Katalog

v/ATAM HAtNıjA TATLI H&/AT SATiLMlŞWP,Dt\iU|İNJ SJYORLAP MtVM«5 ?,.. ÛM FAKıRMİS... OMLAfll'PA t LİVMİSİ2 r Vtc > Bu kİ ?İN ALMAK ıÇÎM İL pfvpctuipi içec£^iNÎ2.,y/ı ABDULCANBAZ VATAN DEDİLER Talip APAYDIN 7 Sttvleyecek %'6t ararti, rmlamadı. N'p söylese içindeki ofkevı tmaya yetmıyecektı. Dışlermi sıkıp bıirnundan nefes koyı Başmı salladı uzun uzun. Otursun onîar, dedi. Otursunlar . Biz de vatanı kurtar a gıdelım. Molla Maiımut atı yavaşlatmıştı. Konuşmalan duydu. Bellı •sız gıiîdii. Biz hem fcendı vatanunızı, hem onların vatamnı kurtarae, dedı. He. Sonunda memnun olurlar da «Allalı razı olsun,» sr. Hanıdi kahırlı söyiemıştı bunlan. Demesıııler. Onlar desın cüye gıtmiyoruz. Bır sessirlik oldu. Hiç bırisı konuşmadt. Atları yedeklee, yokuşu nrmanıyorlardı. Kazım kendı kendıne bır tur<u ldanmaga başladı. aGidiyorum gurbet ele Va gelinir ya gelınmez Heı güzele gonül verme Ya sevılır ya sevilnıez Ge! gUllum gel Gel leüım gel » Kendıkendtne duygulandı, gözleri sızladı. «Aereje gıttigimiz: Ule bilmıyoıuz, hej gıdi hey! . Yersız suz. kimsesiz adamlarız. Serçe ku*u gibı, oradan oraya... r.e dur oakalım hele. Allahtan umut kesilmez.» Tepeyı çıkınca bir düzlük çıktı önlerine. Tarlalar göründü. ıruarda bir koy vardı herhalde. Bıraz sonra köpek scslen Jldu. Crün lyıre eğılmişti. Karşıdan serın bır dağ ruzgftn esıyorBuraiann navası ıyice degışiktı. Ilerde e^e;:!ere odun yüklerr.iş götüren ikı çocuk gördül.şekıen sıkiitınyorlar. ıkıde bır dönup gerıye bakıyorı. Kurkmuşlardı bellikı. Molla Mahmut arkalanndan yetisurdu, Buralı mısınız yığuler? Bm aıiy.z emmı, dedı bırisi çekinerek. Bız a»kere gıdıyoruz, korkmayın. Bu gece burada kala7, nerede kalabılırız? Çocuk rahatlamıştı. Nereüe ısıersemz kalırsınız emmı, dedı. Köy odası var mı? Var Yasın aganın odası var. Duralı'nın odası var. Hangısı genısse bizı oraya gotiır dedı. Pekı. ÇOCUK yukardan aşagı baktı, s>ız duşman ıçinden mı gelirsiniz emmi? He ya. ıyı bilain. Duşman ıçinden gelinz. Çok mu dü>man? Çok. Kopek sürüsü Kadar. Çocuk sekrar icorkuyle baktı. Buralara da gelecek mı emmi'' Vok, buralara gelemezler. Ne ışleri var buralarda? Derenm ıçınde büyücek bir köydü. Evlenn çatıları karar^ tahtalardan yapılmıştı. Eğri büğrü sokaklardan geçtıler. enler hep korkuyle, merakla bakıyordu. Peşpeşe dort ath, larına kımbilır neler getiriyordu. Kımisı duvann arkasına tnıyor, kımısi ıçen gınp kapıyı örtüyordu. Herkesin yude bır yılgınlık vardı. Üstleri başları perişan, yoksul ınıardı. Tatıta rmnareh camıye yakm bir evin onünde durır. Yasm ağa önce ıkircıkli karşıladı. N'e yapacağını kestıreiı Sonra kım olduklarını anlayınca, Buyurun yeğenler, tıoş geldinız, kusura bakmayın dedı. Daha atlardan ınerken anlatmaya başladı. Bır tötü ışler geldı ki başımıza, dost kim duşman kim, mez olduk. Gelen soyuyor bızi kardaşım. Adımız çıkmış, olsun. Geçen gun geldi üç atlı. Kim olduklarını ne bile. Delı Ali'nin adamlarıymış. Yedirdik içirdik, karırüarını •urduk. Sonra silahlannı doğrulttular üstümüze, «yüz altın riz» dediler. Etmeyin tutmayın agalar. bu zamanda nerden uruz DIZ yüz altjnı? «Köyü ateşe verır yakanz» dediler. Kımraış bu Deli Ali? Ne bıleyım yegen, Konyalıym:ş dediler. Buraları haraca ti durzü. Astığı astık, kestigi kestık. Son günlerde turedı, ımıza laır belâ, Verdınız mı joız altını?. Kasıl verehm? Bizde ne gezer o kadaı para? Köyiı satyüz altın etmez. Yalvardık ettık, ellıye indirdik. Ikıde at idiier. Kbvde at yok, eşek verelim dedik. Kabul etmedıler. arkalarda ormanda saklanırmış. Beni yanına gö'.urün de ıuşayım, üedim. Hep muslumanız, din karda.şıyız. İnsan ının halınden anlar. Ona da bizim komşular razı olmadı. lürür möldurür dediler. Adı üstünde eşkıya. Elde avuçta ne sa topiayıp verdık. Hay Allah. nasıl ış bu yahu? Böyle bir iş yefen. Başımıza gelmeyen kalmadı. Zaman : kötü oldu, Allah onlara. Duşman geliyor diye zati yuregiı ağzunızda. Bir de bunlar... Ne lıökumat var, ne arayıp an var. Kendı başırnıza kaldık buralarda. Valla çoluk çocuk anlara çıkamaz olduk. Sizın oralarda ne var ne yok bakalım. atın hele? Köjlüler atları birer ikişer bbhişmüşler. terleri soğusun diye ydanda gezdiriyorlardı. Yasin ağa konuklan içeri buyur ettı. ranlık bır odaydı. Çıra ışığı yaktılar. Yerde çullar serilıydi. |daş kurap orurdular Yorgunluktan hepsınin kemiklerı sızlıyor Haceh, Aşır heybelenne yaslanıp uyuklamağa başladılar. (DEVAMI VAR) Makedonya 1900 3. Hikâye KURT KANI Yazan: Necati CUMAL1 OQ Arif Kaptan ıle oğlunun Selânık Askcri Mahkemesındckı varRilanmalan kısa sürdü. Yargıçiar Kuruiu durusmayı on dakıkada karara baglaaı. Baba ojSul olum cezasına c uurıldılar. < Savcı ıddıandiuesinı okuduktan sonra Ba^Kaıı «Anladınız nu? dıye sordu. yoksa tercüman ıster mısınız?» Ikısi dc lyi Rumca bılirlerdı. Iddıananıc butun maddeJerıyle koiayliKİa akıida kalacak kactır kısayc'.ı. Bır buçuk savfayı aşmıyordu. Ilk sorgulanndan bu yana suçlarını yadsımak yoluna frıtnıemışlerdı. Ölum cezasını hak e!ı:.edıklerı, savcının ıdamlarını ıstcmekle haksızlık ettigi kanısmdavdılar. Arıf Kaptan, istemlen cezanın agırhgım belırtmek ıstıvor, rjaşkanın sert, aksi tutumuna bakarak çok kısa konuş;r»ası ^erektiğini seziyor. so?e nereöen gırece£ini. söyleyeceklerını uç beş tümccyle nasıl t o parlıyacağını kestiremiyordu. Oâlu. ona bakarak ne diyecegmı bek lıyordu. Yargıc sabırsızlandı: Yoksa anlamadınız mı? Arıl Kaptan vumuşakhkJa kar51lık verdı: Anladık bav yarRiç.. Eee? N'e duruyorsunuz? Anladınızsa sövleyin? Ne dıyorsunuz bu olanlara? Önce sen söyle? Dogrvı bay yargıç! B u j ı a za elımizden çıku bır kez. Oldu anıa... Aması ne? Acık açık ka'oul ediyorum desene'. Yani Çavuş Lukas ıle er Strates'ı Cuma'da, baba o£ul sız vurdunuz! övle mı? Arif Kaptan yıne hemen karşılık veremedi. Sonra dağa çıktınız. Dort yıl (Başkan onundeki dosyayı bıraz karıştırdı) hatta daha fazla, beş yıla vakın. adam soydunuz. hırsızlık, çapulculuk ettinız. Arif Kaptan birden karşı çıktı: Adam soyrnadık! Hırsızhk, çapulculuk etmedık.. Yargıç sinırlendi: Her ncyse. $ımdi onun üzerinde durmuvonjz. Soyle, Çavuş Lukas ı haneiniz vurdu? Adım bilmem. tanımam da.. Vurduklannızdan bıri çavuş tu. adı Lukas'ü.. Olabihr. Sana kım vurdu diyorum? Ben rurdum. Er Stratis'i? Onu da tanımam. Onun da adını bilmem. Onu kim vurdu? t Onu da ben. Ya oglun? Yanırndavdı. On vedı vaşındaydı o yıl. Defcil nısan almasını. dogru dürüst ma\zer tutmasını bile beceremezdı.. Tanıklar övle demiyor! O da ateş etmiş. o da sılahlıymış.. Giınahı oyle diyenlerın boynuna. Peki neden ateş ettiniz? Neden vurdıırmz0 İki ?enç cana kıy dınız? Arıf Kaptan derinden bir ıç çektı: Ah be bay vargıç. r.e diyeyıvn sana şimdi? Ne desem tam tutmaz doğruvu. O günler öyleydı, şımdiki gibı degildi. YUNANLILAR, iLK YENiLGiLERiNiN HINCINI ONLARDAN ALDILAR.. KAYLAR'A ÖFKEYLE GiRDiLER.. ÇOLUK ÇOCUK DEMEDEN 3 BiNi AŞKIN İNSAN ÖLDÜRDÜLER.. BiR TOP MERMiSi DE ARiF KAPTANIN EViNE DUŞTÜ.. KAPTANIN KARISI iLE 13 YAŞINDAKi KIZI DA CAN VERDiLER BABA OĞULU ıo DAKİKA İÇİNDE ÖLÜME ! MAHKÜM ETTİLER yoktu. ZenRindiler, durumu az çok yerınde olanlar, ordu ıle bırlikte Manastıra kaçmıştı. Arıf Kaptan gibi, toprağmdan yennden kopması guç fakir fukara kalmıştı geride. Yunanlılar ilk yenilgılerinin acısmı onlardan aldılar. Alasonya'yı, Serifce'yi verle bir ettıler. Kavlar'a o öfkeyle girdiler. Genç. yaşlı. kadın. çoluk çocuk demeden, Kaylar ıle Kozana'da üç binı aşkın ınsan oldürdıiler. Butün Kavlar'ı. koylerini yakıp vıktılar. O kargasada bir top mermısı de Arif Kaptan'ın evı listüne düştü. Kaptanın kansı ile onüç yaşındaki kızı. ıkı tavı çoken damın ahırın altmda can verdiler. Arif Kaptan ile oğlu îsmail dışardaydılar. Ko şup geldıler. Yıkıntılar arasından ölülerini çıkardılar. Evin bahçesine gomdüler. Kaptan mavzerini^ tabancasını, fiseklerini buldu. Yol üstünde ölü kalmış bir komşusunun elındeki mavzerı çe kip aldı. Oğluna verdi. Cuma'dan kaçıyorlardı ki küçük bir Yunan öncü birliği ile karşüaştılar. Sekiz on kişi vardılar. Matzerlen ellerinde, açılmış yaklaşıyorlardı. Ses duydukları yere, ya da kırnıldadıgını görecekleri her canlıya ateş etmeye hazırdılar. Arif Kaptan'ın yıkılan evinin ölen kansı ile gelinlik kızının acısı ile dağlanıyordu ytiregi. Doğup büyüdüğü köyü yanmış yıkılmıştı. Yıkıntılar arasından inil tiler geliyor, sokaklarda yakınlarının tanıdıklannın ölüleri yatıyordu. Öncü birliğinin erlerini görünce. bütün bu cinayetleri işleyenlen ele geçirdiğini sandı. Birligin başındaki çavuş onlan görmüş, mavzerini omuzluyordu. Oğlunu bileğınden tutup yanından geçtiklerı damın duvarı gerisine çektı. Damın gerisinden iki el ateş edebildı. Birinde çavuşu, ikincısinde çavusa en yakm olan en devirdi. Niyetı birlıkteki erle rin hiç birini sağ bırakmamaktı. Üçüncü bir el ateş etmek için bakındığı zaman ortada kimseyı göremedi. Yakınlarda daha büyük Yunan kuvvetlerinin silâhla rı duyuluyordu. Oğlu ile oyalan madan Malinka Dağına dofru vurdular. 1917 haziranmda Zeleniç pazarında dolanırlarken yakalandılar. 1912 kasımmda dağa çıktıklarına gore dort buçuk yıl dağlarda kalmışlardı. Bu dörtbu çuk yıl içinde çok şey değişmiş. elinden kurtuldular. Haziranda Sırplarıa Yunanl.lar, Bulgarıar la savaşa tutuştular. Dağlardaki kaçaklar unutuldu. Savaşı kazanan Sırplar ile Yunanlılar Make donyayı bölüştüler. Yunan HükU meti Balkan Savaşında evlerı ya nan yakılanlara zararlannı ödedı. Bo'lgeye barış yerleşmeye baş ladı. Ama iç çekişmeler kapanmış sayılmazdı. Bulgarlara karşı suç işleyenlere nasıl Yunan candarmalnr eskisi gibi atılgan değillerdi artık. Canlan tatlıydı. Bu çarpışınayı önlemek kaçmalarını kolaylaştırmak ıçm neredeyse haber vererek gelıyorlardı üstlerine. Bır dönem de böyle geçti. Derken 1918 yazı ortalarmda yenıden kanştı Yunanıstan. Venizelos. Atına'dan kaçmış Selâniğe gelmıştı. Selânık'te subaylarla birleştı. Sonunda kralı devirdi Yıne Paşvekıl oldu. Yıne candarmanın kovalamalan sıkılaştı. Halk arasmda eskı kınler körüklendi. Baba oğul akıi erdiremıyorlardı bu degiimelere. Yasadıklan bunca kanlı olayların, gördüklen vığınla olümlenn ardından neredeyse suçsuz saymaya baslamışlardı kendilerini. Ergeç bır af çıkacağı candarmaların ızlerını bırakacağı umudunda oldukları günlerde yakalandılar. Desen Mehmet ' OUIERYUZ Senln başka bir babanın dedıklenne ekleyeceğm var mı? Îsmail babasma bakU vine. Arif Kaptan, bır başdevinimiyle cesaretlendırdi oglunu. Îsmail umutsuzca: Babam söyledı, dij'e mırıldandı. Bu kadar mı? Ismaıl çaresızlıkle ellerini hafifçe vana açtı: Gavrı gerisini siz bilirsinız. İki el ateş edebildi. Birinde çavuşu, ikincisinde çavuşa en yakm olan eri devirdi. Niyeti birlikteki erlerin hiç birini sağ bırakmamaktı. Üçüncü bir el ateş etmek için bakındığı zaman ortada kimseyi göremedi talthleri kötüden iyiye, iyiden kö tüye dönmüş durmuştu. darması göz yumuyorsa, Yunanlı lara karşı suç işleyenlere de Bul gar köylüleri yardımcı oluyorlar dı. Türk Köylüleri yenilginın ilk korkularından sıyrılmıçlardı. Arıf Kaptan ıle oğlu. bu dönemı hem Bulgar, hem Türk köylülennden yardım görerek geçirdiler. Derken Birinci Dünva Savas.ı b.şladı. Yunanıstan savaşın dışında kalmıştı. Baba oğul cahildıler. Poiıtikadan anlamazlardı ama yıne değisen bir ç^ey vardı havada. Rumlar eski kavgaları. kınleri unutmuş görunüyorlardı. Izlerıne düşen can Cuma'da asılacaksınıı Başkan sagındakı solıırTis*1 yargıçlarla alçak sesle bır ıkı tümce konııştu. Kaptanla ojluna verdikleri karan açıkladı: Duruşmanız bitti. Sııçlusunuz. Çavuş Lukas ıle er Stratıs'i vurd\ığıınuz yerde, Cuma'da asılaraksınız.. Arıf Kaptan ıle tsmaıl Dıngin karsıladılar Karan Duruşmanın başından ben Kap'an ne vapar, nasıl davranırsa oglu da hpp övle yapıvor. onun gibı davranıvordu. Kaptan'ın v\ı? derısi altmda Kanı cok Kısa bır süre donar g;bı olriu ama. daha candarmalar arasında durusma salonundan çıkarken rengı verine geldi. Uglu da onunla birlikte önce soldu sonra kanlandı. Bır hafta daha Beyaz Kule'da hapıs Kaıdılar. Bu bır hafta lçınde karar net nereve sittivse gıtti, onandı aen döndü. Bir hafta sonra sabah erkenden bır onbaşı. vanında ıkı eandarma ile geldı. Arıt Kaptan ıle oğlunu gardiyandan teslırn aldı. Hüc relennde lsmall'ı sol bileğinden babasının saf bılegıne kelepçeledı Hapıshanoden çıkardı. Sava} vardı ama.. Eaşkan: YaniV dedi. Savas vardı.. AriJ Kaptan söylemek istediğını bulduğunu sandı. L"ç beş kelime daha, suçsuzluğunu açıklayabilecektı. Savaştı olan! Genç yaşlı, kadın çocuk demeden üç bm kışıvı öldürenleri nıçin öldürdunuzv diye vargılayan yoktu. Kendılerı de savaşmışlardı. Yargılanmamalan gerekırdı. Sız asker değıldınız' Savaş bıze karşıydı, oizimleydı be yargıcım' Başka asker yoktu ortada. Bıze ateş etmeseler, adını bılmedıgım. vuzunu gormedığım askerlerı neden oldüreyım? Karım. on üç vasındakı kızım oldü. ünları gomm'is kaçıyorduk, mavzerle karşımıza çıktılar.. Yargıç kesti: Yeter. lsmail'e döndü: Tuna'nın öcü Içtendi bu üzüntüsü. Balkan Savaşına kadar kendi halinde bir köylüydü o. Kanuniara en ufak bir karşı gelmışliği yoktu. Kaylar (")'a vakın Cuma'da. kendi ekip biçtıği bir tarlası, bir evi vardı. Bınek atları yetıştirir, eği tırdi. Balkan Savaşı çıktı. Cavit Paşa, Yunanhları bozdu. Ordusu ıle Kaylar'a girdı. Yunanlılar kaçtı. Arkadan Sırplar bastırınca, Cavit Paşa Floıina üstunden Manastıra çekıldı. Yunanlılar geri geldi. Yenılenlerin kmi, öfkesi ıçindeydiler. Karşılarında orriu 1912den 1917'ye tlk aylar, dağlarda gizlenmeleri oldukça güç olmuştu. Savaşta yenllmiştik. Turk köylerinde köy lüler yılgındı. Kaçaklan saklamakta çekingen davranıvorla! <1' Giicüne güveni artan Venizelos Hükümeti candarması ise dağlar daki bütün suçluların ardına düs müştü. 1913 haziranına kadar, ba ba ogul ne zaman sıkıştınlsalar. atıcılılîlan. cesaretleri ile gözünü yıldırdıklan candarmaların Y aRIN : CUMA TOIUNDA mais Şimdild ıdı Ptole İARTH DiŞi BOND