Katalog

CtTMHURÎYET 15 Ha7İran 1974 TURHARI SELÇUK ' j } i ü ATAMADlK. MîLU . UÜ ÛUUAİ* VAIU NELER YAPMADIK! ŞAKİR BALKI49 Durauf, Durmu? Hıç de yabancı gelnuyordu bu ısım bana ya, ama bır turlu toperlaruunıycrdum Kafamın ıçı yorgancj kıtıgı üe dolrouftu sankı Bak sımdı senı tanıdım, dedım, tanıdım. Vallafai tanıdım öyleyse obür adımı »öylel Atıyorsun sen'.. Sey canım, Durmuı bey, sey.. Ne dıyecektun kı? Ah bu yaalüık.. Düimın ucunda ama, kor »eytan ıste, akltmı çelıyor berum. Dur mu«, Ankara . <5bur adın değu mı? Yahu arkadaş bunu bılmeyecek ne var kı? DUımıa ucuna gelıp takıldı. Durmuı 15te .. Hadı yıne ben sovleyeyım . Muğlalı Dipçık Durmuş be' Bana Dıpçık derler be Tvh sana Dıpçık Durmuş Tanıdın mı sımdı* Utancımdan adamın yuzune bakamaz eldum Yurum al al oldu, yuzume ateş bastı. Dıpçık Durmuı . Hey gıdı gunler, heey! T o parlandım ama ı» îften geçtı Bu Dıpçık Durmuı benım askerlık arkada»ımdı Hem kendınm tanıyamadım, hem de ısmi aklıma gelmodı Çok ayıp oldu, çok Durumu kullemek içın hemen bovnuna sarıldun Hanın Bey» dondum «Hadı Hanın, ne dunıyorron, »en de sarılsana > dedım O da aarma» doU» Bu sarmas dolaj 141 bıtmce, bana Ankara'yı nasıl buldun' dedl. Eh, fena değü . dedım. Bır dumen ıçın mı geldin yokaa* Bey, Yok canım, ne dumenı Durmu» boyle ıjlere akhm ermez Dolafün mı Ankara'yı? Şoyle boyle, Hanın beyle dolafftık duk. E daha ns var ne yok' Aniat bakalım bana. Bıldıgın gıbı ı»te, geçınıp duruyonız. Son zamanlarda hayvancılık ı»ıne bumumu »oktum önce ınek ucaretıne bafladun, »onra iai at, eaek ı?ıne doktum Deme yahu, ooo . VaUahi lyi, İTİ' Bu i$te bana kalırsa para var. Kafalı adammıs•ın sen be Yakup' Benı »ımartıyorsun Durmu» Bey . Ha, ne dıyecektım sana, *en mademld hayvancılık ısıne gırdın. Buradaki hayvanat bahçes.nı gordjn mu° Nereden goreyun. Hanın Bey beal f6> türmedı kı Gel ben senı gotureyim bak ne Inekler var Damızhk mı damızlık ha Mıdıüı beygırleri de \ar, sem.z eşekler de vsrdır ha .. Hah.. hah! Yahu ısı ış tutmujsun vallahı Geçınıp duruyorum ışte Bır taks>e atla>ıp \ardık mı bız hayvanat bahçe«ıne Neler voktu neler' Mavmunlara, ursfria a baktım şaşi'dım Fıl, ma;.munlar Arflanlar Kojunlar, kartal'ar Durmuı Bey «Bak, d«dı a ı sonra ınck de gelecck. ı Boz bır beygır gozume ılıştı DUTTIUŞ Beye «Yahu Durmuş cuğum, Afrıka\a gıtme^e hıç gerek kalmadı» d ^ e çuldum Ben bu hayvanat bahçesmden o kadar hojlandım kı, çıkmak ıstemed:m Şu okuze bak hele Aıkerlık arkadaıtma lordum' Ikı gonım Durmuı bey, senın ne i»in Tardı Ankara da' Guldü, guldu de' Ankara'ya kredi içın geldım, kredı' Ben bflıyor musun bılmem, ı* adanu oldum îş «damı da olunca, bır ayağunız Ankara'da olur •lbette Bır kredı îfim vardı Bız hay\anat bahçesınden çıkmıjtık, konufa konuga gelıvorduk, arkamıza baktım, Hanın Bey joktu' Harun Bey ajajı, Harun Bey yukarı Yahuuu bu adam da nereye gıttı' Dıpçık Durmuj beyl* yemeğe gıtük. Konu»tuk, konujtuk Nasıl o'.duysa oldu, ertesi frtın bız Dıpçık Durmuj be\ le tuttuk mu Muğla nın yohınu? Yahu arkndajlar, ıız bendekı kafaya bakın, •nun Muğla'da ne îfin vardı'.. Denızlı ye geldık, Ankara>• niçin (ittl|tau anlattı bana «Bak Yakup bey, zenfin olduk gıttı. Müyoner olduk gıttı...» dedi Bu Dıpçık Durmuf, Ankara'ya bır arama nıhaatı ıçın gıtmıı Hey gidı hey, bız Muğla daglannda kurfun aravscaktık' Bre Yakup Efendı, bree kabak kaialı adam'. Senın ne işın var Muğla da' Bız Muğla'ya ındık ya, erteti gttnü kımseve gozukmeden daldık dağlara. Ba» ladık toprak aktarmaya, «aka maka bız docer gıbı toprak detnnp dunıyorduk. Bu Dıpçık Durmua kösedır On yjda ya tr&| olur ya da olmaz. Kösedir. köaehk, boyle yerlerde çok lyi aonuçlar verıyordu. B«n saç •akala kanytım, bızım kösenin yuzfinde kıl yoktu. Sımdi pek Ivi hatırlamıyorum, biz elde kaz ma kurek bır de Çıçekçı Belın e daldık' Toprakla bogufmaktan kıkırıklere donduk. Neredeyıe Çıçekli Belıne upuzun bır tunel açıyorduk Yahu bır dırhem kurjun bulsak, eh.. Yok bre, ne kurşunu?.. Bır toprak dururken ınat olsun dıy» mı kayalara kazma sallıyorduk 1 Baktık acından olup Mugla dağlannda kalacağız, vurduk Ula'va . Ula ılçeıln» gelmeden bır köye uğradık. (Devamı rar) Türk Kalarak Çağdaşlaşmak SUN Toplumumuzun kültür sanat kuruluşu ve yaşayışı Kültür varlıgımınn olujmasına bUyük önem reren Atatürk 3. Dil Kurultayınd» (Dolmabahçe'de) Türklye'deki kultur lanat ku rulufu ve ytjaj'işıyle bu kurulun ve yatayılın bugunku durumu, ba^lıca dort noktada toplanarak açıklanabılır. tür sonınumuz, eakl kültür •• sanat ürünlenmızi aynen vasamak, ya da aynen yasatmak değıldır Kültür sorunumuz, toplumumuzun, yalnızca baska toplumların yarattığı kultür sanat urunlerını yajar duruma getırılmesl değıldir, Her tooıurron kültür sanat vajatmalarının, tottlumiarın ken BaşİK» bu nedenlerje, Bu «zumre»r4n Ktlöır Sanat < i Turk kultur \e sanatım «varat rtırjtel jınrtsr i. 'igin'len geyaşarruna, «Yabancı Deferler» len ajnca oıelhkleri vardır; ma» hareke»ının belırleyıeı nıteegemendır. yabancı toplumların blrlnın lığı ıse «topluma maledilemeyen 3) Geniş bjr ara tabakanın yaratıcılık» sozlenyle simgelene bırkaçımn j a da turıiln'ın kulkultur sanat >aşamı ve bellrtur sanat yaratmalarmı ubıhr. leyıci nıteliklerı: runlerım, (yalnızca bunlan), Boj lece toplum çoğunluğunun toplumun günlük yasanana egeToplumun «Bu\uk çogunlugu» bugiinkü kültür sanat kurulu men kılmak, Turk toplumunu ıle «Sınırlı azınlıgı» arasında kasuna ve yaşajışına egemen goru •var» sayoıramaz; ktndmcehgilan genış bır «Ara tabaka» varnen belirleyıcı rutelikler «duru nı yansıtan ve evrensel ku!»üre dı r Ekonomık toplumsal culuk aktarmacılık bykunme katkıda bulunan katılin yakulturel koşulların saglıkîiz değl cılık • yamacılık yokolma yoz idtmalarıyle ancak oır toplum çımı ve «Saglıksız kentleşme» ollaşma» bıçımınde gorulmekte, «\ar« sajnlabılır. Kısaca bu neguiaruım etkılemesıyle, bu araasıl olması gereken «yaratıcılık» denle, Turk •orjlomunun küıtabaka hızla bujumektedT. ve «çagdaş degerlerı yasama» nıtıır sanat sorunu, (kendı d e . Ne koylü kalabılmış, ne de telığı ıse, toplumsal orgenlığın £erlerı bn \ana nırhkiıarak) \alkenth'eşebılmış olan bu ara ke bazı hücrelerınde bulunmakta, ınzca >abancı toD'umınn kulsımm ınsanlan, toplumdakı toplumsal orgenlığın bütunune tür sanat ürünlenru yaşar du«Saglıksız degıyme» olgusunun yayılma ve toplumsal yasayısın ruma getırilmes de üegUdır yarattıgı besledıgi büyuttügü ajTilmaz bır butünleyıcısı olma Türk toplumunun kultur bır topluluktur. sansına henüz sahip gorünme •anat sorunu. toplumumuzun esmektedır. Bu nedenle, bu ara tabakanın ki kültür sanat ürunleriyle kültür sanat yetenegını degerlen TUrk toplumunun kültür sa hunlann vozlastınlmif devamı dırecek ve gereksuımesını karolan yoz urunleri *e vabancı top nat kurulusunda ve yasamında •ılayaeak bır kurumlasma da lumların kultur • aanat ürtinlebugün gozlenebı'en durumun ohenüz bulunmadığı Için. kültürrıni (yalnısca bunJarı) bir arazetle açıklaması budur. •anat vasayısında da genell'kle da yasamaaı da decUdir «yoz» urunler egemen gorunmek Eskı vabancı voz kültür UKültür Sorunumus tedır. runlerinın bır nrada yasanması demek olan bu Detanleme, asimne Değ^ldir? Eskısı gibi kalamayan, batılıaa. bugunkü Jcultut vc sanat yalasama\an, kendısı çağdas uluBu noktada kültür • sanat scşamının, kolayhk a gozıenebılen sal değerler yaratamayan bu ara runlarımızın ne olmadığını bıraz bjr olgusudur. «Caggerısı» kaltabakanuı kultur sanat düzenı daha kolaylıkla açıklığa kavuştumanm ve «var» sayılmamanın ve yasamasmın belırleyıcı nıterabüırız. vukarda bennı'en sakıncaları, lıği de «yozlasma» aozcüğü ile bugunkü kultur sanat vaşa Kultür sorunumı», toplumubetımlenebilir. mının aynen sürdurüımesı ıle muzun, yalnızca eskl kultur ve 4) Çagdas Türk Kültür ve gıderılemez Bu nedfnle kültür sanat ürünlerını aynen yasaması •aoatını yaraUn çok sınırlı bir .«orunumuz, bugunku durumun değıldir, saglıksız degişme sureannlık ve bu »ctıüıgıo belirle(\anı, Eskı Yabancı Yoz kulcı ıçinde «eskı kultür ve sanat y i d niteligi: tur urunlerının «te'#lden bozuluninlenni aynen yasama»nın Çok dar ve meslek konulan mümkün olamayacağı gerçegı bır ması gereken koalüyor.u»nun boy ile islerı açtsından çok dagınık yana, «aynen yaşanabılecegı» \ar lece surup gıtmesıru kaçmılmaz olan bır çevre, bır «çok kuçük Kilan), coplumumazurj Dugunkü sayılsa bile bu bızı, bızım olan v kultur sanat ku:uluşunun ayazınlık», güçlükler e olanaksızfakat evrensel açıdan «çağgerısı» nen korunması değı«tınlmemelıklar ıçınde çağdas Türk kultur nıtelıkler taşıjan bır kültür orta tı defıldır v« sanatınrn yaratılmasına ' v mım surdurmek durumunda bılışmaktadır. rakır. Baska toplumlar yanında Kültür Sorunumuz Nedir? Fakat varatılmakta olan yapıt «çağgerısi» nltelıklerle «var» sayılmak, «saygm bır yer edinmek» Kaynağını eskı kültürümü»lar, çeşıtli nedenlerle (bmeğin den alan, hem sayıca, hem çesıtçe a ı ol mümkün olamayacagına göre, kul «sonuç» olmadığı ve bu durıırn» get'rılemedıgı ıçın, vuzeyde kalmakta, dennleşememeKte, topluma yaygınlaşamamaktadır Bu «zumresnın, ıçınde bulundugu kultur sanat duzenmın \e vaş3nşının behrleyıcı nıtelıgı de «AKtarmacılık öykunmecılık Yamacılık» sozlenyle sımgelenebılır malan hem gene'.likle halka yabancı kaİTiaları, hem de kultur sanat alanmda yurt yüre^ne jnygın eğıtım oğretım araştırrr.a ıcra \e da*ıtım kuruluşlannm bulunmaması vb nedenlerle toplumun buyuk çogunlugu nun (hatta okumusların bıle) gunluk yasayışına katılamamakta, kazandırılamamaktadır. Evrensel veruerden yararlanan, Çağdas Türk ktl'ttlr vt sarat urunlerının \a.atuması v\xr\ •mzeyınde surekl ol&ralı v?^lrr.ası. halk çoguı.l>ı(runun temelae çagdaş Turk ku'tu: ve sanatının ürunlennı v<ısar duruma uıaştırılmasıdır Bununla bırlıkte Eskı kultur »anat deSerlerının saptanması norunması. degerlendı rılmesı, Evrensel kültüre (yam bütün dünyaya) aciK bır ortamın yaratılması, büıün bunların Çagdaş Türk nüıtür ve sa> natının Urunlerıvle dengelı olarak, halkımızın müınkün olan en büyük coğunlugunca vasanılır kılınmasıdır; Ve, bugunkü Kültür «anat düzenimızın bu «.emel Korüşü perçekleştırecek dojhu bır «sonuçı durumuna eet recuk vönde değıştirılmesi venıleştın.mesı bütunuvle venıden kuruimasıdır Bu sorunlar beılıdır kı bırdenbıre degıl. tanan ıclnde v» aoım adım çozümıenecektır Zamanı ıvı değerlendırmeK ıçın bupunden vapılacak lsıer vardır. Bunlar. belırlı oır temeı eorüj» de bırleşmenın, belırlı bır temel görüse sahıp oıtnnnır. vanısıra. sorunlann konumunu dogru vap mak amaç ve fcrekıerl verındehklf> seçmek ve calışınaıan butdncü bır plana bagUvarak eldeld ırsan Dara zaman araç ?ereç olanaklarını bu sorunlann çozumune yoneıtrnPKtedır Durumun Gozlemi 1) Bliyuk haik eogunluğunıuı kuJtttr tanat yajamı \e belirleyid nttellkleri: 40 mıbona vaklaşan ınsanıyle Turk toplumunun bu>uk çoğunlu gu, ozellıkle kuçuk >erleşmc bınmlerınde yaşavan kovluler ıle koylu çıkiflı ı;çıler, eskı toplum sal yapının dogal sonucu olan, halk kulturu urunlerını gunluk ya;aM|lannda kullanmağa devam et mektedırler. Bu çoğunluğun kultur sanat gereksınmesı, gelenek sel vetııme jollarından jetışen \e henuz tumınle yokolmamış tur den kı;ılerce kaışılanmaktadır Uzun «ureden ben ıçınde > u un ^ du'umuz «geçış «;urecı« olgusu, bu buyuk çoğunluEun kultur sanat ussmını, bujuk \eıleşme bırımlerndekı olçude hıssedılır bır ıieğışmeye uğratmamıştır Ama, değışen kojullar, onların halk kulturu urunlerinı ajiıen ya»atmalarına ve yozlaştırmadan aurdurma lerıne de büyuk olçude engel olmakta, olanak tanımamaktadır Bu durumda gozlenen Buyuk halk çoğunluğunun kultur • u n ı t >a;amında çagdaş ulusal bütıinlukten çok, ye'el ve bolgesel oztl lıklerın yarattığı ajrılıklar ıl« çağ daş olmaktan çok <çağgerin> bır değerler iistemının egemen olduğu'dur Toplum çoğunluğunun kul'ur sanat duzenındeki *e vaşavışmdakı behrlevıcı nıtelık ıdur duruculuktur» Eskı duzenin ve vaşa>ı;m korunamsdığı goz onünde tutulursa, buna «yozlatma» da eklenebılır. î) Buyuk yerle$me hirunlerfodeki sınırlı azuılığın kultur • tanat jaşamı ve belırle>icı ntteUkleri: Turklyedekl aktarrnacı öykunmecı yamacı sanat kurumlasması, daha çok ikı üç bü\uk ılde toplanmıştır 40 mılvona vaklajan topiumun bu bırkaç ılde toplanan sınırlı aîinlıgı, bır «Okumuslar zumresı», ozellıkle Batıh toplumların varattıklan kültür sanat urunlerını de gun luk ya^arnlanna katabılmektedır Bu Mlrlü yabancı kültür sanat urunlennı gunluk yaşayışa katma olgusu, toplumun kültür kuruluşu ve yaşayışı ıçınde kokle ı bulunmadığı ıçın toplumsal orgenlığın yarattıgı bır doğal ıMALKOÇOĞLU yazan veçizen:Ayhan BAŞOGLU Amaç Ekonomlk ve toplumsal kallcınmanın bır aalam Kazanabilmesı ve «yaratıcı Mşılıkli ç a j das bır toplum» kurulabilmesi İçın yurt çapında eıronomık toplumsal kalkınm<tvu Daralel o larak; Yurt çaD>nda sağlıkl) bir kultürel degısmenın ?erçekleştinlmesı, kulturel butunleşme v* ulusal bılinçlenmemn sağlanmasıdır. YARIN: Çözüm Yolunun tki llkesi: Özgun Düşünce ve Çevreden Evrene DİSİ BOND vo ve vt/ııue: NfW SÛTUN BUMLAI2I %^\l Tl SOEUNUOLDUQADA DEM BIBE. DUE/V1AK.Z 8IED IBE E Cırosu lyi olan eczane, se\ahat dolayısıyle devredılecektir Tel: 23 34 18 Gdrüşme: 17 20 arası Cumhurıjet 4905 DÜKTÜR TARIK Z Uerl 8sç ve ZühreYİ Hastalıklar Miıtehassısı tstııtlâJ Cad ParmaKkapı No 86 Tel 44 10 73 GARTH BfBDEKJ TEH S O N B A LEC, , lCEKJT(.EBf ALT UST BVE ••••••••••••••••••09 • ••»•••••••••••••••>•• L)r. A L 1 L Ç O L OKIOPKlll ve rKAVMAIOI.OJİ MITEHASSIS1 ıKırık kemık ve mafsal bastalıklan) Csmanbev Hala«kârgan Cad 7\%r\ Sedef Apt Tel 47 47 93 CEK VE OM «• »•» • • • • • • » •» »• • • • • • o