Katalog

$ • Genç Kal Çok Yaşa 6. BflSKISI ÇIKTI G«nç ve dinç kalarak saglıkla yas&manrn tüm yönremlerl HAUSER'in bu Mtabmda sıkmayan bir dille anlatünnjtır. FİATI: 16 l i r » Dsgıtun: (Bateş B A T B Ş Reklâm: 104/3778) umhuriyet Li l Şevket Süreyya Aydemir TEK ADAM (Mustafa KemaJ Atatürk) 1. cüdin beklenen 5. baskısı çıktı REMZİ KİTABEVt ISTANBUL (CumhurıYet: 3777) 51. yıl, sayı: 17880 Kunıcusu: TIJNUS NADt 12 Mayıs 1974 Pazar 1974 malîyılı bütçesi Senato'da ! y DP'lilere muhalefetin oylarıyla reddedildi mektup Ba ar eski Ecevit: "Politikacılar gençleri kışkırtmasm,, AVKARA, (Cumlınriyet Bfirosu) Cumhuriyet Senatosu Genel Kurulu, 1974 mali yüı Bütçe Kanun Tasansını kabul etmemiştir. Ad okunarak yapılan açık oylamaya 140 Senator katılmış, 65 üye kabul, 75 üye de red oyu vermiştir. CHP, MSP ve MBG üyeleri lle Kontenjan ve Bağımsızlardan ban üyeler tasannın lehinde oy kullanmışlardır. Bu arada eskl Başbakanlardan Nihat Erim ile Ferit Melen <!e olumlu oy vermişlerdir. AP ve CGPTiler ise red oyu kullanmışlardır. Bütçe Kanun Tasansı, öntlmUz deki hafta içinde TBMM Bütçe Karma Komisyonunda yeniden ele alınacaktır. Tasannın Millet Meclisinde görüşülmesine 17 Mayıs Cuma gunü başlanması beklenmektedir. Cumhuriyet Senatosu Genel Ku rulunun Bütçe Kanun Tasarısını kabul etmeme karan bir gÜVen oylamasına yolaçmamaktadır. Bu konudaki son karar Millet Meclisi Genel Kurulunundur. yazarak 16 Mayıs'ta kaydı Istanbul'da j gelecek olmalarını hafta başlıyor istedi I Üniversite giriş smavı aday TPAO, EGE PETROLÜ İÇİN BİR ABD ŞİRKETİYLE ANLAŞTI [Cumhuriyet Haber Merkezi] GUvenüir kaynaklardan öğrenildiğine göre, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklıgı (TPAO) Ege Deruzindeki petrol arama faaliyetleri için bir Amerikan şir ketiyle sözleşme yapmaya karar vermiştir. Amerikan şirketi mer kezi Texas'm Dallas kentinde olan «Geophysical Surveys Inc»dir. Amerikan Şirketinin petrol sondajlanna hazırlık olmak üzere Ege Denizinde sismilt arastırmaları yurüteceğı ogrenılmıştır. Ancak sismL'. arastırmalara ne zaman başlanacağı henüz bellı olmamıştır. Türkiye Petrollen Anonim Şırketuıın bu karanyla Turkıy9 Ue Yunanistan arasındakı Ege Denizmdekı petrol ve kıta sahanlığı konulanna ılışkm anlaşmazhğın yeni bır aşamaya gırdığı ifade edilmektedır Bir ön hazırlık oıaralc Ege Denizinde anlaşmazlık konusu o . lan alanlarda sismık çalışnıalan n Türkiye adına bır Amerikan sirketi tarafından yürütülmesının sorunu daha da nazik kılacağı belirtılmektedır. Buna neden olarak. Yunanistan'ın, Ege Denızını bir «Yunan gölü» olduğu ve Turkıye'nın Yunan kıta sahanlığmda petrol arama faalıyetinde bulunamayacağı ıdcuasıyla ortaya çiKaraK sısmik araştırmalara müdahale etmesi halinde Kar$ısında bır de Amerikan şırketını bulması olaşılığı gösterilmektedlr. Yunanistan, 7 Şubat tarihinde verdiği bır notayla, rürkıye'nın Ege Denizinde petrol arama faalıyetinde bulunamayacagını one surmüştü. Yunanıstan'ın bu notasına Türkıye'nın Ege Denizinde 27 noktada petrol aramaya karar vermesı yoıaçmıştı. Yunanistan'ın notasını cevaplayan Turkıye ise bu iddıalann geçersizhğme değınmış ve ıkıli göruşmeler yomyla soruna bır çözüm bulunmasıru önermıştı. Ancak Yunanistan, Türkiye'rün bu cevabi notasına herhangi bir karşılık verme ihtiyacını duymamıştır. Türk Yunan ılişkileri bunu Izleyen dönemde gergınleşmıştir. Ecevit'in konuşması Cumhuriyet Senatosunda bütçe görüşmelerinin sona ermesinden sonra gruplar adına yapılan konuşmalan cevaplandıran Başbakan Bülent Ecevit, son öğrenci olaylanna değinerek, b a a si yasal çevrelerin gençleri kışkırtmaktan vazgeçmelerini isteyerek, konusmasuu soyle sürdürmüştür: «12 Mart öncesinde daha çok üniversite gençliği, bu gibi kışkırtmalann hedefi oldu. Fakat üniversıte gençliği acı bir takım tecrübeler geçirdi. Şimdi üniversite gençliği arasında bu türlü kışkırtmalar büyük ölçü(Devamı Sa. 7, Sü. 3 de) IZSdR Celâl Bayar, eski Demokratları bir mektupla 16 Mayıs'ta Istanbul'a davet etmiştir. Izmir'deki eski DP'lilere Bayar'ın kendi imzasıyle gönderdıği mektupta 16 Mayıs günü Istanbul'da olmaları hatırlatılmaktadır. Siyasi çevreler aynı mektubun bazı eski DP'li, yenl AP'li milletvekili ve senatörle(Devamı Sa. 7. Sü. 6 da) ANKARA Üniversitelerarası Seçme Smavı Komisyonu Başkanı Prof. Altan Günalp, «5 Temmuz'da yapüacak sınav için aday kayıtlarının 15 ya da 16 Mayıs'ta başlayacağını ve kayıtların 2 hafta süreceğini açık lamıştır. Prof. Günalp, kayıt için gerekli belgelerin de dün ll Milli Eğitim Mudürluklerine gönde(Devamı Sa. 7, S t . 3 de) Şifa Bulmaz Hastalık etnokrasi ile bağdaşması olanaksıı bir tutum varsa o da kab» kuvvettir. Bunu bilen demokrasi düşmanları her fırsatta kaba kuvvete baş vurarak rejimi bunalıma sürüklemek, kunıluşlan işlemeı hale getirmek isterler. Ortalık bir kez adamalnllı karıştı mı, yapacakları ilk iş özgürlük düzenini yıkmak, onun yerine baskı «düz*ni»ni getirmektir. Bu amac» varmak üzere kullanabilecekleri en uygun yöntem de genç kusakUrı hirbirine kırdırmaktır. Hele kUni yönetici kadrolardan yardım ve destek görürlerse ama. cm d»ha da kolay gerçekleşebileceğini düşiinürler ve beynini yıkadıkları masnm gençleri acımasız oraya buraya saldırtarak sonuç almak hevesiyle çırpuur dunırlar. 12 Mart'tan önce ve sonra bu yöntemi nyguUdüar. Az kalsın başanya da ulasıyorlardı. Turk toplumunun sağduyusu üstün gel. diği için hevesleri kursaklarında kaldı. Yan yolda durakladılar. 14 Ekim seçimleri onlar hesabma bir düş kırıklığı oldu ama Türk demokrasisi açısından bu seçunler iyi bir sınav yerine gecti. Halkunız, büyük ölçüde, gerçekleri kavramaya başlanuştı. Ekonomik sorunların parlak rratuklarla, maneviyat mukaddesat reçeteleriyle, çözülemeyeceğini görüyordu. Karşı düsüncede olanlara vatan haini damgasuu vurmanın, tüm Atatürkçü gençleri komönistlikle suçlamanın düşün üstünlügü değil, düşun yoksuUuğu demek olduğunu, bu savlann altında bir takım bencfl çıkar kaygüarmın gizlendiğini anlıyordu. Yeni iktidarm geçmişe sfinger çekmek, yurdumuzda iç barışı sağlamak amaciyle parlamentoya sunduğu genel af önerisi tutucu güçleri yeniden harekete geçirdi. önerinin yasalasmasını engellemek, siyasal suçlan af dışı bırakmak için eUerinden geleni yaptılar. Senatodaki muhaletet çoğunluğuna dayanarak kuşa çevirdikleri yasa önerisini Meclise geri gönderdiler. Bütün umutlannı iktidar kanadından birkaç milletvekilinin kopmasına, önerinin Millet Meclisinde 226 olumlu oyu bulamamasma bağlamışlardı. Parlamento dıtında da bu umuda bel bağlamış bir cevre heyecandan nefesi kesilmiş bekleyip dnruyordu. Umut boşa çıkınca Parlamento dışmdaki o nereden yönetildiği bilinmez çevrenin fena halde rahatı kaçtı. Oteden beri sinsi sinsi kullandığı kaba kuvvet gösterisine yeni bir hız verdi. ö ğ renci yurtlarım basarak tıpkı 12 Mart öncesinde olduğu gibi bir sag . sol çatışmasııu köruklemek çabasmdalar şimdi, Ne var ki özletlikleri baskı düzenini 12 Mart'tan sonra bile tam elde edemeyen demokrasi düşmanlannın bu kez haşanya ulaşmalan her halde çok daha zor olsa gerektir. Başbakan Bülent Ecevit, hangi yandan gelirse gelsin, her türlü yasa dışı eylemlere karşı hükümetin uyanık buIımduğunu açıklamıştır. Hukuk devleti kurallarma içtenlikle bağlı bir yönetim görev başında kaldığı sürece kaba kuvvetin ülkemizde demokrasiyi yok etmesine biz olanak göremiyoruz. Elverir ki her zaman uyanık duralım. Vaktiyle yönetim kadrolarına sızabilmiş demokrasi düşmanlarının bugün oralarda kaba kalıntılan bulunabileceğini unutmayalım. « Mahir Çayan'ın eşinin de aralarında bulunduğu yedi Türk, Fransa'da 5 ile 13 ay arasında hapis cezasına çarptırıldılar (Kosta DAPONTE blldiriyor) PARİS Paris'ten kırk kilometre uzakhktaki Corbeil Mahkemesinde onceki gun büyük bir | gızlilik içinde yargüanan 7'si Türk 9 «Komando», «Silâh ve patlayıcı madde bulundurmak, sahte kimlik belgeleri düzenlemek» suçuyla 513 ay hapis cezasına çarptırılmıslardır. Erciyeş 12, Ertürk 8, Öğe Ue Ural 6'şar, Mahir Çayan'ın eşi 8, Güvenç ise 5 ay bapis cezasına mahkum edılmış olup, aynı grup la 20 Aralık 1973'de yakalanan 1 Cezayirli ile 1 Filistinliye 13'er ay hapis cezası verilmiştir. Arkadaşları gibi 20 Aralık'tan beri tutuklu olan ve yalnız 5 aya çarpürılan Güvenç'in tutukluluk ta geçen süre sonunda onümüzdeki günlerde serbest bırakılması beklenmektedir. Bilüıdiği gibi, aynı grupla yine Arahk ayında Fransız güvenlık mensupları tarafından yakalanan Osman Tokcan, Şadi Suley man Somer ile Aykut Gomülü ise, suçlan sabıt görülmeyerek 15 Mart 1974'de Ealıverilmişlerdi. THKC'ye mensup olduklarını belirten gençlere verilen cezalar ile onceki günkü duruşma, Fran sız basmmda, «Dağ fare doğurdu> şeklmde yorumlara yolaçmıstır. Le Figaro gazetesi, «Devrim, Corbeilde yargılandı» başlıklı ya zısında, bu gençlerin yakalandığı günlerde Füıstin komando örgütüne mensup olduklarının iddia edildiğıni, Roma hava lünanıyla, Cenevre Konferansında olağanüstü güvenlik tedbirlerine başvurulduğunu hatırlatmaktadır. Cuma günkü duruşmada bütün bu iddıalarm hiçbirine değinilme diğini ekliyen gazete junları yazmaktadır: «Buna karşılık duruşma sırasında olağanüstü güvenlik tedbirleri alınmıştı. Sanıkların geti rilmesinden önce bir jandarma eri durusma salonunda bomba olup olmadığını anştırdı. Oysa (Devamı Sa. 7, S&. 1 de) 4 Muhalefet partisinin Istanbul örgütleri, affm kapsamı ve öğrenci olayları konusunda "İşbirliği,, çağrısmda bulımdu (Cumhuriyet Haber Merkezi) AP, DP, CGP ve MHP af ve son gençlik olayları konusunda Hükilmete karşı ortak cephede birleşllmesi çağrısında bulunmuşlardır. AP, DP, CGP ve MHP Istanbul ll Başkanlannın imzaladıkl a n ortak bildiride, «Milletçe elele verme günündeyiz. Milli beraberlik ruhu, milliyetçi ve maneviyatçı bir cephenin komunizme karşı şahlanmasını ıstemektedir. Ülküsü temiz ve saf Türk milliyetçiliği olan Türk gençlerinin yanında, önünde ve içinde ihtilâlci komünizmi ezme karar ve azmindeyiz» denilmektedir. Ayrıca, MHP Genel Baskanı Alpaslan Türkeş, Adana'da yap tığı konusmada kendisini izleyen ülkücü gençlere, «Anarşl yaratan solculara karşı bizden alacağınız direktiflerle hareket edeceksiniz. Bizlm direktifimiz dışında hareket edenler, bizden olamaz» demiştir. Konuşmasmda, Istanbul Üniversitesi lle Atatürk öğrenci yurdunda meydana gelen olaylara da değinen Türkes, solcuların, milliyetçi gençleri davalanncJan vazgeçirmek amacı ile karşı saldınlar düzenlediklerinı ileri sürmüş, Adanalı gençlerden de uyanık olmalarını is teyerek, «Silâha silâhh kuvvetle değil, onlan devletin asayis kuvvetlerıne teslim ederek mücadele ediniz» demiştir. DP Genel Başkanı Ferruh Boz beyli ise, Başbakan Bülent Ecevit'in gençlik olaylan ile ılgili demecine verdiği cevapta Başbakam çatısan eruplardan bir tarafın öncülüğünü yapmak la suçlamiş, «Hayat pahalılığı ve komünıstlerin affı ile ilgıli (Devamı Sa. 7. Su. 1 de) BUNU AFFETMİYELİM... YILMAZ GÜNEY: "ÇIKINCA YILMAZ GÜNEY EFSANESÎNÎ YIKACAĞIM,, ATtLLÂ Çıkınca istediğini yapmana mani olacak bazı şeyler var mı, olacak mı sence? Toplum açısından, veya kişisel bağlanmalann, sözlerin, kontratlann açısından? Beni sadece toplumun içinde bulunduğu şartlar bağlar. Onun dışında falan veya filan şırket, tıcarî endişe gibi şeyler yok artık. Halkıma karşı kendimı bazı sorumluluklarla yüklü hissediyorum. Halkın içinde bulunduğu düzeyden gerı kalmak ta, çok ötesine gitmek de yanlıştır. Halkın ne olduğunu, neler ktedığıni anlamak gerekır. Dışarda olunca bunu daha ıyi anlayabıleceğım. Beni harekete getırecek en iyi şey budur. 1972'den once bazı filmler yaptım. Bunlar bazı başanlara da ulaştı. Ama ben bu başanlara güvenmıyorum. Bunlar benim dışımda olay BAŞKENT NOTLARI Gördünüz mü başımıza geleni? Fikret OTYAM ANKARA Bazı gazeteler feryat ediyor: «Un yok.. Yağ yok.. Şeker yok...» Demek Ecevit iktidarında artık helva da yapamayacağız..» Ecevit iktidan, helva yaptırmayan bir iktidardır demeye geti* riliyor.. Gazeteler feryat ediyor: «Şeker fabrikalarının elindekl tüm stoklar tükendi...» Bilmezler mi bunu yazanlar, haykıranlar, bızde şeker stoku sadece fabnkaların deposunda değıldir.. Beledıye ekıplen azıcık, ama azıcık çalıştı birkaç gün, tonlarla şeker çıktı, çıkardı ortaya.. Bassınlar depolan un da çıkacak.. bassınlar depolan, tonlarla, ama tonlarla yağ da çıkacaktır, yanı sanmıyasıniz Türlt halkı helvasız kalacaktır.. kalmaz.. Türkıye'de helva konusu, bugun artık tamamen vahlerin, belediye başkanlannın ve onlara bağlı ekıplenn elındedır.. Demırel dedi ya, CHP devri karaborsadır, yokluktur, vesıkadır, karne'dır gıbilerıne.. yani, yandaşlarma dolaylı fcomut verdı, karaborsa yapınız, mal saklayınız, ıktidan zor duruma düşürünüz gıbilenne.. eh, va mı bunun başka yorumu? (Devamı Sa. 7. Sü. 4 de) DORSAY lar gibi oldu. Beni bundan sonra ayakta tutacak şeyler, yapacaklanm olacaktır. «Bir sanatçı bır tek filmle bile ölmezleşir» düşüncesıne karşıyım. Sanat yaşayan birşey.. Sanatçı da her an yeni birşeyler ortaya koymak zorunda.. Belli sonımluluklar taşıyorsa. Ömeğın «Sarsılmaz Kuv vet» diye bir film çekmiş köylüler. İyı de olabilir, kötü de.. Ama devarn etmeleri gerekir. Bızde bır zamanlar çok iyi şeyler vermış, sonra durmuş, kırgınlıklan içinde kendilerine kılıflar aramiş, sağa sola çamur atmış bırtakım arkadaşlar var. Onlan suçlamıyonım. Hiçbirine kizgınlık filan da duymuyorum. Kimse kımseyı şoyle, ya da böyle düşünmeye zorlayamaz. Dünyanın oluşumun dan bugüne, özellikle sınıflı top(Devamı Sa. 7, Sü. 1 de) Yılmaz Güney çıkınca kendisini aşacağmı belirtiyor... «Türkiye'de fıkir gazeteciliği ve sorunları» tartışıldı Zeytinyağı fiyatlarına yüzde 20 zam yapıldı ÎZMİR, (Cumhuriyet Ege Bürosu) Fıyat Kontrol Komitesi, zeytinyağı fabrikatörierinin girişimleri sonucunda, yemeklik zeytin yağına ortalama yuzde 20 zam yapmıştır. 17 kiloluk tenekesi 310 lira olan ekstra zeytinyağlar 355.50, 315 liradan satılan naturel sızma zeytmyağlar ise 366 liradan sanl maya başlanmıştır. Riviera tipi yemeklik zeytinyağlarının fiyatlanna ise kilo başına 130 kuruş zam yapılmıştır Bu yağlar daha önceleri 1670 kuruştan satılmakta iken dünden itibaren iraalâtçılar tarafından 1800 kurustan satümaya başlanmıştır. Yemeklik zeytinyailarının perakende kılosunun 25 lira civarında olacağı hesaplanmıstır. NADİR NADİ Gazetemizin 50. yayın yılını tamamlaması nedeni ile düzenlenen «Türkiye'de fikir gazeteciliği ve sorunları• konulu açık oturumda oturumu yöneten Ord. Prof. Hıfzı Veldet Velidedeoğlu, fikır gazetesinin görevinin, okuyucusu nu, maddi çıkarları, manevl gereksinmeleri yolunda bilinçlendirmek olduğunu belirteıek, fikir gazetelerinin, bu görevlerini yaparlarken, çok ciddi ve çok çe şitli sorunlarla karşı karşıya olduklarını söylemiştir. 1%1 Anayasasından sonra Türk halkının kendi sosyal çıkarları yo lunda uyanmaya başladığını, buna paralel olarak da fikir gazeteciliğinin önemli bir dönemece gırdiğini hatırlatan Prof. Velidede oğlu, «Halkm kendi çıkarları yönunde bilinçlenmeye başlaması, çıkarları tehlikeye giren çevreleri de harekete geçirmiştir. Daha açık bir deyımle sol düşüncelenn karşısmda sağ düşunce, emeğin karşısmda sermaye, bugüne AÇIK OTURUMDA, FİKİR GAZETELERİMİZİN SİYASİ VE EKONOMİK BASKI ALTINDA OLDUĞU BELİRTİLDİ NIXON değin görülmemiş bir biçimde derlenip toparlanmış, kendisme üniversite ve bilim çevrelerinden ve bürokrasiden müttefıkler bulmuş, sol düşünce karşısında ve bu düşuncenin doğal sonucu olan sendıkal ve sosyal örgütlenme karşısmda, yer yer baş gösteren anarşi hareketleri bahane edıle rek eyleme geçilmiştir. Işte 12 Mart bu eylemin, siyasal ve sosyal yaşamımızda acılar bırakan bır sonucu olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu aşamada 1961 Anayasası geniş değişikliklere uğratüarak özgürlüklerden bir kısmı, kişi dokunulmazlığı, hukuk garantileri kısılmış ve Anayasanın getirmiş olduğu hukuk devletinde zedelenmeler olmuştur. Fıkir gazeteciliği için yeni bir oıtam meydana gelmiş, baskınm yarattığı tepki, fikirleri, düşünceleri güçlendirmiştir. 14 Ekim se çım sonuçları Türkiye'de baskı ortamının yararlı olmadığını gös(Devamı Sa. 7, Sü. 4 de) OLAYI.. ABD SİYASAL HAYATINDA YILLARDIR ROL OYNAYAN BİR ÜNLÜ KİŞİNİN İLGİ ÇEKÎCİ ÖYKÜSÜ Derleyen: «Fikir gazeteciliği ve sorunları» konulu açık oturumumuzu çok kalabalık bir dinleyici topluluğu ızledi. Fotoğraf, konuşmacılara ayrılan surenin uzatılmasını isteyen dinleyicileri, bu yolda oy kullanırlarken göstermektedir. Vehbi BELGİL (Bugun 4 Savfamızda)