Katalog

CUMHURÎYET 4 Eylül 1974 'ABDÜLCANBAZ TURHAM SELÇUK «ALK TAKlMi TARAFT^RÜlftNIM ÜMİTJİKNÎ ^İTİ 47'LİLER FÜRUZAN 72 Tren perons renf jfiriyordu dtha. Loiomotifin buhtrları soğujra vurdukça top tep ıslsk bulutlar oluşuyordu. Emir>e sabahtan beri tırmalaygn o agırlıgın bağrından kalktıgını sezmiMı. Seçil, annesi. hademe Kadir, Seçü'in birtikte yolculuk edeceği teyzenin yakınlarını araştırdıktan sonra, Seçil'in gezi yoldası olacak yaşlı kadtnı. kızıyla. damır.nı bulmuşlardı. Girllecek vagonu belirler beÜrlemez büyüklerin konuşmaları başlamişti. Tam yola çıkma zamanıydı dogru*u. Kı»ı bitti »anmak doğru mu? Asıl frimdi bastırıyor. Tahi. haklmnız. Dogumin karayolları bir vana bütiin ulaştm rolları bile kapanahilir. Ah Istanbul bir yerlere benzemez rfS îmint fördüklerine ben inanırım, büyük ler inanmadar, onun için onlara anlatraa emi? Hadı eidelirn. Annesinin jesi devam ediyordu: Ah efendim. bu zamanda çocuk okutmak gayet zor. Hakhfinız hanunefendi. <Bu kez bir erkek sesi konuşuyor. Demek ki kalın pallolu kırk ya;lanndaki adam konusınağa bajJadı.) Yine de okutmanız çok yerinde. Türkiy* değişiyor hanıraefendi. Huı, diyor annesi. Seçille lokomotifin saldığı buharların içinden gülüyorlar. Ona bskan ablası iri, dupduru, çıçek gozleriyle masalların inanılnıaz e^siz güze lini andınyor. Ablasının basl'.ın güzellıği acı veriyor Emine'ye. Seçil'in yüzünde dalgınlığm ak tülleri var. Dudaklarımn solgunluğuna karşın yanakları kızartılı. Sonra birbirlerinden uzak laşıyorlar. İstasyonun koyu. dingin, soğuk duvarları buharlardan sıyrılıp beliriyor. Vagonun peneeresinden uzatjlan bavullan, pa ketlcri. küçük denkleri andıran iki yükü. bir s«pe;i. hademe Kadir uzattıkça. paltolu adam ıçe ri alıyor. Annesi teyzcyle kızının anlattıklarını bir yandan dinler görünüyor. öte yandan aıayan bakırlanyla istasyonun gidiş gelişini. yolcuları, «Bekleme Salonu> yazılı yerd? görünen, ko ca sobanın dibine birikmiş duranları, uğurlayıcılan. tek tek aynlıp görmeğe çabahyor. Babası da gelmeyeceğine göre, annesinin tutkuyla aradığı kimdi? Hıh geldiniz mi, demisti kızlarını yanında jörünce. Nerdeydi bu afacan bakalım. Deminden beri arkanızdaydık, lokomotife bakıyordu Ernin*. Camdan uzattlan son pakcti de alan adam içeri çekilmce Seçil'i ilk kez görüyormuş gıbi gözleri takıla kalmı?, bakışlarını ablasının yüzünden alamamıştı. O taze yüzdoki kansık. kapa nık çekicilik miydi adamı oldu^unca alıkoyan? Yoksa o ilk Röıpnde inanılmazhk dııygusıı yara t«n çarpıcı güzellik miydi? Seçil ellerini kavuşturmuş duruyordu. Kompartmanda koyu bir sessizlik oluvermişti Suskuyu adamın karısı dik bir sesle kesip: Tamam mı Cevat'cıjım? Tamam mı anne min her 5eyi, diyerek noktalamıştı. Evet. Kansının ııyarmasından sonra adamın göıle. ri yine istasyonda ilk buluştukları yerdekı gundelik bakışlarını edinivermişti. Seçil'i de Defterdarın ksyınvalidesiyle birlikte özenle, dikkatle yerleştirmişler. ikinci mevkinin öteki yolculanm ıyice araştıran annesinin kuşkusuna yaşlı kadın da katılırmışça: Öğretmen Hanım kızım. demişti, kompartmanda öteki yolculsır da kadın. Biliyorsunuz biletler alınırken löylenirse hanımların yanına ha nım veriyorlar. Ah evet hakhsınız, unutmu^tum, demijti ann^ji. Trenin kalkiîinı belirten hareket işareti verilene dek. yaflı teyzenin kızının alçak sesle söylediklerinden kaçan sözcükleri Emine yakahyor du bir bir. Yaşlı kadının verdiğı yanıtlardaki sa vunma. pvırt edilmeyecek gibi değildi. Artık o çok yaşlıdır anne.. Halamı sanırım bir subay emekli=i istiyormuş?. Sen ona göre Paıaya da güvenebilir miyiz.. Pırlanta kolyeyle.. Miras yal nız onlara kalmadı ki. Davranışlarına dikkat etmeli.. Biz seni sevmez miyiz sanıyorsun annecigim. Ya?lı kadınınsa sözleri daha ezik, çmlamasızdı. «Çok gençsin kızım.. Baban.. Güner"in de hakkını unutma El adamı seni çocuk sahibi etse de.. çocuk sizi akraha etse de... yine eldir, çünkü erkektir. Mal canın yongasıdır Fındıkzade kibar muhit değildir... Rahmetli babandan emekli aylığun olmasa. Vekâletnsme.. Gençlik geçicidir Gençlik geçicidir. Gençlik geçicidir.... Vagondan çjkarlarken Emine'ye sımsıkı sarılıyor Seçil Emine başını ablasının kalın paltosunun «ert dokusuna bastırıyor. Burnunda kemiksi bir batıç. yüveği deli dcli atıyor. Bana mektup yaz ya Ortanca. Sen okuma delisisindir. Ben artık zor okurum. Unutma ha, bana mektup yazmayı... (UKVAMI VAR> lüzbaşı Romaıu Vali Hacim Muhittin, Bekir Sami ve Aşır Bey'in Divanı Harbe sevkini isteyenler oluyordu Mustafa Kemal Pa$a yakında cepheye gelecetlni ve o vakit ken disiyle gbrüşeceginı bıldirdi, ve birkaç gün sonra gelerek Kuman daala görüştü. Şunlan söyledi: Meclisteki saldırı, size değil; bana ve hükümetedir. Sabırü olu nuz, herşey düzelecektir. Bir konusmacı »sker çekilirken bir kumandanın otuz altı deve •« ya götürdügünü »bylüyordu. Bir konuşmacı ise diyordu lri: Yunan ordusu kısa süreda Akhisar'dan Marmara'ya kadar çeşitli şehir ve köylere .snldjrım hızıyla yayılmıştır. Anadolu savınmasırun bir göz boyaması ol duğu sanısı uyanmıştır. Bursa felâketi yüzünden uğradığımız görkemli yıkıntının sorumluları muhakkak cezalandırılmalıdır. İKİNCİ BÖLÜM Anadolu Ihtilaline Doğru Derleyen: llhan SELÇUK Bu ortancanlz mı? Maşallah pek çalifkanmtş. Seçıl kızımızın üsfü ba;ı kalın mı? Yolumuz kı.«a degîl. Karşılayıcısı olacak mı? Elbette, teyze«j bi'.iyor. Seftir kendisi. G«rçi işi ba?ıırian ajkın. ya. Olmazsa ann»annesinin vanına daire görevlilerinden birini katıp yollar. Onun çalısması da çekiiir şev dejŞil. Vazgeç kardeşim helâk oidun diyorum. thtiyaçtan deîil inanın bu çal;sma«i. Arvneleri Seçil> vabaneılann yanında *;'* sık takındıjh dokunmaya kıymazlığım belirren el degfolrriylt vakla«ıp uzaklaşıyor, birlikte yüriirlerken konuşma sürüyor. Vagona irirmeleri gerektifinde hızlanmışlardı. Anneleri Seçil'e: Ayrıca birkae kazak kovdum. Seçil'ciflm. çocugum, dtyordu. Halis tifriktir, hala«ı ffönrtermiş. îc far.ilalanm giymelİMn. Bilmem neden. (annesi bu kez bacaklan çok kalın, yaslı tevzeve yöneltiyor konuşm»«ınO genç kızlar îc fanilasından hoşlanmıynrlar da. BııHur iMe SecıTin vol arkadatı Dııvduklanna aynı tepkiyle karjılık veren bir ihtiyarcık. «Yaa efendım, ha ha efenriim. 7amanf elbette kızım...» Genç kadınsa bu fanila giymrme ıçıklamasına türlii anlamlar katan fClüfüyle vanıt veriyor. Teyzenin defterrlar olan damadl kalın. koyu renkli paltotuna Cömülmüs. bir elinde kaynanasının derileri sıynk kora bavulu, ötpki elinde ince bir kâcırta «arılı ne olduğu anlaşılmayan paket. ko. nuşmaları dııvmazca arayı açıp önrfe yürümeğe başlıyor. Trenin duruîuyla birlikte Emine'nin vüzün« buharlar basıyor Büyükleri göremez oluyor. Buharlard'an sıynlınca bahar haşlangıcı bir çaylrın ortasında bulacajını sanıyor kendini. tlk gençlik yıllarının dii« kurma dönem:nin baslangırı olan yen Erzurum'dan öteve de geliî»cek bu etkilenmeler onda Buharlarla biirülü dört yar.ını elleriyle tarıvor. Kalın atkılarımn içinde zorlukla dönılürdüğu başı coçkuyla aradıâı taze çimenlerin bit'ijîi cavırUn ?eçm<? istejiyle dolu Ne trenin S\ırültıiİPrini dııvuvnr. ne vssnnlara ko«ıı«tııranlardski karmajık itişmeyi görüycr. Neden sonra anne<inin : Emine nerde, Emlne'yi görüyor mu»unuz? rtrmesinl duyuyor. Annesinin sesine olan koşullandırılmasının keskinliSin* ilk o (rün mü şaşmı^tı? Ben bakarım, riiyordu Seçil ablası. Ardımızdavdı demin, bir yana gltmemiîtır Çok garm olriu ıkı günriür Ortanca. diyordu annfsinin sesi. Şaçırdı Emine'cik. Eiz birbirimize aşırı baslı bir ailevizdir ya... E ben bu kadarını da bilmezdim rioğrusu. Iftanbula aliFsın diyoruz Stçil'cigim. Ne de olsa yukfk tiîiMİ çağı geldi. Seçil onu buluveriyor: Ne yapıyorsın orda Emine hamm? Annen çörmesin. hele ffefterdar, karısı kaynanası hiç görmejin. Buharların jçinde Nüveyrt Öğretmenin ortanca«ı dört dönüyordu derler. Emine kıvannıadan uçacak nerdeyse; Seçille her sey sanki birden yenılenmiş, bir ayTilığın bafında deeil de kavu;madalar. Ablacığım neler gördüm bilsen. Seçil parmağıyla büjükJerin toplastıgı yeri gösteriyor, onların çok yakınındalar. JU mi? ni tefti} sırasında gördüğü lüzum üzerine Antalya ve Bölgesi Kumandam Kurmay Yarbay lzzettin Beyle becayiş ettirilmiştir. Buna göre bu konuda Cephe Kumandarüığının ne arzusu, ne de emri vardır. Adı geçenlerin Divanı Harbe verilip verilmemele rini «aptamak hakkı ise yüksek kisiliğınızin bildiği gibi, Büyük Millet Meclisinden önce, Garp Cephesinin bütiin sevk ve idare sorunıunu sözü geçen Meclis'in kararıyla yüklenmiş bulunan âciz lerine aittir. Ben incelemelerim sonucunda adı geçenlerin Divanı Harbe verilmelerini gerektirecek hiç bir sebep de görmedim. Bu incelemem, gerektijinde Büyük Millet Meclisine sıınulmak üzer* asa^ıdak: prh: nzrîlenebiîir: Bir kumandan ya »evk ve idar» hatasından veya muharebedeki korkakiık ve hiyanetinden Dıvanı Harbe verilir. Albay Bekir Sami Beyin bir sureti yüksek makam larına sunulan günlük raporların dan kuşku verılmiyecek biçimde ortaya çıktığina göre sevk ve idarede hatası yoktur. Adı geçenın kisiliğine gelince: Albay Bekir Sami Bey, Büyük Savaş'a harekâtın baçıangıcında Kuvvei Seferiye vt sonra Tümen Kumandam olarak girmiş ve Kaf kas dağlarında ve Irak sahralarında Osmanlı kahramanlığım yasat mış ve düşmana hakkıyla tantttır m:ş seçkin kumandanlarımızdandır. Millî hareketlerdekl olağanüstü yurtseverlık hi^metlenne ge lince. ariı geçen, herkesin b:ld;ği gibi Mütareke'nin ardından derhaı Anadoıu ya geçerek düşman zulmüne karşı ısyan bayraginı açmış, Izmır cephesınl başlanpıçta kuranlar arasuıda bulunmuş ve Istanbul'un bir mahailesi öerecesınde bulunan ve muhalıt valilerın zehırli telkınlerine kapılan Bursa gibi bir ortamda milletın emelleri ve rneşru hareketını ıkı seneye yakın bir zamandan beri pervasızca yaşatmış, gürıden güne vaadlere »• iciam tehdıtlerıne karşı ahlakl sağlamlık ve vicdan temızlıgını fiılen ıspatiamış en önemli soylu ve yurtsever bir kışıliktîr.» YARIN: Mustafa Kemal Paşa ne düşünüyordu? Mustafa Kemal doğru söyliiyordu Son olayların özeti şuydu: Yunanlılar 22 Haziran 920'ye dpk Milen hattında durmuşîardu Bu tanhte genel saldınya geçmij le:dı. Kuvveti K fjmendi '3 tümenle iki ko'dan AkhisarSorna yönüne, ıkı tümenle Saiihlı yör.ü ne, bir tümenle Aytiın cephesine saldırdılar. Düşmanın Kuzeydeki kolu 30 Haziran'da Balıkesir'e girdi. V9 süvarileri 2 Temmuz'da Kirmasti ve Karacabey'i işgal etti. Düşman karşısında bulunan «1 ve 56' ıncı tümenlerimiz Ulubad köpnl sünü tahrip ederek Bursa yönüne çekildi. Düşman baskısmı ar tıraraü Bursa'yı da ele geçirdi. tleri hatlarını DtmbozAksu hattına kadar sürdü. Biz Eskısehir'e kadar çekildık Salıhli yönünden gelen Yunanlılar 2S Agustos'ta Uşak'ı zaptederek, i'.erlediler. Dumlupınar o: zım ehmizdeydı. Aydından ılerliyen düsman kolu. Nazılli'ye ulaş tı. Btitün bu düîman harekâtına kar$ı bırliklerımız. eksık. mühim tnatsız idiler. takriyelerine olanak voktu. Ama Meclisın 13 Temrnuz 920 günkü oturumunda Afyonkarahisar mebusu Mehmet Şukrii Bey bir gensoru önergesi vererek: Yönetimde gösterdikleri kusur jüzünden Bursa Kumandam Bekir Samı, Valı Hacim Muhitrin, Alaşehir Kumandam Aşir Bey niçin Divanı Harbe gönderilmiyor? diye sormuştu. Sinop Mebusu Hskkı Hami: Hızla cezalandırılmalıdırlar.. diye konuşıınca a'kıslar ve bravo seslenyle desteklendı. Mehmet Şükrü Bey: B:z sorumlu tutulduklarını görmek isteriz.. diye haykırınca gensoru önergesi onaylandı. Gensorunun sonuşulacağı frün 14 Temmtız'du. Ortalık yatışmıjcrdu. Konuşmacılar bazı subay ve kumandanlann cezalandınlmaların.n dogal oldııgunu ileri sürerek çeçitU örnekier veriyorlardı. MALKOCOĞLU yazan veçızen:Ayhan BAŞOĞLU BANYA LUKA'NIN TOPLARI 14 Ağustos 1920de Meclis... O günkü BMM oturumunda Ge ncl Kurmay Ba;kanı Ismet Bey gensoru onergesine ksrjı ;u açık lamalart yapmıstı: îsmet Bey «İki önerge birbir leriyle ilgili olduğu için bendeniz her ikisine birden cevap vermek islıyorum. Bunlardan üç nokta sözkonusu ediliyor. Birisi sözkonu su kişilerin Bursa ve Alaşehir'in dü^mesine sebep gösterılmesi: ikincisi bu kişilerin görevden uzak lastırılmalarıyla bu konunun doğ ruluğunun ortaya çıkması; üçüncüsü niçin görevden uzakla^tırıldı lar da Divanı Ali'ye verılmedüer sorunudur Bursa ve Alaşehir'in düşman eline geçmesi, Bursa dolaylarında muharebe eden Kumandanlar la Alaşehir dolaylarında muharebe eden kumandanlann kusurları sonucu değildir. Oluşan felaketler, Mütareke den sonra İzmir'in isgalinden beri devam eden devirde Ordunun ve memleketin iç ve dı; düşmaniar tarafından uğratıld:ğı tahribat sonucudur. Bu yıkımm safbaları şimdiye kadar ye terli derecede tartıçıldı ve açıkJan dı. Bizim tahkikatımıza cevap ola rak Garp Cephesi Kumandanının elimizde bu hususa temas edsn açık raporları vardır. Fakat bu konuya şımdiye kadar sebepleri ve etkenleri yeterii derecede açık lanan bu konuya bugün daha çok temas etmekte yarar görüyorum. Adı geçen kişilerin görevlennden uzaklaftınlmaları kusurlarının resmen doğrulanmasuıa delü sayılmamalıdır. Bu sorun hak kında Cephe Kumandam görevden uzakla|tırılmaların kendi isteği ve emriyle olmadığım dile getirmekle beraber bir Divanı Harbe verilmelerini gerektlrecek sebep görmediğini de ileri sürmektedir. Raporun buna değüıen rnaddelerini okuyalım: Eskişehir 3 Ağustos 1920 Genel Kurmay Başkanhğına, l> Ağustos 920 tarihli ve numarasız kişiye özgü telgraflarının cevabıdır: Büy'ük Millet Mecüsince gösterilen siddetli istek üzerine Albay Bekir Sami Bey, îcra Vekillerinin kararıyla 20'nci Koloıdu Kumandanlığından alınmış ve Yarbay Aşir Bey ise Büyuk Millet Meclisi Bajkanının Uşak Cephesi ver TİFFANY JONES /viODELLERı'OEN SfR/Si l'R EİAAASI CevM£BD£rJ AN Serdivan (Sakarya) Belediye BaşkanJjğından GARTH Beledjyemlr sinema, inşaafı ile çarsı ı$ham ınşaatlan 2490 Sayılı Kanunun 31. maddesıne göre Kap<uı zArt ÜSUIÜ İle eksiltmeye çıkanlmıştır. 1. Einema inşaatının tahmini Keşif Oeaen vl.afO.OOtO TL. olup geçıcı teminatı (52.050) TL.'dır 2. Çarşı tnsaatmın tahmini kesıl oedeu (1.182 uei.M) TL. olup geçicı teminatı (64.212) TL.'du 3. Eksıltme 26/9/1974 Perşembe >aiıiü «rnt LaM'tt JSncümen huzujnda her ış ayn oiarak Vdtnii»caKtır 4. İhale dosyası her gün mesaı saatleıınde Bejecüyede görülebilır. 5. Eksiltmeye gıremlmek ıçm Yeteruk B«;ıresı aLnmajı çart olup ısteklilerirj; a) Her ıkı ışın ke?:l Denellen ıcaaaj A vapıms oıuu*larına daır belge ve (C) gruouna dahıı sarne b) 1974 yıh vızelı Tıcaret oaası ve» Kaea, c) MaJi durum Dıldırgesı lbraz etrrıeleı. 6. TeKİil mektuplsnnın en geç ıhaKj sıatmdpn bir sact önce Encümen Başkanlıgına verilmesi. oostaaa valt oıac&k gecikmeler nazara alınmaz. 7. İsteklilerin belırtılen gün ve sa^He DieKtnoıarı tlâ Beledlyede hazır bulunmalırı USn olurmı iıHHUlülUIIUIIBIIUII SOSYAL SİGORTALAR KURUMU ŞİŞLİ ŞUBE MÜDÜRLÜOÜNDEN 1 şubemızın bir yıllik tcalorıler yaxjt ıhtjyacı uu.uoan "S.lHJü kg. (ol N"o. lu) Fııel()ı) »apalı zan usulü ile satın alınacaktır. 2 Bu ışe an ihale 27.9.1974 günü »aat ı.ı.ou'C* Mşantaaında bulunan Sube 5£atınalma Komibvonuna» vapılacaktır. 3 İhale ile iigıli evsat ve ıriari $artn*rneleı n.Hiaj saatlen dahilınde Komisyon Başkanuğjndan oeuelsız 018rak temın edilebüır. 4 Ihaloye ıştırak edeceK olan finnaıarın usulane eör* hazınayac&iuan Kapalı Mrfları, iha e *uni3 saa» 14(W'e Kadar makbuz n.ukabilı Korrüvor baskarıiıgına vermelerı veya aynı gün ve saatte kumısvonumu? da bulunacak şekılde ıadelı taahnütlü »bruk tx)s'8 ile göndermelerı gerekır. Postadakı secuıne.er m bul edilınez. 5 Kapalı zartlannda teminat makbtızian balunmayar. firmalar thaleye ışt;rak eıtırllmezier 6 Kuru.,ıumuz 2W sayılı ihale Kanununa taoı oıma4U dıgından; ıhaleyı vapıp vapmamakta va\a diıed'Sın* yapnıakta »erbest".r. 7 Venlecek tPklıl nıektıırılarındB fP»trol Uflffı Bftlf» Müdürluğünc» ılin edılmıs olan rjer*Keiıde satıj fıj'atından kurus noKsanın» vey» ta*lasına verebılirim) ıfadesı belirtilecektlr (Basın: (Baun: 21775) «988