Katalog

CUMHURÎYET 13 Eylül 1974 kuduğum kıtaplardan söz ettığım gibı, go rüp gezdiğım yerler üstune de yasmadan edemiyomm. Yeni bir yer, ya da venıden görduğüm bır yer bende coşkulu ızlenımler, karşı konulmaz bır anlatma istegi ııyandınyor. Dıyebilirim kı. kıtaplarla gelenden daha nautlu edici bir yanı var gezerek görmekten gelenin. Bır görünüde, bır karşılaşmada, bır sözde, kitaplann, inoelemelenn, sayılarm veremedıği bir srerçekkk var, sanki yazıîara karsın, yazılara inat daha vurgu ıie kavrayıvenyor algıyı. Geçen lıafta sonunu Edirne'de geçirdim. ikt ptln kaldım sadece. Daha once. geçerken, birkaç kez gornıüştum bu kentimızı, ama şöyle rahat rahat sokakiarında yurüyup, parklannda oturı;r>, çaymı kahvesini içerek, ötekl beriki iie havadan sudan lâf atarak ranıyamamıstım. Açın kitaplan, ansikîopeciıleri, bir ver üstüne bılgi edinin, öîrenin bır çok şey, goreceksiniz ki, kısa Dir süre sonra hiç bin kalmamıs belleğimzde. Yoksa ben mi gözel duyulara. gözle görülenlere daha üstun bir değer biçıyorum? Belki de Hkelliğımdendır bu. Yo, Kendimi küçültmek istemem, insan dedi*iniz bir az ilkel olmalıdır ki, taşla, topraala bağlantısı kopmasm. İlk iş oîarak Selimiye'nin karşısında bahçeli bir kahve bukıp oturdum: çevirdım yüzümu. gözlerimi bu görkemli yapıya, saatlerce baktım Üg saat, dört saat. Elbet bu arada kahvecilerı kızdırmamaic içın kahve değistirdım. Bizimkıler bel]ı oimaz, «Nereye bakıyorsun öyle saatl?rdir?» diye soruverirler. «Carniye» desem. «Ne var bakacak?» der... îştn içinden çıkamazsınız. O Olavlar GEÇMİŞ ve GELECEK Melih Cevdet ANDAY Sonra yerimden kalktım. Ef'.ımıye'nin taraçah balıçesının duvarlarından bır:ne otuıdum Buradan görduğüm ıse. koca bır Osmanlı nr.ınarlık yaşamınm biraraya gelrmş öyküsüydu Solumda Eskı Carm. sagımda Üç Serefelı Camı duruvordıı 140.3 üe 1414 arasında. Konyalı Hacı .Mâettin ı!e kalfası Öıner İbn İbrahim'ın vaptıği Eskı Camı. erken Osmanh mimarhğmın cok kubhe'i vaoı orı v ' l e r i n d e n biridir. I I . Ahmet bnrada kılıc ku «anmıştı. Yıldınm'ın ogulları Ernir Sulevman. Musa Celebi ve Birinci Mphmet'in r'inii^de cıkmış olan bu caminin karv.sındaki Üc SerefeK çaşkırüık uyandıran b;r atılım örneğiyrii. 14331447 yıllannda I I . Murat ve onun bilinnieven mıman Sinan'ın dehasını haziriamak isteroesme. sayın Doâan Kuban'ın anlatımı ıie, eskı Ulucamiİprin an.ları içınde tasarlamışl?.rdı yapıyı. Osmar.lı mımarlığında ilk revaklı ıç avlulıı camid:r biı. Bsklavalı minaresi ve burrna minaresı şa«ırtırı bır gtizelhktedir. Prof. Kuban şöyle diyor bu cami üstüne: «Aynntılan henüz çözulmemış büfıin bu yenılikler, büyük bir gelışmenin basladığını haber vermektedir.» Bu iki camiden sonra basmızı çevirtp veniden SeUmıye'ye baktıgınızda Sınan'ın «Ustalığımm yapıtı» dediği yapıt, bır başka tarihsel anIam kazanıyordu. Cok kubbelıden. büyük kubbe denemesine, oradan büvük kubbeve geçış. Yalnızca bu üç yapıyı görrnek içın Ed'.rne'ye gıtmeye değer. Padısahlar. FaHh Mehme f "fen, DÖTdiincH ^Tura'a rie»ın. zama:ıiannın çojunu bu KPnrte geç:ımışlerdı. Lady Montgıgu'nun alış verış ettıfii Bedpstenın onarılıp çalısır dururna getirilmest büvü.s oır h.rrrpttır Taçhan'ın ve Sokoliıı natnammın onanmı icın de aynı sözü srtvhvelim. Ozellıkls Rüstem Paşa kervansaraymın Stnan'm bu bakılmava dovulmaz vapıtın'.n o"el olarak kııllanılması çok verinde bir is olmuştur. Yitip srtden \adık ve kı.'lık saravlar için üzülmemek elde deŞıl. Tumt: iyi va, kısi. hani Cvımhuriyet dnnemir.in yaoıtları dive soruvor kendi kendine Bır ıki ,jark, bır ıkı banka vapısı... o kadar. t v c dört "üneması varnıış Edirne'nin, sorup öğrendıgime g'ire. »ıvatrolar pek gelmezlennıs. Gerçi vent. süze\ bir müzeşi var. bıırada toplanmış olan Roîna dönemi kahntıları çok ılîrınç, Türk kilimleri bölüm'i de ovie Ama tznik'ten ve Bursa'rian fonra bu üçüncij baskentın. günümüz bakımmdan bunca yoksul olması hangi anlayışla geçiştirılebihr? Geçmişın savsamalannı bir yana bırakaüm: bu güzel kentfe, Cumhuriyet, rtvünüleoek bir kültür evı kuramaz ITU? Gelın de halkevlerini anunsamavın 1 Gözlerım alanlardan birinde. bövle bir vapıyı bosuna aradı durdu. İçinde tivatro konser saionu. resıın aalen?i. kitaphk ve çeşıtlı spor bolümlen buhınacak böyle bir yapıyı yukseltmek hıc mi olmavacak bir şeydir? Evet. kurtarılabıcek olanlan kurtarmısız, ama günümüzün katkısı ner»de' Tarih Osmanlı İle bitti mi bu kentte? Selimiye'nin çevresinde dolanırken, A'.ınanya'dalu ışverıne donmex uzere Edırne've selmıs olan ışçı Bay Ibrahım Yorulmaz lle tanıştık. Sınan'ın kr>yünd?nmıs Bav Yonılmaz babası ona vasiyet ermıç ılle Edırne'dekı Selımıve'vı eörec=k<;ın dıve. O da hep istermiî bunu, ama o güne değın olanak bulamamış. Sinan'la övünüvordu. Insanlcır ve Kitaplar 17 T m m u z 1970 etinlii bir «Psnrpre» dün sftzume tllştl. O günlerde Adlıyp kondorlarınrtakı sazetecı vazar yayımcı kalabalığından snz acmısım. Dilersenız bır b^lumünü birlıkte ve vıne OKUvalım: «Bıınlar hirbirlerini sörtlükleri zaman, hemcn ho^beş etmc>e başlarlar: Merhaha! Merhaba! Ne ynr ne Tok? Hic. ivilik sağlık. Neden eeldln? . . Kazaneakis't«n.. Nasıl çidivor? Mahkum nlacak galiba.. Bir baskası: Oorki'vi de mahkum ettiler ama TarpıtaT bozdu. Bilirldsi rapora bekliyor. Sartre? . Beraat ett!. ama Savcı temylz edecekmlj. Başka birşey var mı? Rosa LıiTemburç \ar.» Aradan ddrt yıl °pçt\. Çok hızh \asanan dört vıl... 12 Mart fasizmiyle hızlandırılan baskıdan sonra çnttu vazar, gazeteci çev.rıcı, vavımcı ıcen sırdi Genel AJt Kar.ımuvla cışarı çıkfı. Fıkır suclusu kalmpriı cezaevlennde... Ne var kı b'i snnıını abartmamak eerckır Cünkü ınsanlar mahDiıshar.Pİercipn dısarı çıktılar ama, kitaplar çikarnadılar. Enver. Mııaffpr. Can. Remzı vb l a n affedıldiler: Gorkı. Marks, Lenin, Sartre vb. affedilmedıler. Af Ksnuru, fikir suçunu baSışlar; fıkrt bafiı^lamaz. Yabancı dılden bir kitap çeviren kişi, 142'ncl maddeden mahkum olmıi'sa. af!a rezaevinden çıkan ama çevirdlgi kitabın yine bssıimas 1 . öa*ı'ılnnsı. vassıktır. Bır örnpk vprelım bu konuda: Rasıh Nurı İlprı Henri Lefebvre'in Lenm üstüne bır Incelpmesini Franeızca aslmda Tilrkçe'ye çevirmişfir. Bu eser Frnn>;:7 ünivprsitelerinde okutulmaktadır. Bay H e n n Lefebvre kendi kürsusünde öjretim vaparken Du kıtnbı templ savmakta. üstüne 'îpm'.r.erler dıizpnlemektedır. Kimbılir bu kitabın ıcerızmı öârenıp anlavamıvan nice ötr renciyp de kö ü not vermekterîir İş*p bu espr Türkceve rpvrilinre kıvamct konınustur. 142'nci maddemiz savesinde Rasih Nurı İleri. mahpushaneve vnüanmıç. cevırıcı dört riuvar arasında çıle çekprhen. olf.v Bav H P P H Lpfpbvre'e \ansımıstır üzun sürpn çabalardan sonra mevdana eetırdı*i esen vüzünden bır ba^kasının mahDu^hanede vatması Bav Lefphvre'ı çok etkıİPmiş olmalı ki devletimizin vetkilüerine bır mektup yazarak öze'le sunları sövlemıştır: Savin Ba^lar: Idtabım ohiektif dcjerlendirmeve flncelik tanıvan bilimspl röntemlerte vanlmıstır. Ben kitabımı buradaki Rerrncilrrime okııtmakta. wminerler düzenl<*mektevim. Baska Fraı«i7 iiniversitelerinde e«ierim avnı hiçimde ele alınmaktarlır. Ru kitabım vüzünden bir insanın cezaevine cnnderilmesi beni çok üzriü. • Anayasa ..lahkempsi. Gene! Al Yasasınm S'ınrl maddesini ıptal edınce Rasih Nurı tlerı kurtuidu. Ama Henri Letebvrp'in kitabı kurtulamadı. Türklve'de otr veni baskısı vapılsa. Devlet Güvenlik Mahkemesınce topiatıup \4yımcısı da tutuklanır. Ama ısın bır tunal vanı da sudur: Okusun. öğrensın. Batı kültürü alsın diye hpr vıl vtıvİPrce. bınleıce öğrencıvı dısan vollar: n aa dısarı vollanan öârpncılere Devletın dövızını verırız. Bir eencima Fransa'va gıtt'.gınde Bav Lpfebvıe'nın kürsüsüne vazılsa. 142'lık kıtabı okuvııp öârenmek zorunda kalarak: ama avnı kııabı Türkcevp cevıren. Tiırkiye'ce cezaevıne yollanacak... Bırsz scır oiacak ama sövlemeden eoerrıvecegım Bu bizım yaptığunıza Batıhlaşma deftil, nıaskaralık derier. Yorulmaz'ın Güvensizliği Ru 'anısmadan vararlanarak Bav Yonılmaz iv ^l:nan''3'dakı iş dııpımu üzennde konuşma sc'ık. Bir sn önoe vırda dönmpk ıs'pd'î'nı söv]pıi:. Cnli'ms kosullan a*ır ve ffariDİık ı;ok dokllnsklı ım:ş O'miın vazamıvorpr.i'! araî knlaktsn ogrrnmıs Almanrav! Camtlerin. « t e b vapılann kanılfiHna asılmi 1 : olan üç dildeki a n k l a m n l a n n Alrr.ancabrmı snkiivordn Kasahs«:ınria bır ev almı« re bnnkars viiz b:n lira kovrnuş. Bir süre daha çalıçıo driner*kmiş vurda K^^abasında ne 1$ tutacagını sordum Bav Youlmaz'a. Bir diikkân açaraeır.ı sovledı. Ne dıikkânı olaraŞını dR'na kararlasMrmamı«. «Ticaret» divor. Yah^nrt ülkplfrdpkı iscilenn hiriktirdiklert Daralarla girisllmesı rlütünülpn vannmlara îlsrî duvuo d'rTnadı&ını öŞrpnmek ıstpdiümde. bıına olumsuz karşılık verdi. Bu «ibi kumluslara îrüvpni oimadıSmı sfivledi Npdpn' Bunu anlamak h?m kolay, hem lorriur. Daha dognısu bu tv.tumu arlamak kolav da, deSistirmpk znr. Sadece bir isçi ile kon'işmamın sonucundan bir takım ^•srsniara varmak plbette do$nı dcji'dir: ama in=an]nr'mi7in «kend; ba'larını kurtaımavi» en önde düşündıiklpnnı sövlememize pngel dp*ıldır 'm ssnınm. t«c:ye. k ö v l ü v sifmevp n? sprek, ken'lilprimız de benzeri bir tutum içinde değiller mi'' Ytırdumum snıtları ile, v a p r l a n İle tanıyıp sermeis, dabası doğal Riizelli'ıîleriyle benimsemek yaygın bir «hskanlıfınjK olsaydı. benim bu vari'Ti jprPksiz. giderek eülünc bılp sav:'abı!irdi. Cunku her^efin bıidıâinı vınelpmış, olurdum. Ama ne ol'iyor. hır B o d m m modası çıktl mı, herkes vurdıı gezip sbrdüjtünü sanıvor. Dtırup dururken Edime'den söz ettiğım igin bafeıslayın. 1 .Markstan ne haber? Üc Dönem Istanbul sağanak yağmurluydu bıraktığımda. ben Edirne'ye geldiğırnde ise doğu goğü. caminin ardı karanhktı da, kentin üstündeki bulutlu gıineş, kubbeyi ve minareleri, yerden koparıp almısçasına, sınırlı bir aydınlıkla parlatıyordu. «Edebivat» vanmış olmaktan korkuyu bir yana bırakarak soyliyeyim. büvüleyıcı bır görunüydü bu. Buyük kubbe. yapının biitün öteki öğelerini a'.tına alnv.ş, dört rr.inare ile öylesıne bir uyum kurmuştj ki. Sinan'ın yaşam boyu başarmaga uğraştığı yüce sanat amacı dile geliyordu sanki. BU, SON OLSUN! Oktay AKBAL Evet Hayır KIBRIS'TA NÜFUS SOKUNU K ı b n s sorununun Içmde bulundugumuz aşdmasmda, çok önemlı ve anlamlı konuşmalar yapan Sayuı Cumhurbaşkanımız Fahrı Korutürk, son demecınde Kıbnslı Türklere sesleniyor ve onlara « nerede olurlarsa olsunlar, Kıbrısuı geleceğı ıçın bütün maddi ve manevi katkılara sımdıden hazirlanmaları . * çagruında bulunuyordu. Türkıyenin, bu ulusal dâva sırasındaki başlıca temeı ögelennden biri olan devlet reısımizin bu uyansı, üzerinde dıkkatle durulacak niteliktedır. Silâhlı Kurvetlerimizin lkınci barış harekâtı ile bugün bulundugu nokta, özellikle ada nülusunun, burada yaşayan toplumlara bölünmesı açısından giderek daha fazla önem kazanacak ve daha fazla ıstismar konusu yapılacak gıbi görünmektedir. «Har.gı u>gar ulkede v ı r d ı r o n ı pasaport vermek, buna vermemek? Nasıl bir olçu kuUanıhr? Hem kim kullanır bunu? Bır yazaıın hükümeti eleştirmesi, dü?uncelennın solda olusu ya an bırtakım kişilen kızdırmıs olraası mıdır bunun nedenı? Üyesı olmakla ovünduâümuz Avrjpa UıusUr Topluluğunda var mıd'ır böyle bir durumV Beğenmedığımız, durm a d i n eleşf.rdığımiz totalıter rejimlerde görulen bır şeyi r i j e uygulu>oruî ovleyse demokrasıvle yonetildiğinı gururla blldirdığımız ulkemizde!> t s k ı bır yazımdan bır parça .. Aylar vıllar geçmiş yine aynı sorun karşımıza çıkmış! B'.rtakım yurttaşlara pasaport verıimiyor, nıyesi, nedenı bellı değıl... Adamlar suçlu değil, kaçak deŞil, sızın benlm gıbl yurttas. Bin gıder bır :kı gurv de al;r, ama bir başkası alamaz, h;ç alamaz. Ölçü nedır? Bu soruyu hcp ?orarız, yanıt veren çıkmaz. Yar.ıtı yoktur da or.dan belki!.. Â?ık ihFani Almanya'rfa konserlcr verecekti işçtlerimize. Pa.<ap>ırt verrrcmişler. O gun gazeteye geldi. d u n ı m u anlırtı, bır yanlı=lık olabileceğinı ^öyledım, bır ıki gun içinde riuzelecpk bir yanlışlık. Kıme girteceğım şaşırmış! tnsan boy]« an'arda fajırır kalır. Hepimızın başına gelmlştir boyle haller. 1%0'tan «onra üc gazeteci Bulgarıstana çağrılmıştık. Istar.bul Emnıyet Miıdıırlüğüne verdik dılekçeyı, çajrı mektubunıı, çevırisıni. Bekle babam belc'e kı yanıt gelsin! Gıtm?ıqİ7 Errcken gun vakla«ıyor Bır gun o günlerin ilerj.ge, lf>n li«ılcrınden bırıyle karşılaştık bir dcrgi idarehanesinde. Çasnlı pazetprüerden dostum Şahap Balcıoğlu da oradaydı. Kıve cîcrîsk. bu pasaportlarımız verilmez, ivi kotü bir yanıt slamav!7. Bakanlıktan?. O ileri eelen önemli, bir ?ey söyler gıbi, «B:r bildikleri vardır» derlı ke=ti. Xeydi hildikleri? Bı7im hılnç\ip nnların onlar kimlerje! bildikleri tıeydı? Öğrenemedık, Bulgarıstana da gıdemedik; Sofya Gazeteciler O r r i v e t ı n e ki hızi ç a ğ u a n orası>dı de niye aelcmed'.ğin.izı hıldıremcdık tabii Bir gun Bulgar Konsolosuyla karsılaştım. «Gifiemrdik ı*te» cfpdim varım yamalak, adamcağız durumu bildıâini belirtircesine güidü geçtı. Kıve pasapnrt verr.ıedıler, uç «a'^'ecinın Bulşaristan'a gitmesınde ne gibi «akmca buldular? Belki rie o günlerd» bu işlerle gorevlı o'»n hir kiji ya da kişıler kendince varmı«iardı «boj'le geziye şimcîi geıek yok» yargısına... İnsarıi'vı karşımaa gorıince bunu hatırlayıverdim. Artık boyle şevler otmaz, olnıayarak, o l m u ı o r derken bır de bakıyoruz oîuyor içte. Yalnız thsani dcğil. ha = V;a bir â«ık da jcicîerr.emiş A'many?'ya D^ha ba^kslan da var, TöbDer yonettcisi bazı ojjretmenler de pasaport alamamışlar. Böyle şeyler yarardan çok zarar jptirir bır vonetınıe. ı«başınr!aki yor.sticilerc . Basbakan Ecevit ona buna pasaport verilmemefindpn hiç hcışlanmaz ?anırıtn Ama bır ulkede her iOe Basbakan uğra'amaz. her seyle de ilaılenemcz kı! Haben olup, vakit bulup l!g:l(?nene kadar yurt dnına cltmenm gereği kalmaz! tçisleri Bakanlıçında bu Klemler e'ki^ınden hic fsrklı değil. Yine avnı sdamlar. «vnı dosvaları narıştırıp dogru • yanlış bırta.Kim pvrakiara bakarak k^nriı kendıler'.ne yarzılara vanyorlar O do«yavı kım hazırlami', o kağıtlan kim yazmıs. bılfrek mı. bilme\erek mi? Bunları ne düsünen, ne üzerinde duran var. Evet, ıkticfar olmak yalnız kab:r,edeki b ? k a n l a n atamak, ?ynı partirien kisiterı bir arava getirrrek değil İktıdar olmak en ü?tun gorpvliden en «ırariar. s;cı^evıi^'e dek butün rarkanızmayı belırli bir pro^rama, bir cörusp, bir anlavı^a çcre çalıştırabılmektir. CHP Genrl Ba?kanı ECP\ ıt yenı yeni ıktidar lidpri ohıvor. Önümiızdekı «eçimde CHP tpk ba^ına kazanır«a İ?te o zsman «kar'imızda CHP ı k ' i d a n var her çeyHpn sorumlu odur» divebılececi? Simdi Basbakan bir vanria CHP'Ü bakanlanyla, MSP'lı Başbaksn YarrlımciM kendl rakımıvla b'j^butun avrı vonde .. Içis'.eri rfe blli'or«unuz. MSP" li bır bakanın yönetimmrleriir. Biitün bu pasaport vermek vermemPk isleri yerinde »avıvorsa hpnce bu vü'rien.. Ikı uç yıl önce vaıdığım su s a t u l a r ı ymeleyerek son vereyim yazıma: «Şaşılacak seydir bu, demokratik bir ülkede, bütün partilerin özgürlükçu demokrasinin övgüsünü y a p t ı î ı bir ortamd'a tanınmış kiçiler, yazarlar, aydınlar pasaport alamazlar! Yalnız şa^mak değil kendimize de acımsk gerekir. Butün bu «cizler havada kalıvor. gercpk bambafka biz yüzle ortaya çıkıyor riiye, böyîe bir ortamda vaçıyoruz diye.» Bır daha briyle bir vazı yazmamak umuduvla!... KIBRIS TÜRKLERİNİN, GÜVENCE AL TINA ALINAN TÜRK BÖLGESİNE DÖNEREK ŞİDDETLE İHTİYAÇ DUYULAN YETİŞKİN İNSAN KADROLARINI OLUŞTURMALARI VAKÎT KAYBETMEDEN UYGULANMASI GEREKLÎ BÎR GÖREVDÎR. Orhan KARAVELİ kalkınmasında gorev almanı?) öneririm!..» olmuştur.. Gene de, 1950'lerin sonunda y» rım milyonluk Kıbns nühısunun 370.000'i Rum, 120.000'i Tü.k ve ge ri kalan 10.000'i de •diğerıeridir.» Kıbrısın bağımsız bir ülke o'arak doğduğu 196(1'dan güniimüze kadar yer alan nüfus hareketleri hakkmda elde kesin kayıtlar yoktur. Rumlar, içlerinde ünhi sinema sanatçılannın da bulunduğu ağızlardan, nüfuslarının 600.000 i bulduğunu söylüyorlar. 1960'm 3İ0.000 veya 400.000'inden 14 yıldi 6000.000'e fırlamak demografık açı dan guçtür. Üstelik, çahîma oisnaklarının sınırlı olması yanı tı ra, politik nedenlerle, Rumıann da devamlı olarak. Amen.caya, îngiltere'ye, Avustralys'ya veya diğer ülkelere göç ettiği bilinen bir şeydir. Anayurt Yunanisi":ıa gidenler ise yok denecek kadar azdır. Gene de, Rum nüfusun sim di 430.0**0 civannda olduğu, diğer bir deyimle •arttıgı» ortak kanıdır. Başlıca gruplar Once bır hususu saptamakta yarar vardır. Adada yaşayan 5.000 k a d a r Ermeni'ye ek olarak, . 4.000 lâtin ve Maronit, 2.000 angifkân'Ve protestau ve sayılarr •JOO.'ü.Beç.meyen yabudı. b i t ta,W.t. fa bırakılırsa, başlıca etnik grupları Rumlar ve Türkler oluşturmaktadır. Türkler, Kıbrıs'ın 1571'de fethini izleyen tarıhlerde Orta Anadolu'dan buraya gönderilen 30.000 Türk'ün çocuklandır. Tam dört yüzyıl boyunca diger etnik gruplarla kanşmamaya adetâ bagnazca dıkkat etmişlerdır. Bugünkü dış görünüşleri, törelen ve dıllerı bu gerçeğin açık bir belırtisidir. Ugraş olarak genellikle tıpkı anayurtlarında oldugu gibu tarımı seçmişler ve geniş topraklannda, yakın zamana kadar. topraksız Rumlann el emegınden büyük ölçüde yararlanmışlardır. Etnik bakımdan aynı şeyi ada R u m l a n için sövlemek ise olanak dışıdir. Gerçekten de, bunların hemen tümü, Doğu Akdeniz bölgesine yayılmış bulunan «levantenier» toplumu içinde sayılırlar. Kıbnslı levantenlerın Yunanistanla önde ge'en bağları, Yunan Ortodoks kılısesml ve mancını seçmiş olmalarından ıbarettır. Yunan Ortodoks kılisesıne bağlı olmaları, ada levantenlerinm zamsnia bır Yunan lehçesını gelıştırmelerine ve benimsemelerme vol açmıştır. Türkiye'nın. özellikle 1878'den sonraki ılgisızliftı sonucu Kıbns Türklerının Anadolu sıvesını az çok vıtırdijrmı one surenler, K ı b n s t a konu?uUn Yunanca ile Atınad? konusulan Yunanca arasındakı c d d i farklt i£i grirmezden gelmemelıdirler Üsteiık. Kıbnsta konuşulan Türkçemn örneğın Istanbul iehçesıne oranla Anadolunun birçok yerınde konuşulan Türkçeden daha yakın olduğunu. son televızyon programlan sirasında bile gördük. Etnik ö^ellıklere kısaca dokunduktan sonra. asıl konumu; olan nüfus durumuna ve hareketlerine geçmek istiyoruz. Mektupla Ö«:retim Merkezi Müdürlü^ünden 1974 1975 Öğreiim yılında Meslekl Teknik Öğretim proframları için aşağıdaki konularda Türklerin durumuna gelinrt. 1954dan itıbaren Kıbns lorunu •ğırhk kazanmaya baılayınca Adada 120.000 Türkün vasadıâı açıklandı. Reami lngıliz kaynaklsrı da bunu doğruluyordu Aradsn yırmı yıla yakın zaman geçtiklen fonra, Türkiyede ve Kıbns Tiırk Toplumu arasınd» resmi ığızlar • yuzbine yakın». .yüzbin civarında., «yüzbinın üzerinde» ve tıhayct •yuzyırmı bın« Türkten soz ediyorlar. Yabancı yayınlarda da benzcr tahrninler yürütiilüyor. Yalnız, 19 sâustos tsrihlı Newsv e e k dergısi • 3 . O > Turkten 1 OU 0 bah=ederek rekor kırmıstır! 19Ö.Î .îS drinemınde resmcn 120 W0 ıken. şimdı en iyi tahminle a>nı sayıda kaldıSımız serçek^f. bıınu endise ile karsılaın.ik ve tedbirlcrini duşünmek gerekir. Zi:^. joımal sayılabilecek rxtde 2.5 3'lük bir artış hızı>!a Turk Toplumunun ?ımdi 200.tt('0 düzeyine yakla'mış olması jerekıtdi. Bu eeıçekleşmedığine KCre. son yıllarda yeniden 5O.'J<K) 60.0011 kadar Turkün Kıbriîi teı kettiği ve çoğunlukia Tiirkiyeye yerlestiğı anlasılır. ; i Silâhlı Kuvvetlerimiz Kıbtıaın önemli bir bolümünü kontrolü altına almı=tır. Hükümet, ou biSl gc\ı. ufak ödıinlerle de ois« elde tutacaktır Ü?telik. ele geçirılen kuzey kesimi, adanın en zengın kesimidir. Kıbrıs Türklerini, öncekl r o nemlerde Adadan ayrıldıkları içın suçlamaya kimsenin hskkı yoktıır. Savıları ne kadar olur^a olsun, ka lanlar savesinde Türkiye earantör luk hakkını kullanmış ve Silâh lı Kuvvetlerimiz de ülkemizin gü neyini. gelecek kıısaklar için gü vence altına almıştır. Dığer ülkelere yerleşmiş olanlpr bir yana, Türkiyede yaşıyan Kıbrulı Türklerin sayısı 250.01)0 300.000 civanndadır Bunların ara Ğ sında. ünlu profesbrler, teknok S ratlar, hekımler. mühendisler ve o h*ı meslek dalından onbinlerle ye v tijkin uzman ve isadamı vardır. A En güçlü bazı ulusal sirketlerinü 5 zi Kıbrıslılar yönetiyor. § Daha düne kadar, değil bir iş ğ tutmak veya bir mesleği uygula ö mak. ya?amak ve nefes almak i 2 çin bile kişisel ce?aıet, sabır ve az 5 me zonınluluk duyulan Kıbro*ta. g şimdı. yeıişkın uısan kadrolarına g çidde'Je ihtiyaç doğacaktır. Q lste, Sayın Cumhurbaşkanımız § çnk haklı olarak bunlara sesleni i> yor ve Kıbrısa dönmeye: «yavru S vatanda» görev almaya davet edi ö yor. J[ Hem de fazla vakit kaybetmtr)<?n ""'••DG6* MİMARLIK YÜKSEK OKULU MÜDÜRLÜGÜNDEN ^ Okulumuza 1974 1975 ogretim yıhnda, üniversitelerarası Seçme Sınavı 'A) bölümünden en az 340 ağurlıklı Fen Puanı alan öğrencıler arasından, ayrıca bir resim yetenek sınavı yapılmak suretiyle. Gundüz Bolümüne (1201. Akşam Bolümüne (1201, ve her iki bolüme de 6'jardan (12) Öğrenci Kaydına Başlamıştır Kayıtlar 30. Eylul. 1974 tarihine kadar devam etmektedir. Isteklilerin Merkezimize bajvurmaları ve Istek Fıji istemeleri duyurulur. K u n u n Adı: 1 1. Sınıf Yetkıli Elektrikçilik Kursu 2 11. Sınıf Yetkili ElektrikçUik Kursu 3 III. Sınıf Yetkili Elektrikçilik Kursu 4 Radvo Onarım Kursu 5 Transistöriu Radyo Onarım Kursu 6 On parmak'.a Ddkrilografi Kursu 7 Be^ın Bcslenme Kursu S Otel Hizmetleri ve Eğıtim Kursu • Makıne Ressamlığı Kursu » ltı Televizyon Tfmır Kar^u Ccret: 300 TL. 250 TL. 200 TL. 100 TL. 100 TL. l»0 TL. İIHJ TL. 100 TL. 150 TL. 200 TL. Yabancı Uyruklu Öğrenci Alınacaktır Aday kayıtlan Beşiktaş'taki Okul binasmda 16 eylül 1974 pazartesi günü başlıyacak ve çalısma saatlerı içinde olnıak üz(?re, 30 eylül 1974 pazartesi günü »aat 17.30'da sona erecektir. Hesitn Yetenek Sınavı 4 ekım 1974 cuma günü yapılacak, sınav sonuçları 9 ekım 1974 akşjmına kadar Beşiktaş'takı Okul binasmda iiân edüecek ve 10 ekirn. 1974 günü başlayacak kesin kayıtlar, 24 ekım 1974 gündüz saat 17.30'a kadar devam edecektir. Yabancı uyruklular için \ap:lacak Re«im. Türkçe ve Matembtık sınavları ıse, 7 ekım 1974 günü okulda japılacak. kazansnlarm ilânı ve kesin kayılları ise yukarıda beliıtüen aynı taııhlerde >apılacaktır. Aday kaydının yaptırılma?ı için, öğrencilerin: 1 Ü.S.S. puan kaıtı (Asln veya (Fotokopısn 2 Dıploma veya yerine geçen bclgcnın aslı j a h u ı tasdikli suretı. 3 4.5X6 cm. boyutunda 2 adet fotoğıaf 4 Nüfus cüzdanı aslı veya tasdiklı sureti 5 Okulaa dolduracakları formül dilekçe ile birlikte okula $ahsen müracaatlan ilan olunur. &J>OOO<HH>frCKH (Basın: 22361) 7259 Mektup L'cretinin Göndcrileceği Adres: Mektup'? Ogretim Okulu Döner Sermayesi ANKARA Poita Çckı: 10 nflo 743 Habcrleşme Adresi: Mektupla Öğretim IMcrkezi Teknik okıılUr ANKARA (Basuı: 22325) 7257 Cumhuriyet Gazetesi Yazı işleri Müdürlüğüne pl!ll!li!PIIIII!!lll!lli!!!llllllllllinilll!lll!IIIIM^^^ î ş ş TEŞEKKÜR Oglunı Ş t K B C S t S L Z u n amelıyatı içın yakın alakaS'.rı. esırgemeyen. değerli insan, ! ğ ğ Türk çoğunluğu Türkler K ı b n s t a uzun süre azıniık değil çoğünluk olmuşlardır. îngiltere ıdaresınde, 1946 yılında vayınlanan resmî kayitlara göre. örneğın 1821'de ada cüfusunun 37.0001 «hrıs'!v?r.» iken *?.000'ı «Türktür». lRTH'de Kıbns'in tngıl'.zlere «kıralanması» üzerine Türklenn anayurda donme eğitımı sriiç kazanırken, Yupanıstan açısından bunun tam aksı kendinı göstermis ve Atına. sıstemlı bir nüfus politıkası jle adadaki varlığını grüçlendınneye çslışmıştır Nıhavet, Lozan Antlasmasuun. ada Türkleriyle ılgilı 21 maddesı de Türklenn Tiırkıye Cumhuriveti vatandaşlığına dönüşünü adeta destekler bıçimdedir Cumhuriyeı dönemınde. lç «orunların ağırlığı altındaKİ hükumetler, Kıbrısı ve K ı b m IHirkıüğünü diişüneeek vakit buiamamıs tır. Bütün tstemlîre kar;ın sdaya Sâretmen bile 4<vnde"lememıstir. Eğitimlerini, kendi olanaklanyla Türkiyede tamim'.adıktan sonr» oek ünlö bir Başoaltsmmızı ziyarete giderek. krnaisıt den. bir emirleri olup olmadığmı sorsr Kıbnslı gençlere ıjitık ka«lı hükümet başkanının yanıtı: «Anavur dun ekmeğiyle yeıişl.kteo sonra KıbriM dörunek de ne demek? Burada kalmanızı ve Anadolurun DUYURU Türkiye Emlâk Kredi Bankasının, Istanbul'un deniz ve güneş kenti Ataköy'de yaptırdığı, Kaloriterli, «13» katlı «321» daire için peşinat kabulüne 9.9.1974 tarihinden itibaren başlanmıştır. Siz de bir yuvaya sahip olmanın mutluluğuna kavuşmak için en yakın Şubemize müracaat etmekte acele ediniz. Evinizin Bankası... Türkiye Emlâk Kredi Bankası. ISTANBUL Gszetenizin lb.8.l»74 tanhli r.üsnasının i savfas;nda sahsım ıs ılcrtlt bir vazı oesredilmı» v% Atatürkçü olmadıftım iddia edilmışü. 24 seoelik m a » l « nayatım A . catürk sevgisı «atgısi ve n»yranhjtı ile doludur ÖSretmenlik. :dareoillk 78 öi*i nayatırr.da da Atatürk"ü aaima rehbcr aldım. Bu ısnat ne vapacaftını şaşırmıs zavallın^J trtlnümüz<l« alışılrrus metodlaıır.dan t m « * ne olabilir? tlimlzde Osman ZeU ( a n u u v idında tlkokuJ C^retmenj mevcut dejfildlr. Bir Milli Eglttm MUdUrünUa Atatürk'e karsı olması. Atatürk dem'mlertne car» tutumdB o u lunması navsalaıun sabu) SOMmiveceSl bir hu»'«nır Bu d u r u m gazetenizce de c«sUm edllen Mr baklkat olraalıdır. Ourumun Basm Kanununun IV. maddesi serpgince gazetenızın avnı savt». avru sütununda teltsıblni rica ederim. Savgilanmla. 2.9.1974 F a n i ÖZEN Mill! EjHtirc S A R A R } A 1 Dr. Selcuk Onart'a I İ § ' I I AMELİYATIN1 YAPA.N1 K. B. B. ShRVISt 1 Dr. BekirSARITAŞ'a ( | Dr. TÜLAY ERGÜVEN'e | ( B.K.Müt. Nesrin GÜRSEL'e | g iıkje/; Hemşıre r.'eclâ TABAK, Aiunet ı\ALBAisTOĞ1 VARAK | ş L U na ve diğer nas r ane peısonelıne teşeskıırü bır bi/rç bilıŞ g r.m. VARAK üL'SIiZ | I|llllllllllll!lllfflinilllt1llll!!'lllll!1IH!IIHHI!!HIMIIIM (Cumh'jriyet: 726O HEDEF DEV BİR OENİZ GÜCÜ TÜRK OONANMA VAKFINA YAPACAĞ1NI2 YARO1MLARLA BU HEDEKE ULAŞABİÜRİZ. Utü IABIBI ORHAN TÜZÜN (Banın: 21121) 7239 Saat: 13.S0 • 19.30 Sama'vh Cad. No: 4i»0 Tel: 21 7» x: