Katalog

PARTIZANIN KIZI E. Koralof. Roman / 2i) Lira ALTIN B. Polevoy. Roman / 20 Lir«. SON ŞİİRLERİ Nanm Hikmet Şiir / 15 Lira. Kitapçınızdan arayınız... Habora Kitabevl P.K. 6 Beyant Ist Cumhııriyet 3657 umhuriyet 51. yıl, sayı: 17877 Kunıcusu : YUNUS NADt 9 Mayıs 1974 Perşcmbe r{ r 1965'ten beri sorulan tümTESTsorularını ve geniş açıklamalı çozumlerini bulabileceğınız *; çıktı. 100 Liraya (824 sahıfe) odemelı Ücretsiz broşiir isteyiniz EVREN YAYINEVİ Ü Amerika 20 milyon dolar yardım vermek için Türkiye'nin haşhaşla ilgili kararını bekliyor | NİXON YÖNETİMtNtN ABD ÎÇtNDE HAŞHAŞ YETİŞTİRMEYE NtYETl OLMADIĞI AMERİKAN BÜYÜKELÇİLİGİNCE AÇIKLANDI. Brandt'ın yerine Başbakanlığa aday gösterilen Maliye Bakanı Schmidt'e göre erken seçim söz konusu değil BONN Batı Almanya'da Willy Brandt'ın ıstifası üzerine Sosyal Demokrat Partı tarafından Başbakanlığa aday gösterilen Maliye Bakanı Helmut Schmidt, muhalefetteki Hıristiyan Demokrat Partinin erken seçim istefi üzerıne dün yaptıgı bir konuşmada, erken seçime gidilmıyeceğini ve Sosval Demokratlarla Hür Demokratlann ülkeyı yö netraeğe devam edeceklerinı söylemiştir. Helmut Schmidt, Brandt'ın istifası konusuna de(Dersmı Sa. î. Su. 3 de) Kıbrıs Türk Toplumunu temsil eden 18 kuruluş, Kissinger ile Gromiko'ya ortak bir muhtıra verdiler Izzet R. YALIN LEFKOŞE Kıbrıs Türk Top lumunu temsil eden onsekiz kuruluş, Amerika Bırleşik Devletleri Dışişleri Bakanı Kissinger ile Sovyetler Bırlıği Dışişleri Bakanı Gromiko'ya bir muhtira vermıştir. Kissinger ve Gromiko, Suriye ve İsraıl birlıklerinin Go. lan tepelerinde birbirlerinden ayrılması konusunu gorusmek (Devamı S». 7, Sfl. a de) 16 ÜYENİN 7'Sİ MECLİS'TEN GEÇEN METNİN, 9'U İSE SENATO'NUN DEĞİŞTİRDİĞİ METNİN BENİMSENMESİ GÖRÜŞÜNDE DIŞ HABERLER SERVİSİ bu arada Amerika'nın uyuşturucu maddeler kaçakçılığını önleyici ça balara yardımcı olan ülkelere ge rekli yardımları yapmaya devam edeceğini söylemiştir. (DeTamı Sa. 7, Sfi. 3 de) Karma Komisyonun senatörleri saptandı ANKARA (Cnmhuriyet Bürosu) Genel Af teklifi üzerüıde Cumhuriyet Senatosunca yapdmış değişiklikler, Millet Meclisindeki ikinci görüşmede benimsenmemis ve teklif, iki maddesi dışında Karma Komisyona sevkedilmiîtir. Bu iki madde, affın uygulanmasında içtima hükümlerinin dikka te alınmamasını öngören 6. ve şart lı salıverme fle ilgili T. maddeler dir. Cumhuriyet Senatosunca da Millet Meclisinden geldikleri şekilde kabul edilen bu iki madde kesinleşmiştir. WASHİNGTON Amerikan Dışışlen Bakanlığı Narkotik Daire Koordınatörü Sheldon B. Vance, Senatoda vaptığı konusmada, 20 milyon dolar tutarındaki dış yardımın Türkiye'nin haşhaş ekimı konusundaki karan henüz bel li olmadığından ötürü tutulduğu nu açıklamıştır. Öte yandan, ABD'nin Ankara Buyükelçiliği, dün yayımladığı bir basın bulteninde ABD'nin ülke sı nırları içinde haşhaş yetiştirmek nıyetinde olmadığını açıklamıştır. Amerikan Dışişleri Bakanlığı Narkotik Daire Koordınatörü Sheldon B. Vance, Senato'da yaptığı konuşmada, Türkiye'nin haşhaş ekimi konusunda henüz bir karara varmadığını ve ekime başlamadan önce Amerika'yı kararın dan haberdar etmek konusunda vaadi bulunduğunu söylemiştir. Vance daha sonra, 20 milyon do lar tutarında dış yardımın, Türkiye'nin haşhaş ekimi konusundaki karan henüz belli olmadığl için tutulduğunu da Amerikalı se natörlere açıklamıştır. Sheldon Vance daha «onra, Amerika ile Türkiye arasında afyon ekiminin yasaklanması ile ilgili olarak varılan anlasmanın devamlılık niteliğine sahip bir anlaşma olduğunu da belirtmij, KOMANDOLARIN SALDIRILARI ÜZERINE İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİLERl 3 GÜN DERSLERE GÎRMEME KARARI ALDILAR Son birkaç gündür üniversite ve yurtlarda surekli komandolann baskınına uğrayan istanbul Üniversitesi öğrenclleri, faşist saldırıları protesto etmek ve kısa dönemde daha üzucü olayların çıkmasını önlemek amacı ile 3 günlük derslere girmeme kararı almışlar ve üniversiteyi terketmişlerdir. Üniversite bahçesındeki Atatürk anıtının önünde bır forum yapan öğrenciler, komancfo saldırılarına karşı, polisın, üniver site yönetiminin bilerek seyirci kalmalarını eleştırmişlerdır. Konusmalardan sonra bütün oğrencıler, kendiliklerinden unl versiteyi boşaltmışlardır. Üniversitenin boşaltılmasından sonra basma bir açıklama yapan öğreneüer, 12 Marttan bu yana yurtsever gençliğe yo Genel af teklifinln sevTtedfleceği Karma Komisyon, sekız senatör ve sekiz mületveküinden oluşacak tır. Karma Komisyonda CHP, üç milletvekili ve iki senatör, AP iki milletvekili ve üç senatör, MSP, DP ve CGP birer milletvekili, Cumhurbaskanlığı kontenjan grubu, MillJ Birlik Grubu ve Senato daki bağımsızlar da birer senatörle temsil edileceklerdir. Bu durumda, iktidar kanadının, genel af konusunda iktidan destek leyen bir mill! birlikçi üye ile birlikte komisyondaki gücü yedi üyedir. Buna karsıhk muhalefet dokuz üyeye sahip olmaktadır. Güç dengesinin genel af açısından bir sakmca yaratmayacağı sanıl maktadır. Zira son söz yine Millet Meclisinin olacaktır öte yandan C. Senatosundan Karma Komisyona katılacak 8 üye belli olmuştur. Senato üyelt ri ştmlardu. AP: Refet Rendeci, Mustafa Deliveli, Ahmet Nusret Tuna CHP: Recai Kocaman, Fevzl Esatoğlu Bağımsız: CGPTi Nurettin Akyurt Kontenjan: Nihat Erim M.B.G.: Mucip Ataklı. • Çalışma Bakanı: «İşveren işyerini devretse dahi devreden de devralan da kıdem tazminatından sorumlu olacak» ANKARA Çalısma Bakan Önder Sav, Teksif Sendikasının 6. Genel Kurulunda yaptığı konuşmada, «Biz hukuk dev letiyiz. Hukuk devleti olmak, guçsüzleri güçlülerin karşısında korumaktır» demiştir. Önder Sav, üç yılö'an beri lsçilerin asgari ücretlerine her hangi bir zam yapılmadığını be lirtmiş, hükümetin kurulmasından sonra ivedilikle bu konuya eğildiklerini söylemiştir. Sav, kurulan asgari ücret komisyonunun çalışmalarım sürdürdüğunü bildirmiş, kıdem tazminat lan konusuna da değinerek konuşmasını şöyle sürdürmüştür. «Kıdem tazminatı, hükümet programmda vaadedilen şekilde çıkacaktır. Hükümetimiz işbaşına geldiği zaman işverenler kıdemli işçileri işten çıkarmaya başladılar. Bunun aröhndan kıdem tazminatının programmın Meclis'ten çıktığı gün den itibaren olacağını belirttik. Meclis'ten böyle bir yas* nın çıkartılmasında da kararlıyız. Kıdem tazminatırn işçinin yaranna işleteceğir. tşveren, Isverini devretse dahi devreden de devralan da kıdem tazmina tından sorumlu elacaktır.> Önceki akşam Büyük Tarabya Oteh Salonunda venlen kokteyle, yabancı ülke temsilcileri, komutanlar, yöneticiler ışçi ve ışveren temsilcileri, öğreüm üyeleri ve yazarlar da katılaüar. Fotoğrafta, Nadir Nadi ve eşi Berin Nadi, Cumhuriyet gazetesinin sectiği ilk Türkiye güzeli Feriha Tevfik ve değerli sanatçı Ertuğrul Munsin ile görülüyor .. CUMHURÎYETe 50 yıllık yaşamında etneğı geçen arkadaşlarımız oncekı gun venlen öğle yemeğinde... Istanbul'un trafık sorunu özel oto çokluğundan doğuyor,, (ı Odalararası surekli komisyonu tarafından düzenlenen istanbul Ulaşım Kongresı dün Maçka Maden Fakültesi Konferans salonunda başlamış ve ük gün tartışmalı geçmiştir. istanbul Belediye Başkanı Ahmet İsvan'ın 3,5 müyonluk kentte duyulan ulaşım sıinntısim özetleyen konuşmasıyla açılan kongreye «Ulaşım olayının kentsel yapıda yansıması» ve «Ulaşım olayına sistem yaklaşması» konu lanyla başlanmıştır. Konuşmacılar, Istanbul'un ulaşım sorununun başlıca nedeni olarak motorlu taşıt araçlarındaki hızlı artış ve bu soruna çare olarak getirilen hizmetlerin yetersız ve gereksizliği üzerinde durmuşlardır. Özel araba sahipliğınm sık sık tartışma konusu olduğu kongrede konuşmacüarın genellikle özel araba sahipliğine karşı çıkan kişilerden seçilmiş oluşu, dmleyicüer arasında yer alan ve zaman zaman tartışmacı olarak söz isteyen otomotıv endüstrısı temsilcısi Can Kıraç tarafından yerılmıştir. Kıraç, Türkiye'de henüz araç sayısı bakımından bır fazlalık olmadığını, Yugoslavya, Yunamstan ve Ispanya'dan ornekler vererek açıklamış ve «Kılometre başına düşen araç sayısı bu kadar az iken, karamsar bir netıceye varmals isabetli olmayacaktır» demiş, otoraotiv endüstrisi plancılan tarafından hazırlanan planlara göre 1985 yılında otomobil talebinin 369729 bin arasında hesaplandığıru söylemiştır. Konuşmacı Selçuk Esen ise, özel teşebbüsü otomobil gosterisi yapmakla tammlamış ve «Toplu ulaşıma gözler kapanmıştır. Onlar sadece kendi arabalarının yürüyeceği yollan ulaşım sorunu olarak ele alıyo.'lar» demiştir. Kongre, çalısmalannı bugün de sürdürecektir. neltılen faşist «aldırılann son gunlerde yoğun bır kampanya haline dönuştüruldüğünü belirt mişler, özetle şoyle demişlerdır. Siyasal tutuklu «Uzun bir süredir sataşmalaaileleri, Başbakan, ra, kışkırtmalara ve hatta silâhh eylemlere varana dek her Millî Savunma turlü faşist saldırılar karşısında bilinçli ve kararlı bir tutum ve Adalet izleyen yurtsever öğrenci gençBakanlarını askeri lik, bugüne kadar asla saldınya saldırıyla karşılık vermemıstir. En azınctan bu hareket cezaevi lerin, sermaye çevrelerinin dayöneticilerinin ha çok işine yarayacağının bilincindedir. öğrenciler faşist tutumu konusunda saldırılan protesto edip, bu kısa dönem içersinds daha vahim uyardılar olayların çıkmasını engellemek için Merkez bınada üç günlük ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) 1 Numaralı Askeri Cezaevinda derslere girmeme karan almışlardır. Çünkü gözü dönmüş, bulunan siyasal tutuklulardan ba sermayenin uşaklığını yapan fa ( zılannın aileleri, Başbakan, Milli Savunma ve Adalet Bakanına şıst saldırganlar, hergün yeni dün bır telgraf çekerek cezaevi bir sansasyon peşindedırler. Bu yetkilılennın tutum ve davranışgüçlere geçmiş donemlerde yurt sever üniversite gençliğı tara ları konusunda uyarmalar yapfından gereken dersler venldl mıştır. Uyan telgrafı şöyledir: | ı gibi, mutlaka önümüzdeki «1 No'lu Askeri Cezaevinde bugunlerde de bu türden saldırı lunan siyasal tutuklu yakınlan1ar bilinçli bir şekilde engelle28. Tümen ıçmde kurulan necektir.» (Devamı Sa. 7, Sü. 7 de) Bu köşeden Denktaş, «Cumhuriyet, üzerine düşen görevi hakkıyle yerine getirdi» dedi Gazetemizin 50. yaym yılını tamamlaması nedeniyle çeşitli ku ruluşlar, parti mensupları ve gaze temizin dostu okurlar, çiçek, telgraf göndererek ya da bizzat gele rak bizlerı kutlamaya devam et mektedirler. Bu arada Kıbns Cumhurbaşkanı Yardımcısı ve Türk Yönetimi Başkanı Rauf Denktaş, «Cumhurıyet'in Türk ulusunun ileriye dönük her türlü mücadelesinde ve Türkiyede demokrasinin yerleşmesinde Atatürkçü bir görüşle üzerine duşen şerefli görevi hakkıyle yerine getirdiğini» belirtmiştir. Kıbns Sa vunma Bakanı ve Türk yönetimi Savunma Işleri üyesı Osman Orek de Cumhuriyet'in 50. hizmet yılı dolayısiyle gazetemizi kutlamış, toplumun sesini duyurma yo nündeki yayımları nedeniyle tejekkür etmiştir. Bu arada, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Semih Sancar, AP Genel Başkanı Süleyman Demirel, Devlet Bakanı İsmail Hakkı Birler, Gençlik ve Spor Bakanı Muslihittin Yılmazmete, Kara Kuvvetleri Komutam Orgeneral Eşref Akmcı, Denız Kuvvetleri Komutam Orgeneral Kemal Kayacan, TBP Genel Başkanı Mustafa Timısı, AP Genel Başkan Yardımcısı İsmet Sezgın, Koramiral Arif Akdoğanlar, Askeri Yargıtay Başkanı Hâkım Tümgeneral Rafet Tüzün, Danış(Devamı Sa. 7, Sfi. 7 de) 236 ALTAN ÖYMEN CHP ve MSP Milletvekillerinin neredeyse tamamına yakın bir bölümü, iktidar ol ma yolundaki ilk sınavlarını başarıyla vermişler, hüküme ti fiilen yok etme çabası içindeki Demirel ve arkadaşlarıyla Bozbeyli ve arkadaşlarını tam bir hezımete uğratmışlardır. Kendilerini ıçtenlikle kutlarız. Af Kanunu teklifi üzerinde önceki giinkü oylamada, hükümet kanadının 226 oyluk mutlak çoğunluğu sağla maya, usul bakımından ihtiyacı da yoktu. CHPTi ve MSPli mületvekilleri, buna rağmen, bu usulsel rahatlığın üzerine çıkarak, kalp krizi geçirenleriyle, sedve üzerindeki hastalarıyla birlikte 9.5 saat seferber olmuş lar ve karşılarındaki kin cep hesinin karşısına 226 da değıl, şan olsun diye, 236 oyla çıkmışlardır. Kin oephesinin, haftalardan beri gazetelerinde, toplantıl»ında, içte ve dıştaki ter^lannda ve fısıltılannda cTamamdır. Sulan ısınıyor» diye el uğuşturup duran ve hattâ dereyi gördüğü nü sanıp paçayı sıvayarak kabine ve genel mü(""r listeleri hazırlamaya başlayan kin cephesinin ıse, her halde dünkü ilk oylamayla kafasına dank etmiş olmalıdır ki, «Kin», sadece kamuoyunda değil, muhalefet partileri içinde de toplayıcı bir bayrak olamaz.. Nitekim 210'dan fazla muhalefet oyundan kin sel yönde kullamlanı, ancak 180 civarında kalmıştır. 30"dan fazla muhalefet milletvekili, kendilerini bu Ukel duyguya dayanan besabın içine sokmamışlardır. Demirel kanadının önceki gunkü görüşmelerde gazete sütunlarrna hatıra diye buak tığı sözleri de, AFli thsan Ataöv söylemiştir: Kürsüye çıkıp affına karşı olduğu sa nıklara, hainler, namussuzlar diye sövmeye başlayınca, bin dayanamayıp, kendisının o Meclisteki meshur dosyalarını hatırlatmıştır. Irza geçme fiilini işlediği iddiası dolayısiyle dokunulmazlığımn kaldınlması hakkmdakı dos yaları... O da iftıhar eder gibi «Ben o ışı yaptıysam, siz de o ış sırasında bana fiilî yardınnda bulunmuşsunuzdur..îi anlamına gelen aynntılı lâflan, bu kelimelerle de degıl, köpriialtmda nasıl söylenirse, o kelimelerle sıralamıştır. (Köprüaltı dedığim, Miitareke devnnin köprüaltısı tabi.. Simdi Istanbul'un, koprüaltısı bir yana, batak hanelermde bıle ınsanlar (Devamı Sa. 7, Sü. 1 de) Erbakan'ın gezisi ve oyun içinde oyun Erbakan'ın ziyareti özel sektör ve Amerika için korkulu günler geçirtti ÜMİT GÜRTUNA Başbakan Yardımcısı Necmettın Erbakan Suudi Arabıstan ziyaretinöe buyuk bır değerlendirme yanhşhgı vaptı Erbakan, Suudî Arabistan'ı İslâm dünyasının lideri olarak gormüs ve dın konusunda yapacagı girışimlerın ıktısadî sonuçlarla tamamlanabileceği hesabına göre dav(Oevamı Sa. 7, Sü. 4 de) OLAYLARIN ARDINDAKt GERÇEK TEST 1 Hükümet 14 EMm 1973 seçimlerinden 100 gün sonra 35 Ocak 1974 günü kurulmns, 7 Şubat 1974 günü de güven oyunu sağlamıştı. Demek ki, 3 ayı askın bir bunalımdan sonra zorlukla kurulan koalisyon kablnesi, güven oyu aldıği zamandan bu yana ancak 3 ay geçmiştir. Muhalefetin koalisyonu çökertmek için bu kadar kısa süre içinde eyleme geçmesi parlamento göreneği bakımından kolay rastlanan bir olay değildir. 2 Eğer muhalefet kesimi bu eyleminde basarıya ulaşır, koalis yonu çökerürse, ortad» görfinür bir altematif voktur. Ülkemfz aylarca sürebilecek yeni bir hükümet bunalımına girebilir. Ve bunalım rejitn sorununa dönüşebilir. Ekonomik bakundan karsısındz bulunduğumuz büyük güçlükler ortasında ülkemiz kaptansız gemi gibi büyük rizikolara sürüklenebilir. 3 Muhalefet kesimi fikir suçlannın affı karşısında direnmektedir. Oysa üyest bulunduğumuz Batı dünyası, fikir suçlusu yazar ve aydınlann cezaevlerinden çıkmasını demokratik re••• (Dermmı Sa. 7. Sü. 3 de) 6 ı enel af konusunda, özellikle TCK 141, 142 ve 146/3 maddelerinin oylamasında hükümet kanadmın 226 oyu sağlaması, hatta 230'u rahatca aşması irünlerdenberi sunî sis bombalanyla üretilen dumanlan dağıtacak niteliktedir. Muhalcfet kesimi başta AP Genel Başkanı Oemirel olmak üzere yurt çapında bir saldın ile koalisyonu çökertmek eylemini sürdürüyordu. Bu saldınnın demokratik rejim ve parlamento yaşamı batamuıdan sakıncalan azmuanmayacak kadar büyüktü. Şöyle kd: Türkiye'de fikir gazeteciliği ve sorunları,, konulu açık oturum yarm yapılıyor Gazetemizin kuruluşunun 50. yıldönümu dolayısiyle yarın saat İ4.30'da Gazeteciler Cemiyeti Konferans Salonunda bir açık otu rum yapılacaktır. Herkese açık olarak yapılaeak açık oturumda, «Türkiyede fikir gazeteciliği ve sorunları» tartışıla caktır. Açık oturuma tartışmacı olarak yazar Çetin Altan, Yazar Şevket Sureyya Aydemir, yazar AZJZ Nesin, milletvekili Sabahatün Selek, Prof. Dr. Zafer Tank Tunaya, Prof. Dr. Cavit Orhan Tutengü ve Ord. Prof. Dr. Hıfa Veldet Ve lidedeoau katılacaJrtır. (I