Katalog

DÖRT CUMHURÎYET 24 Mart 1975 ABDSLCANBAZ KIBRIS SORÜNU Dr. Hikmet Sami TÜRK • ÇAGDAS YAYINLARI TUKENEN KITAP: I Öliimsiiz Oyun ilgiyle okunan 74 denemesi bir arada OKTAY AKBAL'ın Kıbrıs'ın statüsünün değiştirılmesi karşısında hareketsiz kalınamazdı; Ada Türkleri kadar Türkiye'nin güvenliğı de söz konusuydu Ankara'nın hareket olanağını sorunun karmaşık yapısı sınırlıyor »lar optimum bir pavı. ::halatta '•••'ü, ihraeatta olabilır. ' r'2'y~i geçemem;ştır . Son yıllarda hızlı bir kalkınBılindıği gibi Kıbrıs, Dogu Akrirn:z cie Türkiie^sn. ^akU^ık *ifı. jııanın.. ..19Îİ. tahmınieriyie kıla Vunanis^nindan 1.1U0 kilo adara basına 1054 dolara yükselttiği ulusa! gelirle Kıbns en ı;ii.ae uzaKia !*.'J8ü KLİonıeıre kare*Vjzölçümlü Ûr adadır. TfP *^e;işır,ıs Akdenız ülkelerı arasında yer alırken. Türk toplurih boyıınca uluslararası bir Usirr.u bakımmdan aynı deger anye konu olan Kjbris, dünya peicak 559 dolara çıkabilmiştir. Bu rol rezervlerinin ücte ıkisine sabüyük farkın bir nedenı. İSKS oh:p Ortaaogu ülkelenne ve Aköelaylarından sonra Makarıos hür.iz'i Hinı Okyanusu'na bağlayan kümetinın, bütün dolayl: verSüveyş Kanahna yakınlıgı dolagilerle çeşitl: harç ve resimleri yısıyla buyük stratejik onemıni eskısi gibi ödemeğe devam eden (rünümüzde de korumaktadır. Türk toplumuna devlet gelirleSon tahmınlere göre bOO.000'1 rinden ayrılması gereklj ödea : an Ada nüîusunun [ o 78'i Rum, nekleri kesmesidir • 20si < 120.U0O» Türk. geri kalan ; Baska bir aeden. aslında açık 2si Maronit. Ernıenı \ e Lâtin' veren Kıbrıs ödenıeler dengesioar. Yakın zamanlara dcgın topnin fazla ile kapatılmasinı sağlam nüfusun •> 61'i köylerde, layan görür.mez gelir kalemieri•'K 39'u kenüerde yaşıyordu. I96Ü nın başmda ssyabılecegımız yasayımma göre Adadaki 619 köybaneı ve uluslararası askerl birdpn 393ü 'nalkımn tamamı veya l:kler ' İngiliz üslen, Bırlesmıs oüyuk çoğunluğuyla Rum 120'M Milletler Bans Gücü vb> harcaTürk, 106'sı karıçıktı. Kentler malarının Rumlara gitmesidır. karma nüfuslu idl. Yerleşme düzeni araiık 1963'ieki kanlı olaylardan sonra degısmeğe başlamış; daha önce Ada üzerinde dağırık bir biçımde otur?.n Türkler can çüvenliklenni belirli bölgelerde. özellikJe Lefkoşe' deki yeşil hatun Kuzpyiııde toplanmakta bıılmuşlardır. daH Türk re Rum toplumlandır. Temsılciierı en sor Aşrıstos 1 7 H4 deki îkinci Cenevre Konferansı'nda bır araya gelen bu beş tarafın sönına yakfösımlarir Bnerilecek yeni siyasî çözüm Uzennde anlaîTBa olasılıŞh bakımından büyük önprn tnsımaktadır. Garanti anlaşmalarının verdiği müdahale yetkisini Ankara'nın kullanışı, Rum ve Yunan eylemlerinin ağırlığına ve uluslararası siyasal konjonktürün uygunluğuna parale! olarak sürekli bir tırmanma gösterdi... 2.BASKI <••• ^ r 1 DiŞi BOND İsteme Adresi: CAĞDAŞ YAYINLARI: Cağaloğlu HalkeviSok. No: 3941 İSTANBÖL l Her askeri harekâtın rUha önce barı^gı yollarla ula$llamaını$ bır sıyası amacı vardır. Türkiye. yıl^Srdarı beri Kıons sorar.ıma ban^çı bir cönhn arayışı ıçındechr 1974 yazmda Silâhlı Kuvvetlerimizin Kıbns'ta büyük bir başanyla gîrçîideşürdiğı iittı a.«k?ri mücifhaJe. Türkiye'yi Ada'da yenı b:r riüzenin kurulmasına dsiıa 2ÜÇİÜ bir !ca;^!da bulunabilerek bir d'.ırunıa genrmişur. Fakat Kıbrıs sorununun kannaşık va pısı, Türkiye'nın hareket olanak larır.a bazı sınıvlar koymaktadîr Kıbns sorununda ancak Ada'nın oz«ilıklerini çok Tarkiı ıstek ve Vikarları uzlasrırabüecek bıçımde Türkiye Öteden ben sorunun taraflararası görtismelerle çözülmesinı isteyen Türkiye. Ada Rumlan ve Vunanlılann Kıbns'ın anlasmalarla belırlenmıs sfatüsünü oldıı bittilerle değiştirme girlşimleri karşısında hareketsiz kaiama mıştır. Garanti Antlaşmasınm verdi*i müdahale yetkisini kullanışı, Rum ve Yunan eylemlerinin Rğırhğına ve uluslararası siyasî kon tonktürün eherisliligine paralş! bır tırmanma göstermişttr: 1963 de u>an uçusu. 19S4'de bornbardıman, 1967'de Yunan askerlerinin gen çektirilmesl. 19"4'<ie indirme ve çıkartma harekatı. Türkiye, tarihte Uç yiizyıl boyıınca egemen olduğu Kıbrısla bujrün başlıca itci vönden ügilenmektedir • Ada Türklerinin GüvenMti: Bu. konunun ınsani yönüdür. 1959 60 çözümünün Kıbrıs Türk lerine deği) iktisadî ve kültürel varlıklarmı özgîirce geliştirme ola nağı. can ve mal çü%'enliğı bile sağlayamadığı acı olaylarls ar.aşılmıştır. Yılîarca onları en ağır cinayetlere hedef alan Rum zuimü. daha yakın zamanlarda bazı Türk köj'lerini yenı katüamlarla birer Türk mezarlığı durumuna gelirmekten çekinmemiştir. Bu koşuilar altında Türkiye'nin Kıbrıs için oradaki 12L'.ü<« Türke toplum ve kişi olarak eiivenlik ıçinde ysçams ve gelişme olanağı verecek yeni bir statü ıstemcsı do ğaldır. Türklerin böyle bir olsnaEt Rumlarla zoraki bîr beraberlik Gettolar Böylece Rumlar bir yandan Ada'daki huzursuz.lugun uzamasuıda kendı t>ö!ge:erin:n kslkınması ıçın bır ek finansman kaynağı bulurken, bir yandan da iktısadı abluka ile Türk bölgelerını birer getto'ya çe\irmişlerdir. Zat«n yariya yakın bir kısraı toprafmı terk etmek veya işinı bırakmak zononda kalan Türk toplumu. Anavataum yardınıını bekler duruma düşmüştür. örneğin Kıbrıs Geçıcı Türk Yönetimi'nin 9.000.U00 KL. (K;bns Lirası) can giderlere, 2.300.000 KL. inkişaf harcamaiarır.a ayrıian toplam 11.300.00U KL. tutarındaki 1973 bütçesinm başlıca eeür kalemı olarak Ankara hükümetmin yapacagı 9.448.648 KL, yardım öngörülmüştü (1). 1974 yaz harekatı sonrasının Türk bölgesindeki büyük sorunu, iktisadi rnekanizmayı yenlden tam kapasiteyle işletecek ve p!an lı bir kalkinmayı başlatacak b:r örgütlenmeyı gerçekieştirraektir. Anoak bu amaçlara ulaşıimasında uzunca bir süre Türkiye'nin malî ve teknik yardnmna ih'iyaç duyu'.acaŞı sr.laşılmaktadır. 1974 yazı 1974 yazmda Erenköy Lefkof Magosa hattının KuzeyıncieKı bol»enin Silâhlı Kuv\'etlerımızirı kontrolü altına girmesi, Güneyde kalan TürkJerin kendi olanaklanyla çeşitli yollardan Kuzeye geçmelerini lıızlandırmıştu. Askeri harekat sırasında Güneyde Rum zulmünden kaçarak tngiliz üslerine sıgtnan 10.000 kadar Türk de Ankara'nın ısrarlı girişimleri üz«rine ocak 1975'te serbest bırakıljnca • önce bir hava kbprüsüyle Türkiye'ye ahnmış, daha sonra deniz yoluyla Kıbns Türk bölgesine nakledilmiştir. 200.000den fazla Rum ıse askeri harekât sırasmda Ada'nın Güneyine çekilmişti. Kısacası, loplam Kıbns nüfusunun yarısına yakın bir kısınını eski yerlertoden ayıran bu iç göçler sonucunda Erenköy Lefkoşe Magosa hattının Kuzeyindeki Rum ve Gü. neyindeki Türk sayısı karşılıkjı olarak büyük ölçüde azalmıştır. c»Wan »eıVça ortad» dır. • Türkiye'nin (jüvenliği: Hu konunun Jeopolitik vönüdür. Güney kıyılarımızdsn *ade« !B ktl< metre uzakta büvük bir adanır hangi devtetin egemenlık veya ni fijîu altında olduğu. bizim içir hayati bir önem taşır. Düsman e lere geçmis bir Kıbns. ülkemirır irüvenlipi bakırnmdan son derece ciddi sorunlar varatabilır ömeğin Anadolu ya karşı yönelt lecck bir askeri harelcâtın üssi olabileceği gibL batı ve kuzej komşularımızla tutuşabilecegımı; silâhlı bir çatışmada sünev liır.sr larımızdan gelecek ikmal ve yar dımı kesebilir veya çok güçleşt rebilir. Ada'nın megalo idea peşındf bir Yunanistan'ın eline geçmes ise, Ege ve Akdenız kıyılarımızır boydan boya yakın bır V'unar kontrolü ile karçı Karşıya gelme si. Anadolunun Batı ve Güneyın deki Yunan kuşatma çemberinır tamamlanması demektir. Böyl< bir durumda bu bölge ıçın Lozar Antlaşması'nda öngörülen, faka' II. Dünya Savaşından sonra Onı k1 Ada'nın Yunanistan'a devriylı kısmen aleyhimize bozulan den ge tamamen ortadan kalkmı; olur. Bu tehHke Türkiye'nın 197< yazındaki askcrî müdahalelerıyl* büyük ölçtlde önlenmiştir. Y A R I N : KIBRIS SORUNUNUN DIGER TARAFLARI GARTH (1) Kıbns'ın dış ticsretlnde Tör* pavı, Kıbrıs'ın ulusal seliri v« Kıbns Geçici Türk Vonetimi nin 1973 bütcesi ile ilçili r» kamlar için bk. Oktay Di£ oaroğlu. Kıbns Ranonı, An kara 1973. s. «, 2. 10 <(Malaı Birliği yayını Çogaltma). f. Ü. fktisat Fakültesi Gazetecilik Enstitüsü Müdürlüğünden Mezunlara Duyuru Kasım 1975 ayında kutlanacak olan 2r>. kurulus vıldönümümüze yetısörilmek üzere EnstıtiimüzU ve mezunlarımızı tanıtıcı bir ttitap hazırlanmaktadır. Bütün mezunlarımmn engec 31 Mart I97.î tarihfne kadar mevcut adreslen ıle halen bulunduklan görevîerıni Müdürlüğümüze bildırmelerı sargı ile du.vurjlur TÜRK SİGORTA ENSTİTÜSÜ VAKFI 1974 YILI BİLANÇOSU AKTİF KASA BANKA1AR HESA5I Vadeiı 625.775,26 Vdciesis 132,913,17 193,52 938,638.43 KURULUŞ FONU MUHTELİF ALACAKLILAR HE5ABI MUHTELİF GELİRLER Eski Yıliardan r.îüdevver 442.480.14 1974 Yılı 309.040.11 PASİF 200.000. 7.361.50 751.520.25 Arazi miilkiyeti Daha çok tarım ve kamu kesımlerinde çalişan Türklerin arazi mülkij'etı dafılımındaki pay ları nüfus oranlarınm üstundedır. 1963 öncesinin Türk kajnaklaruıa dayalı rakamlarma göre Ada yüzolçümünün *ı29 veya 11 o38'ı Rum yayınlarının bu oranı "d617'de tutmaianna karşın Tdrk mülkiyetinde ıdı. Halen Silâhlı Kuvvetlerimizin kontrolü altuıda bulunan bölge. Ada yüzolçümünün e,'!i40'jna yaklaşan genişlifiyle arazi mülkiyetindeki Türk payını Itarşılayacak öiçüdedır. Sanayi, ticaret, madencılik ve tunzm kesimlerınde ise Türkler «mdiye değin önemli bır varlık pöstereraemişlerdir. imalât sanayiindeki bazı küçük ışietmeler de sermaye azlığı. teknik bü»; yetersizUğı, nıteııklı ışgucü »usikliği, enerji sıkmtısı, pazar dsrlığı vb. nedenlerle fazla gehsmemiş bir dunımdadır. Kıbrıs'ın dahs çok tngiliz tTluslar Topiuluju ile Or*>kpazara ySpslik dı» UcAreunâs Kıbns sorununda taraflar Adadaki ikı büyük etnık gnıp arasında 195ü'lerde alevlenen çatışmaları bağımsız bir Kıbns Cumiıuriyetrnin fonksiyone! t«deratif yapısı içinde verimli h'i işbirliğine dönüstürme deneyi başarüı olamamıştır. 1963'den beri Bırleşmıs Mıl letlerin çabalan veya bazı bjyük devletlerin etkili ginşıuıler: sonucu hep bunahmlan vatıştıran. ama işin özüne girnıeveo tedbirlerle geçiştirilmiş Kıbrıs sorununa yeni bir sijasî r;i/üir> bulmak, Türkiye'nin 1974 vazındaki askerl müdahaleleriyle ıvedilik kazanmıştır. Deflşen 1cosui lara göre biçimlenecek ariyıe bır çözümün her seyden onc« Kıbns sorunu ile dognıdan floğruya ilgilı taraflarca kabulj. acık bir zorunluktur. Bilincüğı .aribı. Kıhrıs Cumhııriypti'nın hutuki temeli 103'J tiO Zürih, Londra re Lefkoşe antlasmalarındaciır. Bu antlaşmalar uyannca sonmıın t^r'flan. Kıbns Cumhuriyeti'nin bağımsızlık ve , toprak bütünlOğij İle arayasal ı düzenini »aranfi ed<?~ Tı'ir.îiye, ] Yuuanİ5tan ve tncilt«re ila Ad» Sivasal Bilsriler Fakültesi i İŞLETME İKTİSADİ VE MUHASEBE ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜCÜNDEN BiLDiRiLMiŞTiR. Knstitümüzce tertipler.en T G E N E L AlUHASEBi. KUPPI.ARI' (Muhasebe Prensıplerl ve Ticaret Muhasehesi) DEVRE IV çalışmalan 7 Nısan IHÎS Pazarresı E 'ir.ii r>aşlayıp, 12 Mayıs 1975 gür.ü suna eretektir. Kavitlar 4 .Visarı 1975 Cuma gunü saat 17 mrrlp Kapanacaâmdan ılaTİılerin Kntjt:j Müdurlufiüne Şdnsen ve>a ya'ii ile müıacaatları Han olunur. 9/ 958.881.75 958.881.75 1974 YILI GELİRGİDER HESABI GİDER GELIR UMUMİ MASRAFLAR MUHTELİF MASRAFLAR GELÎR FAZLASI i45.742.80 36.730.01 309.040.11 492.512.92 TEBERRU ve YARDL'.ILAR MUHTELİF GELİRLER 4C0.000. 92.512.92 492.512.92 1028) İ2Aİ ADRES: S.BP. lç>tme lktj«adi ve M.j Müdürlüjü, Cebecı / Aııkara Telefon: 19 21 50 / 79 Er,=tltıi>ü