Katalog

PENTAGON'UN HÎNT OKYANUSÜ STRATEJÎSt AÇIKLANDI Amerika Birleşik Devletleri' nin Hint Okyanusu'nda stratejik açıdan büyük önem taşıyan Diego Garcia Adası'nda bir Us kurmasmın siyasal ekonomik ve askeri nedenleri Amerikan Savunma Bakankğımn (Pentagon) bir raporunda özetle açiKlanmıştır. Raporda şöyle demlmektedir: • Hint Okyanusu Ortadoğu petrol nedeniyle stratejik açıdan büyük önem kazanmıştır. Bölgede herh&ngi bir kaıa üssü bulunmayan Amerika Birleşik Devletleri. böylelikle bir deniz üssüne sahip olacaktır. • 1973 Ortadoğu savaşından bu yana Amerikan uçak ve savaş gemileri, Amerika Firleşik Bevletleri'nin olanaklarını göstermek ve bölgedeki etkinliğini arttırmak amacıyle Hint Okyanusu'na gönderilmiştir. • Sovyetler Birliği'nin Hint Okyanusu'nda giderek artan varlığı Diego Garcia kararında doğrudan bir etken olmasa da dünyadaki askeri dengeyi değiştirmektedir. Sovyetler Birliği'nin bölgedeki dunımu bir yana bırakılacak olsa da, Amerika Birleşik Devletleri bu bölgede kendi çıkarlannı korumak, Ortadoğu banşınm sürmesini sağlamafc ve bölgeden sağladığı petrolü gü vence altına almak zonındadır. Arnerikan Deniz Kuvvetlerinin bir üs kurmak üzere hazırhklara başladıkları Diego Garcia Adası, Hindistan'ın 1000 mil güneyinde, tngilizlere ait adalar topîuluğu içinde yer almaktadır. Ada'nrn strstejik konumu, üs kurulması konusunda belirli güç lükleri de beraberinde getirmektedir. Diego Garcia Adası, Afrika ve Asya kıtalarmın Hint Okyanusu' na bakan bölgeleriyle, Ortadogu' daki zengin petrol yataklarını clenetleyebilecek dunımdadır. Amerika Birleşik Devletleri, îngiUzlerle varılan bir anlaşma uyannca, dokuz yıldan beri Ada'dan ba« haberleşme kolayhklan saglamaktadır. Amerikan Savunma Bakanlığı' nın resmi olmayan sözcüsü du • Amerikan Savunma Bakanlığı raporuna göre, Diego Garcia adası; Ortadoğu petrol yataklarını denetlemek için gerekli kolaylıklara sahip. • Hint Okyanusundaki yeni deniz üssü 108 milyon dolara mal oLacak. "Ortadoğu petrolünü guvence * altına almak için Diego Garcia üssü gerekli,, RFRIKR HINT okyanusunımundald «U.S. News and pöstermefctedlr. Amerncan Kon• Savaş gemüerrnin mebilec*World Report» dergisi, Vietnara gresi bu miktann 18.1 milyon gl 4000 metrellk bir pist, dan atıldığı bir dönemde Amedolarlık bölümünü »imdiden o• Savaş gemilerl İçin ikmal rika Birleşik Devletleri'nin Hint naylamıştu. ve bakım yapılacak llman kolayOkyanusu'nda bir üs kurmak ko Diego Garcia'mn Amerika"3ra ha 1 * , nusundaki girişimlerine dikkati berleşme kolaylıklan saglayan • Yakıt deposu. çekmektedir. Amerika ile Ingil tesislerinde bugün 430 Araerikan Öte yandan, Diego Garcia'da tere arasında, Diego Garcta'nm personeli görevdedir. Amerika bir deniz üssü kurulmasının tepuçak gemilerinin yanaşmasına ile Ingiltere arasmda görüşme kileri Amerikan Kongresi ve Seolanak saglayacak duruma geti ler tamamlandığında ise, Diego natosu'nda sürmektedir. Senato rilmesine ılişkin görüsmeler şu Garcia üssünün genişletilmesın çogunluk lideri Mike Mansfield, sıralarda sürmektedir. de 600 Amerikan personelinin Ada'da kur ^ak deniz üssünün Amerikalı uzmanlar tarafmdan görev yapacagı büdirilmektedir. Sovyetler E .ıgi üe Amerika Bir yapılan hesaplar, Diego Garcia' Kurulacak deniz üssü, Amerikan leşik Devletleri'nin Hint Okyanuda kurulacak Amerikan üssünün Deniz Kuvvetlerine şu olanakları su nda bir silâhlanma yanşına 108 milyon dolara malol' iğını sağlayacaktır: girmelenı.e neden olacağını öne •ürmüştür. Mansfield, bölgede taraflann karşılıklı olarak silâh sınırlandınlmasına gitmeleri konusu görüşülmeden böyle bir girişimde bulunmanın yanlıs oldugunu belırtmiştir. Diego Garcia'da kurulacak deniz üssüne gelen tepkilerde ayrıca Amerikan donanmasının kapasitesi üzerinde de durulmuştur. Yeni kurulacak üsle birlikte «üç Okyanusta bulunan bir donanma» dunımuna geleceği ifade edilen Amenkan donanmasını güçlendirmek için inşa edilecek yenl gemilerin, 3 milyar dolarlık Diego Garcia'da halen 430 Amerikan personeli var; ABD ile İnçiltere ırasuıda •'örnsmeler tamamlandıfı raman, üssün '«ıislrtilmesirjde J00 ABD personeli eörev vapacak The Times,,a göre Denktaş, adını koymamakla birlikte Kıbrıs'm taksimmi istiyor Muhafazakâr eğilimlî <The Times», 12 ekim seçimlerine dek rürkiye'nin tutumunu değiştirmeyeceğinj belirtmekte, adanın taksimini «Uluslararası bir skandal» diye ni teleyerek İngiltere'nin Kıbrıs sorununda ağırlığını koynıamasıru eleştinnektedir. înglltere'de ynyımlanan «The Times» gazetesinde «Kıbns'm de facto taksimi» baslıgı altında çıkan yazıda Rauf Denktas'm ashnda Kıbns'm tsksimini istedigi ileri sürülmektedir. «Viyana görüşmelerinden sonra Glafkos Klerides Kıbns Türk lerin agustos sonlanna kadar Kıbrıs buhramnm genis kapsamlı cözümüne ilişkin bir plan sunmayı vaat ettiklerini söylemisti. Ankara'da ise bunun aksi iddia edümiş ve aslmda Rura tarafmm istedikleri toprakları gösteren SUNDAY TIMES: 'ŞILİ'DE İŞKENCELER ACIMASIZ BİR BIÇIMDE SÜRUYOR,rr • Başkan Allende'ye karşı gerçekleştirilen kanlı darbenin ikinci yıldönümünde Şili cezaevlerinde 5500 siyasal tutuklu var. Perşembe günü Şili'de General Pinochet'in, Salvador Allende'ye karşı gerçekleştirdiğı darbenin ikinci yıldon.ımuuur. «Tııe Sunday Times» gazetesinin Santiago muhabiri, bu süre içinde Pinocnetın baskı rejiminin sertliğinder, hiç bir şey kaybetmedığini ve ışkencelerin acımasız biçimde sürdüğünü bildiriyor. Muhabir şöyle devam ediyor. «Santiago'da hâlâ gece 1 ile 5.30 arasında sokağa çıkroa yasa. ğı var. Ancak gazeteler bu perşembe günü Pinochet darbesinin ikinci yıldönümü dolayısıyla sokağa çıkma yasaguun kaldırüacagım gösterişli biçirnde üân ettiler. Ne varki, baskı rejimi ile ekonomik güçlüklerin altında bunalmıs olan Şili halkı, bu habere pek önem vermedi. Allende'nin devrilmesinden lki yü sonra General Pinochet rejimi bir yandan insan haklarım kısıtlamaya devam ederken, öte yandan da • ülkenin ekonomik sorunlarına çözüm bulmaya çsbalamaktadır. Pinochet, birincl mücadelesinde tam başarıya ulaşmıştır. Polis rejimi, gizli tutuklamalar, ve işkence yollan ile bugün Şili'de insan hakian diye bir kavram kalmanuşur. Ancak ikinci sorun, yani ekonomik durum, baskı rejimi Ue düzeltilemedjğinden, ŞU1 hızla yokuş aşagı gitmektedır. Güvenilir kaynaklardan bildirildiğine göre, ŞUi'de bu yüın b*$larında tutuklama kampanyasında bir düşüş olrnuşsa da, son ajrlarcia kampanya tekrar şiddetini arttırmışıır. Pinochet, temmuz ayında BM İnsan Hakian Komisyomı heyetinin Şili'de inceleme yapmasına izin vermemiştir. Geçen ay bir hafta sonunda, Santiago Üniversitesinden 48 öğretmen ve öğrenci toplanmış ve bilinmeyen bir yere götürülmüştiir. Bu arada sendikalara karşı yıldın kampanyası da sürmektedir. Temmuz ayı sonunda, bakır işçileri sendikasının 9 üyesi izinsiz toplantı yaptıklan gerekçesi Ue tuıuklanmıştır. Tutuklama kampanyası baskent Santiago dışında da, yoğunlaşmaktadır. Son tahminlere göre, ülkede halen 5.500 kişi siyasal suçlardan ötürü cezaevlerinde bulunmaktadır. Santiago'daki bazı gözlemcilere göre, Cunta, darbenin ikinci yıldönümünde bazı çevrelerin sembolik bir direnişe geçerek, dünyanın dikkstini çekmek; isternesinden, çekinmektedir. Cunta'nın en taîla çekindiği çevreler ise Üniversite üe sendikalardır. Bu nedenle son aylarda bu iki çevreye karşı baskı kampanyası büyük ölçiide yogımlasmıştır. Pasifik'te ABD ile Sovyetler arasında amansız bir casusluk savaşı sürüyor fT>ış Haberler Servlsl) Moskova ve Washington'da yoneticiler detente'tan söz ederken Pasifik Okyanusunda ABD ve Sovyet donanmaları arasında amansız bir casusluk savaşı sürmektedir. AmerikaIılar bu savaşta özellikle CIA ve milyarder Howard Hughes'in ortak gemlleri olan .Glomar Explorer> adiı casus gemisinden yararlanmaktadırlar. €Glomar Ezplorer» ABD'nin batı kıyısmda deniz diplerini tarayarak Sovyetlerin yerleştirdikleri casusluk aygıtlarını toplamaktadır. Son aylarda iki süper devlet de diğerinin kıyısı 5akınlarında deniz diplerine bu tür casusluk aygıtı yerleştirerek haber almaktadır. •Glomar Explorer>, bilindiği gibi geçen yıl Hawal açıklannda batık bir Sovyet denizaltısını çıkararak üne kavuşmuştur. Bu geml şimdi ise Sovyetlerin deniz diplerindeki haberleşme araçlarının bulunup, çıkartılmasında kullanılmaktadır. Geminin olaganüstü bir kaldırma gücü vardır. Gemide bulunan 600 tonluk «HMB1» salı, deniz cLpKnne üal makta ve buradaki aygıtlan yukanya çıkartmaktadır. Salın büyük kaldırma gücü, geçen yıl batık Sovyet denizalusmın yukarı "Kamboçya devrimi ulusal nitelik taşır; kimseyi taklit etmiyoruz,, toplanan bloksuz ülse ler konferansına Kamboçys Başbakan yardımcısı İeng Sarv de katümıştı Gözlemciler bu oluşumu Pnom Pen rejiminin o ı süredir içinde bulunduğu yalnızlıktan kurtvUup, uluslararası ilişkileri güçlendirmek ıstedıgşeklinde yorunüamışlardır. Kamboçya'mn üç güçlü adamlanndan biri olan İeng Sary ile «Newsweek» dergisinin yaptiğı bir görüşmeyi özetıe okurlanmt xa sunuyoruz. SORU Pnom Pen'i ele jeçirdikten sonra, niçin blrlikleriniz kenti boşalttılar"? 9 CEVAP Bunun Jd nsaeni vardı. Birincisi gıda sorunuy du. Pnom Pen'de iki milyon ın san bulunduğunu sanıyorduls. Kente girdiğimizde bu rakamı» 3 milyon olduğunu gördük. >M rekli gıdaja kente getirme oıanağım»z bulunmadığına göre. halkı gıda middelerinin bulunduğu yere götüriue yolunu seçtik. İkinci neden, CIA ve eski Lon Nol rejimi yandaslannın zaî<irimizden sonra gıda sorununu fırsat bilerek iarışıklık çıkar* caklan yolundaki bir gizli plâlîlarını ele geçirmemizdi. Pla:ı. bizi beyaz banş bayraklanyla karşüayan Lon Nol birliklerinin gerçekte silâhlarını gizlemiş olduklannı. aynca kadın, içid, ve kumar gibi yollarla birliklerimizi ruhen zayıflatmayı amaçlamakta olduklanm açıklamaktaydı. SORL" Pnom Pen bugün de boş mudur? « CEVAP 100 bin kişi ken te dönmüş olup, diğerleri de on lan izlemektedir. iSteyen, Pnoro Pen'e dönebüir. Gıda sorunu da çözüm yoluna girmiştir ve iyı bir pirinç ürünü beklenmektedir. SORC Geçtifimiz mays aradyo istasyonlarından öğren dim. Yerel komutanımızı Pncn Pen'e çağırdık ve Mayaguez'» el konulduğunu doğruladı. "lavjguez'i vakit geçirmeden serbest bırakmak kararını aldık; yere, komutanımız Sihanoukville'e dötı dü ve mürettebatı serbest bıraktı. Yalnız, kararımızı a: cak ertesi sabah radyodan bildirdik Û sabah, Amerikan KUVTI ler: Sihanoukviüe ve Ream'ı bom bardıman ediyordu. Kanımca, Mayaguez karasjiarımızda olduğu için yerel komutanımızın gemiye el koyma fca rar: doğrudur. Ayrıca gemideki radyo donatımı Mayaguez'in Dir casus gemisi olduğunu açıkça ortaya koyuyordu. SORV3 Hükümetiııiı Âam b»çya'nın Budist dinine sayçüj mıdır? • CEVAP Herkesin >ıınl inançlarma karşı saygılıyız. Ya salara karşı gelmedikten sonra herkes inançlarmda serbesttır Kamboçya Başbakan Vardımcısı lenç S«rj (sağda) : cDaha bir çok sorıınlarımız var..» ( i t Faşist Diktatör Pinorh ( fjşkcîKf.. işkence.. Işkence.. Her durumda, şurası bir gerçektir ki Şili'de baskı rejimi müesseseîeşmiştir. Bu rejimin merkezinde ise, halka dehset salan gizli polis örgütü, DEvA bulunmaktadır. Santiago'daki tutuklamaların en az yansınm DİNA ajanları tarafmdan yapıldığı bildirilmiştir. DİNA tarafından tutuklananlar arasında siyasal mahkumlara İse özel işkence yapılmaktadır. Bu arada bazı tutuklulann işkenceye dayanamayıp öldükleri bildirilmektedir. ı~' i:aı:a kacter once, Herrera Maungupz adlı bir ö|retmen DİNA tarafmdan alınarak ev hapsine konmuştur. Herrera bir fırsatını bulup. eşine mesaj iletmiştir. Genç öğretmenin bildirdiğine göre, feci şekilde dayak yemiş ve kulakları ile. tenasül uzvuna elektrik şokıı uygulanmışur. Herrera bu mesa.u karısına iletmesinden iki ~; cn nn > öimiî« vp resedi DİNA ajanları tarafmdan götürülmüs LONDRA'DA 30 BİN KİŞİ IŞGAL,, ETTİKLERİ EVLERDE YAŞIYORLAR ellerinde mahkeme kararı olmadan bu işgalcileri, yerleştikleri evlerden dışan atma yetkisi bulunmamaktadır. Tatilden dönen bir İngiliz ailesi, kendilerinin bulunmadığı sırada villalannda çok savıda «İşgalci.nin yaşamış olduğunu, bunların duvarları kırlettiklerini. evdeki yiyecekleri tükettiklerinı. havagazı ve telefonu dilecliklerin ce kıülandıklarını söylemiştir. Londra'daki işgalcilerin birbir bir hartta geürmeye söe verdigi belfrtilmiştir. Aslmda Klerides'in bfiyle bir söz verdifti kuskuludur. Zira Kle rides'in Makarios'tan izin almadan böyle bir vaatte bulunma yetkisi voktur. Makarios ise. henü? iki bölseli fprterasyon tezini kııhu! etmis degild'r. Rauf Denktas'a göre ise Viyana anlasrnasîndtı iki taraf da birbirine harita sunmayı kabul etmisHr. Denktaş bu hükme uymaı^ıklan için. Rumlan eleştirmistir Ancak Denktaş kendi verdiSi sözü de tıtmamıs ve agustos ayının sonuna kadar Rumlara ayrıntılı bir plan sunmamıstır. Denktaş sadece Hürrivet gazetesine, New Tori'.'ta öne sürecegi pörüşleri belirten bir demeç vermiştir. Denktaş'm deme cinde belirttigi görüsler hakkmda iyimser olmak çok güçtür. Denktaş federal bükümere sadece dıs politika ve yabancı ülkeierde femsil konulannda tam ya çıkartılmasında hayati rol oy ya da Los Angeles'l kolayca nükyetki tanımaktadır. Denktaş gernamıştır. leer fuze ile imha edebüirler. çi bir Kıbns Cumnuriyeti OrduYetküilerin belirttiklerine gö Bundan ötürü Washington bu yıl sunun kvırulmasını kabul etmekre ABD ıialen barış zamanmın denizaltılara karşı savaş progratedir; ancak bu ordu iki topen yoğun denizaltı faaliyetlerin mına yüzlerce milyon dolar yatırlumdan »şit miktarda askerlerde bulunmaktadır. Gene ABD mıstır. Amerikan Donanma Baden oluşacak T ordunun Rum yetkililerine göre, Pasifik Okya kanlığı, deniz diplerinde üstünlüve Türk askerleri Kendi bölgenusunda Sovyetler denizaltı ve ğü Sovyetlerden almak amacıylerinde ayn ayn üslenecektir. silâh bakımından Amerika'dan la halen 100 tane proje üzerinde Federal polis konusunda ise daha güçlü durumdadırlar. çahşmaktadır. Sovyetler BirligiDenktaş, bunlarrn kendl bölgelenin 340 t?ne depı>n;MM olup, Bir savas sırasmda Sovyetler rinde hizmet etmesinl ve iki top Pearl Harbour. Kaliforniya'daki bunlardan 110 tanesı nüklear lumdan eşit miktarda polis topVanderberg üssü, San Francisco güçle çalısmaktadır. lanmasmı istemektedir. Denktaş, .büyuk miklarda» Rum'un Türk bölgesir yerleşmesini kabul etmekte. ancak • Kamboçya'nın üç güçlü adamından biri bunlann Türk yasalajına tabi olmf.lnn gerektiğüıi ifade etmekolan Başbakan yardımcısı îeng Sary, eski tedir. denktaş ayrıca., bir miktar Türk ve Yunan birlıklerimn rejimin subaylarmın tanmsal işletmelerde Ada'da «Kıbns'ın bağımsızlığının teminatçısı» olarak kalroalaçalıştınldıklannı söyledL rını önermektedir. Başka bir deyimle Denktaş, admı koymamakla birlikte taksim istemektedir. • Pnom Pen'in ele geçirilmesinden sonra halRumlar bu önerüeri kabul •kin kentten uzaklaştınlmasmın bir nedederlerse. bir kısmırun Türk bölgesindeö evlerine dönmelerüıe nini Başbakan yardımcısı şöyle açıkladr. izin verilecektir. Yanı Rumlar bir olup bittiyle karşı karşıya getiri «CIA'nın gıda sorunundan yararlanıp kanüyorlar ve biliyorlar ki. bu olup bittiyi kabul etmezlerse Turkler şıklık çıkaracağına dair gizli planlan ele yine tek taraflı hareket etmeye devam edecektirler. geçirmiştik.» Bu durumda Kıbns Rumlan mn baskı altında görüşmeye zor landıklan yolundaki şikâyetlerini haklı karşılamak gerekir. Rum lar bundan ötürü B. M. kararlan nın uygulanması İçin uluslar arası sahnede yardıro bekleraektedirler. Rumlann uluslararası toplumdan yardım istemek zorunda kalmaları îngiltere ıçın de utanç verici bir seydir. Zira ingiltere onbeş yıl önce Kıbns'm Pagodalar (Budist tapınaKlan) lnidır ve halk ve Parlamento tm toprak bütünlüğünü »e bağımsızlığım garanti etmiştir. Oysa, ibadete açıktır. rafından yargılanmıştır İngilterenin adalarda birlikleri ve SORU Difer ulkelertien r*r uçaklan oldugu halde bu garanti SORU Düsjük Lon Nnl rr dım kabu) edecek •nisiniz? bir işe yaramamıştır. İiminin stıbayları ne T»pıvorl»r? • CEVAP Savaştan sonra îngiltere Dışişleri Bakanı Cal• CEVAP Tanm büyük somnlar meydana Mk laghan'ın Türklye'ye diplomatilc katkıda bulunmaktalar. mıştır. Örnegin uluslararası 0"4 baskı yapıLması konusunda ağır yaşamımıza içtenlifce Katılırıaı ta hizmetimiz yoktur. Oost Ul lığmı koymaktan kaçınması tar sa, onlan bağrımıza oasmava na kelerin yardımını. tııçbir nsuı zınz. öne sürmüyorlarsa kabul «le^» tışılacak bir davranıştır. Callaghan herhalde Türkiye'nin bugünSORö Eski BasbaKan LMIH ğiz. Devrimimiz Kamboçya u'»i kü iç durumunda dıplomatik bas Boret ölmtiş müdür, vaşıyor mu? sal karakterine dayanmairtadır kmın ters tepki yaratmasından Kimseyi taklit etmiyoruz. • CEVAP Ölii ya da canlı çekinmektedir. Gerçekten 12 her iki durumda bir vatan ha(Dıs Haberler ServU) ekim seçimlerine Kadar TUrkiye" nin tutumunu değiştirmesı beklenemez. Ancak bu da. Kıbns'ın taksiminin Düyük bir uluslararası skandal olduğu gerçeğini hiç bir zaman unutturmamahdır.» (Dış ttaderlpr Scrvlsi) ek harcama gerektireceğl, bun lann bakımının İse yılda 800 milyon dolara malolacagı belirtilmiştir. Askeri yetkililer Diego Garciadaki üssün lojistik açıdan büyük önem tasıdığına diklcati çekmişlerdir. Amerikan askeri yetkilileri bölgede silâhlann sımrlandınl ması konusundaki bir soruvu yanıtlarken, «Hint Okyanusu'nun arındınlmasını düşünmediklerini, böyle bir gelişmede Sovyetler Bir liği'nin kazançlı çıkacagını» söylemiçlerdir. (Dış Haberler Servisi) Boston'daki ırk çatışmalarında 80 kişi tutuklandı BOSTON bostonöa beya» ların çoguıilukta olduğu mahallelerde ırk çatışmalannın yeniden arttıgj bıldırünı^ktenır Associated Press ajansının haberinde, akullann vcm ı£ıeum yılına baslaması nedeniyle, okul otobüslenne zencıleruj ouıajönıesi koousunaa çıkan çatışmalar sonucund» 80 tuşıain îututlandığı bildirilıneiJtedır. Bu arada çok savıda anne beba claylar nedenrj'la çocuklanrn okula göndermtjmişlerau Zencilerle beyazıann aynı okullarda oğretuu. gormelori ıçın geçen yıl yapuan çaiivu^lur sonucunda, 17 bin zcna ögreccınin Boston kenn ve ^ fc: ">on nteıılrtan (UVınde LONDRA Londra'nın varlıklı mahallelerüıden çok sayıda villa ve apartman katırun işsizler, avjaşlar, üniversite öğrencileri, kadınlar ve çocuklar tarafından «işgal edildigi» bildirilmektedir. Alman DER SPİEGEL dergisinin haberine göre, sayılan 30 bini bulan bu işgalciler, döşenmiş villalara. ya da sahipleri tatilde bulunan apartman katlan