Katalog

TÜRK ANSİKLOPEDİSt Bakanlığıınızca yayımlanen Türk AisTklopedlsinin bu fasiküİü (Kosnt) üe .(Kojroa Pıtnğı) arasındaki maddalol lbttra »tm*kto olup 15. Hra flyrtl» y*jıne»i«rlmttdı » tifa amdilmiftir. DnM KltapİMi Td: 22 38 «3 Cumhuriyet 51. yıl, sayı: 17968 kıuuVUBin PANAİT ISTRATİN» RpMANLARI funmus yk sevllmil ülkerr.izde en ç çok ojçuı yabancı yazar oıan PanŞit Istratı'nin Varhlt Yayınevinde satılan kitiBpları* " j Arkadaş Akdeniz Kira «iralins • Koak Kız> • din • Minka Abla • An Baraganın Dikenlerl Sünger Aveı«ı • tş Bnl tor ADcsL Her Mtap 8 Hra. Hep lere % 20 indirim yapılır. Varbk Yayınevi, Ankara ) 6193 (Hâncılı t YUNUS NADİ 2 Ağustos 1974 Cıuna YUNANİSTÂN'LA YAPILACAK ÎKÎLİ GÖRÜŞMELERDE ONİKİ ADADAKİ ASKERİ TESİSLERlN KALD1RILMASINIÎSTİYECEĞİZ Yunaniştan'da 1952 anayasası yeniden ge konuldu DIŞ ATİNA Yunanistan'ln yenl Başbakam Konstantin Karamanlis, 1967 yılında ülkede albaylar cuntasının gerçekleştirdiği cfarbeden sonra yürürlükten kaldırılan 1952 Anayasası'nın yeniden uygulanmaya konulduğunu açıklamıştır. KmtlBTA itVİL TteKLEKH TAPILAN ZULMB KARŞI BABIJ GÜCÜ ETKİSİZ BASDI BARIŞ GÜCÜ AYBP, AYIP... BİR DAHA YAPMA!... VVALDHEİM, GÜVENLİK KONSEYİNDE TÜRKİYE'NİN KIBRIS'IN KUZEYİNDE BULUNAN BARIŞ GÜCÜ'NÜN ÇEKİLMEMESİNİ KABUL ETTİĞİNİ AÇIKLADI HABERLER SERVtSf Türk kesimindeki Barış Gücü çekilmeyecek CUMHURtYET HABER IVIERKEZÎ Bu konuda dün jece BM Güvenlik Konseyinde bir açıklstna yapan Genel Sekreter Kurt Waldheim, Türkiye'nin Kıbrıs'ın kuzeyinde bulunan •<»?*:•••* .::^:»;&ft Kooperatifler ve işçi yatırım bankaları kararname ile kurulacak; motor sanayii için protokol imzalandı ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Hükümet, Devlet Sanayi ve îşçi Yatınm Bankası A.Ş. ile Kooperatifler Bankası A.Ş. kBnunlarının Meclislerden geçirilinceye kadar birer kararnameyle faaliyete geçirilmesini kararlastınruştır. Bu arada motor sanayiini yürütmek üzere kurulma sı dUşünülen Türk Motor Sanayıı A.Ş. (TÜMOSAN) konusunda llglli kuruluşlann hazırladıklan ön protokol dün Bakanlar Kurulu'n da görüşülmüştür. Her iki bankanın, Bakanlar Ku rulu karanyla kurulmus birer banka olmalannm kararlaştırıldığmı dünkü Bakanlar Kurulu toplantısından sonra açıklayan Erbakan şunlan söylemiştir: «Böylece bu müesseseler şimdiden faaliyete başlayacaklar, önümüzdeki devre kanunlan çıktı gı zaman ise geniş yetkilerle daha rahat çalışma imkânım bulmuş olacaklardır. Bu bankalann kuruluş nizamnameleri .ıa(Devamı Sa. 1. Sü. 2 de) Aşamaya Doğru laylan söyle blr Gzetleveliın: 15 temmuz günü Yunan subayiarmın destekledifci EOKA B örfiitü Kıbns'ta (başanlı olduğu aaııılan) bir darbe hareketiııi gerçekleştiriyor. Cumhurbaşkanı Makarios devrilip verine Samson adıntta Enosisci profesyonel bir katil getirüiyor. Ada'nın Yunanistan'a katılmasuıa artık bemcn hiç bir engel kaimamıştır. Türk Hükümetinin şiddetli tepkisi, Ziirih ve Londra Andlaşmalannın tanıdığı müdabale hakkunın tnıUanacağmuzı söylüyonız. Bnri pek ciddiye almıyorlar ve şimdiye dek oldnğu pibi öfkemlzi yatiçtırabiieceklerini umuyorlar... Başbakan Ecevit direniyor, karanmızın kesinliğmi anlatmak üzere Londra'ya giderek VVilsonla görüsüyor. BatüUarda hafiften başlayıp gittikçe yoğunlaşan bir telâş. İngiiiz Dışişleri ile Washington arasmda telefon konuşmalan. Kissinger, yardımcısı Sisco'yu ilkin Londra'da, sonra Ankara'da Ecevit i kandınnaya fönderiyor. Siiper Machiavel'in adamı Ankara'dan Atina'ya bir kaç kez gidip geliyor. Amaç hareketimizi geciktirip vakit ka> zanmak. Hükümetin istemi ve Devlet Başkanının da uygun bulmasiyle TBMM, ayın yirmisinde Fahri Koratürk tarafuıdan olağanüstü toplanacak. Aynı frun Silâhlı Kuvvetlerimiz Ada'ya (perçekten) başanlı bir müdahaÜede bulunuyorlar. İkı buçuk gün içinde hedeflcre ulaşıyonız. Darbeciler hezimete uğruyorlar. Beş günluk Cumhurbaşkanı katil Samson çekilmiş, yerini Kleridis'e bırakmıştır. Atina'daki cunta naşkanı hükümeti dağıtıp Kons tantin Kaıamanlis'i Paris'ten getirterek sivil bir tıiikümet kurmakla görevlendiriyor. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin ateşkes çağrısuıı kabııl etmişiz ama şartlanmız var. Züritı ve Londra Andlaşmalan yeniden pözden geçirilecek Kıbrıs Anayasası güniin isterlerıne Eöre ajarlanacak, rürk toplumunun baklan piivpnccye bağlanacak ve Ada'da eşillik ilkesıne dayalı federatif. baeımsız bir Cumburiyet diizeni eylemce ve yasaca (fiilen ve hukukcn) isler hale getiri lecektir. Bu amaçla Londra Andlaşmasinın teminatçısı olan üç devlet Dışişleri Bakanlan Cenevre'de toplanıyorlar. Kimi zanıan kopma noktasuıa varan çekişmeler «ıonunda isteklerimiz heraec de tümü il« kabul edilıyor. Ateskes protokolunu imzaiıyoruz. ikinci Karamanlis, söz konusu AnaKıbns'taki Turk Silâhlı Kuv. yasada yer alan kırallıkla i^gül vetleri yetkilileri ile Bırleşmış maddenin, ilerde Yunan halkıMilletler yetkilileri arasında nın yapacağı serbest oylamayla dün yapılan anlaşma sonucunsaptanacağını da belirttiği açık da, Türkiyenin BM Barış Gücii lamasında, «Ülkede krallığın ye birliklerinin Kıbrıs'ın kuzeyinniden geriye getirilip getirilmed'e bulunan Türk bölşesinde mesi konusuna halkımız karar kalmaları konusunda anlaşmaya verecektir» demiştir. varıimıştır. Karamanlis'in yaptığı bu açık lamanın dışında, hükümet sozcusü Panayotiı Lambrıas ria «1952 Anayasasının yeniden yurürlüğe konmasının geçici olduğunu, ülke rejiminin Cumhuriyet ya da kırallık olmasına bunu izleyecek halk oylaması va haJk oyu ile seçllec«k olan bir parlamentonun karar vereceğini» belirtmlştir. Türk bölgesindeki BM Barış Gücünün bölgeden ayrılmamasını kabul ettiğini açıklamış ve «Bıı konuda sizlere bilgi vermekten büyük mutluluk duyu yorum» demistlr. Waldheim, Türk Silâhlı Kuvvetlerinin kontrolunda bulunan Kıbrıs'ın kuzey bölgesinde BM Barış Gücünün bulunmasının Türkiye tarafından kabul edilme?inin önemli bir iyi niyet gösterisi oldufiunu da sözlerine ek(Devaraı Sa, 7, Sü. 1 de) l Güneş : Sivil yönetim Başbakan Karamanlis dünkü demecinde, Ulkesinin şu sırada içinde bulundugu durum nedeni İle «1952 Anayasastnın hükümetin kuruliişuna ilişkin maddelerinin uygulanmayacağını ve bu sorunla ügüi kararın zamanı gelince Yunan balkı tarafından serbestçe ve kesinlikle verileceğini» söy lemiştir. Karamanlis bu arada, Yunan ordusunun artık biıtunüyle sivil bir Savunma Bakanının emri altuıda bulunduğunu ve 1967 darbesinden sonra kurulan Yüksek Ulusal Savunma Konseyinin tüm yetkilerinin kısıtlandıgını da açık lamıştır. Bundan böyle tüm yetkilerin ülkede yetkili hükümet taralından kullanılznakta oldugunu da sözlerine ekleyen Karamanlis, uygulamaya konulan 1952 Anayasası'nın da Yunanistan'da bu tür bir yönetiml öngördüğünü belirtmiştir. federatif bir yönetim biçimi olması gerektiğini dünya kamnovuna ispatladık,, Sunî gübre fiyatlarına zam yapıldı, satıcıJar 3 gün içinde beyanname verecekler (Cumhuriyet Haber Merkezi) Bakanlar Kurulu suni gübrelerin perakende satış fiyatlarını yeniden saptamıştır. Buna göre sunî gübrelerm perakends satış fiyatları yüzde 100'ü aşan bir oranda pahalılanmıştır. Ancak yapılan büvük zamma rağmen, sunî gübrenin bırçok türünde üreticiye satış fiyatları fabrika ya da ithal fiyatlarımn yine bir miktar altıncfa olacaktır. Ancak bu fark üretici lehine eskiden uygulandığı kadar yüksek olamayacaktır. Atama kararnamesi öte yandan, Atina'da iyi hater alan bir kaynaktan öğrenildiğine göre, ordu kilit nok(Devamı Sa. 7, Sü. 3 de) Mavros: «Türkiye ile dost olmaya mecburuz» Klerides ise: «Anlaşma Atina'nın ödünleriyle imzalandı» dediler (DIŞ HABERLER SERVİSt) Cenevre'de yapılan Kıbrıs barış görüşmelerinin ilk bölümünden sonra Atina'ya dönen Yunani?tan Dışişleri Bakanı Yorgo Mavros, «Türkiye ile Yunanistan dost olmaya mahkümdurlar, aksi telde yaşayamazlar» derken, Türk Silâhlı Kuvvetlerinin Kıbns'ta bans harekâtından sonra, Kıbrıs Cumhıırbaşkanlığına getirilen Glafkos Klerides, «Cenevre'de imzalanan üçlü anlaşmanın Yunanistan'ın verdiğt ödunlerle gerçekJastigtnlı soylemiştir. (Cnmhnriyet Haber Merkezi) Cenevre'de Kıbrıs konusunda göriişmelere katılan Türk Heyeti dün saat 17.30'da THY'na ait Haliç uçağı ile yurda dönmüştür. Dışişleri Bakanı Turan Güneş başkanlığındakı Türk Heyeti Istanbul Yeşilköy ve Ankara Esenboğa Havaalanlarında kalabalık halk toplulukları tarafından karşilanmıştlr. Ankara'd'aki karşılamada Baçbakan Ecevit de buiunmustur. Güneş yaptığı Kıbns'taki Ruın ve Yunan askerleri, Silâhlı Kuvvetlerimizin Ada'da giristikleri harekâtla hiçbir Ugileri bulunmayan sivil Türklcri esir açıklamalarria, «Kıbrıs davasıtutmaya devam etmektedir. Fotoğraf'a, Limasol'daki futbol alanına hapsedilen Kıbnslı soydaşlarımız görülüyor.. (FotogTaf: AF) cın henüz kesm bir sonuca ulaçmadığını» söylemiş, gelecekte izlenecek çok çetin yollar üzerindeki engellerin kaldınlacağını belirtmiştir. Yeşilköy havaalanında Davul ve zurnalarla Turan Güneş'i karşılamaya gelen halk, Dışişleri Bakanma büyük tezahüratta buiunmustur. Halkı selâm lajan Güneş yurda dönmekten duyduğu memnuniyeti belirtirken, Kıbns sorununun henuz tam olarak çözümlenmediğini, an cak bu yolda engellerin teker teker aşıldığını söylemiştir. «Bafımsız Türkiye», «Bugünün lâf ebsleri 1967'lerde nerdeydiniz?», «Türkiye'yi yeniden yaratan Ecevit hükümetine şükranlar» pan(Devanu Sa. 7 Sii I rip) ABD'nin Türkiye'ye ekonomik yardımının kesilmesi önerildi ye'ye verüecek kredilerin kesilnıesiyle ilgıli bir değişiklik önerisini de kabul etmiştir. Bu öneri Terasücıier Meclisinin Cumhurıyetçı Cyelerindsn Matthevv J. Rinaldo tarafından yapılmıştır. Rinaldo, Türkiye'nin hashaf üretimine yeniden başlaması ile llgılı karannı eleştirdikten sonra, bu ülkeye verilecek kredılerin kesilm^si önerisinde bulunmuş, Türkiye'de üretilen haşhajın New York sokaklarında satılan eroinin bei Perakende fiyat Son bir iki yıl içinde bütün dünyada petrol fiyatlarında görülen çok büyük artışlar ve diğer maliyet artış suni gübre fi(Uevamı Sa. 7, Sü. 1 de) WASHINGTON Amerikan Tenısilcller Meclisi Bankacılık Komitesi, önceki gün aldığı bir kararla Amerikan Export İmport Bankası'nın (Exim) Ihracat ve İthalât imtiyaz hakkını dort yıl daha uzatırken, yeniden haşhaş üretimine başhaş üretimine başlayan Türki li başlı kaynaklanndan birl oldugunu İddia etmiştir. Matthevv Rinaldo tarafmdan önerılsn değişiklik komitede 17'ye karşı 19 oyla kabul edilmiştir. önerisinin kabul edilmesin(Uevamı Sa. 7, hü. 5 de) Yan ödeme kararnamesi yarın yayımlanacak • AyçiçpJH. inclr, fizüm ve Antpp fıstığı taban fiyatları yüzde 31 • 50 oranında arttırıldu ANKARA, (Cunıhuriyet Bürosu) Başbakan Yardımcısı Necmettm Erbakan, Bakanlar Kurulu'nun dıin 7 saat süren toplantısından sonra yaptığı açıklamada, yan ödemeler konusundaki kararnamenin bugünkü toplantıda kesinleşerek yarın yayımlanacağını söylemiştir. Erbakan, yan ödemelerin teknik ve yör.etici personcîle mahrumiyet bölgesinde çalışanlara verileceğini bildirmiş, yan cdemeler saptanırken maaşlarda olduğu gi'oi katsayı sısteminin esas alınacağını ve katsayının her yıl yeniden tespit edıleceğinl belîrtmiştir. Bakanlar Kurulu'nda dün çekirdeksiz kuru üzüm. kuru in • cir, Antep fıstığı ve ayçiçeği taban fiyatları saptanmıştır. Bu (Uevamı Sa. 7, Sü. 5 de) w Hem Dost, Hem Dıişman OLAYLAR1N ARDINDAKİ 6ERÇEK Kıbns'taki darbe firişlmınden atpşkesin imzalandığı EÜne dek yukarıya özetin özeti olarak sıraladığımız olaylar ikı hafta pibi alal airoaz derecede kısa bir zaman parçası içine sıkrşmıştır. Böylece Kıbrıs konusunda birinci aşama biziıo üstünlüğümüzle kapanmıştır. Bütün dünya basuu bunu oybirliği ile dofrulaınaktadır. önümüzdeki hafta ylne Cenevre'de başlayacak olan, sonuncu tyi niyct B NADtR NADİ (Dovamı 8a. 7, 3Ü. • da) Cenevre dönüşü Atina Havaalanında gazetecüerle göruşen Yunan Dışişleri Bakanı Mavros, Kıb rıs için Yunanistan'ın ne taksim, ne federasyon ve ne de ENOSİS'i kabul ettirmeya çalışmayacağım açıklamış bu arada. iki tarafın anlaşması konusunda, «Ancak iyi niyet engelleri ortadan kaldırabilir» demlytir. Makarios'un Klbrıg'a dönüp dönmayeceği htkkındald bir soruya, «Bu sorun blzl Ugilendirmlyor» diye eevap verea asbakan Bfllent Ecevit'ln ferçekçi politikası Kıbns sorununda dar boğazdan başanyla mynlmamızı sağlamış; Genevre Anlaşnuadyle bu başan belgelenırlftlr. Ne var kl Kıbns konusu çeşitli boyutlan olan bir sorundur. Türkiye • Ynnanistan Uişküerl de yalnız Ege ve Doğu Akdeniz kapsamında kalmayıp Batı Avnıpa savunmasını ilpilendirmrlrte, NATO açısından büyük önem tasınuJrtadır. Blr yabancı gazetednin ba yoldakl ı«mauna Başbakaa Eoertt 11(İ çeldd bfr cevap vermlş, Ankara İle Atina'nın NATO lçindekl durumunun saptanması gerefine işaret etmiştir. Başbakana göre NATO içinde Yunanistan la tam blr işbiüğine geçilmeUdir. Eğer ba amaç aağlanamaya» caksa yapay Uişldlerin blr değeri yoktur. Işbirlipinln gerçekçi blr temele ottırtulabilmesl NATO İçin iaçınılma» bir jerelrtlr. Hlç kuykıısuı bagfin Tfiridye İle Yunanistan NATO'da düsm»n kardeşler goribıümünü «ergllemektedirler. Ortak »avunma antlasmasuna Byelerl, «n yıldan be> ri üçüncU kez, blr savaşın eşiğlne gelmisler, ve ıceri dönmüşlerdir. Bueün için hem Ankara'da, hem Atina'da dostluğun gereği ve savaşın gereksizliği üzerinde birleşmiş hSkumetlerin bulunman bir teminat sayüanilir, ama bu teminat veterli mldir? önemU belgeler açıklamakla fin kazaırmış Amerlkalı eazeteci Jack Anderson'un New York Post |razetesmde yayımladığı ban gerçekler, dfinya basınmda 1leri süiiUen flkirleri de kanıtta Askerî Şura 9 Ağustosta terfileri görüşmeye başlıyor ANKARA (ANKA) Askert Şüranın 9 Ağustosta toplanacagı öğrenilmiştir. Askerî Şuranın bu dönemds ele alacağı konular arasmda 30 Ağustosta terfi edecek albay ve generallerle emeklıye aynlacak olanlann seçilmesl bulunmaktadır. Aynca, Şura, yedeksubaylık süresinin belirll dönem İçin 4 aya iadirümesi hakkmda çıkanlan (Devamı 8a. 7, 8 0 . 1 i e ) BAŞKENT NOTLARI Elçi Bey hem Arapçc hem de Türkçe konuşuyor Fikret OTYAM ANKARA Han1 şu Amerika'nın ClA'sının adı çıkmış bir kere... Her yerde eli, gözü, kulağı, tabiî parmağı var kar.ısı yaygın... Oysa bunlann kof olduğunu, bir meslektaşımız bel«eledi... Daha 8nc« Onlü casusluk Crgütü CIA, Türkler Kıbns'a çı<Devamı Sa. 7, Sü. 4 de) Taban fiyatlan ••• <Devatu Sa. 7, Sfl. S de) (Devaauta.7, 8fl. 4 de)