Katalog

DÖRT CUMHURÎYET 23 Şubat 1975 'iN CİM HOVAfcD, 0 frÜH dfcufUAHD'iN Kuçu frElZAMAN.İİîrZAMAN ABDÜLCA: LuN^MADllAlL DEfrtdLi Mıv 5VAW>, KAKONEyVtrAVbî'ıN BıP frÜ AŞK DA GEZER 68 Bilmiyorum orasını. fyi mlyim kötil mü daha anlayamadım! Iyısin. Hem de çok iyl. Tam saatinde geldın.. Ne var? Murat Sirmen geldi Istanbul'dan. Yeni oyununu bize venyor. Oyununu getirmıs. Oktay'la birlıkte asağıda şimdi. Oyunu okuyacaJız. Sen de gelsen i>i olur.. Doğrusu hıç de otel saJonunda iki saat otu rup okunacak oyunu dınleyecek havada değildi. Atna bırden şeytanca bir isteğe kapıldı: Ergun'a karşı Murat Sirmen! Ne guzel olurdu. Kaya'nın mektuplan iie dize getiremezdı elbet te ki Ergun'u. Ama Murat Sirmen'le karşısına çıkar, görunurse... Kayıtsızlığına umursamazıı gırıa tutuluyordu Ergun'un. Gerçekte kayıtsız mıydı Ergun? Umursamaz mıydı? Ergun'u bu tUrlüU şuçlayabilmesi içın bir kanıt yoktu ortada. Kendasınin Ergun'a olan tuturnu ne ise, Er gun'dan gördugü karsılık da oydu. Eifun'a duy duğu hmcın kökenl de bu gerçeğe dayanıyordu caten. Ergun'un duy^ularmı, kendinde eksik buldugu ilgi ile ölçtugü için kızıyordu Ergun'a. Bu yüzden ne derece haklı olduğunu hiç düşün meden, dünden beri Ergun'dan öç alma istegi ile yanıyordu. Heyecanlanmış göründü: Elbet gelırim.. Ekrem durulmuştu. Yeni hatırlamr.ş gibi lordu: Zeynep'i tanıyordun değil mi? Tanımaz oîur muyum? Çok seviyor tiyatroyu, okumayı, Her gün kitap alıyor benden.. • r.krem'e, bir de kıza baktı «Galiba Ekrem de buna abayı yaktı» diye düşündü. Çok ıvi. Okumayı, tiyatroyu sevmese de çok şeker kız! Elındekiler ne? Pu?kin'in hikâyeleri İle Yeni TUrk Şiirl Antolojisi.. Çok guzel. Pekl birazdan aşağıda görüfüıiiz öyleyse.. Ayrıhrlarken Ekrem'in, önünde Zeynep'e yol verdiğini gördü. «Anlaşıldı, diye düşündü bu kez, anası kızı Ekrem'e yamayacak. Ya da kıjs Ekrem i kestirdi gözune. Diçine göre btıldu. Ama fena parça değil. Ekrem pek zararlı çıkmar bu ışten!» 3 Belkıa. Feriha'yı aradı telefonla. Akşama buluşmak üzere sözlestıler. Üstünü degişti. Asağıy indl. Oktay Irmak, Özer, Saıra, Ekrem, bir de Gunselı vardı tiyatrodan salonda. Murat Sirmeni aralanna almışlardı. Yakından ilgilerür görünüdu Murat'la. «Hoş geldiniz» dedlkten sonra, «Oyununuzu getirdiğınizi duydum Ekrem'den. Çok merak ettim. Her halde bu <ia obür o\Tinls.yınız kadar güzeldir..» diye ekledi. Bu sözlerden hoşlanmaması olanaksız diye dü şündü yerıne otururken. Ereun'ım yasmda, hatta Ersrun'dan bir yaş daha küçtiktü Murat Sirmen. Dört yıldır tanınıyordu tiyatro çevrelerinde. Bu dört yıjda iiç oyunu oynanmıştı. Tiyatroya gelişi, yazarlık tu tumu çok değişikti Ergun'dan. înceleyerek, öğ renerek yazar olma çabasındaydı. Oynanan üç oyunu da yaşanmış olaylardan, bazı yaşam göz lemlerinden çok, tiyatro öğeleri içinde, tiyatro bilgisiyle düşünülmüş, kurgulanmış oyuniardı. Kişilerl yörenizde tanıyamıyordunua. Fakat, konusnıalarijle, yaptıklariyle hîç de yabancı Ecevit 12 Mart'ı ve Sonrasını Anlatıyor Röportaj: Altan ÖYMEN Yazan: Necati CUMALI gelmiyorlardt size. Tiyatro kişileriydiler çünkii. Tıyatroda kendılerınden önce kımlere benzıyorlarsa onlar gibiydiler. Bir bakıma, klâsık oyunlardan, bazı temel tiyatro kişılerınin sozlerinden esinleniyorlardı davranışlariyle konuşmalarında. Bu da tiyatro yapısı bakımmdaa kusursuz bir gorunuş verıyordu yazdıklarına. Oktay Irmak umutlu gdrünüyordu oyundan, Çok ılginç bir konusu var, dedi Belkıs'a. Sevindim öyle olduğuna. Adı ne? Anıt. Belkıs bir jeyler çıkarmaya çalıjtı bu ad'tan. Mırıldandı: Anıt, ö'3'le mi? Evet. Anıtlastınlan, tabulastırılan bir insanı veriyor... Yani.. Murat Sırmen göze kanştı: Tam tabulajtınlan denemez. Bunlan ekuduktan sonra konujursak daha lyi arJafilacak.. Oktay Irmak ellerini oğuşturdu: Burası ne de oUa gjriş katı. Kalabalüc Birazdan yemek saati daha da kalabalık olacak. îsterseniz buyurun hep birlikte birinci kata geçelım. Orada okuyalım uygun görürsenU.. Bu «Uygun görürsenız> sörü fazJaydı. Ay«2> kalktığına göre, o oyunun birinci kat salonundı oVrunmasını istiyordu, nasıl olsa oyun orada okunacaktı. Murat Sirmen'e yol verdi: Buyurun.. Çekingen bir insandı Murat. Sıkıldı bu tören kokan dsvranıjtan. Geriledi: Rica ederim. Siz yol gösterin.. Günseli'nin yanına »ığındı. Sankl yalnız onunla bir tutuyordu kendini. Gerçekte de en çok onun yanında rahattı. Belkıs, daha salonda onlara yaklaşırken görmüştü Günseli'nin pırıltılı bakışlarını Murat'tan ayıraınadığını. Bir oyun yszaruıa, Genç bir kadın oyuncunun gördüğü ilk bakı;ı değildi bu. Ne anlama geldiğini, ne türlü umutlar taşıdı^ını değerlendirmesi için kafa yorması, dikkat kesilmesi gerekmezdi. Murat Sirmen bekârdı. Besbelli Günseli, daha fimdiden Murat'ın karısı olmayı koymuştu aklına. Tiyatroda, oyunlarmda kendisine uygun roller yaıabüecek, sonra da bu rolleri oynamasmda direnecek bir yazara dayayaeaktı aırtmı. Merdivenlers doğ*u ılerlerlerken adımlannı Murat'a uydurargk gülümsedi: Çok uzun sürdü mü oyunu yazmanız? Üç aydır çalışıyordum. Daha öneeki hazırlıklarmız, tasarlamalannız dışmda tsbıi? Bu «özlerin kapsadığı «nlayıı costurdu Murat'ı: Tabil, çok tabil. Önce uzun süre diijündüm. Sonra yazmaya basladım. Üç ay, sadece yazmp süresi.. Belkıs yanları sıra yürüyordu. Bu konujmayı izleyerek gülümsedi: Oldukça titiz çalışıyorsunuz demektir.. Okşayıcı bif yakınlıkla söylemişti bu sözleri. Beklediği ilgiyi uyandırdığını hafıfçe kızarmasın dan anladı Murat'ın. Elimden geldiği kadar.. Çok iyi bir tutum. Murat ona dönüktü jimdL Sıkılganlığmdan kurtulamıyordu: Bilmem ki.. (DEVAMI VAR) CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİ ÖNCESİNDEKİ BASKILAR Ankara Sıkıyönetim Bir Numaralı Mahkemesinin meşhur başkanı ve şimdiki AP üyesi Ali Elverdi, seçim öncesinde Ecevit'e iki buçuk saatlik ilginç bir ziyaret yapmıştı. Ali Elverdi Ecevit'ten Gürler'in adaylığını desteklemesini istemişti ILK TUR SONUCL. 'J'JRZER 175 OY, ABIBURUN 282 OY. Cumhurbaşltanı seçimi yaklaşırken, Ecevit'in Hava Kuvvetleri Komutanı Muhsin Batur'un erine davet edılmesınden ve ora da toplanan komutanların kendisrne Demirel'le göriişmesinin fay dalı olacağım belirtmesinden son ra olaylar şöyle gelişti: Ecevit, dünkü yazıda anlattığı gibi Demirel'le görüşnıek istedı. Demirel bundan ısrarla kaçındı. Bir yandan da komutanların doğ rudan doğruya yaptığı davetleri de kabul etmek istemedi. Komutanlar ıse, öteki bütün partiler liderleri ile görüştüler. Ve bir bildiri yayınlayarak bu temaslarırun samimi bir fikir teatisi şeklinde olduğunu açıkladılar. Bir yandan da Genelkurmav Başkanı Orgeneral Faruk Gürler'm Cumhurbaşkanı olması ko nusunda ordu çevrelerinde oluşturulan isteğın gersekleştirilme«i için gerekli formaüteler yü rilyordu. â mart günti Cumrrutbaçkani*gı Kontenjan Senatöni Mehmet Izmen istifa ettı. Gürler'e bir senatörlük yerı açtı. ti mart günü Curr.hurbaskanı Sunay, Uenelkurmay BaşKanlıgın c'an emeklıliginı ısteyen Gürler'ı Kontenjan Senatörlügüne getırcü Ertesi gün Gür!er Cumhurıyet Senatosu'nda yemin etii. Genelkurmay Ba^kanlığı görevinı Kara Kuvvetlerı Komutanı Semıh Sancar, Kara Kuvvetlerı Komutanhğı gorevini de Eşref Akıncı devraldı. Cumhurbaşkanlığı seçimınin ya pılacagı 13 mart gününe y&klaşılrken, ortada daha Gürler'den başka aday yoktu. AP'nın bir Cumhurbaşkanı adayı olacağı tahmin ediliyor, fakat bunun üzerinde yapılan tahminlere karşı. AP Genel Idare Kurulu Uyeleri de, «Biz de bir şey bilmiyoruz. O aday Demirel'in kaiasmda» diyorlardı. CHP ise, Cumhurbaskanlığı ko nusunda hiçbir taahhüdü olmadığıru açıklıyordu. Buna dayanarak CHP'nin mületveküi ve senatörlerinı seçimde serbest bıraka cağı ve Gürler'e CHP'den hiç olmazsa yarı oramnda oy çıkacağı tahmin ediliyordu. Ecevit bu sırada «özel işleri» için birkaç günlüğüne Istanbul'a gitti. Bu arada parti içinde Gürler'in seçimi konusunda ikiîik çıktığı haberleri yayınlanıyor, Ge nel Sekreter Kırıkoğlu bu haberleri yalanlıyordu. Ecevit, Boğaz'daki Carlton Ote linde kaldığı ve ailevi ijlerıyle mesgul olduğu gezısinde, kendi anlatüğına göre bir nevi anket de yapıyordu. O gezi sırasmda ben de Istanbuldaydım. Kendisiyle parti mer kezinde uzunca bir görüşme olanağı bulmuîtuın. Ama Cumhurbaşkanı teçimi sı rasmda kararının ne olacagı hakkmda bir tahminde bulunacak izlenimi edinme olanağı bulamadım. Yalnız, o sırada Sıkıyö netim Komutarılıklarınuı «Cumhurbaşkanı seçimi sırasmda Türkiye Büyük Millet Meclisini etki altında tutacak her türlü yaymı yasaklayıcı bildirilerinden, bu bildirileri tek taraflı işlemesinden, örneğin TRT'nin Gürler lehuıe propapndayı hem de aşırı biçimde sürdürüp. onun dışında bir açıklamaya yer vermemesınden jikâyetçiydi. Yalnız o görüşmede, bana yap tığı gezilen anlatmıstı. Eşiyle birhkte yalnız olarak çeşitli yerlerde dolaşmış, halktan rastladıklanyla konuşmuştu. tzlenimlerinin çok olumlu olduğunu söy lüyordu. Bugün de söyle diyor: « Bir çeşit anket yapmıjtım. FabrÜJalara girdim. Kim ba na selâm verdiyse gittim. Görüşlerini sordum. O bana büyük moral, güç kazandırdı. Ne zaman başımm sıkıştığı bir durum olsa, öyle yaparım..» Görülüyor ki, bu gezilerde edindiği izlenimler de, onu Cumhurbaşkanı seçimınde Gürler'in adaylığına karşı takındığı tutumda güçlendırmiştir. Ankara'da CHP ıçindakt Genel Sekreter Kâmil Kınkoğîu da dahil çok kimse ise, Cumhurbaskanlığı seçiminl AP'nin meseiesı sayıyor, CHP'nin, bu seçimde taraf olmaması, menSUTvJanıu serbest bırakması gerektigı görüçünü savunuyordu. Parti içındeki bu görüşlerl kuvvetiendirmek için, partililcr üzerıne bazı etkiler ve baskılar gelcfığı de biliniyor. Ece\ıt şunu föylüyor: «Meclis kulislerinde arkada?lanmızın telefon.arı alınarak evlerınde buyuk baskılarla kartur. Oturdu. İki İki buçuk saat kadar kaldı. Gürler'i destgkleraerciz. icin konustu^ , Kimdi?. Ecevit Isim vermiyor ama, ben daha öncekı bilgıme dayanarak açıklayacağım: A!l Elverdi ıdu Ankara Sıkıyönetim Bir Numaralı Mahkemesinin meşhur başkanı ve şlro dikı AP üyesi Ali Elverdi. Böyle etkUer ve ziyaretler arasından 13 mart 1973 günune gelmdiğinde, Türkiye Büyuk Miilet Meclisinin etrafında çok sıkı güvenlik tedbirlen ahnmışU. tçerde basın locası yerll ve neredeyse onlar kadar yabancı gazeteciyle doluydu. İkl taraftaki, protokol için ayrllan dinleyici localan ise yüksek rüt beli subaylarla... Hava Kuvvetleri Komutanı Muhsin Batur'un dışında hepsl gelmlşti. CHP Meclis Grubu saat 14.30 da toplantıya çağnlmıstı. Saat 15'te Türkiye Büyük Millet Mee 11si toplantısı açıldhğı «araan biz gızeteciler, CHP ııralannın bos olduğunu gördük. Grup top lantısı daha bitmemişti. AP'nin Gürler'e karşı adayı da ilân edildi: Senato Baskar.l Tekin Arıburun. Oylama lkısi «rasında yapılacaktı. Kuliîte dolaşan söylentilere göre gizli oylamada AP' den 70 • 80 kişi genel başkarv larını dinlemeylp, Gürler'e oy verecekti. Sabrcılarla birleşerek Curohurıyetçj Guven Partisi haüne gelen eski Milli Guven Partisinin Gürler'den yana olduğu biliniyordu. Bağımsızlar, tabiî senatörler ve CHP'den beklenen oylarla, Gürler'm birinci turda seçilmese bile, Anbıırun'dan daha fazla OT ai^ea* ğı hesaplarftyoYtfu. Ama CHP'hler yoktu Oylam» ya geçllirken geldller ve büyük çoğunluğu himleri okundugu zaman oy kullanmadılar. Başta Kâmıl Kınkoglu. 30 kadan ıse, grubun çoğunluğunun dışında kalmış, oy kullanmıştı. İlk sonuç şöyle oldu: Tekın Arıburun: 282 oy. Faruk Gürler: 175 oy, Fernıh Box DiŞi BOND Wg COK SOvtNEM MEM^t'CE «O general şimdi AP saflarındadır. Görevlendirildiği için durumu anlatmak üzere gelmiş, Gürler'i desteklememiz için konuştu» şılaştığı günler geçirdık. Araı bu baskıların hıçbin yüksek ko muta heyetinden gelmedı.» Bir de «Eve gelen General» hıkâ}esı var. Ecevlt'in evine gelen .. Ben burvu bu ziyaretten sonra oğrenmıştinı: « O general şimdi AP ıaflarındadır. Görevlendirildigi ıç:n . durumu anlatmak üzere gelmiş. B:r tanısıklıgımıı yok «Meclis kulislerinde arkadaşlarımızın telefonları alınarak evlerinde büyük baskılarfa karşılaştığı günler geçirdik.» BİNfcV, < beyli: 45 oy. Kulislerdeki hesap yanlış çılı mıştı. Ve bu hesabın bozulmasında, CHP Grubunun yarım saat öneeki toplantısınıo büyük etkisi vardı. T A R I N : CHP'DE GÜRLER İHTİLÂFI TiFFANY JONES ' Ö2UP? CnVHOİM BATV* /pİLADHŞSH MEye R R3p« \ MANAJANS yeni telefon numarası: ın 283520 (5 hat) GARTH 27 Subat'tan itibaren (Cumhuriyet: 1423) H2Ğ3