Katalog

CETIN büyük gözaltı 11973 ORHAN KEMAL romanödültT Cumhuriyet 51. yıl, sayı: 17061 Kurucusu : TUNUS NADİ 1 Ağustos 1974 Perşembe ATtNA Yunanistan Başbakanı Konstantın Karamanlis, Cenevre'de Türkiye, Yunanistan ve Ingiltere Dışışleri Bakanlan arasında anlaşmaya vanlmış olmasından memnunluk duyduğumı belirtrniştir. Karamanlis, ıtAtina Ajansı» a racılığı ile dağıtüan bir demecinde «Memnunuro çünkti bu an laşma çaüşmaya son verdi» demiştir. Anlaşmanın Kıbns sorununa bir çözüm bulunması yönünde bir başlangıç noktası olabileceğini kaydeden Yunanistan Başbakanı, bunun aynca «tki komşu ülke arasında dostane ilişkilerin yeniden kurulmasma ve dünyanın bu bolgesinde banşın korunmasına hizmet edeceğini» söylemiştir. Karamanlis, Cenevre'de anlaşmayı imzalamış olan Yunanistan Dışişleri Bakanı Yorgo Mavros'a da bir mesaj göndererek kendisini kutlanusbr. Yorgo Mavros, dün Cenevre'de düzenlediği bir basın konferansında Kıbns konusundaki üçlU anlaşmanın ımzalanmasından duyduğu memnunluğu belirtmış ve şunlan söylemiştir: «En âcfl ve en başta geler amacımız, askerl barekâta sor verümesı ve veni can kayıplan m önlemekti. Bunu başardık Türkiye ve Yunanistan için bir birlerine düşman olmak bugün bir lükstür. Türkiye ve Yunanıs tan ortak çıkarlan ve cografl du rumlan nedeniyle birbirleriyle dost olmağa mahkumdurlar.» raşa son verilmesinden memnunluk duyarken, bir kısmı ıse anlaşmayı Türkiye'nin dıplomatık alanda da zaferi olarak görraektedirler. VJFRLIK ÇIKTI Ütkemızin en çok satılan ve en sevilen Edebiyat ve Kültlir dergisı VARLIK'ın ağustos sayısı en önde edebiyatçılanmızın şiir, hikâye ve denemeleriyle cıktı. Bu sayıda, VARLIK YAYINEVİ'nin, sonuna yaklaşan mevsimlik tndlrünll kitap satışlannın sartlannı okuyun ve YAYINEVÎ'nden llste isteyin. VARLIK, Ankara Caddesı. ISTANBUL (llânalıte 7936 6165) Karamanlis "Anlaşma ikiülke arasmdaki dostluk üişkilerinin kurulmasma hizmet edecek,, dedi Milyarder ne diyor? (Jnlü milyarder armatörlerden lohn Teodorakopulos. «Mavros, rürk kuvvetlerınin çekılmesini sağlayabüecek bir anlaşma imjalayabilirse ne âla, yoksa Karamanlis'in siyası hayatmm sonu olur» demiştir. Bir banka memuru olan John Zorbiades ıse, şöyle konuşmustur: «Bu adanın da facto (fiili) taksimıdir. Üstelik de bu taksün den Yunanistan'a düşen payin önemi olduğunu sanmıyorum.» Atina'daB blr otelin garsonlarından Yorgo Papadopulos ıse düsüncelenni şöyle dile getirtniştir: «Ne olursa olsun benim kabulüm. Savas ıhtlmali ortadan kalktı ya. Çocukluğumdan beri Kıbrıs yüzünden başımız derde giriyordu» (Uevaau »»• 7. «a. 6 da) Hniknn tepkİSİ öte yandan, Yunan halkı, Cenevre anlaşmasını memnunluk 1 a karşılarken, ülkedeki siyasî gozlemciler, Başbakan Konstantın Karamanlis'in Türkiye'ye daha fazla ödün vennesi halinde gorevinden olabilecegini öne sürmüslerdir. Yunan halkmın bir kısmı, Karamanlısie fikir birliği edip sa FİYATLAR 27 AYDAN BU YANA İLK KEZ DÜŞTÜ • HAZÎRAN AYINDA TOPTAN EŞYA FÎYATLARINDAKİ YÜZDE 3 ORANINDAKİ DÜŞÜŞÜN NEDENİ cGIDA MADDELERİ VE YEMLER» GRUBUNDAKÎ GERİLEME. SANAYÎ ÜRÜNLERt FÎYATLARI DA GENEL OLARAK SABPT KALDI Cumhuriyet Haber Merkezl Ecevit Hükümeti'nin görevde bulunduğu sırada 1972 martmdan beri geçen 27 ay içinde görülmeyen bir gelişme olmuş ve fiyatlar haziran aymda mutlak olarak düşmüştür. Toptan Esya Fiyat Endeksindteki düşüş oram yüzde 3^'ü bulmuştur. Bu kadar yüksek bir düsüs oranına Turkiye ekonomlsınde 7 yıldır ilk kez rastlanılmaktadır. Ticaret Bakanlığmca derlenen fiyat endekslerinm haziran ayına ait olanı, temmuz ayı sonunda tamamlanmışur. Buna göre bütün Türkiye'yi kapsayan Toptan Esya Fiyat Endeksi, mayıs ayında 320,7 puan iken haziran aymda 10.3 puan dujerek 310,4 puan olmuştur. Bu durumda yübasından mayıs ayı sonuna kadar yüzde 16,9 olan genel fiyat artısı, hariran ayı sonunda yüzde 123'e inmektedir. Haziran aymdaki genel düşüs, Toptan Eşya Piyatları Endeksinin iki ana grubundan biri olan «Gıda maddeleri ve yemler» grubundaki gerilemeden ileri gelmektedir. Bu grubun alt kesimlerınden «nebatî gıda maddeleri» fiyatları haziran ayında yüzde 7,5 oranında gerilemiştir. Hububat kalemindeki gerileme İse jüzde 6,5 oranını bulmuştur. Bu gerileme, Ecevit Hükümeü' nin tahıl taban fiyatlannı yükseltirken tüketicilerin hububat alış fiyatını kontrol etmek için geliştirmis olduğu politikanın başanaı olarak değerlendirilmektedir. Tarım ürünleri fiyatlan, haziran ayında düşerken sanayi ürun leri fiyatlarımn genel olarak sabit kaldığı görülmektedir Nitekim, mayıs aymda 331,1 puan <Devamı Sa. 7, Sü. 3 de) ŞEHADET PARMAĞI.. Mavros'un sözleri Yunanistan Dısisleri Ecevit "Kıbrıs'ta yeni düzenin temeli atıldı,, ANKARA, (Cumhuriyet Bflrosn) Basbakan Bülent Ecevit, dün saat 15.30'da Başbakanlıkta düzenlediği basm toplantısında yerli ve yabancı basın mensuplannın sorulannı cevaplandırmıs, «Cenevre anlaşması ile Kıbns'm yeni statüsünün temel taşlan da yerlerine konulmuştur» demistir. tki ulkenin ıskeri birlikleri ansma bir tampon bölge konulması yolundaki teklifimizin Yunanistan tarafından anlaşılamadıgını ve bu yüzden de bu konuda henüz bir anlaşmaya varüamadığını beUrten Ecevit, Türk Yunsn ilişkilerinin çok yönlü bir görüşmede ele alınması için Yunanistan Basbakanı Karamanüı ile görüş birliğine rardıklannı, aneak bunun yerinin ve gününtin henüz saptanamadığıru, bunun için Karamanlis'ten gelecek cevabı beklediğıni açıklamıştır. Basbakan Ecevit dün Genelkurmay Başkanı Sancar'a bir telgraf göndererek, <tTürk Silâhlı Kuvvetlerinin Kıbns harekâtıyla kuandığı zaferin, Cenevre'deki Bans Konferansında, baslıca güç kaynağı olduğunu» belirtmiştir. Basın toplantısı Cenevre'de sonuçlanan barıj goruşmeleri ile Türkije'nin ve Kıbns Turklerinin neler kazandıklanna ilışkin bir değerlendırme yapar8k basın toplantısına başlayan Basbakan Ecevit, Türk Silânlı Kuvvetlerınin Kıbns Ba rış harekâtı sırasında gösterdiğl başarı ile Cenevre'de Dışışleri Bakanı Turan Güneş ve arkadaşlannın barış gorüşmelennde elde ettiklen başarüarı da ovmüş, emeğl geçenleri kutlamış, i!k anda elde edilen başarılan şoyle sıralamıştır: # Türkiye'nin garantor devlet olarak haklüıgı resmen ve huku ken tescil edilmiştir. • Türkiye'nin Ada'dakl Türk Silâhlı Kuvvetlen birlıklerine ve Ada'daki Türk halkına her türlü ikmali yapması kabul edilmiştir. # Ada'da askerı birliklerimizi gelışecek durumlara göre ve tedrıci olarak geri çekebileceğimiz yolundaki göruşümüz haklı gö(Devsmı Sa. 7. Sâ. 1 dl) Cenevre anlaşması ve dış basm: Diplomatik zafer, Türkiye'nin CUMHURfYET HABER MERKEZt Kıbns konusunda Cenevre'de! varılan anlaşma dış basında geniş yer almış ve konferans Tür kiye'nın diploraatik bir zaferi olarak gösterilmiştir. Yunan basını ise, anlasmayı, değişik anlamlara gelen başlıklarla ve genellikle Turkiye'nin kazançlı çıktıgını belirten ifadeler kullanarak kamuoyur>a yansıtmışbakan Ecevit, hem de Ordu*nun birbirlerinden meırmun olduklarını eklemektedir. Gazetenin Ankara'ya giden yazarlarından Alain Valtat, «Türklyenin yenidep birlik ve sıyasal bağımsızlığına kavuştugunu» ya(Devamı Sa, 7, Sü. 4 de) Avrupa Konseyi, Türkiye'nin Kıbrıs'a müdahalede hakh olduğunu oybirliği iie kabul etti ANKARA, (ANKA) Basbakan Bulent Ecevit dun saat 11.30'da Cumhunyetçi Güveu Partisi Genel Başkanı Turhan Feyzıoğlu'nu kabul ederek ken dısinden Avrupa Siyasi Komısyonu ve Daimi Komisyonunun almış olduğu karar hakkında bügi almıştır. Avrupa Siyasî Komisyonunun kararının Türkiye bakımın dan memnunluk verici ve Türkıye'nm haklıhğını tescil eder nitelikte oldugu belirtılmektedır. Dışişleri Bakanhğı Enformasyon Genel Müdürlüğünce verilen bilgiye göre, Avrupa Konseyi Türkiye'nin Kıbrıs davasındaki hakhlığını oybirliğiyle kabul ve tescil etmiştir. Kabul edilen kararda, Yunanis tan'ın Klbrıs'ta subaylan vasltasıyle giriştigi darbB takbih edılmij ve Türkiye'nin Kıbns'a asker çıkarmasmın anlasmalardar» doğan bir hak olrfuğu belgelenmiştir. Kararda aynca, Kıbns statüsünün, Türk toplumunun güvenliğini ve haklarını daha ıyi teminat altına alabilecek çekilde düzeltilmesi lüzumuna yer verilmiştir. Kıbns'taki Rum yönetiminio (Devamı Sa. 7, Sü. 3 de) Başkan NixorTın 2 yakın yardımcısı daha ağır hapse mahkum edildi (DIŞ HABERLER SERVtSt) WASHİNGTON ABD Başkanı Nixon'ın danısmanlanndan John Erlichman, dün 5 yıl hapis cezasına çarptmlmıştır. Erlichman ABD Savunma Bakanlığı Pentagon'un, Vietnam savaşlany la ilgıli belgeleriru Amerikan basınına sızdıran Daniel Elsberg'ın ruh doktorunun muayenehanesinden doktorun özel kâğıüan ve has'alanna aıt notların çalınroası olayına ve hırsızlılc olayını düzenlediği gerekçesiyle 5 yıla hüküm giymişür. Erlichman cezaevinde iyi hali görülduğü taitırde 20 ay sonra tahliye edilebilecektir. Daniel Elsoerg, Vietnam savaşı sırasında ABD Savunma Bakanlığının sıvü ınsanlann öldüriılme leri ve Kuzey Vietnam'daki sivıl hedeflerin bombaianması konusundaki emirler verdiğıni Amenkan gazetelenne bildırmiş, Pentagon'un bu tur iıaberlen yaJanlaması üzerine de, söz konusu emirlerle ilgili belgelerin fotokopilerini New York Tırnes ve Was hington Post gazetelenne vermıştı. Olayın ABD kamuoyunda büyük bir rezalet halıni aimasından sonra da, ABD Başkanı Nixonın danışmanlanndan ErUchman, Elsberg'ın delı olduğunu ılen sür müş ve bu ıddiasını da kanıtlamak için Elsberg'in rub doktorunun muayenehanesıne girilerels doktorun özel belgelerınin çalınması olayını düzenlemiştı. (Devamı Sa. 7, Sü. 5 de) Gelir vergisi ikinci taksidi ödeme süresi 15 gün uzatıldı ANKARA, (Cumhuriyet BflrosnJ Dün akşam sona eren, Gelır Vergisi ıkıncı taksaı odeme süresı Malıye Bakaniığınca 15 gün uzaUlmıştır Mauje Bakanlığına yapılan çok sasıda başvurma yı dikkate alan Bakanlik, süreyi 15 ağustos 1974 günü akşamına kadar uzatmıştır. Malıye Bakanlığının bu konuda kı büdinsı şoyleüır: «Bilındığı üzere 1973 takvim yılına ilışkin kazanç ve ıradlar için verilen beyannameler üzerınde mart 1974 ayında tarh ve tahakkuk ettirllea gelir vergisi 2. taksıtının 31 temmuz 1974 günıi akşamına kadar ödenmesı gerekmektedir. Bakanlığımıza ödeme süresinın uzatılmasi yolunda yapılan başvuımalar gözönüne ahnarak gelır vergisi ıkıncı taksıt ödeme süresi 500'den fazla mükellefl olan vergi dairelenni kapsamak üzere 15 ağustos (Devamı Sa. 7, Su. 6 da) tır. Atina'da çıkan «Estiya» gazetesi, Türklerin Cenevre'de istediklerini elde ettiklerini bildirrniş, «Atenaiki> gazetesi ise «Ba rış yolu açıldı» başlığını kullanmıştır. Yuksek tirajlı «Apoyevmatini» gazetesi de, Cenevre anlaşmasını, Kıbns sorununun çozümü yolunda atılmış ilk adım olarak nitelendirmiştır. cEleftoros Kosmos» gazetesi de, «Anlaşma ünzalandı» başlığını vermiş tir. Le Figaro gazetesi «Kıbns'ta banşa gidecek yolun uzunluğuna» değındikten sonra, «Türk Silâhlı Kuvvetlerinin Ada'da kazandığı topraklardan çekilmıyeceğiru» yazmaktadır. Gazetenin Cenevre muhabirtoa göre, anlasmadaki bazı maddeler Yunan Basbakanı Karamanlis'in Tüririyeye fazla ödün vermekle eleştlrilmesine yol açabile cektir. Aynı yorumlarda, maraton görüşmeler sırasında ıkı ülke diplomatlarının, geçmişteld uzun kavgalara ragmen, yeni ilişkıler dönemıne gireceklerini ken dı ulusal topluluklanna göstermek fırsatını yitirdikleri» ueri sürülmektedır Le Quotidlen De Paris gazetesi, «Kıbns anlaşması Ankararun lehinde» dedılîten sonra, Cenevte deki anlaşmanın Turk Sılahlı Kuvvetlerınin Ada'daki yerlerınde kalmalannı sağladıgını yazmaktadır. «Türkiye için tatmin edicı bir anlaşmaya vanldı» diyen gazete, Ankara'da hem Bas OLCAYj RUM ZULMÜNÜ BM'E ŞİKAYET ETTt BtRLEŞMtŞ MİLLETLER Türkiye'nin BM'deki Baştemsilcısi Osman Olcay Rumlann Kıbns'taki vahşeti hakkında, Genel Sekreter Waldheim'e gönderdiği mektubunda, Kıbns'ta Rumlann savunmasız Türk köylerine karşı giriştigi insanllk dışı saldınlarm durdurulması için Banş Gücünün gereken tedbirleri almasını istemiştir. (Devamı Ss. 7, Sö. 3 de) Ingıltere Dısışleri Bakanı Callaghan, anlaşmadan sonra, Dışişleri Bakanımlz Güneş Ue Yunanistan Dıjışlerı Bakanı Mavros'un ellerini birleştiriyor. Geride BM Genel Sekreter Yardımıcısı Gruyere görülüyor. "Kıbrıs Rumlan anlasmayı J kuşkuyla karşıladı,, (DIŞ HABERLER SERVlSt) Cenevre'de Türkiye nııı diplomatik zaferıyle bağianan Darıs anlaşması, çeşitlı merkezlerde farklı tepkilere yoı açmıştır. Washington'da Nixon vönetimının ve Ottawa'da Kanada Hükümetının Cenevre anlaşmasını memnunlukla karşıladıklan açık lanırken, Londra'dan geien b:r haberde, Başpiskopos Makarios' un ihtiyatlı bir dil kullandığı bildirilmiştir. Makarios, «Anlaşmanın en önemli yanı olan Kıbns'taki rürk kuvvetlennin çekılmesıne ilışkin hüküm çok beürsız» demış ancak, Güvenlik Konsevı kararının uygulanmasmda anlaşmanın ılk adım teşkil edecegıru umduğunu da sözlerine eklernîştir. Büleşmı? Milletler Güvenlik Konseyi üyelerı ise, New York tan gelen AP Ajansının bir haberine göre, anlaşmayı olumJu karşılamışlardır. Haberde, aynı hususun Sovyetler için söylenemeyeceği kavdedilmistir. OI.AYLARIN ARD1NDAKİ GERÇEK Birinci Raund Başarı ile Bitti »ının ilgili maddesini Ankara Hakümeti yürürlüfe koymuş, Türk Silâhlı Kuvvetlen Kıbns'a çıkarak belli bir bölgeyi denetim aitına almıştır. Cenevre'de üç ilgili devlet Türkiye • üunanistan • Infütere, bolnstnklan vafcit, Kıbns'taki ststüniin yeniden eözden geçirilmesine taraflar itiraz etmemişlerdir. Bu zorunloluk herkes tarafiDdan benimsenmistir. Anlaşmazlık. tarafların ilerdeki görüşmelere hangi kozlarla otnracagı konnsnnd» ortaya çıkmıştır. Atina ve Londra, Ankars'dan Ada'ya çıfcarttığı hnvvetierini hemen cekmesini istiyorlardı. Ankara Ue Kıbns'» çıkan knvvetlerimizl geri çekemezdJ, böyle bir kozu elinden bırskamasdı. Dün imzalanan anlaşma, Ada' da barışı knracab veni bir anayasal düzen saptamah için görüşmelere ve çalısmalara baslanmasını önförmektedir. Arna yeni koşnllar saptanmcaya kadar Türk Silâhlı Kovvetlert Kıbns'ta kalacaktır. Kğer saptanaeak koşollar Turkiye için göven verici ve Kıbrıs Türk. leri ıçfn tatmin edicı balanursa knvvetlerimizt azar azar çekmeye yönelmeraiı diişüniileccktir. üörüldügü fibi. Cenevre An. ••* (Devaau Sa. 7, SQ. 3 de) GÜNEŞ CENEVRE'DE SOVYET GÖZLEMCİSİ İLE GÖRÜŞTÜ görevlendirilen SovTret Diplornatı Cenevre'ye bundan iki gün önVictor Minin ile 50 dakika süren ce gelmesi beklenen Victor Mibir görUşme yapmıştır. Bu görüş nin, ancak önceki akşara anlaşCENEVRE Dışişleri Bakanı mede, Turan Güneş'in Sovyet manın ımzalandığı andan ikı saat Tııran Güneş, bugün Turkiye Dışişleri Bakan Yardımcısına, once gelmiştir. saatıyle 16'da Cenevre'den Anka Türkiye'nin Kıbns sorunu karKızılhaç'la temas şısmda ızlediği politikamn esasra'ya hareket edectktir. lannı anlattığı, Önceki gece imTuran Güneş dün aynca DlusGüneş. dün sabah Cenevredeki Bırleşmiş MUletler Türk misyo zalanan anlaşma hakkında bilgi lararası Kızılhaç örgütti yetkiliverdigi ögrenilmlştir. (Devamı Sa. 7, Sü. 3 de) nunda konferansı lzlemek Uzere C Turhan ILGAZ Ateşkes bölgesi Cenevre anlaşması uyarmca, Kıbns'ta Türk ve Rum kuvvetlerinin bulundukları hatlann belirlenmesi için dün çaiısmalara baş lanmıştır. Ateşkes hatlanmn be(Devanu Sa. 7, Sü. 6 da) enevre'de birinci raund bitmis, Türkiye'nin basarın ile sonuçlanmıstır. Oldukca çetin geçen tartışma ve görüşrnelerden sonra vanlan nokta, pazarbfın bittiği defü, başladıfı yerdir. Böyle olması dogaldır. 1950' lerde ozun jörüşmelerden ve çabalardan sonra imzalanan andlaşmalarla Kıbns'm statüsü ortaya çıkrruştı. 1963 yıhndan bfri bn statü bozulmus, ZSrUı ve Londra Andlasmalan islemez, daha dojrusu Ramlar tarafından iştetilmez olmnştn. Son günleröe Ada'daki olaylann busbfitfin çığnndan çıkması üzerine üçlü garanti andlaşma