr; Lozan Neler Öğretti? Kendılerıne, kendi ülkelertnde bile tanınrnayan vergi bagışıkhğı, yargılaraa dışı bırmkılmayı Turk Ulkeslnde Türk'ün dostluk ve ban? açık yürekliliğl ve yiğiüik örneği lle karçüıfcna ve çok ucuzdan elde edenler, Türk'un lçtenllkle barış ve dostluk dolu uzattığı eline en sonunda ta? ytrekll talıçlannı çekmiş ve TUrktl öayıırdundan kovmaya yönelmlslerdl. Yunanlılmn, tllerine ıllSh verip Anadolu'ya saldırtan i^te bunlardı. Mehmetçiğin kanıyle nüanan Anadolu top rağından Türk vumruğunu yiye yiye kovulanlar ve yıldmmlar saçan kahrarnan TUrk ordusu bnünde arkasına bakamadan kaçanlar ve onlann koruyucuları bu kez Lozan'da karşımıza el ele vererric dikildıler. 6 Ocak 1923 curoartesi günü oturuma başkarüık edcn Marguls Garronl «Kapitülasyonlar konusunda îsmet Paşa'mn Türk delegesini uzlaşmaya göttlrecegı yolunda besledığim umut üzülerek bildirmeliylm kl, ük görüslerinde direnmelerini görmekle sönmüştür.» Ingiliz Dıslşlerl Bakanı Lord Curaon «TUrk Yargıçlaruun yaptıklan görev ve Türk adalet kuruluşunun yönetlmi, yabancılar ara»ınd» «alt bir güvenslzlik kaynajı niteligindedlr» dlyor re M. Barrtre de, «Eger bağlaşık devletlerin uyruklan Türkiye'de bu konuda bir güvence bulamazlarsa Ulkeden çıkmaya gorlanmıs olacaklardır» diye direniyorlar ve kapitülasyonlann yerınde kalmasını, uzayıp pitmesinl v« btfylece Türk egemenlik haklaıının ezilmesini istiyorlardı (IV Türk'ün banşseverUğini, konukseverli|lnl somürenler Lozan'da Işte böylesıne bir didisme ve sürtüşme tutkusu içinde idıler. O kl kahraman Türk ordusu Edirne »ınırlannda Ulu Tanrının kendisine öz«l olarak verdlği barı» ve Dostluğumuza Karşılık Andlasmalann sagladifi, uygar evrenln toplumsal koşullannıa Oluaturduğu karşüıklı ulusal çıkarlara dayalı dostluklann sonsuzlugu düsunülemez. Dostluklar geçicidir. Tarihe bakacak olursanız Türke Türk'ten başka gerçek ve sonsuz dost yoktur, çıkmamıstır. Blr ucu Kırım'dan Alrıka karasının Büyük Sahrasına ve Nil Nehrinin kaynaklanna, blr ucu Hlnt Denizinden Viyana'ya uzayan ve evrenln en büyük imparatorluklarından olan Osmanlı împaratorluğu lkill anlaşmalarla destlıık eT!er!:.i .^attığı, kendilertne ayncalıklar tanıdığı Batı'nın sömürücü devletlerince blr îspanyol bogası gibi kendilerine göre blr uygarhk arenasının orta yerinde şışlenmiş, boğazlanrmshr. TUrktin bu hoşgörüsü giderek yabancılarda »yncalıklann kendl hakları olduğu kanısını uyandırmış, hem de jrsrleştirmlş ve kapitülasyonlar ışte bundan dogrnuştur Kapıtülasvonlar dostluk anlaşrnalannın getirdiği büyUk bir yangın, dostluklara aşın kertede giivenmekte, imparatorluğu çatır çatır yıkan bır kasırga ol Suçluyu Bırafc Suçsuzu T u t ! OKTAY AKBAi: Evet Hayır GERÇEKLERÎ HAYKIRIYORDU T ürkiye Cumhuriyetl'nin ilk yıllarında Üniversita yokıu. DirülFünun tSüimler evı) vardı. Profesör yoktu, MUderrıa (Derı veren) vardı. Oniversıteıi yoktu. Talebe (Ogreııci) vardı. Sonra bunlann acü degıştı. Buyruk gereği DâıülFunun yerrn* Üniversit*, Müderrıa yerine Profesör denildl v* yazUdı. Fakat «Ogrenci» sözU Italdı. Yüzlerc» yıllık unlversıte geleneği olan toplumlann Etudlant, Srudenı (arasünca) aozünü na mttderrls • pTofesörlar benlmaadl, n« basın. Bugün de btiyl». Ortaokulu ve liseyl vabancı okulda iyl dereceyie bltiran oğlum, Istanbul UniverıitMl'nOe girdigl yabancı dil bllun fuKültesinde sekizinci somesttre kadar gelmlşti. Fakat sekizıjıci somestirde, yabanoı dilden «Yeterh» notunu bır türlü alamıyordu. Oy sa, ortaokul v« Usede, nazırlama Binıflanyla dokuz yü okumu&, ogrenmiştı o yabancı dlll, Olploma«a da «îyi» yazılıydı. Falülteye giderken yabancı Dlr sirkette ya«ışmalarda çalışmışb. O yabancı dilden çevirdigi kıtaplaıı da yayımlanmıstı. «Yeterli» notunu elde edememesini bir türlü aklıın almıyordu. Sayın prolesörüne ne deninl sordum. Kem k.lm ettl ve «Vallahi efendım notian iyı degil!» dedl. Oflumun yfcbancı dil bügisinl yeterli mılnıayan Sayın prolesör, Istanbul Koz liselerlnin birlnde öğreruruşu o yabancı dili. lkl yü kadar da yurt dıtında ögrenım görmü^tu. Sonra kadroda sırasuu bekleyerek doçent ve profesör olmuştu. Bayan profesör, konuyu t&rUş\rkea sık sık ogreııci deytminı kulıanm ca: «Neden hila ögrend, diyor•unus?» diye sormuştura. «Bılmem, Etüdlant'ın bir karşüıgı yok kl Turkçe'de!» oevabuıı alınca: «Üniversitell diyemeı misiniz?» demişüm va ıös kapannustı. Cumhurlyet başlangıç yüları talebe Universitelılerınin İlk toplu gösterlsi, yataklı vagonlar yabana ortaklığına karsı yapümıştır. îşbasuıdakilerin istegiyl* de yapılrnıs olsa, tömurUcUler» karşı kazanılmıs kurtulusun beya canıyla diye benlmsiyebilirls. İstanbul ünlversıtelerl'inin ikincl büyük olayı, yazık kl, basımevlerinin ve kitabevlerinin yıkırrun» katılmıs olmasıdır. Istanbul CHP müfettişinin duzenledıgi »aldında sivil polislerle blrlıkt* göre* almışlardır. 38 nlsan 1860 olaylannda da CHP gençlik kollannın büyUk ölçüda çalışUgı Uert sürultir. Gencedk yasta Olüm» bırakılan Harun Karadenls, Tan, Türkly» am hagımsu r* blokguı TUrMye .. Bu hepimlrln Bzledfğl bır amaç değil midlr? Çukurova'da llerici kuruluşlar tncirlik Üssüne doğru bir yürUyüşe geçtller geçen gün. YÜrüj'üsçüler Adana"nın Zlya Paşa caddesinden geçerken MHP îl Merkezinden tasa, kurşun yagTnurun* tutuldular. Nasıl oldu bilmem, TV'de d« blrkaç gortintuiüntt verdiler.' Kü. topalı klçflerl, yürüyüşçtHerttaşa tutaalangördük açıkça. Bu • kişilerl bıraiıp yürilyuşçülerl vakalayıp götürmüşler! Tabanea atılan MHP îl Merkezlnl de mankemeden karar aldıktan sonra aravacaklannı blldlrmlş, Vall Bey! Yan tutmamak buna derler, yasal yollardan izln almarak yapılan bir yUrUyUşa ates açılan •agcı parti merkecinl aramak için vasaların iznlnl anyor, öt« 7&ndan «aldıny» ugrayarak kendilerlnl savunanlan yakalıyor... «Son Türk Devletl»nl korumak böyle olur demek! Birkaç bla kl?lllk komando gücüne «ırtuu dayayan MHP'ye dokunmayacaksın. ÇunkU hükümett» lkl Bakanı v&r, blrl Başbakan Yaruımcısı! MC yava» yava$ her yanı ele geçlriyor. Birkaç ay •onra TUrkiye'de tüm kadrolar MCTnin «adamslan ile dolup taçacak. Ecevit «amanında yapılan lkl üç atama karşısında AP kıyameti kopanrustı. Bakıyorura CHP bu toplu atamalar, sürgünler, galdınlar karşısında arada blr sükinip sonra uykuya dahyor. Ecevit'in 14 eklm 1973'ten sonra yaktıgı umut ateşine kapılıp kendilerinl vakan nlce aydını blr taraia atabilirler mi? Yöneticiler, öğretmenler, devlet kadrolarmdakl insanlar, CHP'den Ecevlt'ten destek bekliyoTİar. Kısa süre Ecevit yönetiminin hv vasına kerjdllerlnl kaptıran bütün bn iyinlyetli vurtseverler stmdi MC'nln öç alıcı dişlerl altmda parçalanmaktadır. Ecevit ve CHP herşeyden önce kendl gelecegl için, ynrdun yaran için, Türk ulueunda lyi, güzel, aydınlık günlere karşı beslenen umudun gönmemesl İçin MC'nln bu parttzanca davrariişlanna. karp çıkmak rorundadır. Bu, bir görevdır, blr sorumluluktur... Adana Vallsl mankemeden İzln alacak, sonra adam gön«lertip MHP îl Merkezinl aratacak, lüah var mı, ştı rar mu bu var mı? Kaç saat fonraT N« bulacak orda, hava. Sopalar kaldınlmıs, silâhlar uçurulmuştur. Boş duracak degil ya komandolar! Herşeyi düzene sokacak uslu uslu befcleyecekler, hatta birkaç cam da torümıştır, ortahk karmakansık edllmlçtlr. BUtün bunlan da «olcular» yapmışlardır! Yürüytlşe çıkmış devrimciler MHP merkezlni yüanıslardır!. Vall Bey bu ke» MHP" nln suçsuzluğunun kanıtlannı ele geçinr, yakalatbrdıgı yürüyüşçülere bir suç daha yükleyebillr gönül rahatlığlylel... îlk kez olmuyor suçlulann suçsua, suçsurlann BUÇÎU dly» kamuoyuna sunulması... Bendensin, öyleyse herseyl yaparsınl Benden değllsin öyleyse ne yapsan suçlusun! Böylerine partlranlıfc görmedlk bugüne dek. Yüzde elliden çok oy alarak Meo lis'e gelen gelmls geçmls lktldar partilert büe böyle davranmv dılar. Kendilerine güvenlerl vardı, kUçük oyunlara glrlsmek akıllanndan geçrnedl. MC güçstia bir şey. Şey dedlm, bulamadığım için gereken sözcüğü. Nedlr MC? Cephe'ymiş! Klme karBI cephe? Komünlstlere! Nerde bu komünistler? Ceph» ancak güçlU bir düşmana karşı kurulur. Ortada «olun »msilclsl blr CHP var. Ona karşı kurduklan belU değil ml bu cepheyi? CHP' nin neresi komünist, hatt« neresl sosyalist, hatte sosyal demokrat?... Bir Ecevit var, iyiniyetll, ilerl göruşlü blr sosyal demokrat olarak, bir de partlnln çegitll kademelerinda sola açık aydınlar, Isçiler, yurttaşlar. Ama Batı'dakl anlamiyle CHP' nin sosyalistliği bırakın, gerçek »osyal demokrat blr p«rtl oldugu bile kuşkuludur. CHP bugünkü haliyle »osyal demokra»iden yana olmaya çalışan, lyl anlamiyle liberal blr partidir. öyleyse klme karşı bu Cephe? ülusa karşı, ulusun yarannı lsteyenlere karşı? Türkiye'yi çagdışı bir yerlere götürmeye kalkı?an politikacılardan hoşlanmayanlara, onlan desteklemeyenlere karşv... T HARUN KARADENİZ'İN GENÇLİK ÇEVRELERİNDE KIŞKIRTICI AJANLARIN KIYICI EYLEMLERiNi ANLATAN SAYFALARI GERİ KALMIŞ ÜLKELER İÇİN GEÇERLID1R. HARUN KARADENiZLERE SAYGI! Burhan ARPAD basunerlerl n ABC, Berrak, Lena kiUbevleri kışkırtümı» gençler sıvil poüs lsbirligiyle yıktırüdığında, lki yasındaydı. 19«0 yılında. Samsun lisesındeydi ve toplum olaylarına ügı duymaga ba» lanustı. Istanbul Teknik Unlversıtesı Inşaat Pakültesl'nde okurken yönetmenligın yorumu konusunda ögrenim üyelerinln tutarsız davramşlan, müderrla pro fesörlere, ve yetişkin aydınlara ilk kuşkulan duymasma yol açtı. GUvenini yltirdi »• 1960larda gençlik çevrelerinl aanveren toplumcu selln İçinde buldu kendinı. Harun Karadenlı, ölümünden aı önce yayınlanan «Olaylı Yülar ve Gençlik» lütabında Karadenla köylerinde dar gelirli bir ailenln çocuğu olarak ne güçlüklerle unıversiteye ulaşabildiğlnl, yüksek öğreniml boyunca katıldıği gençlik hareketlerini v» İUd nedenlerl duz, lçtenlikll ve tenldt çi bir görüşle anlatıyor. Crleslnd elimden bırakmadım kl, basladığım gtoün aksanu bitlrdlrn. Harun Karadenlzin yaıdıklan, böylesine sanmstı benl. O, d«gm» toplumbilim profesörtlmürün, adı llericiye, hatta sosyallste çıkrnıs nlce yazar »• duşünurumürün kıyısındanköşesinden dokunmayı göze almadıgı, y» da farkrnda bile olmadığı gerçeklerl haykınyordu. En güzel yıllan ve sonunda genceclk hayatıyle Ödtme karsılıgıl tı.» Harun Karadeniz'in olaylan yaşayarak, doguşecexıse bıhnçlsnerek vardıgı Turkıye ve toplum Dilım gerçeklerini, yutorda aOını verdiğun kitap basılmadan önce Cumhuriyette okuınus olanlara uzun uzun aktaracak değılun. Fakat günluk gazete oKurunun acelecıgıyle gözden kaçmıştır dıy« bır ıkı yerının altını çizeyım, d*dim. Harun Karadenız, 1960 v« hatta gU&ttmUı universite ogretim çevrelerinl düşünce içtenllgl ve yürekli davranıs açısındaa bir neslin temsücisidir. On biıv •Bn dflnemde (196S • 19tt>) ge ler arasında sayılan kabarık OlUçmeler gerçekten tençlijin gü masa da dusUnebilen, ögrend •orunlannı cünü astı ve fakat parti de gosterllerinln ülke (T.tj».) duruma hakim olamadı ancak anarşiye götürdUğünU, olay Bunun lçindir id, gençlik kuru lan yaeayarak kavramif güçlü luslan birfr partiymıs giU çaUs bır çekirdektirler. malar yapmağa başiadılar. U«n(Olayb yülar ve gençhk loUb»Uk eylemlerinin en büyük hatusı nı okurken, Neruda"nın «Yasadıişte bu noktada ortaya çıktt. Bu gımı îtiraf Edlyorum» öı yasam lelisme içinde bir DEVGüÇ or oykusünU (otobiyograösini) hatsva çıkmıştı ve gençlifl lktidar tırladım. DUnya sermaye gruplaortakbğına cağırmıştı. Bir çok rının çevirdigi oyunlan, gençlik genç de bunu benirnsemistl. Bu çevrelerlnde kıskırtıcı ajanların Ise «Asker, slvil, aydın zömre» kıyıcı eylemlerini anlatan sayfaedebiyatından »onra «tşçl «ımfı lar Ikinci Dünya Savası sonrasının öncü müfrezesi> sozüyle or nin çoğu geri kalmıs Ulkelerl taya konan bir sol sapmsnın ta için geçerliydi. kendisiydi. Yapılan hareketler, Harun Karadeniz, ölümüncien lsçl sınıfı adın» ve fakat onun kısa bir süre önce yazdıgı su satamamlyle dışında yapılıyordu. tırlarla kapatıyor kıtabını: 1965 • 1966'lar da asılan cuntacı«Eret, 19601970 arası blr çok lık ve halka rmğrntnlik olayı, eylem, blr çok hatayla gerldp kalMihri Belli tarafından Marksıım dı. Fakat Türkiye'nin sonınlan Leninlzm adına yeniden ortaya henfiz ç3ıum« btle yönelmedi. getiıilmişti ve «Asker, »lvll, ay Devrimeilert daha blr çok soruodın» zümreden lonra «tsçi tınıfı lar bekUyor. nm öncü mofrezesi» diye bir kavHatalana asalmas dDeilyle, ramla cunta çagnsı yapacak raüf Mayıs 197S, isUnbul» reıeler olusrnrulmaga baslanuaHarun Karadeniıiere SAYGI. grafiker arıyoruz Bir »loganı.metni veya düşünceyi grafik dile aktaracak yeteneğe sahip yarttıcı grafiker, Genç.dinamik ve öğrenme tutkusu içinde olan ve fotoğraf ,baskı teknikleri konusunda bilgili, seri çalışan yardımcı grafiker arıyoruı. Aradığırnız niteliklere sahip olduğunuza inanıyorsanız lütfen adresimize özgeçmişinizi anlatan bir mektupla veya şahsen başvurun. Müracaatlar kesinlikle gizli tutulacaktır. CALÜSÜL VE RADYO TV ŞARKI YILDIZI: Messina, Venedik, Stockholm, Efes Gannat Festıvalleri Bırincisi Cumhuriyet Cad. 259/2 Harbiyeİst. tel: 46 06 1718 REKLAMCILIK A Ş AJANSTEK ROMANYA HALK DANSLARITOPLULUGU MERÎÇ ÎZGİ Evlendller. 2 Eriül 1971 (Cumfluriyet: 6890) ••••••••••»••••••••<>••••••»••»••••••••»• »•• Turizm ve Tanıtma Bakanlığından • • ANGELABUCIU • Sınavla Uzman Denetçi : Yardımcısı Ahnacaktır. 1 Turlam Genel Müdürlüğüne veteri kadar Uzmar Denetçi Yardımcısı alınacaktır. 3 Sınavlsra katılabilmek için; a) »57 sayılı Devlet Memurlan Kanurunun 48. madde»tnde bellrtüen nltelikte olmafc. b) Sınavın yapılacagı yılm ocak ayı başmda M) vaşını blttrmemiş olmak, c) îktisat, Hukuk, Siyasal Bilariler Fakültelerl. Ortadogu Teknlk Oniversitesl, îdarî thmler Fakültesı. îktisadJ ve Ticarl llimler Akademilertaderı bırm) veva Turizm va Otelcilik Egttimi veren Fakülte veya Yüksek Okullardan blrinl Teya yurtlçl ve yurt dısmda bunlara beri7.er bir yüksek okulu bttirmek. d) Saglık dunımu TUrkiye'rln her yerinde sörev va yolculuk yapmaya elverişll olmak, e) Askerlik görevlni yapmış bulunmak veya sınav tarihinde erteletmls olmak, î Sınavlar aşağıdaki konulardan yapıiır: a îktisat grubu b Hukult grubu c îşletme grubu d Muhasebe grubu e Yabancı dil. 4 Sınavlar yazılı ve sözlu oirnak Urerp fkl brılümdtlr. Yazıll Sınavlar 23 eylül 1975 Sözlü Smavlar ?« evlül 1975 günü yapılacaktır. îsteklllerin bir dilekçe ögrenim belsesı ve 2 totogral ila birlikte 15 eylül 1975 çarsamba günü saat 17.30'a kadar Bakanlık Personel Müdürlüğüne müracaat etmelerl duyurulur. (Basın: 22386/6880) CHP bu seçim savaşımında blr sınavdan daha geçecek. Ulusça izleyeceğiz CHP adaylanrun söyleceklerl sözlerl, yapacaklan davranışı. Ne denll tutarlı ya da tutarsız, göreceğız. Herşeyden önce haksızlığa, adaletsizlige, çağdışı eylemlere karEi çıkmasiyle, ilerici aydmları. bilinçli halk yığınlarını, emekçileri desıeklemekle, savunmakla, onların haklannın koruyucusu olmaüla kişiligini belirleyecek CHP... Böyle edilgln, çeklngen, sessiz bir tutumla seçmenden bekledigi llgiyi göremez, gereken oyu da alamaz. Cephe'ye karşı, halK çoğunluğuna karşı kurulmuş bu ortaklıga karşı, CHP olanca gücüyle savaşıma girişmelidir. CHP sağduyu, yasa, Kemalist devrim çizgisinde sağlam bır dırenç göstererek bu kötü gldişi durduracak güçtedir. Suçlulan koruyup suçsuzlan ezmek eğiliml ancak halk çoğuntugunun ruttugu bir güçlü partinin sağlam ve inançlı savaşımıyle ortadan kalkabilir. Partizan yöneticiler. MC'nin yardakçıları, bilmeHdirier ki blr gün bu yanlış, bu yasa dışı eylemlertnin hesabı sorulanaktır. Bunu en iyi anlatacak güçlü örgüt de CHP ve onun ulusça Eevilen lideri, Bülent Ecevit'tir. gıııııııııınıııinmııııiHinııımımııiMiııtııııııııııııııınmınınMiımıııiııııiMiıııiHiıııııınıimııınııııınıiüi^ | Gazetemizde daha önce yayınlanan | 1 Harun Karadeniz'in i Olayh Yıllar ve Gençlik 2. BASK1 ÇIKTI 1 EYLÜL'DE AIMTALYA FESTİVALİ'IMDE 3 4 5 EYLÜL . (1830 ve 2130) SİNEMA AKÜN KAVAKLIDERE ANKARA 9 EYLÜL'DE YARIMCADA 10 11 12 EYLÜL'DE (21 ) ISTANBUL. AÇIKHAVA TİYATROSU'NDA GÖSTERİLER YAPACAKTIR BILETLER TIYATRO GIŞELERİNDEN VE İSTANBUL DA FİTAŞ DÜNYA SlNEMAtARI «ŞELERİNDENıSAĞLANABILİR , • * "' (Cv 00 • • • • HEDEF: DEV BtR DENtZ GÜCÜ TÜRK DONANMA VAKF1.NA YAPAC.VGIMZ YARDntLARLA BU HEDEFE ULASABtLIRIZ. MAY YAYINLARI îjllUllHUIUllUIIIHIlUUIIIIIİIliUIIUIIIIÜIlllllllllllllllllllUUUimillllUUIIlUimmilllHllllHIBIIIIlllllHIIII J 6893)