Katalog

fitf urk ışçı hareketınde ügınç gelişmeler oîuyor Gunden gune berraklaşan slyasal akımlara koşut bır yenı duzen oluştunıyor işçl suufıtnız. Bu değışim Büıeci tutarsız ve dengesız kuruluşlan sarsmaya başladı. Işçi sınıfına yon venne ilkelliğıne dayanan sag denge iyıden lyıye bozuldu. Bu denge tlzennde durmaya çalısan sınıfsal tutarsızlık beUi ki sürmeyecek. Işçı smıfımız Türk toplumuna ozgü csımfsal'dan« Turkıye'ye özgü «sorunsal'ı» belirleyen ışlevı yüklendi artık Büyük kitlelerl llk asamadakı demokratık gbroler içın bır araya toplayan bUınç onee oluştu, sonra çagctag düzeye ulaştı, daha sonra Turk toplum gerçekleriyle bağdaşarak çağ'ı da aştı. Turkiye'de demokrasinın büyük şansı böyle bir olusuma sahıp bulunması, gucünü ondan alması, varhgını ona dsyandırmasıdiT. CUMHURÎYET 12 Temmuz 1978 T OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Türkîş, Disk ve Yeni Uf uklar Faruk ERGiNSOY OLEYÎS Hukuk Danısm&n sendikalar bile, Oyelerl lçtn, toplu sozleşme 1Iİ9kıleri dışında, sıyasal sosyal anlarru olmayan orgıitler halıne gelmıştlr. Bu durum, gerıcl güçlerle çıkar ittıfaklan kurmanın Işçi hareketl içındeki kaçmılmaz sonucudur. Değınılen ittıfakm doğru siyasal çizgldea saptnakla es anlama geldiğıni de özellikle belırtmek gerekir. Bugünkü Türk îş yonetimi, genel kurulda oy çokluğuna sahip üç beş sendıkanın sağcı zorbalığını yansıtır Bu yargıda haksızhk ya da aşınhk yoktur. Nedense, Türkîs ydnetimlne bu karakteri veren sendikalann üyeleri de söa konusu yonetıme büyuk çogunlukla karşıdırlar. Demek kı Uvesi ıle yönetıcisi birbirinden tamamen farklı duşünen bır sendıka turü oluşmuşttır Türkıye'de. Sendıka içi demokrasl kurallannın işlemejışi nedenıyle bu oluşum engellenememiştır Gerçekten de değınılen orgütlerin yonetıml dar bır çıkar çevresi içınde bıçımlenmektedır. Bu konuda işçının oyu etkısızleştınlmlştir. Parasal guç iktidan tayın eden bgeler arasında ilk sırayı almış, sendıka tüzükleri delege oyunlannı sıyaseti blle kıskandıracak ölçulerde gehştirmıstır. Bu nedenle bır sendıkanın yonetimini degistırmek ulkenın sıvasal ıktıdannı değıştırmekten daha zordur Turkıye'de sendika sayısınm çok luğu da bu özelhgın kaçmılmaz sonucudur. Çünku ışçı ıçın yeni bır sendika kurmak, bütün guçluklenne karşm, sendıkasının ydhetimıni degiştirmekten yıne de daha kolaydır. Bunun ömegıni, üye sayısının yuzbirüeri aşması ıle bgünen baa aendıkalann yaşadığı dramda bütün açıklıgıyle gormekteyız. Bu gldlsle TUrkîs bir yerde elbette duracaktı Durdu da. Şımdi genleme donemi başlamıştır. Önce durgunluğu sonra da genlemeyi yaratan etkenler çokar çevreleriyle kurulan ittıfaklardan doğduğu içta, bu çöküşü engellejebılmek de artık olanaksızdır. Uzun suıedır Tiirkîşteki olumsuz değışimi durdurmaya çalısan, bu yolda savas veren sendıkalar birer bırer anılan örgutten kopmaya başlamışlardır. Işçi hareketimızın demokratık »nnıf mucadelesınde canlı bir kurulus olan, fıkır ve eylem bırlığıni başanyla yurüten OLEYİS ve Genel îş gıbı sendıkaların bu yoldaki açık tutunüan ügınçtır. Buyük üye sajısma sahip ve daha bnce «sosjal demokrat hareket. ıçinde yer almış otekı TarK îş sendıkalan da, umaxs« bir girışimın sonuçlannı herhalde daha fazla beklemeyeceklerdır. Önümüzdeld günler bu açıdan yeni olaylara gebedir. Tiırk Iştekl bu olumsuz gellşime karşılık DİSK'ın son kongresi ile somutlaşan tutumu işçi hareketımizde yepyeni bir kompozısjon yaratmıştır. DÎSK yönetimi, iççilenn demokratık mücadele içın en guçlu etken olmalannı sağlayacak tercıhl ile en dogru sıyasal tutumu jansıtan konfederasyon olma niteliğıni kesın bır bıçunde ele geçnmiştır. Eu durumda sendıkal saflaşmanın yeni bır duzenlemeye yonelmesı hem yararhdır, hem de sorunlu olmuştur. Gorünen odur Id, 7\irkîs gıderek sagcı st Toplum böylece başını alıp çag değışimlerlBS yonelmce bazı durağan iktıdar çevrelen korkuya kapıldılar. Gıderek kokenıne yabancılaşan sendıka yönetimlen de bu çevre lçınde yer aldılar. Işçı üe sendika yönetıml arasındakı zorunlu bağlar koptu. Sag sendıkacılık denen, sıyasal sosyal doğa'ya aykın bır anlayış, kapalı ıktıdarlara ozgıi dramı Işçi harekeö içınde tekrarlamaya başladı. Bu oyun lçinde sol üımlıaşın tuninde nitelendirmelerle bölünmek ve bır «aşınlık korkusu» yaratılmak lstendl. Bu korku geregınde bır sılâh olarak kullanılacaktı ama sanırız hesaplar pek tutmadı. Çunkü sol"un kotusü yoktu. Sol"un ütopik olanı, toplumsai gerçeğı gozetmeyenl vardı, sol'un gerçekçl olanı vardı ama kotüsü yanl insana ve topluma karşı olanı yoktu. Bu nedenle, sol bolünmelerden yararlanarak kıtlelerl ve ozellıkla lşçi sınıfını yarııltma olanaklan alabildıgıne sınırlanmıstı. îşte bu gerçek ve gelışimleri anlayamayanlar gıderek bütun bütun çag dışı kaldılar. Ne var kl yönetme tutkusundan kolay vazgeçilmıyordu Üstelık bu tutkunun cayüması zor ve tatlı bır madde yapısı vardı. Yönettıklerl kitlelerın gerisınde kalanlar bu «engfnligi tehlikede gorunce daha blr içlenne kapandılar. Aynı kayguyu güdenlenn arasındaki çıkar bağlan Jtoyu laştı Çıkarcı ılışkılerden dogan nrmiiir bırlıgi ile çoğunluğun ülkucü beraberligl arasındakı çelışkı daha bir yoğunlastı. Turkîş'ın gunden gune enmesine karşılık DİSK'ın her geçen gün bıraz daha güçlenmesıni yukardakl yalm gerçeklerln ışığında degerlendırmek gerekır Türkîş yonetiml artık tabanından kopmuştur. Türklş yonetımıne egemen yasal akıml&n kosut blr Brgftt olacaktır BBvle bır örgüt, kamu sektörü yonetunlndeki ışjerle r.ne dayanan sendikalan ile, varhğnu bır sure daha göturebiUr. Ne var kl, kamu sektorünün kendislnl gerek yönetiminde, gerekse ışleyiş dtlzeninde yenıledığl bir siyasal iküdar donemmde bu temel de sarsılacak ve hatta yıkılacaktır O zaman Türktş, gınıfsal bılinçten ve sıvasal tercıhlerden yokstm bir kesımın tist örguttl olarak daha da sıhkleşecektır Kendinl boyle bır geleceğe tutsak eden örg\itte, devnmcı karaktere sahıp sendıkalar, gostermehk gınşımlerle oyalanamaz. Nıtekım Genellş, tzmır dırenışinın etkinligını saglayan kurulus oldugu halde ve olaydan çok kısa bir süre sonra, Türk îş'ten avnlmalrta tereddut etmemiştir. Ve dune kadar, TürkIs yönetimi Ile kardes kardes islerini yüniten sermaye çevreleri bugün o yönetime ne denlı şıddetle saldırsalar, ofkelerının gerçeklıgıne ışçıyl ınandıramayacaklardır. Çunkü artık Türkİş içındeki savaş bıtmiştır, çünkü artık Turklş'in yen kesınlıkle bellı olmuştur ve artık yeni bır sendıkal saflaşma donemının koşullan vardır ülkemızde. DİSK'ın gehşımmi sadec« CHP'yi desteklenuş olmasına ve büyük çoğunluğu CHP yanlısı olan isçilenn bu nedenle DISK'e ilgı duymalanna bağlamak dogru olmaz. DİSK, asıl tercıhini sınıfsal anlayışını demokratık ükelere dayandırarak yapmıştır. Gerçekçi sol"u iîtopık sol'a yeğleyen bır tercıhtır bu. Ve doğal oluşumunu sürdürdüğünde doğru sivasal tercıhlen de DİSK eyleraine verleştırmıştır. Şımdi yapılması gereken iş zırvede beiıren bu açıklık ve bolünuşü sendıkalar tabanına vav maktır. Bu geUşım, demokratık mucadelemn ılk aşama olacağı sureçte yeni bır sol bolunmeden sakınmalıdır. Çünkıl duygusallıktan annmıs ve bılınçlenmış butun sol çevreler içın demokratık mücadelenin hedefl aynıdır. O halde, genış çerçevede avnı sıyasal goruşü pavlaşan ışçı örgutleri, konfederasyonlar duzeyındeki berrak bolunüşe uygun bır duzen içınde saflannı almabdırlar. Bu yoldaki gelisımleri kolay laştırmak, karşılıklı anlayış içınde davranmak butün devnmcl sendikalar ıçın kaçmılmaz gorev olmuştur. Sol'un iç dtızeni için tartışacak duruma geldığımız gun yanı demokratık hedefler perçekleştıgtnde bu tartışmayı da yapacağız elbet Ne var kl «u gunun parolası tektır: Demokrasl ve Devrıme inananlar, blr arava! Eskimolar Gibî... aşlanan esklmolan nıak blr yere göturüp buzlann arasına bırakırUrmıs... Vanma biraz vfvecek fçecek korarUrmı;, îlmeden Bne« son lokmanm tedıns varstn dtve Sonrs aelâmlafip avnbrlarmı^. Taşb esldmo, bnzlu ver. puslıı pök ve sognk doeamn ortamnd» öliimö beklennis; herkesten uzak, nmutsnz, ve çaresiz . Y ANAYASA ÇİZGÎSİ OKTAV AKBAL Evet Hayır Tek ek partl donemmde okullardakı ders kıtaplan «tek Kitap» sıstemme goreydı. Serbest basıma bırakılması yine tek partı zamanında 5429 sayıh \e 6 6 1949 gunlü yasayla olmuştu 1950'den sonra her oasamaktaKı okullarm kıtaplan çeşıtli jazarlarca yazıldıkları halde nedense yalnız oğretmen okuUan kıtapları tek kıtap düzemnde kdimıstı. Bu okullann ders kltaplarını yazanlar Bakanlık Uen ge» lenlen ya da es dost olduklan içın tekelden çıkarümadıkıan çok soylendı. Tek kıtap sıstemınde BaJcanlıi zaman zaman sozde komısyonlara da ders kıtaplan yazdırdı, ama bunlar da venmll nimarii Çunkü çok iyı bihyoruz kı «bır komısyon tarafından yazümıştır» denılen kıtaplann hemen hepsı bır Hsüıin ürünüdür. Komisyon, bır kışıye bırakmış, ötekıler de gostermelık kalmıştır. Serbest basıma bınüalan okul kıtaplan çoğaldıkça da soylenme ler, sızlanmalar baş gostermıştır. Bunların başında esonomık tasa gelıyordu. Bu nedenle de son zamanlarda tek kıtaba dogru bır egüım \e yonehş belırdı. Okul kıtaplannm serbest ba Kitabın Sakıncalarj OKULLARDA TEK KıTAP SıSTEMİNE DÖNÜŞ, YARARDAN ÇOK ZARAR GETiRECEKTlR. BÜTÜN SAKINCALARINA KARŞIN YıNE DE ÇOK KıTAP SıSTEMl EN GEÇERIİ S1STEMD1R. Yukanda soz konusu ettıguniz sakmcalar gıderılırse, bağlı kalınacak llkeler iyi saptanırsa öır smıf içın kitap yazan kunselenn anlayışlan da birlesecek demektır 3) «Istekler karşüanamamakU, okuüar kıtapsız kalmaktadır » Okullar tatıle gırmeden kıtaplann seçılmesı ve bunların Bakanhkta toplanarak yayıncıva bıldınlmesi gerekır. Yajıncı da ders yılı başına dek hazırhgını yaparak gereken sayıda kıtap bastıracaktır. Ne kı, okullar açıldıktan sonra kıtap ıstenırse elbet bir sıkıntı başgostenr. Ger çek su kı, Bakanlık bıle kendi bastırdığı ders kıtaplanndan kımılerinl ocak ayına dek okullara gonderememıştır zaman zaman.. Üstelık, ders kıtaplan lıstelerini kapsayan «Teblığler Dergısı» yayımınm mayıs ayı başına yetıştinlemeyıp tatıle kaldığı da olmuştur. 4) «listeye gıren kitaplar blr daha Hsteden çıkarılmıyor. Bu da kitap sayısmı arttınyor» Okul kltaplan Uç yıl içın kabul edildiğl gibi yöntem ve bügi bakunlanndan yetersiz olan kıtaplan Bakanlık, sürelerl dolmadan listeden çıkartabilir. Boyuna kitap kabul ediliyorsa, bunlardan bırçogu begenilmiyorsa, Bakanlık görevinl yapmıyor demektir 5) «öğrencüerden blr kısmına parasız kıtap verebılmek» dü şüncesi ise büsbütUn tutarsızdır. Çunkü yayıncmın bıraktığı iskonto bu gereksınmeyı sağlayabileceğl gibi Bakanlık buyuk blr yuk altına girerek bütün kıtaplan bastınp dağıtacak yerde, en uygun gördügü serbest basımh kıtaplardan seçer ve parasız verir. T u mektubu Mrlikte okuyalım•Ben Pons Enstıtüsü mezunuyum Dort yıl polıs örgütunde çalıştıktan sonra askere gıttım Bırkaç ay sonra asıl işıme gerı doneceğım Ne yazık Kı bu donüşum ayrüişım gibi olmayıcak Nedcnme gehnce Ben aynlırken Asılturk vardı örgütıjı basında, donerken yıne o rar. Ama daha yukandakl makamda sayın Ecevıt vardı, şimdl Demırel var1 Bu değişikhgın sadece isımden olrnadığını, o isimlerl taşıyan bireylenn kafalan bakımından bııbmne benzemez kişiler olduğunu büıyorsunuz. 5 Enver Naci GÖKŞEN ruklar, kısıtlamalar getırmez, kltabın kendısi geUrtr. Çogalan ders kıtaplan arasmda en doyurucu, en uygun ve olgun olanı, en tutulanı bir gün öteld kltaplan bir kenara lterek tek kitap olma yoluna girer. Bızde de boyle bır davrams beUrmlstır son zamanlarda. nmı olabıhr. önemli olan bılgıdır. Ha o kıtapta, ha bu kıtapta bulunsun'. Ama Bakanlık hatır gonul güder, programa uymayan, yalın kat kltaplan da ders kitabı olarak kabul ederse suç kımln'. Bu çellşık durumlara çok rastladık. Aynı sınıfm aynı daldakı degısık yazarlann ders kıtaplan arasmda hacün ve içerık bakımlarmdan çok farklı olanlarmı gördük. Vapüacak iş, bır yandan eşıt kapsamlı kitaplar saglamayı ilke edinırken bu* yan dan da kimi ögretmenlerdeki kitap ve. yazar saplantısım gıdermek gerek. Çeşıtli nedenlerle belh bir yazarm kıtabmdan başkasını kabul etmeyen bgretmenm ıleri sürdügü gerekçe: «Başka kl tapta birçok eksik var. Okuttugum kitap daha başanlı » tşte Bakanlık bu tutarsızlıklan gıderirse bğretmen de boyle düşünmez elbet. Ama Bakanlık, her şeyden önce, bır sınıf içın eş değerde kitaplar kabul etmeli, yazanna gore davranmamalı; sonra da ogretmendekl bu düşimceyi sllecek yollar aramalıdır. 2) «Yazarlann değişık anlayışlanyla degısık kitaplar ortaya çıkmaktadır» Aradald farkı olaylar da yansıtıyor zaten Gün geçmiyor ki b'r olay çıkmasm ve ınsanı duşıindüımesın. Ûzetlemek gerekırse Iroam Hatıplılerle Komandolann orgüte alınması, kendıne bır yumruk vuruldu diye (belkı de kendı Cephecılen tarafından') Koruma MüdürünUn görevden alınması; Gerede'de memlekeön umuJu oîan bır lıdere yapılan saldınyı önlemek isteyen ve o 11denn korunmasıyle görevli bır başkomiserin (Mümtaz Karadumanı başka bu göreve atanmaaı; Diyarbakor'da olaylan yaratan gerçek suçlulan tesblt eden polıslerin cezalandırüması; gerçeklen yansıtan gazeteleri okuyan altı pousin ihraç edılmesı; plakasız taissl kullanon mılletvekilının oğluna yasal işlem yapan komıser rouavinıniD işten el çektırilmesi; îzmir Vali ve Emnıyet MüdürUnün merkeze alınması; Polis Enstıtüsunde okuyan gençJenn solcu fikırleıi benımslyor dlye okuldan çıkanlması ve bütün bu yasa dısı islemlere karsı tepkl gosteren Polis EnstitüsU Mezunlan Demeğl mensuplannın isyankar olarak nitelenmesi vs.. Biz Ensötülüler bu olaylann olacağmı daha 1969 yülannda görmüş ve okulda boykota gıtmıştık. Ne acıdır M, o MHHI^ blzl ne bir Örgüt, ne de bir basın organı desteklemıştl. Sonuç olarak üçer ay sürgün edilmiştık. Aynca dosyalarımıza birer kırmızı çizgi çekümisti. Şimdl aradan yıllar geçti. O zamandan farklı olarak gerçek pohslerl destekleyenler de var. Fakat bu yeterli olamıyor, olaylar dlziai sOrüp gidiyor. Bense şımdi düşünuyorum, örgüte dondüğüm zaman ae kadar ve nasü görev yapabUeceğımi. > Genç polia okurum soruyor: «Gerçekten, Atatürfc ülküsü yeniden canlıhğa kavusacak mı? Adı «ülkü» olanlar utanç duymayacak mı? Sokak başlannı tutmuş zorbalar yok olup yerlerinl sereflı polisler alacak mı' Siyaset pazarlannın, pa^ ronlann elinde bulunan dızgınleri kopacak mı'1 Vatandaş, «Bu, lste benim polislm» diyebılecek mi? Benim gibi gerçek polıslerın ytlzü fk?Bn("*nk' nnT» Türkıye'nln aydınlık yannlara doğru yurüdüğünü gosteren bir belge bu. Korukörune lkadarlann emır kulu gorevhler çağı artık kapanıyor. Bıhnçli devlet memurlan ıçin izlenecek tek yol, Anayasa'nın çizgısldır Anayasa'dır, Anayasa'j'a aylan olmayan tüm yasalardır kamu gdrevlılennin rehberı. Turk polisi, gdrevinln sorumluluğunu tasıyan yurttaşlar olarak yukardan gelen her buyruga boyun eğen birer robot değıldırler artık. Son günlerde gördüğumüz ömekler bunun birer canlı kanıtıdır. Adı bende saklı olan bu genç poüsın mektubu şu ya da bu «cephe»lerın Anayasa'ya ters duşen davranışlannın onayIanm3dığım gostenyor Dıyeceksıniz kaç kışi var boyle? tktidarların buyruguna kendmi bırakmış gorevlıler az mı' Bunlar herşeyı goze alarak yasa dışına çıkmaktan fcaçınmıyorlar yıne de E\et Anayasa çızgısinde yürUmej1 herşeyın başında tutan gorevlıler tam çogunlukta değü. Partlzaa lktıdarlar böylelenni her zaman buluyor, bulacak da . Ama kamu gorevlilen arasında sıyasal eğilimler dışında yurt, ulus, Anayasa sevgisi, bağlılığını kendine rehber edınenler de az değıldır. Her alanda umut verld gelişmeler var. Anayasa çizgisınl her zamanlunden daha çok, daha etkıll, daha sağlam bir kararlılık ve tutarlılıkla Izlemek istegı yurttaşlanmızda egemendır. Polıslennuz, özellikle bu meslek içın gereken eğıtımi, oğretımi gormuş olanlar, Anayasa çızgısıni yurunecek tek yol saymaktadırlar Vatandaş boylelerını gordufcçe «işte benim polısım» dı>ebılmekte, yannlarma guven dujmaktadır. Tek Kitap Gerekçeleri larak demokratık anlayıs, bırden çok yazan ve ögretmeol çalışmaya yoneltmek ve ogrencıyi çeşıtli ıcaynaıd&rdan yararlandırma gelıyordu. Asiında da çok dogru ve yennde bır anlayışü ama sıma birftkiima^ınria gerekce Or Politik ve l'ersiz Karışmalar Çok kıtap duzenının gerekçelen çok guzel, bılımsel ve toplumsai anlamlar taşıyordu, ama okul Jutabını kabul edecek olan Bakanlık, gıderek bırtakım poutıkalara alet olmaya başlaoı. Kıtapların duıyle uğraşır oldu. Yazarlara «$u su an Turkçe sozcuklen kullanma'» gıoılerde bav kılar yapüdu Iktıdann guruşio rıne uymayan yerlerın kıtaplardan çıkanlması ıstendı. Ornegın 27 Mayıs'm daha yuvarlak lauarla geçıstınlmesı buyuruldu. Dahası, bır tarıh kıtabı yazan, p o lıtıka yaparak, Lnonu'nun resımlerıni kıtapiarından kaldırdı sonradan. Bırtakım karşıdtsvrınıci duşunceler çıkanldı yazarlann karşılanna. Ataturk'ten ve devrımlerden soz etmenın bıle aısıtlanmak ıstendığı bır gerçestır. Nıtekım bır kıtap yazarına, o zamanki bır Talım • Terbije uyesı, Atatürk'u ışaret ederes «Tannlaştırmışsınız» demek ıs temıştır. Okuma lataplarına seçüen parçalardan kımıleri ve >azarlan, turlü kunıntularla, alaroa edumışlerdır. Bakanlı&> OKUI kıtabı olacak musveddelann mcelenmesını dışandan, lyakjn» bılınen kımselere vernııştır. Bu da beUi bır plana bagu olmaoı gından sonuç, denetleyıcinin egılımıne, istegme, daha dogrusu keyfıne göre, çok deglsik olmuştur. Şımdi, tek kitaba geçerken ıleri sürulen gerekçeler serbest basım gerekçelerinın tam tersidır. Vaktiyle çok kitap sıstemı övülurken bugün yenlmektedlr. Bu gerekçeleri söyleca ozetleyebıllriz: 1) «öğrenciler yer degiştlrtoce kıtap degiştirmek zorunda kahyorlar. Bir çocuk, sonradan kar deşınin kitabmı okuyamamaktadır» Burad» suç, çok kitap sistemi nm degü, yine Bakanhğındır. ÇünkU ders kıtaplarıru Bakanlık kabul eder. Bır yerde okunan kitap başka bir yerdekinin aynı degılse ne çıkar?. Kıtabm programa uygunlugu, yeterühğı Bakanlıkça onaylandıgına göre aynı sırufın degısık yazarlarca yazılmış ders kıtaplan arasmda an cak bır «uslup», blr anlatım ayı tlk bakışta acımasız bir kııral gibf förftnÜTor bn tmfeimo çoreneçı ama, çofu toplnm yaşlılanns aynı biçımde davranır. Kişi vaslandıkça kopır ve kopanbr çevresinden Sankl bir doğa yasasıdır îhtivarlavan kisinln ölmeden öldurulmesi. Sınemava heveslenmek, tivatro sevmek, pezmeve vonehnek. veni arkadaşlıklar kurmak, vaşama baflanmak, vaşlı kişide ayıp gÖTvJür; ve öıtijann çerresine prîrunmez bir duvar örölör. Y«şh Insan. çok fülmivrcrk, çok geznıivecek, renkll glymivecek, eğlenceye düşmlyec^k, ellttl eteğint çekecek barattan . Tersınl yapan kınanır: Ayıp vahu! v>sını başını almıs, blr ayafı çukurda; ama eözu feride kalmı? Sozde nyçar dunvanın pençltrl, yaslılan hayatın mnırlan dışıoa atmak için sartlanmıslardır. Onlan, esklmolar çibi görürürler, vaşamdan uzak bir yere buzlann arasına Helerler. tezelden ölsünler dive Geçmişlen geleceğe kalıtım voluvla yansıran kökundrn yanlıs değer yargılanmn sonuçlandır bnnlar Somuru düzenlennin riiçîrüzü esen ve güçluye vasam hakkı tanıyan yanlıs felsefesini, toplumsai doğrnlar sanıvomz. Sömürünun grçerll bulanduea yerlerde yaslılann saygmlık kszanması ve ilci rörtnesl, mal varli^ıns ve parasal durıımuna bağiıdır. Bunun Içindir kl ezenlerin ve criVnlerın bır arada yaşadığı ülkelerde ezilmemek telâşı, hayatın gadusüdur. Anuta para kaıanayım, blr kensra koysymı; sonra yaşlilınmda bana Hm bakar? Boyle bir toplmnds çofn, flkel, (cerl, scrmasu kosullann pençesinde kıvranır. Çoğu vaşlınm emeklilık hakkı yotctur. Emeklilik hakkıru kazananlann ise, yaşayışlan süninnıekle e9deferlidir. Ovsa çağdas bir toplumda tnsan lster kadın oKım, ister erkek çalısscaktır. Çalışan insan ister evde çahşcın, lster ev dısmd»> »OSTBI güvenlijte sahlp olacaktır Ve insan vasiandığı nunan toplnma rerdlfini alaraktır. Bövle blr düzene •ahlp çıksmayan toplumlards onnan kanunu •ürrcektir. Şimdi Tfirklve'de eengel yasası yürfirlüktedlr: Bir yanda emeklilık fSvencesi bnJunmıyan milvonlar ve hu mllyonlann içinde bir lokm» ekmek için başkasmın eline bakan nlce Ihtivarcık vsr . Blr randa emekllHk hakkinı «a*iamıs. t m ı kendisine emekliirk bakla yeıine sönınme hakkı Unınmı; yâzblnler var .. Blr yanda bfitun bn ırerçekler! bildiçi halde parlamentoda kendi maaşına ıatD vapmakta kusar evlemiyen poUtikacüar var .. Bir yanda devletin etkili keslmlerinde maaslı olanlara vapılan nlaianüstö zamlar var Blr yanda memm ve isçi emeklilerinin Snüne ablan kuçük lokmacıklar var. Kısaca vashlara havat vok T8rMve'de tlkel bir toplumun gönıntülerinl izliyoruz; sabah aksam radyolarda, televlzyonlarda, kfirsfilerde komünlım alevhınde nutuk atanlar, merak edip sosyalist ülkelerdekl yaşlıhk koşnllanns bir föı stıverseler ya . Ama tslerlae gelmcs. Blr İMtlnm» onlar da zavalbeılclardır. Çrjnkfl yaslanacaklardır. lhtıvarlıklarmda hiçbirinin dilinde antibomunırm HcartH kabnıvacak; mafsal romatizmsnndan, kireclenmeden, idrar rorlupundan, kalp veter<ıtzU^lnden vakinarafc dolaşacaklar; çevrenın ilçlsizliîlnden valanacaklar; Offlamn vefasızlığından, gellnin terslı^inden, damadın terbnesizlipinden dem vnracaklar. Toplumun nankörliifunıl dıle ıretirecekler. Hiçbir ounaa bilemivecekler kl yaslılık sorunu da bir düzen sorunudnr. Bu duzenln de?ışmesinl İsteyen g^nçleri danğacma çekenler, yaalılan eskimolar gibi buzlann arasında Olflmün kncafma btrakmaktadırlar. Bn orroan yasantısmnı g&cü gücu yetene boşullannda emeklHeri snrfinmeye mahkânı edea de duzenin ta kentUsldir. Evet, çağdift bir tkUmde eskimolar fflji yaçjyorm bocullar arasuıda. ve olfime dek. VEFAT Merhum Miralay Ahmet Beyin ve Sıdıka Hanımın oğlu ve Merhume Nedime Ban'Trnrı agabeylerl, Merhum ögretrnen MUcteba öktem ve Zehra öktemin sevgill damatlan Mukaddes Gürcan'm fctymetü eşi, Tonguç ve Nedim Gurcan'ın biricik babalan, Hülya ve Ayşe Gürcan'ın sevgill kaympederler, Dr. Muzaffer Öktem, Merhum Muammer öktem, Baykan Günel, Aytekln öktem, Melek öktem, Merbum Tahsln Günenn enistelerl, Ahmet ve Verda Gürcan'ın çok sevgül dedelerl Haydarpaş» Askerl Hastahanesl ve Asker! Tıbbıve Mektebi eskl Bashektm ve Kumandam emekli Dr. TUmgeneral Sonuç Devletin görevi, yapılmayan ısleri yuklenmektır. Oysa ders kıtaplan konusunda 24 yıl suren çok kitap sistemi denemesl ve ondan önceü donem var. Serbest basun sistemindeki aksaklıklan dUzeltecek yerde bütçeye milyonlar yükleyen tek kitap sıs temme gıtmek boş bir çabadır. Hele «ilkokullarda parasız venlen alfabe ve Turkçe kıtaplanndan alınan sonuç ve başan tek kitabın yararlı ve vazgeçılmezs olduğunu savunmak bır avuntu ve düştür. Herkese parasız kitap verecegiz dıye hali vaka verınde olanlara da bedava kitaD vermek blr yarar mıdır, israf mıdır?. Sonra, Bakanlığın basfard* tek kitabı, Turkçe kıtaplarmı okullara vaktüıde yetışOrebıldığinl söyleyebılır mlyız'. Bu kıtaplann sayılan çogahnca ne olur, kim büir'. Bu arada, kimi yayıncılann lsı çığnndan çıkardıklannı da sövlcmelıyiz: Kendi bastıklan ya da basacaklan kıtaplan kabul etürebilmek içln alaturka bır tutumla yanşa gırişıp her kapının ipinl çaldıklannı, okul okul dolaşarak kendi kıtaplannı sürmege çaüştıklannı ltlraf etmelıyız. Çok Mtaba tepkl bira» da buradan gehyor. Sunu da hemen belırtelım ö , şimdl tutulan yoldaki gibi, okullara yanşma ile tek kıtap kabul ve bunlan devlete bastırma ışı de bırçok kımseyı yararlandıracak yerde bır tek kımseyi kazançlı çıkanr ve Bakanlığı da hem masraftan, kulfetten, hem de dedıkodudan kurtaramaz. Ya nşmalı tek kitap sıstemı de «key fî» tek kıtap sıstemının bır baş ka turîusudur NAİM GÜRCAN vefat etmlştir. Cenazesl 12.7.1975 cumartesi günü Kadıköy Osmanağa Camünde ögle namazından sonra kaidımaraK Karacaahmet mezarlıgındakl aıle kabrlstanına detnedılecektir. Tann Rahmet Eylesln Çelenk gönderilmemesi rica olunur. A t LES 1 ÇIKTI Sanat Tarihimizin ILÂN Armut Satılacaktır YALOVA DEVLET URETME ÇiFTLiGi MÜDÜRLÜĞÜNDEN 1 1975 yüı mahsulü tahmıneD 6 ton küre, 30 Ton Wılyams armudu ağaç üzerinde 29 7.1975 salı gunu saat 15 de ıdare bınasında açık aıttuıua üe satılacaktır Satış vaKJ olmadığı takdırde uânci ıhale aynı şartlarla 7 agustos 1975 saat 15'de tekrar yapılacaktır. 2 Arroutlann muhammen bedeli 72 000 lıra, muvakkat temınatı 7.200 liradır. 3 Satısa alt sartname her gün çıitlıjj merkezacde gorulebılir Hava Astsubay Sınıi Okullarına Öğrenci Alınacaktır 1 iy75 HT(« egıtım donemmde yetısarıüne» Uzere; lise, Kolej Teknısyeo Okulu Tıcaret Lısesı Sanat BnsUtusu ve Saglık Koiejı mezunlanndaa Hava Astsubay Sınıl Okullanndan oğrena alınacaktıı 2 Gıns sartlanra navi broşur ve müracaat Delgelerl; Hava Bırlık ve Muesseselertnden, Askeruk Daıre ve Şubelennden Use Kolej Tıcaret Llsesı Sanat EMstıtülerl ve Saglık Koleılennflen temuı edılebülr 3 Istekll rtgrencUeı temın edereKlen mllraraat belpelerinl doidurarak 1 naziran 20 temmuz tarıhlerl arasında aşağıda oelirtilen adrese gönderecekler veya elden vereceklerdir HAVâ rEKNtK ORUtlAR KOMLTANLÎĞ1 KAYD1KABU1 KOMİSVOND ft GAZtEMtR tZMtR Başka Ülkelerde Bizde,tek kıtap sosiemı uzun yıllar uygulandıktan sonra çıkar yolun serbest basımda oldugu an lasılmıştır. Bırçok Batı ulkesınde de «çok kıtap» duzenı vardır Avusturya'da, bızde oldugu gıbı, koşulları onceden Bakanlıkça saptanmış ve onaylannuş çeşıtli ders kıtaplan okutulur. Batı Almanya'nm federal yönetiminde, her bolgede ayn ayn ders iJtap lan okutulmaktadır. Pransa ve îngıltere'de de boyle. Şu var ki, bütun Batı Ulkele rınde oğretmen, aynca besleyıcı, destekleyıcı, yararlı serbest oku ma kıtaplan seçmekte ozgurduı Bızde goruldugu gıbı, «fdJan ja zan, fılân romanı neye saiılc ver dın'» dıye koğuşturulmamıştır oğretmen. Her yerde kabul edılmiştir ki «tek kıtap» sıstemı, bugunkü egıtım ve oğıetım goruşuno ygun değıldır Bugunku Tretım duzenı ve yontemı çok Kıtaptan jararlanmayı geıektırmeKtedir Ogretımde, çocuklann ellerındekı ders kıtaplanndan Daşka ders >a da jardımcı ders kıtaplann» başvurmak araştırna ve ^ırJe*tırae joluna goturur gencı Istenen de budur. ""ek ders feıtabı sıstemıni buy Sorunları Yazan: Prof. Do&an Kuban Anadolu Türk sanafı, mimarisi kenti üzerine denemeler Siparışlerınizi şimdıden bildtrınız ÇAĞOAŞ YAYINLARI Cağaloğlu Halkevi Sok. no: 394) İstanbul (Basın 19252) 5543 1100X20 ölçüde Yerli veya itha! Malı 600 Adet Dış ve iç Turkân AKTEN (üMtmDAG) Ile Necmettin AKTKV) (KAPTAN) Evlendıler. İZİVHT U.719Tİ Otonuz içîn Soğuk Hava Cihazı Oto Lastiğj Alınacaktır I.E.T.T. İŞIETMELERİNDEN: 1 Yukardaki alıma ait teklif mektuplan Metrohan i kattakı Levazım Müdürlügune 24 7 1975 Perşembe gtlnü saat 15 0ü'e kadar Kanuni nısbettekı muvakkat temmat ıle oır ükte verılecektir. 2 Şartnam3İer bedelsiz olarak Levazım MUdur uğun den alınabılir. 4. Okula gırlçe esas olmats uzere mülâkat ve BfOen egı timı seçroelen 567 agustos 1975 eunıen ÎZMIK fLftYSERl ve DIYARBAKIR'aa yapılacaktır Kendilertne mUlftnata Katümalan bildiriJen ADAYLAR bu üç Uden herhangl bınndekl Komısyona müracaat edeoı Urler AIRCONDITION ORÎJtN^t AMERIKAN 5000 ru MUNiR BAY'^URT 4 LEVEN'l OTO SANAV1 Slrt.«1 VH">JUtKKS CADDESİ D 21 IfcL: 64 15 X (Basır î 15956/5535) (Cumhuriyet: «538) (Basur 19123/55341